Makale
168
Türkiye, yapılan çalıșmalar sonucunda görüldüğü gibi birincil Alüminyum tesisi kurulmaya elverișli bir yapıda değildir. Bunda önemli üç nokta belirleyicidir: İlki, enerji yoğun bir imalat türü olduğundan ve ülkemiz enerji ithal eden bir ülke olduğundan bu mümkün değildir. Zaten tüm dünyada da maden ve metal imalatı, izabe așaması elektrik enerjisine bağımlı olduğundan enerji ucuz körfez ülkelerinde, jeotermale sahip ülkelerde gerçekleștirilmektedir. Bu konuda bizim önerimiz șudur: Enerji ucuz stratejik iș birliği içinde olabileceğimiz Azerbaycan, İran, Katar vb. ülkerlerde bu tesislerin birlikte kurulması veya mevcut tesislerin kiralanarak dünya pazarından temin edilecek Alümina’nın bu tesislerde Alüminyum’a izabe edilerek dönüștürülmesidir. Birincil Alüminyum üreten Seydișehir tesislerinin enerji maliyeti sorunu ile Türkiye ve dünya pazarında fiyat rekabeti sağlayamadığından üretiminin artması yönünde herhangi bir girișimde bulunmak ticari olarak cazip gelmemektedir. Ülkemizde bu konuda bașka tesis olmadığından konu çözüme ulașamamaktadır. Ülkemizdeki rezervler mevcut araștırma raporlarında yeni bir birincil Alüminyum üretimi için yeterli gözükmemektedir. Ülkemizde raporlanmıș olan Boksit yatakları fizıbıl ișlenebilir yataklar değildir. Tespitli mevcut ișlenebilir yatakların büyük kısmı da Eti Alüminyum ișletmesinde olup özel sektöre devredilmiștir. Ülkemizde birçok sektör enerji girdisi yüksekliği nedeni ile ulusal ve uluslararası pazarlarda rekabet edememektedir. Bu konuda devletin özel olarak Alüminyum sektörünü desteklemesi çok gözükmektedir. Bu, șu șekilde olabilir: Ülkemiz ișçilik açısından avantajlı olduğu için, ișçilik üzerindeki așırı verginin azaltılarak bunun üreticiye bir avantaj haline getirilmesi ulusal ve uluslararası pazarda bizim rekabet șansımızı artıracaktır. Genel olarak pazar rekabeti söz konusu olduğunda tüm iș kollarında olduğu gibi sektörümüzde de devlet yardımları çok önem kazanmaktadır. Ancak ülkemizin yapısından sebep bunun altından kalkması çok da mümkün gözükmemektedir. Hammadde ve enerji bağımlısı olan ülkemizin dünya pazarlarında tek artısı genç ve kaliteli iș gücüdür. Bu nedenle öncelikli olarak iș gücü üzerindeki vergi sisteminde düzenleme önerilmiștir. Ülkemizde birçok sektör enerji girdisi yüksekliği nedeni ile ulusal ve uluslararası pazarlarda rekabet edememektedir. Ülkemizin hammadde tedariki yaptığı ülkelerin birçoğuyla STA anlașmalarımız bulunmamaktadır. Ülkemizin hammadde alımı ve ihracat yapma potansiyeli olan ülkelerle STA Antlașması yapılmasına öncelik verilmelidir. AB ilișkilerinin yeniden gözden geçirilmesi söz konusu olduğunda AB’nin ülkelerle yaptığı STA anlașmalarından Türkiye’nin de yararlanması hususunun görüșülmesi gerekir. STA anlașmaları hatta büyük üretici firmalar ile sabit fiyatlı büyük mont anlı anlașmalar yapılabilir. Mimari ve diğer uygulamalara yönelik ticari akredite laboratuvarlar yatırım teșviki kapsamına alınmalıdır. Mevcut laboratuvarımız tüm sektöre hizmete açıktır. Akreditasyon çalıșmalarımız bitmek üzeredir. Yeni tesisler açmadan önce mevcut tesisleri yüzde yüz faydalı çalıșır hale getirerek sonrasında kapasite gereği olușması halinde yeni merkezler açma yolu izlenilmelidir.
Türk alüminyum sektörünün artan kapasite ve ihracatına uygun olarak teknik bilgi birikimini arttırması gerekmektedir. Bunun için șirket bünyelerindeki Ar-Ge merkezleri ve üniversitelerle iș birlikleri arttırılmalıdır. Sanayi-üniversite iș birliği çalıșmalarımız devam etmektedir. Șu anda birçok proje hayata geçirilmiș ve geçirilemeye devam edilmektedir. Alüminyum sektör firmaları ile çeșitli üretim projelerinde çözüm ortağı olduğumuz gibi özel sektör ve komu ortaklığı firmalar ile de birçok bașarılı çalıșma sürdürülmektedir. Derneğimiz iștiraki olan mevcut merkezimiz ALUTEAM, sektör firmaları tarafından her türlü iș geliștirme ve Ar-Ge sürecinde kullanıma hazırdır. Sektörel olarak yaptığı ürün, araç gereç ve faydalı projelerden bir kısmı, çeșitli kurumlar tarafından ödüle layık görülmüștür. Marka Destek programı ve Turquality programı kapsamında verilen mevcut destekler alüminyum sektörümüze daha uygun hale getirilmelidir: Sektörümüz ara malı ürettiği ve müșterilerimiz sanayi kurulușları olduğu için satıș ekibimizin müșteri tesislerine yaptığı ziyaretler markamızı güçlendirmek için kullandığımız en önemli pazarlama etkinliklerinden biridir. Halen destek kapsamı dıșında olan bu faaliyetler desteklenmelidir. Sektörümüzde Avrupa gibi bölgelerdeki ülke pazarları müșteri ve rekabet açısından oldukça benzerlik göstermektedir ve birbirleri ile entegre olmușlardır. Hedef pazarlar ülke ülke değil, bölgesel olarak belirlenebilmelidir. Sektörümüzde müșteri ilișkileri uzun soluklu olmakta ve bașlayıp gelișmeleri 5 yıldan uzun süreye yayılmaktadır. Bazı desteklerdeki 5 sene sınırlaması kaldırılmalıdır. Çok önemli noktalardan bir tanesi ise özellikle halen uygulanmakta olan marka destek programları marka olmuș firmaların ulusal ve uluslararası pazarlarda tanınması programıdır. Burada önemli olan firmaların bu markalașma sürecinde desteklenmeleridir. Mevcut destekler bunu kapsamamaktadır. Bu konuda firmalarımıza tüm süreçte hizmet verecek alt yapı derneğimiz mevcut sistemimiz içerisinde geliștirilerek konuyu destekleyecek diğer kurum ve kurulușlar ile çalıșmalar yapabilecek durumdadır. Özellikle müteahhitlik hizmetleri ihracatında vadeler proje süresine bağlı olarak Eximbank vadelerinin üstüne çıkabilmektedir. Daha uzun vadeli kredi ve sigortalar olușturulmalıdır. Teminat seçenekleri alternatiflendirilmeli ve daha esnek hale getirilmelidir.
İhracat kredilerinin ülke kapsamlarının genișletilmesi Mevcut sigorta sisteminin yapısal yanlıșlıklarının düzeltilmesi, mevcut sistemde bulunan ihracat sigortası çalıșmasının tüm ciro üzerinden değil sadece sigorta kapsamında bulunan projelerde uygulanabilir olmasıdır. Mevcut sistemde tüm ciro üzerinden sigortalama harici olan ülke ve firmaların cirolarından da prim alınmaktadır. Sektör için ek finansman yükü getiren tevkifat uygulamasına son verilmelidir. Sektör üzerinde özellikle profil üreticilerinde ciddi sermaye blokesine neden olmaktadır. Üretici, vadeli