Kesici Takım Dergisi - 27

KESİCİ TAKIM

2 6 1 0 1 2

7 7 1 3 0 7

9

ISSN 1307-2617

Kesici Takımlar - Tutucular ve Aşındırıcılar Dergisi - Eylül - Ekim 2019 - Yıl : 5 Sayı : 29 Fiyat : 20 TL

MAKALE

ÜRÜN

*DÜŞÜK SALGI VE YÜKSEK TORKLU PENS TUTUCU

*SANDVİK

*TALAŞLI İMALATTA KULLANILAN KESİCİ TAKIMLAR * KATMANLI ÜRETİMİN GELİŞMESİ VE DİĞER YÖNTEMLERLE BİRLİKTE KULLANIMI * YENİ VE GENİŞLETİLMİŞ DELİK DELME PORTFÖYÜ * HASSAS TAKIM TUTUCULAR FREZELEME PROSESİNİN BİR PARÇASI OLARAK

*KENNAMETAL *SECO *SCHUNK FUAR * MAKTEK İZMİR * EMO HANNOVER WORLD MEDIA GROUP www.kesicitakimlardergisi.com

www.makineotomasyondergisi.com www.endustri40dergisizirvesi.com www.worldmediagroupe.com

EDİTÖR WORLD MEDIA GROUP / ENDÜSTRİ 4.0 ZİRVESİ VE DERGİLERİ İLE FARK YARATIYOR

İlker Kaplan

W

orld Media Group / Endüstri 4.0 Zirvesi ve Dergileri; dünya’ya hitap eden ekleri ile fark yaratıyor.

Bu bağlamda yayınladığımız periyodik yayınlarımız Makine Otomasyon Robotik, Kesici Takım, Endüstri 4.0, Elektrik ve Auto Tuning World’ün yanı sıra eklerimizle de gündem oluşturuyoruz.

Yılda iki sayı yayınlanan bu eklerimiz; Pano, Cad Cam Cae PLM, Rulman Lineer ve Automation – Elektricity Magazine (yurtdışı fuarlara dönük ingilizce yayınımız).

Bu yıl World Media Group olarak; Amerika, Avrupa ve Uzak Asya iş gezilerimizden edindiğimiz haberleri ve iş dünyasından bilgileri firma ve okurlarımızla paylaşmaya devam ediyoruz. Bu bağlamda İngilizce çıkardığımız, Tayvan Özel sayımız önemli bir işlev görecek.

EMO Hannover’de geniş çaplı dağıtacağımız bu özel sayımız 68 sayfa kuşe olarak hazırlandı. Tayvan - Uzak Asya ve Almanya Avrupa arasında köprü işlevi görecek bu yayınımızın size oldukça faydalı olacağını düşünüyoruz. Size iyi okumalar World Media Group olarak; Yalnızca dergilerimizle değil, düzenlediğimiz zirvelerle de endüstriyel gelişime katkı sağlıyoruz.

Bu bağlamda bu yıl dördüncüsünü organize ettiğimiz World Media Group / Endüstri 4.0 Zirvemizde üretimin devleriyle birarada olacağız. Bu yıl ana temamız “Endüstride Dijitalleşme uygulamaları ve KOBİ’ler”. 12 Aralık 2019 Perşembe, İnter Continental Otel Taksim İstanbul’da. Sizi de zirvemize bekleriz. Sponsorluk, katılım ve ziyaret için temas kurabilirsiniz.

Kesici Takım Dergimizle yine birlikteyiz World Media Group / Kesici Takım Dergimiz; sektörün lokomotif firmalarına sayfalarında yer ayırıyor ve gerçek anlamda sektörünün sesi oluyor. Daha önce de belirttiğimiz gibi sektörün lokomotif firmalarından, Odalar ve derneklerine; akademik alandan son kullanıcılara tüm sektörü kapsayan bir yayın hazırlıyoruz. Dergimiz 2019 yılında da İki aylık periyodla yılda 6 sayı olarak yayınlanacak.

Sektörümüzün tüm firmaları önümüzdeki sayılarda dergimizin sayfalarında konuğumuz olacak. WORLD MEDIA GROUP / Kesici Takım Dergimize abone olmayı unutmayın.

World Media Group olarak Öncülüğe Devam Ediyoruz Dünyanın en önemli; Endüstri, teknoloji ve Ekonomi yayın grupları ile birlikte yeni bir yapılanmanın ilk adımlarını attık. “ULUSLARARASI ENDÜSTRİ TEKNOLOJİ VE EKONOMİ YAYINCILARI GİRİŞİMİ” yola çıktı. Şu ana kadar Türkiye’den World Media Group ile birlikte; Hindistan, Rusya, Almanya, Polonya ve İngiltere’den lider yayın gruplarıyla birlikteyiz. Her geçen gün büyüyerek yolumuza devam ediyoruz. Konuyla İlgili Yeni Kıta’dan da önemli işaretler gelmeye devam ediyor. Burada da yapılanmamızı oluşturuyoruz.

Bizi izlemeye ve okumaya devam edin...

Editör - Künye Yayın Türü Yaygın Süreli Yayıncı Dünya Medya Basın Yayın Reklam Tanıtım Hizmetleri İmtiyaz Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İlker Kaplan 0 505 400 94 34 İdari İşler Müdürü Hatice Karabay 0 505 400 94 33 Reklam Müdürü Ziya Alkan 0 546 675 59 49 Muhasebe Müdürleri Sevda Öncü - Düzgün Turgut 0 542 292 83 85 Halkla İlişkiler Müdürü Ayşe Savranoğlu Yazı İşleri Simgenur Savranoğlu Grafik Tasarım Ezgi Kamburoğlu Abone Sorumlusu Defne Deniz Kaplan - Beste Kamburoğlu Fotoğraf Editörleri Murat Çapkın - Sinan Temur İnsan Kaynakları Müdürü Sibel Şanlı İletişim Danışmanı Alper Tuna Bilişim Sorumlusu Kerem Mercan Bölge Temsilcileri Çetin Sülün (Ankara) Mesut Karabay (İzmir) Umut Yıldız (Bursa) Avrupa - Almanya - Temsilcisi Pınar Açıkgöz Sosyal Medya Fatma Kurşun Dağıtım Ali Savranoğlu - Zafer Kamburoğlu Genel Koordinatör Süleyman Kaplan - Hüsniye Kaplan Katkıda Bulunanlar Meryem Savranoğlu - Fatma Kaplan - Selda Kamburoğlu Dağıtımcı Aras Kurye - PTT - Yurtiçi Kargo Yönetim Yeri Akşemsettin Mah. Güneş Sokak No: 48 D :10 Eyüp / İstanbul Tel:0 850 532 94 68 Fax : 0 212 427 00 15 www.endustri40dergisi.com www.kesicitakimlardergisi.com www.worldmediagroupe.com www.makineotomasyondergisi.com makineotomasyondergisi@gmail.com worldmediareklam@gmail.com

Kesici Takım Dergisi Basın Meslek İlkelerine Uymaya Söz Vermiştir. İçeriğindeki yazınsal ve görsel malzemeler, izin alınmaksızın; yazılı, görsel, işitsel ve elektronik medyada kullanılamaz. Reklamların hukuki sorumluluğu reklamveren firmaya aittir.

Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim

2019

3

İÇİND

İçindekiler

3

10

İÇİNDEKİLER

WORLD MEDIA GROUP / ENDÜSTRİ 4.0 ZİRVESİ VE DERGİLERİ İLE FARK YARATIYOR

KENNAMETAL YENİ VE GENİŞLETİLMİŞ DELİK DELME PORTFÖYÜ

HASSAS TAKIM 14 TUTUCULAR FREZELEME PROSESİNİN BİR PARÇASI OLARAK

18

Düşük salgı ve yüksek torklu pens tutucu

4

Kesici Takımlar &

Tutucular / Eylül - Ekim 2019

DEKİLER İçindekiler

UZAKDOĞU’NUN PARLAYAN YILDIZI : TAYVAN 36

İNDEX SANDVİK- Arka kapak

IONBOND - Öniçkapak

KENNMETAL - Arka İç Kapak

ERGEN ENDÜSTRİ 6 - 7. Sayfa IONBOND 8 - 9. Sayfa

KUANTUM SIÇRAMASI

50

GÜVENTEK - 15 . Sayfa

DASSAULT SYSTEMES - 19. Sayfa DIJIBAS 32 - 33 . Sayfa CC - LINK 45 . Sayfa

MAKTEK İZMİR - 51 . Sayfa

60

KESİCİ TAKIMLARIN KAPSAMI YÖNETİN

GÜVENTEK - 55. Sayfa WIN - 59 . Sayfa

VI . WMG . ENDÜSTRİ 4.0 ZİRVE 64 - 65. Sayfa WORLD MEDİA-DERGİLER- ABONE - 66. Sayfa

Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim

2019

5

Fuar

8

Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim

2018

Fuar

Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim

2018

13

Makale

KENNAMETAL YENİ VE GENİŞLETİLMİŞ DELİK DELME PORTFÖYÜ

Daha fazla seçenek ile üretkenlik ve performans çıtalarını yükseltiyor.

Kennametal Ye n i l i k l e r i Ana Kesme Aletleri Katalogu, Delik Delme Alet Seçim Kılavuzu

Drill Fix Serisi Yekpare Uçlar

Giderek

kompleks hale gelen imalat piyasasında, endüstriyel teknoloji yenilikçisi olan kennametal 10 Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim 2019

yüksek performanslı işleme standardını yeniden artırıyor. »Farklı Düşün» işaretli Kennametal ürün dizisinde yenilikçi modüler uçlar, piyasada bir ilk olan asimetrik Y-TECH™

matkapları, tescilli düz tabanlı matkaplar, özellikle yumuşak çelikler için solidkarbür kılavuzlar ve daha fazlası bulunmaktadır.

Kennametal´in

oldukça

Makale geniş ürün yelpazesi tüm çaplar, ilerleme hızı veya delik kalitesine uygun standart-seçenekli, uygulamaya özgü platformlardan oluşan muazzam bir koleksiyon oluşturarak neredeyse tüm işleme gereksinimlerine uygun çok çeşitli çözümler sunmaktadır. Küresel alanda faaliyet gösteren şirket, bileme hizmetleri ile mühendislik desteğinin yanı sıra takım ile işleme teknolojileri açısından en kapsamlı seçenekleri dünya genelindeki tüm müşterilerine sunabilmektedir.

Deliğin ilk kez açılmasından hassas işleme ve kılavuz işlemine kadar Kennametal Delik Delme Ekibi hem üretim hem de uygulama alanında kendini kanıtlamış ve endüstrinin önde gelen araçla işleme ve bilgi temelli çözümleri ile müşterilerine destek sağlamaktadır. Tasarım ve mühendislikten hassas kaplamalı serbest biçimleme takımlarına kadar Kennametal Delik Delme Ekibi her önemli aşamayı kurum içinde yöneterek en üst düzey ilgili ve dikey bütünleşme örneği sergiler.

mikro-matkap ucudur. GOdrill solid karbür delme işleminin ötesine geçerek modüler delme işleminin avantajlarını artırmaktadır. Modüler delme belirli çap aralıklarıyla sınırlıyken, GOdrill 1mm´den (.0394”) başlayan çaplardaki delme işlemleri açısından bu boşluğu doldurmaktadır.

2) Dökme demir için bir başka başarılı solid-karbür uç platformu olan YPC Beyond™ Drill sınıfında en iyi delik

kalitesini sağlamak ve dökme demir, dövülebilir demir, CGI ve ADI açısından en uzun alet ömrünü temin etmek üzere özel olarak tasarlanmıştır.

YPC Beyond Drill üstün performans sunmak üzere tescilli çok sayıda Kennametal teknolojisini bir araya getirmektedir. HP-uçlu geometri olası en yüksek ilerleme hızında mükemmel merkezleme imkanları sağlarken YTECH™ teknolojisi asimetrik yiv boşluğu ihtiva eder ve yeni KCK10™ tabaka üst

Kennametal´in geniş kapsamlı Delik Delme Portföyü yeni 2013 Kennametal Yenilikleri Ana Kesme Aletleri kataloğunda detaylarıyla yer almaktadır.

Katalogda hızı giderek artan piyasada imalatçılar tarafından istekle beklenen ürünler de dahil olmak üzere şirketin yeni ürünlerine yer verilmektedir. Kennametal Delik Delme Portföyüne eklenen aşağıdaki ürünler Kennametal´in tüm zorlukların üstesinden gelmeye hazırlıklı olduğunu kanıtlamaktadır: 1) GOdrill™, birden fazla uygulama ve birden fazla materyal ile birlikte çalışabilen Kennametal´in ilk

GOdrill Mikro-uç

Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim

2019 11

Makale düzey talaş tahliye özelliği ile olağan üstü aşınma direnci sunmaktadır.

açısından kritik olduğu ya da hızlı ve kolay çap ayarlamalarının gerekli olduğu durumlarda kullanılmalıdır.

olandan daha geniş bir aralıkta daha yüksek üretkenlik ve olağanüstü performans sunmaktadır ve toz

3) KSEM Modüler Uç Sistemi artan uzunluk sağlamaktadır ve 40 mm´ye (1.575”) kadar uç çapları ile 10 x D´ye kadar derinlik standart olarak sunulmaktadır. KSEM PLUS™ Modüler Uç Sistemi yekpare bir ucun avantajları ile KSEM Modüler Ucun avantajlarını bir araya getirmektedir.

Bu sistem HSS´nin ve 28-70mm´lik (1.102-2.756”) çap aralığındaki yekpare delme aletleri çözümlerinin yerini alırken enerji piyasasındaki müşterilerin ihtiyaç duyduğu özel uygulamalara katkıda bulunmaktadır.

Geniş çaplı delme uygulamaları için endüstri karşılaştırmalarına göre KSEM PLUS delik başına maliyeti önemli ölçüde düşüren kapsamı artan bir aralıkta çalışmaktadır. KSEM PLUS B1 Başlıkları artan yetenekleri ile çapraz delikler ve kesintili kesim durumlarında delme işleminin yanı sıra istifli materyallerin ve eğimli Romicron İnce Delik İşleme Sistemi çıkışların söz konusu olduğu delme işlemlerinin de yapılmasına olanak 5) ModBORE™ İnce Delik İşleme tanımaktadır.

Sistemi maksimum performans ve esneklik sunmak için standart ISO 4) Romicron™ İnce Delik İşleme ANSI döner takma parçalarından Sistemi, PCD aletle işleme portföyü yararlanmaktadır. Oldukça esnek kurulum süresini ve talaş oranını kaba işleme ve ince delik işlemeden azaltırken ve genel ekipman geniş köprü işlemeye kadar bu üst verimliliğini artırırken 4-213mm düzey ürün tek bir sistem içerisinde muazzam bir çap aralığı sunmaktadır. 9.75´ten -2205mm´ye kadar geniş bir Bu üst düzey ince delik işleme sistemi aralığa hitap etmektedir. ModBORE en son Kennametal Standart ISO Döner daha fazla esneklik için standart Takma Parçalarına uygulanabilen delik işleme başlıklarına dahil metal kesme ortamlarında sıklıkla edilebilecek çok yönlü kartuşlar ile karşılaşılan birçok materyal için birlikte çoğu metal kesme materyali uygundur. Kapalı devre işleme için kullanılabilmektedir. özelliği (CLB) artım başına 2 μm´lik kesin çap sayesinde asgari yatırım ile 6)Kennametal Yivlerin kapsamlı ve takma parçasının aşınma telafisini yaygın portföyü arasında Beyond™ otomatik hale getirme gibi eşsiz bir Solid Karbür Yivler, HSS-E-PM Yivler, imkan sunmaktadır. Romicron araçla Rüzgar Enerjisi Yivleri ve Genel işlemenin birbirine oldukça yakın Amaçlı Yivler bulunmaktadır: - Solid tolerans değerlerinin genel işlem Karbür Yivler daha önceden mümkün

metal yüksek hız çelikten üretilen ve daha fazla aşınma ve ısı direncine sahip olması maksadıyla tasarlanan Yüksek Performans Yüksek Hız Çelik (HSS-E-PM) Yivleri yüksek verimlilik ve güvenilir yiv kalitesi isteyen işleme süreçlerinin en önemli unsurudur. - Krenk mili göbeği, halka ve şanzıman kutusu gibi yaşamsal rüzgar türbinlerinin imalatçıları için geliştirilen yeni yüksek performanslı, geniş ebatlı HSS-E-PM Rüzgar Yivleri bu tür unsurlara yönelik kompleks talepleri karşılamaya devam ederken üretkenliği de artırır. - Genel Amaçlı Yivlerden oluşan geniş ürün yelpazesi endüstriyel uygulamalar için yiv kesme ve yiv oluşturma çözümleri sunmaktadır. En yüksek kalitede materyallerden üretilen yeni T920 Serisi Spiral-Nokta Yivleri daha etkin bir soğutucu akışı için iyileştirilmiş sap

12

Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim 2019

ile daha düşük vida açma torku sağlamak üzere iyileştirilmiş matkap yivi tasarımına sahiptir.

Biçimlendirme yivlerinin bir sonraki nesli olan KHSST Biçimlendirme Yivleri yivleri dolduran ve eğrileştirerek kırılmasına sebep olan talaş sorununu ortadan kaldırmaktadır.

7)Kennametal´in başarılı Yekpara Delme platformlarının altını iki seri altında çizmek mümkündür: Kısa delikler için Drill Fix™ Serisi ve derin delikler için HTS Serisi. Drill Fix Serisi Yekpare Uçlar yüksek hız ve uygun maliyetli bir çözüm sağlayarak kısa deliklerin delinmesi için en optimal seçenek durumundadır: - Drill Fix DFR™ ürünleri 2-4 x D uygulamalarda 12,5-24mm´lik bir çap aralığında azami ilerleme hızları sunmaktadır. Dikdörtgen şeklindeki iç ve dış takma parçaları daha yüksek ilerleme hızlarının yanı sıra yumuşak başlangıçlı kesim işlemlerini ve kısa talaşları mümkün kılmaktadır. - Drill Fix DFS™ ürünleri üçgen iç takma parçasının üst düzey merkezleme imkanı ile ekonomik kare şeklinde bir takma parçasının özelliklerini birleştirir. Artan metal çıkarma oranları, yüksek yüzey kalitesi ve iyileştirilmiş delik düzlüğü sağlar. - Özel uygulamalar.

24-82mm çap aralığında kullanılan Drill Fix DFT™ ürünleri farklı uzunluklardan, takma parçası geometrilerinden ve kaplamalardan oluşan geniş bir portföy ile çok yönlü ve güvenilir bir araç niteliğindedir.

8) Kennametal´in HTS Serisi yekpare derin delik delme sistem uçları 10 x D´ye kadar

derinlikteki deliklerin açılması için çelik, paslanmaz çelik, yumuşak demir, dökme demir ve paslanmaz materyallere uygun olarak tasarlanmıştır. Bu üç HTS sistemi, HTS-C, HTS ve HTS-R, 20270mm arasında bir çap aralığını kapsamaktadır: - HTS-C yekpare uçları talaşların mükemmel bir biçimde çıkmasını sağlayan ve araç gövdesinin ömrünü uzatan sarmal yiv tasarımından yararlanmaktadır.

Azalan ilerleme ve kesme hızlarında kullanıldığında aynı zamanda daha eski veya daha az güce sahip makineler üzerinde de kullanılabilir. - HTS uç başlıkları üçgen şekilli Drill Fix DFT takma parçaları kullanan kartuşlar ve pilot uçlar ile donatılmıştır.

Piyasada bulunan en güvenilir derin delik açma sistemlerinden biridir. - HTS-R sayesinde - talaş kontrolünden sağlanan yararı artıran - dikdörtgen şekilli Drill Fix DFR takma parçaları kullanılarak %30´a varan yüksek ilerleme hızı oranları sağlanabilir.

Aynı parça boyutu her bir takma kartuşunda da kullanılabilir.

Yeni Kennametal Yenilikleri Ana Kesme Aletleri kataloğunda bulunan kapsamlı alet seçme kılavuzu müşterilerin kendilerine özgü ihtiyaçlarına en uygun alet çözümünü bulmalarına yardımcı olmaktadır. Çap, saatlik hız ve kesinlik gibi kategorilere göre sınıflandırılan kullanımı kolay bu kılavuz yalnızca Kennametal Delik Delme Portföyünün ana yararlarını sergilemekle kalmayıp aynı zamanda müşterilerin özel uygulamaları için en uygun ve en verimli aletleri çabuk bir şekilde seçmelerini sağlayarak yararlı görsel yardımlar da içermektedir.

Makale

YPC Beyond Drill

Kennametal Inc. (NYSE: KMT), yenilikçi, aşınmaya karşı özel ve standart dayanıklı çözümlerle, zorlu ortamlarda yüksek performanslar arayan müşterilerine üretkenlik sunar.

Uçak gövdesi üretiminden kömür madenciliğine, motorlardan petrol kuyularına ve turbo kompresörlerden inşaata kadar her alanda çalışan şirketler, Kennametal’i değer zincirleri için özel bir iştirak olarak tanımaktadır.

Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim 2019

13

Makale

HASSAS TAKIM TUTUCULAR FREZELEME PROSESİNİN BİR PARÇASI OLARAK

SCHUNK INTEC BAGLAMA SISTEMLERI VE OTOMASYON SANAYI VE TIC.

Frezelemenin

artık taşlama, parlatma veya aşındırma tarafından takip edilmediği hassas uygulamaların sayısı sürekli olarak artmaktadır.

Bu uygulamalarda takım tutucu sistemleri birçok görev yürütmektedirler: Takımların mutlak salgı hassasiyetini sağlar, titreşimleri telafi eder ve hem yüksek geometrik hassasiyeti hem de mükemmel yüzey kalitesini garanti ederler.

Saat endüstrisinde, makine yapımında veya medikal teknolojide, tüm işleme disiplinlerinde şirketler süreçleri kolaylaştırmak üzere etkili yöntemler araştırmaktadırlar.

Tesviyecilerin yüzeylerde el ile son işlemi yaptığı yerde, özellikle ultra hassas işleme proseslerini kullanan 14

Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim 2019

üreticiler bu öncüdürler.

alanda

Hassas geometri ile ayna gibi yüzeyler Hassas işleme ile ulaşılan kalite seviyesi günümüzde tecrübeli kullanıcıları bile etkilemektedir. Çoğunlukla yakalanan kalite aşındırma, taşlama, parlatma veya lazer ışını işleme sonuçlarına eşit olarak ulaşılabilen kalitedir ve çok daha hızlı ve bu nedenle daha ekonomiktir. ETH Zürih’te bulunan aerostatik olarak yüzey kılavuzlu ultra hassas işleme merkezi ile yapılan test serileri satır satır frezeleme ile Ra > 25 nm ve yüzey frezeleme ile Ra < 3 nm devamlı yüzey kalitesine ulaşılabildiğini gösterdi. Bu seviyedeki kalite parlatılmış yüzeylere uygundur ve yüksek-hassasiyet geometri de gösterebilir. Geçmişte

yüksek parlaklıkta plastik parçaların enjeksiyon kalıpları öncelikle frezelenir ve daha sonra karmaşık parlatma prosesleri uygulanırken, bugün hassas işleme prosesleri ile düzgün ve pürüzsüz yüzeyli parçaların üretimi mümkündür.

Demir dışındaki metallerde bile etki çok belirgindir: örneğin lazer optiklerde kullanım için uygun olan ve geometrik olarak hassas, ayna gibi yüzeylere ulaşmak mümkündür.

Sonuç, çeşitli etkilerin birleşimidir: taşlama ve parlatma sırasında konveksiteler oluşurken ya da köşeler yuvarlatılırken oluşan riskleri azaltmakta, hassas işleme esnasında uygulanan zaman alıcı prosesleri de ciddi oranda kısaltmaktadır.

Aşınmasız sıkma

Makale Pens adaptörlü veya shrink takım tutucular gibi klasik takım tutucu sistemleri, genellikle bu kadar geniş işleme proseslerinde yetkin değildirler. Kullanıcılar, sıkma yüzlerindeki ufak yabancı malzemelerden dolayı meydana gelen taşlama izlerinden, zarar gören takımlardan, iş parçasındaki hatalı ölçümlerden ve eşmerkezlilik hatalarından sürekli yakınmaktadırlar. Bununla birlikte, SCHUNK TRIBOS poligonal sıkma teknolojisi ileSCHUNK’tan patentli standart versiyonlar bile 2.5 x D boyda < 0.003mm salgı ve tekrarlanabilirlik hassasiyeti ile 25,000 devir/dk’da 2.5G balans değerini yakalayabilecek özelliklere sahiptir.

TRIBOS poligonal takımtutucular hareketli

16 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

parçalara sahip olmadığından ve mekanik olarak hassas olmamaları nedeniyle bakım ve onarım gerektirmeden ve aşınmadan sıkma sağlarlar. Hatta birkaç bin sıkma uygulamasından sonra bile malzemede yıpranma görülmez.

Aynı zamanda, mükemmel titreşim söndürme imkanı sunarlar.

Hidrolik takım tutucu ile, takım değiştirme birkaç saniye içerisinde minimal temizleme ile yapılır ve stabil proses sağlanır. Türüne bağlı olarak, h6 kalitesindeki bütün takım şaftları ile uyumlu takım tutucular, 205,000 rpm devire kadar test edilmektedirler.

Hatta 1 mm’den başlayan çok küçük çaptaki takımlar bile proses stabilitesini sağlayarak sıkılabilir ve değiştirilebilirler.

Mikro kalıpçılık, optik sanayi, medikal teknoloji, metal para, saat ve mücevherat piyasalarından gelen yüksek talebe bağlı olarak; SCHUNK son zamanlarda standart ürün hattını, ultra hassas balanslı SCHUNK TRIBOS poligonal takım tutucularını da içerecek şekilde genişletmiştir. 60,000 devir/dk’da G0.3 balans değeri ile sıkma çapları 0.5 mm ile başlayan HSK-E 25, HSK-E 32, ve HSK-F 32 arayüzlü TRIBOS-Mini ve TRIBOS-RM serileri de stoklardadır. Ultra hassas takım tutucular; stabilite ve yüzey kalitesi ile ilgili olarak en fazla titizlik gerektiren işlerde, uygulama için üstün özellikler sunmaktadırlar.

Mikro işlemede konvansiyonel olarak balansı alınmış takım

tutucular ile karşılaştırıldığında, takım ömrü de ayrıca iyileştirilmiştir.

Hacimsel işlemede takım izlerinin azaltılması Takım tutucuların hacimsel işlemede yüzey kalitesi üzerinde önemli etkisi olduğu tezi Karlsruhe’deki Wbk Enstitüsü Üretim Teknolojisinde Prof.

Dr.-Ing. Jürgen Fleischer gözetimi altında yürütülen ve 2014 yılında sunulan bir çalışma ile doğrulanmıştır.

Birçok takım tutucu çeşitli makinalarda yapılan frezeleme operasyonlarında test edilmiştir. SCHUNK yüksek performans hidrolik takım tutucu TENDO E-compact ile, shrink tutuculara göre %300’e kadar daha uzun takım ömrüne ulaşılabildiği görülmüştür. Özellikle önemli: sadece bir istisnai durum haricinde SCHUNK TENDO E-compact hidrolik takım tutucu, shrink takım tutuculardan herzaman daha iyi yüzey kalitesi sağlamıştır. Kanalların derinliği arttıkça, takım izlerinin etkisi daha da artmıştır. Hidrolik genleşme teknolojisinin sönümleme özellikleri, daha iyi yüzey kalitesinde olduğu gibi daha uzun takım ömrü ile sonuçlanır.

Benzer yüzey kalitesinde bile daha yüksek kesme ve ilerleme değerlerine ulaşmak mümkündür.

5-eksenli işleme için iki kat daha etkili Yüksek-hassasiyetli 5-eksenli işleme için SCHUNK TENDO E-compact hidrolik takım tutucular ile SCHUNK uzatmaları daha etkili sıkma üniteleri üretmek üzere bir araya getirilebilmektedirler.

Minimal etkileşen yüzeyler durumunda hidrolik takım tutucular işleme boyunca oluşan titreşimleri sönümlemek için uzatmalara sağlam bir destek sağlamaktadırlar. Salgı hassasiyeti ve titreşim sönümleme özelliği birleşimi kesici takımı korur, takım ömrünü uzatır ve muhteşem iş parçası yüzeyi sağlar. Klasik takım değiştirme için, TENDO hidrolik takım tutucular sadece konvansiyonel Allen anahtarı gerektirir.

TRIBOS SVL için ise; basit, manuel olarak çalıştırılan sıkma aparatı yeterlidir. Tüm sıkma işlemi birkaç saniye içerisinde tamamlanmaktadır. Her iki sıkma aleti de hem bakım gerektirmez hem de kirlilikten etkilenmezler.

Makale

Düşük salgı ve yüksek torklu pens tutucu Yüksek performanslı işleme uygulamalarında benzersiz seçenekler sunan yeni bir pens tutucu.

Spenseco’nuntutucusu yeni EPB 5672 yüksek

performanslı, yüksek hızlı işleme uygulamaları için mükemmel bir seçenek.

Dış çapın üç katına (3xD) karşılık gelen 50 mm’ye kadar takım uzunluğunda maksimum üç mikronluk salgı özelliğine sahiptir. Bu, kademeli olarak üretimden kaldırılacak olan eski Dtipine (5872) göre %40 daha düşük bir değer. İletilebilir tork artışı ise diğer önemli faktörler 18 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

arasında.

Seco’nun Bouxwiller’de (Fransa) bulunan tesisinde Kurumsal Ürün Müdürü olan Denis Sprauel konuyla ilgili şunları söyledi: “Piyasada daha yüksek bağlama kuvvetlerine yönelik bir trend söz konusu. Bu, iletilebilir tork kabiliyetini ve dolayısıyla kesme verilerini artırıyor.”

Bağlama kuvvetini en üst düzeye çıkarıp pensin tam uzunluğu boyunca takım sapı üzerinde dengeli şekilde dağıtmak üzere

tasarlanan EPB 5672, yüksek performanslı bir kesici takıma sahip olmayı mümkün kılıyor. Ayrıca, takımların tutucudan çıkması riskini de azaltıyor.

Takım sapı üzerindeki yüksek ve dengeli basınç, tasarım özelliklerinin bir kombinasyonuyla elde ediliyor. Bunlardan biri olan bağlama somunu, pensi yuvasından aşağı sıkıca bastırmak için güçlü, trapezoit bir dişe sahip.

Bir diğer tasarım özelliği olarak gövdenin, pensin ve

Makale

somunun son derece yüksek finiş ve hassasiyetle üretilmiş olması.

Bunun sonucunda daha önceki pens tutuculara göre üç kata kadar daha yüksek iletilebilir tork elde edilebiliyor. Ayrıca somun ile gövde arasında tamamen yeni bir fonksiyon kullanılıyor: dişin her iki tarafında bulunan iki silindirik kılavuz yüzey.

Sprauel konuyla ilgili şunları söyledi: “Klasik modellerde bağlama somunu, dişler üzerinden sadece gövdeyle temas eder. Yeni modelde ise somunun iki fonksiyonu var: diş, pensi gövdeye doğru iterken iki silindirik kılavuz salgıyı düşük tutuyor.”

EPB 5672’nin karakteristik özelliği olarak kabul edilen üç mikronluk salgının arkasında yatan nedenlerden biri budur. Bir diğer neden ise somun ve gövdenin silindirik olması ve asimetrik parça 20

Kesici

Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

bulunmamasıdır. Bu, yuvarlak pens somununun bir makaralı somun anahtarıyla sıkıldığı yüksek hızlı işleme uygulamaları için takımın iyi bir dengeye sahip olmasını sağlamaktadır. Ön uç dakikada 80.000 devir (dev/dak) yapabilir ancak gerçek maksimum değer genellikle arka uçtaki konik bölümün türü ve boyutuyla sınırlıdır.

Sonuç olarak bu özellik, modern kesme takımlarında kullanıma uygun, takım sapmasının düşük olduğu dayanıklı bir pens tutucu elde edilmesini sağlar. Ancak her zaman olduğu gibi kullanıcılar tüm ayarların doğru şekilde yapılmasını sağlamalıdır. Bir dinamometrik anahtarın aksesuar olarak bulunabileceğini belirten Sprauel konuyla ilgili şunları söyledi: “Üç mikronluk salgının avantajlarından yararlanmak istiyorsanız doğru sıkma torkunu uygulamanız gerekir.”

EPB 5672 pens tutucunun yüksek hassasiyeti, beş farklı boyutta sunulan konik uçlarla sağlanıyor: 11 (1–7 mm); 16R (1–10 mm); 16 (1–10 mm); 25 (2–16 mm); 32 (2–20 mm). Her uç için kısa, orta ve uzun boy seçenekleri de sunuluyor. Pensler klasik ve sızdırmaz modellerde sunuluyor (ayrıca 11 modeli için sızdırmazlık özelliği bulunmayan seçenekler de var).

Sızdırmaz pensler soğutma sıvısı akışını takımın (varsa) içindeki soğutma sıvısı kanallarına yönlendirmek için kullanılır.

Alternatif olarak takımın arka tarafından gövdeye konik uçlu durdurma vidası takılabilir.

Bu durumda konik uç, takım sapının uç boşluğuna oturarak sızdırmazlığı sağlar. Durdurma vidaları aksesuar olarak sunulmaktadır ancak bunların

Makale

salgıyı etkileyebileceği ve 10.000 dev/dak üzerindeki fener mili devirlerinde kullanılmaması gerektiği unutulmamalıdır. Özetle EPB 5672, sıkı geçmeli ve hidrolik tutucuların hassasiyeti ile bir pens tutucunun esnekliğini bir arada sunmaktadır.

Sprauel konuyla ilgili şunları söyledi: “Sıkı geçmeli ve hidrolik tutucular, ISO boyutlu seride bulunan takım sapları

için kullanılmaktadır. Bir pens tutucu ise pensleri değiştirerek farklı çaplardaki takımlar için kullanılabilir.”

Pens tutucunun esnekliğinin yanı sıra EPB 5672, frezeleme, delme, diş açma ve raybalama gibi çok çeşitli uygulamalarda kullanılabilme özelliğine de sahiptir. Talaşlı imalat yapan şirketler için bu, takım stoklarının azaltılması ve farklı ihtiyaçlara hızlı bir şekilde yanıt verilebilmesi anlamına gelir. Son olarak,

Kesici

kullanılan yeni finiş de önemli özelliklerden biridir.

Sprauel konuyla ilgili şunları söyledi: “Gövdede ve somunda gerçekten çok kaliteli bir kaplama kullandık. Gövdede oksitlenmeyi önleyen bir kaplama kullanılırken, somunda kullanılan oksitlenmeyi ve sürtünmeyi önleyen kaplama dişi korumaktadır.”

Takımlar

& Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

21

Metal İşleme

22 Kesici

Takımlar

& Tutucular

Kesici Takımlar / Eylül - Ekim 2019

Metal İşleme

metal işleme Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Eylül - Ekim

2019

23

Makale

TALAŞLI İMALATTA KULLANILAN KESİCİ

Metal işleme sektörüne yönelik Kollmorgen lineer ve gövdesiz direk tahrik motorları (DDL ve KBM)

Toluşan alaş

kaldırma esnasında kuvvetler, basınç, sürtünme, ısı oluşumu ve aşınma gibi olaylar ile birlikte ekonomiklikte dikkate alınırsa bir kesici takım, yüksek sıcaklıklarda aşınmaya karşı dayanıklı ve iyi bir kimyasal kararlılığa, ısı birikiminin önlenmesi için yüksek ısı iletim yeteneğine, ucuz olması yanında darbe etkisine karşı yeterli derecede tok olma özelliğine sahip olmalıdır.

Ancak bütün bu özelliklere sahip bir kesici yoktur. Çünkü bu özellikler birbirleriyle ters düşebilmektedir.

Teknolojinin gelişmesi, değişik kesici takımları geliştirmeyi gerekli kılmıştır. Neticede, 24

Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

daha yüksek tokluk özelliğine sahip olması, daha iyi aşınma direncine sahip olması ve daha yüksek ısıya dayanması için karbürlü takım malzemeleri geliştirilmiştir (1).

Takım malzemeleri, iç yapıları, ömürleri, imalat şekilleri, ve mekanik özelliklerine göre; Karbon çelikleri ve takım çelikleri, Yüksek hız çelikleri, Sert maden uçlu kesiciler, Seramikler, Sermetler, Siyalonlar, Coroniteler, Elmaslar ve Kübik Bor Nitrürler olarak gruplandırılabilirler.

1.GİRİŞ Kesici takımlar, bir takım tezgahına tespit edilerek endüstriyel bir ürüne şekil

veren aletlerdir. Bu şekil verme işlemi genellikle malzemeden talaş kaldırılarak meydana gelmektedir.Değişik makine ve makine parçalarının imalatını sağlamak için kullanılan kesici takımın, talaş kaldırma esnasında oluşan yüksek zorlamaları karşılaması zorunludur.

Günümüz sanayisindeki rekabet ortamı, gelişen teknoloji nedeniyle meydana gelen talaş kaldırma yöntemlerinin çeşitliliği ve farklılıkları sonucunda metalik ve metalik olmayan çok sayıda kesici takım malzemesinin geliştirilmesini sağlamıştır.Halen dünyanın çeşitli yerlerinde farklı çevre şartlarında talaş kaldırma işlemleriyle değişik makinelerin üretimi

sağlanmaktadır. Bir çok uygulama için birden fazla takım malzemesi uygun olabilir. Sonuç olarak takım seçimi malzemenin kolay temin edilebilirliği ve ekonomikliliğine bağlıdır. Bu gereksinimleri karşılamak için yeni takım malzemeleri araştırılmış ve çok sayıda malzeme denenmiştir(1).

Ticari olarak bugün mevcut takım malzemelerinin değişik uygulamalarındaki performansları; takım ömrüne, talaş kaldırma miktarına, yüzey hassasiyetine, ve takım maliyetine bağlı olarak değişmektedir.

2. KESİCİ TAKIM MALZEMELERİ Kesici takım malzemeleri ; iç yapıları, ömürleri, imalat şekilleri, mekanik ve fiziksel özelliklerine göre aşağıdaki gibi sıralanabilirler: – Karbon çelikleri ve takım çelikleri, – Yüksek hız çelikleri, – Sert maden uçlu kesiciler, – Seramikler, – Sermetler, – Siyalonlar, – Coroniteler, – Elmaslar, – CBN, – PCBN.Talaş kaldırma işlemlerinde , ya tornalama ve delme işleminde olduğu gibi tek noktalı takımlarla sürekli kesme işlemi , ya da frezeleme işleminde olduğu gibi çok uçlu takımlarla sürekli olmayan kesme işlemi yapılır. Sürekli kesme işleminde kesici uçta yüksek sıcaklıklar oluşurken süreksiz kesme işleminde ise kesici uçlar darbeli yüklere maruz kaldığından daha büyük kuvvet ve sıcaklık değişmeleri meydana gelir.

Bu olumsuzlukları en aza indirgemek için istenilen yüzey kalitesine ve malzemenin iç yapısına göre uygun devir ve kesme hızları verilmelidir (1).

Takımın, sürekli dönme çevriminden de oluşan ısıtma ve soğutma etkisini yenmesi için yeterli darbe direncine sahip olması gerekir. Kesici takımın bu darbe direnci düşükse takım ucu hızlı bir şekilde aşınır .Tüm bu olaylar ekonomiklikle beraber dikkate alınırsa kesici takımda aranan özellikler şöyle sıralanabilir (1): – Aşınmaya ve şekil değiştirmeye

dayanıklı olması için yüksek sertlik, – Kırılmaya ve özellikle darbelere karşı yüksek tokluk, – Oksidasyona dayanıklı olması için yüksek kimyasal kararlılık, – Yüksek kızıl sertlik ve termik darbelere karşı yüksek mukavemet.

3. KARBON ÇELİKLERİ ve TAKIM ÇELİKLERİ Endüstri devriminin başlangıcından beri talaş kaldırma işlemlerinde sadece karbonlu çelikler kullanılmaktaydı. Bu yaklaşık % 0.82 karbon içeren demir alaşımından oluşmakta ve çelik yapmayı kolaylaştırmak için manganez, silis, sülfür ve fosfor gibi diğer alaşım elementleri katılmaktaydı. Karbonlu takım çeliği 835o C ile 850o C arasında kızıl sıcaklıkta sertleştirilir ve bunu oda sıcaklığına kadar çok hızlı suda soğutma takip etmekteydi.

Bu ani soğuma neticesinde sertleştirme esnasında malzemenin iç ve dış kısımlarında çatlama eğilimi meydana gelebilmektedir. Diğer alaşımlı çeliklere göre aşınmaya karşı dayanımları daha düşüktür (1).

Alaşımlı takım çeliklerinde; karbonlu takım çeliklerinin kesme özelliklerini iyileştirmek amacıyla alaşım elementleri ilave edilerek mukavemet özellikleri ve kritik soğuma hızları değiştirilebilir. Alaşım elementleri olarak; az miktarda tungsten (W), krom (Cr), vanadyum (V), kobalt (Co), nikel (Ni), molibden (Mo) ve manganez (Mn) katılır.

4. YÜKSEK HIZ TAKIM ÇELİKLERİ (HSS) 20. yüzyılın başından beri bilinen ve sürekli geliştirilen kesici takım grubu olup diğer takım malzemelerine nazaran düşük maliyeti ve işlenebilme özelliği nedeniyle yaygın olarak kullanılmaktadır. Yüksek hız çelikleri, yerini birçok uygulamada toz metalürjisi tekniği ile üretilen, daha yüksek hızlarda kesme işlemi yapabilen ve aşınma dirençleri daha yüksek olan sert metallere bırakmıştır. Fakat yüksek hız çelikleri tokluk değerlerinin yüksek Kesici

Makale olması sebebiyle bazı talaşlı imalat yöntemlerinde önemini yitirmemiştir.

Yüksek hız çelikleri, genelde helisel matkap, azdırma çakıları, kılavuzlar, parmak freze gibi kesici takım malzemelerinde kullanılırlar (2).

Hız çelikleri, yüksek alaşımlı asal çeliklerdir. 600oC sıcaklığa kadar sertliklerini muhafaza ederler.

Yüksek kesme hızlarında (30/50 m/ dak) talaşlı imalatta kullanılan kesici takımlardır.

Yüksek hız takım çelikleri T ve M olmak üzere iki gruptan oluşmaktadır.

Bunlar ilk alaşım olan Tungsten ve Molibden yüzdesine göre belirlenir.

T serisi %12-20 tungsten ve diğer alaşım elementi olarak Vanadyum ve Kromla birlikte kobalttan oluşurken M serisi yaklaşık %3.5-10 Molibden ile diğer alaşım elementleri olarak Kobalt, Krom ve vanadyum içerir (1,2).

Genel olarak, M serisi, T serisinden daha yüksek abrasyon aşınma direncine sahip olmakla birlikte daha ucuz ve ısıl işlemde daha az bozulma göstermektedir.

4.1. Yüksek Hız Çeliklerinin Genel Özellikleri M ve T türüne bakılmaksızın yüksek hız takım çelikleri kendi aralarında fiziksel olarak birçok benzerliklere sahiptirler. Bunlar şöyle sıralanabilirler.

– Hepsi yüksek alaşım içeriğine sahiptirler.

– Genellikle 64 Rc sertliğine müsaade etmesi için yeterli oranda C içermektedir.

– Merkezden yüzeye üniform sertliğe sahiptir.

– Hepsi yüksek sıcaklıklarda sertleştirilebilir (1,3).

5. SERT MADEN UÇLU KESİCİLER (SİNTERLENMİŞ KARBÜRLER) Sert maden uçlar, sıcaklığa dayanıklı takım malzemesi olup sert karbür parçacıkları ve sünek metallerle birleşmesiyle üretilir. Bu malzemeler, ilk olarak 1920’li yıllarda Almanya’da elmas kullanımının pahalı olmasından dolayı ve yeterli aşınma dirençli kalıp malzemesi üretmek amacıyla geliştirilmiştir. Önce tungsten karbür Takımlar

& Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

25

Makale (WC) ile kobalt bağlayıcı kullanılarak üretilmiştir. Fakat birçok hatalara sahip kaba bir yapı gözlenerek kesici takım ve kalıp malzemesi olarak tatmin edici bulunmamıştır. 1923 yılında Fransa’da toz metalürjisi tekniği ile ince tungsten karbür tozlarla az miktarda demir, nikel veya kobalt tozları karıştırılarak preslenmiştir. Sonra yaklaşık 1300oC de sinterlenmiştir. O zamandan beri esası WC_Co esaslı karbürlü malzemeler, farklı malzemeler ve kesme operasyonları için değişik tipleri olan karbürler geliştirilmiştir.

Karbür, üretiminin yaklaşık %50 talaş kaldırma işlemlerinde kullanılmaktadır. Bu malzemeler “ sinterlenmiş karbür “ olarak da adlandırılır. Bunlar iyi aşınma direnci gösterdiklerinden 40 m/dak’dan 350 m/dak kesme hızına kadar sertliğini ve kesiciliğini kaybetmeden etkili şekilde kullanılabilmektedir (1,3).

5.1. Sinterlenmiş Karbür Tungsten karbür veya sert metal olarak da adlandırılan sinterlenmiş karbürler 1930’larda geliştirilmiştir.

Bu malzeme, bir bağlayıcı metal içerisinde %90 sert karbür parçacıklı bir toz metalürjisi ürünüdür (4).

Günümüzde sinterlenmiş karbürlerin iki çeşidi yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlar: Tungsten karbür + kobalt alaşımlı düz karbür uçlar (WC+Co), Tungsten karbür + kobalt + titanyum karbür + tantalum karbürlü uçlardır(WC+Co+TiC+TaC) 5.1.1. Sinterlenmiş Sınıflandırılması

Karbürlerin

Sinterlenmiş karbürler için dünyaca kabul edilen bir sistem yoktur.

Bileşimlerine, mikro yapılarına, fiziksel özelliklerine göre değil, kullanıcı ve üretici tarafından yapılan uygulama kod sistemine göre sınıflandırılır. Avrupa ve Japonya’da kabul edilmiş ISO sınıflandırma sistemine göre malzemeler üç gruba ayrılır. Bunlar, P, M, K harfleri ve bu harflerin sonuna gelen rakamlardır.

– P serisi (mavi): Yüksek alaşımlı, tungsten karbürlü takım olup 26 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - EKim 2019

uzun talaş çıkaran malzemelerin işlenmesinde kullanılır.

– M serisi (sarı): Alaşımlı tungsten karbürlü takım olup titanyum oranı P serisinden azdır. Çelikler ve dökme demirlerin işlenmesinde kullanılır.

– K serisi (kırmızı): Düz tungsten karbür kobalt alaşımlı takım olup, dökme demir, demir olmayan metaller ve metal olmayan malzemelerin işlenmesinde kullanılır (1,3).

5.2.

Kaplamalı Karbürler

Sinterlenmiş

Kaplama; kesme kuvvetini, oluşan ısıyı, ve aşınmayı büyük oranda azaltarak geçici bir yağlayıcı görevi yapmaktadır. Bu, özellikle daha kaliteli yüzey elde edilmek istenildiğinde daha yüksek hızların kullanılmasına imkan sağlar(1).

Kesici takım malzemelerindeki en önemli gelişme, takımların yüzeylerinin birkaç mikron kalınlığındaki tabaka ile kaplanmasıdır. Kesici takımların yüzey kaplamalarında yaygın olarak dört farklı kaplama malzemesi kullanılmaktadır. En belli başlı kaplama malzemeleri titanyum karbür (TiC), titanyum nitrür (TiN), titanyum karbonitrür (TiCN), alüminyumoksit (Al2O3)’tir.

Titanyum nitrür kaplamalar aşınma etkisini azaltmaktadır. Oksidasyona karşı direncin gerekli olduğu uygulamalarda titanyum alüminyum nitrür (TiAlN), sert malzemelerin işlenmesinde titanyum karbür nitrür (TiCN) kaplamalar en iyi özelliklere sahiptirler. Korozyona karşı direncin gerekli olduğu uygulamalarda ise daha kalın seramik kaplamalar kullanılmaktadır (5).

Kaplamalı takımlarla yapılan işlemlerde, yüksek hızda aşınma direncinin yükselttiği ve takım ömrünün 2-3 kat arttırdığı görülmektedir. Bir çok kullanıcının takım ömrünü azaltmadan kesme hızını %25-50 arttırarak ekonomik açıdan büyük avantaj sağladığı

görülmektedir (1,3).

6. SERAMİK KESİCİLER Seramik malzemeler yüksek sıcaklıklara karşı dayanıklı olan inorganik, metal olmayan malzemelerdir. Seramik kesicilerin dar olan kullanım alanları katkılı seramiklerin, seramik matrisli kompozitlerin ortaya çıkarılmasıyla artmaya başlamıştır (2,6).

Karbür esaslı kesici uçlar 800oC sıcaklıklara kadar yüksek performans göstermektedir. Fakat daha fazla sıcaklık yükselmelerinde sertlik düşmektedir. Yüksek sıcaklıklara karşı dayanma direnci dikkate alındığında seramikler, çok daha iyi performans göstermektedirler. Çünkü bu kesiciler sertliklerini yaklaşık 1200oC’ye kadar koruyabilmektedirler. Fakat bununla birlikte seramik kesiciler, diğer kesicilere oranla daha sert ve dolayısıyla da daha kırılgan bir yapıya sahip olduğundan bu kesiciler, sürekli talaş kaldırma işlemlerinin olduğu yerlerde, sert metallerin son bitirme pasolarında tercih edilmektedir (1,2,3).

Seramik takımlar sert, yüksek kızıl sertliğine sahip, iş parçası malzemesi ile reaksiyona girmeyen takımlardır.

Uzun bir takım ömrüne sahiptirler ve yüksek kesme hızlarında talaş kaldırabilirler. Metalik olmayan seramiklerin özelliklerinde çeliklere göre bazı temel farklılıklar mevcuttur: – Yoğunlukları çeliğin üçte biridir, – Çok yüksek basma mukavemetine sahiptirler, – Çeliklerde söz konusu olan plastik uzama seramiklerde söz konusu değildir, – Çok daha kırılgandırlar, – Saf seramiğin elastikiyet modülü çeliğin yaklaşık iki katıdır, – Çeliğin ısıl iletim katsayısının yüksek olmasına karşın seramikler çok düşük ısıl iletim katsayısına sahiptirler (4).

Seramikler, yüksek sıcaklıklarda iyi oksidasyon direnci, takım aşınma miktarını azalttığı ve iyi sıcak sertlik

performansları nedeniyle istenilen takım malzemeleridir. Bu özellikler işlenmesi zor olan malzemelerin 300 m/dak. kesme hızından daha büyük hızlarda kullanılmasını mümkün kılmaktadır. Örneğin, araba frenleri ve kavramalar 600 m/dak kesme hızıyla başarılı bir şekilde işlenmektedir. Bunun dışında bu takımlarla alüminyum alaşımları 910 m/dak magnezyum alaşımları 3000 m/dak da kullanılmaktadır (1,3). Seramik kesicilerin esasını alüminyum oksit (Al2O3) oluşturmaktadır. Bunun yanında magnezyum oksit (MgO), Yitrum oksit (Y2O3), zirkonyum oksit (ZrO), Krom oksit (CrO), vb. malzemeler farklı özellikteki seramiklerin elde edilmesinde kullanılmaktadır.

Bugün gelinen nokta itibariyle çeşitli seramik kesici türleri geliştirilmiştir.

Seramik kesicileri temel olarak üç sınıfta incelemek mümkündür (1).

– Al2O3 içeren seramikler, a) Saf oksit esaslı, b) Katkılı alüminyum oksit esaslı, c) Alüminyum oksit esaslı takviyeli, – Silisyum nitrür (Si3N4) içeren seramikler, – Kaplamalı seramikler (1).

Seramik kesici takımlar, öncelikle tornalama ve delik delme işlemlerinde tercih edilmekte olup bu seramiklerin farklı uygulama alanları aşağıda gösterilmektedir.

Yüksek sıcak sertliği ve kimyasal kararlılığı nedeniyle seramikler işlenmesi güç olan malzemelerin 300 m/dak ve daha büyük kesme hızlarında bitirme işlemlerinde kullanılmaktadır.

Yüksek talaş kaldırma miktarı da rijit tezgahlarla ve sürekli kesmeyle mümkündür.

Seramik kesici takımların ilk akla gelen uygulama alanları şunlardır: – Çelikler ve dökme demirler, – 66 Rc’ye kadar çelikler, – Nikel esaslı süper alaşımlar (1).

7. SERMET KESİCİ TAKIMLAR Sermet, sert partikül olarak tungsten karbür yerine titanyum karbür (TiC), titanyum karbonitrür (TiCN) ve/veya titanyum nitrür (TiN) gibi titanyum

esaslı karbürlerin kullanıldığı sinterlenmiş karbürlerin genel adıdır.

Sermet ismi SERamik ve METal den gelmektedir. Bunun nedeni metal bağlayıcı içerisindeki seramik parçacıklardır. Bir toz metalurjisi ürünü olan sermetlerin sinterlenmiş karbür ve tüm sert metallerin sermet olduğu tartışılabilir ancak pratikte sermet tungsten değil titanyum karbüre dayalı sinterlenmiş karbürleri içeren bir malzeme grubudur (2,3,4).

Sermet kesici takımların en genel özellikleri: – Yüksek (ve belirli bir dereceye kadar düşük) kesme hızı yeteneği, – Uzun takım ömrü boyunca sağladığı yüksek hassasiyet, – Yüksek kaliteli bir yüzey oluşturmasıdır (7).

Sermetler, kesme hızı bakımından kaplamalı karbürlü takımlardan daha iyi performans göstermekte ve kesme hızında yaklaşık üst sınır olarak %100 artış sağlayarak 340 m/ dak’ya kadar ulaşabilirken karbürlü takımlar ise yaklaşık 160 m/dak civarında kalmaktadır. Kaplamalı takımlarda ise bu değer yaklaşık 240 m/dak’a yaklaşmaktadır.

Seramiklerle karşılaştırıldığında ise karbürlü takımlarda ilerleme miktarı aralığının 0.08 mm/dev ile 0.30 mm/ dev iken bu değer seramiklerde daha dar aralıklarda olup 0.12 mm/dev ile 0.24 mm/dev arasında değiştirdiği görülebilir. Bu nedenle, bu takımlar, kaplamalı takımlar ve seramikler arasında dengeyi sağlamaktadır (1).

Sermet kesici takımların değişken sıcaklıklar sonucu ortaya çıkan ısıl çatlaklara karşı duyarlı kılan sınırlı ısıl iletkenlikleri vardır. Soğutma sıvısının kullanılmadığı işlemlerde başarıyla kullanılırlar. Soğutma sıvısı kullanılacaksa sıcaklık değişimlerinin önüne geçilmesi için, soğutma sıvısının doğru ve yeterli miktarlarda kullanıldığı işlemlerde kullanılmalıdır (7). İlerleme ve talaş derinliğinin çarpımı olan talaş alanı, kalite için özel sınırlar içinde tutulmalıdır.

Kaplamalı sinterlenmiş karbürlere göre, sermetler daha sınırlı bir talaş Kesici

Makale alanına sahiptirler. İdeal olarak en iyi verimliliğin sağlanması için yüksek ilerleme ve düşük talaş derinliği değerleri tercih edilmelidir.

Gerçek kesme verilerine bağlıdır, ancak 0.35 mm/dev civarındaki ilerlemeler genellikle ilerleme için sınır değerleridir (7).

Sermet kesiciler, paslanmaz çelik ve sertleştirilmiş çeliğin süreksiz olarak kaba işlenmesinde, sinterlenmiş karbüre göre yeterli olmayan tokluk nedeniyle takımın vaktinden önce kırılmasına sebep olduğundan dolayı tercih edilmezler. (1).

8. SİYALONLAR Siyalonlar, silisyum alüminyum oksinitrür (Si-Al-O-N) bileşiminden oluşan silisyum nitrür esaslı kesici takım malzemeleridir. Bunların üretiminde yaklaşık %88 alüminyum nitrür (AlN) ve %13 alümina (Al2O3) ile birlikte %10 yitrum oksit (Y2O3) tozları karıştırılarak kurutulmaktadır. İstenilen şekil ve boyutta yaklaşık 1800oC de 1 saat süreyle sinterlenerek preslenir (1,3).

Seramik kesici takımlar yüksek sıcaklıklara dayanma yeteneği nedeniyle sinterlenmiş karbürlerden çok daha yüksek hızlarda kullanılabilmektedir. İyi bir bitirme yüzeyi gerektiğinde alüminyum oksit esaslı seramikler sıkça kullanılmaktadırlar. Ancak, kaba talaş kaldırma işlemlerinde özellikle aralıklı kesme işlemlerinde veya yarı bitirme işlemleri için siyalon kesicilerin seçilmesi gereklidir. Yüksek aşınma miktarlarına rağmen siyalon takımlar kopmaya karşı güvenilir ve ani uç kırılması oluşturmaz. Bu nedenle takım ömrü oldukça uzun sürmektedir (1).

Nikel esaslı alaşımların kaba talaş kaldırılmasında siyalon malzemeler, karbürler veya alüminyum oksit içeren seramiklere göre çok iyi performans gösterirler. Siyalon kesiciler kullanılarak kesme hızı, karbürlerle karşılaştırılarak % 150200 arttırılabilmektedir (1).

Takımlar

& Tutucular

/ Eylül - EKim 2019

27

Makale 9. CORONİTE Coronite yüksek hız çeliğinin tokluğu ile sinterlenmiş karbürün aşınma direncini bir araya getiren yeni bir kesici takım malzemesidir.

Coronite parmak frezelerin bu alandaki benzerlerinden daha hızlı talaş kaldırmalarını, daha uzun ve güvenilir bir takım ömrüne sahip olmalarını, daha iyi bir yüzey kalitesi elde etmelerini sağlar. Bu takım malzemesi daha çok çelik işleme için geliştirilmiş bir malzeme olmasına karşın titanyum ve çeşitli hafif alaşımların işlenmesinde de iyi sonuçlar verir (4).

Coronite takımlara, yeni bir takım malzemesi özelliklerini kazandıran tane büyüklüğüdür. Bu özellikler çok küçük (0.1 mikron) titanyum nitrür tanelerini üreten gelişmiş teknoloji sayesinde elde edilir. Özel bir tekniğin kullanılmasıyla küçük TiN taneleri çelik matrislerin içerisine %35 ila %60 oranında bir hacim kaplayacak şekilde dağıtılır (4).

Küresel uçlu parmak frezeler dışında hiçbir parmak freze tümüyle coronite malzemeden yapılmaz. Bu takımlar üç kısımdan oluşmaktadır: – Çelik bir çekirdek, – Çapın %15’i kalınlığında bir coronite tabakası, – Yaklaşık 2 mikron kalınlığında bir TiCN veya TiN kaplama (4).

10. ELMAS TAKIMLAR Elmas uçlu takımlar, çok yakın toleranslı ve yüksek hassasiyet gereken metal olmayan ve demirsiz malzemeleri işlemek için kullanılırlar.

Bunlar gevrek olduğundan şoka ve kesme basıncına karşı karbürlü kesiciler kadar dirençli olmadığından esas olarak bu malzemeler son bitirme yüzeylerinin işlenmesinde kullanılan takımlardır (8).

Elmas kesici takımlar genellikle demir içermeyen metalik malzemeler ve metal olmayan malzemelerin işlenmesinde kullanılmaktadırlar (1).

Elmas kesici takımlarla daha verimli 28 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

işlem yapabilmek ve takım ömrünün uzun olması için aşağıdaki kurallar dikkate alınmalıdır.

– Elmas kesicilerde uç açısı maksimum olacak şekilde yaklaşık 90o tasarlanmalıdır, – Bu kesicilerle ayar yapılırken her zaman dikkatli olmalı, – Takım, iş parçası ekseninde ayarlanarak kullanılmalı, – İş parçası karbürlü takımla kaba işlenmeli ve ince işleme için elmaslar kullanılmalı, – Takım iş parçasına dalma işlemi her zaman iş parçası dönerken başlamalı ve kesme işlemi yapılırken asla tezgah durdurulmamalı, Tezgah titreşimden uzak olmalı ve kesici uçlar her zaman ayrı kutularda kauçuk koruyucular arasında muhafaza edilmelidir (8).

Elmas uçlu takımlarla genellikle çok az ilerleme ve yüksek kesme hızlarında çok az talaş derinliğinde çok verimli şekilde kesme işlemi yapılır. Bunlar takım/talaş ara yüzeyinde oluşan sıcaklık 860oC’yi aşan malzemelerde tavsiye edilir. Her çeşit malzeme ve tezgah için ideal kesme hızları mevcut bulunmaktadır. Elmas takımlar için minimum kesme hızı 86-90 m/dak olmalıdır. Her iş için tezgah şartları maksimum kesme hızını belirler. Bazı uygulamalarda 3000 m/dak’ya kadar kesme hızlarına ulaşılabilmektedir.

Elmas kesici takımların, uygun şartlar ve takım tezgahının rijitliği gibi takım performansına etki eden faktörlerin iyi derecede olması göz önünde bulundurulduğundaki avantajları şöyle sıralanabilir: – Yüksek kesme hızlarında kesme yapabilmesi ve diğer takımlara göre üretimin 10-15 kat arttırılabilmesi, – 0,128 µm ve daha az yüzey hassasiyeti kolaylıkla elde edilebilmesi, çoğu zaman iş parçası üzerinde gerekli diğer yüzey bitirme işlemlerini gerektirmemesi, – Çok sert ve abrasyona dirençli olduğundan, abrasive malzemelerin işlenmesinde daha uzun takım ömrü elde edilmesi, – 0.012 mm’ye kadar düşük talaş derinliğinde hem iç hem de dış yüzey

tornalama işlemi yapabilmesi, – Daha yakın toleranslı parçalar üretebilmesi ve kesici uç üzerinde metalik parçaların kaynak olması veya yapışmasının önlenmesidir (1).

11. KÜBİK BOR NİTRÜR (CBN) Kübik bor nitrür, elmastan sonra gelen ikinci en sert kesici takım malzemesidir. Çok yüksek sertlik, çok yüksek kızıl sertlik (2000oC), mükemmel aşınma direnci ve işleme esnasında genellikle iyi kimyasal kararlılık gibi özellikleri sayesinde mükemmel bir kesici takım malzemesidir (2,4).

CBN kesici takımlar çok yüksek basınç ve sıcaklıklar altında özel seramik bağlayıcı malzemelerin karışımının sinterlenerek yapıldığı kesici takım malzemeleridir. Dövme çelik, sertleştirilmiş çelik, dökme demir, yüzeyi sertleştirilmiş iş parçaları ve ısıl dirençli alaşımlar CBN takımların yaygın olarak kullanıldığı malzemelerdir (4).

CBN kesici takımlar, sertlikleri 48 HRc’nin üzerinde olan sert iş parçası malzemelerinde uygulanmaktadır. İş parçaları çok yumuşaksa takım aşırı şekilde aşınır. Malzeme ne kadar sertse takım aşınması o derece azdır.

CBN kesici takımlar, sağladıkları mükemmel yüzey kaliteleri sayesinde tornalama işlemlerini taşlama işlemlerine alternatif hale getirmişlerdir (4).

12. ÇOK KRİSTALLİ KÜBİK BOR NİTRÜR (PCBN) Çok kristalli kübik bor nitrür uçlar ile daha yüksek kesme hızlarında, daha fazla talaş derinliğinde kesme yapılabilmekte ve sertliği 35 HRC den daha yüksek sertlik derecesindeki malzemeler işlenebilmektedir. Çok kristalli kübik bor nitrürlerin temel özellikleri aşağıdaki gibi özetlenebilmektedir: – Yüksek sertlik, – Yüksek abrasyon direnci, – Yüksek basma dayanımı, – Yüksek termal iletkenlik (1).

Makale

Bu takımlar düz tornalama, alın tornalama, delik büyütme, profil tornalama ve frezeleme işlemlerinde de başarılı olarak kullanılmaktadır.

Bu takımlar aşağıdaki malzeme gruplarının işlenmesinde kullanılmaktadır.

– Sertliği 45 – 65 HRC olan malzemeler, AISI 4340, 8620, M2 ve T15 gibi sertleştirilmiş çelikler ve nikel esaslı sert malzemeler – Brinell sertliği 180 – 240 olan dökme demirler, abrasiv demirli metaller ve nikel dirençli malzemeler, – Sertleştirilmiş parçaların bitirme işlemlerinde, tipik olarak takım çelikleri veya talaş derinliği 0.5 mm’ den az ve 0.2 mm’ lik yüzeyi sertleştirilmiş parçalar, – Jet motoru parçaları gibi uzay endüstrisinde kullanılan yüksek nikel alaşımlı süper alaşımlar (1).

Kaba dereceli PCBN takımla yapılan kesme işleminde başlıca uygulanan

malzemeler ve işleme parametrelerini şöyle özetlenebilir (1).

– Sert nikel alaşımları, – YHÇ takımları, – Soğuk iş takım çelikleri, – Cr-Ni’li çelikler, – Kobalt esaslı ve nikelli sert yüzeyli alaşımlar, – Beyaz dökme demirler, – Esmer dökme demirler vb. işlenebilmektedir.

13.SONUÇ ve İRDELEME İnsanoğlunun değişik ihtiyaçları sonucu değişik türde ürünler ortaya çıkmış ve ürünlerin ihtiyaçları karşılayabilmesi için çok çeşitli malzeme türleri bulunmuştur. Bu malzemeleri işleyebilme ihtiyacından ötürü de çok çeşitli kesici takımlar keşfedilmiştir.

Talaşlı imalat sektörü işleyen ve işlenen malzeme olmak üzere iki

ana gruba ayrılır. Bu çalışmada, değişik hammaddeleri işleyebilmek için kullanılan kesici takımlar incelenmiştir. İşlenen malzemeye göre kesici takım seçimi çok önemli bir faktördür. Talaşlı imalat sektöründeki diğer önemli bir faktör ise rekabeti sağlayabilmek için zaman tasarrufu yapmaktır. Üretim zamanının kısaltılması ham maddeye göre uygun bir takım seçmekle mümkündür.

50 yıldan daha fazla bir süre önce HSS takımlar ile 20-30 m/dak’lık kesme hızları yeterli görülmekteyken günümüzde 500-600 m/dak’lık kesme hızlarına ulaşılmıştır. İlerleyen yıllarda şüphesiz bu kesme hızları geliştirilen takım ve kaplama türleriyle daha da yüksek seviyelere çıkacaktır.

KAYNAKLAR 1. ŞAHİN Y. ,Talaş Kaldırma Prensipleri ,Cilt 1. ,Gazi Kitapevi Ekim 2003 2. CAN Ahmet, AISI 5140 Çeliğinin Sermet , PVD İle Tı AIN – CUD İle TIN Kaplanmış Kesici Uçlarla Tamamlanmasında Kesme Değişkenleri, Kaplama Cinsi ve Takım Aşınmasının Yüzey Pürüzlülüğüne Etkisinin Deneysel İncelenmesi,Yüksek Lisans Tezi,Gazi Üniversitesi, Temmuz 2003 3. ŞAHİN Y., Talaş Kaldırma Prensipleri , Cilt 1., Nobel Yayın Dağıtım , 2000 ANKARA 4. ÇAKIR M. C., Modern Talaşlı İmalatın Esasları,Ceylan Matbaacılık , Mayıs 1999 5. HABALI K. ,Kesici Takım Kaplama Malzemesinin Takım-Talaş Ara Yüzey Sıcaklığı Üzerindeki Etkisinin Deneysel Olarak Araştırılması,Doktora Tezi,Gazi Üniversitesi,Nisan 2003 6. ŞAHİN Y. , İmal Usulleri ,Gazi Kitapevi , Haziran 2003 7. ÇAKIR M. C. , Modern Talaşlı İmalat Yöntemleri, Rota Ofset ve Matbaacılık, Bursa 2000 8. KRAR S.F.,OSWALD J.W., AMAND J.E.,Techonology Of Machine Tools,Third Editions.

Yazar: Semih SEYMEN – Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Bölümü Kalıp Ana Bilim Dalı Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

29

Yorum

KATMANLI ÜRETİMİN GELİŞMESİ VE DİĞER YÖNTEMLERLE BİRLİKTE KULLANIMI Ö nümüzdeki yıllar üretiminde katmanlı

içinde metallerin yöntemler (AM) kullanılmasının (metallerde 3D baskı olarak da bilinir), geleneksel olarak “çıkarmalı” yöntemlerle çalışan üreticilerin üretim konusundaki yaklaşımlarını değiştireceğine hiç şüphe yoktur. Gerçekten de, otomotiv prototipi üretimi ve havacılıktan tıbbi cihazlara ve güç üretimine varan alanlardaki orijinal malzeme üreticileri uzun zamandan beri AM tekniklerini üretim hatlarında kullanmaya başladılar. Dahası, bu yeni teknolojinin avantajlarının üretim sürecinin kendisi kadar, üretimde kullanılacak takım tezgahlarının oluşturulmasında da kullanılabileceği kolayca anlaşılabilir.

Gelişme ve Diğer Yöntemlerle Birlikte Kullanım Kuşkusuz, katmanlı üretim tümüyle yeni bir yöntem değildir – orijinal olarak 1980’lerin ortasında geliştirilmeye başlanan bu yöntem yedi farklı standart AM teknolojisi altında kategorize edilmiştir ve bunların bazıları metallerde kullanıma uygundur.

Uzman şirketler yirmi yılı aşan bir süreden beri lazerli sinterleme işlemiyle metal üzerinde AM kullanmaya başlamış durumdadır.

Ancak o günlerden bu yana teknolojideki önemli ilerlemeler sonucunda hem toz yataklı füzyon sistemleri (parçayı oluşturan malzemenin katmanları eritilir) hem de yönlendirilmiş enerji biriktirme (toz üfleme, toz besleme veya metal tozu biriktirme olarak da bilinir) alternatifleri, parçaları ince malzeme katmanlarının birikimi ile oluşturabiliyor.

Bu gelişimi desteklemek üzere katmanlı üretimde kullanılan malzeme türleri de artıyor. Artık atomize metal tozu seçenekleri 30 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

düşük alaşımlı çeliklerin, takım çeliklerinin, paslanmaz çeliklerin, dubleks çeliklerin, kobalt alaşımlarının, nikel alaşımlarının, alüminyum alaşımlarının ve titanyum alaşımlarının kaplanmasında kullanılıyor.

Gerçekten de, üretim süreçlerinin dereceli bir biçimde gelişmesi öngörülebilir. Bunu sağlayacak olan ise, bir uçtan diğerine değer kattığı gösterilmiş olan AM teknikleri desteğiyle geleneksel işleme yöntemlerinin verimliliğinin artırılması ve maliyetinin düşürülmesidir. Aslında daha şimdiden katmanlı süreçlerle işleme süreçlerinin kombine edilmesini veya AM sürecinden talaşlı imalata hızlı geçiş olanağı sağlayan karşılıklı değiştirilebilir tezgah başlıklarına sahip hibrit CNC tezgahlarının ortaya çıktığını görebiliyoruz.

Dahası, katmanlı veya çıkarmalı tekniklerin seçimi tahmin edeceğiniz ölçüde “ya biri, ya da diğeri” şeklinde değildir. Pek çok durumda, örneğin bir parçanın katmanlı üretimle hazırlanmasına karar verilse bile, parçanın ince talaş işlemesinde geleneksel talaşlı imalat tekniklerinin kullanılması daha uygun maliyetli veya gerekli olabilir. Örneğin gereken toleransı elde etmek ve yüzey ince işleme taleplerini karşılamak için çok yüksek toleranslara göre baskı yapmak yerine geleneksel talaşlı imalat tekniklerini kullanmak tercih edilebilir. AM tarzı üretim, iş akışının bir parçasıdır ve eğer yüksek toleranslar gerekliyse üretim sonrası uygulama ve işleme gereklidir. Bu tür durumlarda, parçaların gerekenden büyük olarak bastırılması avantaj sağlayabilir; böylece hedef uygulama için gereken son tasarımın sağlanmasında çıkarma (işleme) operasyonu için daha iyi kesme şartları sunulabilir.

Hibrit çözümler içi boş parçaların üretiminde de uygulanabilir. Böyle bir durumda,

Yorum parçanın üretimi için bir AM prosesiyle başlayıp biten, ancak ortada klasik tezgah kullanımına ihtiyaç gösteren bir senaryo düşünülebilir.

Böylece üretim tek bir parça halinde yapılabilir ve montaja gerek kalmaz.

tajlara örnek olarak ağırlığının daha hafif olması sayılabilir. Böylece uzun kullanma mesafesine sahip parçaların işlenmesi sırasında verimliliğe ve kaliteye zarar verebilecek titreşim yatkınlığı azaltılabilir.

Bir üretici klasik tezgah tekniklerini kullanmayı sürdürse de, eğer kesici takımları uygun biçimde üretilmişse katmanlı üretimden yararlanma şansına sahip olabilir. Her ne kadar uygulamaların büyük çoğunluğunda AM teknikleriyle takımlar oluşturmak ticari bakımdan uygun olmasa da, bu tarz bir üretimin verimlilik iyileşmeleri sağlayacağı bazı alanlar vardır. Baskıyla oluşturulmuş (kafes yapılı) bir takımın sağlayacağı avan-

AR-GE Tezgah üreticileri, takım tedarikçileri, üreticiler ve diğer ilgili taraflar yeni katmanlı imalat prosesleri geliştirmek için Ar-Ge yatırımlarını artırıyor.

Sandvik Coromant da bunun dışında kalmıyor; şirket bu yılın başlarında İsveç’te yeni bir AM araştırma tesisinin açılışını yaptı.

vik Osprey (toz metalurji dünyasında global bir marka olarak 10 yıllık AM deneyimiyle uygulamada kullanılacak tozlar sunar) gelişmiş toz çözümlerine erişim olanağı bulunan bu tesis Sandvik Coromant’ın 2013 yılından bu yana yürüttüğü çalışmaların bir ürünüdür. Başlıca hedefleri arasında yeni AM çözümlerinin müşteri taleplerini nasıl karşılayabileceğini araştırma, hibrit işleme ve AM tekniklerinin uçtan uca imalat prosesine nasıl değer katabileceğini belirleme ve 3D uygulamalarıyla takım tezgahları oluşturma yeteneğinden yarar sağlayabilecek alanları araştırma sayılabilir.

Sandvik Materials Technology Sand-

Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

31

Tayvan Endüstrisi

34

Kesici

Takımlar

Kesici Takımlar

& Tutucular / Eylül - Ekim 2019

Tayvan Endüstrisi

TAYVAN ENDÜSTRİ Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Eylül - Ekim

2019

35

Tayvan Endüstrisi

UZAKDOĞU’NUN PARLAYAN YILDIZI : TAYVAN

Türkiye ve Tayvan sanayisi arasındaki işbirliği iki ülkenin de gelişiminde önemli veriler beraberinde getiriyor. Bu endüstriyel dostluk; 4. Sanayi Devriminin tüm hızıyla hayata geçtiği şu günlerde çok daha büyük önem taşıyor.

36 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

Tayvan Endüstrisi

T

ayvan Dış Ticareti Geliştirme Konseyi (TAITRA) ülkedeki endüstrinin durumunu dünyanın önemli basın kuruluşlarıyla paylaştı. Amerika kıtasından; ABD ve KANADA, Avrupa kıtasından; Almanya, Holllanda, Rusya, Polonya, İtalya, İspanya ve

Türkiye’den World Media Group olarak bizim davetli olduğumuz organizasyona toplam onbeş basın mensubu katıldı.

World Medıa Group’u Genel Yayın Yönetmeni olarak İlker Kaplan temsil etti. Ayrıca Asya grubundan da gazeteciler aynı dönemde incelemelerde bu-

Kesici

lundu. makina üreticileri kapılarını uluslararası basına açarken, yetkililer eşliğinde üretim teknolojileri kamu oyuyla paylaşıldı.

Tayvan Dış Ticareti Geliştirme Konseyi (TAITRA) Her yıl 5 milyar doların üzerinde makine ihracat değerine

Takımlar

& Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

37

Tayvan Endüstrisi

sahip bir ülke olan Tayvan, yarattığı uluslararası markalarla dünya devleri arasında yer almayı başarıyor. Ülkede üretim araçlarını üreten araçların ticareti her geçen gün artıyor. 5 - 12 Mayıs 2019 tarihleri arasında gerçekleştirilen ve World Media Group’un Endüstri 4.0 Dergisi ile yer aldığı basın tanıtım organizasyonunda, ülkenin büyük makine üreticilerinin yetkilileriyle bir araya geldik. Türkiye pazarına karşı büyük ilgi gösteren Tayvan makina

38 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

imalat endüstrisi, bölgeyi Avrupa ve diğer gelişen pazarlar arasında bir köprü olarak değerlendiriyor. Türkiye gerçekten konumu itibariyle önemli bir köprü vazifesi görebilir.

Tayvan, Türkiye’ye yaklaşık 10 saatlik uçuş mesafesinde olsa da iki ülke arasındaki kültürel, ekonomik ve ticari ilişkiler mesafeleri çoktan aşmış durumda. Türkiye’de distribütörleri aracılığıyla temsil edilen Tayvanlı üreticilerin ülkemize olan ihracatı hali hazırda toplam makine ihracatının

yüzde 10’unu oluşturuyor. Ülkenin 5 milyar dolarlık toplam makine ihracatı içinde Türkiye yüzde 5 ile Çin ve ABD’nin ardından 3. sırada yer alıyor.

Görüştüğümüz yetkililer Türkiye’deki üretimin artması ve Tayvanlı üreticilere duyulan güven ile rakamı çok daha yükseğe çekmeyi planladıklarını dile getiriyorlar. Yetkililer, gerekli koşullar ve sübvansiyonların olması halinde Türkiye’de üretime de çok sıcak bakıyorlar. Üstelik sadece ticari olarak değil, kültürel olarak da dışa dönük bir yapıya sahip olan

Tayvan Endüstrisi Tayvan’da, Türkiye’ye karşı büyük bir ilgi var.

Tayvan, özellikle son 15 yılda yaptığı çalışmalarla üretim açısından baktığımızda, Uzak Doğu Asya’nın parlayan yıldızı gibi duruyor.

Bu değerlendirmeyi yaparken, Japonya’yı ve Çin’i (gelişmişliklerini ve büyüklüklerini) göz ardı etmi-

müşteriler tarafından kabul edilmiş bir standarta ve kaliteye sahip. İhraç edilen önemli makineler arasında torna, baskı ve freze makineleri dikkat çekerken, makineler; Çin, ABD, Türkiye, Almanya, Rusya, Hollanda, Endonezya, Güney Kore, Malezya, Tayland ve dünyanın pek çok ülkesinde alıcı buluyor.

Tayvan makine endüstrisi bir komple üretim endüstrisi olarak değerlendirilmekte, zira üreticiler her bir parça için ayrı bir uzmanlığa ve parçaları karşılıklı olarak temin edebilecekleri bir üretim hattı

yorum. Kaliteyi ve ileri teknoloji kullanımını artıran üretim anlayışı ile makina ve üretim teknolojileri alanındaki gelişme hızını dikkate alarak Tayvan’ın başarısının yüzölçümü ve nüfusunu çoktan aştığını belirtmek istiyorum. Şüphesiz nüfus ve konumları farklı üç ülkeyi birebir kıyaslamak olanaklı değil; ancak Tayvan bölgesinin küresel boyutta

yükselen yıldızı. Ülke, Çin’in kaliteli makina gereksinimini karşılama konusunda da etkin bir rol oynuyor.

ağına sahipler. Her fabrika, yurtiçi ve yurtdışından edinilen bilgiyle harmanlanmış bir ar&ge’ye ve yöntem bilgisine sahip. Bununla birlikte sektör, makine standartları anlamında yurtiçi ve yurtdışındaki kuruluşlar tarafınan çok sayıda ödüle ve sertifikaya layık görülmüş bir kalite güvencesi vermekte. Bir makine endüstrisi ülkesi olması dolayısıyla elbette ki hükümetin desteği ve işbirliği şart.

tim teknolojilerine ve makinalara adapte edilmiş ve sonuçlar hızla alınmaya başlanmış. Uzak Doğu Asya’nın ada devleti Tayvan, bilimeğitim, teknoloji ve endüstri entegrasyonunu çok üst noktaya taşımış olarak; akıllı makina, akıllı üretim ve akıllı endüstri konularında çok büyük bir sıçrama yapmış durumda ve yapmaya da devam ediyor. Gelişim endüstriden – ekonomiye ve oradan da kültüre yansıyor.

Tayvan, altmış yıllık gelişim sürecini son on beş yılda hızlandırdı. Endüstri 4.0 doğrultusunda yenilikler, üre-

Medya Gününe İlgi Yoğundu

Kesici

Tayvan’ın makina endüstrisindeki başarısı doğru stratejiyle sağlandı.

Yaklaşık 60 yıllık bir geçmişe sahip olan Tayvan makine endüstrisi, her yıl daha da artan ihracat değeriyle, dünyanın farklı yerlerindeki

6 Mayıs 2019 Tarihinde TAİTRA Takımlar

& Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

39

Tayvan Endüstrisi

tarafından düzenlenen Medya Günü; uluslarası endüstri teknoloji gazetecilerinin yoğun ilgisi ile karşılandı.

Yeh : “TİMTOS’ta yeni ve farklı makinlerle karşınızda olacağız” Medya Gününde açılış konuşmasını yapan TAITRA Yönetim Kurulu Başkanı Walter Yeh şunları söyledi; “Üretim sektörü kökten değişiyor. Endüstriyel

40 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

bir devrim yaşıyoruz. Bu doğrultuda üretimimizi ve makinlerimizi yeniden dizayn etmemiz gerekiyor. Tayvan bu değişimi hayata geçiriyor. Üretim endüstrimizi bu şekilde yeniliyoruz.

Bizim Birliğimiz 1945 yılında kuruldu. Üretim sektörünün her noktasından üç bine yakın şirketimiz birliğe üye.

Bizim rolümüz ülkedeki makine üreticileri ağını kurmak ve bu girişimciler

için market yaratmak. Ürünlerimiz dünyanın farklı yerlerine pazarlanıyor. Ülkemizdeki üreticilerin ürünlerini gerek yurtiçi gerek yurtdışında sergilemeleri için etkinlikler düzenliyoruz ki bunun en önemli ayağı Tayvan’da organize edilen TIMTOS’tur (Taipei Uluslararası İmalat Makineleri Fuarı) Türkiye pazarı ülkemizde üretilen makinelere büyük talep gösteriyor

ve her yıl artan ihracat oranı bunun en önemli göstergesi.”Üretim teknolojisi sektörel standartları belirliyor. Üretim sektöründe yaşanan değişim ve gelişimi, akıllı makineleri siz de TİMTOS 2020’de göreceksiniz.

TİMTOS’ta yeni ve farklı makinlerle karşınızda olacağız. Medya günümüze katılan tüm gazeteci arkadaşlarımıza teşekkür ederiz.

Hung : “Güçlü Bir üretim Endüstrisi Kurduk”

Tayvan üçüncü sırada yer alıyor.

Küresel düzeyde pazarlama yapmak ve uluslararası müşterilere servis sağlamak Tayvan takım tezgâhları ve aksesuarları üretim sektörünün önemli bir özelliği.”

Samuel Hsiesh : “Takım Tezgahlarının Akıllı Hale Geldi” Endüstri 4.0 eğilimi doğrultusunda küresel endüstrinin akıllı üretim ve uygulamalara yöneldiğine dikkat çeken Hsies yapılan çalışmalar ile ilgili olarak şunları söyledi: “Örneğin; büyük veri, IOT-nesnelerin interneti ve birlikte anılan diğer ekipmanlar konularında üretim verimliliğini ve ürün kalitesini artırma yanında

Andy Hung’da Tayvan olarak güçlü bir üretim endüstrisi kurduklarını ve dünyanın sayılı makine üreticileri arasında yer aldıklarını söyledi. Hung sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Tayvan takım tezgahları-metal işleme teknolojileri sektörünün başarısının nedenlerinden biri olarak, akıllı fonksiyonlarla donatılmış entegre takım tezgahlarını, otomatik robot kollar gibi otomasyon birimlerini ve üretim hatlarını Çin’in otomotiv endüstrisine sağlama konusunda pratik bir geçmişe sahip olduklarını

maliyetleri azaltmak için yenilikçi çalışmalar yapılmakta ve uygulanmakta. Bu nedenle, ortaya çıkan büyük iş potansiyelini üretimde anahtar rolü olan takım tezgahları sektörü değerlendirmek durumunda. Takım tezgahlarının akıllı hale getirilmesi, endüstriyi küresel akıllı üretim eğilimlerine bağlarken ve son kullanıcıların rekabetçilik yanını kuvvetlendirirken, Tayvan’ın akıllı imalat kapasitesinin takım tezgahları üreticilerinin müşterilerine-alıcılara komple çözüm sunma gayretlerinde kullanılmasını sağlıyor. Küresel imalat endüstrisinin akıllı faktörleri - unsurları tüm imalat süreçlerine derece derece eklemesiyle, imalat sistemlerinin (imalat sistemini yöneKesici

Tayvan Endüstrisi gösteriyor. Tayvan, yüzde 5-6 arasındaki küresel paylaşım oranıyla dünyada takım tezgahları üreticileri arasında yedinci, üretiminin yüzde 79 oranındaki miktarın ihracatıyla dünyada ihracat sıralamasında beşinci sırada bulunuyor. Tayvan takım tezgahları sektörü-imalatçıları, kendi yerli pazarının gereksinimlerini karşılamak yanında, dünyanın majör takım tezgahları imalatçısı müşterilerine de (Çin, ABD, Japonya ve Hindistan) tedarik hizmeti veriyor. Örneğin; bilyalı vida ihracatında

tenlerin-tek bir girişim ve tüm tedarik zinciri dâhil) işlerini tamamlamaları veya beklenmeyen durumları doğru zamanda yeterli şekilde ele alabilmek için uygun ve verimli metotlarını seçmelerine olanak sağlıyor.”

Alex Ko : “Endüstriyel Devrim Eşiğindeyiz” Alex Ko ise dijital fabrikalar ve yeni endüstriyel devrim eşiğindeyiz diyerek konuşmasına başladı. Üretim proseslerinde önemli değişimlerin hayata geçirildiğini dile getiren Ko küresel üretim süreçlerinin farklılaştığını da vurguladı. Ek olarak imalat sistemini ve ürün imalat sürecini (prosesini) değiştirmenin, yeni imalat sisteTakımlar

& Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

41

Tayvan Endüstrisi

minde (akıllı imalat sisteminde) yeni mekanik sistemlerin ve ilgili istenen donanımlar ile yazılımların geliştirilmesiyle sonuçlanacağını vurgulayan Ko ; “Söz konusu geliştirme özellikle üretim ekipmanlarının (örneğin; metal işleme için CNC makinalar) akıl seviyelerinde geçerli olacak. Çünkü, bu geliştirme ürünlerinin rekabette daha iyi olmasını isteyen küresel ekipman tedarikçileri açısından önemli bir gösterge haline

42

Kesici Takımlar & Tutucular

gelecek. Bu nedenle dünyanın her yerindeki ana makina üreticileri, bu durumdan son kullanıcıların imalat süreçlerinde müşterilerin rekabet gücünü artırmak ve daha ileri olarak makina üreticilerinin müşterilerini tatmin etmek için istenen rekabet gücünü sürdürmelerini sağlamak amaçlarıyla paralel olarak ürün geliştirmede yararlanmak istiyorlar” dedi.

/ Eylül - Ekim 2019

Üretimde Çevreyle Uyumlu Akıllı Sistemler Medya Günü sonrası Tayvan Endüstrisinin lokomotifi işlevi gören üretim tesislerini ziyaret ettik. Bu üretim üstleri gezilerinde genel olarak edindiğimiz izlenim ise; Tayvan üreticilerinin, çevre koruma ve enerji tasarrufu amacıyla akıllı teknolojileri kullandıklarıydı. Uluslararası üretim endüstrisinde çevre koruma ile il-

gili talep ve standartları karşılıyorlar.

Küresel üretim sistemi akıllı uygulamalara yönelirken, çevreyle uyumlu sistemler de önem taşıyor. İnceleme gezisinde on civarı tesisi gezme, son yaptıklarını görme ve yakından inceleme, yenilikleri ile ilgili bilgi edinme fırsatı buldum. Tayvan firmaları samimi şekilde üretimlerini anlatıyor ve bu da tüm dünyada olduğu gibi Türkiye sanayisi için önemli bir fırsat oluşturuyor. Üretimde sadece ürün satmayı amaçlamadıkları; çözüm ortağı olmayı hedeflediklerini hemen anlıyorsunuz. Ziyaret ettiğimiz

aşağıda listesi yer alan firmalar, bize son teknolojilerini aktardılar, tesislerini ve üretim hatlarını gösterdiler. Söz konusu firmalar ve web adresleri şu şekilde: Techman Robot Inc. : Techman Robot Inc. Endüstriyel tesisler için robot kolları ve ekipmanları üreten marka Tayvan’ın en önemli robot üreticilerinden birisi…

Firma hakkında detaylı bilgi almak için : www.tm-robot.com adresini ziyaret edebilirsiniz.

Tayvan Endüstrisi Delta Electronics lider bir güç kaynağı ve elektronik ekipman üreticisi. Başlıca üretim grupları ise Güç Elektroniği, Enerji Yönetimi ve Akıllı Yeşil Hayat. Üretilen ürünlerin çoğu otomotiv endüstrisinde, tıbbi gereçlerde ve telekomünikasyon sistemlerinde kullanıyor.

Firma hakkında detaylı bilgi almak için : www.deltaww.com adresini ziyaret edebilirsiniz.

Tongtai Group / Apec CNC Tongtai Group Metal işleme sektöründe son teknoloji CNC Tezgahların

Delta Electronics, Inc.:

Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

43

Tayvan Endüstrisi üretimini yapıyor. Havacılık, Otomotiv ve Kalıp sektöründe kullanılan makineler yapıyor.

Firma hakkında detaylı bilgi almak için : www.apeccnc.com adresini ziyaret edebilirsiniz.

Hıwın CNC’lerde kullanılan doğrusal hareket ekipmanlarını üretiyor.

Türkiye’de de isim olarak en çok bilinen Lineer sistem markasıdır.

Firma hakkında detaylı bilgi almak için : www.hiwinmikro.tw adresini ziyaret edebilirsiniz.

Fair Friend Ent Co. Ltd. ( FF Group) Goodway CNC FF Group Makine imalatı, makine ekipmanları ve yeşil enerji üzerine çalışmalar yürüten grup, kurumsal yapısını her geçen gün geliştirerek Tayvan Endüstrisine ve ekonomisine katkı sağlıyor.

Firma hakkında detaylı bilgi almak için : www.feeler.com adresini ziyaret edebilirsiniz.

Hıwın Mikrosystem Corp.

44

Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

Goodway CNC geniş üretim parkuruyla CNC üretimi yapan önemli bir Tayvan üreticisi. Gelişimini her geçen gün arttırıyor.

Firma hakkında detaylı bilgi almak için : www.goodwaycnc.com adresini ziyaret edebilirsiniz.

Fu Chun Shin Machinery Manufacture Co, Ltd (FCS) FCS, çok büyük ölçekli plastik kalıp makinelerinin üretimini yapıyor ve

otomotivden, beyaz eşyaya bir çok sektöre parça üreten makinelerin üretimini şekillendiriyor.

Firma hakkında detaylı bilgi almak için : www.fcs.com.tw adresini ziyaret edebilirsiniz.

Shıeh Yıh Machınery Industry Co., Ltd (SEYİ) SEYİ, pres üretimi yapıyor.

Firma hakkında detaylı bilgi almak için : www.seyi.com adresini ziyaret edebilirsiniz.

Multiplas Multiplas, plastik enjeksiyon makinelerinin üretimini yapan ve çok geniş bir sektörel gamı olan bir firma.

Firma hakkında detaylı bilgi almak için : www.multiplas.com.tw adresini ziyaret edebilirsiniz.

Tayvan Endüstrisi

Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

45

Ürün

EN YENİ DİLİMLEME TAKIMLARI İLE BÖLÜN VE YÖNETİN Kesici takımlar ve takımlama sistemi uzmanı Sandvik Coromant, CoroCut QD dilimleme sistemi için yeni bir lama piyasaya sürdü ve bu lama yeni uygulama yöntemi ile birlikte kesme kuvvetlerinin bileşkesini yeniden hizalayarak takımın stabilitesini büyük ölçüde iyileştirdi. Müşteriye sunulan sayısız avantajları arasında yüksek verimlilik, gelişmiş yüzey kalitesi ve daha düşük gürültü seviyeleri bulunur.

Yeni Y ekseni dilimleme laması kesme kuvvetlerinin bileşkesini yeniden hizalayarak takımın stabilitesini büyük ölçüde iyileştirir

Tve ornalama merkezlerinde çok amaçlı tezgahlarda

konvansiyonel dilimleme takımları konfigürasyonları ile ilerleme hareketinin XZ düzleminde yapılabilmesi sistemin doğasında olan bir sınırlamadır. Dilimleme işlemleri yapılırken kesme kuvvetlerinin bileşke vektörü kaçınılmaz olarak hızla takımın enine kesiti üzerine yönlendirilir, sonuçta yüksek 46

Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

bir yük ortaya çıkar ve deformasyon oluşabilir.

Durumu düzeltmek için Sandvik Coromant mühendisleri, modern tornalama merkezlerinin ve çok amaçlı tezgahların takımı Y yönünde ilerletebilme yeteneğinden yararlanan bir çözüm ürettiler. Yeni konsepte göre kesici ucun üst yüzü, uç yuvası saatin tersi yönünde 90° çevriliyormuş

gibi lamanın ucuna paralel olarak yerleştirilir. Yeni lamayla iş parçası üzerinde kesim yapılırken lamanın ön tarafı kullanılır ve bu sayede kesme kuvvetlerinin bileşke vektörü lamanın uzunlamasına ekseniyle kabaca hizalanır.

FEM analizi bu konseptin geleneksel lamalarda görülen kritik gerilimleri ortadan kaldırdığını ve lamanın sertliğini standart

Ürün tasarımlara göre altı kat artırdığını onaylamıştır. Geliştirilmiş sertlik ile müşteriler, ilerleme hızlarını artırabilir ya da stabiliteyi kaybetmeden daha uzun bir kullanma mesafesi kullanabilir.

Tornalama merkezlerinde kullanıldığında Y ekseni dilimlemenin en büyük avantajı, verimliliğin ve uygulama güvenliğinin geliştirilmesidir. Y ekseni dilimleme lamaları, çok amaçlı tezgah kullanıcılarına daha büyük çaplar için geliştirilmiş erişilebilirlik ve yetenek sunar. Yapılan bir ön test, konvansiyonel 120 milimetre çaplı bir çubuk, kesici ucun maksimum ilerleme kapasitesinde dilimlenirken kullanma mesafesinde yüzde 50 artış görüldüğünü ve bunun da tezgahın potansiyelinin en üst düzeye

çıkarılmasına yardımcı olduğunu doğruladı. Uygulama güvenliği konusunda hiçbir ödün verilmeden %300 oranında bir verim artışı da sağlandı.

sırasında başka hiçbir işlem yapılmadığından, iş parçası her iki uçtan sıkıştırıldığında gerçek zaman tasarrufu sağlama potansiyeli de yüksektir.

Bir müşteri testi örneğinde, Y ekseni dilimleme şerit testereyi 180 mm çaplı Inconel çubuk ile başarıyla değiştirdi, böylece daha kısa işleme süreleri sayesinde önemli verimlilik artışı sağlandı.

Yeni CoroCut QD lamaları 3 ve 4 milimetrelik standart genişliklerde gelir. 120 mm çapa kadar dilimleme için standart uzunlukta versiyonlar (3 ve 4 mm genişliklerde) ve ayrıca 180 mm çapa kadar dilimleme için ekstra uzun 4 mm genişliğinde lamalar önerilir. Konvansiyonel CoroCut QD lama adaptörleri ve kesici uçları yeni lamalarla birlikte kullanılabilir.

Y ekseni dilimlemenin diğer bir avantajı da, standart bir üretim durumunda minimum değişiklik gerektirmesidir. Aynı program tüm parçalar için kullanılabilir, ayrıca mevcut CoroCut QD takımları kullanılabildiğinden ekstra takım maliyetlerinin oluşmaması da diğer önemli bir avantajıdır. Dilimleme

Daha fazla bilgi için lütfen www. s a n d v i k . c o r o m a n t . c o m / t r- t r / knowledge/parting_grooving / choice-of-application/parting-off/yaxis-parting adresini ziyaret edin.

Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019 47

Sektörel Haber

48

Kesici

Takımlar

& Tutucular

Kesici Takımlar / Eylül - Ekim 2019

Sektörel Haber

Sektörel Haber Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

49

Makale

KUANTUM SIÇRAMASI

Sandvik Coromant’ın yeni PrimeTurning™ yöntemi, havacılık sanayi parçaları üreten ve aldığı yeni siparişte işlemesi zor bir çelik kalitesiyle

B

irçok talaşlı imalat sanayisi için tornalama değişmekte ve tornalamayı içeren herhangi bir işleme prosesinin ana odağı hız ve doğruluğa dayanmaktadır.

Amaç her zaman en dar toleransları en hızlı sürelerde elde etmekti – yine de her zaman onlarca yıldır dünyanın dört bir yanındaki imalathanelerde ve fabrikalarda kullanılan geleneksel yaklaşımdan en iyi şekilde yararlanmaya çalışılıyor.

Ancak her zaman kullanılan yöntemlerin tam anlamıyla ortadan kalkmayacağı bazı üretim senaryoları bulunmaktadır ve havacılık sektörü, sınırların sürekli zorlandığı, gerildiği ve hat50 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim

2019

ta kırıldığı bir alandır. Bu sektörde kullanılan pahalı, işlemesi zor malzemeler ve talep edilen yüksek kalite standartları nedeniyle şimdi ve gelecekte uzun yıllar boyunca sadece beklentileri karşılamakla kalmayıp aynı zamanda tüm beklentileri aşan bir çözüm yaratmak için yenilikçi bir düşünceye sahip olmak gerekmektedir.

Sandvik Coromant mühendisleri, talaşlı imalat dünyasında şimdiye kadar mevcut olan her şeyden farklı olan ve tamamıyla yeni bir tornalama konsepti olarak nitelendirilen PrimeTurning™’i geliştirerek bunu başardılar. PrimeTurning,

daha yüksek hız ve ilerleme hızında önemli ölçüde daha hızlı talaş kaldırma oranı sağlar ve mevcut birçok tornalama işleminde verimliliği yüzde 50’den fazla arttırabilmektedir. Bir parçayı her yönde tornalama imkanı sunar, yani aynı takımlar kullanılarak parça ucundan aynaya doğru konvansiyonel tornalama gerçekleştirilebilir, ayrıca tezgah kurulumunda ve takım değişikliklerinde zaman tasarrufu sağlar, üstün talaş kontrolü sunar ve tezgah kullanımını üst seviyelere çıkartır.

Tezgah operatörleri, uzun takım ömrü avantajından faydalanarak ve çok çeşitli CNC tezgahı ile uyumlu

Makale programlama kodları sağlayan tamamlayıcı kod üreteci yazılımı kullanarak performansı üst seviyelere çıkarabilirler. Bu avantajlar, 100’den fazla yüksek hacimli parti boyutları ile çalışırken veya büyük parçaları işlerken kurulum süresini, üretimin durmasını ve takım değişikliklerini azaltmaya ihtiyaç duyulduğunda özellikle etkileyicidir.

Hindistan havacılık endüstrisinin önde gelen üreticilerinden Godrej Aerospace (İhracat Birimi), 2015 yılında yeni geliştirilen bir motor için yekpare parçalar üretimini içeren bir ihraç siparişi aldı.

Parçaların korozyona ve kırılmaya dayanıklı, özel bir çelik kalitesi kullanılarak üretilmesi gerekiyordu. Godrej Aerospace Operasyondan sorumlu Kıdemli Genel Müdürü Narendra Patwardhan o

52

Kesici

Takımlar

& Tutucular

günleri şöyle hatırlıyor: “Malzeme paslanmaz çelik alaşımıydı ve büyük global müşterilerimizden gelen siparişler sebebiyle bu malzeme üzerinde zaten çalışıyorduk; bu nedenle çok çabuk teslimat yapabileceğimizi düşündük.”

Ancak üretim katında bu özel paslanmaz çelik kalitesinin özellikle de işleme kolaylığı açısından çok farklı olduğu ortaya çıktı.

Dahası, mevcut takımlarla bu malzemeyi zamanında ve verimli işlemek mümkün değildi. “Kesici takımı değiştirmemiz gerektiğini anlamıştık,” diyor Patwardhan.

Yeni motora olan yüksek talep nedeniyle müşteri hızlı teslimat için bizi sıkıştırıyordu. Uygun çözümleri araştırmak için Sandvik Coromant dahil pek çok satıcıyla görüşülmüştü. Patward-

/ Eylül - Ekim 2019

han şöyle diyor: “Müşterimiz çok sayıda sipariş alıyordu ve bu, onlardan bize gelen siparişlerin de artması anlamına geliyordu.

“Sözleşmemize göre, sipariş miktarı ne olursa olsun kabul edip teslim etmek zorundaydık.

Bize, kapasitemizi artırıp teslimatı zamanında sağlamamızı, aksi halde gecikmeler nedeniyle işler aksayacak olursa başkalarıyla çalışacaklarını söylediler.”

2016 yılının yaklaşık aynı dönemlerinde, Sandvik Coromant yeni bir tornalama yöntemine sahip PrimeTurning takımının tanıtımını yapıyordu. Yıllardır sadık bir müşteri olan Godrej Aerospace, Sandvik Coromant ile bağlantıya geçti ve yeni takım için talepte bulundu. Sandvik Coromant tornalama takımları Ürün Uzmanı Rahul Inamdar şöyle diyor: “Sonuçta,

Makale

tezgahtaki takım kendiliğinden her şeyi açıkça ortaya koyuyordu.

“Teste sabah başladık ve akşam saatlerinde müşteri bu çözümün işe yarayacağı konusunda ikna olmuştu.”

bozabileceği şeklinde bir endişe vardı. Sandvik Coromant düşük kesme kuvveti sağlayan finiş işleme kesici ucu piyasaya sürerek bu konuda teknik bir çözüm sağladı.

Ancak, PrimeTurning yönteminin alışılmadık tornalama işlemleri nedeniyle bağlamanın dengesini

İki hafta içinde yapılan testler sonucunda PrimeTurning’in hem stabilite hem de hız sağladığı tes-

54 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim

2019

pit edildi. Sandvik Coromant’ın kesme süresini 45 dakikadan 15 dakikaya indiren PrimeTurning takımı tam da Godrej Aerospace şirketinin aradığı harika takım olmuştu. Patwardhan “Bu bizi inanılmaz ölçüde rahatlattı” diyor. “Müşterinin baskısı sürekli artıyordu ve bu çözüm zorlukları aşmamızı sağladı.”

Makale

Sandvik Coromant Mumbai Bölge Müdürü Tarun Bellani, Godrej Aerospace’nin eskiden iki veya üç parça üretmek için harcadığı zamanda bugün PrimeTurning ile 10-12 parça işlemenin mümkün olduğunu anlatıyor. “Böylece zaman tasarrufu sağlanıyor, verimlilik artıyor ve iş gücü başka işlemler için konuşlandırılabiliyor,” dedi.

Yıllık 4 milyon ABD doları tutarındaki satışlarını gelecek iki yıl içinde 10 milyon dolara yükseltmek gibi hırslı bir plana sahip Godrej Aerospace için bu çözüm, yeni bir bakış açısı sağladı. Godrej Aerospace Yardımcı Atölye Şefi Jagdish Gavali şöyle diyor: “Bu kesici çözümü, problemlerimizin çoğunu ortadan kaldırdı. “Eskiden kesme işlemi için daha uzun devir süresi gerekiyordu, sonuç olarak takım ömrü kısalıyor ve uzun talaşlar oluşuyordu. Bu durum operatör için de yorgunluk kaynağı oluyor56

Kesici

Takımlar

& Tutucular

/

du, çünkü tezgahın içine dolarak kesimi etkileyebilecek talaşların düzenli olarak temizlenmesi gerekiyordu. Artık PrimeTurning ile talaşlar küçük parçalara ayrıldığı için problem de çözülmüş oldu.”

Tornalama devir süresinin 45 dakikadan 15 dakikaya düşmüş olmasının operatörlerin morali üzerinde olumlu etki yaptığını ve böylece daha yüksek verim ve daha az yorgunluk yaşandığını da ayrıca sözlerine ekledi.

“Müşteri daha önceden parça üretimimizi yüzde 30’dan 60’a yükseltmemizi istemişti” diyor ve ekliyor: “bu işlem sekiz aylık bir süre içinde sağlanmıştı. Artık yüzde 100 zamanında teslimat gerçekleşiyoruz.”

Godrej Aerospace Satın Alma Kıdemli Yöneticisi Kiran Khangar, PrimeTurning takımının daha

Eylül - Ekim 2019

pahalı olmasına rağmen elde edilen sonuçların maliyet fazlasına değdiğini söylüyor. “Biz her zaman verimliliğe ve parça başı maliyete bakarız,” diyor. “Mutluyuz. Devir süresi düştü ve verimlilik yükseldi. [Sandvik Coromant’ın] lojistiği ve tedarik zinciri mükemmel ve zamanında teslimat garanti ediliyor.”

Patwardhan, Godrej Aerospace’nin diğer siparişler için de PrimeTurning kullanmayı planladığını söylüyor. “Bu tip sert malzemeler üzerinde çalışıyorsa, Stellit gibi kullandığımız diğer malzemelerde de düzgün sonuç verecektir,” diyor.

“Sandvik Coromant’a gelince, her zaman güvenilir bir ortak oldular ve bu ilişkinin yenilikçi teknolojik çözümlerin sağlanmasıyla daha da güçleneceğini düşünüyoruz.”

Patwardhan şöyle devam ediyor: “Onlara çözülecek yeni sorun-

Makale lar getireceğiz. Doğru çözümleri sunacaklarından eminim.”

PrimeTurning, CNC tornalama merkezlerindeki veya çok amaçlı torna freze tezgahlarındaki konvansiyonel tornalamaya kıyasla verimlilikte büyük artışlar sağladı.

Bu gelişmeler, kesici uçların daha küçük giriş açılarında çalışabilmesi sayesinde daha yüksek kesme değerleri kullanılarak aynanın dışına doğru işleme yaparken denenmiştir. Havacılık sanayisinde çalışan ve PrimeTurning kullanan başlıca talaşlı imalat şirketleri, bu avantajları deneyerek ihtiyaçlarını tam olarak karşılayan bir çözüm bulmuştur. Şimdi sektördeki müşterilerden gelecek işlemesi zor çelik kaliteleri üzerinde çalışma taleplerinin artık sorun yaratmayacağı bir konumdalar. Kalite, gönül rahatlığı, düşük maliyetler ve yüksek verimlilik, PrimeTurning’in ödün vermeyen şirketlere sunduğu özelliklerdir.

Dahası, PrimeTurning kesici uçları, her işlem için ayrı takımların gerekli olduğu konvansiyonel tornalamaya kıyasla birden fazla işlem için kullanılabilir. Müşterilerin PrimeTurning kesici uçlarını tercih 58

Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

etmeleri durumunda farklı fonksiyonlar için daha büyük bir takım stoğuna ihtiyacı yoktur.

Özel takım kesici ucu, boyuna talaş kaldırma, alına tornalama ve profil işleme yeteneklerine sahiptir ve verimli takım kenarı kullanımı ve daha uzun takım ömrü sağlar.

CoroTurn ® Prime A tipi kesici uçlar üç adet 35° köşeye sahiptir ve özellikle hafif kaba talaş işleme, ince talaş işleme ve profil işleme için tasarlanmıştır ve ultra güçlü köşelere sahip CoroTurn Prime B tipleri, kaba talaş işleme ve finiş işleme operasyonları için tasarlanmıştır. Kesici uçlar, Coromant Capto ®, QS™ takım sapı ve konvansiyonel takım sapı dahil olmak üzere çok sayıda takım tutucu varyantı ile kullanılabilir.

PrimeTurning’in önemli bir özelliği, operatörlere 25o ve 30o arasında kesme giriş açıları sunmasıdır, bu sayede daha yüksek talaş kaldırma oranları ve daha dar toleranslar elde edilir, bu da havacılık sanayisinde çalışırken hayati önem taşır.

Sandvik Coromant Sandvik global endüstri mühendisliği grubunun bir parçası olan Sandvik Coromant endüstri standartlarını ve talaşlı imalat sanayisinin şimdi ve gelecekte ihtiyaç duyduğu yenilikleri yönlendiren üretim araçları, işleme çözümleri ve bilgi alanlarında liderdir. Eğitim desteği, kapsamlı Ar&Ge yatırımı ve güçlü müşteri ortaklıkları üretimin geleceğini değiştiren, önderlik eden ve yönlendiren işleme teknolojilerinin geliştirilmesini sağlar. Sandvik Coromant dünya genelinde 3100 adedin üzerinde patente sahiptir ve 7.900 üzerinde personel ile 150 ülkede faaliyet göstermektedir.

Makale

KESİCİ TAKIMLARIN KAPSAMI YÖNETİN

M atkap uçlarından vida taraklarına, frezelerden testerelere kadar çok geniş bir yelpazeyi kapsayan kesici takımlar sektörü; metal işleme sanayinde bütün operasyonların kalbi niteliğindedir.

Yapılacak operasyona, işlenecek malzemenin cinsine ve istenilen hassasiyete göre metal kesiciler farklıdır. Talaşlı imalattaki gelişmeler, kesme ve ilerleme hızlarını da gün geçtikçe arttırması, üretimde değişik malzemelerin kullanılması, talaşlı üretim tezgâhlarının gelişimi, kesici takımların gelişimini de zorunlu kılmaktadır. Kesici takımlar iş parçalarının şekillendirilmesinde kullanılan yüksek kaliteli, yüksek boyut hassasiyetli ve çoğu ileri teknoloji ürünü olan malzemelerden üretilirler. İşlenecek parçanın özellikleri, kullanılabilecek

60 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

kesici takım malzemelerine sınırlandırmalar getirdiği gibi takımın kullanım şartları da takım malzemesi seçimini büyük çapta etkiler. Kesici takım malzemelerinden istenen ortak özellikler ise sertlik, aşınma direnci, tokluk ve ekonomikliktir.

Uygun takım malzemesinin seçimi ile kesici takım-iş parçası malzemeleri arasında sürtünme sonucu oluşan yüksek sıcaklık aşınma mekanizmalarının (difüzyon, oksidasyon gibi) bertaraf edilmesi ile yüksek kesme hızlarına ulaşılır. Böylece takım ömrü ve üretim hızı arttırılarak ekonomiklik sağlanır.

M a l z e m e l e r i n gruplandırılması Takım malzemeleri üç ana grupta toplanabilir: Metal esaslı, karbür esaslı ve seramik esaslı takım

malzemeleri. Günümüzde yaygın olarak kullanılan takım malzemeleri yüksek hız çelikleri ve semente karbürlerdir. Yüzey kalitesinin iyileştirilmesi ve takım ömrünün arttırılmasına yönelik çalışmalar sonucunda, kübik bor nitrür (CBN) ve elmas kaplanmış takımlar da kullanılmaya başlandı.

Kesici takımlarım üretimi Metalik malzemelerin önemli bir kısmı ergitme ve döküm işlemleri ile üretilirler. Ancak, metallerin nihai şekillendirilmesi başlıca döküm, plastik şekillendirme, kaynak, talaşlı imalat ve toz metalürjisi teknikleri ile yapılır. Talaşlı imalat, özellikle çeşitli makine elemanlarının üretiminde yaygın kullanılan bir tekniktir. İş parçaları, çeşitli takımlarla işlendikten

sonra, çoğunlukla bir gerilme giderme ısıl işlemi görmüş halde kullanıma arz edilirler.

Kesici takımların özellikleri Talaşlı imalat, genelde iş parçası ile takım malzemesi arasındaki bir rekabet olarak görülebilir. Bu bakımdan takım malzemesi ile iş parçasının özelliklerinin birbirinin tersi olması beklenir. Bir takım malzemesinde aranan özellikler şunlardır: • Takım sadece oda sıcaklığında

değil, çalışma sıcaklıklarında da iş parçasının en sert bileşeninden daha sert olmalıdır. Takım geometrisinin bozulmasını önleyen yüksek kızıl sertlik, talaş oluşum prosesi sırasındaki ağır şartlar altında muhafaza edilmeli ve hatta aşınma direncine yardımcı olmalıdır. Yüksek hızlarda takım sertliğindeki değişme görülmektedir.

• Aralı kesmede mekanik şoklara (darbeli yükleme) dayanmak için tokluk, • Aralı kesme işlemlerinde hızlı

Makale ısınma ve soğumalar meydana geldiği için yüksek termal şok direnci, • Lokalize kaynak teşekkülünü önlemek için iş parçasına karşı düşük yapışkanlık (iş parçası ile reaksiyona girmemelidir), • Takım bileşenlerinin iş parçasına difüzyonu, hızlı aşınmaya yol açar.

Bu bakımdan takımın iş parçasındaki çözünürlüğü düşük olmalıdır. Düşük sertlik ve adezyon arzu edilmez. Zira bunlar takım profilinin bozulmasına yol açar, takım burnu yuvarlaklaşır.

Uygun olmayan tokluk ve termal şok

Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019 61

Makale

direnci takım ağzının talaşlanması ve hatta tamamen hasarına sebep olur. Ne var ki, malzemenin sertlik ve ısıl direnci ancak tokluğun azalması ile sağlanabilir.

Metal esaslı takımlar Karbon çelikleri, kesici takım malzemesi olarak kullanılan en eski tip çeliklerdir. Karbon içerikleri yüzde 0.6-1.4 arasında değişmektedir. Düşük alaşımlı çeliklerde, kesme özelliklerini iyileştirmek amacıyla az miktarda krom (Cr), vanadyum (V), tungsten (W), molibden (Mo), mangan (Mn) gibi alaşım elementleri bulunmaktadır. Çelikler, tavlama şartlarında kolayca şekillendirilebilir ve takiben su verme ve temperleme ile yüzeyi sertleştirilir. Takım kesitinin tamamı martenzite dönüşmez, iç kısım tok ve yüksek şok direncine sahip olur. Karbon çeliklerinin sertliği martenzitik yapısından ileri gelir (58-64Rc). 250ºC üzerindeki sıcaklıklarda temperleme sonucu martenzit yumuşar; bu nedenle karbon çelikleri sadece ahşap gibi yumuşak malzemelerin işlenmesi için uygundur ve sadece düşük üretim hızlarında (²10m/dk) kullanılırlar.

Karbon çeliklerinin en önemli avantajı, kolay işlenmesi ve ucuz olmasıdır. Ayrıca çalışma sıcaklıklarında (max.

200- 250ºC) sertliklerini ve keskinliklerini korurlar; bu bakımdan, yüksek karbonlu çelik el delik açıcıları (reamer) bazı hallerde metal işleme için kullanılırlar. Düşük alaşımlı çeliklerin sertliği, su verme ve temperlemeden sonra yaklaşık 700 HV’dir. Temperlenmiş çeliğin mukavemeti, ince demir karbür partiküllerinden ileri gelmektedir.

350ºC’nin üzerinde demir karbür partikülleri hızla kabalaşarak çelik yumuşar ve aşınma direnci giderek azalır.

Bu nedenle düşük üretim hızlarında kullanılmaktadır.

Düşük alaşımlı çelikler hızlı aşınır; çünkü sert partiküllerin hacmi sadece yüzde 5 civarındadır. Genellikle bu sert partiküller en yumuşak karbürlerden biri olan Fe3C esaslıdır. Bütün bu dezavantajlarından dolayı metallerin 62 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2019

işlenmesinde sınırlı kullanım alanına sahiptir. Bununla birlikte ucuz olmalarından dolayı,karbon çeliklerinde olduğu gibi ağaç işleme takımlarında kullanılırlar.

ENDÜSTRİ 4. 0 ZİRVESİ ENDÜSTRİ 4.

0 DERGİSİ WORLD MEDIA GROUP ORGANİZASYONLARIDIR ....

Sponsorluk ve Reklam için temas kurabilirsiniz : 0 505 400 94 34 - 0 505 400 94 33 - 0 546 675 59 49 www.endustri40dergisi.com - makineotomasyondergisi@gmail.com - worldmediareklam@gmail.com

www.worldmediagroupe.com Ekonomi, Sanayi, Otomotiv sektörünü; dergilerimizi ve internet sitelerimizi tek çatı altında toplayan web adresimiz.

www.makineotomasyondergisi.com Makine - Otomasyon - Elektrik Elektronik Sanayi sektörünün aylık dergisi...

www.kesicitakimlardergisi.com Kesici Takımlar ve Tutucular sektörünün ilk ve tek dergisi...

www.endustri40dergisizirvesi.com 4. Sanayi Devrimi - dijital transformasyon - robotik sektörünün tek dergisi 46 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

World Media

“DİJİTAL DÖNÜŞÜM UYGULAMALARI”

IV . ENDÜSTRİ 4. 0 ZİRVESİ ARALIK 2019 INTER CONTINENTAL OTEL - TAKSİM / İSTANBUL

*Otomotiv * Ana Sanayi *Jant *Lastik *Amortisör

* Chip *TedarikSanayi *Vip Dİzayn *Makine *Otomasyon

* Cad Cam *Kesici Takım *Tutucular * Kaynak *Rulman

* Lineer * Aşındırıcılar * İş güvenliği * Metal İşleme * Borulama

* Proses * Plastik * Fuar *Organizasyon *Kalıp

Sponsorluk için temas kurabilirsiniz : 0 505 400 94 34 - 0 505 400 94 33 - 0 546 675 59 49 www.endustri40dergisizirvesi.com - makineotomasyondergisi@gmail.com - worldmediareklam@gmail.com Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

47

WORLD MEDİA BÜNYESİNDE YAYINLANAN DERGİLER Haber İletişim İlker Kaplan WORLD MEDIA GROUP Genel Yayın Yönetmeni 0 505 400 94 34 makineotomasyondergisi@gmail.com

Reklam İletişim Hatice Karabay WORLD MEDIA GROUP Reklam Koordinatörü 0 505 400 94 33 makineotomasyondergisi@gmail.com

Reklam İletişim Ziya Alkan - Ayhan Üstüner WORLD MEDIA GROUP Reklam Müdürü 0 546 675 59 49 worldmediareklam@gmail.com

Dergilerimizde yerinizi ayırtın, hedef kitlenizi ulaşın!...

www.endustri40dergisizirvesi.com

www.makineotomasyondergisi.com

www.worldmediagroupe.com

www.kesicitakimlardergisi.com

World Media Bünyesinde yayınlanan Dergilere abone olmak için aşağıdaki hesap numaralarına istediğiniz dergilerin Yıllık abone ücretlerini yatırabirsiniz. İsim soyisim ve adresinizi dekont fotokopisiyle birlikte makineotomasyondergisi@gmail.com adresine mail ya da 0 212 427 00 15 numaraya faks’a gönderebilirsiniz.

Ayrıca Aboneliğinizi mail order sistemiyle kredi kartınızdan ödeyerekte yapabilirsiniz.

*Kredi kartınızın ön yüzündeki 16 rakam: .......................................................................... *Kredi kartınızın son kullanma tarihini ay / yıl : ................................................................. *Kredi kartınızın arka yüzündeki üç haneli güvenlik numarası: ..........................................

ABONE FORMU Ad

:...............................................................................................

Soyad

:...............................................................................................

Adres

:...............................................................................................

ABONE FORMU

...............................................................................................

İlçe

:...............................................................................................

Şehir

:...............................................................................................

Posta Kodu

:...............................................................................................

Telefon

:...............................................................................................

Faks

:...............................................................................................

e-mail

:...............................................................................................

Tarih

İmza

Dergi

İsmi

-

Yıllık Abone Ücreti

Makine & Otomasyon: Auto Tuning World: Kesici Takımlar Tutucular : Rulman & Lİneer: Endüstriyel Borulama: Cad / Cam / Cae / Plm : Endüstri 4.0 : Elektrik&Pano :

120 120 120 120 120 120 120 120

TL TL TL TL TL TL TL TL

+ + + + + + + +

KDV KDV KDV KDV KDV KDV KDV KDV