GrootdeFryskeMarren 6 - 2019 by GrootMedia

06-2019

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

3e JAARGANG • NR. 06

groot

IN DEZE UITGAVE Tusken de Marren informatie van gemeente De Fryske Marren FOTO: JOHAN BROUWER

ZUS BERGER

SCHUDDE VANUIT LANGWEER DE LANDELIJKE KRAAMZORG WAKKER

Verkoop in juni je woning bij Makelaardij Hoekstra 250,Verkoop in juni je woning bij Makelaardij Hoekstra En maak kans op shoptegoed van Intratuin

€

t.w.v.

En maak kans op shoptegoed van Intratuin

t.w.v.

€

250,-

NUMMER 06 • 2019

SCHIZOFREEN Politiek is een schizofrene zaak. De avond voor de Europese Verkiezingen zagen we op TV een debat tussen minister-president Mark Rutte en Tweede Kamerlid Thierry Baudet. Ik afficheer de beide mannen niet onder een politieke partij. Want daar ging het debat niet over. We hebben amper kunnen horen wat hun partijen zoal vinden. Het ging alleen over hoe en wie ben je als mens. Rutte probeerde het zo nu en dan wel, maar Baudet ging een andere kant op. Want die weet dat de kiezer allang afgehaakt is bij die partijen. Over vijf jaar stemmen we alleen nog op aansprekende personen; niet meer op standpunten van partijen.

Dat is wat lastig voor het oudere deel van onze mienskip, want daar zat toch een stukje vastigheid in: stemmen zoals je ouders ook deden. Dan hoef je niet na te denken. Maar ze kunnen dat straks niet meer omdat de standpunten van die partijen niet bekend zijn. Niet relevant voor het jonge deel van de kiezers. Die laten Lodewijk Asscher op z’n strafbankje zitten en hijsen Frans Timmermans in de koninklijke zetel. Toch denken beide mannen precies gelijk. Als je dat weet, is het vreemd dat het na een verkiezingsstrijd volstrekt weer anders gaat. Dat heet de achterkamertjespolitiek. De bevolking van De Fryske Marren heeft bijvoorbeeld niet kunnen oordelen over de

opmerkelijk...

FEESTELIJKE INTOCHT AVONDVIERDAAGSE LEMMER LEMMER - Afgelopen week is in Lemmer de Avondvierdaagse gelopen. Honderden kinderen en begeleiders deden mee aan de mooie en gezellige wandeltocht. Na drie avonden vele kilometers lopen was dan donderdagavond de laatste wandeldag. Deze wandelavond werd dan ook afgesloten met een intocht onder muzikale begeleiding van muziekkorpsen. Langs de kant stonden ouders om bloemen en iets lekkers uit te delen aan de wandelaars. Moe maar voldaan kregen de deelnemers allemaal hun welverdiende medaille.

TIEN MILJOENSTE ZWEMMER VOOR JOUSTER ZWEMBAD JOURE – Eind mei is de tien miljoenste zwemmer In Swimfun feestelijk onthaald. De mascotte Sara stond al enkele dagen te wachten op de rode loper met een cheque voor tien jaar gratis toegang tot Swimfun. In 1967 werd op de huidige locatie een buitenzwembad gerealiseerd in opdracht van de toenmalige gemeente Haskerland. “Het zwembad beschikte toentertijd over een moderne verwarmingsinstallatie die het water toch zeker tot twintig graden zou moeten kunnen verwarmen”, zo valt te lezen in een krant uit dat jaar. In de eerste jaren kostte een kaartje ƒ 0,50 (ongeveer twintig eurocent). In 1986 werd het golfslagband gebouwd, wat voor die tijd een zeer vooruitlopende ontwikkeling was. In de daaropvolgende jaren is het zwembad meerdere keren vergroot en gerenoveerd.

In 2015 werd het zwembad uitgebreid met een nieuw buitenbad, wildwaterbaan en een extra glijbaan. Tevens veranderde de naam van ‘de Stiennen Flier’ in ‘Swimfun’. Naast de verbouwing van Swimfun is ook Sportfun en een nieuwe horecavoorziening toegevoegd, en samen vormen deze drie onderdelen sinds 2015 ‘Sportief Knooppunt Joure’. Het zwembad kenmerkt zich (al sinds 1967) door koploper te zijn als recreatieve zwemvoorziening in Friesland. Door met enige regelmaat nieuwe recreatieve elementen toe te voegen aan het zwembad blijft het een aantrekkelijke zwemvoorziening voor bezoekers. Het nieuwst voorbeeld hiervan is de interactieve glijbaan die recent is geïnstalleerd. Swimfun is met ruim 200.000 recreatieve bezoekers per jaar de afgelopen jaren uitgegroeid tot één van de grootste attracties van Friesland.

GESLAAGD UITSTAPJE MET THUISZORG ZUIDWEST FRIESLAND BALK – Cliënten van de thuiszorgteams in Woudsend en Balk en Thuishotelabonnees genoten in mei van een uitje in de Driuwpôlle in Woudsend. Hier verblijdde Sander Metz de deelnemers met prachtige muziek. Na de ontvangst vertelden thuiszorgmedewerkers over het uitgebreide aanbod van de thuiszorg en Thuishotel. Daarna was het om twaalf uur tijd voor een heerlijke warme maaltijd naar keuze van Antonius Maaltijdservice. Gedurende de dag was er ruimte om gezellig bij te praten met bekenden of juist nieuwe mensen te leren kennen. Na het eten trad zanger Sander Metz op. Tijdens het optreden werd er enthousiast meegezongen. De aanwezigen genoten volop: “Wat hebben we een goed georganiseerde middag door Thuiszorg Zuidwest Friesland gehad. Sander zong veel bekende liedjes, het was een groot feest van herkenning. Dit kan wel vaker!”, aldus één van hen. Thuishotel, het aanvullende dienstenpakket van Thuiszorg Zuidwest Friesland, organiseert regelmatig gezellige uitjes.

Veel leesplezier! Eelke Lok, redactie GrootdeFryskeMarren

RECORD BEDRAG GOEDE DOEL DOOR LENTEMARKT OUDEHASKE OUDEHASKE – Op zondag 26 mei vond de jaarlijkse Lentemarkt Oudehaske plaats. Een markt met een grote diversiteit aan kramen, gezellige muziek, terras met veel lekkernijen en allerlei leuke activiteiten. De markt werd georganiseerd door Grietsje en Chris Broersma met als doel geld op te halen voor de stichting Jetty van Aalsum. Deze stichting geeft kinderen in de krottenwijken van Colombia een toekomst in hun geboorteland. Dit doen zij door projecten te begeleiden en te financieren op het gebied van onderwijs en zorg. Alle opbrengsten van de markt komen geheel ten goede aan de stichting. Dit jaar is een recordbedrag van € 4.281,- ingezameld. Op de foto overhandigt Grietsje Broersma de cheque aan Akke Steneker en Attje Kunst van de stichting Jetty van Aalsum.

BISTRO GEOPEND BIJ DE JERDEN IN SLOTEN SLOTEN – Bij recreatiepark De Jerden in Sloten is afgelopen maand een bistro gekomen. Na de overname van De Jerden hebben uitbaters Steven en Klaziena van der Zee hun plannen verder uitgerold. Een ondersteunende horeca gelegenheid was daarbij een pré. In samenwerking met Patrick Jelsma (voormalig Anno88 Heerenveen) is er een mooie lokaliteit gemaakt met een ruim terras. Het geheel is afgemaakt met een nieuwe Jeu de Boules baan en een recreatieruimte waar men even kan biljarten of darten. Met de komst van de bistro, het terras, en de boules baan is getracht de verbinding te maken met het aangrenzende water van het Slotergat. Binnenkort worden hier nog nieuwe faciliteiten voor boten gemaakt zodat men eenvoudig aan kan leggen. De samenwerking van de families Van der

n e r r a M e sk

y r F e d

HET LAATSTE NIEUWS UIT DE REGIO STAAT OP:

Ik ken ze beide. Nou ja, een beetje. De meeste mensen in De Fryske Marren volstrekt niet. Deze wethouders moeten dus geprofileerd worden. Gelukkig dat deze krant bestaat om dat voor iedereen te regelen. Misschien wilt u dan alvast wat mensen uitzoeken op wie u ooit zal willen stemmen.

Maandelijkse rubriek met opmerkelijke zaken in de regio. Is u wat opgevallen, wilt u ons deelgenoot maken van een leuke gebeurtenis, of heeft u een een aankondiging of tip voor ons? Stuur deze dan naar redactie@grootdefryskemarren.nl

beide wethouders die nu de beide Durken gaan vervangen: Irona Groeneveld en Roel de Jong. Die gaan echter wel de politiek mee bepalen. Geen personen die we hebben kunnen uitzoeken.

HEEFT U OOK NIEUWS TE MELDEN? LAAT HET ONS WETEN!

WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

Zee en Jelsma is een bijzondere. In een eerder stadium leverde Van der Zee het vlees voor het restaurant van Jelsma. Nu komen de ambities van beiden samen in deze bistro. De kaart wordt gevormd uit het aanbod van het seizoen en de producten uit de streek. Eenvoudig en puur, maar wel met een culinair verrassende tint. “De gasten reageren verrast”, aldus Jelsma. “Men verwacht dit niet bij een camping.” Er wordt gewerkt met een basiskaart, maar daarnaast met producten die zich aandienen.

VLEERMUISPORTAAL BIJ KNOOPPUNT JOURE JOURE – Bij het knooppunt Joure is een vleermuisportaal van bijna zestig meter breed geplaatst. Er komen iedere dag duizenden auto’s langs, maar toch zal het vleermuisportaal veel bestuurders niet zijn opgevallen. Hoewel er in Fryslân wel meer van dit soort portalen zijn, is dit wel een heel groot exemplaar. Doel van het bouwwerk is om de vleermuizen veilig de weg over te krijgen. Omgevingsmanager Dirk Jan Lepstra legt uit wat het doel van het bouwwerk is. “Vleermuizen gebruiken het portaal als oversteekplaats voor hun vliegroute. Daarbij gebruiken ze vooral landschappelijke elementen, zoals bomen en houtwallen. Door brede wegen is deze vliegroute verstoord. Vandaar dat het portaal dient als houvast. Als je een weg aanlegt in een gebied waar ook dieren leven, dan moet je daar rekening mee houden door maatregelen te treffen. Dit is daar een voorbeeld van.” Het vleermuisportaal hangt zo’n zes meter boven de snelweg en bestaat uit een raster van zwart metaal. Het lijkt wel op de portalen die worden gebruikt voor de verkeersborden, maar dan zonder de matrixborden en wegwijzers. Belangrijk is dat het portaal aansluit op de bomen en de bosschage in de omgeving. Uit onderzoek blijkt dat vleermuizen vasthouden aan hun eigen routes. Ze zijn niet eenvoudig over te halen om een andere route te kiezen. Daarom moet het portaal aansluiten op de hoofdroute, zoals een rij bomen aan beide kanten van de snelweg. Ook voor andere dieren, zoals muizen, is een route aangelegd in de vorm van een buis onder de weg door.

deFryskeMarren

JOUSTER deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TONEELUITLEEN WORDT

KLEDINGUITLEEN BALK

AMSTERDAMSE DAG IN LANGWEER OP 15 JUNI LANGWEER – Zaterdag 15 juni 2019 organiseert de Vereniging voor Volksvermaken Langweer de Amsterdamse dag. Straatnaamborden, muziek en de horeca, alles krijgt een Amsterdams tintje . Vanaf 10.00 uur is De Bourren in Langweer gevuld met marktkramen en auto’s voor de kofferbakverkoop. De kinderen mogen een kleedje neerleggen en spulletjes verkopen. Er is een draaiend rad, waar leuke prijzen mee zijn te winnen. Om de gezelligheid compleet te maken is er in de middag live muziek. Entertainment voor jong en oud, onder andere met een oude sleepboot die tochtjes over de haven maakt. De brandweer is aanwezig en zal demonstraties verzorgen en voor kinderen zijn er elektrische quads. Voor iedereen genoeg te beleven.

BALK – Kledinguitleen Balk opende op 4 juni haar deuren op het adres Eigen Haard 38 in Balk. Een clubje enthousiastelingen uit Balk hoefde niet lang na te denken toen hen ter ore kwam dat men in Joure na dertig jaar zou stoppen met de Toneeluitleen. ‘Stoppen is geen optie: trochsette!’ heeft men gedacht in Balk. Voor de liefhebbers is het binnenlopen in een verhuurbedrijf van toneel- en feestkleding als over de drempel stappen van een snoepwinkel. Je wordt hebberig, krijgt ‘honger’ en de fantasie slaat op hol. Het mooie van het verkleedspel is dat het niet gebonden is aan leeftijd. Een kleuter straalt wanneer hij een clownspak aantrekt, zijn moeder doet dit als ze in een galajurk paradeert en pake steelt de show wanneer hij als Napoleon op een feest verschijnt. Kledinguitleen Balk heeft niet de intentie om rijk te worden, de prijzen zijn navenant. De rijkdom komt uit het plezier dat de mensen hebben die kleding komen passen, huren en het feestje dat ze ermee vieren. Om de gehele verhuizing van de ‘klerezooi’ van Joure naar Balk te verhuizen en de inrichting te realiseren wordt er dankbaar gebruik gemaakt van een hele fijne club vrijwilligers. Wat te denken van het labelen van de duizenden kledingstukken. Hier wordt geen strijkkwartet maar een

flink orkest voor gevraagd om alle kledingstukken te voorzien van een strijklabel. Tevens is er ook een heel mooie bestemming gevonden bij Kledinguitleen Balk voor een groot deel van de kledingverzameling van Johan Huisman. Zijn schitterende collectie kan weer bewonderd en gebruikt worden. Het team van Kledinguitleen Balk gunt iedereen een feestje want het is de moeite waard om eens binnen te lopen. Laat u verrassen door de enorme collectie kleding, hoofddeksels en accessoires. Het aanbod varieert van een ouderwets jacquet tot een Koekiemonsterpak en van bruidsjapon tot monnikspij en alles wat daar tussen zit.

NIEUWE VOER- EN VAARTUIGEN VOOR OPPERVLAKTEREDDERS BRANDWEER

JOURE - Friese posten met een oppervlaktereddingteam kregen onlangs nieuwe voeren vaartuigen overgedragen. De brandweerposten van Balk, Burgum, Grou, Harlingen, Heeg, Jubbega, Koudum, Langweer, Lemmer en Wolvega gaan voortaan perfect uitgerust de weg én het water op. Samen stelden ze nieuwe voeren vaartuigen samen, waarmee ze redding op en nabij het water uit kunnen voeren. De overdracht vond plaats bij de brandweerkazerne in Joure. In totaal werden er tien nieuwe voertuigen overgedragen en vier nieuwe vaartuigen. De reddingen worden uitgevoerd door OVRTteams. Er zijn tien tien oppervlakteredding teams (OVRT’s) in Fryslân. Zij verzorgen reddingen op het water. Daarbij blijven ze – zoals hun naam al aangeeft – aan de oppervlakte. Een OVRT bestaat uit zes personen: een bevelvoerder, schipper, twee zwemmers en twee helpers. Bij elke inzet van een OVRT wordt standaard een van de twee duikteams in Fryslân (in Leeuwarden en Sneek) mee gealarmeerd. Zij kunnen een redding onder water uitvoeren. Zowel de inzet van de OVRT’s als van de duikteams is gericht op redding van mens en dier.

JARIGE SCHOORSTEEN WOUDAGEMAAL MIDDELPUNT

GLEMMER BEACH MAAKT DRIE NIEUWE ARTIESTEN BEKEND

LEMMER – De organisatie van Glemmer Beach maakt drie nieuwe artiesten bekend, Rowwen Heze, De Jeugd van Tegenwoordig en Kraantje Pappie staan op de tiende editie van het festival. Eerder werden UB40, Clouseau, Level42, Davina Michelle en Nielson al bekend gemaakt. Het driedaagse strandfestival vindt plaats op het strand van Lemmer van 22 tot en met 24 augustus. Op donderdag 22 augustus zal Rowwen Heze op het podium staan. De band zingt in het Limburgs en is bekend van de hits ‘Limburg’, ‘Bestel mar’ en ‘Auto, vleegtuug’. De band is opgericht in 1985 en ondertussen uitgegroeid tot één van de grootste acts in de Nederlandse popmuziek. De Jeugd van Tegenwoordig werd in 2005 bekend met de nummer-1 hit ‘Watskeburt?!’. In de jaren die volgden, scoorden ze hits als ‘Sterrenstof’, ‘Get Spanish’ en ‘De Formule’. Op zaterdag 24 augustus zullen zij hun nummers laten horen op het strand van Lemmer. In 2018 verzorgde rapper Kraantje Pappie een fantastisch optreden op Glemmer Beach, dit jaar mag de organisatie hem weder-

Jouw foto onder de brug? De eerste inzendingen voor de fotowedstrijd van unieke plekjes in Zuidwest Friesland komen al binnen via VVV Waterland van Friesland. We laten hier alvast een mooie inzending van Tim Ricketts zien van een vroege ochtend tussen Makkum en Bolsward. Wil je ook jouw favoriete plek van onze regio delen? Stuur dan uiterlijk jouw foto 30 november 2019 in via uniek@waterlandvanfriesland.nl (vergeet niet te vermelden waar de foto is gemaakt). Wie weet komt jouw foto in 2020 onder een brug in Zuidwest Friesland te hangen!

Foto: Tim Ricketts

vvv waterland van frIesland fotowedstrIjd

Door deel te nemen ga je akkoord met de actievoorwaarden, die na te lezen zijn op www.waterlandvanfriesland.nl

om verwelkomen. Hij heeft verschillende nummers uitgebracht waaronder ‘Liefde in de lucht’, ‘Waar is Kraan?’ en ‘Traag’. Kraantje Pappie zal op zaterdag 24 augustus de tent weer op zijn kop zetten. Voor het festival zijn diverse tickets verkrijgbaar, zoals een dagticket, passe-partout, een VIP arrangement of het BBQ on the Beach ticket. Bij de keuze voor een passe-partout is het ook mogelijk om op 25 augustus Family Glemmer bezoeken. Family Glemmer is een dag voor jong en oud. Een speel- en doe-festival voor kinderen in combinatie met Nederlandstalige muziek middag voor volwassenen.

LEMMER – Het is in augustus van dit jaar precies een eeuw geleden dat de schoorsteen van het stoomgemaal voor Lemmer werd opgeleverd. De schoorsteen, gebouwd voor de afvoer van rook van een actief stoomgemaal, werd in de loop der jaren veel meer dan dat! De schoorsteen van het UNESCO Werelderfgoed Woudagemaal is een ‘landmark’, een onderdeel van de skyline van Lemmer en een baken voor de scheepvaart. Reden temeer om op woensdag 7 augustus aanstaande de schoorsteen centraal te stellen in een aantal activiteiten voor jong en oud. Deze dag staat helemaal in het teken van de schoorsteen. Amateurkunstenaars zijn deze dag van harte welkom om in één dag een schilderij te maken met de schoorsteen als middelpunt. Je kunt je hiervoor nu al opgeven via info@woudagemaal.nl. De kunstwerken zullen door een professionele jury worden beoordeeld en de mooiste stukken zullen worden tentoongesteld in 2020 bij het UNESCO Werelderfgoed in Lemmer. Voor de kinderen is er deze dag een knutseltafel om met afvalmateriaal een ‘nieuwe’ schoorsteen te maken. Tevens kunnen kinderen (tot en met 12 jaar) een bouwplaat van de schoorsteen halen bij het, naast het gemaal gelegen, bezoekerscentrum. Voor 7 augustus moet die bouwplaat weer gekleurd en versierd worden ingeleverd. Dit kan een leuke prijs opleveren. Als afsluiting van deze dag zal Pierre Geelen, zoon van de bouwer van de schoorsteen, een lezing houden over de bouw van de jarige schoorsteen.

deFryskeMarren

NUMMER 06 • 2019

deFryskeMarren ZUS BERGER SCHUDDE VANUIT LANGWEER DE LANDELIJKE KRAAMZORG WAKKER

“IK WILDE GEWOON VERANDERING” Velen hebben haar naam misschien al eens gehoord, maar niet heel bewust. Zus Berger (44) is de persoon achter kraamzorgorganisatie KraamZus. De volhardende en nuchtere Friezin woont samen met haar drie kinderen in Langweer, van waaruit ze deze landelijke organisatie opbouwde en de kraamzorg in Nederland veranderde. TEKST KIRSTEN VAN LOON // FOTO'S JOHAN BROUWER

De zevenjarige Zus zat met smart te wachten op de komst van haar nichtje. De buik van tante had ze langzaam dikker zien worden. Nu was het zover, het kindje werd geboren. Vol verwachting zat ze bij tante op de bank. Ze vroeg de kraamverzorgster of ze het baby’tje vast mocht houden. ‘De baby slaapt, die komt er nu niet uit’, zei die op haar beurt streng. “Dat was zo sneu”, zegt Zus nog immer verontwaardigd. “Daar heb ik besloten dat ik kraamverzorgster wilde worden, want dan kon ik heel veel baby’s vasthouden.” En zo geschiedde.

VASTBERADEN Als middelste tussen twee broers groeide Zus Berger op in Oudehaske. Ze had haar hobby’s en vrienden. Ze deed de middelbare school en volgde daarna de mdgo vz, een brede zorgopleiding. Zus was vastberaden en niets stond haar doel in de weg. Op haar 19e was ze klaar. De kraamzorg werd in die tijd door de reguliere Thuiszorg geregeld en veel vacante functies waren er niet. Daar stond ze, na twaalf jaar volharding: geen werk. “Ik was niet eens zo teleurgesteld, ik was vooral praktisch. Ik kon mijn tijd opvullen door in een winkel te werken en te wachten tot er een vacature kwam, maar de kans was groot

dat daar tientallen sollicitanten op afkwamen. Dus belde ik mijn oom en tante die in Gouda woonden en heb ik daar in de buurt een baan gezocht”, vertelt Zus.

“HET MEISJE WIL GRAAG TERUG” Anderhalf jaar werkte ze als kraamverzorgster in Alphen aan den Rijn, maar ze miste Friesland. “Ik zei tegen mijn leidinggevende dat ik terug wilde. Zij belde naar de directeur van de kraamzorg in Sneek en zei: ‘Het meisje wil graag terug en jullie zijn gek als jullie haar niet aannemen.’ Je kunt het je niet voorstellen. Toen waren er bijna geen vacatures en nu kunnen we bijna geen mensen krijgen.” Terug op het nest ging ze aan de slag als kraamverzorgster bij Thuiszorg Zuidwest-Friesland in Sneek. Later verhuisde ze naar Joure en daar ontmoette ze Lute. Een op en top Langweerder en met hem betrok ze een huisje in dat dorp. Samen kregen ze een zoon, Rimmer. Na enkele jaren liep die relatie spaak en wilde ze in eerste instantie terug naar Oudehaske, maar voor Rimmer was het makkelijker om daar te blijven. “Ik vond dat eerst wel spannend. Dat wij gingen scheiden werd wel wat van gevonden, maar ik dacht: ik doe het gewoon.”

ZUS REGELT HET ZELF Met de komst van Rimmer zocht Zus een regelmatigere baan en ze werd assistent op de verloskunde. De kraamzorg liet haar echter niet los. Na al haar ervaring zag zij dat die zorg sterk verbeterd kon worden. “Organisaties waren groot, onpersoonlijk en niet dichtbij. Bovendien wilde ik een-op-een-zorg, dat was toen niet zo. Dan was je de tweede of derde die in de week bij het gezin kwam. Op een gegeven moment besloot ik dat ik dat dan maar zelf moest regelen. Ik wist niet dat ik het in mij had, het ondernemen, maar ik wilde gewoon die kraamzorg veranderen.” Net gescheiden en met een zoontje van twee jaar, trok Zus de stoute schoenen aan. “Het was op een goede dag, of een naïeve dag, ik ben daar nog steeds niet uit, maar ik ben naar de zorgverzekeraar

gestapt en zei dat ik een contract met hen wilde.” Na het gesprek met de zorgverzekeraar kreeg ze een waslijst aan eisen mee waaraan ze moest voldoen. Bij haar moeder leende ze wat geld en huurde daarvan een adviesbureau in, met de vraag of zij haar met de eisenlijst konden helpen. Haar eigen bedrijf ‘Kraamzorg Skarsterlân’ zag vanachter de keukentafel in Langweer het levenslicht. Ze bood kraamzorg in regio Skarsterlân, de toenmalige gemeente. Kraamverzorgsters huurde ze op zzp-basis in en zo bracht ze de een-op-een-kraamzorg terug in Nederland. Het verhaal klopte, de verpakking klopte, de zorg die geleverd werd was goed, mensen waren tevreden, de korte lijntjes waren er die zij hadden beloofd. Haar eigen kraambureau bestond en werd in mum van tijd groot.

ALLES OF NIETS Omdat er zorgvraag van buiten de regio kwam, werd het tijd voor een naamsverandering. Een reclamebureau kwam met: KraamZus. “Jasses nee, was mijn eerste reactie. Ik heb een haat-liefde verhouding met mijn eigen naam. Vroeger op school vroegen ze: ‘Hoe heet je broer dan?’ Mijn moeder stelde toen ik naar de middelbare school ging voor om mijn naam te veranderen, maar dat wilde ik niet. Later in de zorg dachten ze dat ik mezelf als Zuster Berger voorstelde.” Het was even schakelen, maar toen vond ze de naam eigenlijk best goed klinken: KraamZus. Al snel ontgroeide Zus haar keukentafel en opende een kantoor in Joure. Zonder partner, op zakelijk gebied of thuis waarmee ze kon praten, sparren of enigszins als financiële back-up, was het alles of niets. “Zo ben ik ook wel een beetje. Ik heb wel aan de risico’s gedacht hoor, maar ik dacht ook: wat kan er gebeuren?” Hoe groter ze werd, hoe meer mensen ze nodig had in het bedrijf. Zus merkte dat ze het aansturen van mensen lastig vond. “Ik ben gewoon duidelijk en heb weinig geduld voor geneuzel. Daar schrikken mensen wel van.” Ze stelde een management aan. “Dat heb ik wel geleerd, de juiste mensen op de juiste plek.”

ZUS STAAT HAAR MANNETJE Zus kreeg een nieuwe relatie. Met Folkert kreeg ze zoon Berend-Jan. Hoewel er nog wel een kinderwens was, was er ook de drukte van het bedrijf. Bij Mark Brouwer, een vriend die

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

verderop in de straat woonde, ging ze weleens ten rade. Hij opperde het idee om samen verder te gaan. Vanuit zijn topfunctie bij de Friesland Bank beschikte hij over veel organisatorische kennis. “Ik heb er nog geen halve seconde over nagedacht.”

“Doorbouwen aan KraamZus, de liefde van mijn leven tegenkomen en dat het gewoon goed is.”

De relatie met Folkert hield echter ook geen stand. Anderhalf jaar geleden gingen ze in goede harmonie uit elkaar. Dat daar opnieuw iets van werd gevonden, deed Zus wel iets, maar ze probeert het haar niet te laten raken. “Soms worden er echt weleens schadelijke dingen gezegd, maar dan vraag ik het ook op de man af waarom er zo over mij gesproken wordt.” Zus staat haar mannetje wel.

ACHT REGIO’S KraamZus is intussen in acht regio’s actief en heeft zo’n 500 medewerkers. Dat betekent ook dat Zus niet bepaald meer aan het kramen is. “Dat vind ik wel moeilijk”, geeft ze meteen toe. “Ik heb plannen gemaakt om het weer eens te doen. Je komt in zo’n bijzondere periode bij mensen binnen. Ze zijn net vader en moeder geworden en ze hebben je dan echt even nodig”, verduidelijk ze. “Als de moeder dan even rustte, dan knuffelde ik eventjes met het baby’tje”, blikt Zus met een

glimlach op haar gezicht terug naar de periode dat ze nog ‘in het veld’ was. Het zakelijke succes komt volgens Zus omdat ze van haar passie haar werk heeft gemaakt. Dat ze niet iedereen kent in het bedrijf, vindt ze wel lastig. “Je staat er verder vanaf, je bent niet meer een van de rest, maar de baas. Dat was best een proces.” Maar genieten doet ze er nu zeker van en plannen heeft ze genoeg. “Doorbouwen aan KraamZus, de liefde van mijn leven tegenkomen en dat het gewoon goed is. Twee jaar terug kocht ik een huis aan het water, dat ik opnieuw op wil bouwen. Daar straks genieten met de kinderen. Ik heb nu veel vrijheid. Ik ben niet voor 09:30 op kantoor. Eerst de kinderen naar school, nog even een stofzuiger door het huis en dan ga ik in alle rust naar kantoor. Genieten van het leven.”

Te koop gevraagd!

Zondag

OUDE/VINTAGE HORLOGES

7 juli Streekmarkt

Complete horloges & alle soorten onderdelen Eventueel defect geen probleem. Hoor graag wat u kunt aanbieden! Tissot, Omega, Movado, Zenith, Jaeger LeCoultre , Universal Geneve, Heuer, Longines, Rolex, Lemania, Leonidas, Enicar, Eterna, Girard Perregaux, Seiko, Tudor, Breitling en alle andere merken!

‘Feest voor Fijnproevers’

Alvast hartelijk dank voor het aanbieden! Marnix Maurer, 06-18466854

Flinkeboskje 2, Hemelum - 06 23351180 - www.itﬂinkeboskje.nl

Service staat bij Bouclé bovenaan! 3 ETAGES VERLICHTING! Vloerlamp Acate in wit van € 149,95 nu voor

SUPER UW HOOFDZAAK, HOOFDZAAK ONZE KOPZORGEN!

UW HOOFDZAAK, ONZE KOPZORGEN!

€ 69,95

Hanglamp Acate in wit

ER ZOM AANBIEDING!

van € 129,95 nu voor

€ 69,95

Nu als set extra voordelig SAMEN VOOR € 100,00!

Oosterdijk 89 Sneek • 0515-412874 • info@deboerlicht.nl • www.deboerlicht.nl

Tiid foar in oare bank? ! Wolkom

Stap no oer!

Grietje de Vries

“Fijn dat mijn ouders lekker thuis kunnen blijven wonen”

Goed voorbereid voor later? Zorg ervoor! Kijk op www.thuisbestdfm.nl

Geertsma Assurantiën T (0514) - 60 33 60 Balk

Hiemstra Financiële Diensten T (0518) - 41 80 80 Sint Annaparochie

Groenhout Financiële Dienstverlening T (0517) - 531529 Witmarsum

Attentiv A Boskma B.V. T (0515) - 580402 Bolsward

Hiemstra Financiële Diensten T (0517) - 39 00 22 Franeker

AQRaad Verzekeringen & Makelaardij BV T (0514) - 566262 Lemmer

Kootstra Assurantiën & Advies T (0511) - 54 44 42 Buitenpost

Assurantiekantoor M. Kruis

Foppie van Terwisga / ‘

‘t Hasker Assurantiekantoor Foppie van Terwisga

t Hasker Assurantiekantoor HindeloopenSJ OUDEHASKE T (0514) - 52 Hasker Utgongen 216 -20 8465 T (0513) - 67 74 00 Oudehaske Noorder Staete Assurantiën b.v. Veldsink-Ferwerda adviesgroep T (0513) 67 74 00 / E info@foppie.nl T (0511) - 460240 Burgum T (0513) - 41 31 78 Joure Meinema Verzekeren & Bankieren Stellema I www.foppie.nl T (0519) - 57 17 45 Dokkum T (0511) - 451997 Kollum

Jo bank tichtby.

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST WIM WALDA // FOTO’S WIM WALDA EN IVN

deFryskeMarren

NATUURGIDS ARNOUD VAN DE RIDDER

“IK WIL MET DE ‘TUREGLUUR’ DE KINDEREN IN VERWONDERING BRENGEN” “Ik wil met de Turegluur kinderen in verwondering brengen en sta het liefst met mijn poten in de klei”, zet Arnoud van de Ridder (59) de toon van het gesprek. “Dat doe ik met behulp van de ‘Turegluur’, een promotiekar van het Instituut voor Natuureducatie, op jaarmarkten, boerenmarkten en natuur gerelateerde evenementen. Daar vertel ik verhalen over de natuur en laat het tegelijkertijd zien met aanschouwelijk materiaal, zoals een aquarium waarin waterdiertjes rondzwemmen, een glazen buisje waarin ze de bodemdiertjes zien bewegen, een ‘voelkist’ met materialen uit de natuur (mos, gras, bloemen, eikels, kastanjes, plantjes). Dan zie je zowel de kinderen als de ouders en opa’s en oma’s enthousiast worden en heb ik mijn doel bereikt.” Arnoud van de Ridder is een geboren Utrechtenaar, die met zijn vriendin – met Friese ‘roots’ - naar Friesland is geëmigreerd. Van de Ridder studeerde na de middelbare school aardrijkskunde en geschiedenis aan de lerarenopleiding. Al tijdens zijn studie bleek hij een talent te hebben om kinderen in contact te brengen met de natuur. Hij was betrokken bij verschillende natuurorganisaties, waaronder de Natuuren Vogelwacht De Alblasserwaard in Papendrecht, waar hij diverse bestuursfuncties bekleedde en een coördinerende taak had bij de opbouw van een bezoekerscentrum en een educatieve tuin voor kinderen. Andere producten van zijn hand waren in die tijd een kweekkas voor kinderen, een natuurboek, natuurspellen, kleinschalige biotopen en excursies op diverse locaties. Na een periode van acht jaar als freelancer bij het Agrarisch Dagblad en elf jaar bij een bureau uit de financiële sector, waar hij met een geolied team problemen oploste met bankpassen, creditcards en andere zaken waar betaalmiddelen bij betrokken waren, sloot hij zijn ‘Utrechtse Periode’ af. Tijdens een vakantie in een Zwitsers wandelhotel ontmoette hij zijn huidige vriendin. Hij bleef daar anderhalf jaar ‘hangen’, aanvankelijk als onderhoudsman van het (familie-) hotel, maar al snel werd hij verantwoordelijk voor de financiën, inkoop boekingen en organiseerde hij in het prachtige landschap van Chur – in de buurt van Davos – nieuwe wandelingen en excursies.

STANDPLAATS FRIESLAND Arnoud van de Ridder: “Na anderhalf jaar werden wij bedankt en kregen we te horen dat ze het nu

verder wel zelf met de familie af konden. Wij verzetten de bakens richting Nederland en dat werd uiteindelijk Oudemirdum. Mijn vriendin met Friese ‘roots’ kon maar moeilijk aan het hectische Utrechtse stadsleven wennen.” Omdat het moeilijk bleek om in Friesland aan de slag te komen, breidde hij zijn vrijwilligersactiviteiten voor Natuurmonumenten en het Instituut voor Natuureducatie (IVN) uit en raakte hij ook landelijk betrokken bij de activiteiten van deze organisaties als vertegenwoordiger van Friesland. Zo was hij de bedenker van de ‘Nationale Slootjesdagen’, werkte hij mee aan de Floriade in Venlo, organiseerde hij een ledendag voor de IVN en realiseerde hij in 2015 het project ‘Turegluur’.

VAN BOUWKEET TOT PROMOTIEKAR Van de Ridder: “In 2014 liep ik bij toeval tegen de Turegluur aan, een bouwkeet-achtig geval, dat op het onderstel van een vouwwagen was gemonteerd en ergens verloren in een weiland in de buurt van Dokkum stond. In het verleden was dit vehikel gebruikt om vogels te ‘spotten’, maar er werd niets meer mee gedaan en de eigenaar wilde hem slopen. Toen ik dat hoorde ben ik ‘daarvoor gesprongen’, omdat ik er wel mogelijkheden in zag als promotiekar, om het IVN onder de aandacht van de mensen - en dan met name de kinderen - te brengen. Dat initiatief kwam voort uit de tweejarige opleiding tot natuurgids, waar ik inmiddels aan was begonnen. Daarin word je opgeleid tot erkend IVN-natuurgids. Afsluiting van deze opleiding was een educatief afstudeerproject en dat werd de Turegluur.”

POTEN IN DE KLEI Het bouwkeet-karakter van de Turegluur maakte plaats voor een inrichting die de sfeer van het Zuidwest Friese ‘greidelandschap’ ademt. Gras,

Vaak merk je bij de opbouw van de Turegluur tijdens bijvoorbeeld een boerenmarkt in Woudsend of Hemelum, dat de kinderen al hevig geïnteresseerd in het aquarium staan te turen naar de kleine waterdiertjes die daarin voorkomen en er alles over willen weten. Het zijn dan de bootsmannetjes, schaatsenrijders, waterspinnen, kokerjuffers en watertorren, die het gesprek bepalen. Kinderen enthousiast maken, ze verwonderen over wat zich allemaal afspeelt in zo’n klein waterbiotoopje.”

EN WATERTOR ADEMT MET ZIJN KONT

riet en Friese wolkenluchten met vogelsilhouetten. “Bedoeling was aanvankelijk om met de promotiekar zieltjes te winnen voor het IVN,” vervolgt Arnoud zijn verhaal, “maar dat bleek mij niet te liggen. Ik breng het liefst met ‘mijn poten in de klei’ kinderen in contact met de natuur. En dan volgen de papa’s en de mama’s en de opa’s en oma’s al heel snel.

Waar is de Turegluur de komende maanden? 15-06-2019 07-07-2019 14-07-2019 25-07-2019 27-07-2019 04-08-2019 22-08-2019

IVN Slootjesdagen te Oosterwolde. www.ivn.nl/slootjesdagen. Flinkeboskje te Hemelum, Boerenstreekmarkt. Landelijke Imkerdag te Mirns. Boerenstreekmarkt te Woudsend. Zomermarkt te Oudemirdum. Flinkeboskje te Hemelum. Boerenstreekmarkt. Boerenstreekmarkt te Woudsend.

Voor de meest recente wetenswaardigheden, kijk op Facebook Turegluur. Arnoud de Ridder

“Wanneer je ze bijvoorbeeld een verhaal vertelt dat de watertor ademhaalt met zijn achterlijf, met zijn kont, en deze, alsof het georkestreerd is, dat keurig even voordoet, gaat er een gejuichje op. Of uit de doeken doet hoe de larve van een libelle in zijn laatste stadium naar volwassenheid, na drie jaar onder het wateroppervlak, naar boven zwemt, op een waterplant klimt, vervelt, zijn vleugels laat drogen en vervolgens het luchtruim kiest, dan hangen ze aan je lippen. Of ik laat ze materialen uit de natuur voelen en raden in een ‘voelkist’; ik laat ze de jaarringen tellen van een boom; de bodemdiertjes bekijken in een dun glazen buisje.” “Bedoeld voor de kinderen, maar de ouders en de opa’s en oma’s staan er net zo verrukt bij te kijken. Dan voel ik me blij en gelukkig.”

NUMMER 06 • 2019

BRANDEND CONTENT PAGINA

OCTRAS DOOR (ROOK)SCHADE EN SCHANDE WIJZER GEWORDEN U kent vast de uitdrukking: ieder nadeel heeft z’n voordeel. Wij bij Octras weten dat sinds vorig jaar als geen ander: Door rookschade werd ons pand onbewoonbaar. Dankzij deze ervaring zijn wij als assurantieadviseurs misschien nóg betere dienstverleners voor onze klanten geworden! Hoe dat kan? Ik leg het u graag uit.

Zaterdagochtend, 8 september. Ik zal het nooit vergeten. Ik floot een hockeywedstrijd van mijn dochter. Midden in het spel werd ik gebeld door de brandweer: “Wilhelm, vanochtend was er brand bij de buren. We moeten nu jullie pand in”. Je schrikt enorm van zo’n bericht. Als een dolle ben ik in de auto gesprongen. Het moment waarop onze deur openging vergeet ik nooit meer. Ons hele pand vol met vieze, zwarte rook. En overal een dikke laag roet. Krankzinnig. Wat nu? Maandagochtend zouden onze klanten tenslotte gewoon weer bellen. En dan wilden wij zoals altijd voor hen klaarstaan. Gelukkig was ik goed verzekerd én had ik de bijbehorende voorbereidingen getroffen. Ik kon dus gelijk aan de slag.

Goede voorbereiding is het halve werk

Die dag heb ik gelijk contact gezocht met onze schadeverzekeraar en de schadeexpert. Tja, als tussenpersoon heb ik daar de juiste contacten voor en kan ik hen zelfs op zaterdag bellen. Samen met een specialist van de verzekeraar maakten we een plan van aanpak. Wat moet er veilig gesteld worden, hoe word je weer operabel? Ons hele pand moest gestript worden. Zelfs het dak en achtergevel moesten er volledig uit. Dat

weekend konden we 4 werkplekken inrichten bij een goede zakelijke relatie die in een ruim pand zat. De juiste contacten zijn goud waard op zo’n moment. Er waren 5 panden betrokken bij de brand dus de expert had veel ballen in de lucht te houden. Hij is aanspreekpunt voor aannemers, schoonmakers, bouwvakkers en ga zo maar door. Hij wil graag helpen maar is gebonden aan mensen die moeten meewerken. Zo had hij een aannemer die pas eind mei ons dak kon repareren. Voor ons was dat veel te laat. Ik ben toen mijn eigen kanalen gaan inzetten, en zo had ik in januari een nieuw dak. Zulke acties moet je wel goed afstemmen met de expert en met de verzekeraar. Past het wel binnen het budget, etc. Ik had dus zowel de pet op van gedupeerde als van tussenpersoon voor mijn eigen schadepolis!

Je krijgt wel geld maar dat wil niet zeggen dat je dan ook de oplossing hebt Je bedrijfspand verzekeren gaat om veel meer dan geld. De totale schade was uiteindelijk meer dan 5 ton. Die schade, die krijg je echt wel vergoed. Maar wat je niet vergoed krijgt zijn de frustraties bij een dergelijke calamiteit. En de enorme hoeveelheid tijd die er mee gemoeid gaat!

Riskmanagers Octras vlnr: Jordan Hidalgo, Gerard Knorren en Wilhelm de Haas

Iedereen doet z’n best maar het is lastig om van anderen afhankelijk te zijn.

is ons vak en als “ervaringsdeskundigen” kunnen we dit misschien nu nog wel beter!

Een goede brandverzekering vraagt om een degelijke voorbereiding. Nadenken met de ondernemer hoe het bedrijf zo snel mogelijk op gang komt bij een calamiteit. En mocht die noodsituatie zich voordoen, dan zijn wij er om het proces gaande te houden. We brengen oplossingen, hebben de juiste contacten en we nemen stress weg. Dat

Wilt u niet voor verrassingen komen te staan?

Neemt u dan contact met ons op, wij laten u graag de mogelijkheden zien van een risicoscan voor uw bedrijf. Telefoon 0515-424789 info@octras.nl

OUD-WETHOUDER DURK DURKSZ WIL GLASVEZEL VOOR DE HELE MIENSKIP!

“Laten we samen zorgen dat íedereen in gemeente De Fryske Marren snel internet krijgt” De campagne voor de aanleg van glasvezel in De Fryske Marren is in volle gang. Veel inwoners uit het gebied kijken met spanning uit naar 1 juli. Want dan wordt bekend of voldoende inwoners hebben gekozen voor glasvezel van DFMopGlas en Glasvezel buitenaf. Oud-wethouder Durk Durksz is één van de bewoners uit het gebied die niet kan wachten tot er glasvezel wordt aangelegd. Hij ziet het als zijn taak om de leefbaarheid in de gemeente De Fryske Marren te vergroten en daarvoor is glasvezel onmisbaar. Durk zet zich dan ook volop in als ambassadeur voor glasvezel. “DFMopGlas en Glasvezel buitenaf bieden ons nú de kans om glasvezel te krijgen. En dat voor álle inwoners in onze gemeente. Niet alleen voor een geselecteerde groep. Dit is ook waar ik, toen ik nog wethouder was, me altijd voor ingezet heb. Iedereen in onze gemeente moet de mogelijkheid krijgen om voor glasvezel te kiezen. Zo’n kans als deze moeten we dus met beide handen aangrijpen als je het mij vraagt! ”, aldus Durk.

Oud wethouder Durk Durkz kan als bewoner in het buitengebied niet wachten tot er glasvezel wordt aangelegd.

Kabelnoord wil ook glasvezel aanleggen in een klein deel van het buitengebied. Dat maakt het behoorlijk ingewikkeld voor die inwoners. Volgens Durk is ook voor deze inwoners de keuze voor DFMopGlas en Glasvezel buitenaf het beste. “Met een abonnement via DFMopGlas en Glasvezel buitenaf help je niet alleen jezelf aan glasvezel, maar tegelijk ook de andere inwoners van de gemeente. Die keuze is toch snel gemaakt dan?” Durk benadrukt dat een inschrijving bij Kabelnoord de kans kleiner maakt dat DFMopGlas en Glasvezel buitenaf voldoende deelname halen, en

dus dat er in de hele gemeente glasvezel komt. Kabelnoord legt namelijk alleen de witte adressen aan. Dit zijn adressen in het buitengebied die beschikken over minder dan 30 Mbits.

“Schrijf niet in bij beide partijen, maar kies voor de mienskip!” Durk doet er alles aan om inwoners in het hele gebied te motiveren een bewuste keus te maken voor DFMopGlas en Glasvezel Buitenaf. De komende weken helpt hij zijn buren en dorpsgenoten bij het afsluiten van een glasvezelabonnement. In deze laatste weken tot de einddatum organiseert hij, samen met andere ambassadeurs uit het gebied, aanmeldavonden in de buurt. Alle inwoners kunnen hier terecht met vragen én kunnen ook direct een glasvezelabonnement afsluiten. “We nodigen inwoners die nog geen abonnement hebben afgesloten van harte uit om langs te komen.” Op de vraag of het gaat lukken antwoordt Durk volmondig “Jazeker!” Als we met z’n allen kiezen voor DFMopGlas en Glasvezel buitenaf, zou ik niet weten waarom we het niet halen!” Hij roept alle inwoners dan ook op om voor glasvezel voor álle inwoners in De Fryske Marren te gaan.

Tusken de Marren

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren

INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE DE FRYSKE MARREN | JUNI 2019

INHOUD

Gemeentelijke activiteiten kalender

Geslaagd bezoek partnergemeente Drolshagen in verband met 50-jarige stedenband

Vergaderingen gemeenteraad

In het weekend van 31 mei tot en met 2 juni ontvingen we het gemeentebestuur van onze partner-gemeente Drolshagen uit Duitsland. De stedenband tussen Drolshagen-De Fryske Marren bestaat dit jaar maar liefst 50 jaar. In deze periode zijn verschillende uitwisselingen ontstaan tussen verenigingen uit beide gemeenten, op gebied van sport en cultuur. Dit verbindt onze gemeenten dan ook. Denk aan zwemmen, schaken, muziek, basketbal en voetballen.

Petear, Debat en Beslút • Woensdag 12 juni • Woensdag 19 juni • Woensdag 26 juni • Woensdag 3 juli • Woensdag 10 juli

Tijdens het jubileumweekend bezochten we met onze gasten een aantal lokale evenementen: Lemmer Ahoy, de Elfsteden Oldtimer rally in Sloten, de Kunstroute Tsjûkemar in Echten en het InsideOutfestival met popbandjes in Joure. Een afwisselend programma waarbij onze gasten een goed beeld kregen van de vele

bruisende activiteiten in onze gemeente. Al met al een geslaagd en feestelijk weekend. In het weekend van 13-15 september 2019 vindt, in verband met het jubileumjaar, een bezoek plaats van onze gemeente aan Drolshagen.

PAS OP!

De bijeenkomsten vinden plaats in het gemeentehuis in Joure en beginnen om 19.30 uur. Bovenstaande data zijn onder voorbehoud. Kijk voor actuele informatie op: www.defryskemarren.nl/ gemeenteraad.

Like en volg ons op Instagram! Mooie foto’s uit de gemeente en elke week een ander onderwerp (#abcDFM) in de schijnwerpers. Dat kunt u van ons verwachten op Instagram. Volg ons op @defryskemarren. Heeft u zelf een mooie foto gemaakt in de gemeente? Tag ons dan gerust met de hashtag #gemeenteDFM!

Burgemeesters bij kanon in Sloten

De eikenprocessierups is weer actief! Behoud Lindebomen langs de Luts in Balk

Een deel van de historische Lutskade in Balk wordt gerenoveerd waarbij in 2020 het deel van de kademuur, tussen de Teernstrabrug en de Ossebrug, volledig wordt vervangen. Vanwege de restauratie is het noodzakelijk om de (monumentale) lindebomen tijdelijk te verplaatsen om ze te behouden. Voorbereiden bomen (fase 1): vanaf week 22 De voorbereidingen zijn vanaf maandag 27 mei gestart. Tijdens het voorbereiden dienen we onder andere voedingsstoffen toe aan de kluiten wat zorgt voor een betere en stevigere kluit. Ook worden de locaties van kabels en leidingen beoordeeld. Hiervoor wordt deels een kleine kraan (minigraver) gebruikt, waardoor de weg gewoon open blijft voor verkeer. Verplanten lindebomen naar depot (fase 2): voorjaar 2020 Tijdens het voorbereiden en in de periode daarna kan een selectie worden gemaakt van de bomen die daadwerkelijk vitaal genoeg zijn om te verplanten. We gaan ervan uit dat we 31 lindebomen behouden. Het verplanten van de bomen vindt plaats in het voorjaar van 2020. We verplanten de lindebomen tijdelijk naar een zogenoemde kuilplaats aan de Eastwal, ter hoogte van de splitsing met de Jachthavendyk, vlak buiten Balk. Meer informatie over dit project vindt u op www.defryskemarren.nl/Lutskade.

Op verschillende plekken zijn vanaf mei weer nesten gevonden van de eikenprocessierups. Eikenprocessierupsen veroorzaken overlast bij mensen doordat hun huid na het vervellen wegwaait en irritatie kan opleveren. De huid van deze rups zit namelijk vol met brandharen. We voeren regelmatig inspecties uit en laten de nesten door een gespecialiseerd bedrijf verwijderen. Hoe herkent u een rups of nest? De rupsen en nesten zitten vaak in eikenbomen, maar kunnen soms ook in grasland zitten en dicht bij de stam een grondnest hebben. Eikenbomen met eikenprocessierupsen zijn te herkennen aan de specifieke nesten op de stammen of dikkere takken: dichte spinsels van vervellinghuidjes, met brandharen en uitwerpselen. Vanuit deze nesten gaan de rupsen ’s nachts groepsgewijs - in processie- op zoek naar voedsel in de toppen van de boom. Grote groepen eikenprocessierupsen kunnen een boom volledig kaalvreten. Klachten door brandharen Na contact met de brandharen van de rups kunnen klachten ontstaan zoals jeuk, huiduitslag en

irritatie aan de ogen of luchtwegen. Het advies is om na aanraking van de rupsen of haren niet te krabben of te wrijven, maar de huid of ogen goed met water te wassen of te spoelen. Wanneer nodig kleding op 60°C wassen. De klachten verdwijnen meestal binnen twee weken. Een verzachtende crème kan verlichting geven. Bij ernstige klachten is contact met de huisarts aan te raden. Nest gezien? Denkt u een nest van de eikenprocessierups te zien, neem dan contact met ons op via telefoon 14 05 14 of per mail: info@defryskemarren.nl. Op onze website en op de website van de GGD (www.ggdfryslan.nl) vindt u meer informatie.

Tusken de Marren | Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren | juni 2019 verschijnt maandelijks huis-aan-huis als bijlage van GrootdeFryskeMarren. Redactie communicatie gemeente De Fryske Marren, postbus 101, 8500 AC Joure, telefoon 14 05 14 E-mail redactie@defryskemarren.nl. Tekst Letterhuis, Esther van Opzeeland | gemeente De Fryske Marren.

COLOFON

De gemeenteraad vergadert anders in 2019. De vergadering van de raad is verdeeld in drie onderdelen:

FOTO: RIANNA HILARIUS, SPONTAAN VASTGELEGD

• Kort nieuws en gemeentelijke activiteitenkalender • Groot onderhoud sportvelden • Grut Haske als ‘kloppend hart’ van Balk • De takomst temjitte! Coalitieakkoord 2019-2022 • Balans in de begroting geeft ruimte • Overgang welzijnswerk naar De Kear • Persoonlijke aanpak helpt inwoners uit bijstand • Introductie nieuwe wethouders

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren JUNI 2019

Groot onderhoud sportvelden

FOTO’S: DOUWE BIJLSMA, GEWOAN DWAAN

De sportvelden in De Fryske Marren worden het hele jaar door intensief gebruikt door sportverenigingen, scholen en andere gebruikers. Om de grasmat klaar te maken voor het komende sportseizoen, is de gemeente begonnen met het jaarlijks groot onderhoud.

“Het gras op de velden moet mooi groen en goed bespeelbaar zijn”, begint Freerk van der Wal, sportveldbeheerder in De Fryske Marren. “Naast regelmatig maaien, dienen de velden voldoende vlak, droog, stabiel en draagkrachtig te zijn. Daarvoor is een sterke graszode met een vruchtbaar bodemleven nodig. Om de drie tot vier jaar krijgen alle sportvelden in de gemeente een uitgebreide kwaliteitsmeting en grondonderzoek, en daarbij een bemestingsadvies. Aan de hand daarvan voeren wij het onderhoud uit.”

Eerste werkzaamheden van start

Freerk en zijn collega’s van de buitendienst - waaronder Hidde Deinum, Andries Thijsseling en Bernard Brandsma - beheren vijftig natuursportvelden en zeven kunstgrassportvelden in De Fryske Marren. Afhankelijk van de sportbeoefening moeten de sportvelden

aan verschillende eisen voldoen. Freerk: “Het speelveld moet niet te hard of te zacht zijn en tegen een stootje kunnen. Zo tegen het einde van het seizoen hebben de velden wel wat te verduren gehad. Daarom krijgen alle velden met natuurgras een intensieve opknapbeurt. We zijn inmiddels begonnen met de trainingsvelden. Tot eind augustus voeren we diverse werkzaamheden uit om de grasmat te herstellen. Trainingen kunnen voorlopig worden voortgezet op de andere velden.”

‘Alle velden met natuurgras krijgen een intensieve opknapbeurt’

Veel te doen

Voor de buitendienst is het groot onderhoud een drukke periode. “Alle grasmatten worden geverticuteerd en geveegd om dode grasresten te verwijderen”, legt Hidde uit. “We vullen oneffenheden op en daarna wordt het veld belucht, bezand en gesleept om het speeloppervlak te egaliseren. We bemesten de velden en zaaien nieuw gras in, een mengsel van veldbeemdgras en Engels raaigras. De kieming vereist een periode van rust, in deze periode mogen de velden niet betreden worden. Zo krijgt het gras de kans om zich te herstellen voor het nieuwe seizoen.”

Alles voor een strakke mat

Alle maatregelen die de grasverzorgers nemen, zijn erop gericht om de grasmat in goede conditie te houden. Het is noodzakelijk om straatgras, onkruid, ongedierte, ziekten en andere plagen zoveel mogelijk te beperken. Bernard: “Veel mensen hebben geen idee wat we doen en kijken soms verbaasd toe. Ik ben door een voorbijganger weleens van mijn tractor gehaald toen ik het veld aan het bezanden was. Hij dacht dat ik er een zandbak van maakte. Maar door de velden te bezanden met schoon, grof zand blijft het speeloppervlak stroef en stevig en wordt overtollig regenwater snel afgevoerd.” Naast grasonderhoud voeren de heren van de buitendienst ook andere werkzaamheden uit op de sportvelden, zoals het onderhouden van het drainagesysteem, het hekwerk, de verharding, onderhoud aan ballenvangers, etc.

Zomersluiting

Tijdens de zomerstop - van 17 juni tot en met 25 augustus - zijn niet alleen de trainingsvelden, maar óók de wedstrijdvelden gesloten voor groot onderhoud. Freerk: “In juni en juli wordt er gras ingezaaid en daarom zijn de velden voor niemand toegankelijk. We hopen dat iedereen deze rustperiode in acht neemt, zodat er na de zomerstop weer volop gesport kan worden op een mooie groene grasmat. Uiteraard zijn de kunstgrasvelden wel gewoon geopend in de zomerperiode.”

Van links naar rechts: Wim de Groot, Freerk van der Wal, Hidde Deinum, Andries Thijsseling, Harmen Wildschut, Bernhard Brandsma, Mark Wagenaar en Jappie Wijnja .

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

www.defryskemarren.nl

GRUT HASKE

ALS ‘KLOPPEND HART’ VAN BALK Hoe kan Balk haar maatschappelijke voorzieningen op peil houden? Het is een vraag waar de gemeente zich momenteel - samen met Plaatselijk Belang Balk Vooruit en dorpsbewoners - mee bezighoudt. Vernieuwing van voormalig schoolgebouw ’t Haske en sporthal De Trime lijkt hierop het beste antwoord te zijn. FOTO’S: RIANNA HILARIUS, SPONTAAN VASTGELEGD

“Ons plan is om ’t Haske om te dopen tot Grut Haske”, vertelt projectleider Duurt Snoeijers van gemeente De Fryske Marren. “Wij willen er voor Balksters een aantrekkelijke, ruime ontmoetingsplek van maken. De locatie is perfect: midden in het dorp, als ‘kloppend hart’ en cultureel centrum van Balk.” ‘t Haske wordt dan uitgebreid met een grote zaal. De Treemter zou worden gesloopt om plaats te maken voor meer parkeerplekken en kleinschalige (sociale) woningbouw. Ook sporthal De Trime zou met dit plan opgeknapt en uitgebreid worden. De sporthal kan zo de gymzaal aan de Herman Gorterstraat vervangen, die aan het einde van haar levensduur is.

Middenweg

Het plan is een vervolg op een onderzoek, waarbij aan inwoners van Balk verschillende toekomstscenario’s zijn voorgelegd. Daaruit bleek dat de meesten een voorkeur hebben voor óf alles nieuw bouwen óf alles renoveren. Duurt: “Dit is een mooie middenweg; het combineert het beste van die twee opties.”

Duurt Snoeijers, projectleider ruimtelijke ontwikkeling

Wytze Bouma, voorzitter van Plaatselijk Belang Balk Vooruit, is het met hem eens. “Praktisch en financieel gezien is dit scenario het meest haalbaar. En als we belangrijke sociale voorzieningen in Balk willen

houden, dan móét er nu wat gebeuren. Kijk bijvoorbeeld naar de sportverenigingen. Voor een deel maken deze verenigingen nu gebruik van accommodaties in de omgeving, omdat er in Balk te weinig ruimte is.”

Een ander aandachtspunt is duurzaamheid. Specifiek voor Grut Haske gaat het daarbij niet alleen om energiezuinigheid, maar ook om het beheer en de exploitatie van de ontmoetingsplek.

In gesprek met inwoners

Duurt: “We hopen dat er een breed stichtingsbestuur gevormd kan worden, dat deze voorziening voor de lange termijn in stand kan houden. Het liefst gebeurt dat met hulp van meerdere exploitanten. Zo maak je jezelf minder afhankelijk.”

De volgende stap voor de gemeente is om samen met Balk Vooruit het gesprek aan te gaan met inwoners van Balk. Zo wil ze erachter komen hoe de vernieuwde voorzieningen zo goed mogelijk aan de behoeftes van het dorp kunnen voldoen. “Welke verenigingen willen van de faciliteiten gebruik maken? Om wat voor soort activiteiten of bijeenkomsten gaat het? Wat hebben ze daarvoor nodig? Er zijn allerlei vragen die wij graag beantwoord willen krijgen”, legt Duurt uit.

Unieke kans

“Het is een ingewikkeld vraagstuk”, zegt Wytze. “Er zijn veel verschillende partijen bij betrokken, die allemaal hun eigen belangen hebben. We zijn daarom blij dat de gemeente

- WYTZE -

‘Willen we de voorzieningen houden, dan móét er wat gebeuren’

- DUURT -

‘Voor Balksters is dit een unieke kans’ het voortouw neemt om tot een goede oplossing te komen.” Gemeente De Fryske Marren hoopt uiterlijk komend najaar antwoorden op haar vragen te hebben verzameld. Ook hoopt ze dan een goed beeld te hebben van de bereidheid van dorpsbewoners om de voorzieningen te ‘dragen’. Duurt: “Nú is het moment voor Balksters om op te staan en mee te doen. Dit is voor hen een unieke kans. Ik hoop dat ze die niet laten liggen.”

Wytze Bouma, voorzitter Plaatselijk Belang Vooruit

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren JUNI 2019

De takomst temjitte! Coalitieakkoord 2019-2022 CDA, VVD, PvdA en GroenLinks presenteerden 9 mei een nieuw coalitieakkoord: ‘De takomst temjitte’. Een brede, kleurrijke coalitie, die vooral vooruit wil kijken. Het akkoord voor de periode 2019-2022 is op hoofdlijnen. Dit artikel is hiervan een korte impressie. Het volledige akkoord vindt u op www.defryskemarrren.nl/coalitieakkoord.

Bestuur en organisatie

Ruimte

We maken het samen!

Omgevingsvisie en -wet

Het is voor ons belangrijk om te luisteren, om ideeën te stimuleren en te communiceren buiten de eigen kring. We zoeken inwoners en bedrijven dus op, maar zijn ook goed vindbaar. We doen graag mee aan initiatieven uit de samenleving. Voordat de gemeente zelf plannen maakt, halen we op wat inwoners belangrijk vinden. We kunnen het niet altijd iedereen naar de zin maken, maar we vertellen wel altijd wat we hebben besloten en waarom. We werken aan vertrouwen van inwoners in het bestuur.

Doorontwikkeling van de organisatie

te zetten. Voor laagdrempeliger raadsvergaderingen is gestart met een nieuwe vergaderstructuur. Wij ondersteunen dit en evalueren die in de loop van 2019. Inwoners hebben het recht om de gemeente uit te dagen, als het beter kan. Voorstellen worden met een positieve houding op haalbaarheid beoordeeld. Wij zijn positief over initiatieven van inwoners met draagvlak. De organisatie kan daarbij adviseren en ondersteunen. Ook willen we jongeren beter bij de gemeente betrekken. In deze periode doet een raadswerkgroep daarover aanbevelingen.

De coalitie wil een organisatie gericht Visie en gezicht naar buiten In 2020 wil de coalitie de gemeentelijke op innovatie, met medewerkers visie uit 2012 evalueren, samen met die op hun taak berekend zijn inwoners en bedrijfsleven. De leden en zich blijven ontwikkelen. De van het college zetten een duidelijk coalitie ondersteunt van harte de profiel van onze gemeente neer, ingezette doorontwikkeling van de vanuit ‘Het verhaal van De Fryske organisatie, gericht op samenwerking, Marren’. Samenwerking staat centraal: vernieuwing, professionalisering en met inwoners, sociale partners, verjonging. Daarbij past centrale huisvesting van bestuur en organisatie, bedrijfsleven en overheden. wat niet mag leiden tot hogere lasten. Financieel gezond Ook zetten we in op doorontwikkeling We willen een financieel gezonde van dienstverlening en gemeente. Verhoging van de voordelen van Onroerendezaakbelasting digitaliseren. WAT IS EEN (OZB) volgt het Persoonlijk contact COALITIE? gemiddelde prijspeil blijft mogelijk in van inflatie- en Joure, Balk en Een coalitie is een verbond loonontwikkeling. Als Lemmer. van twee of meer partijen in nieuw beleid leidt Bestuurlijke de gemeenteraad, die samen tot meer kosten, dan vernieuwing een meerderheid aan zetels vangen wij dit eerst Er is een traject hebben. Zij leveren daarnaast op door oud beleid ingezet om onze de wethouders voor het in te leveren. Wij gaan lokale democratie dagelijks bestuur. uit van kostendekkende te versterken. De leges en tarieven. uitkomsten werken we uit, om concrete stappen

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

Op ruimtelijk gebied staan we voor grote uitdagingen, zoals de nieuwe Omgevingswet. Samen met inwoners zullen we het omgevingsvisietraject voorzetten en een visie opstellen waar De Fryske Marren de komende jaren mee vooruit kan.

Klimaat belangrijk speerpunt

Voor ons klimaatbeleid hebben we een (coördinerend) klimaatwethouder. Afspraken als het Klimaatakkoord Parijs 2020-2050 vertalen we in een actuele duurzaamheidsnota. Een belangrijke uitdaging zijn de Regionale Energie Strategie en de warmte-transitieplannen. Ons uitgangspunt is dat de lusten en de lasten goed verdeeld moeten zijn. Wij stimuleren lokale energiecoöperaties en willen ‘Tûk Wenjen’ toegankelijk maken voor huurders van woningen. We zetten ons in voor het terugdringen van de afvalstromen en stimuleren hergebruik van grondstoffen.

Natuur

Wij zetten ons in voor bescherming en ontwikkeling van natuur, op basis van vrijwilligheid en maatwerk. Openbare cultuurhistorische landschapselementen blijven behouden. Vanuit het aanstaande Ambitiedocument ‘Het Friese IJsselmeerkustgebied’ zetten we in op duurzame ontwikkeling.

Agrarische sector en veenweide

De agrarische sector moet ruimte krijgen voor verdere verduurzaming en innovatie. Wij delen de zorgen over chemische bestrijdingsmiddelen en houden onderzoek hierover

nauwlettend in de gaten. Onze gemeente doet actief mee in het proces rond de Veenweidevisie. Daarbij is er aandacht voor de funderingsproblemen in het veenweidegebied.

Toerisme

De Fryske Marren wil zich profileren als recreatieve gemeente. In de nieuwe Recreatievisie is aandacht voor kwaliteitsverbetering, seizoenverbreding, doelgroepverbreding, samenwerking, het stimuleren en faciliteren van initiatieven ‘van onderop’ en de wijze waarop initiatieven worden beoordeeld. Omdat we ons aantrekkelijke landschap willen houden, stellen we hier wel ruimtelijke voorwaarden aan.

Monumenten

De ontwikkeling van gemeentelijk monumentenbeleid wegen we bij de Kadernota in juli af. Als voor dit beleid geld komt, leggen we eigenaren van gemeentelijke monumenten geen verplichtingen op.

Verkeer en vervoer

Bij de actualisatie van het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan is aandacht voor knelpunten, de wegbelijning en het duidelijk aangeven van de maximale snelheid. Ook zoeken we naar oplossingen voor de Skarsterrienbrug en verbetering van verbinding met de Randstad. Wij blijven aandringen bij de provincie op beter openbaar vervoer op het platteland. Ook gaan we voor veilige fietsroutes in de gemeente en verdere uitbreiding van het fietspadennet. Voor mindervaliden zijn er onnodige obstakels, die verwijderd

www.defryskemarren.nl

Samenleving worden.

Vitale gemeenschappen

Levendige dorpen, met inwoners die naar elkaar omkijken en die bijdragen aan de leefbaarheid zijn waardevol. Plaatselijke belangen spelen een belangrijke rol. Wij faciliteren eigen kracht van dorpen door de inzet van dorpencoördinatoren, kwartiermakers sociaal domein, eenvoudiger regels en budget.

Taal en cultuur Economie

De Fryske Marren wil de ‘MKBvriendelijkste gemeente van Nederland’ worden. Dit vraagt een gunstig vestigingsklimaat en een faciliterende opstelling. Wij trekken graag bedrijven met werkgelegenheid, die innovatief en duurzaam zijn. Bestaande bedrijven zijn belangrijk voor economie en leefbaarheid in kleinere kernen. Wij willen binnen de kaders ruimte geven voor uitbreiding en gaan bij bedrijventerreinen voor inbreiding in plaats van uitbreiding. Wij zetten in op het toekomstbestendig maken van bestaande bedrijventerreinen. Voor nieuwe bedrijven die niet passen, zoeken wij een maatwerkoplossing. In een lokaal Sociaal Economisch Platform brengen betrokkenen initiatieven op het gebied van economie en werkgelegenheid bij elkaar. Snel internet is een onmisbare nutsvoorziening, juist ook in de dorpen. Wij stimuleren een betaalbaar, toekomstbestendig en snel internet, liefst via een open glasvezelnetwerk.

Gaswinning

De Fryske Marren is tegen gaswinning onder het gemeentelijk grondgebied.

Aandachtspunten in de nieuwe Kadernota Cultuur worden een cultuurfonds en meer aandacht voor activiteiten die de eigen cultuur uitdragen. De drie bibliotheken zijn belangrijk, daarom blijven we ze financieel ondersteunen. Aandachtpunt is de huisvesting van het culturele leven in Joure.

Onderwijs

Kwaliteit van onderwijs heeft prioriteit. We onderhouden als gemeente goede contacten met schoolbesturen. De gemeente kan begeleiden bij samenwerking tussen scholen.

Sport

Begin 2020 verschijnt de beleidsnotitie ‘Sport en bewegen’. Het is belangrijk dat de sportinfrastructuur is afgestemd op de vraag. Wij ondersteunen initiatieven voor realisatie en verbetering van infrastructuur van wandelpaden, fietspaden en mountainbikeroutes.

Werk en inkomen

Er wordt ingezet op werk voor wie kan werken. Voor wie dat niet kan, willen we vangnet en trampoline zijn. Onze trajecten zijn gericht op jongeren, kansrijk op de arbeidsmarkt. Wij ondersteunen alternatieven voor 60-plussers in de sfeer van vrijwilligerswerk. Wij willen snel duidelijkheid geven over het recht op uitkering, waarbij de cliënt centraal staat. Na afwijzing wordt de inwoner niet losgelaten. Ook De Fryske Marren heeft inwoners met langdurige schulden, met sociale gevolgen. Wij willen kijken hoe andere gemeenten omgaan met schuldenproblematiek.

Wmo en Jeugdwet

Inwoners die moeilijk mee kunnen doen, krijgen maatwerk ondersteuning. Wij gaan voor het in stand houden van het voorzieningenniveau. Dat geldt ook voor specialistische ondersteuning van kinderen en jeugdigen jonger dan 18 jaar en hun ouders. Wij willen wachtlijsten oplossen en perspectief bieden aan wie dit nodig hebben. In het kader van uitvoering van Wmo en Jeugdwet krijgen sturing en beheersing nadrukkelijk aandacht.

Ouderen

Ouderen moeten zo lang mogelijk mee kunnen doen. Daarom willen wij eind 2020 een nota ouderenbeleid presenteren. Wij betrekken de ouderenorganisaties in onze gemeente bij de voorbereiding.

Regenbooggemeente

De acceptatie en veiligheid van LHBTI’ers staat onder druk. Er komt een raadsvoorstel over het worden van regenbooggemeente.

Welzijn

In de nieuwe opdracht voor het welzijnswerk staan het bevorderen van de zelfredzaamheid, participatie, mantelzorg en versterken van inwonersinitiatieven, verenigingen en vrijwilligers centraal. De nieuwe welzijnsorganisatie De Kear voert dit vanaf september 2019 uit.

Asielzoekers en statushouders

In 2021 komt de regie op inburgering van asielzoekers en statushouders bij de gemeente. Zij zijn van harte welkom en moeten zo snel mogelijk de taal leren en aan het werk. Er moet onderzoek komen naar intensievere begeleiding van statushouders.

Vrijwilligers

Over de waardering van vrijwilligers komt in 2020 een voorstel. Met de Regeling Mantelzorgwaardering spreekt de gemeente waardering uit voor mantelzorgers. Om mantelzorgers te ontlasten, willen wij onderzoek naar een regionaal Respijthuis.

De takomst temjitte! Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren JUNI 2019

Balans in de begroting geeft ruimte De komende weken vergadert de raad over de kadernota 2019. Hierin staan de voorstellen en plannen waarin het college de komende tijd wil investeren. Denk aan onderwijshuisvesting, digitalisering, duurzaamheid en herinrichting van dorpskernen. Het overzicht van de plannen vindt u op onze website. Het is aan de raad om hier een definitieve keuze in te maken. Onderdeel van de kadernota is ook een aantal bezuinigingsvoorstellen, die grotendeels over de bedrijfsvoering van de gemeente gaan. Ook hierover ligt het uiteindelijke besluit bij de raad. Minder geld voor nieuw beleid

FOTO: GEMEENTE DE FRYSKE MARREN

in de begroting. De meeste maatregelen Om de begroting in balans te houden, hebben dan ook geen gevolgen voor stelt het college voor om de inwoners, ondernemers en komende twee jaar minder instellingen. geld uit te geven aan nieuw beleid (€ 1,5 miljoen Een klein aantal in plaats van € 2,6 maatregelen die nu miljoen). Wethouder voorliggen aan de raad, Jos Boerland: “Door nu heeft dat wel, zoals de een pas op de plaats verhoging van tarieven te maken, houden we of leges, om deze onze dienstverlening kostendekkend te maken. aan inwoners op orde en Het overzicht van de de rJ krijgen we in de toekomst maatregelen ‘begroting in os B o erlan d weer ruimte om te bouwen”. balans’ vindt u in bijlage 1 en 2 van de kadernota 2019 op onze website. Maatregelen Kijk bij www.defryskemarren.nl/ ‘begroting in balans’ financien. Onderdeel van de kadernota 2019 zijn Petear, debat en beslút de maatregelen ‘begroting in balans’. Omdat er op een aantal beleidsterreinen Het Petear over de kadernota is op woensdag 19 juni, het Debat en Beslút een tekort ontstaat, moeten we op zijn op woensdag 3 juli. In het Petear andere beleidsvelden minder uitgeven. gaat het vooral om het inwinnen van informatie door de raad, om tot goede Dat betekent keuzes maken en het besluitvorming te kunnen komen. geld anders verdelen, maar soms ook dingen anders doen, later doen of Aanmelden voor het Petear van 19 juni niet meer doen. Het college heeft in kan tot donderdag 13 juni, 12.00 uur, samenspraak met de raad een aantal bij de griffie. Informatie over het Petear maatregelen onderzocht. Daarbij is vindt u op www.defryskemarren.nl/ vooral gekeken naar de bedrijfsvoering gemeenteraad. van de gemeente zelf en naar het verlagen van al gereserveerde bedragen th

OVERGANG WELZIJNSWERK NAAR DE KEAR Na een Europese aanbestedingsprocedure van anderhalf jaar gaat de Tintengroep het welzijnswerk in gemeente De Fryske Marren per 1 september 2019 uitvoeren. Zij heeft hiervoor stichting Sociaal Werk De Kear opgericht. Op dit moment werken zij hard aan de overdracht. Dit gaat in goede samenwerking tussen Miks en De Kear. Uitgangspunt is dat er geen enkele inwoner tussen wal en schip valt in deze overdrachtsperiode. Vrijwilligers worden gevraagd om zich te melden

Elf medewerkers van Miks gaan in september over naar De Kear. Daarnaast zijn alle vrijwilligers gevraagd om zich te melden bij De Kear, wanneer zij ook in de toekomst vrijwilligerswerk willen doen. Bent u vrijwilliger en heeft u (nog) geen brief ontvangen, meld u dan bij De Kear. Dat kan via info@sociaalwerkdekear.nl.

Huisvesting verenigingen

De gemeente is eigenaar van het oude schoolgebouw aan de Brugstraat 1. Miks huurt het gebouw en heeft de ruimtes onderverhuurt aan andere organisaties. Tijdens een bijeenkomst heeft Miks haar ‘onderhuurders’ geïnformeerd dat zij per september uit het pand vertrekt en welke gevolgen dat heeft voor de verenigingen.

De gemeente begrijpt dat het niet eenvoudig is voor deze verenigingen om nieuw onderdak te vinden. Daarom denken wij graag mee in een oplossing. Als tijdelijke oplossing kunnen de verenigingen mogelijk gebruik blijven maken van het pand, zolang dat niet verkocht is. Zij kunnen hiervoor contact opnemen met vastgoedbeheerder CareX, die het pand naar verwachting gaat beheren. Dat geeft tijd (een jaar, wellicht langer) om gezamenlijk naar een oplossing voor de langere termijn te zoeken.

Plan van aanpak De Kear

De Kear is bezig met een plan van aanpak voor de wijze waarop zij invulling gaan geven aan het welzijnswerk. Daarbij hebben zij niet de intentie om per 1 september ineens alles anders te doen. Goedlopende initiatieven zullen zeker

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

worden voortgezet, waaronder de werkzaamheden van de beweeg- en cultuurcoaches, JOGG (jongeren op gezond gewicht), Samen Goud, digitaal platform (mijnbuurtje.nl), Dag van de Mantelzorg en de Brede Overleggen. Ook wil De Kear verder met onder andere buurtbemiddeling, Punt Twa, mantelzorgondersteuning, Buurtbakkie en tabletpret, positieve gezondheid en weerbaarheidstrainingen. Er zijn de afgelopen maanden al veel gesprekken geweest. Om een goed beeld van alle (inwoners)activiteiten en initiatieven te krijgen heeft De Kear een adviseur samenlevingsopbouw in dienst genomen, die dit de komende periode verder gaat inventariseren. Voor De Kear is aansluiten bij de wensen en behoeften van de inwoners altijd het uitgangspunt.

Stand van zaken

www.defryskemarren.nl

PERSOONLIJKE AANPAK

HELPT INWONERS UIT BIJSTAND FOTO: FOTO NANTKO

Sinds de invoering van het nieuwe uitkeringsbeleid ‘Scherp aan de poort’, eind 2017, is de aanvraagprocedure voor een bijstandsuitkering in gemeente De Fryske Marren aanzienlijk veranderd. Mensen die al een uitkering ontvangen, worden – dankzij het nieuwe beleid – intensief begeleid naar een passende werkplek. Het resultaat is dat het bijstandsbestand in onze gemeente met maar liefst een kwart is gedaald.

“Onlangs hebben we te horen gekregen dat we in de top tien van Nederlandse gemeenten met een dalend uitkeringsbestand staan”, zegt Thea de Vries, teamleider backoffice sociaal domein bij de gemeente. “Voordat we van start gingen met Scherp aan de poort, was de instroom van bijstandsontvangers hoger dan de uitstroom. Om het stijgende bijstandsniveau aan te pakken, hebben we een kijkje genomen bij de Gelderse gemeente Montferland. Daar controleren ze meteen aan de poort wie recht heeft op een uitkering.”

Nieuwe werkwijze

“Mensen die door omstandigheden niet in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien, hebben recht op ondersteuning”, vervolgt Thea. “Maar dat betekent niet dat ze automatisch recht hebben op een bijstandsuitkering. Voorheen gingen we als gemeente regelmatig akkoord met een bijstandsaanvraag, al voordat de gegevens bij ons bekend waren. Té vaak bleek een aanvrager geen recht te hebben op een uitkering, waardoor we de hele procedure

Thea de Vries en Klaas Ybema

‘We willen niet dat mensen thuis op de bank belanden en stilvallen’ moesten terugdraaien. Een tijdrovende klus en bovendien niet erg klantvriendelijk. Om daar verandering in te brengen, hebben we in 2017 de werkwijze uit Montferland geïmplementeerd.”

alle noodzakelijke gegevens om zo het recht op uitkering zorgvuldig te beoordelen. Met deze werkwijze willen we voorkomen dat gemeentegeld verkeerd of onrechtmatig wordt besteed.”

Zorgvuldige screening

In 2018 viel maar liefst 69 procent van de aanvragen af. De Fryske Marren telt nu 765 inwoners die bijstand ontvangen. Klaas: “Het is onze ambitie om deze mensen zo snel mogelijk aan passend werk te helpen. Daarom nodigen we ze regelmatig uit voor een persoonlijk gesprek. We willen niet dat ze thuis op de bank belanden en stilvallen.”

Klaas Ybema, beleidsmedewerker bij De Fryske Marren – en vanaf het begin betrokken bij het nieuwe uitkeringsbeleid – licht toe: “Aanvragers kunnen middels een korte vragenlijst zelf toetsen of ze in aanmerking komen voor een uitkering. Krijgen we een aanvraag binnen? Dan verzamelen we

Op het juiste spoor

Thea: “Het is goed om in beweging te blijven, mee te doen en je kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Dat hoeft niet meteen betaald werk te zijn; het is ook mogelijk om een opleiding te volgen of werkervaring op te doen. Ons uitgangspunt is om de ondersteuning zo goed mogelijk af te stemmen op iemands persoonlijke situatie en behoeften. Elke nieuwe bijstandsontvanger in De Fryske Marren wordt beoordeeld door Pastiel, het re-integratiebedrijf van gemeente en aan een passend traject geholpen. Mensen met perspectief op de arbeidsmarkt ontvangen persoonlijke begeleiding naar regulier, betaald werk.” Klaas: “Naast Pastiel bieden we als gemeente ook andere voorzieningen, zoals De Wurkjouwer, taalondersteuning en scholing; met als doel de

kandidaten weer op het juiste spoor te zetten.”

Kansen benutten

“In onze gemeente woont ook een groep bijstandsontvangers voor wie werk niet haalbaar is”, aldus Thea. “Deze mensen helpen we bij het vinden van een zinvolle dagbesteding, zoals vrijwilligerswerk. Tenslotte zijn er ook mensen die de boot afhouden en liever niet meewerken aan een re-integratietraject. Achter die onwil gaat vaak het gevoel van ‘niet kunnen’ schuil, bijvoorbeeld door schulden, verslavingsproblemen, isolement of een gebrekkig zelfbeeld. Ook in zo’n situatie gaan we op zoek naar mogelijkheden. Uiteindelijk willen we dat iedereen de kans krijgt om weer mee te doen aan de samenleving.”

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren JUNI 2019

FOTO: FOTO NANTKO

Op 9 mei presenteerde de nieuwe coalitie van De Fryske Marren het coalitieakkoord voor 2019-2022. Ook werd het nieuwe college geïntroduceerd, dat met Roel de Jong (PvdA) en Irona Groeneveld (GroenLinks) weer volledig is. In deze rubriek stellen zij zich aan u voor.

WETHOUDER

ROEL DE JONG WETHOUDER

IRONA GROENEVELD “De Fryske Marren is een ambitieuze gemeente. Dat proef je: inwoners zijn actief, er heerst een sterke drive om zaken aan te pakken en op allerlei vlakken wordt er veel georganiseerd. Als nieuwkomer wil ik me graag mengen tussen de inwoners, om zo te ontdekken wat er speelt. Hiervoor hield ik me bezig als thematrekker voor circulaire economie bij de Friese Milieu Federatie. Een belangrijk onderwerp dat overal speelt, óók in de gemeentepolitiek. Als het gezicht van GroenLinks wil ik me dan ook blijven inspannen voor een schone samenleving. Op Facebook en Twitter deel ik bijvoorbeeld ideeën en tips om circulair te leven. Dat is helemaal niet zo moeilijk en bovendien erg leuk om mee bezig te zijn.” “Uiteraard ga ik me ook met andere thema’s bezighouden. Een van mijn speerpunten is dat De Fryske Marren een ‘regenbooggemeente’ wordt. Ik vind het belangrijk dat we als maatschappij laten zien dat je mag zijn wie je bent. Daarom moeten we ons actief inzetten voor de acceptatie van lesbische, homoseksuele, biseksuele, transgender- en intersekse personen. In het maatschappelijk verkeer is dat helaas nog niet altijd vanzelfsprekend.” “In de komende tijd trek ik met verschillende afdelingen en dorpencoördinatoren de gemeente in om te bekijken welke acties er op korte en lange termijn nodig zijn. Besturen begint wat mij betreft bij de inwoners, zij weten vaak heel goed hoe ze het willen hebben in hun buurt. Hun kracht, gedachten en inzichten moeten we niet laten liggen. Natuurlijk hebben we als college ook specialisten die met ons meedenken. Echter, als je de ideeën van de inwoners daaraan koppelt, krijg je hele goede voorstellen. Ik heb er zin in!”

“De basis is buiten, bij de mensen. Daar gebeurt het!” Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

“Mijn stoel aan de collegetafel is nog kersvers, maar ik durf al wel te stellen dat ik het erg naar mijn zin heb in De Fryske Marren. Het is voor mij bekend terrein: ik ben geboren en opgegroeid in Oudehaske en heb ook in Ouwsterhaule gewoond. Voor mijn studie ben ik verhuisd naar Wageningen, maar daarna ben ik weer teruggekomen naar het mooie Fryslân. Als hydroloog (deskundige op het gebied van waterkringloop) heb ik me in verschillende functies beziggehouden met de ruimtelijke kwaliteit, leefbaarheid, innovatie en (duurzame) inrichting van het Friese land en water, onder andere bij Koöperaasje Doarpenlân, Wetterskip Fryslân en de Raad voor de Wadden. Van 2015 tot en met 2019 was ik voor de PvdA lid van de Provinciale Staten Fryslân.” “In mijn nieuwe functie als wethouder ben ik verantwoordelijk voor ruimtelijke ontwikkeling, een belangrijke portefeuille die me goed ligt. Daaronder valt ook de Omgevingswet die op 1 januari 2021 van start gaat. De Omgevingswet biedt bewoners, bedrijven en organisaties meer ruimte voor eigen initiatieven in de fysieke leefomgeving. Als gemeente gaan we straks nóg structureler en intensiever met deze partijen samenwerken. Deze integrale werkwijze komt niet zomaar tot stand, die moet georganiseerd worden. Daarin is de gemeente al een eind op weg, maar er is ook nog een reis te gaan.” “In een andere portefeuille, kunst en cultuur, is de huisvesting van een aantal clubs en verenigingen in Joure een actueel onderwerp. Wat mij betreft pakken we dit breed op met alle belanghebbenden. Samen vinden we ongetwijfeld een oplossing waarbij iedereen een plek vindt.” “Er spelen meer kwesties; jeugdzorg bijvoorbeeld. Dat is een zwaargewicht in mijn portefeuille. Net als veel andere gemeenten kampt De Fryske Marren met grote tekorten in het organiseren van jeugdhulp. We moeten goed bekijken welke financiële maatregelen noodzakelijk zijn, maar ook wat er nodig is om de jeugdzorg te verbeteren. Er liggen veel vraagstukken die we hoe dan ook moeten oplossen. Kortom: er is genoeg werk aan de winkel en daar ga ik graag mee aan de slag.”

‘Samen vinden we ongetwijfeld een oplossing waarbij iedereen een plek vindt.’

FOTO: FOTO NANTKO

Introductie nieuwe wethouders

BOOTTOCHTEN SNEEK & LEMMER 2019

JULI

Mbo-opleiding kiezen?

Informatieavond Dinsdag 18 juni 2019 19.00 - 21.00 uur

AUGUSTUS 2-8 3-8 4-8 5-8 6-8 7-8 8-8 9-8

Neem je BSN-nummer mee en meld je direct aan voor een opleiding.

www.rocfriesepoort.nl Leeuwarden Dokkum Drachten Sneek Emmeloord Urk

Skûtsjesilen Elahuizen Rondvaart Rondvaart Rondvaart Rondvaart Skûtsjesilen Lemmer 1 Skûtsjesilen Lemmer 2 Skûtsjesilen Sneek

10-8 Rondvaart 11-8 Rondvaart 12-8 Dorpentocht

Sneek Sneek Sneek Sneek Sneek Lemmer Lemmer Sneek

13-8 14-8 15-8 16-8 18-8 20-8 21-8 25-8

Midden Frieslandtocht Dorpentocht Rondvaart Rondvaart Rondvaart Elfmerentocht Dorpentocht Rondvaart

Sneek Lemmer Sneek Sneek Lemmer Sneek Lemmer Sneek

Sneek Lemmer Sneek

28-8 Midden Frieslandtocht 29-8 Dorpentocht

Sneek Lemmer

Reserveren: 0515 - 415 379 Rondvaartsneek.nl - info@rondvaartvanderwerf.nl

PERKPLANTEN ACTIEWEEK STEKPERKPLANTEN IN 13 CM POT. VELE SOORTEN

€ 1,- PER STUK

Het heeft de afgelopen tijd weer eens lekker geregend, er kan weer volop worden geplant, bij Greensales staat van alles te groeien en te bloeien. Volop vaste planten in de bloei, heesters die beginnen te bloeien, mooie bloeiende lavendels, eigenlijk te veel om op te noemen, daarom nodigen we u graag uit voor een bezoek aan Greensales Balk. Een bezoek aan Greensales Balk is zeker de moeite waard!

www.greensalesbalk.nl

Tsjerkepaed 2 • 8571 RS Harich • E info@greensalesbalk.nl • T 0514 745035 • M 06 53 91 24 24

deFryskeMarren

Focus

“STOPPEN MET MUZIEK? NEE, NATUURLIJK NIET!” “Het is niet hemelbestormend wat ik gedaan heb, maar ik heb straks tijd om naar een oud-leerling in Berlijn te gaan. Hij is daar organist geworden”, zegt Jan Steven Wuite (1953) bij het verlaten van de kerk in Langweer. Daar geeft hij na ons gesprek op verzoek een mini privé orgelconcert en speelt voor mij een mooie psalm op het oude orgel: Hijgend hert der jacht ontkomen! Na 41 jaar neemt Wuite afscheid als orgeldocent van It Toanhûs, het Centrum voor de Kunsten in Joure. “Stoppen met muziek? Nee, natuurlijk niet!” TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO JOHAN BROUWER (FOTOGRAFIEJOHANBROUWER.NL)

Jan Steven Wuite komt overigens niet als een moede hinde over, als hij achter de klavieren van de Langweerder dorpskerk zit. Hij is duidelijk in z’n element. Hier laat de maestro zijn handen het muzikale verhaal vertellen. Met praten heeft hij duidelijk meer moeite, dat hoeft voor hem niet zo nodig. Bescheidenheid? Verlegen? Een combinatie van? We hebben zojuist een uurtje met elkaar in de woning van de familie Wuite gesproken over het naderend afscheid, over hoe Jan Steven ooit begonnen is aan zijn muzikale carrière. “Kun je daar wel een verhaal van maken? Een verhaal dat mensen aanspreekt?”, vraagt de docent zich af tijdens het gesprek. Ondertussen heeft hij heel gastvrij een kop koffie met huisgemaakte rabarbertaart voorgezet.

PSALMEN Dat Jan Steven zeker een bijzonder verhaal te vertellen heeft, is duidelijk. Geen twijfel aan! Als we in de kerk van Langweer samen zijn blijkt ook dat hij een echte docent is. Hij legt meteen uit wat hij speelt en geeft een toelichting bij de psalmen die hij mooi vindt. “Psalm 84 en psalm 6 spreken mij muzikaal aan. Eigenlijk vind ik alle psalmen wel mooi, de melodieën zijn oud en sommige ervan zitten niet goed in ons gehoor. Ik speel psalm 150 bijvoorbeeld op de oude manier. Gelukkig hebben ze mij er niet om ontslagen”, vertelt de organist met onderkoelde humor. Sterker nog, op 23 juni wordt er een speciale jubileumdienst georganiseerd omdat Jan Steven Wuite al veertig jaar kerkorganist in Langweer is. “In die dienst viert collega Wim Dijkstra zijn zilveren jubileum als organist.

Het wordt geen jubileumconcert maar wel een dienst met veel muzikale omlijsting”, weet Wuite.

HOE HET BEGON Nu terug naar hoe het allemaal ooit begon. In Luinjeberd, onder de rook van Heerenveen, hadden de ouders van Jan Steven een boerderij. “Ik heb twee broers en een zus die allemaal pianoles hadden. Ze vonden het maar niks en ik kreeg misschien om die reden als jongste geen les. Toen ik op mijn veertiende voor het eerst een organist het Schnitger-orgel van de Grote- of Sint-Michaëls kerk van Zwolle hoorde bespelen wist ik meteen dat ik dat ook wilde. Ik weet niet eens wie het orgel toen bespeelde, misschien was het Feike Asma wel, ik weet het niet meer. Maar ik vond het geweldig. Toen mocht ik op les. Dat ik orgel leerde bespelen is eigenlijk niet logisch, want ik ben atheïstisch opgevoed. Wij kwamen niet in de kerk. Maar ik moest wel naar catechisatie van mem. Toen ik mijn eerste kerkdienst mocht begeleiden op het orgel was ik twintig en had ik nog nooit eerder een dienst mee gemaakt. Ik wist dus helemaal niet hoe het ertoe ging tijdens een viering. Was echt wel een beetje heftig voor mij. Vijf jaar later ben ik gedoopt en heb ik belijdenis gedaan. Toen zat mem overigens wel in de kerk!”

STATUS QUO EN BLACK SABBATH Achteraf had het Jan Steven Wuite wel iets geleken – als de benjamin van het gezin – om opvolger van zijn heit te worden op de boerderij in Luinjeberd. Het liep anders. Jan Steven is nog maar zeven jaar oud als de familie Wuite besluit het Friese Luinjeberd te verlaten en naar de Overijsselse

hoofdstad te verhuizen. In Zwolle gaat Jan Steven naar de middelbare school en komt hij op z’n achttiende terecht op de vooropleiding van het Conservatorium, waar hij later wordt toegelaten. Hij studeert er orgel, piano en koordirectie, waar Jaap Dragt zijn grote leermeester is. Later volgt Wuite ook nog een opleiding lichte muziek aan het conservatorium in Alkmaar. Als kind en puber was Jan Steven helemaal niet geïnteresseerd in moderne muziek. Pas als hij 25 jaar is wordt hij groot fan van onder andere Status Quo en Black Sabbath. Na zijn opleiding komt Wuite meteen in dienst als muziekleraar bij Haledo (nu ‘it Toanhûs’) in Joure en is hij ook meteen dirigent van verschillende koren.

DE DAGEN GEVULD “In 1978 kwam ik in dienst van de gemeente bij Haledo, een samenwerkingsverband op muziek- en cultureel gebied in de gemeenten Haskerland, Lemsterland en Doniawerstal. Ik was dus in feite ambtenaar. Ik had voor die tijd al stagegelopen op een aantal scholen en het leek mij maar niks om dat werk te gaan doen. Die stages liep ik omdat ik de opleiding schoolmuziek volgde. Maar lesgeven op scholen was niets voor mij. Duidelijk! Ik was daarom maar wat blij met een baan bij wat nu dan It Toanhûs in Joure is. Daarnaast had ik vier koren en drie kerken waar ik orgel speelde. Mijn dagen waren wel gevuld. Mijn voorganger op de muziekschool was van de ene op de andere dag opgestapt na onenigheid met de directie. Hij had blijkbaar niets met een opzegtermijn te maken. Ze hebben toen drie studenten gevraagd om te

solliciteren waar ik er een van was. Het was 1 februari 1978 en ik was de eerste die slaagde en daarna werden mijn uren van 12 tot 30 uur uitgebreid. Nogmaals, ik vond dat meer dan genoeg. Ik woonde toen nog bij mijn ouders in BeltSchutsloot bij Zwolle, die daar een huis lieten bouwen met een aparte ruimte voor mij. Ik had het er hartstikke goed. Na mijn aanstelling in 1978 heb ik eerst nog een jaar in een oude boerderij van de gemeente gewoond, als een soort van anti-kraak.”

EEN LEUK MEISJE IN LANGWEER “In 1979 kwam ik in Langweer terecht in het huis waar ik nu woon. Naast mij kwam op een gegeven moment de familie Piersma te wonen met een mooi en leuk meisje: Jet! Dat werd mijn vrouw. Als zij daar niet was komen wonen, was ik waarschijnlijk nooit getrouwd geweest, al weet je dat nooit zeker.” In het begin van z’n loopbaan gaf Jan Steven de leerlingen les op een elektronisch orgel (“Dat was toen in.”), waar de jonge docent weinig plezier aan beleefde. Hij was toch meer de man van het klassieke orgel. Ook de gebruikte methodes spraken hem niet aan. Uiteindelijk vond Wuite zijn eigen weg en kwam het allemaal goed en geeft hij met veel plezier les. Daar komt nu na 41 jaar een einde aan. En rest er niets anders dan de vraag: wat nu?

“Doorgaan met orgelspelen en dirigeren en ik ga nog meer fietsen, want dat is, naast tuinieren, een grote hobby van mij. Ik ben van plan de Noordzeekust route te fietsen. Solo! Maar eerst samen met mijn vrouw veertien dagen naar Andalusië in september!”

TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO'S JOHAN BROUWER

HET MUZIKALE LEVEN VAN JAN STEVEN WUITE UIT LANGWEER

TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO'S JOHAN BROUWER

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

NUMMER 06 • 2019 TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO'S MIEKE ALFERINK

Op de bank van Jaring de Wolff

‘Op de bank van Jaring de Wolff’ is de titel van een serie maandelijkse interviews met mensen uit het verspreidingsgebied van GrootDeFryskeMarren. Deze keer neemt Theo de Wolff van de woninginrichting winkel zelf plaats op de bank.

Theo de Wolff heeft z’n vrijheid lief, maar houdt rekening met anderen

De eerlijkheid gebiedt meteen te vertellen dat we ons gesprek voeren in Theo zijn mancave en niet op één van de vele banken, die in de showroom aan de Industrieweg 7A in Sint Nyk staan. Dat voorrecht gunnen we Theo graag en bovendien bevinden zich in de mannenruimte ook tal van persoonlijke dingen en herinneringen, die met het privéleven van de op en top Sint Nykster te maken hebben. Zoals een tegeltableau waarop zijn ouderlijk huis staat afgebeeld en niet te vergeten de portretten van z’n ouders Jaring de Wolff en Rie de Wolff-Keet. PRIMA JEUGD

“Ik bin it twadde bern fan it gesin, berne op 22 maart 1955. Jan wie de earste, dêrnei ik en nei my kamen Marja, Toos en Mildred. Ik haw in prima jeugd hân. Middenstâners út de fyftiger jierren hiene it fansels net echt rom, mar alles wat der komme moast, kaam der. Wol wie it sa dat de klean fan de âldste nei de folgjende gong, mar dat hie elkenien yn dy tiid. Heit en mem binne mei in manufakturewinkel begûn op ’e Lemmerdyk, dêr hawwe se twa jier west. Dêrnei binne se nei de Tsjerkestrjitte gien, dat pân sjochst op it tegeltableau.” Vol bewondering vertelt Theo over zijn ouders en grootouders, hardwerkende mensen. Kleine ondernemers. Heit kwam uit een groot gezin en pake en beppe, die een kruidenierswinkeltje hadden, moesten van alles aanpakken om het gezin vooruit te helpen. Heit Jaring de Wolff werkte voor de oorlog bij Douwe Egberts en ging na de bevrijding in de handel, omdat het volgens Theo een echte koopman was. Toen z’n ouders de manufacturenzaak begonnen, die al snel uitgebreid werd met de verkoop van tapijten en meubelen, stond moeder Rie, die uit Hilversum kwam, in de winkel. Heit Jaring ging er met een transportfiets op uit om z’n waar te slijten. Mem Rie werkte in de oorlog bij de NS, maar was al

Theo de Wolff zit na het interview op één van de banken in de woninginrichtingswinkel, de Musterring M370

snel de verpleging ingegaan, in het Sint Antonius Ziekenhuis in Sneek. Daar leerde Jaring zijn latere vrouw kennen.

EEN WEEK OP HET INTERNAAT IN AZELO

“Nei de legere skoalle wie it de bedoeling dat ik nei in ynternaat ta soe, nei de fraters maristen yn Azelo. Dat haw ik eksakt in wike folholden. Ik fûn it niks. Ik hie jild yn’e bûse doe’t ik dêr oankaam, dat moast ik ynleverje. Ik haw dêr in bytsje fan ôfjûn en de rest hâlden. Op sneintemoarn bin’k oer it stek klommen en liftend nei Borne gien, dêr ha’k in treinkaartsje kocht nei It Hearrenfean. Doe’t ik dêr oankaam, stie ús heit my al op te wachtsjen. Doe’t ik thús kaam, sei ús mem: ‘Jaring, bel jij Lubbert even dat hij Theo even naar Azelo brengt?’ It antwurd fan ús heit wie dúdlik: ‘Do bellest no de direkteur fan de mulo op’e Jouwer, want dêr giet er hinne’. Dat fûn ik geweldich. Mem wie wol de baas, mar ús heit wie de superbaas, dy bepaalde. Us mem helle de skerpe kantsjes der ôf, mar oan de oare kant skerpe sy it ek oan.

Theo de Wolff zit graag op de Musterring bank M370. Comfort om in weg te dromen! Binnenvering of een hoogwaardige schuimzitting, duurzaam elastisch ondervering en een ergonomisch gevormde rug - ja, uit deze supercomfortabele zitgroep wilt u nooit meer opstaan. Op de chaise longue kunt u de voeten omhoog doen, en nog meer ontspanning vindt u door een hendel of een knop te drukken; voorzichtig schuift u naar de gewenste positie. Door de zitmaat in drie breedtes,die met elkaar te combineren zijn, past de MR 370 zich aan iedereen aan.

Sy fûn it better, dat wy nei it ynternaat gongen. De folgjende aksje wie dat ús Jan ek nei hûs woe. Mar ús heit sei: ‘Do net!’ En sa is it gien.” Theo vertelt het verhaal smakelijk; een glimlach verschijnt op z’n gezicht. Na de mavo vervolgt hij z’n middelbare schooltijd in Steenwijkerwold op het eerste gemengde katholieke internaat van Nederland, dertien jongens en 130 meisjes. Theo heeft dan geen last meer van heimwee! In Steenwijkerwold haalt de Sint Nykster z’n havodiploma. Vervolgens gaat hij naar de Hogere Textielschool in Enschede. Nadat hij de opleiding met succes heeft afgerond, komt Theo thuis in de zaak.

EIGEN BAAS

“Ik haw noait de druk fielt om yn de saak te kommen. Do hast oan’e iene kant in enoarme frijheid, mar ek in bulte ferantwurdlikheden. Mar ik haw altyd ien west fan ‘dit moast en dat sil’, dan sei ik fuort: ‘Dat doch ik net.’ It is neffens my wat Frysk eigen. As ik wat moat, dan wurd ik opsternaat. Springe? Kinst de pot op! ik kin wol springe, mar allinne at ik wol. Dy frijheid haw ik as ûndernimmer. Ik fyn datsto altyd rekkenskip hâlde moast mei de minsken om dy hinne!” Eén waar Theo zeker rekening mee houdt, is zijn vrouw Hennie van der Meulen, creatieve dochter van een klokmaker. Het echtpaar krijgt twee kinderen, Jaring en Marina. Theo is trotse pake van twee kleinkinderen: “Dy fyn ik hiel belangryk yn myn libben!”

De super comfortabele bank Musterring M370 bank is verkrijgbaar bij: Jaring de Wolff, Industrieweg 7A, 8521 MB Sint Nicolaasga, telefoon 0513 431 789 - www.jaring.nl

SINT NYK

Over Sint Nyk heeft Theo ook een duidelijke mening, alhoewel hij niet meer in zijn geboortedorp woont. Tegenwoordig woont de ondernemer in Boornzwaag, waar hij in principe de ‘toer fan Sint Nyk noch sjen kin’. “Sint Nyk is in doarp wêrsto mei elkoar in hiel soad berikke kinst. Sy gunne dy hjir de romte. Yn it ferline bin ik foarsitter west fan de ûndernimmersferiening en de relaasje dy’t wy mei Pleatslik Belang hiene, gong geweldich. No yn dizze grutte gemeente is it oars, mar op it momint dat it doarp it iens wurdt, kinst noch altyd in soad foarelkoar krije, mear as gemiddeld. Hjir kenne sy it begryp ‘haat en nijd’ net. Sjoch marris nei de Merke en de optocht. Sint Nyksters binne net swier op’e hân, se binne maklik yn’e omgong”, weet Theo de Wolff. Het heeft ongetwijfeld met de RoomsKatholieke achtergrond te maken. Voor Theo heeft de katholieke kerk niet zoveel betekenis meer als vroeger. Het is verwaterd. Toch is hij er van overtuigd (“Foar 100%”) dat er een ‘Hoger Wezen’ is dat alles bestuurt. Tot slot: hoe zit het met Theo z’n hobby’s? Ik mei graach nei de golfbaan ta gean en ik kin der moaie ferhalen oer fertelle, mar dat moat letter mar ris, want oars wurdt it ferhaal fiersten te lang.”

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST EELKE LOK // FOTO'S ORANGEPICTURES.NL

deFryskeMarren

“Sint Nyk is eigenzinnig”

Rooms dorp werd pittige smeltkroes

Het lijkt zo’n mooi idee. Om vanaf de Scharster Rien in Scharsterbrug een nieuwe vaart te graven naast de A6. Dan kun je daardoor naar het Tjeukemeer en hoeft het verkeer op die A6 niet meer op de brug te wachten. En Sint Nicolaasga kan profiteren van recreatie. Sterker, die vaart stond al een paar jaar als mogelijkheid in de Dorpsvisie van Sint Nyk. Plaatselijk Belang-voorzitter Jeltje Schram en bestuurslid Roel van Nijen aarzelen nu echter. Ze hebben intussen heel wat vragen. Want dan moet er wel een nieuwe brug in de weg Spannenburg-A6 komen. En heeft Sint Nyk daar straks geen last van? En weegt dat wel op tegen wat recreatieve inkomsten? En in hoeverre wordt het dorp er veel levendiger van? Het is een voorbeeld van de voorzichtigheid waar Plaatselijk Belang Sint Nyk in moet manoeuvreren. Ze zijn door deze krant gevraagd naar het leefbaarheidsverhaal van het dorp, “maar,” zegt Van Nijen, “wat is leefbaar? Dêr bin wol hiel wat betsjuttingen fan.” En dan bedoelen ze ook dat er voor elke vorm van leefbaarheid ook draagvlak moet zijn, anders werkt het tegen je. Voorzichtig…

DE BEUK Daar komt bij dat Sint Nyk van oudsher een ‘rooms’ dorp is. Tijd is evenwel meedogenloos. Er verandert het één en ander. Bovendien is dat roomse aspect niet eens zo hinderlijk. Ja, de Room-Katholieke Kerk staat nog rotsvast in het midden van het dorp, maar er wonen daar zo langzamerhand ook veel ‘andere’ mensen. Die veranderen de mienskip. Bijvoorbeeld: Schram komt van Rottum. Van Nijen is van Jubbega. Roel Van Nijen kwam naar Sint Nyk toen hij meester aan de openbare lagere school De Beuk werd. Hij is gepensioneerd, maar dat overkomt De Beuk nu ook. De school verdwijnt. Een plaats van ongeveer 3350 inwoners houdt natuurlijk wel scholen. De katholieke en de christelijke school staan er nog. Toch vinden beiden het doodzonde dat De Beuk om allerlei redenen verdwijnt. Scholen van verschillende pluimage hebben golfbewegingen in hun bestaan. Het aantal ‘gemengde’ huwelijken is daar ook de oorzaak van. Feit is dat nu de kinderen van De Beuk naar Scharsterbrug of Langweer moeten. Dé oplossing ligt natuurlijk in het Masterplan van de Dorpsvisie, waarin staat dat één grote brede school in Sint Nyk ideaal zou zijn.

MERKE Dat zou ook logisch zijn in een dorp, dat zich kenmerkt door veel enthousiasme en samenwerking. Beiden gaan rechterop zitten als ze het hebben over de Sint Nykster Merke, met die pretentieuze allegorische optocht. Sint Nyk viert zijn Merke voor iedereen. Het wagenbouwen maakt Sint Nyk meer dan leefbaar. Beiden hopen dat de voortrekkers in dezen nog lang doorgaan, al hebben ze daar wel twijfels bij. En een Merke zonder optocht is als een ijsje zonder slagroom. Naast de Merke is er ruimte voor de realiteit: de kledingwinkel van Van der Leest staat immers op z’n beeldbepalende plaats leeg. Wat komt daar straks in? Het winkelbestand houdt toch al niet over in Sint Nyk; die strijd hebben ze allang verloren. De ruimte aan de Kade waar een paar loodsen stonden, staat ook nog leeg. De loodsen zijn afgebroken. Dat was een slepende kwestie. Er zouden daar nu woningen kunnen komen, nog vanuit het van de gemeente Skarsterlân beschikbare quotum. Sint Nyk ligt nu echter in De Fryske Marren. Wordt dat woningbestand straks nog wel weer voldoende uitgebreid? Ze hebben er een gesprek met de wethouder over gehad, maar zijn nog geen streep verder. De gemeente spreekt meer van inbreiden dan van uitbreiden. Toch willen ze graag die woningen. Ieder dorp wil zijn eigen jongeren de gelegenheid geven er te kunnen blijven wonen, en Sint Nyk wil dat dubbel zo graag.

JEUGD Want díe groep is heel belangrijk voor de leefbaarheid van Sint Nyk. Jeugdwerk, door de jeugd zelf uitgevoerd, met succes. Jeltje Schram noemt de KPJ, Wissel, Jeugdspoor en ga zo maar door. Allerhande leuke initiatieven, een hechte groep en een wezenlijk doel. Bijvoorbeeld als ze met elkaar op excursie

aantrekkelijk. Bovendien werkgelegenheid. “Mar wy ha ek in recycling bedriuw, no dat is op it kantsje”, zegt Schram. Aan de andere kant weten beide: stilstand is achteruitgang. Dus toch meer bedrijventerrein.

TROTS

naar Auschwitz gaan. Bovendien blijkt dat die jeugd dan ook zomaar in de besturen van de ruime hoeveelheid verengingen stapt. Echter niet bij Plaatselijk Belang dat nog mensen zoekt. Van Nijen: “Wy kin net mei de fingers knippe en dan is der alwer ien.” Dorpen zijn niet verrassend. Ze willen leefbaarheid. Dus willen ze huizen. Bedrijven? Ze aarzelen beide. De A6 ligt dichtbij,

Over de karakteristiek van Sint Nyk zegt Schram: “Eigensinnichheid, mar dan net negatyf.” Trots misschien wel. Alles samen doen. Van Nijen: ”Wy bin mei syn allen Sint Nyksters.” Dat bewezen ze al toen ze een paar jaar geleden een soort ‘Nachtwacht’ instelden na veel inbraken. Er is daaruit een WhatsAapp groep ontstaat, en “Dy bringt ús tige by elkoar.” En over twintig jaar? Het onderwijs mag geen reden zijn om weg te gaan. Plezierig wonen voor jong en oud. “En je moat âld wurde kinne yn eigen doarp.”

Laat lokale bioboeren goed boeren

Kom voor een gezonder snackmoment

Kom plastic bolletjes uit de natuur houden

De Oorsprong

De Rit

Botanique

Bijvoorbeeld Marokkaanse kikkererwtensoep

Bijvoorbeeld pinto bonen paprika

Citroengras en granaatappel

Soep en maaltijden

40%

Chips

Bad- en douchegel

40%

KORTING

Vivani

Chocoladereep

David Ekoplaza winkel Utrecht

Bijvoorbeeld 80 g, puur 92% 2.35

1.39

2.39 500 ml 3.99

1.39 50% 75 g 2.79

KORTING

2.39 200 ml 3.99

Kom voor voeding niet voor vulling

Maak de wereld vrij van gifgarnalen

TerraSana

Yakso

Kokosmelk

Oosterse producten

Meer blije boodschappen vind je in onze winkel, Vissersburen 32 Lemmer. Kijk voor meer aanbiedingen en blije boodschappen op ekoplaza.nl/blijeboodschap.

5 juni t/m 11 juni 2019

Kom ook wat kids naar school sturen

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST EN FOTOGRAFIE ALBERT BOUWMAN

PLEED: WOLdeFryskeMarren VAN FRIESE SCHAPEN SPINNEN EN WEVEN

Wol van eigen bodem in je deken Friese schaapskudden worden vooral gehouden om gebieden op een natuurlijke manier te begrazen om daardoor de habitat gezond te houden. Hun wol, daar wordt in Nederland niets mee gedaan. Zonde, want de wol is erg geschikt om oude ambachten weer tot leven te wekken. Daarom bestaat er voor een jaar het initiatief ‘Pleed’: met elkaar de wol omtoveren tot een ‘pleed’ of een deken en bewustwording creëren van onze weggooi cultuur. Je wekker gaat. Half slapend druk je op de snooze knop. Tien minuten later gaat die weer. Je beseft dat er een nieuwe dag is aangebroken waarop je van alles moet. Nadat je gedoucht hebt, sta je beneden je brood te smeren. Vlug doe je er een paar in je broodtrommel. Met een boterham in je handen stap je in je auto of op de fiets en ga je naar je werk. Weer thuis gekomen, is het programma nog niet klaar. Je moet nog eten koken, de was doen en stofzuigen. Op het moment dat je eindelijk klaar bent en neerploft op de bank, pak je je deken die je om je heen slaat en zak je onderuit voor de tv. Waar die deken vandaan komt, weet je niet. Van welk materiaal die is gemaakt en hoe de deken is geproduceerd, weet je evenmin. Als hij kapot is, koop je een nieuwe.

WOL VERDWIJNT NAAR CHINA Tijd om - voor een jaar - het tij te keren. Om te leren dat schapenwol van Nederlandse bodem een geschikt materiaal is dat je zelf kunt gebruiken voor het maken van een plaid. “We zijn oog en kunde voor ambacht kwijt geraakt. We hebben onze mond vol van duurzaamheid, maar in onze handelingen is

Schaapsherder Sam Westra kijkt toe op wat er met ‘zijn’ wol gebeurt. Met van links naar rechts: Wini van der Zwaag, Johanna van Benthem, Sam Westra, Dorine van den Beukel en Gieneke Arnolli.

er nog te weinig van te merken. Tijd om daaraan iets te doen en letterlijk onze handen uit de mouwen te steken”, begint Johanna van Benthem, een van de initiatiefnemers van ‘Pleed’ (zie kader - red). Ze legt twee kleden op tafel. De andere initiatiefnemers kijken er gebiologeerd naar. Een van hen wijst op het onderscheid tussen de twee plaids. “De een bestaat uit dik en de ander uit dun draad. Bij beide is goed te zien dat het origineel schapenwol is. De wol is niet geverfd. Zo komen de authentieke kleuren tot hun recht.” Het initiatief om een jaar lang mensen aan te moedigen plaids te maken, is vooral ideologisch. Ontwerper Dorine van de Beukel hield een expositie en een lezing over wol waar schaapsherder Sam Westra kwam kijken. Dorine: “Vrijwel alle Nederlandse wol wordt verscheept naar China. De wol die we wel in Nederland gebruiken, komt meestal helemaal uit Australië of Nieuw Zeeland. Ook de wol van Sams schapen verdwijnt naar China. Sam bood bij die lezing spontaan zijn wol aan. Zo kwamen we op het idee om een jaar lang een bewustwordingscampagne te starten om de charme van wol spinnen, weven, breien en haken opnieuw te waarderen. We willen de wol van eigen bodem gebruiken en oude, bijna vergeten ambachten nieuw leven in blazen.”

MET DE HAND GEMAAKT

Ambachtelijk weven van de wol.

Er zijn al veel mensen die hun interesse hebben laten blijken. “We vragen de deelnemers hun eigen gereedschap aan te schaffen of te lenen. Mensen die geen spinnewiel of weefgetouw hebben, kunnen via ons in contact

‘PLEED’ EN DE OPEN SCHEERDAG Pleed’ is een eenjarige actie om mensen aan te moedigen tot het maken van een eigen kleed van schapenwol. De Leeuwarder schaapsherder Sam Westra staat op woensdag 26 juni de wol af van zijn 230 schapen. Op deze Open Scheerdag, in De Groene Ster in Leeuwarden, is de wol gratis op te halen. Je mag de wol, die gewassen en gesponnen moet worden, zelf selecteren. Uiteindelijk worden de gesponnen draden tot ‘pleeds’ geweven, gebreid, gehaakt of gevilt door mensen die dit oude ambacht beheersen of het zich graag eigen willen maken. Een jaar later, 25 juni 2020, worden de ‘pleeds’ in het gemeentehuis in Leeuwarden geëxposeerd. Bedoeling is om mensen uit heel Friesland aan te moedigen om een bijdrage te leveren tot het maken van de ‘pleeds’. De organisatie bestaat uit Sam Westra (schaapsherder), Gieneke Arnolli (onderzoeker textiel), Johanna van Benthem (kunstenaar) Dorine van den Beukel (ontwerper) en Wini van der Zwaag (vormgever textiel). Meer informatie is te vinden op de website www.pleed.nl.

komen met anderen.” Ook de Open Scheerdag (zie kader – red.) is een geschikte dag om in contact te komen met anderen. “We gaan er niet alleen van uit dat mensen bijdragen aan het maken van plaids, maar dat er ook netwerken ontstaan van mensen die van elkaar willen leren of elkaar helpen.” De deelnemers krijgen allemaal de opdracht zo dicht mogelijk bij het onbewerkte product te blijven. Na het jaar, als alle ‘pleeds’ worden geëxposeerd, moet het voor bezoekers helder zijn dat die pleeds van schapen komen en dat ze niet machinaal gemaakt zijn, maar met de hand. “Zo hopen we dat én de deelnemers én de bezoekers vinden dat het zonde is om zulk

mooi materiaal, dat zo dichtbij huis gewonnen kan worden, zo gemakkelijk afgestaan wordt aan de andere kant van de wereld. In het mooiste geval komt er een discussie op gang.” Geïnteresseerden die het initiatief waarderen, maar helemaal geen idee hebben hoe ze tot een ontwerp komen, worden een handje geholpen. Op de website van ‘Pleed’ staan allemaal voorbeelden van ontwerpen. Na de expositie is de pleed van de maker. “En dan hopen we natuurlijk dat, als hij of zij dan onderuitgezakt voor de tv zit met zijn of haar kleed om zich heen, zich veel bewuster is geworden van het product en proces”, besluiten de initiatiefnemers.

4-GANGEN VERRASSINGSMENU* VOOR

€ 39,50

OPEN OP DINSDAG T/M ZATERDAG VANAF

*AFGESTEMD

12:00

OP UW SPECIALE WENSEN

UUR Douwe Egberts Plein 1A Joure T 0513 417 070 - I www.zuiver-joure.nl

GROOTdeFRYSKEMARREN.NL

LIFESTYLE TIPS & TRENDS SPECIALISTEN UIT DE FRYSKE MARREN GEVEN HUN KIJK OP DE LAATSTE TRENDS OP HET GEBIED VAN BEAUTY, ETEN EN INTERIEUR....

W ater

MEER DAN EEN DORSTLESSER!

Oehhh!, wat heb ik vaak na een wedstrijd kramp gekregen. Vooral s’ nachts in mijn hamstrings. Echt niet fijn! Achteraf weet ik dat ik veel te weinig water dronk en dat zal me nu niet meer zo snel gebeuren. De meeste hardlopers van nu weten dat en hebben bijna altijd water binnen hun bereik. Ze nemen een flesje water mee voor, bij of na de training en ook tijdens wedstrijden recreatieloopjes staan er altijd waterposten onderweg, zodat niemand uit kan drogen. Toch is water niet alleen het middel tegen uitdroging, maar veel meer. Dr.F. Batmanghelidj schreef er een dikke pil over en de schrijver Guido van Mierlo maakte hier een heel compact goed leesbaar boek van. We hebben dit boekje al jaren en er staan dingen in die de gemiddelde hardloper vaak niet weet. Daarom hieronder een aantal weetjes:

ROOS SIEMONSMA Runningtherapeut en Looptrainer, Eigenaar bij Mind2Run

MARGA WIEGMAN Runningtherapeut en Looptrainer, Eigenaar bij Mind2Run

W ater is de belangrijkste bron van energie voor ons lichaam. Het wekt elektrische en magnetische energie op in iedere cel van ons lichaam. Het geeft ons levenskracht. W ater verhoogt de snelheid waarmee essentiële stoffen (stoffen die het lichaam zelf niet kan aanmaken) uit het voedsel gehaald worden (en die heb je nodig tijdens je (duur-)loop). W ater is het transportmiddel van alle stoffen in het lichaam (ook bij de afvoer van afvalstoffen). W ater verhoogt de doelmatigheid van de rode bloedcellen bij het opnemen van zuurstof in de longen (en zo houd je het langer vol).

W ater is hét smeermiddel in de gewrichtsspleten en helpt bij het voorkomen van artritis en rugpijn. W ater wordt gebruikt als vulling voor de schokabsorberende kussens in de tussenwervelschijven. W ater voorkomt verstoppingen. Er is geen beter laxeermiddel dan water. W ater zorgt voor transport van zuurstof naar de cellen en de afvoer van afvalstoffen naar de nieren en lever. W ater bevordert de samenwerking tussen hersenen lichaamsfuncties. Het verhoogt de doelmatigheid van handelingen.

Dit was nog maar een kleine greep uit de hele lijst van alle voordelen van het regelmatig drinken van water en maakt dat je nu vast het simpele flesje water nog meer op waarde schat!!! Goed waterdrinken verhoogt je prestatie en maakt de kans op blessures kleiner. Ik zeg: PROOST!

GROEI HUIDFEITEN EN DE ZON

Ontgiften

dankzij een reinigingskuur

Het is buitengewoon belangrijk ons lichaam te ontdoen van zware metalen (zoals bijvoorbeeld aluminium) die we via chemische toevoegingen in onze voedings- en verzorgingsproducten veelal ongemerkt binnen krijgen. Ook door milieuvervuiling worden we belast met stoffen die niet goed zijn voor ons lichaam. Een reinigingskuur is dan een goed idee! Geef je lever (het ontgiftingsorgaan) rust door alcohol te laten staan. De lever kan worden gestimuleerd door extra veel groentes te eten en voldoende, liefst gefilterd, water te drinken. Hieronder een aantal producten die bijdragen aan het welslagen van een reinigingskuur: • Mariadistel: het belangrijkste leverkruid. • Geelwortel (kurkuma): een zeer krachtige ontstekingsremmer en antioxidant. • Spirulina: een zee-alg en een milde ontgifter. Bevat veel vitaminen en eiwitten.

• Chlorella: een zee-alg en een krachtige ontgifter. Ook voor zware metalen.

Zoals altijd! Eet niet te vaak, eet genoeg eiwitten, veel groentes, goede vetten en minder graan en suikers. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Hieke Kammenga.

HIEKE KAMMENGA & JOHANNA STRIKWERDA - Natuurwinkel Joure

Het is je vast weleens opgevallen dat je nagels en haren sneller groeien in de zomer. Dit komt door de invloed van zonlicht en warmte. Hierdoor wordt de groei van je nagels en haren versneld. Wist je dat bij sommige mensen het haar in de zomer soms wel twee keer sneller groeit dan in de winter? OOK JE HUID ‘GROEIT’ De bovenste laag van je huid bestaat uit dode huidcellen. Doordat je huid steeds weer nieuwe huidcellen aanmaakt, heb je elke vier weken weer een nieuwe opperhuid. Oude huidcellen laten los en daardoor krijgt je huid een seintje om weer nieuwe huidcellen te produceren. Maar naarmate je ouder wordt vertraagt dit proces. Je huid wordt doffer en kan minder goed de werkstoffen opnemen uit de verzorgende gezichtscrèmes. Je kunt je huid een handje helpen door elke week je huid te behandelen met een gezichtsscrub. De kleine korreltjes in deze crème lossen voorzichtig dode, oude huidcellen op. Je huid voelt gladder, oogt frisser en ook de verzorgende gezichtscrèmes worden weer beter opgenomen. Pas wel op voor de zon, de huid is na het scrubben kwetsbaarder voor zonlicht. Gebruik daarom een zonbescherming met factor 30. Niet alleen na het scrubben, maar elke dag!

FETTJE BAJEMA - Schoonheidsspecialist, eigenaresse Huidsalon Fettje

&FIT

GEZOND

NUMMER 06 • 2019

DE INVLOED VAN ZON OP JE HUID

LET THE SUN SHINE De zon heeft dit voorjaar alweer volop geschenen. Wie wordt er nu niet blij van die warme stralen op je gezicht? Inmiddels weten we dat uv-licht erg schadelijk is voor je huid. Huidkanker is wereldwijd zelfs de meest voorkomende kankervorm onder mensen met een blanke huid.

Margriet Herder, dermatoloog in ziekenhuis Tjongerschans in Heerenveen, weet alles over huidaandoeningen door de zon. Een groot deel van de patiënten die zij op haar spreekuur ziet, heeft een vorm van huidkanker of zit in een voorstadium. “Actinische keratose, oftewel zonneschade, is een voorstadium van huidkanker. Dit zijn rood-roze, ruw aanvoelende, beetje schilferige plekken op je huid. Je ziet ze voornamelijk op gebieden die veel worden blootgesteld aan de zon, zoals de rug van je handen, je gelaat en oorranden. Daarnaast moet je natuurlijk ook alert zijn op moedervlekken die veranderen van grootte of kleur en wondjes die maar niet genezen. Niet alle plekjes zijn een voorstadium van huidkanker. Ga er daarom altijd mee naar de huisarts, die kan beoordelen of vervolgonderzoek en behandeling nodig zijn.”

NEGATIEVE EFFECTEN VAN UV-STRALEN

Margriet Herder, dermatoloog Tjongerschans

Actinische keratose wordt veelal op oudere leeftijd gezien. Vooral bij mensen met een blanke huid. “In de ontwikkeling van huidkanker door de zon zit een vertragende werking van jaren. Daarom hebben vooral oudere mensen een vorm van huidkanker. Zij hebben in hun leven al veel zonuren opgebouwd. Als je te lang onbeschermd in de zon verblijft, is de kans groot dat je huid verbrandt. Zonnebrand kan erg pijnlijk zijn. Mensen die vaak zijn verbrand, hebben een verhoogde kans op huidkanker. Je huid veroudert ook sneller als deze vaak wordt blootgesteld aan uv-stralen. Door de afname van collageen en elastine wordt de huid slapper en ontstaan er rimpels. Daarnaast krijgen veel mensen last van zonneallergie. De huid reageert dan overgevoelig op uv-licht. Je kunt zomaar allergisch worden voor zonlicht, terwijl je het eerder goed kon verdragen. Meestal gaat zonneallergie na een aantal jaren

spontaan over. Sommige mensen blijven er altijd last van houden.”

GUNSTIGE EFFECTEN Hoewel we de schadelijke gevolgen van uv-stralen zeker niet mogen onderschatten, heeft de zon ook positieve effecten op je gezondheid. Zo voelen de meeste mensen zich blij en gelukkig als ze de zon voelen op hun huid. “Dat komt door het stofje endorfine dat vrijkomt in je hersenen. Dat geeft een gevoel van blijdschap. Daarnaast zorgen uv-stralen voor de aanmaak van vitamine D in je lichaam. Vitamine D is belangrijk voor de opbouw en het behoud van je botten en gebit.” Bepaalde chronische huidaandoeningen, zoals psoriasis en sommige soorten eczeem kunnen afnemen door uv-stralen. “De gestoorde functies van de huid kunnen zich weer herstellen, zodat verbetering en soms ook genezing optreedt. Ik raad af om hiervoor de natuurlijke zon te gebruiken. De hoeveelheid uv-stralen van de zon is namelijk niet goed te controleren, waardoor je sneller verbrandt. Een alternatief is lichttherapie. Bij deze behandeling wordt het effect nagebootst van zonlicht met kunstmatige lichtbronnen.”

MISVATTINGEN OVER ZONNEN Margriet krijgt regelmatig de vraag of het verstandig is om eerst een aantal keer de zonnestudio te bezoeken voordat je op het strand van Kreta ligt. “Op zich snap ik die gedachtegang wel. Het is beter om je huid langzaam te laten wennen aan de zon. Maar de zonnebank is echt een uv-bom. Je moet je dan ook goed insmeren. Iets wat mensen vaak vergeten. Zonnebrand is een zichtbare en voelbare waarschuwing van je lichaam. Wat mensen vaak denken, is dat alleen

TIPS VOOR VERANTWOORD ZONNEN • L aat je huid in het voorjaar langzaam wennen aan de zon. Zo wordt de huid iets dikker en maakt de huid pigment aan, waardoor je beter wordt beschermd tegen uv-licht. • Gebruik meerdere keren per dag een zonnebrandcrème met minimaal beschermingsfactor 30. Wees niet zuinig maar smeer steeds een dikke laag. • Als je in de zon komt, draag dan een zonnehoed of zonneklep. Bescherm je huid ook door armen en benen te bedekken met kleding. • Vermijd de zon tussen 12.00 en 15.00 uur.

een verbrande huid schadelijk voor je is. Dat is echt een misvatting. Ook als je bruin wordt en niet verbrandt, loopt je huid zonschade op.”

BEWUSTWORDING Als Margriet vraagt aan patiënten of ze veel zonnen, krijgt ze vaak ‘nee’ als antwoord. “Terwijl ik zie dat hun huid zongebruind is. Stel ik vervolgens de vraag of ze veel buiten zijn, dan antwoorden ze wel met ‘ja’. Het gaat om een stukje bewustwording. Ook als je niet bewust aan het zonnen bent, zoals tuinieren of fietsen, stel je je huid bloot aan uv-stralen. Zelfs als het bewolkt is.”

MEER WETEN? Op www.tjongerschans.nl/dermatologie lees je meer over huidaandoeningen, behandelingen en onderzoeken in ziekenhuis Tjongerschans. Op www.huidarts.com/huidaandoeningen/ zon-en-huid vind je alles over huidaandoeningen door de zon.

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

Woonzorgcentrum De Flecke

“KAMPEERWEEK KRIJGT VAN MIJ EEN 10”

Het is inmiddels een traditie: ieder jaar gaan bewoners van woonzorgcentrum De Flecke in Joure een dagje kamperen op de Jouster camping. Ook dit jaar was de kampeerweek weer een groot succes. Vier dagen lang konden de bewoners genieten van het ‘campingleven’.

Loop eens binnen bij het Sociaal Café! Miks welzijn organiseert samen met Stichting AanZet het Sociaal Café in Balk, Lemmer en Sint Nicolaasga. Het Sociaal Café is iedere week geopend (niet tijdens de bouwvak). Het Sociaal Café draagt bij aan een fijner leven voor jou. Bijvoorbeeld door persoonlijke ontwikkeling, zingeving, bewegen, gezonde leefstijl en cultuur. De vrijwilligers zijn geschoold op het gebied van gastvrijheid, persoonlijke ontwikkeling en het creëren van veiligheid. Miks welzijn levert - waar nodig - maatwerk voor bezoekers en vrijwilligers. “Op dinsdag denk ik altijd al: morgen is het woensdag, dan kan ik weer naar het Sociaal Café!” - Henny, bezoeker Sociaal Café. De meest kwetsbare zelfstandig wonende inwoners ontmoeten elkaar. Denk aan mensen die depressief zijn, weinig sociale contacten hebben. Er komen een paar ouderen, maar de meeste bezoekers zijn met name mensen tussen de 20 en 65 jaar.

De Flecke viert vakantie op de camping. Linksonder activiteitenbegeleidster Mattie van der Horn.

“Vijf jaar geleden ontstond het idee om met de bewoners te kamperen”, vertelt activiteitenbegeleidster Mattie van der Horn. “We wilden onze bewoners iets bijzonders bieden. Voor hen is vakantie vieren er vaak niet meer bij en kamperen al helemaal niet. Veel bewoners hebben wel eens gekampeerd toen ze jonger waren en we wilden deze sfeer weer naar boven halen. We hebben natuurlijk het geluk dat er in Joure, op loopafstand van De Flecke, een camping is. Zo dichtbij, maar toch een heel andere wereld.” De eerste twee jaar werd er gebruik gemaakt van een caravan met voortent van een medewerker. Sinds drie jaar heeft De Flecke een eigen, ruime bungalowtent. “Een collega had nog een tent op zolder liggen waar ze nog een mooie bestemming voor zocht. Deze tent hebben wij toen gekregen.” Zodra de kampeerweek in zicht komt zetten medewerkers en vrijwilligers de tent op. “We hebben inmiddels een vast plekje op de camping dichtbij het toiletgebouw. Iedere dag komt er een klein groepje bewoners ‘kamperen’. Ook de familie wordt betrokken bij het kampeeruitje. Op die manier kan er samen worden genoten van het vakantiegevoel wat er vroeger ook heerste. Zo’n dagje met de familie doet de bewoners zichtbaar goed. En ook de familie vindt het leuk.” Aandacht voor elkaar en met elkaar een prettige dag beleven, daar gaat het om tijdens het kamperen. “Het is niet nodig om een heel programma te hebben om er een mooie dag van te maken. Wat willen de bewoners? Het is hun dag! Er zijn is vaak al voldoende en het zijn juist de gewone dingen die het bijzonder maken. De wandeling door het park naar de camping, een kopje koffie met gebak, een advocaatje met slagroom, een spelletje spelen, samen afwassen en gezellig barbecueën. De dagen

“Ook de familie wordt betrokken bij het kampeeruitje. Op die manier kan er samen worden genoten van het vakantiegevoel wat er vroeger ook heerste.”

“Dankzij het Sociaal Café ben ik weer onder de mensen.” – Douwe, bezoeker Sociaal Café.

vrijwilliger voor stapjes wil en kan zetten in zijn/haar ontwikkeling, bijvoorbeeld het nemen van initiatief. Dit wordt dan vorm gegeven door het leiden van een activiteit.

Iedereen kan zichzelf zijn, er is geen druk van buitenaf. Iedereen heeft wel iets meegemaakt en iedereen laat elkaar in z’n waarde. Er wordt niet gekeken naar wat iemand niet kan, of naar iemands ziekte. Daar wordt ook zelden over gesproken trouwens, het gaat om de positieve dingen in het leven. In Lemmer is echt een hechte groep ontstaan. Bijzonder aan deze groep is dat nieuwe bezoekers zich welkom voelen, vaak is het zo met hechte groepen dat je er moeilijk tussen komt.

“Wat voor cijfer ik mijn leven geef? Een 5, nee een 6, dankzij het Sociaal Café is het een voldoende. Ik heb daar mensen leren kennen die ik bijna als mijn vrienden beschouw. Ze hebben me geholpen tijdens het klussen en verhuizen en doordat ik ze iedere week zie, bespreek ik best veel met ze. Dat is fijn en ik kan ook iets voor hen betekenen, dat geeft me een goed gevoel.” - Onno, vrijwilliger Sociaal Café.

“Laatst zat ik even buiten huis omdat het lekker weer was en toen heb ik spontaan een bakje koffie gedronken met Saskia die langs fietste. Haar ken ik van het Sociaal Café, zo leuk.” – Gea, bezoeker Sociaal Café. Ze komen er niet zomaar uit zichzelf, er is een intensieve samenwerking met de wijkteams en organisaties die deze kwetsbare inwoners ondersteunen. Zij komen eerst een paar keer met de bezoeker mee, of de projectleider of vrijwilligers van het Sociaal Café gaan eerst naar de bezoeker toe om ze een veilig gevoel te geven. Dan is er al een eerste kennismaking geweest.

Ontwikkeling

vliegen voorbij. Dit jaar kwamen ook de kinderen van Thuishuis Stap foar Stap nog even langs. Je ziet dat iedereen enorm geniet. Sommige bewoners geven het zelf aan hoe leuk ze het vinden, bij anderen zie je het aan de glimlach op hun gezicht. Dat is zo mooi om te zien.”

De Sociale Cafés zijn er niet alleen voor het ontmoeten. Er wordt aandacht besteed aan een gezonde leefstijl, met hulp van beweegactiviteiten. Regelmatig komt er een deskundige langs, bijvoorbeeld om te vertellen over potjes en regelingen van instanties.

Eén van de bewoners, die dit jaar mee geweest is naar de camping, is mevrouw Dijkstra (90). Ze heeft enorm van het uitje genoten. “Ik houd ervan om buiten te zijn. Mijn man, dochter en kleindochter waren ook mee. Dat vond ik zó leuk, dat doet mij heel veel. Het kamperen is zeker voor herhaling vatbaar.” Ook mevrouw Druiven (87) was mee. “De kampeerweek krijgt van mij een 10. Het was goed geregeld, de sfeer was goed en ik heb allemaal nieuwe mensen leren kennen. Het voelt voor mij als een cadeau van de Grote Baas. Als het mij gegeven is, wil ik volgend jaar zeker weer mee!”

Talenten worden getriggerd door het doen van culturele activiteiten. Door het ontdekken van talenten, iets waar je goed in bent, krijg je meer zelfvertrouwen. Op die manier worden er gericht, en in samenwerking met de vrijwilligers en bezoekers, activiteiten georganiseerd.

De Flecke is onderdeel van zorgorganisatie Patyna.

“Tijdens het Sociaal Café kan ik helemaal mezelf zijn. Ik organiseer daar zelfs activiteiten voor anderen. Zo leuk dat ik iets voor een ander kan betekenen.” – Klaske, vrijwilliger bij het Sociaal Café. Vrijwilligers van het Sociaal Café worden door de professionals ook ondersteund in hun ontwikkeling. Regelmatig vinden er gesprekken plaats en wordt gekeken wat de

Kracht van de samenwerking AanZet is de expert in het opzetten en ondersteunen van Sociale Cafés. In Friesland hebben zij al zestien van dit soort Inloopplekken gerealiseerd. Dit zijn geen gewone ontmoetingsmomenten, ze zijn gericht op de kwetsbare, zelfstandig wonende inwoners. De verbinding met andere activiteiten door het welzijnswerk is snel gelegd. Bovendien zijn er snelle koppelingen met behoeften op het gebied van ontmoeting en ontwikkeling, maar ook wanneer er dreigende problemen ontstaan in de gezondheid of bijvoorbeeld op het financiële vlak.

Geen vervolg In De Fryske Marren is er tot september 2019 een samenwerking met Miks welzijn. Deze is erg krachtig, omdat Miks het gebied erg goed kent en daarmee ook de potentiële samenwerkingspartners, waaronder het Sociaal Wijkteam, JP van den Bent stichting en de GGZ. Omdat Miks welzijn per 1 september ophoudt te bestaan, stopt dan ook de samenwerking met AanZet in De Fryske Marren. De nieuwe welzijnsorganisatie Sociaal Werk De Kear zet de Sociale Cafés wel voort, maar niet de samenwerking met AanZet.

Laagdrempelig De Sociale Cafés zijn laagdrempelig. Dit houdt in dat iedereen welkom is en dat de prijzen zo laag mogelijk worden gehouden. Een bakje koffie kost € 0,50 en iedereen mag vrijblijvend binnenlopen. Wil je even een half uurtje langs komen voor een kopje koffie? Ook prima. Je bent van harte welkom! • Balk: dinsdagochtend in De Paedwizer van 9.30 - 11.30 uur. • St Nyk: woensdagochtend in Unitas van 9.30 - 11.30 uur. • Lemmer: woensdagochtend in het Dienstencentrum van 9.30 – 11.30 uur.

NUMMER 06 • 2019

KIES VOOR

geluk!

ANNEMEIJS SCHUURMAN EN CHAJA ASSCHER UIT SNEEK SCHRIJVEN EEN COLUMN MET ‘GELUK’ ALS INSPIRATIEBRON. ANNEMEIJS BEGELEIDT MENSEN OM GEWENSTE VERANDERINGEN TE MAKEN IN HUN LEVEN. DIT DOET ZE VANUIT HAAR PRAKTIJK VOOR HYPNOSETHERAPIE & VERANDERKRACHT. CHAJA GEEFT OPVOEDONDERSTEUNING EN ADVIES IN DE VERTROUWDE OMGEVING BIJ GEZINNEN THUIS. BIJ DE HULP GAAT ZE UIT VAN DE EIGEN KRACHT VAN OUDERS.

ANNEMEIJS SCHUURMAN

Auw… HASSAN ALMALLA. TROTS OP WAT HĲ TOT NU TOE HEEFT BEREIKT.

PASTIEL GEEFT PRECIES HET ADVIES DAT NODIG IS

Een vrolĳke, nette, niet al te lange jongeman staat te wachten. Hassan Almalla. 28 jaar en woonachtig in Harlingen. Syrië is zĳn geboorteland, Nederland zĳn thuis. Anderhalve maand was hĳ onderweg om hier te komen. Met de boot, de trein en te voet. Met niets anders dan de kleren die hĳ aan had kwam hĳ aan. Even was hĳ radeloos. Maar al snel had hĳ weer een doel. Pastiel heeft hierin een grote rol gespeeld. Door de persoonlĳke adviezen en de trainingen had Hassan snel zĳn toekomst uitgestippeld. Hĳ ging studeren én aan het werk. Zoektocht

Hassan nam drie jaar geleden de beslissing te vluchten uit Syrië. Hĳ liet zĳn familie, zĳn werk en zĳn huis achter. Alles wat hĳ met zich mee had, moest hĳ achter laten of overboord gooien. Op zoek naar vrĳheid. Een zekere toekomst. Op de vraag ‘waarom Nederland?’ wist Hassan heel duidelĳk een antwoord te geven: ‘Nederland is geweldig’. Nederland bood hem deze kans. Hĳ ging bewust op zoek naar Nederlandse contacten. Als een razende leerde hĳ de taal spreken. En hĳ wilde meer. Iets betekenen en werken aan zĳn ontwikkeling. Vastberaden zette hĳ zich in. En hĳ weet wat hĳ wil.

Doorzetten

Als hĳ iets niet begrĳpt, zoekt hĳ het op YouTube op. Als hĳ iets wil weten, vraagt hĳ zĳn Nederlandse ‘vader’ Kees Lugtmeier. Hassan is zichzelf constant aan het ontwikkelen. Dat typeert hem. Levenslustig en ambitieus. En op zoek naar het beste in zich zelf. In Syrië was hĳ boekhouder. In Nederland maakte hĳ direct duidelĳk dat hĳ dat niet meer wilde. Het paste niet bĳ hem. In zĳn geboorteland was dat werk wat hem geld bracht. Maar geen geluk. De ICT wilde hĳ in. En dat zette hĳ door.

Advies en begeleiding

Ondanks zĳn positieve instelling was het voor Hassan moeilĳk om zĳn weg te vinden in Nederland. Toen hĳ bĳ Pastiel in traject kwam, wist hĳ niet wat hĳ moest verwachten. Al snel werd hem duidelĳk hoe hem dit ging helpen. Workshops, trainingen, een taalstage en persoonlĳke adviezen van jobcoaches, brachten hem tot waar hĳ nu is. Het bood hem écht de hulp die hĳ nodig had om zĳn toekomst zeker te stellen. Dat hĳ wilde studeren wist hĳ. Waar wist hĳ ook. Maar wát precies en hoe, werd hem duidelĳk door Pastiel. Ook het vinden van werk werd samen met Pastiel bewerkstelligd. Solliciteren was spannend, maar ook daar kreeg hĳ een steuntje in de rug. Met succes. Naast zĳn ICT studie op het Friesland College in Leeuwarden, werkt hĳ nu twee dagen in de week bĳ Rederĳ Doeksen. Dit is alles wat Hassan op dit moment nodig heeft, geeft hĳ aan. Hassan is Pastiel erg dankbaar voor de hulp die hĳ nodig had.

En dát is waar Pastiel het voor doet. Ervoor zorgen dat mensen de hulp krĳgen die ze nodig hebben, om het verder zelf te kunnen.

Een week geleden werd ik vanuit het niets benauwd op het werk, kreeg ik druk op mijn borstkas en koortsrillingen. Eenmaal thuis werd het gevoel alleen maar erger. Rond middernacht was mijn angst zo overweldigend dat ik besloot om de Dokterswacht te bellen. Voordat ik het wist stond de ambulance voor de deur en werd ik onderworpen aan allerlei onderzoeken. Er kon uiteindelijk geen verklaring worden gevonden voor de pijn, dus luidde het advies: rust.

Verbinden met pijn

De volgende dag ben ik me vanuit ontspanning gaan verbinden met de pijn. Ineens realiseerde ik mij dat ik al eens eerder met een soortgelijk gevoel in een ambulance had gelegen. Als zestienjarige viel ik tijdens een buitenrit van een paard. Na mijn val draaide het paard zich om en stond met zijn voorbeen op mijn ribbenkast. Vervolgens heb ik vier uur lang in shock op de koude grond in een dennenbos gelegen, in de veronderstelling dat niemand mij zou vinden en dat ik dood zou gaan. Gelukkig bleek ik een enorme engel op mijn schouder te hebben en is dit destijds met een sisser afgelopen.

Trauma

Wanneer zich een trauma in het leven voordoet, slaat het onbewuste deel van het brein de gebeurtenis op met een grote stempel: “In de toekomst vermijden, want dit brengt jou (in) gevaar!”. Het onderbewustzijn koppelt alles wat jouw zintuigen op het moment van de onveilige gebeurtenis hebben geregistreerd aan deze herinnering. Zelfs nog vele jaren later kan het zomaar zijn dat er iets in je leven gebeurt, of dat je iets ziet, hoort, ruikt, proeft of ervaart, dat dit trauma activeert. Jouw brein denkt op het moment van de trigger dat ‘de oude herinnering’ de realiteit van het moment is, omdat het ergens onvoldoende is verwerkt. Hier reageert je lichaam direct op. Want het onderbewustzijn vormt ruim 95% van de aansturing van bijvoorbeeld je gedrag, emoties en jouw gevoel van welbevinden.

Verwerking

Klaarblijkelijk had ik dit ongeluk minder goed verwerkt dan ik rationeel dacht. Waardoor ik recent, toen ik een soortgelijke pijnprikkel in mijn borstkas voelde, direct in een staat van totale verkramping en paniek schoot. Niet zo gek dat mijn hart op hol sloeg. Na een flinke huilbui en een helende visualisatie, die ik ook vaak bij cliënten toepas, voel ik weer meer ruimte in mijn lichaam.

Luisteren

Pijn nodigt je uit om je te verbinden met je eigen lichaam en te luisteren naar wat het je te vertellen heeft. Het stelt je in staat om onverwerkte zaken in jezelf te helen. Mijn klachten zijn ondertussen flink afgezwakt. Uiteraard laat ik het nog wel verder onderzoeken door medisch specialisten, maar de afgelopen dagen is er al wel veel inwendige spanning van me afgevallen. Ik voel me weer meer verbonden met mijzelf. Wat een opluchting!

Soms besef je niet wat je al die jaren met je meedraagt, totdat je wordt uitgenodigd om het los te laten.

CHAJA ASSCHER

VERBINDEND GEZAG Met mijn tas onder de arm ga ik naar de vijfde cursusdag van de opleiding ‘Verbindend gezag’. Ik droom een beetje weg als ik de zaal binnenloop. Als kind was één van mijn eerste woorden: ‘Verbinding’. Mijn ouders begrepen mij toen niet zo goed en dachten aan ‘verband’. Jaren later pas viel het kwartje. Ze zagen dat ik me graag wilde verbinden. Verbinden met andere mensen en kinderen.

om op deze manier te gaan opvoeden. Wat zullen veel ouders meer rust en lucht krijgen.

Ik leer deze methode, zodat ik ouders kan helpen om op een andere manier het contact aan te gaan met hun kinderen. Op een andere manier gezag uit te dragen. Maar stiekem kom ik erachter dat ik het ook voor mijn eigen ontwikkeling doe; als opvoeder. Ik denk meteen dat ik het alle ouders gun

Als ik aan het einde van de opleidingsdag naar huis rijd, voel ik de verbinding die ik wil blijven uitdragen. Hopelijk kan ik mensen met deze column inspireren om meer te gaan verbinden, met zichzelf en met hun kinderen, in het dagelijkse leven.

De onmacht zal verdwijnen en plaats maken voor meer zelfvertrouwen in je eigen kunnen als opvoeder. In plaats van te zeggen wat het kind allemaal moet doen, ga je zeggen wat je verwacht van je kind. In plaats van eerst corrigeren, ga je eerst contact maken met je kind. Je zult merken dat jij alleen kunt zorgen dat een ruzie stopt, en dat er niet twee voor nodig zijn. In plaats van overal tegen Als ik binnenkom heet Hans, de opleider, mij welkom in te gaan, zal je niet reageren op alle negatieve en met een stevige, positieve handdruk kijkt hij mij aan. Het eerste contact is positief veilig en verbindend. communicatie geweld, maar blijf je staan en laat je zien dat jij de ouder bent. Mooi hoe hij de methode meteen zo neerzet.

deFryskeMarren // GEZOND&FIT

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

deFryskeMarren

UNIEKE SAMENWERKING TUSSEN EIGENAREN VAN BOS-EN MEERZICHT EN HUYS TER SWAACH Debby Nota en Johan Blaauw, respectievelijk eigenaar van Bos- en Meerzicht in Oudemirdum en Huys ter Swaach in Beetsterzwaag, zijn niet alleen collega’s, maar ook nog eens soulmaatjes van elkaar. Beide bevlogen ondernemers, aanbieders van particuliere kleinschalige ouderenzorg, sparren minstens eenmaal in de zes weken met elkaar. TEKST EN FOTOGRAFIE HENK VAN DER VEER

VISIONAIR DURVEN ZIJN

“We vertrouwen elkaar voor 100% en gunnen elkaar, maar vooral onze bewoners en personeel, het beste”, zeggen beide in koor. Samenwerken is voor het duo geen holle kreet; ze brengen het in de praktijk. Debby Nota en Johan Blaauw weten ook wel waarom, want ze willen geen aap op de rots zijn en het voelt gewoon goed om te delen. “Kom maar eens naar Huys ter Swaach, drinken we een kop koffie en hebben het erover”, stelt het tweetal voor. Uiteraard nemen we de uitnodiging aan, want het is toch best bijzonder wat zij doen?

“Je moet ook visionair zijn en dat we dat beiden zijn, weet ik wel zeker”, vertelt Debby. “Hierover hebben we dan contact met elkaar. We doen dat altijd in een niet nader te noemen horecagelegenheid tussen Oudemirdum en Beetsterzwaag. Ach, schrijf maar op: het is bij Van der Valk in Sneek! We drinken dan cola light met appelgebak en slagroom. Altijd! Die overleggen gaan dan over operationele zorg, bestuurlijke zaken en ontwikkelingen in de markt. Niet in de laatste plaats over de zorgverzekeringen. We hebben bijvoorbeeld gezamenlijk keuzes gemaakt over de digitalisering en de elektronische cliëntdossiers. We bespreken dan onderling waar we over vijf jaar willen zijn en wat we dan nodig denken te hebben”, licht Debby toe. Het zijn volgens haar beslist geen beleidsvergaderingen, een woord waar ook Johan de kriebels van krijgt.

“Vinden wij niet hoor”, zegt Debby lachend en Johan knikt instemmend. Het zal niet de laatste keer zijn dat ze elkaar aanvullen. Zowel Debby als Johan vinden het belangrijk dat de bewoners van hun huizen een geborgen gevoel hebben. Dat is geen zweverig woord, maar gewoon iets wat ze beiden aan de mensen mee willen geven.

“Al dat papierwerk tegenwoordig, dat irriteert mij mateloos”, vult Johan verder aan. “De zorg verandert er niet door. Iemand met MS heeft nog altijd uitvalverschijnselen en een cliënt met Parkinson trilt ook in 2019 nog altijd, daar verandert niets aan. Wij wassen in Huys ter Swaach en Bos- en Meerzicht nog mensen met een washandje. Maar wat is veranderd, is dat de hele zorgcultuur en de kwaliteitsmerken op papier moeten. Daar hebben Debby en ik een klik, daar denken we gelijk over en dat waardeer ik in haar. Ik heb een bloedhekel aan die papieren rompslomp maar het moet wel en daar stimuleert Debby mij in. Andersom is het ook zo, we hebben beide onze eigen kwaliteiten.”

“Wij kijken op eenzelfde manier naar de zorg en dat willen we ook gezamenlijk uitdragen, daarom ook dit interview. Debby en ik hebben hetzelfde gevoel voor humor en vergis je niet, humor is heel belangrijk in de zorg”, weet Johan. Debby wil op haar beurt best kwijt hoe zij tegen Huys ter Swaach aan kijkt, we zijn tenslotte op bezoek bij Johan, al voelt het niet zo.

THUISGEVOEL “Nee, ik heb altijd een thuisgevoel als ik hier kom”, zegt Debby. “Net als Bos- en Meerzicht is Huys ter Swaach een particuliere zorgvoorziening. Mensen kunnen hier zijn wie ze zijn, waar ze kunnen wonen zoals zij willen wonen. De zorg krijgen die ze willen, aangepast op wie eenieder is. Dát is Huys ter Swaach. Als ik hier binnen stap, krijg ik Bos- en meerzicht in Oudemirdum meteen een huiselijk gevoel dat professioneel aanvoelt. Ik heb hetzelfde gevoel als ik bij de simpele reden dat ik daar heb Bos- en Meerzicht binnen kom, de basis van onze zorg is gelijk. Noflik, gesolliciteerd naar de functie van verpleegkundig directeur. De heer nooit kil en afstandelijk!” Oosting was toen nog eigenaar van Bos- en Meerzicht en was ook Johan herkent zich natuurlijk in al bezig in Beetsterzwaag met een wat Debby over zijn Huys vertelt huis. Ik was toen op zoek naar een en hij wil ook wel kwijt hoe hij andere baan, omdat ik het bij de tegen Bos- en Meerzicht aankijkt. grote organisaties wel gezien had. “Bos- en Meerzicht was wel Om een lang verhaal kort te mabijzonder voor mij, want het was mijn eerste kennismaking met een ken, Debby had ook gesolliciteerd op Bos- en Meerzicht en zij kreeg kleinschalig particulier huis om

Huys ter Swaach in Beetsterzwaag

de functie, maar Oosting schreef mij niet af. Nee, hij wilde met mij verder in Beetsterzwaag omdat hij vond dat ik daar beter tot mijn recht zou komen. Puntje is wel dat ik dat nog regelmatig van Debby moet horen!” Een schaterlach volgt! Sinds die tijd is de vriendschap tussen Johan en Debby ook ontstaan. Ook nu beiden ondertussen

alweer een jaar of zeven eigenaar van de huizen zijn. Ze sparren en overleggen niet alleen met elkaar, ze delen ook elkaars visie op de kleinschalige zorg. Het tweetal durft zich kwetsbaar naar elkaar op te stellen, het vertrouwen in elkaar is onbegrensd. De waardering voor de manier van werken is groot en wordt ook uitgesproken, zonder klef te worden.

Debby weet ook dat wanneer er iets in de privésfeer zou zijn (“dat is er gelukkig niet hoor!”) ze er voor elkaar zouden zijn. Om de samenwerking verder te duiden, de klusjesman die bij Huys ter Swaach een prachtig kippenhok realiseerde, deed dat ook in Oudemirdum. Betere plek om op de foto te gaan is er dan ook niet! Meer informatie: www.bosenmeerzicht.nl en www.huysterswaach.nl

Persoonlijk vakmanschap Persoonlijk vakmanschap in verzekeringen en in verzekeringen en hypotheken sinds 1903.

hypotheken sinds 1903.

Bij Kuindersma kijken we verder en doen we wat we zeggen. Niet ingewikkeld doen, maar wel de goede dingen doen. Ons team bestaat uit vakmensen. Metwat allemaal dat Bij Kuindersma kijkenenkel we verder en doen we we zeggen. Kuindersma karakter: geïnteresseerd, energie Nietherkenbare ingewikkeld doen, maar wel de goede dingenvol doen. de wil om hetenkel besteuit voor de klant voor elkaar te krijgen. Onsenteam bestaat vakmensen. Met allemaal dat

Ons motto is sinds 1903 onveranderd gebleven: “We zijn er voor onze klant”. Wilt u gebruik maken van ons contact met ons op: Onsvakmanschap motto is sindsneem 1903dan onveranderd gebleven:

herkenbare Kuindersma karakter: geïnteresseerd, vol energie en de wil om het beste voor de klant voor elkaar te krijgen.

Verzekeringen en Hypotheken TKuindersma 0513 417 755 EVerzekeringen info@kuindersma.nl en Hypotheken IT www.kuindersma.nl 0513 417 755

VER

ZEKERE

NN H

P OT H E K E

KMANSCHAP

Y P OT H E K EN

KMANSCHAP

E info@kuindersma.nl Z E K E RIE www.kuindersma.nl N VER N

“We zijn er voor onze klant”. Wilt u gebruik maken van Kuindersma ons vakmanschap neem dan contact met ons op:

SINDS 1903

Douwe Egbertsplein 1 Joure ~ info@kuindersma.nl ~ (0513) 417 755 ~ www.kuindersma.nl SINDS 1903

Douwe Egbertsplein 1 Joure ~ info@kuindersma.nl ~ (0513) 417 755 ~ www.kuindersma.nl

CULTUUR

&UITGAAN

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

VOORVERKOOP POSTHUIS THEATER MET PUBLIEKSACTIE Het Posthuis Theater sluit op 1 juli het eerste deel van de voorverkoopperiode af. Wie voor die datum kaarten voor minstens drie voorstellingen in het Heerenveense theater reserveert (en ook heeft betaald) krijgt extra theater cadeau. De extra voorstelling kost € 2,50 per kaartje. Dit is de prijs van het pauzedrankje bij de voorstelling. Wie drie verschillende voorstellingen boekt, ontvangt aan het begin van het seizoen een lijst met voorstellingen uit de eerste helft van het seizoen, waaruit één extra voorstelling kan worden gekozen. Wie vier of meer voorstellingen boekt, krijgt halverwege het seizoen nóg een keer lijst voor de tweede helft van het seizoen. Daarnaast krijgen deze bestellers – zolang de voorraad strekt – een fraai uitgegeven boekwerkje, waarin artiesten hun belevenissen beschrijven op weg naar een theater ergens in Nederland.

COOLIO Niemand minder dan Coolio komt op zaterdag 22 juni naar Poppodium Bolwerk in Sneek. De Amerikaanse rapper stond met ‘Gangsta’s Paradise’ in de jaren negentig wereldwijd op nummer 1. De single is een rap, geschreven op de melodie van ‘Pastime Paradise’ van Stevie Wonder uit 1976. Ook in Nederland voerde Coolio in 1995 vijf weken de Top 40 aan. In totaal werden er maar liefst zes miljoen exemplaren van de single verkocht. Coolio werd beloond met een Grammy voor Best Rap Performance en Billboard Magazine riep ‘Gangsta’s Paradise’ uit tot het beste nummer van 1995. Naast deze megaklapper, waarvan de videoclip beelden bevatte uit de film ‘Dangerous Minds’ met Michelle Pfeiffer, had Coolio nog veel meer succes. Zo werd zijn debuutalbum ‘It Takes a Thief’ uit 1994 zeer goed ontvangen. Op de plaat stonden hits als onder andere ‘Fantastic Voyage’. Verder had Coolio succes met de singles ‘Too Hot’, ‘Hit ‘Em High’ en ‘C U When U Get There’; waren zijn nummers te horen in speelfilms als ‘Space Jam’, ‘Clueless’, ‘The Big Payback’, ‘Panther’, ‘New Jersey Drive’ en ‘The Jerk Boys’ en maakte hij de muziek voor de Amerikaanse comedy ‘Kenan and Kel’. Een greep uit de prijzenkast van de inmiddels 55-jarige rapper: een American Music Award, drie MTV Awards, twee Nickelodeon Kids’ Choice Awards, een World Music Award, twee Billboard Music Awards, twee ASCAP Awards en vier American Online Awards. Naast zijn Grammy voor ‘Gangsta’s Paradise’ is Coolio nog zes keer genomineerd geweest en dat in meerdere categorieën.

ZATERDAG 22 JUNI // ZAAL OPEN: 21.00 UUR // PRIJS: € 22,- VVK // DEUR € 25,-

ILLUSTRATIE: PAUL ROOS

Vanaf 12 juli heeft de kassa van het Posthuis Theater een zomervakantierooster met beperkte openingstijden. Deze aangepaste kassatijden zijn te vinden op de website www. posthuistheater.nl. Via de website is het 24/7 mogelijk om kaarten te reserveren. POSTHUIS THEATER FOK 78, HEERENVEEN | (0513) 619494 WWW.POSTHUISTHEATER.NL

‘GIEST MEI?’

IN HET NIEUWE CULTURELE SEIZOEN IN SNEEK Met nog enkele mooie voorstellingen van Dance Explosion (22/23 juni) in het vooruitzicht en ook nog exclusieve optredens van Coolio en The Analogues in juni, komt het einde van dit theater- en concertseizoen in zicht. Maar niet getreurd! Het nieuwe seizoen staat online en de kaartverkoop is inmiddels gestart. Naast bekende artiesten als Pieter Derks, Huub Stapel, Nienke Plas, Van Dik Hout, Ali B en Jandino, heeft Theater Sneek komend seizoen veel verrassende nieuwkomers en acts uit binnen- en buitenland. Programmamanager Sylvia van der Berg tekende voor het tweede jaar op rij voor het programma van Theater Sneek. Een uitdagende klus. “Voor aankomend seizoen heb ik uiteraard weer mijn best gedaan om een mooie afwisseling en balans te vinden tussen het bekende, populaire aanbod en pareltjes die voor het grote publiek nog onbekend zijn. Maar het blijft spannend hoe het publiek reageert. Gelukkig is afgelopen jaar opnieuw gebleken dat het publiek uit Súdwest-Fryslân Cultuur Kwartier Sneek weet te vinden.” Vertrouwde namen als Bert Visscher, Tineke Schouten en Brandweerman Sam zijn ook dit seizoen van de partij. Verder wordt de succesvolle Topzondag met Koffiegeur-

reeks, met kamer- en klassieke concerten van musici uit de regio, voortgezet. Nieuw is de stamtafel van het project Giest Mei? Dit project biedt 55-plussers de gelegenheid om op een ongedwongen manier andere cultuurliefhebbers te ontmoeten, voorafgaand aan voorstellingen en shows. Ook wordt er speciaal aandacht besteed aan een aantal highlights, uitgelicht via inleidingen door de programmeur. Van der Berg: “Naast het samenstellen van het programma vind ik het erg leuk om na te denken over het creëren van een totaalbeleving. Ik wil hier met dergelijke initiatieven een positieve bijdrage aan leveren.”

Bolwerk • zaterdag 22 juni V.A. 21:00 UUR

PUBLIEKSACTIE! TOT 1 JULI 20% KORTING OP EEN SERIE CABARETTALENT Het Posthuis Theater biedt tot 1 juli ook 20% korting op een serie Cabarettalent. In dit cabaretabonnement zitten vier voorstellingen: de Cabarestafette, Alex Ploeg, Steven Bruns-

wijk en Kasper van der Laan. De formule van Cabarestafette is al meer dan dertig jaar een succes. Drie aanstormende cabarettalenten treden op één avond op, voor één prijs. Wie in de 28e editie van het Posthuis Theater meedoen (op dinsdag 14 november), wordt later bekend gemaakt. Vaak gaat het om finalisten van de afgelopen cabaretfestivals.

KOOP TVER RT! R A A K STA IS GE

Terug van weggeweest:

FrUITmarkt Festival! Na een jaartje afwezigheid komt op zaterdag 14 september de jaarlijkse traditiegetrouwe aftrap van het culturele seizoen weer terug in SúdwestFryslân!

Geef je op voor de FrUITmarkt! Muzikanten, bedrijven, instellingen en particulieren die op de Friese UITmarkt willen staan kunnen zich opgeven tot en met 16 juni via fruitmarkt@cultuurkwartier.nl.

En dit jaar net even groter, mooier en theatraler dan voorgaande edities. Met straattheater, uitbreiding van podia en nog meer verrassende optredens uit de eigen gemeente kunnen we nu spreken van een heus festival in het centrum van Sneek. Daarom maakt de vertrouwde Friese UITmarkt nu onderdeel uit van het FrUIT Festival. Opnieuw presenteren culturele instellingen uit de gemeente wat er dit jaar te beleven valt. Met bands, orkesten, fanfares, artiesten, singer-songwriters en musicaltalenten. Maar ook met kraampjes van musea en ambachten. De ‘Appelkaart’, een route met opdrachten en miniworkshops voor kinderen, ontbreekt ook deze keer niet.

ABONNEER JE NU! BELEEF 4x TERSCHELLING VOOR MAAR € 21,50 PER JAAR

Ook leuk om als cadeau te geven!

Ja!

IK NEEM EEN ABONNEMENT OP TERSCHELLING MAGAZINE! 

Naam ............................................................................................................................................................................................................................................................................ Adres

..................................................................................................................................................................................................................................................................

Postcode

Woonplaats Telefoon E-mail

Ik geef het jaarabonnement cadeau en stopt automatisch. Het abonnement is bestemd voor:

Naam

Adres

Postcode Woonplaats

.............................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................

Voor een jaarabonnement van 4 nummers betaal ik € 21,50. Ik machtig Terschelling Magazine het abonnementsgeld automatisch van mijn rekening af te schrijven. Bankrekeningnummer: Handtekening:

.....................................................................................................................................................................................

Het abonnement loopt tot wederopzegging, tenzij wij zes weken voor afloop van de abonnementsperiode een schriftelijke opzegging hebben ontvangen. Cadeau-abonnementen stoppen automatisch na 1 jaar. Stuur of email deze bon naar: Ying Media BV t.a.v. Terschelling Magazine, Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek | info@yingmedia.nl

Voor meer informatie of vragen kunt u contact opnemen met: Ying Media BV: info@yingmedia.nl of bel 0515-745005

TM-abonnement_adv_TM_2-1.indd 1

17-04-19 07:43

De krant is gewoon leuker! Uw krantendrukker sinds 1882

ADRES Werktuigenweg 9 8304 AZ Emmeloord

POSTADRES Postbus 1029 8300 BA Emmeloord

T W E

+31 (0) 527 630 200 hoekstrakrantendruk.nl info@hoekstrakrantendruk.nl

deFryskeMarren // CULTUUR&UITGAAN

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST GEA DE JONG-OUD // FOTO'S ORANGEPICTURES.NL

deFryskeMarren

“EEN RIJKE CULTURELE OMGEVING IS ESSENTIEEL VOOR TALENTONTWIKKELING” JOHANNES TERPSTRA, COÖRDINATOR IT TOANHÛS JOURE

Wanneer Johannes Terpstra vertelt over muziek en kunst en alle mogelijke manieren om mensen hiervan te laten genieten, beginnen zijn ogen te stralen. Als coördinator en docent bij It Toanhûs in Joure, het centrum voor de kunsten in De Fryske Marren, zet de klassiek slagwerker zich hier dagelijks voor in. Terugdenkend aan zijn eigen jeugdjaren vertelt Johannes dat een indrukwekkend optreden van een drumband voor hem de directe aanleiding was om muziekles te gaan volgen. Toen zijn docent slagwerk hem vertelde dat hij genoeg talent had om van de muziek zijn beroep te maken, besloot hij aan het Conservatorium in Groningen te gaan studeren. Vervolgens werd hij gevraagd om naar het Koninklijk Conservatorium in Den Haag te komen, waar nog meer uitdaging was op zijn vakgebied. “Daar heb ik acht jaar gewoond en behaalde ik in 2007 mijn Bachelor.” Dit was het begin van een uitgebreide loopbaan als muzikant en als docent in het muziekonderwijs. In veel gemeenten zijn de centra voor de kunsten verdwenen. “Het gevolg is dat kunstvakdocenten vertrekken uit deze regio’s. Hierdoor komen er minder of geen culturele projecten van de grond, met als gevolg dat kinderen minder kans hebben om hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen”, vindt Johannes Terpstra.

Geef talent een podium “De inwoners van De Fryske Marren hebben het geluk dat deze gemeente wél gekozen heeft voor een centrum voor de kunsten. Een rijke culturele omgeving is essentieel voor talentontwikkeling.

Binnen onze organisatie zijn de lijnen kort. Docenten weten elkaar te vinden. Wanneer ze hun ideeën delen, ontstaan er al snel inspirerende kunstprojecten. In samenwerking met het culturele veld, zoals de muziekverenigingen in onze gemeente, komen er verrassende projecten tot stand, die jongeren in een route kunnen volgen. Deze route varieert van voorspeeluren op verschillende locaties voor de starters tot een optreden op Bregepop. Die optredens prikkelen en inspireren. Andere initiatieven op dit gebied zijn bijvoorbeeld een jeugdstudiedag, naar de musical The Lion King in Scheveningen, of een solistenconcours. Jongeren met dezelfde passie ontmoeten elkaar. Dit draagt bij aan hun ontwikkeling. Een aantal talenten is zelfs geselecteerd voor het landelijke solistenconcours. Binnen onze eigen organisatie kijken we ook naar nieuwe mogelijkheden. Zo hebben we een aantal blazers mee laten doen met twee popbands. De jonge

muzikanten verbaasden zichzelf toen ze merkten wat een prachtige nummers ze met elkaar konden spelen. De acht popbands van de muziekschool willen graag optreden. Daar moeten we speellocaties voor creëren. Dit doen we in samenwerking met bestaande festivals zoals Bregepop en Inside-Out. Bij de tweede editie van dit festival op 1 juni 2019 speelden er vier bands van It Toanhûs tussen de professionals. Dat is fantastisch voor hen. Andere evenementen waar onze leerlingen aan deelnemen zijn de Jouster Simmer Proms en The Battle of the Bands. Wanneer ze een podium krijgen om zich te laten zien, stijgt hun niveau alleen maar. Het zijn lotgenoten met eenzelfde passie, zeg ik altijd. De jongeren van de POPschool vormen met elkaar een gezellige groep.”

Johannes Terpstra

Curriculum Vitae 2007 Bachelor Slagwerker behaald aan het Koninklijk Conservatorium, Den Haag. 2007-2014 Docent aan Koninklijk Conservatorium, Den Haag. De opleiding PISO (Project Inleidend Slagwerkonderwijs) mede-ontwikkeld op de school van Jong Talent. 2010 Master behaald, Hogeschool van de Kunsten Utrecht. 2012-2018 Adviseur bij Stichting Keunstwurk in Friesland. Hier ontwikkelde hij het Provinciaal Talentenontwikkelingsprogramma Fulkaan. 2018 Als Creatief ontwikkelaar verbonden aan diverse projecten van LF 2018, Leeuwarden Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa. 2013 - … Vakdocent Methodiek en techniek op het Prins Claus Conservatorium Groningen. 2018 - … Coördinator en docent bij It Toanhûs, Centrum voor de Kunsten in Joure. 2018 - … Dirigent Malletband van Harmonie Weidum. Als freelance musicus speelt Johannes Terpstra bij het Noord Nederlands Orkest, Naska, de SlagwerkFabriek en bij Noorderwind Muziekproducties.

It Toanhûs Festival op 22 juni Met zijn passie voor muziek en talentontwikkeling kijkt Johannes Terpstra uit naar de tweejaarlijkse grote uitvoering van It Toanhûs. Op zaterdag 22 juni van 13.00 tot 17.00 uur laten zo’n tweehonderd muziek- en danscursisten op vier podia hun talenten zien. “Het is een feest om dit te mogen organiseren. Het gaat een prachtig evenement worden voor deelnemers en bezoekers. Ik hoop dat ons publiek het belang inziet van waar wij ons met elkaar voor inzetten. Want als muziektalent geen kans krijgt om zich te ontwikkelen, zal er in de toekomst geen aanwas van professionals zijn. In het verleden is veel muziekonderwijs wegbezuinigd. Er zijn nu al weinig Nederlandse studenten aan de conservatoria in ons land. Diverse onderzoeken wijzen uit dat langdurig muziekonderwijs goed is voor de ontwikkeling en de sociale vaardigheden van kinderen. Dus muziekdocenten zijn nodig. Als er te weinig zijn, hebben we een probleem. Ons streven is dat iedereen, die dat graag wil, muziekonderwijs moet kunnen volgen in een rijke culturele omgeving. Dat onderstreept It Toanhûs Festival 2019.”

De H Heereenidveeen 15 juni 20 19

Orienta

l Shisha

Latin d

ASIAN

Lounge

ances

CREAT

ION

HOT Brazilian VIB

World Clubbing Mystic Isla

World's strongest cable...

deFryskeMarren // CULTUUR&UITGAAN

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST WIM WALDA FOTO’S GALERIE NUWELAND EN WIM WALDA

deFryskeMarren BEELDEND KUNSTENAAR ANNE JAAP DE RAPPER UIT LEMMER

EXPOSITIE ‘SPATIES SPACES’

EERSTE VOLLEDIGE SCHILDERIJENTENTOONSTELLING

Bron: Aquarel van Anne Jaap de Rapper

Anne Jaap de Rapper (42), woonachtig in Lemmer, had al een carrière als beeldend kunstenaar achter de rug, toen hij op 35-jarige leeftijd zijn leven als beeldend kunstenaar in de parkeerstand zette en huisschilder annex klusjesman werd. Wiebren Bergsma van Galerie Nuweland uit OosterzeeBuren raakte door een toevallige ontmoeting onder de indruk van het werk van ‘zijn buurman’ en wist het creatieve vuurtje van De Rapper weer aan te wakkeren. Het resultaat is te bewonderen in de schilderijententoonstelling ‘Spaties Spaces’ in Galerie Nuweland in Oosterzee-Buren.

De Hijstoren

Anne Jaap de Rapper is geboren en deels getogen in Ysbrechtum. In zijn jeugd een nieuwsgierig ‘knutselaartje’, dat apparaatjes uit elkaar haalde en er iets anders van maakte. De Rapper: “Als kind was ik gefascineerd door gebouwen. Ik kende ze in soorten en maten. Ik haalde ‘grote-mensen-boeken’ uit de bieb en leerde gebouwen dateren aan de hand van stijlkenmerken en constructiemethodes. En ik was zelf bezig met het maken van huisjes en gebouwen. In mijn hoofd groeide een stad van kastelen, paleizen, poortgebouwen, supermarkten, gevangenissen, molens en gemalen, wolkenkrabbers en plaggenhutten. Ik was een ‘alleen-speler’, een ‘loner’, die in zijn eigen fantasiewereld in zijn element was en daar binnen ons gezin ook gelegenheid voor kreeg.”

ROMANTISCH ATELIER Terug naar de opgroeiende Anne Jaap. De familie De Rapper was inmiddels verhuisd naar Emmeloord. De fascinatie voor architectuur werd door een boek over de Stijlbeweging verrijkt met het twee- en ook driedimensionale werk van de kunstenaars van deze kunststroming. Met vurenhouten latjes, een oud laken en olieverf van het Waterlooplein maakte Anne Jaap zijn eerste schilderij, een monochroom oranje vlak, geïnspireerd op het werk van Piet Mondriaan. Na allerlei modernistische experimenten ontdekte hij in de bibliotheek de rijkdom van de kunst voor de tijd van Mondriaan en wilde hij Rembrandt worden. Ongeveer veertien jaar was hij en zijn slaapkamer was een romantisch atelier geworden waar het naar terpentijn rook.

MINIPROFESSOR “Jongens van elf zijn een soort miniprofessoren. Ze weten veel van voetbal, reptielen, of games op de Xbox. En zo kon ik als kleine professor mijn omgeving en de plaatjes in mijn boeken na een poosje bijna duiden als een historicus. Alles paste in een goed omschreven categorie. Tot ik, vanaf de A6 ter hoogte van Lemmer op achterbank van mijn vaders auto, een vreemd gebouw zag staan. Een toren, die ik niet begreep. Een gebouw, waar ik geen geschikte categorie voor kon vinden. Ik was toen elf jaar, maar ook later ben ik altijd naar die toren blijven kijken. Het zal wel lotsbestemming zijn, want in 2012 mocht ik me met mijn toenmalige partner Simone huurder en een paar jaar later eigenaar noemen van dat gebouwtje, ‘de Hijstoren’ in Lemmer.”

VAN KUNSTSCHILDER NAAR HUISSCHILDER Het was dus niet verwonderlijk dat de volgende halte op het levenspad van Anne Jaap de Rapper de kunstacademie was, Minerva in Groningen. Het was 1995 en de liefde voor de schilderkunst had de overhand gekregen. Na Minerva voltooide hij zijn Masteropleiding schilderkunst aan het Frank Mohr Instituut Groningen (FMI). Hij was van 2004 tot 2012 als docent verbonden aan Academie Minerva en werkte enige tijd als semesterdocent bij het FMI. Als beeldend kunstenaar werd De Rapper in die periode vertegenwoordigd door ‘Galerie Vous Etes Ici’ in Amsterdam. Maar na ruim tien jaar sloeg de twijfel toe. “Ik begon mij af te vragen waar ik eigenlijk mee bezig was. Wat betekende het kunstenaar zijn voor mij? Het begon me als een te strak zittend kledingstuk te benauwen; ik

ZONNEPANELEN, WARMTEPOMPEN, ZONNEBOILERS, PELLETKACHELS ETC.

vond dat ik mijn punt wel had gemaakt en parkeerde het schilderen. Het ‘knutselen’ schoof weer naar de voorgrond. Ik bleef wel met verf bezig, maar dan als huisschilder, annex timmerman, klusjesman en stukadoor en in de tussentijd werd de Hijstoren verbouwd, waar toentertijd onze teken- en schilderschool in was gevestigd.”

CREATIEVE VUURTJE WEER AANGEWAKKERD De time out duurde ongeveer zeven jaar. Wiebren Bergsma, samen met zijn vrouw Anke eigenaar van de twee jaar geleden in Oosterzee-Buren gevestigde Galerie Nuweland, trof Anne Jaap bij toeval en raakte onder de indruk van het werk van ‘zijn buurman’. “We wisten niets van elkaar,” vertelt Wiebren Bergsma, “toen we elkaar bij toeval tegen het lijf liepen bij de Hijstoren, maar er ontstond een klik en ik had het gevoel dat ik wat ‘moest’ met zijn werk. Dat sluit naadloos aan bij de internationale ambities van onze galerie en dat heeft uiteindelijk geresulteerd in een tentoonstelling, ‘Spaties Spaces’.” De titel van de expositie verwijst naar de keuzes voor plekken, die weliswaar niet direct voor de hand liggend zijn of in het oog springen, maar die anderzijds toch nadrukkelijk aanwezig zijn. Zoals spaties en witruimte tussen de woorden die we lezen. De getoonde schilderijen zijn gemaakt met waterverf op papier, een tijdrovend proces, waarbij elke handeling zichtbaar blijft. Voor De Rapper, die eerder vooral divers ruimtelijk werk maakte - van keramische objecten tot ruimtelijke installaties met gevonden voorwerpen - is ‘Spaties Spaces’ de eerste tentoonstelling die geheel uit schilderijen bestaat. De expositie ‘Spaties Spaces’ is nog te zien tot en met 20 juli 2019 bij Galerie Nuweland, Buren 31 in Oosterzee-Buren.

Bij ons vindt u alles om gasvrij of energieneutraal te wonen. Kom naar onze showroom voor de beste aanbieding.

Gezellig Entreekaartje naar voor De Bios? maar € 7,-

Hasker Utgongen 3 - Oudehaske - 085 4015060 - www.mooglik.nl - donderdag tm zaterdag geopend.

Gebruik deze waardebon!

Geldig t/m 5 JULI 2019 | niet i.c.m. andere acties € 2,00 toeslag bij 3D en kindercombi | € 1,50 toeslag bij lange film max. 4 pers/bon - GROOTdeFRYSKEMARREN 06-2019

De Hijstoren is in de dertiger jaren van de vorige eeuw gebouwd als onderhoudsgebouw voor transformatoren in de PEB-verdeelstations. Vandaar ook de hoogte van ongeveer twintig meter en de twintig ton hijsinstallatie in de nok van het gebouw. Het is een markant industrieel monument in de stijl van de Amsterdamse School, gesitueerd op een strategisch punt aan de Rien, een toen nog doorgaand vaarwater van Lemmer naar het Tjeukemeer. Via deze waterweg werden per ponton transformatoren naar de eigen haven van de Hijstoren gevaren, waarna ze het laatste stukje over land per spoor het gebouw werden binnengereden. In de jaren zestig verloor de Hijstoren zijn functie en werd een cruciaal deel van de Rien gedempt, evenals de haven van de toren. Het stuk industrieel erfgoed stond daarna een halve eeuw leeg en verpauperde. Toen eigenaar Liander bij de gemeente een aanvraag voor sloop, kwam de Stichting Dorpsbehoud Lemsterland in actie. Om een lang verhaal kort te maken: Dorpsbehoud kocht het gebouw voor het symbolische bedrag van één euro. Anne Jaap de Rapper en zijn toenmalige partner werden met hun atelier de huurder. Twee jaar geleden kocht De Rapper de hijstoren van de stichting, met de ambitie om er na afronding van de ingewikkelde en tijdrovende verbouwing, naast zijn atelier, een galerie in te vestigen.

DE BIOS HEERENVEEN Burg. Kuperusplein 52 Heerenveen

Reserveren? Bel 0513-654051 of www.bios-heerenveen.com

agenda Zaterdag 15 junI

do. 20 t/m Za. 29 junI

vroem

macbeth

JOURE EVENEMENT

EASTERWIERRUM THEATER

Oldtimerevenement met rondrit, livemuziek, onderdelenmarkt en kinderplein. Midstraat. 9.30-16.30 uur

Het Berne Iepenloftspul speelt Macbeth fan Skotlân State. Naast MFC De Tysker.

amsterdamse dag

vr. 21 t/m ma. 24 junI

LANGWEER MARKT Gezellige jaarmarkt voor jong en oud. Het midzomeravondconcert is de muzikale afsluiter. Buorren. 10.00-17.00 uur

uItZwaaIen palIngaak HEEG EVENEMENT

Palingaak Korneliske Ykes II vertrekt uit Heeg met o.a. afscheid bemanning, bemoedigende woorden van Burgemeester Jannewietske de Vries, muziek, en meer. De Syl. 13.00-15.00 uur

maarten van der weIjden

FRIESLAND 11STEDENTOCHT Maarten duikt opnieuw het Friese water in om de Elfstedentocht te zwemmen en zoveel mogelijk geld in te zamelen voor kankeronderzoek.

vr. 21 t/m Zo. 23 junI vIsserIjdagen LEMMER EVENEMENT

vrIjdag 5 julI

dance explosIon SNEEK DANS

swipedei

De talentvolle dansers van Dance Explosion verrassen en ontroeren weer. Theater Sneek. za. 19.30 uur/zo. 14.30 uur

Zondag 23 junI colorful summer festIval RIJS MUZIEK

Muziek met Rebel Jam Reggae, The Bouba Band, Trio Zoumana Diarra, Kerchanga, Babs Kakaza, Sequens, e.a. Theatertún. 16.00 uur

dInsdag 25 junI tour de mans

ST. NICOLAASGA MUZIEK Orgelconcert van Martin Mans in de Sint Nicolaaskerk. 20.00 uur

Za. 15 en Zo. 16 junI

Met een gevarieerd programma voor jong en oud. Centrum.

meevaarweekend

hooked

Ga het water op tijdens het Meevaarweekend van de HISWA. Unieke kans om op een boot te stappen. Diverse locaties.

Het vetste action sports festival op het strand van Workum. Suderséleane.

BOLSWARD EVENEMENT

Zaterdag 22 junI

Vier dagen feest met vele activiteiten. O.a. donderdag de Heamiellunch en markt en op zaterdag het straatfestival Bolstjurrich. Centrum.

FRIESLAND WATERSPORT

Zondag 16 junI cultuur & natuur TERHERNE VAREN/WORKSHOP

Vaar met schipper door de smalle vaartjes en de idyllische dorpjes van Friesland daarna workshop schilderen in een atelier Kloeke Klodders. Varend Friesland. 13.00 uur

WORKUM FESTIVAL

autocross

MAKKUM SPORT Een waar spektakel en feest. Circuitpark ’t Nauw. 11.00 uur

Zakslaan

dInsdag 18 junI

LEMMER SPORT Probeer elkaar met een zak van een mast (of paal) te slaan die over het water is gelegd. Het Dok. 20.00 uur

jouster kuIerke

coolIo

Elke dinsdag en donderdag wandelen door historisch Joure met een bezoek aan de historische gerechtskamer in de Jouster Toer. VVV Joure. 13.30 uur

Rapper Coolio van megahit ‘Gangsta’s Paradise’ sluit het muziekseizoen af. Het Bolwerk. 21.00 uur

JOURE RONDLEIDING

woensdag 19 junI woudagemaalloop

LEMMER SPORT Aftrap met de Kidsrun. Daarna prestatieloop voor de meer ervaren lopers. Beachclub Lemmer. 18.00 uur

SNEEK MUZIEK

Za. 22 en Zo. 23 junI mar-athon SNEEK SPORT

Prachtig hardloop-, wandelen fietsevenement rond het Sneekermeer met op zaterdagavond spetterend Midzo-mar-festival. Martiniplein.

wo. 26 t/m Za. 29 junI heamIeldagen

JOURE SPORT

Paardenkoersen met de strijd om de felbegeerde Gouden Swipe. Nutsbaan. 16.00 uur

dragon race

ECHTENERBRUG SPORT Spannende spectaculaire Drakenbootraces tussen teams uit omliggende dorpen die strijden voor de wisselbokaal. 18.00 uur

vr. 5 en Za. 6 julI beachrockers festIval ST. NICOLAASGA FESTIVAL

Festival aan het water met muziek, foodtrucks en grappige randprogrammering. De Ulesprong. Vr. 19.00 uur/Za. 14.00 uur

Zaterdag 6 julI jaarmarkt

Zaterdag 29 junI sIpelsneon

ST. NICOLAASGA MARKT Met ruim 65 deelnemers en oldtimershow met o.a. auto’s, tractoren, stationaire motoren, bromen motorfietsen. Centrum. 10.00 uur

simmer proms JOURE MUZIEK

SLOTEN MARKT Jaarmarkt in het centrum en rondom de stadsgracht van het vestingstadje Sloten. 10.00-17.00 uur

In park Heremastate krijgt de Jouster Fanfare medewerking van Friese artiesten als Gerrit Breteler en jong Jouster muzikaal talent. 19.00 uur

Zondag 30 junI

Zondag 7 julI

wIjnspIjs wandelIng

frysk op rIIs

SNEEK CULINAIR Culinaire wandeling met onderweg 6 gerechtjes en 6 bijpassende wijnen. Centrum. 12.00-17.00 uur

RIJS FESTIVAL Fries- en streekfriestalig festival met accent op muziek van singer/ songwriters. 15.30 uur

voorproefje 13 JULI 17-21 JULI 20-21 JULI 27 JULI - 9 AUG

HEECHSIMMERFESTIVAL IN HEEG FRIESE BALLONFEESTEN IN JOURE FLINKE ZOMERFAVORIETEN IN HEMELUM SKS SKÛTSJESILEN

aangenaam

Foto: Trista Klos - Nijholt

NOFLIK

VROEM

ZATERDAG 15 JUNI

ZONDAG 23 JUNI

VROEM

Colorful Summer FestIval HeamIeldagen

Klassieke bolides en hun bezitters staan centraal tijdens VROEM. De oldtimers, circa 200 deelnemers, rijden na het startschot om 9.30 uur in colonne door de Midstraat in Joure. Na een rondrit door het Friese landschap stellen de bolides zich rond 12.30 uur op en zijn ze te bewonderen door het publiek. Kinderen vermaken zich op het kinderplein en livemuziek maakt de sfeer compleet. Met dit jaar het thema Miami Vice.

De Teatertún in Rijs en Podium Gorter organiseren een geheel nieuw festival. In deTeatertún wordt het ware zomergevoel opgeroepen tijdens deze middag: ontspanning, fijne zomerse muziek, lekker eten en drinken, en samenzijn met vrienden in een relaxte sfeer. Er is muziek van het Franse duo Kerchanga, Zoumana Diarra uit Mali en The Bouba Band. De dag wordt afgesloten met de reggaeband Rebel Jam onder leiding van Robby Pinas.

WWW.VROEM.COM

WWW.TEATERTUN.NL / WWW.PODIUMGORTER.NL

Naar buIten

Heamiel is het zomerfeest van Bolsward. Vier dagen lang feest vol met muziek, sport, theater en spel. De hoogtepunten van dit feest zijn: de opening met de intocht van praalwagens, het ringrijden, Heamielmarkt, folkloristische dansoptredens, Night of the Heamiel, straatfestival Bolstjurrich, kindervrijmarkt en de slotavond met vuurwerk. Traditiegetrouw blijft de Heamiellunch op donderdag, waar het allemaal mee begonnen is, een jaarlijks terugkerend onderdeel. WWW.HEAMIEL.NL

Foto: Marc de Fotograaf

NEI BÛTEN

WOENSDAG 26 T/M ZATERDAG 29 JUNI

Hooked

DONDERDAG 20 T/M ZATERDAG 29 JUNI

VRIJDAG 21 T/M ZONDAG 23 JUNI

Macbeth

Hooked

Het Berne Iepenloftspul in Easterwierrum speelt dit jaar Macbeth van Skotlân State. De klassieker van Shakespeare is bewerkt door Peter Sijbenga. Macbeth is chef-kok van tweesterrenrestaurant Skotlân State. Zijn vrouw Lady Macbeth zorgt er ondertussen voor dat de gasten bediend worden. Alles gaat voorspoedig totdat jaloezie en machtspelletjes de kop opsteken. Het wereldberoemde verhaal van Macbeth is tragisch, maar er valt gelukkig ook genoeg te lachen.

Tijdens het Hooked Festival in Workum staat het strand vol met professionele sportbegeleiders die je helpen om je passie voor actiesporten aan te wakkeren. Probeer de sporten zelf en leer van de pro’s, geniet van de muziek én feest mee bij de Hooked Beachparty. Voor kinderen is er een uitgebreid aanbod van stoere sporten die ze gratis kunnen proberen, zoals freerunnen, klimmen, suppen, slacklinen, bmx-en, beachvolley en veel meer.

WWW.BERNEIEPENLOFTSPUL.NL

WWW.HOOKED-EVENT.NL

JOUW EVENT HIER?

VVV Waterland van Friesland verzamelt alle evenementen in Zuidwest Friesland. Lever jouw evenement aan via agenda@waterlandvanfriesland.nl. Onze complete agenda vind je op www.waterlandvanfriesland.nl

NUMMER 06 • 2019

SPORT

NICOLETTE ZWAGER EN MARGOT SMAND UIT LEMMER

“ONS HART KLOPT VOOR MHC HOCKEYCLUB LEMM Nicolette Zwager en Margot Smand zijn al jarenlang de drijvende krachten achter de Mixed Hockey Club, kortweg MHC, uit Lemmer. Al zijn hun kinderen inmiddels groot, hun liefde voor de hockeysport en hun bereidheid om zich in te zetten voor de club is nog even sterk als voorheen. “Hockey is zo’n prachtig spelletje. We willen iedereen in Lemmer graag de gelegenheid geven om hier net zoveel plezier aan te beleven als wij.” TEKST GEA DE JONG-OUD // FOTO'S ORANGEPICTURES.NL

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

“Kom gerust langs om kennis te maken met de hockeysport in Lemmer. De kans is bijzonder groot dat je een week later weer komt.” “Sinds vier jaar hebben we hier ons eigen clubhuis”, vult Nicolette aan. “Veel mensen hebben eraan meegewerkt om er een sfeervol geheel van te maken. Dat is gelukt. Het is knus en bovendien bieden de raampartijen een mooi uitzicht op de wedstrijden die gespeeld worden. De leden zijn hier graag. We zijn er heel blij mee.”

BETROKKENHEID Iedere week staan Nicolette en Margot meer dan vijf uren op het hockeyveld. Ze verzorgen samen met een aantal oudere jeugdleden de trainingen. Daarnaast verrichten zij nog allerlei andere werkzaamheden, die horen bij het runnen van een club. Nicolette: “In onze vrije tijd zijn we hier vaak te vinden, maar dat maakt niet uit. Wij hebben hart voor deze club en kunnen het hier niet loslaten. Dit leuke spelletje willen wij graag aan iedereen meegeven.”

OEFENVELDJE Nicolette: “We begonnen bij vv Lemmer op een oefenveldje achter de tribune. Onze verlichting bestond uit lange houten palen met een peertje erop. Na de zomervakantie lag het veld er prima bij, maar daarna was het binnen de kortste keren weer omgeploegd door de voetballers. Door de minimale verlichting en het slechte veld was het voor ons zelfs lastig om de hockeybal te zien. Een paar jaar later kregen we een ander veld toegewezen, waar ook korfbal werd gespeeld. In die tijd zijn we begonnen met jeugdteams. Noëlle vertrok uit Lemmer maar gelukkig kwam Margot Smand erbij.” Margot: “Mijn jeugd heb ik doorgebracht in Drachten en ook ik heb altijd de hockeysport beoefend. Toen ons gezin van Utrecht naar Lemmer verhuisde, meldde ik mij hier bij de hockeyclub en vanaf het eerste moment had ik mijn draai gevonden.” Het staat de beide dames nog helder voor de geest hoe ze in het pikkedonker bij een rij bomen op zoek moesten naar een kastje, waarmee de verlichting in- of uitgeschakeld kon worden. Het was behelpen in die tijd, maar Nicolette en Margot bewaren er goede herinneringen aan. De babyfoon ging mee naar het trainingsveld en de oppas verdiende goed, want ook al waren de echtgenoten niet thuis, er moest gehockeyd worden. Een trainingsavond overslaan was geen optie. Nicolette: “We trainden altijd in een goede sfeer. Lekker buiten sporten en veel lachen, we genoten ervan.”

NIEUW COMPLEX De hockeyclub begon te groeien en verhuisde naar de nieuwe locatie aan de Straatweg 72a. Hier kon de club gaan bouwen aan een eigen identiteit. Margot: “Het AZC verdween uit Lemmer en op die plaats was ruimte voor ons.” Maar er moest nog heel wat werk worden verzet voordat het huidige sportcomplex met de professionele uitstraling een feit was. “Op de plek waar nu ons oefenveld van kunstgras ligt, stonden twee keten”, herinnert Margot zich. “Hierin waren de kleedkamers en de kantine gehuisvest. In 2007 is er een mooi egaal kunstgrasveld gerealiseerd. Daar genieten we nog elke dag van.”

“Wat onze hockeyclub zo bijzonder maakt, is onze betrokkenheid bij alle niveaus”, vindt Margot. “Daarmee wil ik aangeven dat iedereen bij ons kan hockeyen. Het maakt niet uit of je begint, of dat je misschien al jaren hockey hebt gespeeld. Het plezier staat voorop. We zijn een gemoedelijke club. In Friesland is de hockeysport niet zo groot. Maar al jaren spelen de trimhockeyers een onderlinge competitie met de buurtverenigingen uit Joure, Sneek, Leeuwarden, Harlingen Drachten en Steenwijk. Dat is altijd leuk en gezellig. Goed presteren is mooi, maar winnen is niet het meest belangrijk. Onze meiden van de A1 zijn hier een mooi voorbeeld van. Ze zijn onderaan geëindigd, maar speelden competitie op een hoog niveau. Dat hebben ze met elkaar ervaren en daar hebben ze van geleerd. Ze hebben knap hun punten gepakt op de momenten dat het kon en het is zo’n leuk team met elkaar. Dat is veel waard. Het sociale aspect, het teamgevoel, dat is het mooist bij hockey.”

WELKOM Tijdens het interview ligt het sportcomplex er prachtig bij in de avondzon. Nicolette: “Het kunstgrasveld en ons clubhuis hebben gezorgd voor een boost aan nieuwe leden, maar er kunnen altijd meer bij. Wij zijn blij met nieuwe aanwas want net als iedere sportvereniging in een dorp, raken ook wij jeugdleden kwijt die gaan studeren. In augustus gaat het nieuwe seizoen van start.” “Denk je erover om te gaan hockeyen, kom gerust langs. Iedereen is welkom om kennis te maken met deze leuke sport. Ik durf te zeggen dat de kans bijzonder groot is dat je de volgende week weer komt. Heb je een vraag of wil je om een andere reden graag contact opnemen met de club, stuur dan een mailtje naar info@mhclemmer.nl.”

Historie hockeysport De oude Grieken tikten al met een stok tegen een bal, dus de hockeysport wordt al duizenden jaren beoefend. Vanaf de middeleeuwen begint het meer op het huidige hockey te lijken. De Britten speelden Bandy-on-ice. Ze speelden vooral op een ondergrond van ijs of hard zand en maakten de onderkant van hun stick krommer. Het spel heet vanaf dat moment Hockey-on-ice. Waarschijnlijk komt hockey van ‘hook’, de kromming van de stick. Omdat er niet altijd ijs was, gingen de hockeyspelers op gras trainen. Dat was het begin van veldhockey. Vanaf 1891 wordt er hockey in Nederland gespeeld. De ijshockeyers (bandyspelers) in Haarlem gingen in de zomermaanden op gras spelen. De eerste hockeyclub werd in 1892 opgericht in Amsterdam. Was hockey eerst nog alleen voor mannen, vanaf 1910 konden dames ook lid worden van een club, maar wel onder speciale voorwaarden. Ze mochten alleen op dinsdag- en donderdagmiddag en ’s zondags tot 12.00 uur spelen. Toch zijn het de Nederlandse hockeydames, die in 1984 voor het eerst goud op de Olympische Spelen wonnen, in 1996 gevolgd door de Nederlandse hockeyheren.

Bron: www.hockey.nl

ER”

Het oprichtingsjaar van de hockeyclub MHC Lemmer is gemakkelijk te onthouden. “In het jaar 2000 werd onze club een officiële vereniging”, vertelt Nicolette Zwager. Zittend aan de grote tafel van het clubhuis blikt ze terug op de eerste jaren. “Ik weet nog goed hoe het allemaal begon. Wij verhuisden 22 jaar geleden van Amsterdam naar Lemmer. We hockeyden ons hele leven al en het leek mij zo leuk dat onze kinderen op de fiets naar het hockeyveld zouden gaan. Maar hockey in Lemmer? Dat was er nog niet. Gelukkig zag ik bij de supermarkt een briefje van Noëlle Ruitenberg met daarop de tekst: ‘Vind je hockey ook zo leuk? Bel me dan’. Ik heb haar gebeld en we bleken veel gezamenlijke hockeyvrienden te hebben. Met Peter Zwager, Bas Egging, Jaap Maks en nog een aantal enthousiastelingen hebben we MHC Lemmer opgericht.”

ZET DE ZOMER IN BEWEGING LOPEN, FIETSEN EN MIDZO MAR FESTIVAL OP WEG NAAR

ZATERDAG

22 JUNI 2019

WANDELEN 10-21-42 KM HARDLOPEN

5-10-21-42 KM

KIDSRUN

ZONDAG

23 JUNI 2019

ATB TOERTOCHT 75 & 35 KM FAMILIEFIETSTOCHT 20 KM

e i t i d 5 e feest! meer e

START SAMEN DE ZOMER EN SCHRIJF JE IN OP MAR-ATHON.COM groot

heerenveen

deFryskeMarren // SPORT

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

JAN VAN LOON STOPT MET ‘DE UITDAGING’ deFryskeMarren Na bijna twee jaar en meer dan veertig verschillende sportieve uitdagingen stopt mijn maandelijkse rubriek ‘De uitdaging van Jan’, waarin een sportvereniging in de gemeente mij uitdaagt om een keer mee te komen sporten. Van golf tot rugby en van zeilen op een skûtsje tot dansen in een paal. Ik heb het allemaal gedaan. TEKST JAN VAN LOON // FOTO'S ORANGEPICTURES.NL

“De uitdagingen zijn gedaan!”

Ik startte enkele maanden nadat ik mijn schaatsen definitief aan de wilgen had gehangen met de rubriek. Twaalf jaar lang schaatste ik marathons op het hoogste niveau en ging, eerst voor GrootHeerenveen en later ook voor GrootSneek en GrootdeFryskeMarren, op zoek naar een nieuwe sport. Een lange zoektocht die begon met een Freerunning-les in Heerenveen en eindigde in een sloep in Balk. SPORT OP DE KAART Al snel merkte ik het grote enthousiasme bij de verenigingen als ik langskwam. Sporten als badminton, basketbal of korfbal kunnen over het algemeen niet rekenen op veel media-aandacht en met mijn pagina vullende verhalen stond niet alleen hun vereniging in de spotlights, maar ook de sport op zichzelf. In een tijd waarin iedereen het druk heeft en mensen kunnen kiezen uit een enorm aanbod aan sport, smacht bijna elke sportvereniging naar meer leden. Het sporten in verenigingsverband staat enorm onder druk, heb ik gemerkt en juist dat is iets waar we ons zorgen over mogen maken. Sport verbindt, ontspant en houdt ons fit, maar komt vaak op de laatste plaats in onze overvolle agenda.

TEAM, TECHNIEK EN TACTIEK Het spreekt voor zich dat ik aan de ene sport betere herinneringen koester dan aan de andere. Het is niet zo dat er sporten voorbij zijn gekomen die ik nooit meer zou willen beoefenen, maar het is wel zo dat ik een duidelijke voorkeur heb ontwikkeld voor een bepaald type sport. Waar ik vroeger vooral een individuele sporter was en elke dag hard trainde om mezelf te verbeteren, is dat juist nu totaal omgekeerd. Ik had erg veel plezier tijdens de vele teamsporten die ik heb beoefend en in sporten waar techniek en vooral tactiek een rol speelden. Natuurlijk is dat een heel persoonlijke keus en iedereen sport met zijn of haar eigen doel. De één wil een betere conditie en de ander afvallen, maar voor mij was dat na een lange sportcarrière niet aan de orde en daarom genoot ik juist van de andere aspecten binnen het sporten.

TOP VIER

PADEL Op de tennisbaan in Joure maakte ik kennis met padel. Ik kreeg les van niemand minder dan Sido Nijholt. Een nationale topper in deze tennisdiscipline die ook wel iets weg heeft van squash. Binnen enkele minuten op de baan snapte ik meteen dat padel de snelst groeiende sport in Nederland is.

Met enorm veel plezier heb ik deze rubriek gevuld. Vanwege mijn eigen overvolle agenda komt er nu een einde aan de vele fantastische uitdagingen. Wat ik heb geleerd is dat sportverenigingen heel erg toegankelijk zijn en nagenoeg overal is er wel iemand die nieuwelingen wil informeren. De eerste les of soms zelfs lessen zijn vaak gratis en op die manier kun je snel ontdekken of de sport bij je past. Dus wat houdt je tegen? Kom uit die stoel, bezoek een vereniging bij jou in de buurt en kom in beweging.

FOTO BOVEN: Op het SKS Skûtsje van Lemmer. FOTO ONDER: Jan acrobatisch aan het paaldansen.

“Wat vind je nou het leukste wat je tot nu toe hebt gedaan?” Een vraag die me heel vaak is gesteld in de afgelopen twee jaar. En ik moet eerlijk zeggen dat ik niet een absolute voorkeur heb. Daarom een lijst, in willekeurige volgorde, van mijn vier leukste uitdagingen in deze twee jaar.

GOLF Op de golfbaan in Heerenveen volgde ik mijn eerste golfles ooit. De sport die ik mezelf wel zag doen na een leven als schaatser wist me enorm te boeien ook al bleek het alles behalve gemakkelijk. Toch wist Tineke van der Wal me binnen een uur heel veel te leren en kon ik de bal ook behoorlijk goed raken.

PETANQUE Eén van de allerleukste sporten die ik heb mogen beoefenen in deze rubriek is petanque, of ook wel bekend bij velen als jeu de boule. In Joure mocht ik een uurtje meespelen en dat was genieten. Onder prachtige omstandigheden had ik het op een perfect geprepareerde baan enorm goed naar mijn zin.

Lekker en betaalbaar eten aan het gezelligste plein van Joure! Dagelijks geopend! T 0513 415 425

bistrofred.nl

RUGBY Eén van de sporten waar ik het meest tegenop zag toen ik in mijn auto naar Heerenveen reed, maar ook de sport waar ik op bijzonder leuke wijze werd ontvangen en opgenomen in het team. Ik was verbaasd over de grote aantallen jeugd en in het ontzettend leuke team heb ik weliswaar afgezien, maar ook genoten.

NUMMER 06 • 2019

EEN RONDJE LANGS DE VELDEN…

NEGATIEVE BALANS VOOR VOETBALCLUBS Het was op zijn zachtst gezegd niet het voetbalseizoen van de voetbalclubs uit de gemeente De Fryske Marren. Zowel De Wâlde uit Elahuizen, NOK uit Oudemirdum alsook de beide Lemster voetbalclubs, CVVO en vv Lemmer, waren niet goed genoeg om zich op hetzelfde niveau te handhaven in de competitie. De enige kampioen die te noteren viel was het vlaggenschip van de zondagtak van SC Joure die de titel in de vijfde klasse opeiste.

NOK Oudemirdum Het seizoen van sportvereniging NOK uit Oudemirdum eindigde op 1 juni. Met slechts vijftien punten hielden de blauw witten van oefenmeester Loet Boot enkel De Wâlde onder zich op de ranglijst. Het aantal doelpunten die de spelers met elkaar produceerden bleek het grootste euvel. Slechts 23 keer bolde het net van de tegenpartij, waarbij twee spelers vijf keer scoorden en daarmee gedeeld topscorer werden. Voor routinier Simon Smink waren de druiven extra zuur. Het ‘kind van de club’ eindigde zijn actieve carrière bij het eerste elftal met een degradatie.

Renado Sint Nicolaasga In Sint Nicolaasga werd er door voetbalvereniging Renado op de laatste speelronde ruim gewonnen van THOR. Hiermee speelde de ploeg van trainer Johan van Slooten zich pas laat veilig. De nacompetitie voor degradatie was dus een reële dreiging voor de rood-witten. De competitie was überhaupt spannend. Als je 34 punten bijeen speelt hoor je eigenlijk niet in de problemen te komen. De mannen van de oefenmeester, die ook komend seizoen weer voor de groep staat, mogen dus redelijk tevreden zijn. Met vier punten meer hadden ze zelfs in het linker rijtje meegedaan. Vier spelers maakten minimaal acht doelpunten, maar niemand meer dan tien goals. vv D e an t lfstra huiz en k

Delfstrahuizen

Arend Weerman het hoogst haalbare. Voor de winterstop werden er twaalf punten gesprokkeld en in 2019 kwamen daar nog achttien bij. In de laatste wedstrijd werd een positief doelsaldo nog ingewisseld voor een negatief doelsaldo. Nieuwe trainer zal worden Ayelt van Zuiden.

Balk De hoogst spelende voetbalvereniging van De Fryske Marren is al jarenlang vv Balk. De ploeg speelt al meerdere seizoenen in de eerste klasse. Vorig seizoen speelden de Balksters zich op de laatste dag veilig van nacompetitie. Met nagenoeg dezelfde selectie en onder leiding van Dick Sangers werd er na de winterstop ruimschoots afstand genomen van de degradatiezorgen en speelde men in de derde periode zo sterk dat er zelfs nog aan nacompetitie voor de Hoofdklasse kon worden gedacht. Dit bleek echter te veel van het goede. Komend seizoen zal er voor het eerst na vijf seizoenen weer een nieuw gezicht voor de groep staan. All time topscorer van SC Cambuur Jan Bruin zal dan de nieuwe trainer zijn. Ivar Klijnsma, verdediger van de club uit Balk: “Als je kijkt waar we vandaan komen dit seizoen dan kun je tevreden zijn met het uiteindelijke resultaat. Aan de andere kant baal je als sportman wel dat je toch een prijsje misloopt. Als team hebben we het jarenlang uitstekend gedaan onder de trainer en bij de nieuwe trainer hopen we met name in balbezit een stap te maken.”

evr

Trainer Gerben Visser kan tevreden terugkijken op het seizoen. De jonge ploeg van de SC Joure zaterdag oefenmeester speelde De verwachtingen voor 28 punten bijeen, wat dit seizoen waren, na vorig resulteerde in een zevenjaar nacompetitie te hebben ug zie de plaats in de sterke vierde gespeeld, hooggespannen. De n, me t de klasse met onder andere SWZ, Jousters eindigden achter Blauw z ev en d e pla ats QVC en Makkum. Topscorer van de Wit, BCV en Marum waar de Zwaluwen ploeg uit het gelijknamige dorp werd Arjan uit Leeuwarden er met de hoofdprijs vande Ruyter met twaalf doelpunten. Voorheen door gingen. Hierdoor liepen de manschapscoorde hij nooit meer dan vijf doelpunten pen van trainer Klaas de Jong nacompetitie in een seizoen. mis en mogen ze zich op gaan maken voor een nieuw seizoen in de tweede klasse. Jakob Lubbers en Martijn Dijk eindigden op respecVVI Idskenhuizen De tweede klasse werd dit jaar gedomineerd tievelijk dertien en tien doelpunten. door BCV en Leeuwarder Zwaluwen terwijl VVI uit Idskenhuizen zich keurig op een zesCVVO Lemmer de plaats nestelde op de ranglijst. De ploeg In dezelfde klasse als VVI en SC Joure zavan vertrekkende trainer Dicky Schuurman terdag moest CVVO een stapje terug zetten mag zich in ieder geval de ‘kampioen van de naar de derde klasse. Een eindsprint in de Fryske Marren’ noemen in de tweede klasse. derde periode resulteerde in een puntenMet acht punten uit vier wedstrijden tegen aantal van veertien in negen wedstrijden. CVVO en SC Joure behaalden zij de meeste In de overige zeventien werden er echter punten. Jelle de Lange, die na een uitstapje slechts tien bij elkaar gesprokkeld. Door terugkeerde, maakte veertien doelpunten het puntenaantal ontstond er een koppevoor de formatie uit Idskenhuizen. ling in de nacompetitie aan derdeklasser Scharnegoutum. Na een verlenging werd het duidelijk dat de ploeg uit Lemmer onder Bakhuizen aanvoering van de nieuw aangestelde trainer Bakhuizen kende in de vijfde klasse een Bergsma volgend seizoen in de derde klasse moeilijk seizoen. Een middenmootpositie zal uitkomen. Een aantal spelers zal vanuit was voor het team van scheidend trainer

VV Balk mocht na een goede tweede seizoenshelft nog denken aan de nacompetitie voor promotie naar de Hoofdklasse. (FOTO VV BALK)

de jeugd doorstromen naar de A-selectie of terugkeren naar CVVO, waardoor er komend seizoen een jeugdig elftal zal staan. Thomas Miedema over de degradatie: “Ik speel hier nu al een hele tijd en dan doet het wel pijn. In het begin van het seizoen hebben we het laten liggen. We hebben toen enorm moeten zoeken naar de juiste formatie en dat resulteerde in slechts twee punten in de eerste periode. Win je een van de wedstrijden die je gelijkspeelt dan blijf je erin. Het doel richting komende jaren is wat mij betreft in ieder geval helder: zo snel mogelijk terug naar de tweede klasse.”

Oudehaske Na vorig seizoen een hele periode op kop te hebben gestaan bleek het kampioenschap voor vv Oudehaske te hoog gegrepen. In de nacompetitie konden de bespelers van sportpark P. Bultsma toen geen vuist maken. Topscorer voor de oranjehemden werd Dennis Speelman met 11 doelpunten. De 18-jarige heeft daarmee een fantastisch tweede seizoen als speler van het eerste te hebben gedraaid. Dit seizoen moest er in de competitiebarrage in de eerste ronde worden gewonnen van Waterpoort Boys en dat lukte. In de finale tegen FC Birdaard werd lijfsbehoud veilig gesteld.

Vv Lemmer Het is de afgelopen seizoenen bij voetbalvereniging Lemmer vaker gebeurd dat men moest afdalen naar een klasse lager. Ondanks dat de spelers hun best doen wilde het maar niet vlotten. De vrije val werd ingezet. Anderhalf jaar geleden was in deze krant te lezen dat de koerswijziging vanuit de vereniging zelf was gekozen voor een bepaald beleid en dat eventuele degradaties absoluut tot de mogelijkheden zouden behoren. Dit

De Wâlde degradeerde na een moeizaam seizoen met slechts vijf punten.

seizoen sprokkelden de Lemsters slechts een beschamende vijf punten bij elkaar in de vierde klasse. In de volgende voetbaljaargang zal trainer Maarten de Jong worden vervangen door ‘kind van de club’ en all time topscorer Marcel Schutz.

Langweer Onlangs speelden de spelers van het eerste elftal tegen Lucky Ajax. Dit was een groot succes dat de voetbalvereniging weer eens op de kaart zette. Naast het uitstekende seizoen mocht men maandag nog spelen om promotie in de tweede ronde van de nacompetitie. Door 3-5 winst in en tegen Haren speelt de ploeg van trainer Joop Braber komende zondag tegen DVC’59 uit Nieuw-Dordrecht in de finale voor promotie.

deFryskeMarren // SPORT

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST JOERI VAN LEEUWEN

deFryskeMarren

DE FRYSKE MARREN GELF KUPERUS IS MEDEWERKER VAN HET NAUTISCH TEAM BĲ DE PROVINCIE FRYSLÂN. HĲ LEERT ELKE DAG IETS NIEUWS EN DAAR IS HĲ TROTS OP!

GELF LAAT ZICH DOOR NIETS BEPERKEN Sympathieke ogen. Een warme lach. Zodra hĳ begint te vertellen, beginnen zĳn ogen te stralen. De 53-jarige Gelf Kuperus. Hĳ geniet met volle teugen van het leven. Ondanks zĳn lichamelĳke beperking laat hĳ zich niet beperken. Dankbaar

en een plaatsing voor de nacompetitie om promotie vorig seizoen degradeerde de club met slechts vijf punten van de derde naar de vierde klasse. In zowel de eerste als derde periode wisten de groen-gele manschappen geen enkel punt bij elkaar te spelen en het aantal doelpunten dat werd gemaakt bleef stokken op slechts zestien. Onder de nieuwe trainer Herre Gaastra zal er in de vierde klasse uit een ander vaatje moeten worden getapt om de vrije val tegen te gaan.

FFS Vegelinsoord

DWP Sintjohannesga In Sintjohannesga was het seizoen een vereenvoudigde kopie van afgelopen seizoen. Een slechte start en daarna voldoende punten pakken om niet echt in de problemen te komen. Topscorers Age Ellert van der Velde en Anton Holtrop zorgden samen weer voor het gros van de doelpunten, al scoorden zij wederom minder doelpunten dan het seizoen ervoor. Met een slechte laatste wedstrijd (9-1 verlies tegen Heerenveense Boys) zullen de spelers zich komend seizoen graag willen revancheren.

De Wâlde In Elahuizen werd het sprookje, dat de afgelopen jaren werd geschreven met onder andere Rinke Hiemstra en Hette Pieter Wink, wreed om zeep geholpen. Na de degradatie van twee seizoenen geleden

Voor FFS was de trainerswissel van afgelopen jaar niet direct een doorslaand succes. Waar de hoop was gevestigd op het behalen van wat betere resultaten, was het puntenaantal in de vijfde klasse B dit seizoen 25 terwijl vorig jaar nog twee punten meer werden behaald. In de eerste seizoenshelft waren slechts negen wedstrijdpunten aan de club uit Vegelinsoord toegekend en na de winterstop waren dit er zestien. De stijgende lijn zal komend seizoen hopelijk worden doorgetrokken door de aimabele dorpsclub.

SC Joure zondag De voetballers van de zondagtak van SC Joure zullen blij zijn dat ze geen nacompetitie hoeven te spelen. Ten koste van Blue Boys uit Nijbeets werden de groenwitten in een rechtstreeks duel om het kampioenschap de uiteindelijke winnaar. Dat de formatie van trainer August Kuiper uiteindelijk kampioen werd leek qua aantal doelpunten niet erg verrassend. De nummer een Paul Koopman en nummer twee Bart Spaan met respectievelijk 23 en 22 doelpunten waren ook in de competitie de topscorers. De nieuwe selectie zal komend seizoen in de vierde klasse worden getraind door Jan Stuiver. - Sleat en EBC komen in de komende editie aan het woord. -

Op 23-jarige leeftĳd gebeurde het… Gelf was betrokken bĳ aan auto-ongeluk. De auto vloog uit de bocht. Hĳ werd door de voorruit geslingerd en raakte bewusteloos. Toen hĳ bĳkwam wist hĳ dat er iets goed mis was. Hĳ voelde zĳn benen niet meer. Hĳ bleek verlamd te zĳn en belandde in een rolstoel. Zĳn leven stond compleet op zĳn kop. Een periode van revalidatie volgde. Dit duurde anderhalf jaar. Dit was verwarrend en erg verdrietig. Maar het bood ook nieuwe kansen voor Gelf. Voor het ongeluk woonde hĳ thuis bĳ zĳn ouders. Na zĳn revalidatie wilde hĳ op zichzelf gaan wonen. In zĳn dorp Wirdum kwam een aangepaste woning vrĳ. Een mooie kans. En zo ging Gelf op zichzelf wonen. Zĳn ouders woonden in hetzelfde dorp. Hier had en heeft hĳ veel steun aan. Net als aan zĳn vrienden. Zĳ staan altĳd voor hem klaar. Inmiddels woont hĳ in Tzummarum in een volledig gelĳkvloerse woning, waar hĳ met volle teugen ‘onbeperkt’ kan genieten.

Tĳd voor verandering

Voor het ongeluk was Gelf botermaker bĳ een zuivelfabriek in Wergea. Na het ongeluk was hĳ lichamelĳk niet in staat om dit werk weer op te pakken. Zĳn werkgever bood hem een andere functie aan binnen de organisatie. Hĳ verruilde de werkvloer voor kantoorwerkzaamheden. Een mooie kans. Maar niet door hem zelf gekozen. Het voelde gedwongen. En daardoor werd hĳ er niet gelukkig van. Vervolgens kwam hĳ terecht bĳ Empatec. Tien jaar lang deed hĳ technisch werk op de montageafdeling in Franeker. Samen met collega’s maakte hĳ onderdelen voor besturingssystemen. Maar door de jaren heen veranderden de werkzaamheden. Het werd minder uitdagend. Gelf was toe aan iets nieuws.

Nieuwe kans

En toen kwam er een mooie kans voorbĳ. Via Empatec Detachering & Coaching kon Gelf aan de slag bĳ de provincie Fryslân in Leeuwarden. Daar is hĳ nu gedetacheerd als medewerker in het nautisch team. Fryslân heeft veel vaarwater. Dit verandert doorlopend. Vaargeulen veranderen, schepen worden groter, bruggen verzakken. En die bruggen, daar houdt hĳ zich mee bezig. Hĳ brengt ze allemaal in kaart. Hĳ is dankbaar voor deze kans. Het is een nieuwe functie, speciaal voor Gelf gecreëerd. In het begin was dat nog wel eens lastig. Want wat hoort er wel en niet bĳ het werk? Maar met hulp van zĳn ﬁjne collega’s en zĳn Empatec jobcoaches Siebo en Esther komt hĳ er altĳd uit. Hĳ blĳft zichzelf ontwikkelen. En daar is hĳ trots op!

En dát is waar Empatec het voor doet. Passend werk vinden voor mensen. En kĳken naar wat iemand wél kan. Denken in kansen en mogelĳkheden!

Wat is jouw toekomstplan voor 2019? Ga naar de informatiedag van de 43 Gemechaniseerde brigade! Wanneer? 9 juli 2019 op de Johannes Postkazerne in Havelte. Je kunt jezelf aanmelden op:

bisonbrigade@mindef.nl Jij (M/V) kunt bij ons aan de slag in de volgende vakgebieden:

Kijk op www.bisonbrigade.nl hoe jij jouw toekomst een avontuurlijke draai kunt geven. Ontdek alle vacatures bij 43 Gemechaniseerde Brigade en schrijf je in voor een informatiedag!

• Gevechtsfuncties (pantserinfanterie / verkenning / tanks) • ICT • Elektro- of autotechniek

Heb je een vraag?

• Geneeskunde en verzorging

Instagram

@43gemechaniseerdebrigade

• Bouw- en installatie techniek

Facebook

• Chauffeurs

E-mail: Whatsapp:

bisonbrigade@mindef.nl 06 825 050 71

Facebook.com/43gemechaniseerdebrigade.nl

deFryskeMarren // SPORT KORT

GRUTTE deFryskeMarren

ALL STAR-TEAM DELFSTRAHUIZEN VERLIEST VAN LUCKY AJAX DELFSTRAHUIZEN – Het was een feestelijke avond, vrijdag 7 juni bij vv Delfstrahuizen. De voetbalvereniging vierde dat weekend haar 85-jarig bestaan met onder meer een wedstrijd tussen een All Star-team van Delfstrahuizen en Lucky Ajax. Ook nam het huidige eerste elftal van de vereniging het op tegen Team Fryske Marren. Er was wat het weer betreft code oranje afgekondigd, maar gelukkig vielen de weersomstandigheden enigszins mee. Na een sportieve wedstrijd tussen het eerste elftal van Delfstrahuizen en Team Fryske Marren was het tijd voor het klapstuk: All Stars Delfstrahuizen tegen Lucky Ajax. Voor de pauze konden de All Stars goed meekomen met de oud-profs. Sterker nog: dankzij een doelpunt van Pieter Braaksma kwam Delfstrahuizen op een 1-0 voorsprong. Vlak voor rust werd het gelijk door een benutte strafschop van John van ’t Schip. In de tweede helft werd Ajax sterker. Bij de mannen van Delfstrahuizen ging het beste er wat vanaf. Daar wisten de oud-profs optimaal van te profiteren. De wedstrijd eindigde uiteindelijk in 1-8. Desondanks was het een geslaagde avond voor Delfstrahuizen.

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

BEAR TWEEDE BIJ HT RACE

HARLINGEN / JOURE – De sloeproeiers van Grutte Bear uit Joure hebben net naast de overwinning in de HT Race gegrepen. Grutte Bear kwam slechts 76 seconden na winnaar Benwyvis uit West-Terschelling over de eindstreep. Grutte Bear roeide de ruim dertig kilometer in drie uur en twee minuten. De vrouwen van Lytse Bear deden uiteraard ook aan de wedstrijd mee. In de vrouwencategorie eindigden de dames op de vijfde plaats. Overall was dat goed voor plaats 70. Natuurlijk waren dit niet de enige teams uit onze regio. Oksewiel II uit Terherne

werd 28e. Leeuwke uit Lemmer behaalde de 86e plaats. Lyts Leeuwke, eveneens uit Lemmer, deed ook mee. Voor de dames werd het een lastige race en dat resul-

teerde in een 122e plaats overall. Van de vrouwen werden ze 25e. Dat is één plekje boven Oksewiel III uit Terherne, zowel overall als bij de dames.

SKÛTSJES UIT DE FRYSKE MARREN GRIJPEN NAAST EINDZEGE IN LEMMER AHOY LEMMER – Begin juni werd de jaarlijkse skûtsjewedstrijd Lemmer Ahoy gezeild. In verschillende klassen bonden skûtsjes uit de SKS en de IFKS de strijd met elkaar aan. In de eerste klasse was het Grouster skûtsje van schipper Douwe Visser uiteindelijk de beste. Het Lemster skûtsje van Albert Visser eindigde op de vierde plaats in het eindklassement. Dat was één plekje boven de Emanuel van Merijn Olsthoorn, eveneens afkomstig uit Lemmer. Bovendien wist Olsthoorn met zijn bemanning de laatste wedstrijd te winnen. De Waaksdom van de uit Joure afkomstige Ulbe

Zwaga eindigde net in de top tien, het skûtsje werd negende. De Oeral Thús van Rinus de Jong uit Joure en de Goede Verwachting van Walter de Vries uit Sloten speelden geen grote rol van betekenis. Deze skûtsjes werden respectievelijk achttiende en twintigste in het eindklassement.

DOELMAN STEFAN BOERSMA IN SELECTIE WK CP-VOETBAL

SC HEERENVEEN TRAPT AF IN OUDEGA

JOURE / SEVILLA (SP) – Doelman Stefan Boersma is vanaf 7 juli actief op het WK CP-voetbal dat wordt gespeeld in het Spaanse Sevilla. Bondscoach Max Raeven heeft een veertienkoppige selectie samengesteld en daar maakt de Jouster dus deel van uit. Normaal speelt Boersma zijn wedstrijden in het tweede elftal van SC Joure. Het WK wordt gespeeld op de velden van het trainingscomplex van profclub Sevilla FC. Er doen zestien landen mee aan het toernooi. Nederland is ingedeeld in een poule met Rusland, Canada en Thailand. Mocht het Nederland lukken om bij de eerste twee van de groep te eindigen, dan plaatst het land zich voor de kwartfinales.

OUDEGA (DFM) – Sportpark ’t Wâldstreffen in Oudega is op 26 juni het decor voor de oefenwedstrijd tussen de Regioselectie Súdwest en SC Heerenveen. Het zal de eerste wedstrijd van het nieuwe seizoen worden voor de ploeg van trainer Johnny Jansen. Het is al jarenlang een traditie: SC Heerenveen dat het seizoen start tegen het regioteam Sudwest (voorheen Regioselectie Gaasterlân-Sleat). Dit jaar mag voetbalvereniging De Wâlde de wedstrijd organiseren. Op 26 juni zal er om 19.00 uur afgetrapt worden op sportpark ’t Wâldstreffen.

CP-voetbal wordt beoefend door spelers met cerebrale parese of ander hersenletsel. Bij CP-voetbal wordt er zeven tegen zeven gespeeld op een kleiner veld.

NIEUWSTE TECHNIEK VOOR MOOIE LIPPEN

NIEUW

HYALURON PEN SPECIALIST

Kijk jij ook steeds met iets meer afstand in de spiegel? Zo zie je de rimpeltjes minder goed hè, terwijl je wel weet dat ze er zijn. Een mooi gezicht verdient een strakke, jeugdige huid. De fijne kleine rimpels kunnen we langdurig laten verdwijnen. En je lippen kunnen we voller en steviger maken. Het fijne is dat we niets met naalden doen. We gebruiken een pen die hyaluronzuur onder druk binnen brengt op de plekken waar het nodig is. Kom langs voor een vrijblijvend intake gesprek! Telefoonnummer: 0513 - 415 200 Meer informatie op onze website.

7 DAGEN PER WEEK GEOPEND

Zeer geschikt voor:  Lippenvolume  Neus-lippenplooi  Mondhoeken  Kin Plooi

€199,-

 Rokerslijn

€159,-

 Marionettelijn

per ml

OOK ZONDER SAUNABEZOEK

Woudfennen 10, 8503 BA Joure | Telefoon: 0513 - 415 200 | receptie@dewoudfennen.nl | www.dewoudfennen.nl

OUDEHASKE JO19-1 WINT KNVB BEKER OUDEHASKE / ZUIDWOLDE – Het onder-19 team van vv Oudehaske heeft begin juni de KNVB Beker veroverd in het Drentse Zuidwolde. Gesteund door zo’n 150 supporters was Oudehaske in de finale met 2-1 te sterk voor FC Meppel/Alcides JO19-3. Een mooie prestatie van de ploeg die eerder al kampioen werd.

46 2

D C

8 14

17 8

17 19

10 6

22 9

17 10

PUZZELPAGINA NR 06

14 14

10 11

4 14

NUMMER 06 • 2019

18 17

Puzzel en win! In iedere editie van deze krant staat een puzzel waarmee u leuke prijsjes kunt winnen. Stuur uw oplossing via de email of met traditionele post. U kunt dit sturen naar: info@grootdefryskemarren.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 06-2019 – tot uiterlijk 1 juli 2019. Wij wensen u veel puzzel plezier!

Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin rde leu gek het

gedachten uithaal

een klein beetje

stijf

maretak

rechtlijnig

warmwaterbron

toets alleen

tegen

ritme

verwonding

roofdier

treksluiting

godin v.d. vrede

vreemde munt

hersenscan

boom

vreemde munt

wandversiering

kledingstuk

rondhout

medelijden

onbepaald vnw.

bijbelse vrouw letterkeer groet

bijbelse figuur stierenvechter

anders gezegd

hallucinatie

Afrikaans hoefdier

kinderverlamming

pl. in Frankrijk

bloeiwijze

prijs

soort hert

echter

ter inzage

voorzetsel

duivel chemisch element bladgroente

riv. in Italië

deel v.e. viool

bondgenootschap

postzegelverzamelaar

Europese taal

uitbouw

achter

2 3 1

6 4 9 8 2 4 1 7 5

afgemat liefdesgod

ter plaatse wiel

propaganda

9 8 6 1

luguber

opgewekt

6 7 9

hoeveelheid

nagelaten krijgen

cycloop draagbare telefoon

zeldzaam

riv. in Duitsland

kledingstuk

roem

toevluchtsoord

schat

Verenigde Staten

selenium

eikschiller

klef

dorpsweide

deel v.h. oog

grond om boerderij

balspel

2 BIOSCOOPKAARTJES!

kanjer

catacombe

PUZZEL EN WIN

haaruitval

Burgemeester Kuperusplein 52 Heerenveen • T 0513-654051

Europese vrouw

omslag

Kijk voor het actuele filmaanbod op: www.bios-heerenveen.com

roodachtig

DE BIOS HEERENVEEN

Winnaar puzzel Grootdefryskemarren 05 - 2019 Harm Jan Muurling uit Joure heeft de waardebon t.w.v. € 25,00 gewonnen. Deze waardebon is aangeboden door en te besteden bi Wijnkoperij Joure. OPLOSSING EDITIE 4: Zweedse puzzel: JUBELSTEMMING / Kruiswoordpuzzel: SPOOKVERHAAL

COLOFON GrootDeFryskeMarren krant is een maandelijkse uitgave van Ying Media. De krant wordt huisaan-huis verspreid in gemeente De Fryske Marren en ligt bij verschillende 'pick-up' points in gemeente De Fryske Marren.

Oplage: 28.000 exemplaren.

STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 06, VÓÓR 1 JULI A.S. PER EMAIL NAAR: info@grootDEFRYSKEMARREN.nl OF PER POST NAAR: GROOTDEFRYSKEMARREn, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK

UITGEVER

REDACTIE

VERKOOP

Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl

Henk van der Veer, Wim Walda, Eelke Lok, Jan van Loon, Albert Bouwman, Kirsten van Loon, Joeri van Leeuwen

Meine de Vlugt, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok, Mieke Alferink, Jacob Wagenaar

REDACTIETIPS?

VORMGEVING

DRUK

redactie@grootdefryskemarren.nl

Frans van Dam (Quod Media)

Hoekstra Krantendruk, Emmeloord

BLADMANAGEMENT

FOTOGRAFIE

VERSPREIDING

Marianne Bouwman mbouwman@yingmedia.nl

Johan Brouwer, Andre Weening, Wim Walda.

FRL Verspreidingen, Leeuwarden

EINDREDACTIE Henk de Vries

Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

De nieuwe Volkswagen T-Cross. Nu bij Van den Brug.

De nieuwe compacte SUV van Volkswagen heeft een zelfverzekerd design, volop gebruikersgemak en moderne technologie. Hij mag dan wel de kleinste SUV van Volkswagen zijn, de T-Cross is er niet minder praktisch door. Sterker nog: hij is zo ontworpen dat je hem kan inzetten voor elke situatie. Kom kennismaken bij een van onze vestigingen. De T-Cross is er vanaf â&#x201A;Ź 22.621.

NATUURLIJK

BIJ:

vandenbrug.nl/volkswagen

Van den Brug Sneek

Van den Brug Heerenveen

Kleermakersstraat 6, 8601 WG Sneek | T 0515 - 42 52 52

Zilverweg 5, 8445 PE Heerenveen | T 0513 - 63 30 54

Je vindt de vestigingen van Van den Brug ook in Franeker, Drachten en Buitenpost

L E N S L E T S BE

RAZENDSNEL GLASVEZEL INTERNET Bestel vóór 1 juli vanaf

€ 47,50 p/mnd*

OOK VOOR U! Bestel snel op buitengewoonglasvezel.nl

* De vanaf-prijs geldt voor het Internet + Bellen Slim-pakket. Daarnaast kunt u kiezen uit drie Internet, TV en Bellen-pakketten. Prijzen zijn exclusief coöperatiebijdrage van eenmalig € 250 die u aan DFM op glas U.A. of de maandelijkse vastrechtvergoeding /eenmalige afkoop glasvezelnetwerk die u aan de netwerkbeheerder betaalt. Kijk voor deze kosten en de beschikbaarheid op uw adres op buitengewoonglasvezel.nl