WEETJES
BROUWERIJEN TE LANDE
Tieltenaars werden ‘uitzet- of demidrinkers’ genoemd. Zij kregen rond 1900 de bijnaam ‘uitzetdrinkers’. Hier werd het nieuwe pilsbier of ‘uitzetbier’ bijzonder goed verkocht in talrijke cafés, vooral dan in halve liters, waardoor ook de bijnaam ‘demidrinkers’ vaak weerklonk.
De voormalige brouwerijen van Tielt-centrum ontdek je via de wandellus. Ook in de deelgemeenten waren er een aantal brouwerijen. Zo kende Aarsele vijf brouwerijen, Kanegem twee en Schuiferskapelle één.
WIN EEN BIERMAND OF EEN FIETSBOX BRUGSE OMMELAND Als je de infoborden goed hebt gelezen en je beantwoordt deze vragen juist, maak je kans op een leuke prijs. 1. Wat is de huidige naam van het voormalige café ‘In Den Hert’ op de Markt? 2. Wat is de naam van de voormalige brouwerij van de brouwersfamilie Colle? 3. Wat is de naam van het voormalig kleinkunstcafé op de hoek van de Kortrijkstraat met het Rameplein? 4. Wie dook voor het eerst op als ‘brouwer’ in de Tieltse stadsrekeningen van 1410-1411?
r
-
Va vo n Z or an de t
ra
at
Fe
• Tripelbier • 7,2 % alcohol • Nagisting op de fles • Opbrengst voor het goede doel • Gebrouwen door Brouwerij Strubbe (Ichtegem) In de zoektocht naar extra inkomsten om te schenken aan goede doelen, kwam de service-club Fifty One Tielt op het idee om een biertje te brouwen. De naam verwijst naar een dialectwoord voor ‘flessenopener’.
D ’H o
K a rn e m e lk s tr
lix
Hulstplein
st
k st
st
ul st
t rij
Het comité Koninklijk Kanegem Bebloemd is het brein achter dit roodbruin biertje. De naam verwijst naar de middeleeuwse legende ‘Hij komt van Kanegem’. Toen een toevallige passant – die wellicht al veel bier had gedronken – valselijk beschuldigd werd van de moord op de Kanegemse pastoor, zei die strompelend ‘Ik ben van Kanegem en ik weet van niets’.
ULLEWUPPER
H
r
Welkom! DEELNEMER
Maison Coccinelle (Markt 10, Tielt)
Ma-za 7u30-18u; in juli, aug en sep ook op zo Hier proef je Halleschelle, De Poes Export, Nen Dirty Scum, Hij Komt van Kanegem en Ullewupper.
De Botermarkt / Bleu-Chaud (Markt 7 en 8, Tielt)
Di-zon 8u-23u; gesloten op ma Hier proef je Halleschelle, De Poes, De Poes Export, Nen Dirty Scum, Hij Komt van Kanegem en Ullewupper.
De Kiste (Krommewalstraat 2, Tielt)
Ma 10u-13u; Di gesloten; Wo, vrij en za vanaf 10u; Zon vanaf 9u Hier proef je Halleschelle, De Poes, De Poes Export, Nen Dirty Scum, Hij Komt van Kanegem en Ullewupper.
Het Textielhuis (Ieperstraat 67, Tielt)
Open op ma, di, do en vr van 9u30-13u en vanaf 15u30; za 9u30-13u en vanaf 16u, zo 9u30-13u en vanaf 17u; wo gesloten Hier proef je De Poes, Halleschelle en Ullewupper.
Carlito (Kortrijkstraat 80, Tielt)
Wo-za: middag en avond Hier proef je Hij Komt van Kanegem, Ullewupper, De Poes, De Poes Export en het Specialleke, een uniek bier van Mivalti (Begeleidingscentrum voor personen met beperkingen).
Annexx (Euromarktlaan 24, Tielt)
Vanaf 01/09/2017 elke dag open vanaf 16u Hier proef je Halleschelle, De Poes, De Poes Export, Nen Dirty Scum, Hij Komt van Kanegem en Ullewupper.
’t Een en ’t Ander (Schuiferskapelle-Dorp 3, Schuiferskapelle)
Di-vr 7u30-13u en 15u- 20u; za en zo: 7u30-20u – ma gesloten Hier proef je Ullewupper, De Poes, De Poes Export en Nen Dirty Scum.
‘NEN DIRTY SCUM
• Blond speciaalbier • 8 % alcohol • Nagisting op de fles • Een vrij vlotte doordrinker • Gebrouwen door Brouwerij Deca Services (Vleteren)
eu K r tr ls pe
str
at
ie l
r
t ra
ic h
st
t
Uitgebracht in 2006 naar aanleiding van het vijfentwintigjarig bestaan van de Schuiferskapelse punkgroep The Dirty Scums.
r st
a
© Marc Debruyne
SMAAKT DIT NAAR MEER?
De chefs van deze restaurantjes maken graag gebruik van deze lokale biertjes in hun keuken.
De Botermarkt / Bleu Chaud (Markt 7 en 8, Tielt) Di-zo 8u-23u; gesloten op ma
QV (Kortrijkstraat 3, Tielt)
Wo en za: 19u-21u; do en vr: 12u-14u en 19u-21u; zo: 12u-14u
Poelbergsite (Poelberg 1, Tielt)
Di-zon: 11u30-21u; in juli en augustus ook op ma van 14u-18u
De Waaiberg (Jules Van Ooststraat 53, Aarsele) Wo-zo: vanaf 18u30; ma en di gesloten
De Naelde (Oosthoekstraat 12, Kanegem)
Vr- ma: vanaf 12u; in juli en augustus ook open op do
EN T N E M E N E V E R IE B E TIELTS IN 2017 • Zo 25/06 Urban Trail Europawijk met Tieltse bierdegustatie • Zo 02/07
Watewyloop met De Poes
• Za 05/08 Streekbierloop, bierkistenrace en streekbieravond KM Sint-Cecilia Aarsele • Za 09/09 Rock@Schuiferskapelle met optredens en bier van The Dirty Scums
© Marc Debruyne
at
3
ns
Kor
nt
am Tr
Si
WWW.BRUGSEOMMELAND.BE Fietsen of kuieren en onderweg even pauzeren met een lokaal biertje op een zonnig terras. Met je partner, met vrienden of familie. Dat is de zomer op zijn best! Deze kaart presenteert de bieren van de streek en geeft tips voor proefadresjes. Er is keuze tussen twee fietslussen van 24 en 25 km om op ontdekking te gaan. In centrum Tielt is een ommetje (1,5 km) uitgewerkt rond het rijke bierverleden van de stad en bieden heel wat restaurants en cafeetjes een biermenu of extraatje aan. Plan ook zeker wat tijd in om de nieuwe Brouwerij De Poes (Tielt) of Brouwerij Maenhout (Pittem) te bezoeken. Een wedstrijdje met leuke prijzen maakt het geheel helemaal af!
pe
Ka
r rs t
pe Pe r
pe
r
Ie
E u ro p a l a a n
rst
st r
tr
Rame str
Rame 4 plein
ee
-M
ers
og
St
nt
ng
Ho
kstr
tva
Europawijk
uw
trij
Minderbroe dersplein
t
aa 1 Markt r t s r Mulle dea Terschueren n 2s t Huis J 3 Kortrijkstraat/Steenstraat 4 Rameplein
N ie
Kor
te a f P e e dr
• Licht rood-bruin • 6 % alcohol • Fruitig en hoppig • Verfrissend bij warm weer • Gebrouwen door De Proefbrouwerij (Lochristi)
© Marc Debruyne
1
rs
Informatieborden
lve
r
en
r
2
Ma rk t
Degusteer hier één van de Tieltse biertjes!
Bij onderstaande cafeetjes krijg je op vertoon van deze vouwfolder een lekker extraatje bij je Tielts biertje. Maar bij nog meer adresjes zie je dit bordje. Hier staat een Tielts biertje op de kaart! Santé!
© Marc Debruyne
HIJ KOMT VAN KANEGEM
Start
Ka
st
jn st
s
t ra
at
pl
BROUWERIJEN
Vr-ma: vanaf 12u; in juli en augustus ook open op do Hier proef je Hij Komt van Kanegem.
g
in
ge
gi
Si
Brouwerij Vander Meulen
ple
ug
tr Be
te
On
t Fietskaart me erijen w u ro ,b lokale bieren sjes en proefadre
Alexianen
po
S
THEMAJAAR 2017
De Naelde (Oosthoekstraat 12, Kanegem)
we
cze
Br
a ls
T I E LT S E
ew
TRAPPEN EN TAPPEN IN HET
Na de Eerste Wereldoorlog waren er nog zes brouwerijen in Tielt: Brouwerij De Brabandere (Sterrestraat in Aarsele), Brouwerij Loosveldt (Ieperstraat), Brouwerij De Nieuwe Arend (Sint-Amandstraat), Brouwerij Colle (Kortrijkstraat) en Brouwerij Vander Meulen (Felix D’Hoopstraat). Kleinere huisbrouwerijen konden niet meer optornen tegen de schaalvergroting en daardoor werd bier steeds meer uit andere brouwerijen geïmporteerd en zelf op flessen getrokken. In de jaren 1960 verdween op Tieltse bodem de laatste brouwerij, die van de familie Loosveldt. In 2017 opende opnieuw een brouwerij in Tielt haar deuren, Brouwerij De Poes.
st
• Blond • 8 % alcohol • Bitter • Fruitige toets • Gebrouwen door Brouwerij De Poes (Tielt) Eind januari 2017 opende Brouwerij De Poes haar deuren. De Poes is dus het enige biertje dat op Tieltse bodem wordt gebrouwen (zie ommezijde voor meer info).
Gen. Maczek plein
Laken markt
K e rk s tr t raa
• Donkerblond, ongefilterd • 8,2 % alcohol • Stevig wit vast schuim • Citrusgeur, frisse zuurte en licht bittere afdronk • Gebrouwen door Brouwerij De Leite (Oostkamp)
DE POES
Meer info: www.roedevantielt.be
Ma
se d i u eg m s w r k i e D B ot
m
De geschiedenis van de Tieltse bieren en brouwerijen begint in de 15de eeuw. Het bier van toen kon je helemaal niet vergelijken met het bier van nu. Het bier zoals we het op de dag van vandaag kennen, vindt zijn oorsprong in de 19de eeuw. Het hoogtepunt van het rijke Tieltse bierverleden situeert zich net rond de Eerste Wereldoorlog. Eén op zes van de woonhuizen bevatte een ‘voorkamer’ waar er bier geserveerd werd. Een echt café zou je dit niet kunnen noemen. Zo was er geen terras aan verbonden, kon je er enkel op bepaalde avonden en vooral op zondag terecht, was de keuze aan dranken zeer beperkt en werd het openhouden van zo’n ‘stamnee’ gezien als een nevenactiviteit die vaak gecombineerd werd met een arbeid buitenshuis. Iedereen had zo wel zijn favoriete ‘stamnee’, ofwel volgens zijn beroep, zijn politieke Stamnee kleur of zelfs hobby.
HALLESCHELLE
De Halleschelle bestaat sinds 2004. De naam verwijst naar een vroegere publieke berichtgeving: na het luiden van de ‘halleschelle’ in de Hallentoren, werd informatie aan burgers vanuit het stadhuis verspreid. Eind mei 2017 werd de vernieuwde Halleschelle voorgesteld.
De heemkundige kring de Roede van Tielt is één van de bezielers van het themajaar rond Tieltse bieren en brouwerijen. In 2016 verscheen er in hun tijdschrift een artikelenreeks over de 15de en 16de eeuw. In mei 2017 over de 17de eeuw. Toen werd er in de binnenstad van Tielt op veertien verschillende plaatsen gebrouwen. In november verschijnt een aanvulling van een artikel rond Tieltse cafés tussen 1900 en 2017.
Meer weten over het rijke Tieltse café- en brouwersverleden? Tijdens deze korte wandeling (1,5 km) vertellen vier tijdelijke informatieborden je meer over de verdwenen Tieltse brouwerijen. Zo kom je meer te weten over brouwerijen Loosveldt, Vander Meulen, Colle, De Arend en De Nieuwe Arend. Je start op de Markt.
De antwoorden kan je tot 30/09/2017 ingeven op www.brugseommeland.be/trappen-tappen
www.brugseommeland.be
Door de jaren heen ontstonden er verschillende lokale bieren, allen met een link naar Tielt: gebrouwen op Tieltse bodem, verwijzend naar een Tieltse gebeurtenis of de initiatiefnemer van het bier heeft een link met Tielt.
TIELTSE BROUWERIJEN EN TIELTS CAFÉVERLEDEN UITGESPIT
MAAK EENS EEN BIEROMMETJE IN TIELT
DE TIELTSE BIERGESCHIEDENIS
DE TIELTSE BIEREN
Schuiferskapelle – Brouwerij De Zutter In de Henri D’Hontstraat 52 baatte de familie De Zutter een brouwerij uit tussen 1899 en 1938. Wie vóór de Eerste Wereldoorlog van hieruit naar de kerk fietste, kwam onderweg maar liefst veertien cafés tegen. De meeste van deze cafés werden uiteraard -hoe kan het ook anders- vanuit deze brouwerij bevoorraad.
Vi jv e str r
www.brugseommeland.be
In een café drink je niet alleen bier… Ook vroeger was op café gaan al een sociale aangelegenheid. Anders dan nu, waren de herbergen destijds vaak de enige mogelijkheid om te ontspannen. Er waren vaak gratis theateropvoeringen en muziekoptredens door straatartiesten. Uiteraard legden de cafébazen de artiesten goed in de watten en voorzagen ze van voldoende bier want ze brachten nu eenmaal veel volk naar de zaak.
De Stad Tielt stelt dit jaar de bieren en brouwerijen in de kijker. Een werkgroep Tieltse bieren en brouwerijen dook het bierverleden in en kan zo heel wat opmerkelijke historische weetjes presenteren. Originele activiteiten en lekkere proefadresjes laten je het bierheden proeven. Met deze kant van de kaart ga je op verkenning in het historische centrum van Tielt aan de hand van een ommetje met een wedstrijd. We presenteren ook kort de Tieltse biergeschiedenis, de huidige Tieltse bieren, degusteerplekjes en bierevenementen.
TIELTSE BIEREN
Aarsele – Brouwerij De Ster Ter hoogte van de Sterrestraat 15 in Aarsele bevond zich brouwerij ‘De Ster’ die werd uitgebaat door de familie De Brabandere. De brouwerij overleefde als enige Aarseelse brouwerij de Eerste Wereldoorlog. In 1939 verongelukte de zoon des huizes, Jean De Brabandere. Het drama hield niet op, want in de meidagen van 1940 vernielde een Duits bombardement de brouwerij volledig. Madeleine De Brabandere wou daarna de brouwerij niet meer heropstarten: het puin moest zelfs lang blijven liggen als eerbetoon voor haar veel te vroeg gestorven zoon.
Een ster, een zon, een vogel, een anker en een windmolen… … zijn allemaal symbolen van verdwenen Tieltse brouwerijen. Het waren eenvoudige bijnamen die ook volop ingezet werden in de marketingstrategie van de brouwerijen. Zo pronkten de afbeeldingen van deze objecten steevast op flesjes, op briefwisseling, op facturen…
TIELTSE BIEREN EN BROUWERIJEN IN DE KIJKER
ADRESJES OM OP TE KLINKEN
• Zo 10/09 Open Monumentendag – begeleide historische caféwandeling • Zo 10/09 Dorpsfeest Schuiferskapelle met gelegenheidscafé • Vr 26/11 Opening expo ‘Tieltse bieren en brouwerijen: vroeger en nu’ met boekvoorstelling heemkundige kring de Roede van Tielt ‘Tielts caférijkdom’. • 26/11-10/12 Expo ‘Tieltse bieren en brouwerijen: vroeger en nu’
MEER INFO EN EVENEMENTEN VIND JE OP WWW.TIELT.BE EN WWW.BRUGSEOMMELAND.BE