قديميترين کليساي جهان در ايران اين کليسا به نام قره کليسا معروف است و قدمت آن به قرون هفتم و دوازدهم ميالدي برميگردد. اين کليس��ا در 20کيلومتري ش��مال شرق شهرس��تان چالدران بر مزار تاتائوس حواري حضرت مس��يح(ع) ساخته ش��ده و به علت معماري بينظيرش در تيرماه سال 87به عنوان نهمين اثر ثبت شده کشور در سي و دومين نشست ميراث جهاني يونسکو در کبک کانادا در فهرست آثار تاريخي جهان قرار گرفت و ثبت جهاني ش��د .قره در زبان آذري به معناي س��ياه اس��ت و به اين علت قره کليس��ا نامگذاري ش��ده که در گذشته در بناي آن از سنگهاي س��ياه استفاده شده بود .البته بعد از بازس��ازي اين بنا ،سنگهاي س��فيد جايگزين سنگهاي قديمي ش��دهاند .مجموعه قره کليسا، شامل سه کليساي اصلي با نامهاي قره کليسا يا سنت تادئوس ،سنت استپانوس و زور زور است.
جاذبه سالمتی
اردبيل قطب چشمههاي آبگرم ايران نسرين صالحي -فعال طبيعتگرد
از زمانه��اي قدي��م اس��تفاده از چش��مههاي آبگ��رم بهويژه در مواردي که اشخاص داراي دردهاي عضالن��ي و اس��تخوان درد بودند، امري متداول بوده است .هماکنون نيز يکي از جذابيتهاي شهرهايي چون سرعين و الريجان به واسطه چشمههاي آبگرم آن است .از استخرهاي خاکي گرفته تا استخرها و حمامهاي خصوصي مکانهايي هستند که امروزه براي استفاده از موهبتهاي خدادادي مورد استفاده قرار ميگيرند .خوشبختانه بعضي از اين چشمهها به تاسيسات مناسبي تجهيز شدهاند و مردم ميتوانند با اصول کامل بهداش��تي از خواص درماني چش��مههاي آبگرم اس��تفاده کنند اما متاسفانه هستند حوضچههاي خاکي که بدون هيچ گونه امکاناتي مورد استفاده قرار ميگيرند. براساس تعريف موسسه اس��تاندارد و تحقيقات صنعتي وزارت صنايع ،آب معدني طبيعي به آبي گفته ميش��ود كه مس��تقيماً از چش��مه و يا نقاط حفر ش��ده از طبقات زيرزميني به دست آمده و داراي خواص بهداشتي و درماني باشد. اي��ران هماكنون داراي 40منطقه و 350چش��مه آب معدني ب��وده که عمدتاً در دو رش��ته کوه البرز و زاگ��رس پراکندهاند .اما بهطور عمده چشمههاي آبگرم ايران در 4منطقه اردبيل ،الريجان، هرمزگان و رامسر قرار گرفتهاند .در اين 4منطقه چشمههاي آبگرم زيادي وجود دارد که موجب ش��ده بهعنوان قطبهاي چشمههاي آبگرم ش��ناخته شوند .مهمترين منطقه آبگرم ايران اردبيل است. در استان اردبيل 100چشمه آب معدني وجود دارد که 22دهانه آن در حال بهرهبرداري اس��ت .جالب اينكه فقط در شهر سرعين 11چش��مه در نزديکي يکديگر قرار دارد و در اين منطقه امكانات زيادي براي استفاده عموم از چشمههاي آبگرم ديده شده ،به طوري كه اين منطقه به عنوان يکي از مناطق گردشگر شناخته شده است و ساالنه حدود 3ميليون نفر از اين استان بازديد ميکنند که عمده علت آنها هم چشمههاي آبگرم منطقه است. يکي از چشمههاي آبگرم منحصر به فرد ايران در مشکين شهر و در کوهپايههاي س��بالن با نام «قينرجه» ق��رار دارد و دماي آن 82درجه سانتيگراد است .يکي از نکات مهم و کليدي استفاده از چشمههاي آبگرم ايجاد شرايط و تسهيالت براي استفاده کنندگان اس��ت .عموما افراد براي درمان مشکالت خود به اينگونه مکانها مراجعه ميکنند پس الزم اس��ت تا شرايط مناسبي براي اسکان و استفاده آنها از آبگرم مهيا شود.
15
میراث
سال نوزدهم شماره 5395 شنبه 1تیر 1392 13شعبان 1434 22ژوئن 2013
W W W. i r a n - n e w s p a p e r. c o m
بقعه «هارونيه» يادگاري از شهر باستاني طوس در 25کيلومتری شمال غربی مشهد در حاشيه غربی جاده مشهد -طوس ،بنايی ناشناخته و پر رمز و راز قرار دارد .بقعه «هارونيه» بنايی است مکعب شکل و آجری که در قلب دشت طوس واقع شده است ،اين بنا از نظر عظمت ،قطر پايهها ،قدرت ايستايی در کف و گنبد دارای معماری خاص بوده و توجه به اين نکته که هارونيه يگانه اثر بر جای مانده از شهر باستانی طوس بوده است ،اهميت آن را مشخصتر میكند .در حالي که عوامالناس اين بنا را زندان هارون مينامند ،تحقيقات اخير نشان داده اس��ت که بقعه هارونيه صرف ًاآرامگاه يا خانقاهي است که در سدههاي هفتم يا هشتم هجري ساخته شده است .بنای هارونيه آجری است و هيچ گونه تزيين کاشی در آن به کار نرفته ،اين بنا به صورت چهار ضلعی اس��ت که ابعاد آن در اضالع مختلف به علت وجود قناس��ی نابرابر است.
لذت يك تجربه متفاوت در جاي خواب
هانيه نكويي گـــــــروه جامعه
حاال ديگر خيلي وقت اس��ت كه عصر هتله��اي معمولي با كارك��ردي به عنوان جاي خواب گذشته است ،امروز اگر كسي صرفاً به دنبال يك جا براي خوابيدن باشد، يك هتل آپارتمان بس��يار پي��ش پا افتاده ه��م ميتوان��د ،كارش را راه بيندازد .پس گردشگري سراغ هتل ميرود كه انتظارش از يك سفر بيش از آن تعريفي است كه از يك هتل با امكان��ات معمولي دارد .با اين توصيف حاال خيلي از كشورهاي توريستي دني��ا كه معموالً همه جاذبههاي طبيعي و مصنوعي ويژه را براي جذب گردش��گران پشت س��ر گذاش��تهاند به دنبال تغييرات منحصر به فردي رفتهاند كه در اين رقابت نفسگير ،دل گردش��گران بيش��تري را به دس��ت آورند .اي��ن تغيير البت��ه به عوض كردن رن��گ اتاقه��ا و راه��روي طبقات محدود نميش��ود .بلكه هتل��داران تالش ميكنن��د تا با ايجاد جاذبههاي بكر در دل همي��ن اتاقهايي كه به باور ما فقط از يك تختخواب و تلويزيون تش��كيل شده ،لذت سفر را براي گردشگران ماجراجو دوچندان كنند .جالب اينكه چندي پيش نام هتلي در فهرست هتلهاي عجيب و غريب دنيا منتشر ش��د كه جاي خوابش نه روي يك تختخ��واب راحت و خوش��خواب كه اتفاقاً درون خودروي��ي بود كه راز معروفيتش را مديون قدم��ت و تاريخي بودنش بود .اين هتل معروف آلماني البته بيش��تر پذيراي گردشگراني بود كه عاشق انواع خودروهاي كالسيك و قديمي بودند و ترجيح ميدادند خاط��رات سفرش��ان را درون يك خودرو ماندگار كنند. یک خواب گران کالسیک ش��ايد تصور خوابي��دن در هتلي كه با انواع و اقس��ام لوازم خودرو آراس��ته شده ب��راي بعضيها چندان ج��ذاب و فريبنده
نباش��د ،اما به طور حتم اي��ن تجربه براي بس��ياري از ايرانياني كه ترجيح ميدهند چندين ميليون تومان حتي بيش از قيمت واقعي خودروش��ان خرج وسايل اضافي آن كنند ،وسوس��هانگيز اس��ت حتي اگر يك ش��ب اقام��ت در يك مرس��دس بنز مدل 1960برايش��ان حدود 10ميليون تومان آب بخورد! اين تجربه البت��ه براي افرادي كه بي��ش از كيفيت هتل به نرخ آن توجه ميكنند قطعاً خوشايند نيست! هت��ل عجيب و غري��ب ديگري كه آن هم ش��رايط اقامت براي مسافرانش بيش از آنكه دلچسب باشد ،سخت است ،هتل زندان كاروستا در ليتواني است .اين هتل غيرعادي هم براي گردش��گراني طراحي ش��ده كه تماي��ل دارند خودش��ان را يك ش��ب ،جاي خالفكاران حرفهاي بگذارند و طع��م تل��خ خوابيدن پش��ت ميلههاي زندان را تجربه كنند .اين تجربه برخالف قبل��ي قطعاً براي بس��ياري از ما جذاب و هوسانگيز نيس��ت؛ چرا كه سليقه بيشتر ما ايرانيها بويژه در مس��افرت با راحتي، خوشگذراني و خوشخوراكي عجين شده اس��ت .طوري كه سفر براي خيليهايمان يعني بساط خواب و جوجهكباب! بنابراين بهتر است در اينجا هتلي را معرفي كنيم كه باب طبع شكموهاست .هتل شكالتي
مس��كو در نزديكي كاخ كرملين عالوه بر اين كه با لوازم كام ً ال ش��كالتي س��اخته ش��ده ارائه دهنده انواع و اقسام غذاهايي است كه دل گردشگران را بدجور قلقلك ميدهد. اين هت��ل البت��ه برخالف ميل ش��ما قيمت باالي��ي دارد ،اما همه ن��وع غذايي را به هر ميزان كه ش��ما تماي��ل داريد به قيمت يكس��ان عرضه ميكن��د .اين هتل ك��ه در زمره هتله��اي چهارس��تاره قرار دارد قرار است به يكي از قطبهاي ممتاز گردشگري دنيا تبديل شود .هتلهاي ويژه و باب طبع گردش��گران ريسكپذير البته در سراس��ر دني��ا كم نيس��تند ،هتلهايي مثل «داس پارك استراليا» با اتاقهايي از جنس لولههاي قطور س��يماني يا اقامتگاه زيردريايي «پوزئيدون فيجي» مجللترين هتل زيردريايي دني��ا ،هتل «يخي» كانادا ب��ا وس��ايلي از جنس ب��رف و ي��خ ،هتل «كپس��ولي» ژاپنيها با ي��ك جاي خواب مخصوص يك مس��افر ،غار «گاميراس��و» تركي��ه ،اقامتگاهي در دل كوه و س��نگ، هتل جامبو سوئد ،هتل موزه فرانسه و انواع و اقس��ام اقامتگاههاي جذاب و منحصر به ف��رد دنيا كه نه فقط ي��ك جاي خواب كه يك جاذبه براي جذب بيش��تر گردشگران محسوب ميشوند.
بینظیرترینهـــــ�ای ای�ران، بینصیبترینهایدنیا اكنون بهتر اس��ت بدانيم در ايران چه هتلهايي به اين بخش از سفر يعني «لذت تجربهاي متفاوت» توجه كردهاند. «هتل صخرهاي كندوان» ايران ش��ايد ب��راي بعض��ي از ما ناش��ناخته باش��د ،اما جالب اس��ت بدانيد اين هتل جزو يكي از اس��تثناييترين هتلهاي دنياست كه در زمره سومين هتل صخرهاي دنيا قرار گرفته است .اين هتل به شكل سنتي و با الهام از كندوهاي عس��ل در دل كوه ساخته شده و آنقدر ديدني و جذاب اس��ت كه ميتواند به تنهايي يك قطب گردش��گري مجزا در نقطهاي از ايران محس��وب ش��ود .عمارت ملكالتجار يزد هم از ديگر هتلهاي جذاب و ديدني كشورمان است كه به سبك كام ً ال سنتي و در بافت تاريخي يزد ساخته شده، اين هتل ك��ه از يادگارهاي دوران قاجاريه اس��ت در زمره گرانترين هتلهاي كشور قرار دارد كه معماري ايراني – اس�لامي را به رخ ميكش��د .هتل عباس��ي اصفهان به عن��وان قديميترين هتل اي��ران هم كه از دوره صفويه همين كاربري را داشته است ج��زو اقامتگاههاي ديدني و ج��ذاب ايران اس��ت كه به دستور ش��اه سلطان حسين صفوي به مادرش پيش��كش شده است و به همين علت كاروانس��راي مادرش��اه هم ناميده ميش��ود ،البته از اين دست هتلها كه بيش��تر زيباييهاي تاريخي و س��نتي كشورمان را نش��ان ميدهند كم نيستند، اما ج��اي آن هتلهاي عجي��ب و غريبي ك��ه جذابيت ي��ك س��فر هيجانانگيز را براي گردشگران ارمغان ميآورند در ايران همچنان خال��ي اس��ت .اقامتگاههايي كه گاه آنقدر س��اده و پيش پ��ا افتاده طراحي ش��دهاند كه از شدت س��ادگي گردشگران را مج��ذوب و حتي ميخكوب ميكنند .آيا س��رمايهگذاران ايران��ي نميتوانند در اين زمينه طرحهاي جذاب و منحصر به فردي ارائه كنند؟!
میراث ملل
استرك فانتن ،خاستگاه بشر
الهه غالمي مترجم
غاره��اي اس��ترك فانت��ن در 50كيلومت��ري ش��مال غرب��ي ژوهانس��بورگ ك��ه س��ال1999 بهعنوان يك��ي از كانونهاي ميراث جهاني در س��ازمان يونسكو به ثبت رس��يد ،به اعتقاد ديرينهشناس��ان خاستگاه نوع بشر است. مساحت اس��ترك فانتن كه متش��كل از چندين و چند غار آهكي اس��ت ،به 47هزار هكتار ميرسد و در آن فسيلهايي از انسان كشف ش��ده كه قدمتي معادل 2تا 3/5ميليون س��ال دارد .قديميترين اين فس��يلها متعلق به زني اس��ت كه نام وي را خانم پلس نهادهاند .خانم پلس س��ال 1947از س��وي دكتر رابرت بروم و جان رابينسون كشف ش��د .در مجموع بيش از يك سوم فسيلهاي انسان كه در دنيا كشف ش��ده متعلق به غارهاي استرك فانتن اس��ت .پيش از كشف استرك فانتن اين تصور وجود داش��ت كه اوراسيا خاستگاه اوليه بشر است ،اما در س��ال 1924دانش��مندي بهنام ريموند دارت ،فسيلي را در آفريقاي جنوبي كشف كرد كه همه اين فرضيه را به هم ميريخت .دارت كه در اصل يك استراليايي بود ،در دانشگاه وايتواترسرند ژوهانسبورگ تدريس ميكرد و عالقه بس��ياري به فسيل داشت .او در اين سال در حالي كه براي ازدواج خود آماده ميشد ،جعبهاي دريافت كرد كه در آن تكههاي بزرگي از س��نگ ب��ود و او در كمال تعجب ميان اين تكههاي س��نگ، فس��يلي را مشاهده كرد كه به نظر ميرسيد بخشي از مغز انسان باشد كه روي سنگ همانند گلسنگ به جا مانده است. او شروع به كاوش روي سنگ كرد و سرانجام در ميان سنگ آهكي موفق به كش��ف جمجمهاي ش��د كه در كاوشها مشخص شد متعلق به بچهاي اس��ت كه 3ميليون سال قبل توسط يك عقاب كشته شده اس��ت .اما ارزش غارهاي استرك فانتن كه جمجمه بچه تائونگ نيز در نزديكي آن كش��ف شده نخستين بار س��ال 1935فاش شد .مجموعه كشفياتي كه از آفريقاي جنوبي به دست آمده نشان ميدهد كه چگونه انسان در استرك فانتن ،انسان شد ،روي دو پاي خود ايستاد ،استفاده از انگش��تانش را آموخت ،آتش افروخت تا گرم ش��ود و تكههاي سنگ را ش��كل داد تا ابزاري براي شكارش ش��ود .اگر بخواهيم صادق باشيم بايد اقرار كنيم به يقين بش��ر نخستين فقط در استرك فانتن زندگي نميكرده است و در خوشبينانهترين حالت اگر نگوييم در ساير مناطق دنيا پراكنده بود ،دست كم در سراسر جنوب آفريقا حضور داشته است. اما در هر حال آنچه از انس��ان 3/5ميليون سال قبل به ما رسيده فقط در استرك فانتن به جا مانده است .اين ميراث ارزشمند را بايد مديون شرايط محيطي استرك فانتن دانست.