Mleczne Agro Nr 2/2020

Nr 2(14)/2020

maj 2020

Trzy pokolenia rodziny Guzel (od lewej): Paweł, Katarzyna, Adam i na pierwszym planie - Piotruś.

Lizawki mineralne - do samodzielnego pobrania Lizawki w wiaderku lub wannie do uzupełnienia minerałów, witamin i mikroelementów dla: krów, jałówek i młodzieży oraz bydła mięsnego.

Teraz opcjonalnie z dodatkiem czosnku.

Olejki eteryczne i zapach czosnku odstraszają muchy, komary i gzy, dlatego trzymają się one od zwierząt z daleka.

Bergophor Futtermittelfabrik Dr. Berger GmbH & Co. KG 95326 Kulmbach · Tel. +49 9221 806-0 · www.bergophor.pl michal.suchy@bergophor.pl · Tel. +48 602 28 49 27 slawomir.jaksim@bergophor.pl · Tel. +48 510 06 44 01

– ob ro na am i ad ow d pr ze

C zo sn ek

Fot. Artur Golak

AKTUALNOŚCI

Drodzy Czytelnicy, nikt z nas, nawet w najczarniejszych przewidywaniach, nie wierzył, że alarmistyczne doniesienia z dalekich Chin staną się i naszą codziennością. Wyludnione ulice miast, utrudnienia w poruszaniu się, zamknięte szkoły, przedsiębiorstwa desperacko walczące o przetrwanie. To co kiedyś było znojem dnia codziennego, dziś wspominamy jako NORMALNOŚĆ za którą coraz bardziej tęsknimy. I szczerze wierzę, że wkrótce do niej powrócimy i znów będziemy niepokoić się cenami płodów rolnych, ocenami dzieci, utyskiwać na opieszałość urzędników czy nieprzejednanie patroli policyjnych, wyrastających jak spod ziemi w jak najmniej oczekiwanym momencie, kiedy akurat usiłujemy naciągnąć odrobinę przepisy kodeksu ruchu drogowego.

Dla nas to także trudny czas. Na początek pragnę Was wszystkich uspokoić. Redakcja Mlecznego Agro nadal działa i działać będzie.

Część z nas, jak co dzień, pracuje w redakcji, część zdalnie z własnych domów, ale materiały

redakcyjne powstają na bieżąco, a o ich jakości powinniście wypowiedzieć się Wy. Bez was, Drodzy Czytelnicy, ta gazeta nie ma racji bytu. Udowodniliście to raz jeszcze. Bez Waszej pomocy i wysiłku duża część tekstów nigdy by nie powstała. Nasza redakcja od początku stosuje się do nakazów izolacji społecznej. Nie gościmy w Waszych gospodarstwach z nieodłącznym aparatem, dyktafonem i notatnikiem.

To Wy przysyłacie nam zdjęcia i telefonicznie prezentujecie rezultaty swojej ciężkiej pracy.

Raz jeszcze, dziękuję!

Specjalne podziękowania i głęboki ukłon należą się przedsiębiorcom, którzy zamieszczają w naszym magazynie swoje reklamy oraz Zarządowi Spółdzielni Mleczarskiej „Mlekpol” (i szczególnie kierowcom odbierającym mleko), którzy nadal rozwożą nasze gazety. To też dzięki nim gazeta dociera do Waszych domów.

Pozwólcie mi też na pewną refleksję. Kiedy epidemia koronawirusa wybuchała, mieszkańcy naszego kraju rzucili się do sklepów. Jednak oblężenia nie przeżyły salony samochodowe,

Kierownik Biura Reklamy: Sebastian Rutkowski 503-039-455 Redaktor naczelny: Barbara Klem, klem@skryba.media.pl Redakcja: Marzena Bęcłowicz, Artur Golak DTP: Jan Kitszel

Reklama: Andrzej Niczyporuk 501-303-181 Joanna Kaczanowska-Sawicka 662-234-788

sklepy odzieżowe czy z elektroniką. Z regałów sklepowych znikała żywność. Dziś bezpieczeństwo żywnościowe nie jest już sloganem, którym posiłkują się politycy wszystkich stron sceny politycznej. Co pozwala zachować elementarny porządek społeczny, to pewność, że dostawy żywności pozostaną niezagrożone. Dla mnie i dla wielu ludzi, rolnicy i przetwórcy żywności to, obok lekarzy i służb medycznych, niewidoczni bohaterowie tych strasznych czasów.

Nie odwracajmy się od siebie, dbając o własne bezpieczeństwo pomóżmy też słabszym, zwłaszcza starszym i samotnym, dla których bieżące wydarzenia mogą być ponad siły. Nie utrudniajmy działania służbom medycznym, zachowujmy konieczny dystans wymagany zasadami izolacji społecznej, stosujmy się do zaleceń Państwowej Inspekcji Sanitarnej i samorządów branżowych, które również wydają stosowne wytyczne.

Przyjemnej lektury i nie zapominajcie o nas.

Artur Golak

Wydawca: Wydawnictwo Skryba ul. Bema 11, lok. 80, 15-369 Białystok, tel. 85 745-42-72 Druk:

Bieldruk Białystok

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania nadesłanych tekstów.

NOWE RUSZTY DLA BYDŁA AIRMASTER - Szerokość szczeliny 4 cm i belki 14 cm spełnia wymogi norm i przepisów o hodowli zwierząt - Przyjazna powierzchnia stąpania dedykowana dla krów o wysokiej wydajności mlecznej - jednofrakcyjny beton o optymalnej szorstkości - Dobrostan na najwyższym poziomie - Dzięki szerokiej belce łatwiejsza adaptacja krów w nowej oborze szczególnie z obór ściółkowych

NOWOŚĆ !!! RUSZTY AIRMASTER PRECON POLSKA - zamów już dziś u swojego przedstawiciela regionalnego!!!

mleczne AGRO

3

aktualności Kolejni

dostawcy

SM Mlekpol –

jedno z największych podlaskich gospodarstw

Rekordziści

Niewielka wieś w gminie Jaświły w powiecie monieckim, gdzie gospodaruje dwupokoleniowa rodzina państwa Guzel. To dwa kwitnące i ściśle ze sobą kooperujące gospodarstwa rodzinne, prowadzone przez ojca i syna: panów Adama i Pawła. Rodzinną tradycją jest również sprzedaż mleka do Mlekpolu.

||

Nowa obora, „serce” obu gospodarstw. Może pomieścić do 200 krów dojnych. W starszym obiekcie przebywa młodzież i krowy zasuszone.

Podwaliny pod doskonale prosperujące gospodarstwo hodowlane położyli rodzice gospodarza, państwo Maria i Adam. Jak w przypadku wielu innych gospodarstw w regionie, o czym przypominają tablice na obiektach gospodarskich, pomógł dostęp do funduszy europejskich. Ale wbrew temu, co się mówi, pieniądze na ulicy wcale nie leżały. Trzeba było zrobić dużo, dużo więcej.

– Mieliśmy stare zabudowania inwentarskie i nie spełnialiśmy kryteriów związanych z zapewnieniem wymaganego dobrostanu – przypomina początki Paweł Guzel. – Zdecydowaliśmy się na oborę stanowiskową na 75 krów dojnych z młodzieżą z prostym, tradycyjnym dojeniem na hali. Obowiązywały jeszcze kwoty mleczne. Trzeba było się śpieszyć.

Kto ile wyprodukował w roku referencyjnym, tyle mógł wytworzyć bez naliczanych kar.

Z tego okresu pamiętam głównie ogrom pracy (uśmiech). Przeganianie zwierząt z jednego obiektu do drugiego. Pasze zadawane ręcznie.

||

Trwało to ok. 10 lat. A stado ciągle się rozwijało. Gospodarze dokupując jałówki zasilali je nowym materiałem genetycznym. „Nowy-stary” obiekt, dobrze zaprojektowany i prowadzony, sprawdził się znakomicie, ale na rosnące potrzeby okazał się być zbyt mały.

– Stanęliśmy przed alternatywą albo ograniczamy stado i ponosimy tego konsekwencje przy rosnącym rynku mleka, albo inwestujemy nowe obiekty – opowiada pan Paweł.

W roku 2013 zapadła decyzja o budowie nowej obory. Dla całej rodziny miała to być zupełnie nowa jakość. I do inwestycji przygotowali się kompleksowo. Paweł Guzel teorię znał, ma wyższe wykształcenie rolnicze, studiował na Wyższej Szkole Agrobiznesu w Łomży. Czas na jej weryfikację w praktyce.

– Chciałem się przyjrzeć, na jakie rozwiązania stawiają inni rolnicy – mówi Paweł. – Trafiłem do gospodarstwa mlecznego w Wielkopolsce, prowadzonego przez… rodowitego Holendra. Wcześniej nie miał doświadczenia

Tegoroczny przychówek. Krowy są inseminowane nasieniem seksowanym. Państwo Guzel współpracują m.in. ze SHiUZ i WWS Partner. W gospodarstwie są buhaje na bardziej „problematyczne” przypadki.

4

w hodowli krów mlecznych, ale prowadzenie takiego gospodarstwa było jego marzeniem i postanowił je realizować w Polsce. Bardzo mocno oparł się na doradztwie wiodących na rynku holenderskim, dostawców. Ci, jak wiadomo, chwalą się tym, co mają najlepsze i najdroższe... Nie jest tajemnica, ze trendy wyznaczają duże koncerny.

Na młodym gospodarzu z Podlasia duże wrażenie wywarły urządzenia marki Lely.

– Poszczególne rozwiązania były logiczne i intuicyjne, dostarczały bardzo dużo szczegółowych informacji, zarówno o kondycji całego stada jak i poszczególnych sztuk – podkreśla. – Pozwalały zaoszczędzić czas, uzyskać wysoką produktywność i zagwarantować odpowiedni dobrostan zwierząt.

Biorąc pod uwagę parametry planowanej owej obory oraz dotychczas zgromadzone doświadczenie, przyszła hodowla miała odbywać się w ruchu wolnym. Oferta firmy Lely doskonale się taką koncepcję wpisywała.

– Nie musieliśmy nadmiernie rozbudowywać obory, podnosić dodatkowych kosztów wyposażenia, np. montażu dodatkowych bramek – kontynuuje. – Więcej elementów ruchomych to więcej urządzeń mechanicznych, które mogą się popsuć, to także większe nakłady na serwis i remonty. Hodowla w ruchu wolnym opiera się o naturalny cykl dobowy zwierząt, nie powoduje wzrostu stresu krów, nie zwiększa odsetka kulawizn, a zwierzęta pobierają więcej paszy. Nie mogę i nie chcę wypowiadać się w imieniu innych rolników, ale z własnej obserwacji i rozmów hodowcami, którzy jak my zdecydowali się na hodowlę w ruchu wolnym, wiem, że w przypadku hodowli w ruchu wymuszonym, ingerencja c.d. na str. 6

mleczne AGRO

reklama

mleczne AGRO

5

aktualności c.d. ze str. 4

obsługi jest dużo większa niż wynikałoby to z teorii. Krowa to żywe zwierzę i zdarzają się „indywidualności”, które trzeba namówić do udania się do robota udojowego. W każdym razie wybraliśmy system bardziej przyjazny nam, wypracowanym przez nas metodom pracy oraz naszym zwierzętom. A nie ukrywam, że wyniki finansowe też były przynajmniej satysfakcjonujące.

W finale powstała nowoczesna w pełni zautomatyzowana obora na 195-200 krów mlecznych dojonych przy pomocy trzech robotów udojowych Lely. W zeszłym roku oba gospodarstwa wytworzyły 2,4 mln kg mleka o średnich parametrach 3,8% tłuszczu, 3,13,2% białka oraz ilości komórek somatycznych utrzymujących się na średnim poziomie 200 tys. jednostek.

Stadem i produkcją zarządza system informatyczny T4C dostarczony przez Lely.

– Mamy wszystkie niezbędne informacje, pozwalające prowadzić nowoczesną, racjonalną hodowlę – podkreśla pan Paweł. – Pomiar temperatury mleka, czas przeżuwania, ilość czasu spędzanego przez zwierzęta przy stole paszowym, poziom przewodności informującego o stanie wymienia. Na tej podstawie możemy prowadzić hodowlę uwzględniając potrzeby poszczególnych zwierząt. Program kontroluje też rozród. Po wprowadzeniu danych o zacieleniu, system automatycznie wylicza termin w którym zwierzę musi być zasuszone.

Zarówno gospodarze ze Szpaków jak i firma Lely wzajemnie cenią swoją współpracę.

Eksperci firmy wyliczyli, że jeden z robotów

25-lecie

||

Zapasy to dobra rzecz, tym bardziej, że istnieje sprzęt, który może je zagospodarować. W gospodarstwie są maszyny przeznaczone zarówno do zbioru traw, jak też bardziej autonomiczne, które pozwalają „radzić” sobie już z gotowymi belami, jak choćby ta ładowarka teleskopowa.

w zeszłym roku wydoił, bagatela, 1 mln kg mleka. Informacja o tym już poszła w świat, ale obie rodziny Guzel szczycą się jeszcze jednym, dla nich może nawet ważniejszym, rekordem. Wszystkie trzy roboty w ubiegłym roku uzyskały średni dobowy wynik na poziomie 2.450 kg. Jak obaj panowie podkreślają, że ich maszyny wykorzystują cały swój potencjał. Przy tak licznym stadzie nie może być inaczej. A bite rekordy z czasem zaczynają trochę powszednieć, bo (tu nasz rozmówca lekko się uśmiecha), to już trzeci rok z rzędu jak poprawiają … własne rekordy w udoju robotami. Chyba każdy rolnik chciałby mieć podobne problemy... Ale już poważnie. Jak mówi pani Maria Guzel, mama pana Pawła, za wszystkim stoi ciężka praca, ale też szybki i kompetentny serwis.

– Choć mieszkamy ok. 70 km od siedziby firmy, to reakcja na sytuacje kryzysowe jest

najbardziej rozpoznawanej marki mleka w P olsce

Łaciaty Mlekpol

Marka Łaciate pojawiła się w 1995 r, kiedy Spółdzielnia Mleczarska „Mlekpol” w Grajewie, jako pierwsza na rynku, wprowadziła do sprzedaży mleko UHT. Nazwa „Łaciate”, w wielu polskich domach stała się synonimem mleka.

– Mleko Łaciate jest najbardziej znanym i najczęściej nagradzanym produktem w swojej kategorii – mówi Małgorzata Cebelińska, dyrektor handlu SM „Mlekpol” w Grajewie. – Ponad 20 nagród w ostatnich pięciu latach i kilkanaście dla samej marki potwierdzają, że mamy wyjątkowy produkt.

Jubileusz jest doskonałą okazją, żeby podkreślić najważniejsze wartości związane i kojarzone z Łaciatym – bliskość domu, natury, swojskość i naturalne pochodzenie. Powinniśmy pamiętać, że Łaciate to marka z humorem, lubiana przez konsumentów 6

wręcz doskonała – mówi pani Maria. – Z dotychczasowej obserwacji wynika, że najdalej po 1,5 godzinie mamy już serwisantów firmy przy robotach. A nikomu nie trzeba mówić, co w takiej hodowli jak nasza oznaczają nawet krótkie przestoje.

Tak duże stado potrzebuje odpowiedniej bazy. Obie rodziny obrabiają ok. 200 ha.

Struktura zasiewów mocno zależy od planów. Ostatnie lata udowodniły, że dobrze mieć zapasy. W tym roku będzie to ok. 80 ha kukurydzy i 90 ha traw.

Oba gospodarstwa osiągnęły poziom rozwoju, który teraz każe myśleć o optymalizacji produkcji niż o kolejnych inwestycyjnych rewolucjach. Utrzymać to co osiągnęło już europejski poziom i doskonalić te elementy produkcji, które jeszcze można wpomóc.

Tekst i fot. Artur Golak

i budząca pozytywne skojarzenia, stąd nasz pomysł na jubileuszową kampanię.

Przez 25 lat obecności na rynku Łaciate utrwaliło swój wizerunek mleka posiadającego najwięcej wartości dla konsumentów takich jak jakość, naturalność i wyjątkowy smak. Marka Łaciate rozwija się. Do oferty dołączyły śmietany i śmietanki, mleko w proszku, mleko zagęszczone, masło ekstra i mix maślany. Przebojem rynkowym stały się serki Łaciate śmietankowe do smarowania klasyczne i puszyste w bogatej palecie smaków.

Warto podkreślić, że mleko Łaciate to od 25 lat lider sprzedaży w kategorii mleka UHT w Polsce. Marka Łaciate, dzięki swojej jakości jest również najlepiej rozpoznawalnym produktem mleczarskim na dalekich rynkach eksportowych. Dociera już na sześć kontynentów.

Jubileusz będzie pełen niespodzianek dla fanów marki Łaciate. Pod koniec roku wsytartuje m.in. konkurs dla konsumentów. Nowością są ciekawe i zaskakujące jubileuszowe opakowanie mleka Łaciate. oprac .

BK

mleczne AGRO

reklama

mleczne AGRO

7

aktualności Program

modernizacji

Dolina Rolnicza 4.0

Dolina Narwi jak...

Dolina Krzemowa

Eksperci pracujący na zlecenie Komisji Europejskiej nie mają wątpliwości.

Podlasie ma wszystkie argumenty by stać się światowym liderem w dziedzinie innowacyjnego rolnictwa i przetwórstwa żywności. I choć brzmi to jak początek powieści SF, to pierwsze kroki już zostały uczynione.

Dolina Rolnicza 4.0 to, mówiąc w największym skrócie, projekt wszechstronnego rozwoju naszego regionu, oparty o zaawansowane technologie. Podstawą tego rozwoju ma być największa wartość Podlasia – silne i stale rozwijające się rolnictwo i przetwórstwo żywności. Za wdrażanie projektu odpowiada samorząd województwa podlaskiego.

O jego głównych założeniach rozmawiali wszyscy zainteresowani na konferencji zorganizowanej na Politechnice Białostockiej, poświęconej programowi a następnie na spotkaniu dla prasy, które odbyło się 25 lutego br.

Według autorów projektu jak też i włodarzy naszego województwa, Podlasie może przyjąć taką samą metodę działań, która wypromowała słynną kalifornijską Dolinę Krzemową na światowe centrum rozwoju „high technology”. Chodzi tu o ścisłe współdziałanie władz samorządowych, środowisk naukowych i biznesu. Ta inicjatywa, dla podlaskich rolników, oznacza, że już wkrótce, pełnymi garściami, będą mogli korzystać z dorobku naszych laboratoriów, uczelni i parków technologicznych.

Zdaniem Artura Kosickiego, Marszałka Województwa Podlaskiego Dolina Rolnicza 4.0 znakomicie wpisuje się w hasło, które przyświeca Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego, a brzmi ono „Ambitne Podlaskie”.

– To ambitny projekt, nie tylko w skali Polski, ale nawet Europy i Świata – powiedział w swoim wystąpieniu. – Chciałbym, by Dolina Rolnicza 4.0, która jest odbiciem Doliny Krzemowej, powstała właśnie u nas, na Podlasiu.

To oczywiste, że dźwignią rozwoju byłby nasz przemysł rolno-spożywczy, współpraca

8

||

Na zdjęciu od lewej: Artur Kosicki, marszałek województwa

podlaskiego i dr Matti Launonen, dyrektor generalny

z przedsiębiorcami wdrażająHubconcepts. cymi najnowsze technologie, oparte o nasze „know-how”, opracowane wypromowały Finlandię w roli europejskiego i wdrażane w województwie podlaskim. Oce- lidera nowoczesnych technologii cyfrowych. niamy ten projekt jako wyjątkowy i unikalny. Jak odnieść sukces, na przykładzie swojego Dziś odpowiemy na pytania i sugestie wy- rodzinnego miasta Oulu położonego w półnikające z przeprowadzonych przez naszych nocnej części Finlandii, opowiadał dr Matti ekspertów badań. Wyniki przeprowadzonych Launonen, dyrektor generalny Hubconcepts, badań są pozytywne i wskazują, że warto doradca premiera Finlandii w obszarze rozinwestować w ten projekt. woju ekosystemów innowacji i były wiceDr Adam Ławicki, białostocki przedsię- prezes Technopolis. Przypomniał, że jeszcze biorca, prezes firmy White Hill, należącej na początku lat 70 XX w. w regionie przylegado Klastra Obróbki Metali a zarazem pomy- jącym do Zatoki Botnickiej, głównym źródeł słodawca całego projektu, uważa, że jego utrzymania był przemysł rolniczy i drzewny, podstawą jest opracowanie nowoczesnych, dokładnie tak jak ma to miejsce obecnie innowacyjnych technologii dla rolnictwa oraz na Podlasiu. Dziś to kwitnący ośrodek techprodukcji i przetwórstwa żywności na naj- nologii informatycznych, a wiodącą gałęzią rozwoju są zaawansowane usługi. wyższym poziomie.

– Na Podlasiu jestem po raz pierwszy, choć Jako pierwszy głos zabrał dr Tomasz Szejner z University of Cambridge. W wystąpie- nie jest to moja pierwsza wizyta w Polsce – niu pt. „Identyfikacja kluczowych elemen- powiedział. – Pierwszy raz gościłem w watów Ekosystemu Innowacji Dolina Rolnicza szym kraju 15 lat temu. Przez naszych gospow województwie podlaskim, w tym określenie darzy zostałem poproszony, by w 40 minut inicjatyw strategicznych” zaprezentował wy- opowiedzieć czym zajmowałem się przez niki przeprowadzonych przez siebie badań. ostatnie 40 lat. To będzie ok. jednej minuty Zgodnie z kluczowymi założeniami projek- na rok – dodał żartobliwie. W sumie przez tu, celem wysiłków, już od pierwszego dnia, cały okres zawodowy odwiedziłem ok. 350 będzie stworzenie na Podlasiu wiodącego miast na całym świecie, gdzie powstawały na Świecie huba technologiczno-bizneso- i rozwijały się ośrodki technologiczne. I Podwego, działającego w obszarze technologii lasie ma potencjał by stać się jednym z nich. mechanizacji rolnictwa, żywności i sektorów Projekt ma szansę ruszyć już za dwanaście powiązanych w łańcuchu wartości, tworząc miesięcy. Teraz osoby związane z projektem rozwiązania konkurencyjnie globalnie, op- czeka wytężona praca nad opracowaniem arte o rodzime rozwiązania technologiczne „mapy drogowej”, według której społeczność lokalna, biznes i nauka będą współpracowai biznesowe.

Podlaska Dolina Rolnicza 4.0 powstanie ły ze sobą. w oparciu o sprawdzone wzorce, które, m.in.

Tekst Artur Golak, fot. Archiwum redakcji

mleczne AGRO

Maszyny Przegląd

wozów paszowych

Wybór na lata

Kiedy rozwój hodowli bydła mlecznego osiąga określony poziom liczebności stada i jego produkcyjności to nie może się to odbywać bez przejścia na system żywienia TMR. A to wprost prowadzi do kolejnej decyzji o wyborze konkretnej marki i rodzaju wozu paszowego.

To inwestycja, która się szybko amortyzuje.

Jak szybko? Zależy to od precyzyjnego dopasowania wozu paszowego do indywidualnych potrzeb i oczekiwań. Na co należy zwrócić uwagę szukając konkretne rozwiązanie dla siebie?

Na jakość przygotowania TMR-u (co oznacza precyzję cięcia i wymieszania paszy), objętość, czasu mieszania, ale także jakości wykonania i odporności na agresywne czynniki pochodzenia biologicznego. To wydatek na lata,

tak więc warto poświecić mu sporo uwagi.

Na początek zapoznać się z naszym (subiektywnym) przeglądem oferty rynkowej dostępnej w naszym regionie.

Tekst Artur Golak,

fot. archiwum redakcji

Adler-Agro Nazwa: Samurai 5 450/110 Producent: SEKO Pojemność: 11 m3 Wysokość: 2,26 m Szerokość: 1,90 m Długość: 6,03 m Masa: 4.200 kg Ilość ślimaków: 2 Ilość noży tnących: 136 Wysokość okna od podłoża [w mm]: 520 mm Prześwit ramy [w mm]: 215 mm Lista wyposażenia znajdującego się w standardzie: komputer wagowy, drabinka inspekcyjna, kieszeń do materiałów sypkich, 2 wysypy grawitacyjne, sterowanie z ciągnika, rewers ślimaków, mechaniczna stopa podporowa

Nazwa: Samurai 5 500/135 Producent: SEKO Pojemność: 13 m3 Wysokość: 2,65 m Szerokość: 2,04 m Długość: 6,74 m Masa: 6.600 kg Ilość ślimaków: 2 szt.

Ilość noży tnących: 128 szt.

Wysokość okna od podłoża [w mm]: 555 mm Prześwit ramy [w mm]: 253 mm Lista wyposażenia znajdującego się w standardzie: komputer wagowy, drabinka inspekcyjna, 1 wysyp z przenośnikiem, przygotowanie pod drugi wysyp, sterowanie z ciągnika, rewers ślimaków, mechaniczna stopa podporowa

10

mleczne AGRO

Maszyny Pol-Strautmann Nazwa: Verti-Mix 1251 Producent: Strautmann Pojemność: 10,0 m3 (pojemność podstawowa, którą można zwiększyć poprzez dodanie nadstawek do 11 m3 i 12,5 m3) Wysokość: 2,59 m – 2,97 m (w zależności od ogumienia) Szerokość: 2,28 m – 2,48 m (jednostronny wysp – dwustronny wysyp) Długość: 4,87 m Masa: 3.800 kg – 4.150 kg Ilość ślimaków: 1 ślimak mieszający Ilość noży tnących: 8 szt Lista wyposażenia znajdującego się w standardzie: WOM, waga, przekładnia, przeciwostrza, ślimak mieszający

Nazwa: Verti-Mix 2401D Producent: Strautmann Pojemność: 19,0 m3 ( pojemność podstawowa, którą można zwiększyć poprzez dodanie nadstawek do 21,5 m3 i 24 m3) Wysokość: 2,66m – 3,21m (w zależności od ogumienia) Szerokość: 2,28 m – 2,48 m (jednostronny wysp – dwustronny wysyp) Długość: 7,06 m Masa: 7.100 kg – 7.400 kg Ilość ślimaków: 2 ślimaki mieszające Ilość noży tnących: 16 szt Lista wyposażenia znajdującego się w standardzie: WOM, waga, przekładnia, przeciwostrza, ślimak mieszający

Nazwa: Verti-Mix 2002DSF Producent: Strautmann Pojemność: 20,0 m3 Wysokość: 2,99 m – 3,09 m (w zależności od ogumienia) Szerokość: 2,30 m Długość: 9,83 m Masa: 13.380 kg Ilość ślimaków: 2 ślimaki mieszające Ilość noży tnących: 16 szt.

Lista wyposażenia znajdującego się w standardzie: WOM, waga, przekładnia, przeciwostrza, ślimak mieszający, 6 cylindrowy silnik John Deere, resorowanie przód / tył, napęd jezdny 12

mleczne AGRO

MASZYNY SAMASZ

Długość: 4,75 m Nazwa: UNO 800 Masa: 3.600 kg Pojemność: 8 m3 Wysokość: 2,47 m Ilość ślimaków: 1 szt.

Szerokość: 2,25 m Ilość noży tnących: 9 szt.

Lista wyposażenia znajdującego się w standardzie: elektroniczny system wagowy, wał odbioru mocy, przekładnia dwubiegowa, ramię wspomagające wysyp na ślimaku – 2 szt., stopa podporowa regulowana mechanicznie, pierścień przeciwwysypowy, jedno okno wyładowcze, sterowanie hydrauliką z kabiny ciągnika, drabinka inspekcyjna, zabudowa zbiornika oleju, ogumienie R15,3 – 10/75

mleczne AGRO

Długość: 6,50 m Nazwa: DUO 1200 Masa: 5.100 kg Pojemność: 12 m3 Wysokość: 2,58 m Ilość ślimaków: 2 szt.

Szerokość: 2,15 m Ilość noży tnących: 18 szt.

Lista wyposażenia znajdującego się w standardzie: przekładnia dwustopniowa, wałek odbioru mocy, system wagowy oparty na czterech sensorach, stopa podporowa regulowana mechanicznie, pierścień przeciwwysypowy, jedno okno wyładowcze, zewnętrzny rozdzielacz hydrauliczny, sterowanie hydrauliką z kabiny ciągnika, podest inspekcyjny, ramię wspomagające wysyp – 2 szt., zabudowa zbiornika oleju, ogumienie R19,5 – 435/50.

13

weterynaria Zapalenie

wymienia

Kiedy bakteria jest odporna

Zapalenie wymienia to problem aktualny bez względu na porę roku. Nie tylko zwiększa koszty leczenia krów, ale, ze względu na coraz dłuższe okresy karencji na mleko, w poważnym stopniu ogranicza jego normalną produkcję. To nie tylko efekt stosowania coraz droższych leków z grup dłużej działających, ale też coraz bardziej czułych metod diagnostycznych w laboratoriach mlecznych. Średnio w ostatnich dwóch latach, okres karencji wydłużył się przez to o ok. 24-48 godzin. Receptą na ten stan jest precyzyjny dobór antybiotyków, według ilości i rodzaju wykrytych bakterii. Można to osiągnąć poprzez posiewy bakteryjne w laboratorium z określeniem ich antybiogramu. Wówczas mamy określony rodzaj bakterii oraz antybiotyk, który je skutecznie zwalczy. Eliminujemy w ten sposób leczenie „w ciemno”. Antybiotyki działają na komórkę bakteryjną poprzez zakłócenie jej procesów życiowych. Blokują przemianę materii, tworzenie błony komórkowej, syntezę białek, czy wręcz wywołują blokadę ich namnażania. Aby określić rodzaj skutecznego antybiotyku, który będzie skutecznie działał w laboratoriach stosuje się tzw. metodę dyfuzyjno-krążkową. Na krążek bibuły nanosi się różne antybiotyki, a następnie wykonuje posiew bakteryjny. Wielkość strefy zahamowania wzrostu bakterii wokół krążka jest proporcjonalna do wrażliwości na ten antybiotyk. Laborant w wyniku opisuje, czy bakteria jest wrażliwa, średniowrażliwa czy też oporna. Na tej podstawie lekarz weterynarii określa, który z antybiotyków będzie miał najlepsze efekty terapeutyczne. Taką samą zasadę stosuje się przy doborze leków w okresie zasuszania.

Można więc zadać pytanie, dlaczego efekty nie zawsze są tak dobre jak byśmy tego oczekiwali? Wiąże się to z nabywaniem przez drobnoustroje oporności antybiotykowej. Powstaje ona wówczas gdy lek podaje się w zbyt małej dawce lub przez zbyt krótki okres czasu.

Powstaje również w momencie, gdy antybiotyk jest oporny lub słabo działający, wówczas bakterie nabierają odporność na różne grupy leków. Należy zwrócić uwagę na wynik z laboratorium, na którym jest określona liczba bakterii, co oznacza wzrost obfity, średni lub mały. Dla lekarza to sugestia, jak długo należy skutecznie przeprowadzać leczenie. Również rodzaj bakterii ma bardzo duże znaczenie.

Z badań laboratoryjnych wynika, że Streptococcus uberis nie wykazuje oporności na penicylinę i ceftiofur (tak więc te konkretne leki należy stosować), jest średnio wrażliwy na erytromycynę, natomiast oporny na tetracyklinę, którą zawiera, tak popularna u hodowców, 14

tubostrzykawka Mastijet. Leczenie bez takiego badania nie daje wówczas żadnego efektu.

Skutecznym lekiem jest tyrozyna, na którą opornych jest zaledwie 15-20% szczepów bakteryjnych. To oznacza jednak, że te 1520% bakterii nie zawsze musi być podatnych na leczenie. Streptococcus dysgalactie reaguje podobnie jak wymieniony wcześniej Streptococcus uberis. Ciekawy jest fakt, że Staphylococcus aureus, który powoduje największe straty w produkcji mleka, skutecznie reaguje na kloksacyliny, zawarte w Synuloxie. Oczekiwane działanie wywołuje także ceftofur, amoksycylina oraz cefaleksyna. Powszechnie stosowane dotychczas antybiotyki, łączone z penicyliną, wykazują, na tą bakterię, bardzo słabe działanie. E.coli i Klebsiella sp. są słabo wrażliwe na tetracyklinę (tuba Mastijet). Z badań naukowych wynika, że w Polsce, na te szczepy, skutecznie działa: neomycyna, streptomycyna i penicylina. Gdy zaczynałem pracę w latach 80-tych, to właśnie te trzy antybiotyki były najczęściej stosowane. Po wielu latach ich działanie słabnie. To wynik oporności baterii na niektóre leki. Powstają też nowe szczepy bakteryjne, które wymagają stosowania leków nowej generacji. Niektóre bakterie wręcz wykształciły otoczkę ochronną, która uniemożliwia wnikanie antybiotyku do jej środka. Dlatego powszechnie znany Synulox posiada w swoim składzie kwas klawulanowy, którego zadaniem jest rozpuszczenie błony komórki bakteryjnej tak, aby antybiotyk mógł swobodnie wniknąć do środka. Niektóre tubostrzykawki zawierają w swoim składzie prednizolon, który wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwobrzękowe.

Ogromną rolę w walce z bakteriami, oprócz antybiotyków, odgrywają leukocyty, które wraz z krwią wędrują do chorego wymienia.

Poprzez fagocytozę zabijają i pochłaniają bakterie. Szczególnie po porodzie, gdy wymię jest obrzęknięte i bolesne, zalecam częste zdajanie.

Usuwana jest w ten sposób zmieniona chorobowo wydzielina, która, dzięki temu, nie zalega w wymieniu. Bakterie nie namnażają się i są usuwane a leukocyty, swoją obecnością, podnoszą odporność wymienia. Zalecam też stosowanie różnych maści. Gdy wymię jest gorące i bolesne, należy zaordynować maści

||

Statystycznie nawet co trzecia krowa chorowała lub zachoruje na zapalenie wymienia.

chłodzące, ściągające i przeciwobrzękowe.

Gdy wymię jest twarde – maści rozgrzewające. Niektóre z nich zawierają kwas salicylowy (m.in. aspiryna, polopiryna), które działają przeciwzapalnie. Inne posiadają w składzie menthol, który działa znieczulająco. Samo smarowanie zmiękcza i pobudza ukrwienie skóry, które poprawiamy również poprzez masaż wymienia. Tym samym podnosimy jego odporność na zakażenia bakteryjne. Na rynku farmaceutycznym dostępne są również różne szczepionki na poszczególne rodzaje bakterii (niektóre kiedyś omówiliśmy na przykładzie gronkowca złocistego). Podawane są domięśniowo lub dowymieniowo, a ich zadaniem jest podniesienie swoistej odporności wymienia na konkretne drobnoustroje. Każda metoda jest dobra w celu poprawy kondycji wymienia.

Tekst. Józef Wszeborowski,

fot. archiwum redakcji

QQ Józef Wszeborowski, lekarz weterynarii

Przychodnia dla zwierząt 16-061 Juchnowiec Dolny 98 tel. 85 71-96-100 608-155-871

mleczne AGRO

CIEKAWOSTKI Rolnictwo

precyzyjne

e-anioł stróż

Każdy rolnik wie jak ważny jest indywidualny kontakt z każdą krową w oborze. Łatwiej wtedy wychwycić nawet drobne zmiany w zachowaniu poszczególnego zwierzęcia i podjąć działania nim negatywne zjawiska rozwiną się w chorobę lub istotny problem fizjologiczny.

Każda niewykryta ruja to koszt ok. 250 – 300 zł, straty spowodowane chorobami metabolicznymi mogą sięgnąć nawet do 800 zł w przeliczeniu na krowę. Kulawizna w zaawansowanym stadium to kolejne 450 zł na każdy przypadek. A to przecież nie wszystko. Przedwczesne i trudne porody to jedna z głównych przyczyn upadku cieląt, a przecież porody wymagające interwencji człowieka to w sumie ok. 20% wszystkich wycieleń. Stres cieplny, który w sezonie letnim w różnym stopniu dotyka praktycznie każdą oborę w Polsce, to straty w mleczności rzędu 5-20% optymalnej produkcji. Z kolei prawidłowe zarządzanie poziomem oświetlenia dobowego może zwiększyć produkcję mleka aż o 10% w cyklu laktacyjnym.

Tak liczne aspekty dobrostany stada i procesu hodowlanego wymagają rozwiązań systemowych. Jednym z takich produktów dostępnym na rynku jest e-stado. To spięty w jedną

mleczne AGRO

funkcjonalną całość system biosensorów, sensorów oborowych i transmiterów radiowych.

Biosensory nie wymagają bezpośredniej obsługi lub wymiany baterii, mogą być, przy tym, stosowane wielokrotnie. Biosensor w postaci kolczyka usznego zbiera i analizuje dane o zachowaniu zwierzęcia, przeżuwaniu, temperaturze, aktywności ruchowej, i na tej podstawie przekazuje informacje o wystąpieniu rui, określa optymalny czas inseminacji, analizuje przeżuwanie i pobieranie pokarmu, wykrywa także oznaki zmian lub zaburzeń metabolicznych u danej krowy. System e-stado mierzy temperaturę ciała, oznacza intensywność stresu termicznego oraz natężenie oświetlenia na konkretnym stanowisku. Biosensor ogonowy określa czas zbliżającego się wycielenia, a także wykrywa zaleganie przedwycieleniowe i powycieleniowe. Sensor środowiskowy odpowiada za pomiar temperatury wewnątrz

obory, wilgotność oraz precyzyjnie określa indeks stresu termicznego THI. Dane zebrane od zwierząt i z obory przekazywane są za pośrednictwem transmiterów radiowych do centralnego serwera, gdzie przetwarzane są przez inteligentne algorytmy oraz zestawiane do interpretacji użytkownika w sposób intuicyjny, przejrzysty i jednoznaczny w postaci konkretnych wniosków i zaleceń.

– Po zainstalowaniu e-stado wykrywam o połowę więcej rui niż do tej pory. Najważniejsze jednak dla mnie jest kwestia żywienia zwierząt. System e-stado niezwykle precyzyjnie określa ilość godzin przeżuwania na dobę.

Czas przeżuwania to pierwszy wskaźnik, pokazujący z 1-2 dniowym wyprzedzeniem, że coś ze stadem lub pojedynczymi sztukami zaczyna dziać się źle. – Dawid, 32 lata, rolnik z woj. podlaskiego, właściciel stada 80 krów.

Tekst Artur Golak

15

uprawa Wydajna

pielęgnacja użytków zielonych

Równo pod trawą

Niewykorzystanie wszystkich możliwości produkcyjnych to zwyczajna strata pieniędzy, na którą w dzisiejszych czasach nikt już nie może sobie pozwolić. Z tego względu rolnicy coraz częściej inwestują w porządne maszyny, które podczas pielęgnacji łąk, a także przy podsiewie i nowym zasiewie traw, pozwalają w pełni rozwinąć potencjał użytków zielonych.

Prawidłowa pielęgnacja i renowacja użytków zielonych to warunek uzyskania wysokiej jakości paszy. Agregat APV GP 300 M1 z serii Grünlandprofi o szerokości roboczej 3 m umożliwia zarówno umiarkowane, jak i bardzo intensywne zabiegi pielęgnacyjne.

Można powiedzieć, że model ten jest idealnym rozwiązaniem do renowacji intensywnie użytkowanych łąk i pastwisk.

Szerokość robocza oraz wyjątkowa kombinacja zębów o grubości 12 mm i 8 mm, pozwala na optymalną pielęgnację darni. Agregat 300 M1, tak jak cała seria GP, może być wyposażony w różne wały (wał Cambridge lub wał zębaty), co umożliwia optymalne dopasowanie urządzenia do warunków terenowych.

Możliwe jest również ustawienie intensywności pracy osobno dla każdego narzędzia roboczego urządzenia Grünlandprofi (włóki wyrównującej, zębów o grubości 12 mm, zębów o grubości 8 mm lub wału).

Konstrukcja maszyn z serii GP umożliwia kompleksową pielęgnację użytków zielonych podczas zaledwie jednego przejazdu maszyny.

Modele te dysponują połączoną broną i wałem. Włóka wyrównująca, zamontowana w GP 300 M1, sprawnie likwiduje kretowiska i inne nierówności oraz równomiernie rozprowadza glebę. Rozwiązanie to znakomicie przygotowuje teren pod działanie zębów sprężynowych, które wyrywają chwasty i sfilcowania oraz napowietrzają darń. Dzięki temu siewnik rozsiewa

||

Agregat APV GP 300 M1 to profesjonalna maszyna, która bardzo dobrze sprawdzi się podczas podsiewu, nowego zasiewu oraz przy pielęgnacji łąk. Wymagana moc ciągnika –

nasiona w otwartą glebę, a wał ugniatający następnie je dogniata.

Wspomniany agregat jest wyposażony w cztery rzędy zębów o różnej grubości.

Agresywność zębów 12 mm w dwóch pierwszych rzędach zwiększa się dzięki dużej masie całej maszyny, a w szczególności wału oddziałującego na te zęby. Ma to istotne znaczenie w pracy na mocno zachwaszczonych użytkach. Można korzystać z wielu opcji ustawień zębów i tym samym decydować o stopniu intensywności ich pracy.

Natomiast dzięki szerokim możliwościom w konfiguracji całego agregatu, można go z powodzeniem używać także w działalności usługowej.

Warto też wspomnieć, iż firma APV, jako jedyny producent maszyn do pielęgnacji użytków zielonych na polskim rynku, oferuje system płynnej regulacji dawki wysiewu podczas jazdy. Jest to funkcja, którą bardzo chwalą sobie użytkownicy, zwłaszcza podczas podsiewu- łąka w różnych miejscach będzie potrzebowała innej dawki wsiewki. Tam, gdzie dały znać o sobie dziki, na pewno będzie trzeba zwiększyć dawkę. Również na wzniesieniach zwykle darń będzie uboższa.

Podsumowując, można powiedzieć, że model GP300M1 FE sprawdzi się na każdym terenie zielonym: od lekkiego podsiewu po intensywną renowację użytków zielonych.

MaSz, Fot. APV

od 90 KM.

Na jednej osi T957 to wyróżniająca się na rynku rolniczym „jednoosiówka”. Przyczepa charakteryzuje się precyzją wykonania, bogatym wyposażeniem oraz ładownością wynoszącą pięć ton.

Znajdująca się w ofercie sokólskiego przedsiębiorstwa Metal– Fach przyczepa T957 ma bogate wyposażenie standardowe, dzięki czemu cieszy się dużym zainteresowaniem rolników. Mierząca ponad 6 m długości „jednoosiówka” posiada skrzynię ładunkową z trójstronnym wywrotem, która umocowana jest na trójkątnej ramie podwozia. W przyczepie zamontowano dyszel z adapterem zaczepu, dzięki czemu jest możliwość regulacji jego wysokości.

Zaczep dyszla jest dokręcany w standardzie (Ø 40 mm) lub opcjonalnie (Ø 50 oraz inne). Ci, którzy zdecydują się zainwestować w ten model w wersji podstawowej, mogą wybrać również typ hamulca (hydrauliczny, pneumatyczny lub najazdowy). Dodatkowo 16

||

Mimo że jest to przyczepa jednoosiowa, to jednorazowo można załadować

na nią aż pięć ton.

konstruktorzy zadbali też o rozkładaną drabinkę i stopnie burtowe ułatwiające wejście do przyczepy.

MaSz, Fot. Metal–Fach

mleczne AGRO

UPRAWA Inhibitory,

czyli jak zapewnić dłuższą dostępność azotu w glebie?

Pytania o N

Brak zimy każe nam przemyśleć zasady stosowania nawozów azotowych i terminy nawożenia. Zapewnienie uprawom niezbędnej dawki azotu, zwłaszcza w newralgicznych dla ich wzrostu i kondycji okresach, to podstawowy, choć nie najprostszy zabieg agrotechniczny, wymagający doświadczenia i perfekcyjnej znajomości warunków na polu.

Azot jest najważniejszym pierwiastkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania i rozwoju każdej rośliny. Jego głównym źródłem w glebie jest materia organiczna. W wyniku procesu mineralizacji następuje przetworzenie tego pierwiastka do formy amonowej NH4+, a następnie w wyniku nitryfikacji z udziałem bakterii powstaje forma azotanowa NO3-. Tylko te dwie formy azotu są przyswajalne przez rośliny. Zwiększenie ilości materii organicznej w glebie można uzyskać dzięki wprowadzeniu obornika czy gnojowicy. Jednak szeroko stosowane jest nawożenie mineralne, które w nowoczesnej, przemysłowej produkcji rolnej jest kluczową strategią zapobiegania niedoborom azotu – dostarczania tego pierwiastka w trzech formach: amonowej, azotanowej i amidowej (forma organiczna, która w odpowiednich warunkach musi przejść proces hydrolizy, w wyniku której powstaje forma amonowa).

Standardowo plantatorzy stosują roztwory saletrzano-mocznikowe, zawierające wyżej wymienione formy azotu. Płynna formulacja, wszechstronność stosowania, możliwość wykorzystania i przedsiewnie i pogłównie, na wszystkich rodzajach gleb w uprawie większości roślin sprawia, iż ta technologia cieszy się popularnością i jest powszechnie stosowana.

Głównym problemem związanym z nawożeniem azotem jest wymywanie z gleby tego

mleczne AGRO

pierwiastka w formie azotanowej, gdyż słabo wiąże się ona z kompleksem sorpcyjnym.

Azot amonowy jest mniej mobilny, szybko wiąże się ze strukturami roztworu glebowego i w ciągu kilku dni przekształcany jest przez bakterie w formę azotanową.

Jak najdłuższe utrzymanie azotu w glebie dostarczanego w formie mineralnej od lat jest przedmiotem badań prowadzonych przez niezależne ośrodki naukowe oraz producentów nawozów. Efektywne wykorzystanie tego pierwiastka wymaga innowacyjnych rozwiązań spowalniających jego uwalnianie. Jednym z nich jest zastosowanie inhibitora nitryfikacji DMPP, który blokuje działanie bakterii Nitosomonas, przerywając proces nitryfikacji na okres nawet trzech miesięcy. Stabilizuje on formę amonową azotu. Dodatkowo jego zastosowanie pozwala sprostać coraz bardziej restrykcyjnym ograniczeniom dotyczącym nawożenia azotem. Tego typu inhibitory nitryfikacji znacznie ograniczają straty związane z wymywaniem i utlenianiem tego pierwiastka.

W przeciwieństwie do inhibitorów ureazy działają nie tylko na powierzchni, ale i w samej glebie i w porównaniu z nimi działają o wiele dłużej. Przykładem stabilizatora opartego na inhibitorze DDPP, który zaleca się stosować łącznie z płynnymi nawozami

azotowymi jest NovaTec One. Jego zastosowanie oprócz znacznego ograniczenia wymywania azotu i harmonijnego, ciągłego zaopatrywania roślin w ten pierwiastek, nawet przez kilkanaście tygodni od aplikacji, zapewnia lepszy rozwój systemu korzeniowego, podwyższenie odporności na wyleganie, a w efekcie wzrost plonu i poprawę jego jakości. Ponadto pozwala również na ograniczenie liczby zabiegów, tym samym minimalizując przejazdy na polu, które nigdy nie służą stanowi gleby.

Dotychczasowe doświadczenia i praktyka rolnicza wskazują, iż przy tej samej dawce azotu można zmniejszyć liczbę niezbędnych zabiegów, na przykład z trzech do dwóch w przypadku pszenicy, a w uprawie kukurydzy wystarczy zaledwie jedna aplikacja.

Dodatkowym walorem tego produktu jest łatwość jego stosowania, bowiem ma on formę roztworu, nie zawiesiny, co umożliwia łatwe mieszanie się z innymi płynnymi nawozami.

Zarówno producenci ozimin, którzy aktualnie planują wybór technologii wiosennego nawożenia zbóż i rzepaku, jak też planujący zabiegi agrotechniczne pod zasiewy upraw jarych, powinni rozważyć zastosowanie skutecznego inhibitora nitryfikacji.

Tekst Artur Golak

17

rozrywka Pokarm oseska Operacyjne otwarcie jamy brzusznej

Otacza lagunę

Żądany przez porywacza

Polska Uprzywimadame lejowana Opada karta na dno

Rozległy widok

Bójka, awantura

11

Miasto nad Pilicą Przełożo- Podobny ny do klasztoru płótna

10

2

Poluje na prerii

12

Tył szyi

Związek państw

6 Płynie przez Bonn

Taniec ludowy

Zwolennik jakiejś doktryny

7

Odcinek taśmy filmowej

1

Jeden z Bohatyrowiczów

Ruch tłoka w silniku

5 Stan SąsiadBłąd gotowośka serwisoci do Czeszki wy akcji

Biały w kinie

9 Powiększenie tarczycy

Łopaty łosia

Składnik mosiądzu

Iwan Groźny

Jaźń Hossa w gospodarce

4

5

6

7

8

Materiał na odlewy

14 Zielsko Ruchliwa w Drzewo liściaste mieście

Dodatek do drinków

Podmokły las liściasty

Marka hiszpańskiego samochodu

15 4

17 Wierzba o srebrzystych baziach

8

Rozżarzona drobina

3

Opowieść o Midasie

Mongolski namiot

Sylwestrowa z wiwatami

Grupa przestępców

2

Okres w dziejach Ziemi

13

Dwunasta część stopy

Kogut

W kasie w kinie Angielska miara gruntu Jon dodatni

Reguluje przepływ cieczy

3

Spośród osób, które prześlą prawidłowe hasło krzyżówki wylosujemy dwie i nagrodzimy książkami ufundowanymi przez Wydawnictwo Bernardinum.

Zgłoszenia prosimy wysyłać na adres redakcji lub mailem mleczne@skryba.media.pl.

Na rozwiązania czekamy do 31 maja 2020 r.

Uwaga!

W losowaniu nagród wezmą udział zgłoszenia zawierające poprawne hasło, imię, nazwisko i adres uczestnika.

Tłuszcz do potraw Bliźniaczy brat Romulusa Zespół Grechuty Praktyka krecika

Lekki posiłek

16

Mruczek

9

10

11

12

13

14

15

16

17

P i e l grz y m k a

d o k o rz e n i w i ar y

Ten praktyczny przewodnik powstał jako pomoc duchowa dla pielgrzymów, którzy pragną przeżyć pielgrzymkę do Ziemi Świętej jako niepowtarzalną przygodę pełniejszego spotkania z Chrystusem zmartwychwstałym.

Przewodnik ten, obok zwięzłych wiadomości dotyczących dziejów i najważniejszych miejsc związanych z życiem Chrystusa, podaje także odnośniki tekstów biblijnych, a nawet krótkie rozważania na temat ważniejszych tajemnic wiary.

Z myślą o duchowych owocach pielgrzymowania autor przewodnika włączył również teksty biblijne dotyczące kolejnych stacji drogi krzyżowej, która tym razem prowadzi ulicami Jerozolimy.

Fot. Wydawnictwo Bernardinum

mleczne AGRO 18

Hasło krzyżówki z ostatniego wydania gazety brzmiało: Jest obecna wśród nas.

Gaz palny Mięso z siwka

1

Akcja na bramkę rywala

Tryska z odwiertu Rasowa seterka Miasto w Japonii

Atrakcja Sopotu

Wielbiciel, adorator

Na

każdy plac budowy

p refbet Ś Niadowo

poleca ...

Maxiblok

Bloki betonowe MAXIBLOK, produkowane przez Przedsiębiorstwo Produkcji Betonów „PREFBET” Sp. z o.o. w Śniadowie to doskonała alternatywa dla popularnie stosowanych murów oporowych z elementów typu „L” i „T” używanych przy budowie silosów na kiszonki jak i inne materiały sypkie: kruszywa, piasek. Idealnie sprawdzają się również jako elementy konstrukcyjne takie jak: fundamenty, przegrody, ściany tymczasowych wiat na maszyny rolnicze lub płody rolne, podwaliny, umocnienia skarp, a nawet ogrodzenia, czy obciążniki.

Oddział Śniadowo, tel. 86 217 62 95 Oddział Łomża, tel. 86 218 06 72 Oddział Zambrów, tel. 86 475 04 24

www.prefbet.pl

Charakteryzują się łatwością montażu i demontażu. W bardzo prosty i stosunkowo tani sposób można przenieść daną konstrukcję w inne miejsce lub wykorzystać bloki do innych celów. Uchwyty montażowe ułatwiają ich transport wózkami widłowymi, ładowarkami, koparkami, HDS-em, suwnicą, czy też Parametry: innym sprzętem budowlanym bądź rolniczym.

1.

PODŁOŻE: Bloki betonowe nie wymagają budowania specjalnych funda| nawierzchnia drogowa: beton/beton asfaltowy/trylinka/ mentów, wymagane jest jedynie utwardzone, równe podłoże. kostka brukowa/płyty drogowe – nośność podłoża/podbuW przypadku budowy silosów na kiszonki, gdzie wymagane dowy podłoża: 300kPa jest zapewnienie szczelności, bloki należy układać na pły| maksymalne nachylenie podłoża ≤2°. W przypadku większego cie betonowej lub posadzce betonowej. Ogromną zaletą jest stosować warstwę wyrównującą z mrozoodpornej zaprawy ich trwałość i wytrzymałość na warunki atmosferyczne cementowej M20/mrozoodpornego betonu C20/25 (kruszywo i mechaniczne. do 8 mm) PREFBET Śniadowo 2. UKŁADANIE: produkuje MAXIBLOKI o wymiarach: | układać na równym, oczyszczonym podłożu tak, aby stykały 180x60x60 cm (1.425kg), się całą powierzchnią z betonowym podłożem (patrz pkt 1) 120x60x60 cm (950kg), | układać w osi pionowej jeden nad drugim (bez poziomych przesunięć na „grubości” muru) – patrz poniższy rysunek 60x60x60 cm (475kg). | stosować przewiązanie bloków w postaci przesunięcia pioDo korzystania z bloków betonowych nie jest potrzebne ponowej spoiny minimum o 60cm zwolenie na budowę, ponieważ bloki nie są trwale połączone 3. WARUNKI SKŁADOWANIA KISZONKI: z gruntem. | kiszonkę składować w obrębie boksu z zachowaniem makZalety bloków betonowych: symalnej wysokości składowania | łatwość montażu i demontażu | dla muru grubości 60 cm: Hmax ≤2,40m dla ściany o wyso| wielozadaniowość kości Hściany 3,0 m | szybkość wznoszenia konstrukcji 4. WARUNKI TRANSPORTU: | wysoka masa Transportować za pomocą zawiesia lub specjalistycznego | trwałość i wytrzymałość na warunki atmosferyczne i mecha- chwytaka. Przy stosowaniu zawiesia belkowego niedopuszczalny niczne (wykonanie z betonu o klasie ekspozycji XC4, XF2), jest rozstaw cięgien zawiesia równy lub szerszy od rozstawu | brak potrzeby budowania fundamentów (wystarczy proste haków montażowych. Warunki stosowania zawiesi przedstai utwardzone podłoże) wiono na poniższym schemacie: | nie wymagają spoiw, bezpośrednio po wybudowaniu mogą być 5. WARUNKI SKŁADOWANIA: poddawane obciążeniom Bloki składować na utwardzonym placu układając w stosy | brak czasochłonnego procesu związanego z wydaniem pozwo- po max trzy elementy. W przypadku stosowania podkładek lenia na budowę. drewnianych umieszczać je w odległości 1/5 długości elementu.

DZWOŃ:

513 600 630 Święte

Pokrzydowo Janikowo

Łomża Karniewo

Lipiny

Antolka