2
σελ.
ΤΕΥΧΟΣ
Υγειονομικός Ενημερωτικό Δελτίο Χάρτης Περιεχόμενα Εισαγωγικό Σημείωμα
Τ
ο δεύτερο τεύχος του Ενημερωτικού Δελτίου, συμπίπτει με την έναρξη επικαιροποίησης των
δεδομένων στο πληροφοριακό σύστημα του «Υγειονομικού Xάρτη». Τα δεδομένα συμπληρώνονται σε πραγματικό χρόνο (online), σε τυποποιημένες φόρμες καταγραφής και
Ο Υγειονομικός Χάρτης
2
στο διαδίκτυο Αφιέρωμα
4
Πηγές και δεδομένα στη Δημόσια Υγεία Διεθνείς τάσεις
11
στο χώρο της Δημόσιας Υγείας
αφορούν θέματα ανθρώπινου δυναμικού, παροχής
Διεθνείς δείκτες
12
υπηρεσιών, και υποδομών.
Παρουσίαση Δομών
14
Συνεχίζοντας την προσπάθεια για την ανάδειξη των δυνατοτήτων της συστηματικής και ομοιογενούς συλλογής και επικαιροποίησης των δεδομένων υγείας
Υγείας του ΕΣΥ Ορίζοντας τη Δημόσια
16
Υγεία
(με τη μορφή δεικτών), για την εξαγωγή αξιόπιστων συμπερασμάτων σε θέματα δημόσιας υγείας, έχουμε ετοιμάσει ένα αφιέρωμα στις εθνικές πηγές δεδομένων. Συνεχίζουμε και στο νέο τεύχος να παρέχουμε επίκαιρες πληροφορίες για τη δημόσια υγεία στην Ευρώπη. Συνεχίζουμε επίσης την παρουσίαση ενδεικτικών δομών υγείας της χώρας μας. Περιμένουμε σχόλια, υποδείξεις, προτάσεις σας για συγκεκριμένα θέματα ή θεματικές ώστε να βελτιώσουμε τη χρηστικότητα και την αποτελεσματικότητα του έργου, και να διευκολύνουμε το έργο της πολιτικής και διοικητικής ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας.
www.moh.gov.gr
Με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης
www.epanad.gov.gr
www.espa.gr
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
Ο
Υγειονομικός Χάρτης στο Διαδίκτυο
έσα από την πλοήγηση στην ιστοσελίδα του Χάρτη είναι εύκολη η εύρεση πληροφοριών και δεδομένων υγείας, όπως…
Μ
Πόσοι ιατροί αντιστοιχούν σε 1.000 κατοίκους ανά Νομό στη χώρα μας ;
Μέσα από απλά και διαδραστικά γραφήματα παρατηρήστε σε ποιούς Νομούς υπάρχει πλεόνασμα ιατρών και σε ποιούς αυξημένη ζήτηση.
ίναι Πόση ε κεια Διάρ η Μέση είας ; Νοσηλ
Ενημερωθείτε για το πόσες ημέρες είναι η Μέση Διάρκεια Νοσηλείας. Κάνετε τις συγκρίσεις σας ανά υγειονομική περιφέρεια.
ορώ Πώς μπ ομές τις δ να βρω στην υγείας ου ; ήμ περιοχ
Σε πραγματικό χρόνο βρείτε τα στοιχεία για νοσοκομεία, ΚΥ, ΠΙ που σας ενδιαφέρουν.
Είμαι καρδιολόγος και θέλω να εγκατασταθώ στη Βόρεια Ελλάδα. Πώς μπορώ να βρω τους καρδιολόγους που ήδη υπάρχουν ;
Αφιέρωμα Πηγές και δεδομένα στη Δημόσια Yγεία
Πηγές και δεδομένα στη Δημόσια Yγεία ι πηγές δεδομένων, ως αναπόσπαστο τμήμα κάθε έρευνας, συντελούν στην προαγωγή της ερευνητικής δραστηριότητας, ενώ παρακινούν στη χρήση των δεδομένων για βελτίωση της καθημερινής λειτουργίας των υπηρεσιών, αλλά και της εκτίμησης της παραγωγικότητας και της αποτελεσματικότητάς τους.
Ο
Η σημασία των πηγών και της βιβλιογραφικής ανασκόπησης είναι ουσιώδης, καθώς συνδράμει στην αποφυγή άκαρπων ερευνητικών προσεγγίσεων και κενών στη έρευνα του εκάστοτε γνωστικού αντικειμένου.
ίες που είναι Οι πληροφορ λόγηση της ιο ξ α ν η τ ια γ ς απαραίτητε , την ανάδειξη ύ ο μ σ υ θ η λ π ς υγείας ενός ημάτων υγεία λ β ο ρ π ν ω ρ ε των ιδιαίτ κατάλληλων ν ω τ ή γ ο ιλ π ε να και την ρχονται από έ έ ο ρ π , ν ω ε σ ά παρεμβ νομικής σύστημα υγειο υ έσω του οποίο μ , ς η σ η ρ ό φ ο πληρ ικά, ιχεία διαχρον το σ ι τα ν ο γ έ λ συλ ν και ίηση σταθερώ ο π ο ιμ σ η ρ χ η με τ ισμών. χρηστικών ορ
Επιπλέον, είναι ουσιώδης σε μετρήσεις και συγκρίσεις ομοειδών και στη διερεύνηση νέων ερευνητικών προσεγγίσεων. Οι πηγές στατιστικών δημογραφικών στοιχείων περιέχουν αφενός αυτές που παρακολουθούν χωροχρονικά το μέγεθος και τη δομή του πληθυσμού, και αφετέρου τις ληξιαρχικές καταγραφές. Όλες οι πληροφορίες για να είναι κατανοητές και να επιτρέπουν διαχρονικές και διεθνείς συγκρίσεις, παρουσιάζονται με τη μορφή δεικτών.
Οι δείκτες υγείας, είναι μονάδα μέτρησης των διαφόρων στοιχείων υγείας ενός συγκεκριμένου πληθυσμού ή μιας υγειονομικής μονάδας σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Κάθε δείκτης υγείας είναι ένα κομμάτι ενός πολυδιάστατου πάζλ, το οποίο μετέχει στο σχηματισμό πλήρους εικόνας του επιδημιολογικού προτύπου και της διαμόρφωσης εικόνας της υγείας του πληθυσμού. Αλλάζοντας τη θέση στο παζλ μπορούμε να βλέπουμε διαφορετικές πλευρές της υγειονομικής εικόνας του πληθυσμού και του συστήματος υγείας. Ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη ενός συστήματος δεικτών υγείας αποτελεί μια σύνθετη διαδικασία. Σε κάθε περίπτωση, πρώτη μέριμνα αποτελεί ο καθορισμός του πλαισίου εντός του οποίου πραγματοποιείται η χρήση των δεικτών, προκειμένου να διευκρινισθεί με ακρίβεια τι πρόκειται να μετρηθεί και τι αναμένεται από αυτή τη μέτρηση. Ορίζεται, συνεπώς, ένα εννοιολογικό μοντέλο που βοηθά στην επιλογή και στην οργάνωση των παραγόντων που θα καθορίσουν τι πρέπει να μετρηθεί. Για παράδειγμα, εάν πρόκειται να αξιολογηθεί η «υγεία ενός πληθυσμού», η προσέγγιση θα πρέπει να βασισθεί όχι μόνο στους συνήθεις δείκτες (θνησιμότητα, ατυχήματα, κ.λπ.), αλλά και σε άλλους δείκτες που λαμβάνουν υπόψη τους την ποιότητα ζωής, το επίπεδο μόρφωσης, το εισόδημα –παράγοντες που επιδρούν εξίσου στο επίπεδο υγείας του πληθυσμού. Για τον προσδιορισμό ενός δείκτη υγείας, θα πρέπει να ληφθούν –μεταξύ άλλων– υπόψη και τα ακόλουθα ερωτήματα:
Τι θέλουμε να γνωρίζουμε (εκτιμήσουμε); Ποια είναι τα πλέον κατάλληλα δεδομένα; Ποιον τύπο δείκτη θέλουμε να προσδιορίσουμε; Πώς θα υπολογίζεται ο δείκτης; Τα δεδομένα είναι αξιόπιστα;
Εθνικοί και διεθνείς φορείς έχουν δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα στην ανάπτυξη δεικτών μέσω ειδικών προγραμμάτων και δράσεων. Ο κατάλογος των δεικτών για την υγεία που χρησιμοποιείται στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα δείχνει τη συνολική εικόνα της κατάστασης της υγείας και των προσδιοριστικών παραγόντων της, καθώς παρέχει πληροφορίες, μεταξύ άλλων, που καλύπτουν τη συμπεριφορά του πληθυσμού σε θέματα υγείας.
Αφιέρωμα Πηγές και δεδομένα στη Δημόσια Yγεία
Δείκτες Υγείας
Για παράδειγμα: στοιχεία για τον τρόπο ζωής και άλλους παράγοντες καθοριστικούς για την υγεία, πληροφορίες για διάφορες ασθένειες (συχνότητα εμφάνισης και τρόποι παρακολούθησης χρόνιων, σοβαρών και σπάνιων ασθενειών) στοιχεία για τα συστήματα υγείας, όπως είναι η πρόσβαση στην περίθαλψη, η ποιότητα της παρεχόμενης περίθαλψης, το ανθρώπινο δυναμικό και η οικονομική βιωσιμότητα των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης. Για τη χάραξη της υγειονομικής πολιτικής, η Ε.Ε. χρησιμοποιεί δεδομένα και στοιχεία από ένα ευρύτερο δίκτυο δεικτών πολλαπλών παραγόντων, όπως κοινωνικοί, οικονομικοί, περιβαλλοντικοί και άλλοι, οι οποίοι συνδέονται και επηρεάζουν το επίπεδο υγείας του πληθυσμού και την ευημερία.
Αφιέρωμα Πηγές και δεδομένα στη Δημόσια Yγεία
Φορείς Οι φορείς που κατά κύριο λόγο έχουν την ευθύνη της συλλογής και επεξεργασίας των στατιστικών στοιχείων για τη Δημόσια Υγεία σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο είναι: Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.)
Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Υ.Υ.Κ.Α.)
Νοσοκομεία – Φορείς Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (Κ.ΕΕΛ.Π.ΝΟ.) Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (Ε.Ο.Φ.)
Οργανισμός Κατά των Ναρκωτικών (Ο.ΚΑ.ΝΑ.)
Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης (Η.ΔΙ.Κ.Α.Α.Ε.) Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού (Ι.Υ.Π.)
Κεντρικό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας (Κ.Ε.Δ.Υ.)
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) – World Health Organization (WHO) Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) – (Organisation for Economic Co-operation and Development – OECD) Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (EUROSTAT)
Ενδεικτικά παρουσιάζονται:
Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.) Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.) διαθέτει πηγές στατιστικών δεδομένων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη συνεκτίμηση δεικτών με βάση γεωγραφικά και πληθυσμιακά κριτήρια: (α) Aπογραφή πληθυσμού. (β) Φυσική κίνηση πληθυσμού: γεννήσεις, γάμοι, θάνατοι, διαζύγια, μετανάστευση. (γ) Νοσηλευτική κίνηση: καλύπτει το σύνολο των εσωτερικών ασθενών που νοσηλεύονται σε διάφορες νοσηλευτικές μονάδες και βασίζεται στους εξερχόμενους ασθενείς (ζώντες ή θανόντες), καθώς μόνο τότε δύναται να περιγραφεί επαρκώς η διάγνωση, η έκβαση και ο χρόνος νοσηλείας. (δ) Εθνική έρευνα υγείας: διερευνά θέματα που αφορούν στη γενική κατάσταση υγείας, συμπεριλαμβανομένων των χρόνιων παθήσεων, τους χρόνιους περιορισμούς και τον επιπολασμό των νοσημάτων, στη χρήση υπηρεσιών υγείας καθώς και στους παράγοντες που επηρεάζουν –θετικά ή αρνητικά– την κατάσταση της υγείας, όπως η φυσική άσκηση, η υγιεινή διατροφή, το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ. (ε) Έρευνα εργατικού δυναμικού. (στ) Έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών.
Τα στοιχεία που συλλέγονται στο πλαίσιο της απογραφής δίνουν την πλήρη εικόνα του μεγέθους του πληθυσμού αλλά και της σύνθεσής του ως προς τα διάφορα δημογραφικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά του. Τα στοιχεία αυτά παρέχουν ακόμα τη δυνατότητα της διαχρονικής μελέτης του πληθυσμού και των μεταβολών του, αλλά και τη δυνατότητα ειδικότερων προσεγγίσεων που αφορούν υποσύνολα του γενικού πληθυσμού. Η απογραφή πληθυσμού είναι μια διαδικασία πολύ παλαιότερη από την ίδια τη δημογραφική επιστήμη. Υπάρχουν στοιχεία απογραφών από τη Βαβυλωνία το 4.000 π.Χ. περίπου. Στη σύγχρονη Ευρώπη εμφανίζεται τους 17ο-18ο αι., ενώ στη νεώτερη Ελλάδα η διεξαγωγή απογραφών άρχισε από το 1861. Απογραφική μονάδα είναι το νοικοκυριό. Η απογραφή είναι υποχρεωτική, λαμβάνει χώρα ανά δεκαετία και η τελευταία πραγματοποιήθηκε στη χώρα μας το 2011.
Αφιέρωμα Πηγές και δεδομένα στη Δημόσια Yγεία
Απογραφές Πληθυσμού
Στο απογραφικό δελτίο περιλαμβάνονται πληροφορίες για τα δημογραφικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού (ηλικία, φύλο, οικογενειακή κατάσταση, τόπο γέννησης, τόπο διαμονής, εσωτερική μετανάστευση), καθώς επίσης περιλαμβάνονται και κοινωνικά χαρακτηριστικά (επίπεδο εκπαίδευσης, συνθήκες νοικοκυριών).
Φυσική Κίνηση πληθυσμού Οι γεννήσεις, οι θάνατοι, και η μετανάστευση, αποτελούν τις τρεις κύριες πληθυσμιακές παραμέτρους και επίσης τα βασικά αντικείμενα μελέτης της δημογραφικής επιστήμης, διότι καθορίζουν το μέγεθος, τη σύνθεση και τη μορφή εξέλιξης ενός πληθυσμού. Εκτός από αυτά τα δημογραφικά φαινόμενα, η δημογραφία μελετά ακόμα και άλλα δευτερεύοντα φαινόμενα όπως: τη γαμηλιότητα, τη συχνότητα διαζυγίων, την κοινωνική
Αφιέρωμα Πηγές και δεδομένα στη Δημόσια Yγεία
ση Η φυσική κίνη ι ού αναφέρετα του πληθυσμ υ ενός συνόλο στη μεταβολή κάποιο ανθρώπων σε ώρο υπό τη γεωγραφικό χ γέννησης, διάσταση της και της του θανάτου μετακίνησης η). (μετανάστευσ
κινητικότητα, την απασχόληση, την εσωτερική μετανάστευση. Αυτοί οι δευτερεύοντες παράγοντες δεν επηρεάζουν άμεσα το συνολικό μέγεθος του πληθυσμού, καθορίζουν όμως τη σύνθεσή του. Τα δημογραφικά γεγονότα (γάμοι, γεννήσεις, θάνατοι, διαζύγια, κλπ) καταγράφονται σε ειδικά βιβλία. Οι πληροφορίες είναι αυστηρά προσωπικές και προστατεύονται από το νόμο περί προσωπικών δεδομένων.
Εθνική Έρευνα Υγείας Η Εθνική Έρευνα Υγείας (National Health Survey) είναι μέρος του Ευρωπαϊκού Στατιστικού Προγράμματος, στο οποίο συμμετέχουν όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η έρευνα διενεργήθηκε το τελευταίο τρίμηνο του έτους 2009 σε ολόκληρη τη Χώρα, στο πλαίσιο ενός κοινοτικού στατιστικού προγράμματος στο οποίο συμμετέχουν όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βάσει συμβολαίου που προσυπέγραψαν η Εurostat και η ΕΛ.ΣΤΑΤ. Βασικός στόχος της έρευνας είναι η καταγραφή και παρακολούθηση της υγείας του πληθυσμού, ανάλογα με τα δημογραφικά χαρακτηριστικά (φύλο και ηλικία), την εκπαίδευση και την ασχολία του πληθυσμού, τους παράγοντες που την επηρεάζουν και τη χρήση υπηρεσιών υγείας. Η έρευνα καλύπτει τα νοικοκυριά όλης της χώρας, ανεξάρτητα από το μέγεθος ή τα οποιαδήποτε οικονομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά τους, και οι περίοδοι αναφοράς ποικίλουν ανά ερώτημα. Η Εθνική Έρευνα Υγείας βασίζεται σε πολυσταδιακή στρωματοποιημένη δειγματοληψία νοικοκυριών από πλαίσιο δειγματοληψίας που έχει δημιουργηθεί με
Το δείγμα αποτελείται από 6.325 νοικοκυριά (κλάσμα δειγματοληψίας 0,0 %) και ισάριθμα άτομα ηλικίας 15 ετών και άνω (κλάσμα δειγματοληψίας 0, %). Ειδικότερα, διερευνώνται θέματα που αφορούν στη γενική κατάσταση υγείας, συμπεριλαμβανομένων των χρόνιων παθήσεων, τους χρόνιους περιορισμούς και τον επιπολασμό των νοσημάτων, στη χρήση υπηρεσιών υγείας, συμπεριλαμβανομένης της πραγματοποίησης μαστογραφίας και εξέτασης κυτταρολογικού ελέγχου κατά Παπανικολάου, της κατανάλωσης φαρμάκων και της ικανοποίησης από τις υπηρεσίες υγείας, καθώς και στους παράγοντες που επηρεάζουν – θετικά ή αρνητικά– την κατάσταση της υγείας, όπως η φυσική άσκηση, ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), η υγιεινή διατροφή, το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ κλπ.
Έρευνες Εργατικού Δυναμικού Οι επιπτώσεις της ανεργίας και της εργασιακής ανασφάλειας στην υγεία και την ευημερία έχουν αποδειχθεί καταστροφικές, ιδιαίτερα σε περιόδους μεταβολών στην οικονομία και την αγορά εργασίας, με κύριες επιπτώσεις την αύξηση των ψυχικών νοσημάτων, τις καρδιαγγειακές παθήσεις και τα ποσοστά αυτοκτονιών. Ως εκ τούτου, η παρατήρηση και μελέτη του βαθμού εργασιακής απασχόλησης και ανεργίας στην ΕΕ, αποτελεί πεδίο αλληλένδετο με το επίπεδο υγείας του πληθυσμού της Ένωσης. Με τον Κανονισμό / 99 του Συμβουλίου της 9ης Μαρτίου 99 καθιερώθηκε ο σχεδιασμός και η διαδικασία για τη διενέργεια δειγματοληπτικής έρευνας εκτίμησης του εργατικού δυναμικού της Κοινότητας (Labour Force Survey, LFS), τα πορίσματα της οποίας χρησιμοποιούνται από τη Γενική Διεύθυνση Απασχόλησης, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και άλλους διεθνείς οργανισμούς, ενώ αποτελούν και εργαλείο παρακολούθησης της ευρωπαϊκής πολιτικής απασχόλησης. Έκτοτε, ο Κανονισμός /9 τροποποιήθηκε αρκετές φορές προκειμένου να υπηρετήσει τους στόχους του με τους Κανονισμούς / 00 , / 00 , / 00 και 9 / 000.
Αφιέρωμα Πηγές και δεδομένα στη Δημόσια Yγεία
βάση τα στοιχεία του μόνιμου πληθυσμού της απογραφής του 2001 και καλύπτει πλήρως τον πληθυσμό αναφοράς, ώστε να εξασφαλίζεται η αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος. Η γεωγραφική στρωμάτωση του ερευνώμενου πληθυσμού είναι η γεωγραφική διαίρεση της χώρας. Ως μείζονα στρώματα χρησιμοποιήθηκαν οι 13 περιφέρειες (NUTS II), η Περιφέρεια Πρωτευούσης και το Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης, η δε στρωμάτωση έγινε κατά βαθμό αστικότητας. Σε κάθε περιφέρεια τα νοικοκυριά κατανεμήθηκαν ανάλογα με το βαθμό αστικότητας (αστικές, ημιαστικές, αγροτικές περιοχές) των τοπικών διαμερισμάτων στα οποία ανήκουν.
Η Έρευνα Εργατικού Δυναμικού (LFS) αποτελεί δειγματοληπτική έρευνα η οποία πραγματοποιείται στα ιδιωτικά νοικοκυριά και παρέχει στοιχεία για την απασχόληση, την ανεργία, την αδράνεια, τις ώρες εργασίας, την απασχόληση και την οικονομική δραστηριότητα σε συνάρτηση με μεταβλητές κοινωνικού και δημογραφικού χαρακτήρα, όπως το φύλο, η ηλικία, η εκπαίδευση κ.ά., ενώ αποτελεί και τη βάση διαμόρφωσης του εναρμονισμένου δείκτη ανεργίας της Eurostat (Harmonised Unemployment Rate).
9
Αφιέρωμα Πηγές και δεδομένα στη Δημόσια Yγεία
Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών (ΕΟΠ) Η έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών (ΕΟΠ) (Ηousehold Βudget Survey, HBS) προέκυψε στο πλαίσιο συμφωνίας κυρίων το 1989, κατά τη διάρκεια συνάντησης της Επιτροπής Στατιστικού Προγράμματος, όπως αυτή συστάθηκε με την Απόφαση 9/ του Συμβουλίου και αντικαταστάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Στατιστικού Συστήματος (European Statistical Programme Committee), σύμφωνα με τον Κανονισμό / 009 του Συμβουλίου και της Επιτροπής Ευρωπαϊκής Στατιστικής. Πρόκειται για εθνική έρευνα η οποία εστιάζει στις δαπάνες των νοικοκυριών για αγαθά και υπηρεσίες, επιδιώκοντας να αποτιμήσει κατά ένα μέρος τις συνθήκες και το επίπεδο διαβίωσης των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως προκύπτει από τη συνολική καταναλωτική δαπάνη σε συνάρτηση με ειδικότερα χαρακτηριστικά του νοικοκυριού όπως το μέγεθος, η σύνθεση, το εισόδημα, κοινωνικο-οικονομικά δεδομένα, το βαθμό αστικοποίησης. Μονάδα αναφοράς, συλλογής και ανάλυσης δεδομένων αποτελεί το νοικοκυριό, σε καθορισμένο χώρο και χρόνο, ενώ στις δαπάνες καταγράφονται τα αγαθά και οι υπηρεσίες κατά την καταβληθείσα τιμή στην οποία συμπεριλαμβάνονται οι έμμεσοι φόροι (ΦΠΑ και ειδικοί φόροι κατανάλωσης) που βαρύνουν τον αγοραστή. Η έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών χρησιμοποιείται ευρύτατα για την κατάρτιση μακροοικονομικών δεικτών, όπως του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, ο οποίος αποτελεί δείκτη παρακολούθησης του πληθωρισμού, του τιμαριθμικού επιδόματος των εργαζομένων και της εξέλιξης των τιμών σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες, ενώ αποτελεί και εργαλείο παρατήρησης της συμπεριφοράς των αγορών από την οπτική του καταναλωτή με κύρια στόχευση (α) στις τιμές, (β) την ικανοποίηση, (γ) την ασφάλεια, (δ) τα παράπονα και (ε) τα ποσοστά αλλαγής καταναλωτικής συμπεριφοράς. Η ΕΟΠ αναπτύσσεται και λειτουργεί στο γενικότερο πλαίσιο της πολιτικής για την προστασία του καταναλωτή.
0
Διεθνείς τάσεις στο χώρο της Δημόσιας Υγείας Γνώριζες ότι ?
Σχεδόν το 50% των Ευρωπαίων χρησιμοποιούν το διαδίκτυο ως μέσο πρόσβασης σε ιατρικές πληροφορίες. Το 58% των ασθενών που ενημερώνονται από το διαδίκτυο, υποστηρίζουν ότι οι πληροφορίες που βρήκαν διαδικτυακά έπαιξαν ρόλο στην απόφασή τους σχετικά με τον τρόπο θεραπείας τους.
Source : Health in the EU-What is in there for you? Recent Achievements - Luxembourg, June 2012, Http://ec.europa.eu/health/strategy/docs/recent_achi evements_2012_en.pdf
Τα ατυχήματα και οι τραυματισμοί είναι η 4η αιτία θανάτου στην ΕΕ. - Μία στις 10 εισαγωγές σε νοσοκομείο οφείλεται σε τραυματισμό. - Η οικονομική επιβάρυνση που προκύπτει για τα συστήματα υγείας είναι σημαντική και εκτιμάται γύρω στα 15 δισ. ευρώ τον χρόνο. Source : http://ec.europa.eu/eahc/projects/ database.html?prjno=20102205
20 εκατομμύρια Ευρωπαίοι έλαβαν ιατρική περίθαλψη σε διαφορετική χώρα της ΕΕ από αυτή που διαβιούν νόμιμα κατά την διάρκεια του 2010. Source : Eurobarometer 210 (2007
Το 54% των Ευρωπαίων είναι θετικοί στο να αναζητήσουν ιατρική περίθαλψη στο εξωτερικό για να μειώσουν το χρόνο αναμονής ή να λάβουν ποιοτικότερη ιατρική περίθαλψη. Source : Eurobarometer 210 (2007)
ι δείκτες υγείας μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να προσδιοριστεί ένα πρόβλημα δημόσιας υγείας σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή, για να εντοπιστούν οι αλλαγές στο επίπεδο υγείας του πληθυσμού διαχρονικά και για να προσδιοριστούν οι διαφορές στο επίπεδο υγείας των πληθυσμών διακρατικά. Παράδειγμα η παχυσαρκία….
Ο
Παχυσαρκία Ενηλίκων ς παχύσαρκο ορίζεται ένα άτομο με υπερβολικό βάρος, στο οποίο υπάρχει κίνδυνος για την υγεία λόγω του υψηλού ποσοστού σωματικού λίπους που έχει. Η αύξηση στο ποσοσστό των παχύσαρκων ατόμων προκαλεί μεγάλη ανησυχία στους φορείς υγείας, καθώς η παχυσαρκία είναι παράγοντας κινδύνου για μεγάλο αριθμό προβλημάτων υγείας, όπως είναι : υπέρταση, υψηλή χοληστερόλη, διαβήτη, καρδιαγγειακές παθήσεις, αναπνευστικά προβλήματα (άσθμα), μυοσκελετικές παθήσεις (αρθρίτιδα) και μερικές μορφές καρκίνου. Στην Ελλάδα παρατηρείται σχετικά υψηλό ποσοστό παχύσαρκων ατόμων, καθώς είναι κατά 1,2 μονάδες υψηλότερο από αυτό του Μέσου Όρου του ΟΟΣΑ.
Source: OECD - Ηealth Data 2011
Ω
Χώρα
Ποσοστό παχύσαρκων ατόμων (%)
Χώρα
Ποσοστό παχύσαρκων ατόμων (%)
Χώρα
Ποσοστό παχύσαρκων ατόμων (%)
Ινδία
2,1
Ισραήλ
13,8
Ουγγαρία
19,5
Ινδονησία
2,4
Βέλγιο
13,8
Ρωσία
20,1
Κίνα
2,9
Βραζιλία
13,9
Ισλανδία
20,1
Κορέα
3,8
Γερμανία
14,7
Φινλανδία
20,2
Ιαπωνία
3,9
Τουρκία
15,2
Λουξεμβούργο
22,1
Ελβετία
8,1
Πορτογαλία
15,4
Ιρλανδία
23,0
Νορβηγία
10,0
Ισπανία
16,0
Αγγλία
23,0
Ιταλία
10,3
Σλοβενία
16,4
Καναδάς
24,2
Σουηδία
11,2
OΟΣΑ
16,9
Αυστραλία
24,6
Γαλλία
11,2
Σλοβακία
16,9
Χιλή
25,1
Ολλανδία
11,8
Τσεχία
17,0
Νέα Ζηλανδία
26,5
Αυστρία
12,4
Εσθονία
18,0
Μεξικό
30,0
Πολωνία
12,5
Νότιος Αφρική
18,1
Η.Π.Α.
33,8
Δανία
13,4
Ελλάδα
18,1
Παχυσαρκία Ανηλίκων α παιδιά που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο κακής υγείας, τόσο στην εφηβεία, όσο και στην ενήλικη ζωή. Η παχυσαρκία στην παιδική ηλικία αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακών ασθενειών ή διαβήτη, καθώς και την ανάπτυξη κοινωνικών προβλημάτων. Τα υπέρβαρα παιδιά έχουν μεγάλη πιθανότητα να γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες με προβλήματα υγείας όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνος, οστεοαρθρίτιδα και πρόωρος θάνατος. Στον πίνακα παρουσιάζονται οι εκτιμήσεις των ποσοστών αγοριών και κοριτσιών ηλικίας 5 – 17 τα οποία είναι παχύσαρκα ή υπέρβαρα. Η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση της λίστας, με τα υψηλότερα ποσοστά υπέρβαρων παιδιών ανάμεσα στις χώρες τους ΟΟΣΑ.
Τ
Source: OECD - International Association for the Study of Obesity (2011)
Χώρα
Αγόρια % Κορίτσια % Υπέρβαρα Υπέρβαρα ή Παχύσαρκα ή Παχύσαρκα
Ελλάδα
45,0
37,0
Η.Π.Α.
35,0
35,9
Ιταλία
32,4
30,9
Μεξικό
28,1
29,0
Nέα Ζηλανδία
28,2
28,8
Χιλή
28,6
27,1
Αγγλία
22,7
26,6
Καναδάς
28,9
26,1
Ουγγαρία
25,5
25,9
Ισλανδία
22,0
25,5
Σλοβενία
28,7
24,4
Αυστραλία
22,0
24,0
Ισπανία
32,9
22,9
Πορτογαλία
23,5
21,6
OΟΣΑ
22,9
21,4
Βραζιλία
23,1
21,1
Ρωσία
24,2
19,8
Σουηδία
17,0
19,5
Φινλανδία
23,6
19,1
Ινδία
20,6
18,3
Ολλανδία
14,7
17,9
Νότιος Αφρικής
13,6
17,7
Γερμανία
22,6
17,6
Τσεχία
24,6
16,9
Σλοβακία
17,5
16,2
Δανία
14,1
15,2
Γαλλία
13,1
14,9
Νορβηγία
12,9
14,7
Ιαπωνία
16,2
14,4
Ελβετία
16,7
13,1
Πολωνία
16,3
12,4
Τουρκία
11,3
10,3
Κορέα
16,2
9,9
5,9
4,5
Κίνα
Γενικό Νοσοκομείο «Η Σωτηρία» ο Νοσοκομείο «Σωτηρία» ιδρύθηκε από την Σ. Σλήμαν το 1902 ως πρώτο «λαϊκό» Σανατόριο της Ελλάδας και ανήκει στην η Υγειονομική Περιφέρεια. Έχει συνδέσει το όνομά του με την αντιμετώπιση της πνευμονικής φυματίωσης στη χώρα μας.
Τ
Από το 1950 το Νοσοκομείο «Σωτηρία» βαθμιαία μεταβάλλεται σε διαγνωστικό και θεραπευτικό κέντρο του συνόλου των νοσημάτων του αναπνευστικού, ιδρύοντας παράλληλα το πρώτο εν Ελλάδι κέντρο αντιμετώπισης της αναπνευστικής ανεπάρκειας. Σήμερα το μικρό Σανατόριο των αρχών του 0ου αιώνα αναγνωρίζεται ως το μεγαλύτερο πνευμονολογικό κέντρο στην Ελλάδα και από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης, με ταυτόχρονη και προοδευτική μετατροπή του σε Γενικό Νοσοκομείο μετά την εγκατάσταση Παθολογικών, Χειρουργικών και Ψυχιατρικών κλινικών σε αυτό. ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ
Γ’ Πανεπιστημιακή Παθολογική Α’, Β’ Θωρακοχειρουργικές
Στοιχεία Επικοινωνίας Ιστοσελίδα : http://www.sotiria.gr/ Διεύθυνση : Μεσογείων , Αθήνα, T.K. : Τηλ : 0 00 Φαξ : 0 0 E-Mail : sotiria @otenet.gr ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΙΔΙΚΑ ΙΑΤΡΕΙΑ / ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΕΣ
Ψυχιατρική
Αιματολογικό
Κοινωνικής Ιατρικής
Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική
Γενικής Χειρουργικής
Ακτινολογικό
Αντιφυματικό
1η, 2η, 3η, 4η, 5η, 6η, 7η, 8η, 9η, 10η, 12η Πνευμονολογικές
Ωτορινολαρυγγολογικής
Ανοσολογικό
Αλλεργιολογικό
Αναπνευστικής Ανεπάρκειας ΜΕΘ
Γ’ Πανεπιστημιακή Χειρουργική
Αξονικού Τομογράφου
Φυσικής Ιατρικής & Αποκατάστασης
Παθολογική
Βιοχημικό
Σταθμός Αιμοδοσίας
Καρδιολογική - Μονάδα
Κυτταρολογικό
Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (Μ.Ε.Θ.)
Εμφραγμάτων
Μικροβιολογικό
Μονάδες Αυξημένης Φροντίδας (Μ.Α.Φ.)
Ανθεκτικής Φυματίωσης
Παθολογοανατομικό
Εμφραγματικό (Μονάδα)
Πυρηνικής Ιατρικής
Οδοντιατρικό
Κέντρο Υγείας Αρεόπολης
Τ
ο Κέντρο Υγείας Αρεόπολης συστάθηκε το 1986 ως αποκεντρωμένη μονάδα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας του Γενικού Νοσοκομείου Σπάρτης.
Οι υπηρεσίες που παρέχει το Κέντρο Υγείας αφορούν σε πρόληψη, θεραπεία, συνταγογραφία, κατ’ οίκον νοσηλεία, προληπτική Ιατρική, προαγωγή και αγωγή υγείας. Επίσης, στο γραφείο εκπαίδευσης - έρευνας του Κέντρου Υγείας οργανώνονται και διενεργούνται μαθήματα, σεμινάρια, διαλέξεις και ομιλίες σε ιατρικό και μη προσωπικό, ενώ ταυτόχρονα διενεργούνται μελέτες και κλινικές δοκιμές, στα πλαίσια της ΠΦΥ, τα αποτελέσματα των οποίων δημοσιεύονται και κοινοποιούνται σε διεθνή ιατρικά περιοδικά. Στο ιατρικό προσωπικό του Κέντρου Υγείας ανήκουν Γενικός Ιατρός, Αγροτικός Ιατρός και Οδοντίατρος. IATΡEIA ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ Στο ΚΥ, εκτός από το διοικητικό προσωπικό, υπηρετούν Γενικής Ιατρικής Μικροβιολογικό επίσης νοσηλευτές, παρασκευάστριες Μικροβιολογικού Επειγόντων Περιστατικών Ακτινολογικό εργαστηρίου και χειριστές μηχανημάτων. Παθολογικό
Στοιχεία Επικοινωνίας
Παιδιατρικής
Ιστοσελίδα : http://hcareopolis.blogspot.gr/ Διεύθυνση : Αρεόπολη Λακωνίας, Τ.Κ. : 0 Τηλ : 00 , 0 , 0 9 Φαξ : 00 E-Mail : hcareopolis@gmail.com
Πρόληψης Παραγόντων Καρδιαγγειακού Κινδύνου
Συνταγογραφίας
Εμβολίων Μαιευτικό - Γυναικολογικό Οδοντιατρείο
Δημογραφικοί και Κοινωνικο-Οικονομικοί δείκτες (Demographic and Socio-economic Factors): ίναι δείκτες που μετρούν διάφορα δημογραφικά και κοινωνικά-οικονομικά μεγέθη του μελετώμενου πληθυσμού (αριθμός κατοίκων ανά ηλικία, φύλο, μορφωτικό επίπεδο, οικονομική κατάσταση, ανεργία).
Ε
Δείκτης Γήρανσης Πληθυσμού Αναλογία ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών προς τον πληθυσμό παιδιών ηλικίας 0-14 ετών. Η συνεχής αύξηση της αναλογίας των ηλικιωμένων συμβαδίζει με τη μείωση των παιδιών (0- ετών) και ενδεχομένως με αυτή των ενδιάμεσων ηλικιών. Επομένως, η δημογραφική ή πληθυσμιακή γήρανση συνίσταται στις δομικές μεταβολές των πληθυσμών και δεν ταυτίζεται/ορίζεται απλά ως αύξηση του αριθμού των ηλικιωμένων. Η δημογραφική γήρανση αποτελεί φαινόμενο που απορρέει από αλλαγές της δομής του πληθυσμού σε μεγάλες ηλικιακές ομάδες. Συνοδεύει τη δημογραφική μετάβαση, τη μετάβαση δηλαδή από υψηλή θνησιμότητα και υψηλή γονιμότητα σε χαμηλή θνησιμότητα (επιμήκυνση της μέσης προσδοκώμενης ζωής) και συρρικνωμένη γονιμότητα. Επηρεάζεται επίσης από τη μετανάστευση, καθότι κατά κύριο λόγο τα άτομα, τα οποία μεταναστεύουν ανήκουν στο νεανικό/αναπαραγωγικό ηλικιακά πληθυσμό, γεγονός που αποτυπώνει επιβράδυνση της δημογραφικής γήρανσης σε περιοχές υποδοχής μεταναστών.
Γενικός Δείκτης Γονιμότητας Αναλογία ζώντων παιδιών ανά 1.000 γυναίκες που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία. Εκφράζει το μέσο αριθμό γεννήσεων ανά γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας στη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους. Ο αριθμητής και ο παρανομαστής σχετίζονται άμεσα μεταξύ τους, αφού αναφέρονται μόνο στο γυναικείο πληθυσμό αναπαραγωγικής ηλικίας, ενώ αδυναμία του δείκτη, θεωρείται η κατά ηλικία σύνθεση του γυναικείου πληθυσμού που βρίσκεται στην
αναπαραγωγική ηλικία. Αν ο γυναικείος πληθυσμός άνω των 35 ετών είναι μεγαλύτερος από το γυναικείο πληθυσμό μικρότερων ηλικιών, τότε ο δείκτης θα είναι μικρότερος με βάση το γεγονός ότι οι γυναίκες ηλικίας + έχουν σε μεγάλο βαθμό ολοκληρώσει την αναπαραγωγική τους ζωή. Γι’ αυτό το λόγο είναι σημαντικός ο υπολογισμός του ειδικού κατά ηλικία δείκτη γονιμότητας. Η παρακολούθηση των τάσεων της γονιμότητας βοηθά στην εφαρμογή αποτελεσματικού προγραμματισμού και στην κατανομή των βασικών πόρων από γενιά σε γενιά. Τα σταθερά υψηλά ποσοστά γονιμότητας δημιουργούν μεγάλους πληθυσμούς των νέων εξαρτώμενων ατόμων, δημιουργώντας αυξημένες απαιτήσεις αναφορικά με τον αριθμό των σχολείων, αλλά και τη δυνατότητα φύλαξης παιδιών. Τα χαμηλά ποσοστά γονιμότητας και γεννήσεων μπορούν να οδηγήσουν σε ταχεία γήρανση του πληθυσμού και, μακροπρόθεσμα, να αυξήσουν το βάρος για την οικονομία και το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, επειδή η ομάδα των νεότερων εργαζομένων που είναι υπεύθυνοι για την υποστήριξη των εξαρτώμενων ηλικιωμένων είναι μικρότερη (όταν εξαιρεθούν οι μετανάστες).
Αδρός Δείκτης Γεννητικότητας Αριθμός γεννήσεων ζώντων παιδιών που πραγματοποιήθηκαν ανά 1.000 άτομα πληθυσμού. Τα απαραίτητα στοιχεία για τον υπολογισμό του δείκτη είναι διαθέσιμα για τις περισσότερες περιοχές του κόσμου (ετήσιες ληξιαρχικές καταγραφές γεννήσεων), γεγονός που διευκολύνει τις συγκρίσεις των επιπέδων γεννητικότητας μεταξύ χωρών και παρέχει ενδείξεις για την εξέλιξη των πληθυσμών τους. Επηρεάζεται από τη δομή του πληθυσμού ανά ηλικία και από την αναλογία των γυναικών στο συνολικό πληθυσμό (είναι προφανές ότι οι γεννήσεις δεν προέρχονται από το συνολικό πληθυσμό που τίθεται ως παρονομαστής στον υπολογισμό του δείκτη αυτού, αλλά από τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, δηλ. - 9 ετών), αδυναμία που διορθώνει ο υπολογισμός του δείκτη γενικής γονιμότητας.
Μετανάστευση Ποσοστό των αλλοδαπών μεταναστών στην Ελλάδα επί του συνολικού πληθυσμού της Ελλάδας, σε μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Ως μετανάστευση ορίζεται η μόνιμη ή προσωρινή μεταβολή του τόπου εγκατάστασης ενός ατόμου ή ενός κοινωνικού συνόλου. Η μετανάστευση, με βάσει το καθεστώς εισόδου και παραμονής στη χώρα υποδοχής, διακρίνεται σε Νόμιμη και Παράνομη Μετανάστευση. Ως συνεχής ροή προσώπων από και προς μία περιοχή η μετανάστευση είναι μία από τις τρεις βασικές δημογραφικές διαδικασίες. Είναι η διαδικασία εκείνη που συνεπάγεται τη μηχανική (ή τεχνητή) ανανέωση και φθορά ενός πληθυσμού, σε αντίθεση με τις άλλες δύο διαδικασίες (γεννητικότητα - θνησιμότητα), που έχουν σχέση με τη φυσική ανανέωση και τη φθορά ενός πληθυσμού. Ο δείκτης είναι σημαντικός για την παρακολούθηση των μεταβολών του μεγέθους και της κατά φύλο και κατά ηλικία σύνθεσης του πληθυσμού της χώρας σε μια δεδομένη χρονική περίοδο και μακροπρόθεσμα. Ο υπολογισμός του δείκτη συμβάλλει εμμέσως στην περιγραφή των κοινωνικών και οικονομικών χαρακτηριστικών των ατόμων που μεταναστεύουν, την απασχόληση, την ανεργία, την εκπαίδευση και την κοινωνική ενσωμάτωση στη χώρα υποδοχής.
Άτομα που εγκαταλείπουν το σχολείο και δεν συμμετέχουν σε περαιτέρω εκπαίδευση ή κατάρτιση Ποσοστό των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών που έχουν τελειώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και δεν έχουν συμμετάσχει σε περαιτέρω εκπαίδευση ή κατάρτιση. Το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης και ειδικότερα η μη ολοκλήρωση της βασικής εκπαίδευσης αποτελεί παράγοντα για την αναπαραγωγή ανισοτήτων και εμπόδιο για την ένταξη στην αγορά εργασίας. Οι νέοι έχουν να αντιμετωπίσουν μια σοβαρή πρόκληση που είναι η ένταξη στην αγορά εργασίας και η εξεύρεση ποιοτικής θέσης εργασίας, αλλά χωρίς τις απαιτούμενες
δεξιότητες ή την ευκαιρία να τις αποκτήσουν, τούς είναι εξαιρετικά δύσκολο να ανταγωνιστούν για την κατάληψη των διαθέσιμων ποιοτικών θέσεων εργασίας στη σημερινή κοινωνία της γνώσης. Η νέα Στρατηγική «Ευρώπη 2020» έχει θέσει ως έναν από τους πρωταρχικούς της στόχους τη μείωση του συγκεκριμένου δείκτη κάτω από το 10% μέχρι το 2020. Σύμφωνα με τον ορισμό της Eurostat, άτομα που έχουν εγκαταλείψει το σχολείο θεωρούνται εκείνα που α) βρίσκονται στην ηλικιακή ομάδα 18-24 ετών β) έχουν εκπαίδευση το πολύ μέχρι και απολυτήριο κατώτερου κύκλου β/θμιας εκπαίδευσης, που αντιστοιχεί στο επίπεδο ISCED (το αντίστοιχο του ελληνικού Γυμνασίου) και γ) δεν έχουν συμμετάσχει σε δραστηριότητες εκπαίδευσης και κατάρτισης τέσσερις εβδομάδες πριν από την ημέρα συλλογής των στοιχείων της έρευνας εργατικού δυναμικού.
Αναλφάβητοι Ποσοστό του συνολικού πληθυσμού της Ελλάδας που είναι αναλφάβητοι. Δεδομένου ότι η μόρφωση αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα όλων των ανθρώπων ανεξάρτητα από φυλή, φύλο, θρήσκευμα, κοινωνική ή οικονομική κατάσταση, ο δείκτης συμβάλλει στην ποσοτικοποίηση των μέτρων που πρέπει να ληφθούν (προσδιορισμός αναγκών και σχεδιασμός κατάλληλων εξειδικευμένων προγραμμάτων επιμόρφωσης) σε επίπεδο πολιτείας, προκειμένου να διασφαλιστεί το δικαίωμα αυτό σε όσο το δυνατόν περισσότερες ομάδες του πληθυσμού. Σύμφωνα με την Unesco, αναλφάβητος είναι όποιος δεν έχει αποκτήσει τις αναγκαίες γνώσεις και ικανότητες για την άσκηση όλων των δραστηριοτήτων για τις οποίες η γραφή, η ανάγνωση και η αρίθμηση είναι απαραίτητες. Υπάρχουν δύο είδη αναλφαβητισμού: α) ο οργανικός, ο οποίος περιλαμβάνει τα άτομα που δε διδάχθηκαν ποτέ γραφή και ανάγνωση, άρα δε φοίτησαν ποτέ στο σχολείο, β) ο λειτουργικός, ο οποίος περιλαμβάνει τα άτομα που διδάχθηκαν γραφή και ανάγνωση, αλλά στη συνέχεια δεν καλλιέργησαν αυτές τις γνώσεις, με αποτέλεσμα να ατονήσουν και να ξεχαστούν. Ο λειτουργικός αναλφαβητισμός είναι η αδυναμία κατανόησης απλών γεγονότων, τα οποία αναφέρονται στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων (κοινωνική, οικονομική, πολιτική). Αυτή η μορφή αναλφαβητισμού είναι ανεξάρτητη από την τυπική μόρφωση και συναντάται σε κάθε κοινωνικό στρώμα.
9