STRATEGISCH BELEIDSPLAN VOOR TOERISME EN RECREATIE IN DE LEIESTREEK 2019-2025 BELEEF MEER.
www.toerisme-leiestreek.be
2
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
VOORWOORD
In 2025 zal de Leiestreek nog sterker op de toeristische kaart staan. De Leiestreek zal bekend staan als een dynamische en creatieve regio. Dat is onze ambitie met dit strategisch plan!
In lijn met de ambitie, kernwaarden en verhaallijnen bepalen we een ontwikkelingsstrategie voor de regio. Concrete acties helpen bij de realisatie. Daarbij is de medewerking van partners van binnen en buiten de Leiestreek essentieel, zowel in de toeristische sector als daarbuiten. Via gedetailleerde jaarlijkse actieplannen, gebaseerd op het beleidsplan, mobiliseren we alle actoren om de doelstellingen uit dit beleidsplan te behalen.
We willen iedereen die een bijdrage leverde aan deze toekomstvisie voor toerisme en recreatie in de Leiestreek van harte bedanken voor zijn of haar inzet en betrokkenheid.
Claude Croes Voorzitter Toerisme Leiestreek vzw Burgemeester Deerlijk
Sabien Lahaye-Battheu Gedeputeerde voor toerisme West-Vlaanderen Voorzitter Westtoer apb
Leentje Grillaert Gedeputeerde voor toerisme Oost-Vlaanderen Voorzitter Toerisme Oost-Vlaanderen vzw
Leiestreek 2019 – 2025
Westtoer en Toerisme Oost-Vlaanderen maakten samen met een plangroep van deskundigen dit beleidsplan op. Heel wat toeristische actoren gaven tijdens verschillende overlegmomenten input. The Missing Link, een adviesbureau uit Nederland, creëerde samen met Westtoer, Toerisme Oost-Vlaanderen, Toerisme Leiestreek, alle steden en gemeenten en de sector inspirerende verhaallijnen voor de Leiestreek. Gedurende het volledige proces hielden we voor ogen dat het beleidsplan breed gedragen wordt.
3
4
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
01. DE LEIESTREEK IN CIJFERS
06
02. SWOT-ANALYSE
14
03. TRENDS EN TOERISME
16
04. UITDAGINGEN
20
05. AMBITIE
24
06. HET MERK LEIESTREEK
28
07. ONTWIKKELINGSSTRATEGIE
36
08. MARKTSTRATEGIE
40
09. EN DAN NU ACTIE
48
10. TIJD VOOR BELEID
86
Leiestreek 2019 – 2025
INHOUD
5
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
01.
6
DE LEIESTREEK IN CIJFERS 1
1
Voor dit hoofdstuk worden de cijfers van 2017 gebruikt.
In dit eerste hoofdstuk geven we een overzicht van de meest relevante cijfers en evoluties voor toerisme en recreatie in de Leiestreek.
5 886 BEDDEN VOOR TOERISTEN IN DE LEIESTREEK De belangrijkste logiesvorm in de Leiestreek is de hotels, met 45% van alle bedden. Jeugdlogies is goed voor 25% van de beddencapaciteit. De B&B’s staan in voor 9%. Structuur van het logiesaanbod (in bedden) in de Leiestreek naar type logiesvorm, 2017
JEUGDLOGIES 1.484 - 25% HOTELS 2.670 - 45%
STRUCTUUR VAN HET LOGIESAANBOD (IN BEDDEN) IN DE LEIESTREEK NAAR TYPE LOGIESVORM, 2017 B&B’S 529 - 9%
VAKANTIELOGIES / KAMERLOGIES 98 - 2% VAKANTIECENTRA 193 - 3% Bron: Westtoer, Toerisme Oost-Vlaanderen en Toerisme Vlaanderen
LANGETERMIJNKAMPEERPLAATSEN 192 - 3% HUURVAKANTIEWONINGEN 348 - 6%
Leiestreek 2019 – 2025
KORTKAMPEERPLAATSEN (≤ 31 DAGEN) 372 - 6%
7
STERKERE SPREIDING VAN HET KLEINSCHALIG LOGIES OVER DE REGIO In de periode 2007-2017 is het aantal bedden in de regio jaar na jaar toegenomen. De sterkste groei vinden we terug bij B&B’s en vakantiewoningen: het aantal bedden in deze logiesvormen is de voorbije 10 jaar ongeveer verdrievoudigd. Het logies neemt niet enkel toe, maar is ook beter verspreid over de regio. De hotelbedden zijn nog steeds sterk Sint-Martensgeconcentreerd in Kortrijk en ook Roeselare. De B&B’s en vakantiewoningen liggen verspreid over de verschillende Latem gemeenten in de Leiestreek. Deinze
De Pinte Dentergem Nazareth
Meulebeke Spreiding van het logies in de gemeenten van de Leiestreek, 2017 Izegem
Roeselare
Zulte
Oostrozebeke Ingelmunster Wielsbeke
Moorslede
Lendelede Ledegem
Harelbeke
Deinze
Waregem
De Pinte Kuurne
Dentergem Deerlijk Meulebeke
Wevelgem Wervik
Sint-MartensLatem
Izegem
Roeselare
Nazareth
Anzegem Oostrozebeke Ingelmunster
Zulte
Wielsbeke Kortrijk
Menen
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
Moorslede
Lendelede Ledegem
Zwevegem Harelbeke
Avelgem Waregem
Kuurne Deerlijk
Wevelgem
Anzegem
Wervik
Menen
Kortrijk
Zwevegem
Avelgem Hotels B&B Vakantiewoningen Jeugdlogies / vakantiecentrum Camping en camperterreinen
Bron: Westtoer en Toerisme Oost-Vlaanderen
Vakantielogies / kamerlogies
Hotels
8
B&B Vakantiewoningen Jeugdlogies / vakantiecentrum
270 800 TOERISTEN BLEVEN IN 2017 IN DE REGIO OVERNACHTEN In 2017 bleven 270 800 toeristen overnachten in de Leiestreek. Samen genereerden ze 561 200 overnachtingen. Gemiddeld verblijft een toerist 2,1 nachten in de regio. Ongeveer drie kwart van de toeristen kiest voor een hotel. Jeugdlogies ontvangen samen 12% van de gasten. Ongeveer 1 op 10 van de gasten kiest voor een verblijf in een B&B of een vakantiewoning.
Structuur van het verblijfstoerisme in de Leiestreek, 2017 Aankomsten
In %
Overnachtingen
In %
Gem. Verblijfsduur (in nachten)
204 961
75,7
374 810
66,8
1,8
Jeugdlogies
31 808
11,7
97 602
17,4
3,1
B&B’s
21 741
8,0
38 033
6,8
1,7
Huurvakantiewoningen
5 698
2,1
18 111
3,2
3,2
Kortkampeerplaatsen en ander logies
6 619
2,4
32 614
5,8
4,9
270 827
100,0
561 170
100,0
2,1
Hotels
Totaal Bron: FOD Economie Statistieken
2
De opsplitsing tussen vakantie, conferentie/congressen/seminaries en andere beroepsdoeleinden is gebaseerd op de cijfers die de logiesuitbaters doorgeven aan FOD Economie.
3
MICE staat voor meetings, incentives, congressen en events.
Leiestreek 2019 – 2025
Voor de Leiestreek is naast het vakantietoerisme ook het zakentoerisme een belangrijke pijler. Ongeveer 61% van de verblijfstoeristen in de Leiestreek komt op vakantie. Daarnaast komt 17% voor conferenties, congressen of seminaries en 22% voor andere beroepsdoeleinden2. Opvallend is dat in de periode 2015-2017 in het West-Vlaamse deel van de Leiestreek het aantal verblijfstoeristen voor conferenties, congressen en seminaries afneemt, terwijl in het Oost-Vlaamse deel het aantal MICE-toeristen3 sterk groeit.
9
Door het grote aantal hotelbedden in Kortrijk is dit ook binnen de Leiestreek de stad met het grootste aantal overnachtingen (240 516 overnachtingen). Roeselare staat op de tweede plaats met bijna 74 000 overnachtingen. Daarna volgt Deinze met 39 000 overnachtingen.
Structuur van het verblijfstoerisme (in overnachtingen) in de Leiestreek naar gemeente, 2017 Kortrijk
240 516
Roeselare
73 728
Waregem
19 248
Wevelgem
17 924
Izegem
15 138
Menen
12 721
Avelgem
11 635
Moorslede
10 854
Anzegem
8 235 6 894
Deerlijk
6 694
Zwevegem
5 079
Wervik Ingelmunster
4 179
Wielsbeke
3 354 2 533
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
Dentergem
10
Spiere-Helkijn
*
Oostrozebeke
*
Meulebeke
*
Lendelede
*
Ledegem
*
Kuurne
*
Harelbeke
* 38 939
Deinze 20 987
De Pinte
17 238
Sint-Martens-Latem Zulte
*
Nazareth
*
* Vanuit FOD Economie worden voor deze gemeenten geen cijfers voor 2017 vrijgegeven om de vertrouwelijkheid van de deelnemende logies te garanderen. Bron: FOD Economie Statistieken
11
Leiestreek 2019 – 2025
Structuur van het verblijfstoerisme in de Leiestreek naar herkomst, 2017
Land van herkomst
Aankomsten
In %
Overnachtingen
In %
Gem. Verblijfsduur
147 005
54,3
304 455
54,3
2,1
Nederland
35 231
13,0
61 566
11,0
1,7
Duitsland
31 164
11,5
66 384
11,8
2,1
Frankrijk
17 116
6,3
25 257
4,5
1,5
Verenigd Koninkrijk
14 020
5,2
29 474
5,3
2,1
Niet-buurlanden
26 291
9,7
74 034
13,2
2,8
270 827
100,0
561 170
100,0
2,1
BelgiĂŤ
Totaal Bron: FOD Economie Statistieken
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
54% van alle verblijfstoeristen komt uit het binnenland. De belangrijkste buitenlandse markt is Nederland met 13%, gevolgd door Duitsland met 12%. De niet-buurlanden staan in voor 10% van de verblijfstoeristen. In de OostVlaamse Leiestreek is de Nederlandse markt een stuk belangrijker dan de Duitse markt (24% ten opzichte van 5%).
12
BELANG DAGTOERISME VOOR DE REGIO Het aantal dagtoeristen schatten we voor 2017 in op 1,5 miljoen. Het gaat vooral om Vlamingen die van thuis uit vertrekken voor een daguitstap en de dagtoeristen vanuit Noord-Frankrijk.
1,5 MILJOEN RECREATIEVE FIETSERS IN DE REGIO In totaal fietsten ongeveer 1,5 miljoen recreatieve fietsers op het fietsnetwerk van de Leiestreek in 2017. Vooral de segmenten van het fietsnetwerk langs het water en de pittoreske dorpen in de Oost-Vlaamse Leiestreek worden druk befietst. Dit blijkt ook uit onderzoek waarbij de aantrekkelijke waterlopen in de regio als de belangrijkste reden aangeduid worden om gebruik te maken van het fietsnetwerk in de Leiestreek. Toch gaat ongeveer 35% van de inwoners in de West-Vlaamse Leiestreek zelden of nooit recreatief fietsen. Ongeveer de helft van hen gaat wel nu en dan recreatief wandelen. Van alle inwoners in de West-Vlaamse Leiestreek gaat ongeveer 16% zelden of nooit recreatief fietsen of wandelen.
120 MILJOEN EURO OMZET IN 2017
Leiestreek 2019 – 2025
De dag- en verblijfstoeristen in de Leiestreek besteedden ongeveer 120 miljoen euro in de regio in 2017. Het verblijfstoerisme is goed voor 58% van deze bestedingen, het dagtoerisme voor 42%. De directe en indirecte werkgelegenheid wordt ingeschat op bijna 1 800 voltijdse equivalenten (VTE). Hierbij gaan we uit van 1 VTE directe en 0,5 VTE indirecte werkgelegenheid per 100 000 euro.
13
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
02.
14
SWOT – ANALYSE
STERKTES
ZWAKTES
• Veel toprestaurants en jonge, innovatieve chefs. • Veel creatieve ondernemers met nieuwe en sterke concepten. • Gevarieerd aanbod aan brouwerijen. • Zuid-West-Vlaamse Roodbruine bieren zijn uniek. • Aantal nieuwe attracties met toeristisch potentieel. • Uniek verhaal rond kunst. • Unesco erkenning van Kortrijk en regio als ‘Creative Region’. • Sterk shoppingaanbod in een aantal steden. • Sterke groei kleinschalig logies en betere spreiding van het logies. • Kortrijk is een sterke toeristische trekker voor de Leiestreek. • Meeting- en zakentoerisme aanvullend op recreatief verblijfstoerisme. • Fijnmazig fietsnetwerk en verschillende recreatieve producten. • Ligging nabij aantrekkelijke toeristische bestemmingen zoals Gent, Rijsel, Vlaamse Ardennen en Doornik. • Goede bereikbaarheid met de wagen en het openbaar vervoer. • Grote betrokkenheid van lokale bestuurders door vzw-werking. • Aanwezigheid van water zorgt voor extra aantrekkingskracht.
• Brouwerijen niet altijd toegankelijk voor individuele bezoekers. • Nog te weinig aanbod op vlak van kleinschalig logies en grotere hotels in bepaalde deelgebieden. • Beperkt kampeeraanbod. • Te weinig restaurants en cafés langs recreatieve routes en beperkte openingsuren. • Versnippering van het landschap door (lint)bebouwing en industrie. • Beperkte recreatieve mogelijkheden en te weinig toegankelijk groen. • Er kan niet overal gefietst worden langs de (oude) Leie. • Het wandelaanbod is in bepaalde delen van de Leiestreek te beperkt. • Onvoldoende aanlegplaatsen in de West-Vlaamse Leiestreek. • Beperkte personeelsinzet in een aantal toeristische diensten. • De identiteit van de Leistreek is niet duidelijk. • Beperkte aandacht voor duurzame toeristische ontwikkeling. • Jaagpaden langs de Leie zijn niet overal toegankelijk voor recreanten.
KANSEN
BEDREIGINGEN
• Internationale interesse in biercultuur. • Sterke groei van creatief ondernemerschap. • Verhoogde interesse om minder bekende steden te bezoeken. • Innovatieve stadsvernieuwing in verschillende steden. • Verschillende partners investeren in ontwikkeling van groendomeinen. • Potentieel voor meetings en middelgrote congressen door aanwezigheid van veel bedrijven. • Project Seine-Schelde biedt kansen voor waterfront- en natuurontwikkeling en recreatie. • Grote behoefte aan recreatieve mogelijkheden vanuit stedelijke gebieden. • Potentieel op vlak van watertoerisme bij Nederlandse pleziervaarders die doorreizen naar Frankrijk.
• • • • • • • •
Hoge bezoekersdruk bij een aantal groendomeinen. Vermindering van de toegankelijkheid van jaagpaden. Verhoogde transportfunctie van de vele waterwegen. Afname en verdere versnippering van de open en groene ruimte. Overdruk op de oude Leie. Concurrentie andere Vlaamse regio’s. Bezoekerscijfers van musea gaan achteruit. Weinig aandacht van Toerisme Vlaanderen voor de bestemmingsontwikkeling en promotie van de Vlaamse regio’s.
Leiestreek 2019 – 2025
De SWOT-analyse leverde ons volgend overzicht op van de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen voor de Leiestreek:
15
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
03.
16
TRENDS IN TOERISME
Toerisme is onlosmakelijk verbonden met de ruime maatschappelijke context. We zien allerhande trends waarop de Leiestreek kan inspelen.
BETWEENITY Mensen wijken af van de traditionele rolpatronen en zijn niet meer in hokjes op te delen. In de communicatie over de Leiestreek moeten we hier rekening mee houden en moeten we verder kijken dan de traditionele opdeling in generaties en doelgroepen.
FRAMILY Vrienden zijn familie zijn vrienden. Kinderen krijgen verandert het leven van de ouders, maar de ouders van vandaag betrekken de kinderen in hun leven en zijn niet meer bereid om hun levensstijl radicaal om te gooien. Vrienden maken het gezinnen mogelijk om alles te combineren. Om onze bestemming te verkopen, gebruiken we best niet altijd de typische traditionele gezinnen maar tonen we ouders in al hun rollen.
THE GREAT MATE ESCAPE Steeds meer reizen worden gemaakt met vriendengroepen. Hierbij gaat het niet langer alleen om de bestemming, maar ook om de mensen met wie we mooie herinneringen creëren.
MULTIGENERATIEVAKANTIES Bij multigeneratievakanties draait het om vakanties met de hele familie: (klein)kinderen, ouders en grootouders. Grootouders zijn tegenwoordig vaak nog actief, ze zijn reislustig, hebben tijd én betalen graag de rekening. Samen tijd doorbrengen op vakantie moet het gebrek aan contact gedurende de rest van het jaar compenseren.
Passieve consumptie waarbij slechts één zintuig wordt geprikkeld, volstaat niet meer voor de consument van vandaag. De moderne consument wil geprikkeld worden door interactiviteit en meerdere zintuigelijke ervaringen. Attracties en musea kunnen hierop inspelen door bijvoorbeeld het gebruik van Virtual en Augmented Reality.
Leiestreek 2019 – 2025
DE MULTIZINTUIGELIJKE CONSUMENT
17
BLURRING We vermengen/blurren diensten en ideeën om nieuwe ervaringen te creëren. Ook in de reiswereld duiken concepten op zoals de fitcation (combinatie van vakantie en fitness), bleisure (business koppelen aan leisure) en staycation (thuis vakantie doorbrengen).
SNACKCULTURE De consument wordt opgejaagd: we leven in een tijdperk van enorme versnelling. Nadenken en handelen doen we tegelijkertijd, de aandachtspanne verslapt snel, het moet steeds korter, correct en to the point. We ‘snacken’ als het ware van de ene beleving naar de andere. Ook op vlak van toerisme moet de informatie kort en krachtig zijn en moet de consument snel van de ene naar de andere beleving kunnen overgaan.
AUTHENTICITEIT In onze snel evoluerende en globaliserende maatschappij gaan mensen op zoek naar authenticiteit en verbondenheid. Authentieke, kleinschalige bestemmingen worden bijgevolg aantrekkelijker dan bestemmingen voor massatoerisme. Micro-avonturen spelen hier ook op in: avonturen die kort, simpel en lokaal zijn. Ze geven je de kans om even aan het dagelijkse leven te ontsnappen zonder dat je daarvoor ver moet reizen.
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
PRESTEREN IS HET NIEUWE BELEVEN
18
Reizigers die niet telkens hetzelfde willen doen, gaan op zoek naar reiservaringen waarbij ze doelen kunnen stellen of iets nieuws ervaren. Bij deze reizigers spelen uitdagende activiteiten zoals een marathon lopen, een berg beklimmen of duiken een grote rol bij het uitkiezen van een nieuwe bestemming.
SLUIKTOERISME OF SILENT TRAVEL Meer en meer mensen willen afwijken van de geijkte paden en kleinere steden en gemeenten ontdekken. Ze kiezen minder voor klassieke folders, maar halen hun informatie en inspiratie uit sociale media en digitale buurtplatformen.
DIGITALE DETOX 75% van de vakanties wordt online geregeld en de behoefte aan internet ter plaatse is groot. Een tegentrend is de digitale detox met reizigers die beeldschermvrij op vakantie willen. Digitale detox trips laten reizigers toe om even uit de digitale wereld te stappen.
FOODCATIONS
Leiestreek 2019 – 2025
Een foodcation is een vakantie die in het teken staat van eten en drinken. Maar het gaat om meer dan dat. Men wil samen met locals gerechten bereiden, proeven bij de boer en culinair genieten van pure streekproducten.
19
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
04.
20
UITDAGINGEN
Op basis van de SWOT-analyse hebben we 10 uitdagingen geformuleerd voor de Leiestreek.
DE IDENTITEIT VAN DE LEIESTREEK IS NIET DUIDELIJK. De Leiestreek is een grote regio met 28 gemeentes in de provincies West- en Oost-Vlaanderen. De identiteit bepalen voor de regio is moeilijk en we slagen er te weinig in om onze sterktes uit te stralen. Een sterk en onderscheidend imago is noodzakelijk om de Leiestreek verder op de toeristische kaart te zetten. Belangrijk hierbij is dat alle steden, gemeentes en de sector zich kunnen herkennen in de nieuwe identiteit en verhalen van de regio.
DE NAAMSBEKENDHEID VAN DE LEIESTREEK KAN BETER IN VLAANDEREN EN NEDERLAND. Uit het onderzoek bij vakantiegangers in de Vlaamse regio’s blijkt dat de regio nog te weinig gekend is bij toeristen uit Vlaanderen. Veel toeristen blijven overnachten in de steden en verwarren de stad met de regio. Daarnaast zijn er weinig publiekscampagnes over de Leiestreek in Nederland. Hierdoor is de naamsbekendheid van de Leiestreek bij onze Noorderburen beperkt.
DE MOGELIJKHEDEN VOOR OMGEVINGSRECREATIE ZIJN NOG TE BEPERKT EN TE WEINIG GEKEND BIJ DE LOKALE BEVOLKING. De open ruimte is beperkt in de Leiestreek en dit heeft zijn invloed op het aanbod op vlak van omgevingsrecreatie. Recreatieve domeinen zoals De Gavers, Bergelen, het Sterrebos en de Brielmeersen zijn goed gekend bij de lokale bevolking en hebben daardoor op piekmomenten last van een overdruk. De kleinere recreatieve sites liggen verspreid over de Leiestreek en zijn minder gekend. Maar bovenal is er een tekort aan toegankelijk recreatief groen en is het wandelaanbod te weinig gekend en onvoldoende verspreid over de regio.
ER IS NOG TE WEINIG AANDACHT VOOR EEN KWALITATIEVE INRICHTING VAN HET LANDSCHAP IN DE LEIESTREEK.
DE TOERISTISCHE WERKING IN STEDEN EN GEMEENTES IN DE LEIESTREEK KAN VERSTERKT WORDEN. Een aantal steden en gemeentes in de Leiestreek hebben een beperkte toeristische werking. Als we de Leiestreek verder willen laten groeien, dan moeten er ook op lokaal vlak voldoende inspanningen op vlak van toerisme en recreatie gebeuren. Dit niveau is immers het best geschikt om het onthaal van toeristen en recreanten te organiseren en om nauwe contacten met de sector te onderhouden.
Leiestreek 2019 – 2025
De Leiestreek wordt doorsneden door grote verkeersassen, kent heel wat bedrijvigheid en heeft een grote bevolkingsdichtheid. Het accent ligt vooral op de economische meerwaarde van de ruimte en er gaat nog te weinig aandacht naar een kwalitatieve en belevingsvolle inrichting van het landschap.
21
DE LINK TUSSEN DE STEDEN EN DE OMLIGGENDE GEMEENTES KAN BETER. De werken aan de Leie liggen aan de basis van grote transformaties in verschillende steden. Water, groen en open ruimte maken de bestemming aantrekkelijker voor recreanten en toeristen. Een betere samenwerking tussen de steden en de omliggende gemeentes kan ervoor zorgen dat deze transformatie zich in de volledige regio voltrekt. We kunnen de steden als uithangbord voor de regio gebruiken maar we hebben de ruimere omgeving nodig om de toerist en recreant voldoende te bieden.
DE SAMENWERKING TUSSEN OVERHEID EN LOGIESSECTOR KAN BETER EN HET AANBOD IS IN EEN AANTAL DEELGEBIEDEN TE BEPERKT. Jaar na jaar zien we de logiessector in de Leiestreek groeien. De regio heeft een groot aanbod op vlak van kwalitatieve hotels en kan zich hierdoor van andere regio’s onderscheiden. Gemeenten en sector werken te weinig samen op vlak van bestemmingspromotie en het informeren van de toerist. Daarnaast merken we dat het aanbod op vlak van kleinschalig logies maar ook qua grotere hotels in een aantal deelgebieden nog beperkt is.
STREEKPRODUCTEN WORDEN TE WEINIG UITGESPEELD ALS EXTRA TOEGEVOEGDE WAARDE VOOR DE TOERIST. Creatief ondernemerschap vinden we terug bij de streek- en hoeveproducenten in de regio. Zij zorgen vandaag al voor een mooi aanbod, maar vanuit de toeristische sector wordt hier te weinig op ingespeeld. Zo is de Leiestreek een regio met een rijke en gevarieerde traditie op vlak van bier brouwen, maar is bierbeleving op toeristisch vlak nog te weinig ontwikkeld.
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
HET MICE TOERISME IS ONVOLDOENDE UITGEBOUWD IN DE REGIO.
22
De aanwezigheid van veel bedrijven zorgt voor een groot aantal zakelijke overnachtingen in de regio. Dit draagt bij tot een goede bezetting bij het logies in de Leiestreek. Daarnaast bieden meetings, incentives, congressen en events verdere opportuniteiten voor de economische ontwikkeling. Zowel vanuit de overheid als vanuit de sector werken we nog onvoldoende samen aan de verdere uitbouw van het MICE toerisme in de Leiestreek.
ER GAAT TE WEINIG AANDACHT NAAR EEN DUURZAME TOERISTISCHE ONTWIKKELING IN DE LEIESTREEK. Toerisme is een belangrijke economische sector in de Leiestreek. De uitdaging is om de toeristische ontwikkeling in de regio te versterken, maar met oog voor duurzame ontwikkeling. De Leiestreek voornamelijk promoten als een dichtbije bestemming voor toeristen die uit Vlaanderen en Nederland komen is een eerste stap in de goede richting. Toch is er nog heel wat werk om de toeristisch-recreatieve sector te verduurzamen en duurzame mobiliteit te stimuleren.
23
Leiestreek 2019 – 2025
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
05.
24
AMBITIE
Samen met de stakeholders hebben we de ambitie bepaald voor de Leiestreek. Waar willen we staan tegen 2025? In 2025 is de Leiestreek sterk op de toeristische kaart gezet. De Leiestreek staat gekend als een dynamische en creatieve regio waar de stad en het buitengebied elkaar versterken. De eigenschappen die dit imago onderbouwen, zijn in het streek-DNA verankerd: creatief, ondernemend, verrassend, actief en verleidelijk. Alle inwoners van de Leiestreek vinden in de directe omgeving van hun woonplaats een kwalitatief aanbod op vlak van recreatie. Er zijn nieuwe mogelijkheden om te fietsen, wandelen, spelen of te genieten op en langs het water en er is een groter aanbod op vlak van toegankelijk groen. De Leiestreek is in 2025 de topregio op vlak van creatief ondernemerschap. De inwoners uit de Leiestreek zijn echte doeners: ondernemers met veel goesting en daadkracht om mooie toeristische producten te ontwikkelen. Samen met deze ondernemers spelen we de troeven van de Leiestreek optimaal uit: creatieve hotspots, unieke streekproducten en culinaire hoogstandjes, oude Leieschilders in combinatie met hedendaagse kunstuitingen, steden in transformatie en verfrissing nabij of op het water. Een gezonde mix tussen vakantie- en zakentoerisme zorgt voor een welvarende regio en nieuwe recreatieve mogelijkheden verhogen het welzijn van de inwoners.
Leiestreek 2019 – 2025
Tot slot is het toerisme in de Leiestreek duurzaam zodat de regio ook voor de volgende generaties een aantrekkelijke bestemming kan blijven.
25
Tegen 2025 willen we de volgende langetermijndoelstellingen behalen:
ALGEMEEN • De economische ontwikkeling van de regio is sterker op vlak van aankomsten, overnachtingen, dagtoerisme, omzet en jobs. • De Leiestreek is een aantrekkelijke regio waar het aangenaam verblijven, werken, wonen en ontspannen is. • Er is zowel bij de sector als bij de eigen bevolking draagvlak voor de toeristische ontwikkeling van de regio. • De kloof tussen de identiteit en het imago van de Leiestreek is gedicht. De Leiestreek staat bekend als een creatieve en ondernemende streek. • De ondernemers uit de Leiestreek zijn trotse ambassadeurs van de regio.
SPECIFIEK
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
• De Leiestreek genereert 20% meer overnachtingen: van 561 200 in 2017 tot 673 440 in 2025. • 85% van de gasten die blijft overnachten is zeer tevreden over zijn vakantie.4 • Er zijn meer mogelijkheden op vlak van openluchtrecreatie en er is meer toegankelijk groen dicht bij huis voor de lokale bevolking. De publieke ruimte en het landschap zijn kwalitatiever ingericht. • 90% van de inwoners van de Leiestreek kent het recreatieve aanbod in eigen regio en onderneemt meerdere keren per jaar een recreatieve tocht.5 • De beleving en het comfort voor fietsers zijn verhoogd en er zijn minder missing links op de recreatieve netwerken.
26
4
In 2017 was 76% van de vakantiegangers in de Leiestreek zeer tot uiterst tevreden over de vakantie in de regio.
5
In 2016 ondernam 84% van de inwoners van de West-Vlaamse Leiestreek nu en dan een recreatieve fiets- en/of wandeltocht.
SPECIFIEKE LANGETERMIJNDOELSTELLINGEN
85%
20%
MEER OVERNACHTINGEN DAN IN 2017
GASTEN ZIJN TEVREDEN OVER HUN VAKANTIE
MEER MOGELIJKHEDEN OP VLAK VAN OPENLUCHTRECREATIE EN GROEN DICHT BIJ HUIS
VAN DE INWONERS KENT HET RECREATIEVE AANBOD
VOOR FIETSERS
Leiestreek 2019 – 2025
90%
BELEVING EN COMFORT
27
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
06.
28
HET MERK LEIESTREEK
The Missing Link, een adviesbureau uit Nederland, bepaalde samen met Westtoer, Toerisme Oost-Vlaanderen, Toerisme Leiestreek, alle steden en gemeenten en de sector de identiteit, de kernwaarden en de grote verhaallijnen voor de Leiestreek.
6.1 DE LEIESTREEK IS… … een dynamische regio waar stad en buitengebied elkaar versterken. De steden bruisen en er valt telkens iets nieuws te beleven. Je ondervindt er de ‘urban vibe’; bijzondere winkels, leuke koffiebars, de beste restaurants, kunst en cultuur, unieke logeeradressen en de leukste evenementen. In het buitengebied halen actieve recreanten hun hartje op. Dankzij het geweldige fietsnetwerk en de goede bereikbaarheid loert het buitengebied om de hoek. Het gevarieerde landschap inspireert creatievelingen al jaren. Een doenersmentaliteit typeert de streek. Het barst hier van de bedrijvigheid en vernieuwende initiatieven. De Leiestreek is altijd in beweging en net even anders.
6.2 KERNWAARDEN Met de toerismemakers van de Leiestreek bepaalden we vijf kernwaarden voor de regio: creatief, ondernemend, verrassend, actief en verleidelijk. Hierbij werden creatief en ondernemend aangeduid als de ankerwaarden. De kernwaarden worden duidelijk als je ze inhoudelijk linkt met de regio: Verleidelijk: Het idyllische landschap langs de waterlopen in de Leiestreek heeft al vele kunstenaars geïnspireerd. Ook wat verder van deze waterlopen bekoort het landschap. In het groene buitengebied nodigt het agrarische karakter van de streek uit tot een verkenning te voet of met de fiets. De vlotte bereikbaarheid van dit platteland vanuit de stad is daarbij de grote troef. Maar ook de steden lonken verleidelijk naar de inwoners en bezoekers.
Verrassend: In de Leiestreek vloeien de stad en het platteland naadloos in elkaar over. Hier vind je spannende plekken, een ruime waaier van ontspanningsmogelijkheden en een gemoedelijk karakter. De steden en het buitengebied laten zich niet herleiden tot één vorm en spelen diversiteit als troef uit. Meerduidigheid en gelaagdheid zijn de norm. Hier werpt de bezoeker zijn vooroordelen overboord en laat hij zich verrassen door dit uitdagende gebied.
Leiestreek 2019 – 2025
Ondernemend/creatief: Niet alleen zijn hier veel ondernemers, de bewoners van de streek zijn ook doeners. De aanwezigheid van dit ‘human capital’ is van grote waarde voor de kwaliteit en de ontwikkeling van de Leiestreek. Het is de optelsom van lokale kennis, netwerken tussen mensen, ondernemerschap en innovatie.
29
Actief: De Leiestreek nodigt uit tot wandelen, fietsen en varen dankzij de geweldige netwerken en de bereikbaarheid. In lijn met de heersende streekcultuur, is het recreëren hier ook actief. Dit onder het motto ‘ontspanning door inspanning’.
6.3 VERHAALLIJNEN In een volgende stap zochten we samen met toerismemakers naar het unieke van de regio. Wat bepaalt haar aantrekkingskracht? Waarom laten toeristen zich verleiden om naar hier te komen? In 5 verhaallijnen vertellen we het verhaal van de Leiestreek. Verhaallijnen zijn kapstokken voor de ontwikkeling van producten en zorgen ervoor dat stakeholders zich verzamelen rond een gezamenlijke ambitie en visie.
De verhaallijnen voor de Leiestreek zijn
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
• • • • •
30
Creatieve hotspots Smaakmakers Verrassend dichtbij Bronnen van inspiratie Verfrissende momenten
Dit is een streek van creatieve ondernemers, echte doeners. Ook in de ruimte zie je de transformatie van de streek. De Leieboorden nodigen uit tot urenlang aan de waterkant zitten. De steden hebben een fijne vibe. Er gebeurt steeds iets nieuws! En wat verder het land in ontdek je spannende hotspots die je uit de dagelijkse sleur halen. Lekker duiken in een watertank of van evenementen genieten.
Leiestreek 2019 – 2025
CREATIEVE HOTSPOTS
31
SMAAKMAKERS
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
Dit is een smaakvolle streek. Smaak in de brede zin van het woord, niet alleen culinair, maar ook ambachtelijk. Lokale, creatieve ondernemers prikkelen de zintuigen met heerlijke streekbieren, artisanale producten en culinaire topgastronomie. Kwaliteit maakt het DNA uit van de streek en dit zet zich door in het niveau van de restaurants. Met beide voeten geworteld in de streek vertellen de chefs met hun gerechten een verhaal om duimen en vingers bij af te likken.
32
In de Leiestreek kan je actief recreĂŤren in groen en water. Alles is dichtbij en om de hoek. Deze verhaallijn benadrukt de recreatieve potentie van de streek. Lekker wandelen op een wandelnetwerk, ontspannende fietstochten maken of kajakken door het landschap. Volg de Leie van stad naar platteland en laat je verrassen door nog onontdekte plekjes. Ontspanning door inspanning! Je komt verkwikt weer thuis.
Leiestreek 2019 – 2025
VERRASSEND DICHTBIJ
33
BRONNEN VAN INSPIRATIE
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
Hier raak je geïnspireerd door landschap en kunst. In de Leiestreek kom je tot rust en borrelen vanzelf de ideeën op! Al eeuwen raken kunstenaars geïnspireerd door de kabbelende Leie en haar oevers. Met een bezoek aan de kunstdorpen en verleidelijke steden krijg je je jaarlijkse portie schoonheid in een keer binnen. Maar ook de cultuur, feesten en activiteiten brengen je in vervoering. Het vuur mag oplaaien, er is water genoeg om te blussen.
34
De Leie en de Schelde zijn onmiskenbare troeven van de streek. Het is heerlijk recreĂŤren langs het water, of je nu de fiets pakt of op een terras neerploft. De rivieren, kanalen en waterplassen zorgen voor verfrissende momenten in de breedste zin van het woord. De transformatie van de Leieboorden zorgt voor een betere beleefbaarheid van de rivier. De toffe plekken die hier worden ontwikkeld, nodigen uit tot ontmoetingen langs de waterkant.
Leiestreek 2019 – 2025
VERFRISSENDE MOMENTEN
35
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
07.
36
ONTWIKKELINGSSTRATEGIE
In dit hoofdstuk bepalen we in lijn met de ambitie, de kernwaarden en de verhaallijnen de strategie met betrekking tot de verdere toeristisch-recreatieve ontwikkeling van de Leiestreek.
7.1 VERBLIJFSTOERISME ALS HEFBOOM VOOR ERKENNING ALS TOERISTISCHE REGIO Als we in 2025 de Leiestreek sterk op de toeristische kaart willen zetten, dan moeten we inzetten op het verblijfstoerisme. Focus ligt hier op het verder ontwikkelen en promoten van de Leiestreek als een verrassende en verleidelijke bestemming voor een korte vakantie. We ontwikkelen het logiesaanbod op een kwalitatieve wijze en we spelen hierbij in op de verhaallijnen creatieve hotspots, smaakmakers, verfrissende momenten en bronnen van inspiratie. Concreet betekent dit dat het logiesaanbod creativiteit uitstraalt, dat je er kennis maakt met het vele lekkers uit de streek, dat het aan het water ligt of zicht heeft op het water en/of dat er een artistieke toets in vervat zit.
De activiteiten van de verblijfstoeristen sluiten aan bij de vier voornoemde verhaallijnen: • • • • • •
Genieten op of aan het water Bezoeken aan creatieve hotspots en plekken van inspiratie Lekker eten en drinken in de hippe adresjes en koffiebars Bierbeleving en proeven van streekproducten op unieke locaties Fietsen en wandelen doorheen de Leiestreek op zoek naar leuke en creatieve plekjes Shoppingadresjes ontdekken in dynamische steden
We onderscheiden drie types van korte vakanties:
Leiestreek 2019 – 2025
• Logeren met focus op stedelijke beleving • Charmant logeren in het buitengebied • Familievakanties en vakanties met vrienden
37
7.2 RECREATIE IN EIGEN STREEK De ruim 550 000 bewoners van de dichtbevolkte Leiestreek genereren een sterk groeiende vraag naar omgevingsrecreatie dicht bij huis. De rivieren en kanalen die de regio doorkruisen vormen een blauwe recreatieve hoofdstructuur die vooral fietsers kan inspireren. Daarnaast bestaat er nog een belangrijk netwerk van trage wegen die de soms verrassende landschappen ontsluiten. Naast de verstedelijkte centrale as Wervik-Menen-KortrijkWaregem-Deinze-Gent en het Kanaal Roeselare-Leie, zijn er verschillende landelijke gebieden met recreatieve potenties die evenwel vaak ondergewaardeerd en minder bekend zijn. We ontwikkelen verder de recreatieve mogelijkheden in zowel de stedelijke assen als het meer landelijk gebied en zoeken hierbij aansluiting bij de 5 verhaallijnen voor de regio. Recreatie in eigen streek is enkel mogelijk wanneer we de natuur en het landschap versterken. In de eerste plaats is dit het werk van partnerorganisaties. Dit betekent dat we een nauwe samenwerking aangaan met diensten van de beide betrokken provincies en van de gemeenten, de Stadlandschappen ’t West-Vlaamse Hart en Leie en Schelde, het Vlaams Agentschap voor Natuur en Bos en de Vlaamse Landmaatschappij. Belangrijke partners voor de toekomst zijn ook De Vlaamse Waterweg NV, Toerisme Vlaanderen en de intercommunales Leiedal en WVI. Daarnaast willen we ook in dialoog gaan met andere stakeholdersorganisaties zoals Natuurpunt. Westtoer, Toerisme Oost-Vlaanderen en Toerisme Leiestreek zijn partners voor wat betreft visievorming en netwerking met betrekking tot dit thema en de concrete ontwikkeling en promotie van recreatieve producten.
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
7.3 DUURZAME ONTWIKKELING
38
In het komende decennium zullen de aspecten klimaat, CO2-uitstoot, duurzame mobiliteit, … het maatschappelijk debat, het dagelijkse leven en de wijze waarop we aan toerisme en recreatie doen in belangrijke mate beïnvloeden. Hoe zorgen we op een toeristische bestemming voor een goede balans tussen de belangen van bezoekers, bewoners en ondernemers? We pleiten daarom voor een duurzame toeristische en recreatieve ontwikkeling van de Leiestreek, in lijn met de twee uitgangspunten van onze ontwikkelingsstrategie. Concreet betekent dit dat de markten die we bewerken de nabijheidsmarkten zijn zoals Vlaanderen en Nederland; we beogen niet dat internationale toeristen met het vliegtuig naar onze regio komen. Voor het versterken van verblijfstoerisme moet meer worden ingezet op een duurzaam toeristisch mobiliteitsbeleid waarbij openbaar vervoer centraal staat, gecombineerd met huur- en/of deelauto’s, taxi’s en fietsen. Een stad of een regio ontdekken gebeurt in de toekomst bij voorkeur te voet of met de fiets (al dan niet elektrisch). Daarnaast kunnen meer creatieve vormen van duurzame mobiliteit worden gestimuleerd zoals elektrische steps, fietstaxi’s, …
Ondernemers in toerisme streven naar een ecologisch beleid in hun hotel, B&B, café of restaurant, met een focus op het duurzaam beheer van water en energie en het sorteren/hergebruiken van afval en materialen. Wat eten en drinken betreft opteren we zoveel mogelijk voor lokale en regionale producten en we leggen hier ook zoveel mogelijk de link met korte keten producten via de verhaallijn ‘smaakmakers’. Onder het motto ‘recreatie in eigen streek’ spelen we ook volop in op de duurzaamheidsgedachte. Het zal in de toekomst voor de bewoners van de Leiestreek niet langer nodig zijn om met de auto naar verder gelegen recreatiegebieden te gaan. De Leiestreek zal in 2025 tal van ontspanningsmogelijkheden in openlucht aanbieden. En waarom niet opteren voor een staycation in de Leiestreek? De bewoner en toerist moeten er ook van bewust gemaakt worden dat zij zich het best op een duurzame manier en bij voorkeur met de gewone fiets of de elektrische fiets verplaatsen naar de openluchtrecreatieve mogelijkheden. In onze communicatie geven we aan welke duurzame mobiliteitsalternatieven er zijn. Ook een upgrade en aanpassing van het bestaande fietsnetwerk moet in dit kader zeker overwogen worden. Bovendien vormen het inzetten van openbaar vervoer en collectief vervoer over water voor recreatieve doeleinden pistes die we verder moeten ontwikkelen. Tot slot moet in de steden en het buitengebied voldoende basisinfrastructuur voor meer duurzame mobiliteitsvormen aanwezig zijn: fietsenstallingen al dan niet met fietsservice, verhuur van buggy’s en lockers om spullen op te bergen, veilige en comfortabele fietspaden, …
Leiestreek 2019 – 2025
Om deze duurzame ontwikkeling te stimuleren zetten Westtoer, Toerisme Oost-Vlaanderen en Toerisme Leiestreek in op het verduurzamen van de eigen werking en ook het informeren, stimuleren en inspireren van de ruime toeristische sector in de regio met betrekking tot dit onderwerp.
39
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
08.
40
MARKTSTRATEGIE
In de marktstrategie bepalen we de markten waarop we prioritair willen inzetten en het profiel van de doelgroep. Onze communicatie stemmen we hierop af.
8.1 MARKTEN 6 Regio en omgeving Recreatie Korte vakanties
West- en Oost-Vlaanderen
Vlaanderen
Noord-Frankrijk en Wallonië
1 1
1
Dagtoerisme in groep
3
Individueel dagtoerisme
2
MICE
Nederland
2
1
3
2
3
We willen de Leiestreek op de kaart zetten als een bestemming voor individuele korte vakanties bij toeristen uit Vlaanderen en Nederland. Hier vallen ook vakanties in klein gezelschap (vrienden, familie) onder. Voor omgevingsrecreatie focussen we op de Leiestreek en omgeving. Afhankelijk van de inhoud en de doelstellingen kan de omgeving beperkt worden tot aangrenzende regio’s of uitgebreid worden tot Oost- en West-Vlaanderen.
Bij specifieke opportuniteiten promoten we ook korte vakanties uit Noord-Frankrijk en Wallonië, dagtoerisme in groep en MICE op de Vlaamse markt.
6
We zetten prioritair in op de productmarktcombinaties met cijfers 1 en 2; als er zich opportuniteiten voordoen kunnen we ook kiezen voor de productmarktcombinatie met cijfer 3.
Leiestreek 2019 – 2025
In tweede instantie zetten we in op individueel dagtoerisme vanuit Vlaanderen, Noord-Frankrijk en Wallonië en MICE voor West- en Oost-Vlaanderen.
41
8.2 PROFIEL VAN DE DOELGROEP We kiezen voor een profielbepaling op basis van drijfveren. Deze biedt een duidelijker beeld dan een sociodemografische segmentering en kan sneller vertaald worden in een passend productaanbod. Als ideale klanten voor een korte vakantie in de Leiestreek zien we zelfverzekerde en doelgerichte bezoekers voor wie een weekendje weg inspirerend en rustgevend moet zijn. Ze willen dingen leren en ervaren, zowel in het buitengebied als in de stad. Het liefst met z’n tweetjes of in klein gezelschap. Ze besteden hun vrije tijd bewust. Museumbezoek, bezienswaardige gebouwen maar ook creatieve nieuwe ontwikkelingen interesseren onze doelgroep. Actief de natuur in kan ook: het liefst wandelend of fietsend. Ze overnachten graag op een plek waar de praktische voorzieningen goed geregeld zijn. Ook lekker tafelen kan onze doelgroep bekoren. Ze zijn bereid om te betalen voor kwaliteit en authenticiteit. Ook voor omgevingsrecreatie willen we deze profilering voor ogen houden. We schuiven in de communicatie vooral onderwerpen naar voor die de bezoekers met dit profiel aanspreken. Tegelijk moeten we er ons steeds van bewust zijn dat het profiel van de recreanten uit de eigen regio veel breder is en dat we het aanbod op vlak van recreatie dus ook ruimer moeten positioneren.
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
8.3 COMMUNICATIESTRATEGIE
42
Onze communicatie en de inhoud van de boodschap moeten steeds nauw aansluiten bij de kernwaarden, de ontwikkelde verhaallijnen en het profiel van de focusdoelgroep. Via alle kanalen (websites, sociale media, brochures, informatiepanelen, …) moeten we met de volledige sector hetzelfde verhaal vertellen. Daarom was het noodzakelijk om de regio te rebranden en een nieuwe tone-of-voice te bepalen. De huisstijl, schrijfstijl, en het logo konden onmiddellijk aangepast worden. Vanaf 2019 zal er ook jaarlijks geïnvesteerd worden in beeldmateriaal dat aansluit bij de kernwaarden en de verhaallijnen passend in beeld brengt. We willen immers niet enkel het product verder ontwikkelen in de richting van de gekozen verhaallijnen, ook de beelden van dat productaanbod moeten helemaal kloppen met de kernwaarden van de Leiestreek. De toerist komt in contact met de Leiestreek via verschillende kanalen. Door de communicatie van de verschillende stakeholders beter op elkaar af te stemmen kunnen we krachtiger en duidelijker communiceren. Het is belangrijk dat iedereen hetzelfde verhaal vertelt en het overal duidelijk is dat de toerist zich in de Leiestreek bevindt.
8.4 COMMUNICATIEKANALEN De communicatiewereld evolueert razendsnel. De beste communicatiekanalen van vandaag worden vaak morgen al weer verdrongen door nieuwe mogelijkheden. De strategie van de Leiestreek is om eigen, herhaaldelijke communicatie te voeren met de doelgroep. We bouwen een eigen bestand op van mensen met interesse in de Leiestreek. Voor omgevingsrecreanten is dit zeker zinvol: zij kunnen gemakkelijk vaker op stap gaan in de regio. Maar ook potentiële verblijfstoeristen beslissen vaak niet meteen om in de Leiestreek op vakantie te komen en kunnen met een opeenvolging van boodschappen wel overtuigd worden. We bouwen deze contactenlijst op via perswerking, sociale media, influencers en campagnes. Om krachtdadige campagnes op te zetten, zal er afwisselend gefocust worden op de verblijfstoeristen en de recreant uit de eigen regio en omgeving.
Leiestreek 2019 – 2025
Alle communicatie leidt zoveel mogelijk naar de website die we verder uitbouwen als dé inspiratie- en informatiebron van de regio. Toerisme Leiestreek is hier de uitgever. We streven naar een sterk inhoudelijk medium dat goed gevonden wordt via zoekmachines. Door een betere profilering willen we de bezoeker persoonlijker aanspreken met een aanbod op maat. Het algemene beeld van de website moet aansluiten bij de kernwaarden en verhaallijnen, maar achterliggend kan een breder aanbod vindbaar zijn.
43
44
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
45
Leiestreek 2019 – 2025
46
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
BELEEF MEER.
Leiestreek 2019 – 2025
SAMEN. CULTUUR. AVONTUUR. NATUUR. VERFRISSING. EMOTIE. RUST.
47
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
09.
48
EN DAN NU ACTIE
Welke acties zijn nodig om de doelstellingen uit dit plan te behalen? We delen de acties op in de twee grote lijnen uit de ontwikkelingsstrategie: acties die de Leiestreek verder op de kaart zetten als een aantrekkelijke en verleidelijke bestemming voor korte vakanties en acties die ervoor zorgen dat recreatie dichtbij mogelijk en aantrekkelijk is. De acties spelen in op de 5 verhaallijnen voor de regio. De derde pijler van de ontwikkelingsstrategie, m.n. duurzaamheid, wordt niet apart behandeld maar geïntegreerd in de twee grote blokken rond logeren en recreatie.
9.1 LOGEREN IN EEN VERLEIDELIJKE REGIO 9.1.1 VOEL DE DYNAMIEK! De dynamiek van de Leiestreek voel en beleef je continu. Dat is het uitgangspunt bij de ontwikkeling van de Leiestreek voor een kort verblijf. Dit gaat van een ‘urban vibe’ in stedelijk gebied tot een bruisende beleving in het buitengebied. De rode draad is telkens de creativiteit van de ondernemers. Er is altijd wel iets te doen of te beleven. In de komende periode willen we de Leiestreek verder ontwikkelen als een dynamische en creatieve regio voor een kort verblijf. We willen de stedelijke beleving versterken, de regio uitspelen als een verrassende en verleidelijke regio om charmant te logeren én om een korte vakantie door te brengen met familie of vrienden. We spelen hierbij in op de verhaallijnen van de Leiestreek. Zo kan je leuke dynamische hotspots ontdekken, proeven bij de smaakmakers en genieten aan de waterkant. Kunstliefhebbers laven zich aan de bronnen van inspiratie. Voor we ingaan op de verschillende types korte vakanties die we in de Leiestreek verder willen ontwikkelen, geven we eerst duiding bij een aantal elementen die voor alle verblijfstoeristen van belang zijn.
ER GEBEURT STEEDS IETS NIEUWS
7
Ook andere thema’s kunnen tijdens de themajaren nog aan bod komen
Leiestreek 2019 – 2025
De regio is constant in beweging. Evenementen bieden telkens een nieuwe beleving. Ze vertrekken van het DNA en de verhaallijnen van de Leiestreek. Om de ontwikkeling van evenementen te stimuleren, willen we in de Leiestreek werken met themajaren7. In elk themajaar leggen we de focus op een specifiek thema dat voor de regio belangrijk is en ontwikkelen we nieuwe regiobrede evenementen. Elk themajaar sluit aan bij één van de verhaallijnen van de regio.
49
Voor de themajaren denken we aan 2020 – creatieve hotspots (verhaallijn ‘creatieve hotspots’) 2021 – fietsen en wandelen (verhaallijn ‘verrassend dichtbij’) 2022 – gastronomie (verhaallijn ‘smaakmakers’) 2023 – water (verhaallijn ‘verfrissende momenten’) 2024 – kunst (verhaallijn ‘bronnen van inspiratie)
Ook sportevenementen zoals urban trails, paardenkoersen, koers- en skate-events dragen bij tot de aantrekkingskracht van de regio. Omdat de winkels op zondag meestal dicht zijn, is dit een ideaal moment voor events in het centrum van de steden.
HET KUNST- EN CULTUURVERHAAL IN DE KIJKER Heel wat kunstenaars lieten zich in het verleden inspireren door de schilderachtige Leie en trachtten de pracht van het landschap te vatten op doek. Maar ook vandaag bloeit er nog een boeiende kunstscène in de Leiestreek. Dat wordt aangevuld met een pak interessante erfgoedlocaties die er uitspringen omwille van hun bijzondere architectuur of boeiend verhaal.
Van de Leieschilders tot moderne kunst en architectuur
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
Culturele initiatieven kunnen een belangrijke toeristische impact hebben op een bestemming. Vanuit diverse invalshoeken kunnen kunst en cultuur de beleving verhogen: landschap en cultuur, recreatie en kunstbeleving, verleden en heden, private collecties, kunstgalerijen en musea in dorpen en steden, verhalen van kunstenaars, …
50
De Oost-Vlaamse Leiestreek bezit met de Latemse School een sterk historisch kunstverhaal. De link tussen het Leielandschap en kunststad Gent versterkt dit. Maar de kunstcreatie is niet gestopt bij de Leieschilders. Ook vandaag getuigt de regio van een bijzondere kunstzinnigheid. Moderne kunst en architectuur bekoren heel wat kunstliefhebbers. Kortrijk is dan weer een belangrijke trekker voor de ruimere regio als UNESCO Creative City.
Een nieuwe impuls voor het museumaanbod Naast het permanente aanbod is het belangrijk dat de musea en andere te bezoeken locaties steeds in beweging zijn. Zo blijven ze onder de aandacht komen en trekken ze nieuwe bezoekers aan. Denk aan vernieuwende events binnen en buiten de museummuren: een buitenparcours in de stad, tijdelijke tentoonstellingen op andere locaties, een museumnacht, …
EEN MIX VAN BUSINESS EN LEISURE In de Leiestreek willen we inspelen op de trend ‘bleisure’, een combinatie van business en leisure. Bijvoorbeeld iemand die na een bezoek aan de beurs Interieur nog één of meerdere nachten blijft in de Leiestreek. Of evenementen in Hangar K en Waregem Expo die zowel voor zakelijke toeristen als eigen bevolking aantrekkelijk zijn. We pleiten voor het aantrekken van imagoversterkende beurzen en congressen passend bij het DNA en de verhaallijnen van de regio. De capaciteit van de overnachtingsmogelijkheden, de beschikbare ruimtes en de prijskwaliteitsverhouding zijn hierbij aandachtspunten. De centrale ligging, de grote bedrijvigheid en de goede bereikbaarheid zijn sterke troeven voor een groei van het MICE toerisme. De vraag naar MICE mogelijkheden betreft in belangrijke mate zakelijke overnachtingen en meetings. Het MICE aanbod in de regio bestaat voornamelijk uit: • • • •
kleine en middelgrote locaties voor meerdaagse vergaderingen locaties voor vergaderingen van één dag teambuildingactiviteiten een beperkt aantal beurs- of congreslocaties
We leggen in eerste instantie de focus op actieve prospectie bij de grotere West- en Oost-Vlaamse bedrijven en bekendmaking van het MICE aanbod op de Vlaamse markt. Daarnaast is het belangrijk het aanbod verder uit te breiden en te professionaliseren.
DUURZAAM TOERISME Toeristen hebben steeds meer aandacht voor duurzaamheid, zowel thuis als tijdens hun verblijf. Daarom willen we meer aandacht hebben voor duurzame mobiliteit en maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Zowel in de steden als daarbuiten kan sterker ingezet worden op duurzame mobiliteit. Bezoekers verkennen steden meestal te voet of met de fiets. We willen hen daarom stimuleren om voor de trein te kiezen als vervoersmiddel van en naar de stad. Eenmaal op de bestemming is een ruim aanbod van taxi’s, bussen, blue bikes en shuttlediensten essentieel om van het station naar de eindbestemming te gaan. Voor de verkenning van de stad kunnen een ‘best of’-stadswandelroute en aantrekkelijke, groene wandelcorridors tussen de belangrijkste hotspots gecreëerd worden. Naast de klassieke fiets moet ook gedacht worden aan andere transportmodi, zoals steps, elektrische fietsen, bakfietsen, watertaxi’s, …
Leiestreek 2019 – 2025
Kiezen voor duurzame mobiliteit
51
Duurzame mobiliteit kan perfect kaderen in het smart city-beleid van de steden. Kortrijk nam alvast maatregelen om fietsers zich welkom te laten voelen en introduceerde slimme oplossingen voor het parkeerbeleid. In Deinze werd bij het stadsvernieuwingsproject aandacht besteed aan duurzame mobiliteit. Roeselare wil met de inrichting van fietshavens op verschillende locaties fietsen in de stad aantrekkelijker maken. Dit zijn punten waar toeristen vlot een fiets kunnen lenen om zich in de stad te verplaatsen. Ook in het nieuwe parkeerbeleid van Waregem krijgt de fiets een belangrijke plaats: fietskluizen aan Waregem Expo, fietsenstallingen in de stad, Blue Bikes en een systeem om fietsen te leasen. Maar ook in het buitengebied is de fiets een belangrijk middel om zich van de ene naar de andere locatie te verplaatsen. We zetten in op goede verbindingen tussen steden en het buitengebied, aantrekkelijke en comfortabele fietspaden en recreatieve producten die de mooiste locaties buiten de steden ontsluiten.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen Steeds meer toeristische ondernemers zetten stappen voor een meer duurzame aanpak en inrichting. Dit willen we verder stimuleren. Een duurzame onderneming streeft naar een evenwicht tussen economische, ecologische en socio-culturele aspecten. Denk aan meer aandacht voor energiebesparing, minder voedselverspilling, herbruikbare materialen, maatschappelijk verantwoord ondernemen, circulariteit, een duurzaam personeelsbeleid, ‌ Om de ecologische voetafdruk te verminderen is een energiescan, gevolgd door een actieplan, een nuttig instrument. We zien ook een evolutie van bezitten naar huren en delen van materiaal waar ondernemers op in kunnen spelen. Tot slot kan de logiesondernemer zijn/haar gasten ophalen en brengen van en naar het station of een bushalte als extra service.
Uitspelen van de korte keten
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
Toeristen zijn thuis en tijdens hun vakantie steeds bewuster met eten en drinken bezig. In de Leiestreek willen we daar op inspelen met de korte keten. Dit zijn lokale producten waar geen veilingen, supermarkten of voedselverwerkende fabrieken aan te pas komen. We willen het gebruik hiervan verder stimuleren bij toeristische ondernemers.
52
9.1.2 LOGEREN MET FOCUS OP STEDELIJKE BELEVING Zoals in de ontwikkelingsstrategie aangegeven, onderscheiden we een drietal types vakanties in de Leiestreek. Het eerste type vakantie focust op de stedelijke beleving in de Leiestreek. Om deze beleving vorm te geven zetten we in op lekkere adresjes, shopping en aangepaste logeerconcepten. Maar bovenal willen we Kortrijk verder op de kaart zetten als een aantrekkelijke bestemming voor een citytrip. Roeselare spelen we uit als de stad van smaak en wereldkampioenen. En in Deinze en Waregem combineren we de stedelijke beleving met het buitengebied.
EEN URBAN VIBE IN DE STEDEN Smaakvolle adresjes ontdekken De Leiestreek is een gastronomische topregio met creatieve chefs en dat willen we ook zo uitspelen in de steden. We promoten smaakvolle adresjes waar je lekker kan eten en drinken in een aantrekkelijke setting. Creatieve hotspots en food concepten In de steden van de Leiestreek willen we een stap verder gaan en creatieve plekken en food concepten stimuleren, passend bij de urban vibe. Dat zijn restaurants en cafés op een bijzondere locatie (vb. hippodroom) of met een vernieuwend concept, maar ook tijdelijke concepten, zoals een pop-up en food events. Een aantal restaurants en cafés kan in combinatie met andere functies uitgroeien tot creatieve hotspot: een koffiebar in een designwinkel, een restaurant met dakmoestuin of een café waar je ook het interieur kan kopen. Oude industriële panden kunnen dienst doen als pop-up restaurant of als locatie voor een gastronomisch stadsfestival. Het zijn stuk voor stuk dynamische plekken waar de creativiteit van de ondernemers tot uiting komt. Bier en andere streekproducten beleven De restaurants en cafés zijn bovendien de ideale plekken om de streekproducten uit de hele regio te etaleren en proeven. Denk aan de verschillende bieren, koffie, jenever, streekgerechten, … We willen het gebruik van streekproducten en -gerechten in de zaken stimuleren en deze prominenter op de kaart laten zetten. Restaurants en cafés kunnen uitpakken met spannende smaakcombinaties en bieren die bij specifieke gerechten passen. Omdat de Leiestreek een echte bierregio is, willen we bierbeleving beter beleefbaar maken in de steden. Dit kan met beer pairing, biercocktails, een conceptstore van roodbruine bieren of een biercafé met verschillende Leiestreekbieren op de tap.
Op zoek naar bijzondere winkeladressen
Hippe, verrassende winkelconcepten De aantrekkingskracht om te winkelen ligt in een mix van gevestigde waarden en bijzondere boetiekjes. We willen hippe, verrassende winkelconcepten stimuleren om zo het winkelaanbod verder te verrijken. Dit kan bijvoorbeeld aan de hand van een wedstrijd voor het beste concept. Winkelen gaat bovendien gepaard met iets eten en drinken. De combinatie van beide in één concept heeft een extra aantrekkingskracht; een koffiebar in een modezaak, een conceptstore van roodbruine bieren waar je kan proeven en kopen of een restaurant waar je de meubels en decoratie kan kopen. Daarnaast behoren ook pop-up stores tot de mogelijkheden.
Leiestreek 2019 – 2025
Shopping is voor veel toeristen een belangrijk element in de stedelijke beleving. We willen dit in de steden nog meer uitspelen als motivatie voor een kort verblijf.
53
Aantrekkelijk shoppen met events en service Initiatieven om winkelen in de stad nog aantrekkelijker te maken kunnen in samenwerking met het logies verder uitgerold worden. Denk aan handsfree shopping waarbij een koerier alle aankopen naar het logies brengt of events in de winkelstraten waarbij de winkels ruimer open zijn.
Logeren met een stedelijke touch Toeristen die kiezen voor een stedelijke beleving overnachten doorgaans op hotel. Soms kiezen ze voor een B&B in de stad of huren ze een appartement. In de steden willen we voor deze doelgroep vooral de kwalitatieve en bijzondere adresjes uitspelen. Logiesconcepten met stedelijke beleving We willen meer stedelijke beleving in het logies stimuleren; hotelconcepten met een rooftopbar, een barber shop, fun-elementen, een winkel, een atelier, een kunstgalerij, ‌ Hierbij zijn technologie en functionaliteit in een mooi design, aantrekkelijke en flexibele leefruimtes en een kleine ecologische voetafdruk belangrijk. Het DNA van de regio in het logies Bij deze vernieuwende logiesconcepten is het belangrijk dat de creativiteit en de dynamiek van de regio voelbaar zijn en dat ze passen bij de verhaallijnen van de Leiestreek. De kleinere hotels in of net buiten de steden kunnen meer inzetten op beleving met een passende inrichting.
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
Concepten voor leisure en business Voor wie business en leisure wil combineren zijn aangepaste concepten zoals een coworking hotel interessant. Hotelgasten en de plaatselijke bevolking komen daar samen om te werken en mensen te ontmoeten.
54
Kamperen in steden Bij Kortrijk en Roeselare kan gezocht worden naar een geschikte locatie voor een pop-up stadscamping. Op een groene plek zou een camping met maximaal 50 plaatsen tot 120 dagen gecreĂŤerd kunnen worden, gelinkt aan evenementen in de stad. Deze kampeerders kunnen een bezoek aan de stad combineren met buitenbeleving in de regio.
55
Leiestreek 2019 – 2025
CITYTRIP KORTRIJK Kortrijk is in volle ontwikkeling. Dat merk je aan het stijgend aantal inwoners en bezoekers. In Kortrijk gaat erfgoed hand in hand met nieuwe stadsimpulsen. In 2017 is Kortrijk lid geworden van het Unesco Creative Cities Network, een wereldwijd netwerk van 180 steden dat creativiteit gebruikt als hefboom voor duurzame ontwikkeling. Die erkenning maakt het mogelijk om succesvolle projecten ver buiten Kortrijk te introduceren en om wereldwijde expertise op vlak van design in huis te halen. Het hart van creatief Kortrijk is Buda-eiland waar ontwerpers, studenten, ondernemers en kunstenaars creatieve ideeën kunnen realiseren. Verder langs de Leie vind je historische bezienswaardigheden, musea, hippe restaurants, leuke boetiekjes en sfeervolle cafés. Al deze elementen maken het mogelijk om Kortrijk internationaal op de kaart te zetten als een bestemming voor een korte citytrip met overnachting. Verdere ontwikkeling van het toeristisch aanbod in Kortrijk is evenwel cruciaal om voldoende activiteiten en beleving te kunnen bieden aan de citytrippers. Creativiteit en dynamiek moeten ook in de toekomst de rode draad vormen voor verdere toeristische ontwikkelingen.
De kracht van de toeristische beleving ligt in volgende aspecten
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
Kunst, cultuur en creativiteit met o.a.: • Verderzetten van het kunstenfestival ‘Play’ met een stadsparcours van hedendaagse, laagdrempelige kunst; • Een nieuw museum met een duidelijk concept ontwikkelen, dat uitgroeit tot een levendige plek voor bezoekers.
56
Genieten aan het water met o.a.: • Meer levendigheid aan de Leieboorden creëren met events en mogelijkheden om te eten en drinken aan de waterkant; • De beleving op het water versterken voor varen en dobberen. Dit kan door voldoende voorzieningen, zoals aanlegsteigers, watertaxi’s, … Een mix van historisch patrimonium en nieuwe stadsontwikkelingen met o.a.: • Toeristisch ontsluiten van een aantal waardevolle erfgoedlocaties zoals het oud stadhuis, de Onze-LieveVrouwekerk en de Broeltorens; • Nieuwe ontwikkelingen in de stad stimuleren, o.a. onder de vlag van Designregio Kortrijk. Shopping met o.a.: • Realiseren van een goede mix van gevestigde waarden en bijzondere boetiekjes; • Stimuleren van vernieuwende concepten en pop-up stores; • Creëren van bijkomende beleving met evenementen, wedstrijden, …; • Verdere productontwikkeling rond shoppen met o.a. een shopping guide.
Wandel- en fietsvriendelijke bestemming met o.a.: • Toegankelijker, aangenamer en comfortabeler maken van de belangrijkste wandelroutes en meer winkelwandelstraten; • Realiseren van groene wandelcorridors tussen de belangrijkste hotspots; • Realiseren van fietszones en meer fietsvoorzieningen zoals bijvoorbeeld de fietsambassade en fietscrèche; • Verkeersluw centrum met meer ruimte voor groen en spelende kinderen.
Leiestreek 2019 – 2025
Wisselwerking met buurgemeenten: • Inzetten op een betere samenwerking met de omliggende gemeenten om het toeristisch aanbod in Kortrijk te verruimen; • A antrekken van dagtoeristen die in de buurgemeenten logeren.
57
ANDERE STEDELIJKE BESTEMMINGEN Roeselare: stad van smaak en wereldkampioenen Roeselare is volop in ontwikkeling op toeristisch vlak. De stad heeft heel wat creatieve chefs, leuke foodconcepten en toprestaurants. Er werden al heel wat inspanningen geleverd om shopping in de stad aantrekkelijker te maken en in 2018 opende het nieuwe museum KOERS. Om Roeselare als stedelijke bestemming nog meer op de kaart te zetten, zijn een sterkere profilering en meer beleving nodig.
De ontwikkelingsmogelijkheden liggen in volgende belevingen Wielerbeleving met o.a.: • Herinrichten en betrekken van het Polenplein bij het museum KOERS, met mogelijkheden voor (wieler)events; • Ontsluiten van de Wielerpiste in Rumbeke als buitenpiste van het museum KOERS; • Ontwikkelen van nieuwe wielerroutes vanuit Roeselare: route der wereldkampioenen, route RoeselareRoubaix, ...
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
Bierbeleving met o.a.: • Brouwerij Rodenbach ontwikkelen tot hét huis van de roodbruine bieren: een dynamische hotspot met degustarium en andere bierbeleving, aantrekkelijk voor groepen en individuele bezoekers; • Een sterkere bierbeleving ontwikkelen met bijvoorbeeld een conceptstore van roodbruine bieren en een biercafé met de Leiestreekbieren op de tap.
58
Kunst, cultuur en creativiteit met o.a.: • Alternatieve kunst in het straatbeeld, zoals street art, verder uitspelen met een permanent aanbod, workshops en events; • Een nieuw kunstmuseum ontwikkelen op een centrale plek in de stad. Shopping met o.a.: • Verder uitbouwen van het aanbod met aandacht voor een mix van gevestigde waarden en bijzondere boetiekjes; • Aantrekken van hippe adresjes en speciale concepten naar de winkel(wandel)straten en omgeving; • Creëren van bijkomende beleving met evenementen, wedstrijden, … Genieten aan het water: • Water meer voelbaar maken in de stad: waterbeleving in het stadspark verhogen met activiteiten zoals pedalo’s, kano varen, een pop-up bar, …
59
Leiestreek 2019 – 2025
Deinze en Waregem: combinatie van stad- en buitenbeleving Deinze en Waregem kunnen op termijn uitgroeien tot een bestemming voor stedelijke beleving in combinatie met het buitengebied.
Deinze Deinze is een aantrekkelijke stad aan het water geworden dankzij de stadskernvernieuwingen. Er zijn heel wat terrasjes aan de waterkant en waterrecreatieve mogelijkheden. Op cultureel vlak zijn mudel, het Leietheater en het Kasteel Ooidonk troeven.
We zien volgende ontwikkelingsmogelijkheden Versterken logiescapaciteit met o.a.: • Aantrekken van een groter hotel of een voldoende groot aanbod aan hotelkamers; • Stimuleren van kleinschalige logiesmogelijkheden. Kunst en cultuur met o.a.: • Verdere uitbouw van ‘het cultuureiland’ en de site rond Brielmeersen-Brielpoort-mudel-Leietheater; • Samenwerking met andere kunstmusea voor grotere tentoonstellingen (naast de musea in Gent, Sint-MartensLatem en Zulte kan ook Be-Part een optie zijn).
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
Wandel- en fietsvriendelijke bestemming met o.a.: • Realiseren van groene wandel- en fietscorridors die de recreatieve mogelijkheden en hotspots in het buitengebied zoals Astene Sas, Vosselare Put, Brouwerij Sint Canarus, wandelroutes, … ontsluiten.
60
Shopping met o.a.: • Bepalen van zones waarin het shoppingaanbod verder kan ontwikkeld worden; • Een goede mix van gevestigde waarden en bijzondere boetiekjes aantrekken; • Creëren van winkelwandelstraten om de beleving te verbeteren.
Waregem Met de komst van twee nieuwe hotels in Waregem zal het logiesaanbod in de eerstkomende jaren flink uitbreiden. Dat biedt mogelijkheden voor een kort verblijf in Waregem. De stad staat bekend om het event Waregem Koerse en bouwde recent het bezoekerscentrum Hippo. War uit in de Gaverbeekhippodroom.
Op toeristisch vlak liggen de ontwikkelingsmogelijkheden in Kunst, cultuur en creativiteit met o.a.: • Verder toeristisch ontsluiten van Be-Part en de andere meer kleinschalige kunstinitiatieven in het centrum; • Organiseren en initiëren van evenementen die passen bij de identiteit van de Leiestreek. Shopping met o.a.: • Vernieuwing winkelcentrum Het Pand en omgeving: drie nieuwe toegangen, integratie groen en uniforme, witte luifels, …; • Verder uitbouwen van het aanbod met aandacht voor een mix van gevestigde waarden en bijzondere boetiekjes; • Aantrekken van hippe adresjes en speciale concepten naar de winkelwandelstraten en omgeving.
Leiestreek 2019 – 2025
Genieten aan het water: • Meer levendigheid aan de Leieboorden creëren met evenementen en mogelijkheden om te eten en drinken aan de waterkant (ook pop-up); • Nieuwe ontwikkelingen in Sint-Eloois-Vijve en Site Beaulieu.
61
9.1.3 CHARMANT LOGEREN IN HET BUITENGEBIED Wie komt voor het buitengebied van de Leiestreek, wil genieten van de troeven van de regio en laat zich daarbij graag verrassen. De focus ligt op de beleving van het buitengebied met dorpen en kleine steden maar vaak met een link naar de (grote) steden. Een wandel- of fietstocht in het buitengebied, een kleine beleving tussendoor, genieten van het landschap, proeven van lokale lekkernijen en een uitstap naar een stad in de buurt zijn mogelijke activiteiten tijdens het verblijf. Dit type toerist verblijft doorgaans in één van de B&B’s, kleinschalige hotels, vakantiewoningen of gaat kamperen.
Actief genieten van het landschap Een actieve verkenning van de regio staat centraal bij dit type beleving. Daarom willen we het recreatieve product aantrekkelijker maken voor verblijfstoeristen. Fietsen met thematische accenten Fietsen is een belangrijke manier om de Leiestreek te ontdekken. Dit kan aan de hand van routes en tochten op het fietsnetwerk. Vanuit toeristisch oogpunt kunnen de routes nog meer afgestemd worden op de verhaallijnen van de Leiestreek. Zonder de focus op het fietsen zelf te verliezen, kunnen thematische accenten bijvoorbeeld rond landschap, water, kunst en bier het fietsen aantrekkelijker maken.
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
Wandelen tussen Schelde en Leie Het gebied tussen Leie en Schelde is een aantrekkelijk wandelgebied. Daar vind je het meest groene landschap in de Leiestreek. Aan de hand van de wandelnetwerken ‘Land van Mortagne’ en ‘Land van Streuvels’ kunnen toeristen het glooiende landschap en dorpen ontdekken. We willen de wandelnetwerken in dit gebied meer naar voor schuiven voor verblijfstoeristen.
62
Uitkijkpunten en rustplaatsen onderweg Voldoende rust- en stopplaatsen onderweg zijn voor toeristen net zo belangrijk als voor omgevingsrecreanten. Dit gaat van cafés en restaurants tot uitkijkpunten en toeristisch-recreatieve hotspots waar je kan rusten, eten, drinken en iets beleven. De openingsuren van de restaurants en cafés zijn een belangrijk aandachtspunt. Hoeves en brouwerijen met een winkel, terras of proeflokaal kunnen we actief uitspelen als alternatieven voor restaurants en cafés wanneer deze dicht zijn. Verfrissende momenten beleven Omdat water een belangrijk gegeven is in de regio willen we dit meer uitspelen voor het verblijfstoerisme. Waterbeleving in, op en langs het water. Heel wat van de mogelijkheden voor omgevingsrecreanten kunnen we ook naar voor schuiven voor toeristen. Het gaat om meer mogelijkheden om te varen, dobberen en genieten aan de waterkant. Ook kan gedacht worden aan een fiets- en vaarroute.
Kleine en grote belevingen Toeristen willen de charmes van de regio ontdekken. Ze bezoeken een stad of gaan op zoek naar kleine en grote belevenissen daarbuiten. Dit kan een bezoek zijn aan een kunstgalerij, een museum, een pittoresk dorp, een specifieke erfgoedlocatie of een toeristisch-recreatieve hotspot. Steden ervaren vanuit het buitengebied De aanwezigheid van (grotere) steden in de buurt is een belangrijke troef voor een verblijf in het buitengebied van de Leiestreek. Tijdens het verblijf in het buitengebied kan een bezoek aan één van de nabijgelegen steden op het programma staan. De link tussen stad en buitengebied kunnen we aan de hand van fietsverbindingen versterken. Dynamische hotspots beleven We willen belevingen ontwikkelen op basis van het DNA en de verhaallijnen van de Leiestreek zoals dynamische hotspots in industrieel erfgoed of op andere bijzondere locaties. Deze locaties lenen zich goed voor ‘blurring’ concepten met een mix van functies, zoals een restaurant, een winkel, workshops, exposities, … Zo kan de oude elektriciteitscentrale Transfo in Zwevegem zich verder ontwikkelen met o.a. aantrekkelijke groeninrichting, een restaurant-café aan de waterkant in eigentijdse industriële stijl, meer waterbeleving, sterke fototentoonstellingen, … Ook de (her)inrichting van sites met een mix van functies en elementen biedt nieuwe opportuniteiten. Een mooi voorbeeld hiervan is de Kunstkerk in Bossuit.
Op bezoek bij smaakmakers Net zoals in de grote steden heeft de Leiestreek ook in het buitengebied heel wat te bieden op gastronomisch vlak. Ook hier willen we de topgastronomie en de vele streekproducten uitspelen.
Genieten van het lekkers uit de streek We willen de vele streek- en hoeveproducten uit de Leiestreek toeristisch meer uitspelen. Dat gaat van de roodbruine bieren, jenever en koffie tot de vele hoeveproducten. Dat doen we door het gebruik ervan in restaurants, cafés en logies te stimuleren en hen ermee uit te laten pakken. Welk bier past bij welk gerecht? Hoe verwerk je de streekproducten in gerechten? Daarbij is het verhaal rond de producten ook belangrijk. Daarnaast willen we het proeven bij de boer, brouwerij of andere producent toeristisch versterken. Het zijn ideale plaatsen voor een stop onderweg of voor een bezoek op zich. Een aantal van hen kunnen we zelfs uitspelen als
Leiestreek 2019 – 2025
Op zoek naar smaakvolle adresjes Waar in de grote steden het accent eerder ligt op hippe, stedelijke concepten, gaan we in het buitengebied meer op zoek naar bijzondere locaties en spannende smaakcombinaties zoals een restaurant of café in een oud industrieel gebouw of uniek gelegen aan de waterkant. We willen ook pop-ups en food events stimuleren. Op het vlak van food pairing denken we aan verrassende combinaties met typische producten van de streek.
63
alternatieven voor restaurants en cafés wanneer deze dicht zijn. Heel wat hoeves hebben een winkel, terras of picknickmogelijkheid. Bij brouwerijen is er vaak een degustatieruimte of proeflokaal. We willen dit aanbod verder uitbouwen door werk te maken van de openstelling, faciliteiten en beleving voor individuele bezoekers. Het geslaagde concept van de streekmarkten in de Leiestreek kan toeristisch meer uitgespeeld worden wanneer ze ook op een ander moment in het weekend open zijn. In Roeselare is een dakserre op de REO Veiling op komst, waar Inagro aan de slag gaat met innovatieve stadslandbouw. Met rondleidingen en een restaurant biedt dit project toeristische mogelijkheden. Deze locaties kunnen dan uitgroeien tot toeristische creatieve hotspots. Om de Leiestreek als echte bierregio op de kaart te zetten is meer bierbeleving wenselijk. Workshops zoals bier pairing en zelf bier brouwen zorgen voor dynamiek. We kunnen ook brouwerijdagen ontwikkelen waarbij je zelf bier kan brouwen, tappen en natuurlijk proeven. Voor een betere bekendheid van de Leiestreekbieren focussen we op de roodbruine en speciaalbieren en pakken we uit met authentieke bierplekjes. Een goede samenwerking tussen de verschillende brouwerijen is hierbij belangrijk.
Charmant logeren buiten de grote steden Wie in de Leiestreek buiten de grote steden verblijft, logeert vaak in één van de B&B’s, kleinschalige hotels of vakantiewoningen. De regio leent zich ook goed voor kamperen, maar de mogelijkheden hiervoor zijn beperkt. We willen het aanbod van kleinschalige logies versterken en de kampeermogelijkheden vergroten.
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
Hemels logeren in kleinschalige logies De regio biedt heel wat kwalitatieve kleinschalige logies, verspreid in de regio. Daarbij willen we verschillende thema’s uitspelen: adresjes op of aan het water, luxe en wellness, kunst en uniek logies. We gaan ook op zoek naar nieuwe, creatieve logeerconcepten geënt op het DNA en de verhaallijnen van de regio. Zo kunnen logies ontwikkeld worden op of aan het water, in een oud industrieel gebouw, in combinatie met een atelier, als kunstwerk, als tiny house, in een oude kerk, ...
64
Kamperen en genieten van het buitenleven Op het vlak van kamperen zijn er verschillende ontwikkelingsmogelijkheden. Dit aanbod is interessant voor Vlamingen en voor Nederlanders die op doorreis zijn naar het zuiden. Buiten de stedelijke context pleiten we voor nog meer mogelijkheden voor kleinschalig kamperen. In een aantal plaatsen staat de realisatie van een kampeerautoterrein op de planning, bijvoorbeeld in Menen en Anzegem. Ook in Roeselare is een dergelijk terrein denkbaar. Daarnaast zijn er nog mogelijkheden voor (pop-up) kamperen en hedendaagse trekkerslogies op landbouwbedrijven en in groendomeinen of parken.
65
Leiestreek 2019 – 2025
9.1.4 FAMILIEVAKANTIES EN VAKANTIES MET VRIENDEN Genieten van het samen zijn, daar draait het om bij een kort verblijf met familie- en vriendengroepen. Ze willen samen tijd doorbrengen (connecteren), tijd inhalen met familie of vrienden en samen leuke dingen doen. Ze hebben verschillende interesses, maar willen allemaal geluksmomenten samen beleven. Ze ondernemen activiteiten met het hele gezelschap in de regio, maar brengen ook samen veel tijd door in hun vakantiewoning.
Buitenbeleving voor het hele gezelschap Buiten zijn is een ideale manier om te genieten van het landschap en het samen zijn. We willen de mogelijkheden voor buitenbeleving voor families en vriendengroepen vergroten. Het gaat om wandelen, fietsen en genieten in het groen. Wandelen vanuit het logies Naast fietsen is wandelen een belangrijke activiteit. Veel familie- en vriendengroepen maken tijdens hun verblijf een korte tot middellange wandeling. Voor de start willen ze zich niet al te ver verplaatsen. Het liefste vertrekken ze vanuit het logies zelf. We willen daarom de logies stimuleren om aantrekkelijke wandellussen voor het hele gezelschap te ontwikkelen. Bij het uittekenen van het parcours zijn kleine belevingselementen belangrijk, zoals speelelementen en uitkijkpunten. Er moeten onderweg ook voldoende restaurants, cafés, hoevewinkels en terrassen zijn.
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
Genieten in het groen In het buitengebied kan meer speelse beleving gecreëerd worden voor de doelgroep. Zo willen we de Blobroutes verder uitbouwen. Dit zijn familievriendelijke zoektochten in het groen. We denken ook aan bijkomende beleving zoals avontuurlijke speelterreinen, speelvoorzieningen bij rust- en picknickplekken, vlonderpaden, … De groendomeinen zijn hier ideale plekken voor. Zo zijn er plannen voor een uitkijktoren in het Sint-Arnolduspark in Tiegem en een natuurspeelzone in De Gavers in Harelbeke. Er zijn ook mogelijkheden voor een kinderboerderij in de Baliekouter in Wakken en het domein Bergelen in Gullegem.
66
Inspelen op familiegeluk Wanneer familie- en vriendengroepen er samen op uit trekken in de regio, gaan ze vaak op zoek naar een familievriendelijk aanbod. Familievriendelijkheid wordt ervaren wanneer de service flexibel is, de activiteit op een speelse wijze kan worden beleefd en er aangepaste faciliteiten zijn. Wanneer er iets unieks gebeurt, dan geeft dat de beleving extra glans. Familievriendelijke belevenissen Met bovenstaande elementen willen we rekening houden bij de ontwikkeling van bestaande en nieuwe familievriendelijke plekken in de Leiestreek. Dit gaat van attracties en andere beleving voor jong en oud tot leuke, familievriendelijke restaurants en cafés. Creatieve hotspots en onthaalboerderijen zijn ook fijne plekken voor familie-
en vriendengroepen. We willen restaurants, cafĂŠs, attracties en andere toeristische aanbieders ondersteunen om toeristische plekken familievriendelijker te maken en hiermee uit te pakken in hun communicatie. Vanuit het buitengebied een stad bezoeken Een aantal familie- en vriendengroepen plannen graag een uitstap naar een grotere stad. Daarom moet ook in de steden aandacht zijn voor een familievriendelijk aanbod.
Logeermogelijkheden op maat van familie- en vriendengroepen Familie- en vriendengroepen logeren doorgaans in een vakantiewoning. De Leiestreek heeft een mooi aanbod aan kwalitatieve woningen voor deze doelgroep. Toch zijn er nog ontwikkelingsmogelijkheden voor logies op maat van familie- en vriendengroepen. Familievriendelijke vakantiewoningen De inrichting, faciliteiten en dienstverlening bepalen de mate waarin een vakantiewoning familievriendelijk is. We willen uitbaters stimuleren om verder te gaan dan de standaard kinderstoel en het babybedje. Er moet aandacht zijn voor zowel jonge als oudere kinderen. We denken hierbij aan aangepaste voorzieningen zoals een ruime keuken om samen te koken, een leuke ontspanningsruimte en een kindvriendelijke tuin. Creatieve, speelse voorzieningen bieden net dat tikkeltje meer; een boomhut, krijtwanden, een pizzaoven buiten, een kinderkapstok, een bedstee, ‌ of een familiepakket bij aankomst.
Leiestreek 2019 – 2025
Jeugdlogies en vakantiecentra voor familie- en vriendengroepen Naast de vakantiewoningen kunnen we bepaalde jeugdlogies en vakantiecentra meer uitspelen voor familie- en vriendengroepen. We willen hiervoor de diversiteit van dit aanbod eerst in kaart brengen om vervolgens de meest relevante voor deze doelgroep te ondersteunen en uit te spelen.
67
9.2 RECREATIE IN EIGEN STREEK We willen de inwoners van de Leiestreek meer en betere recreatieve mogelijkheden aanbieden en inzetten op een duurzame recreatieve ontwikkeling van de regio. Daarvoor moeten we in eerste instantie de natuur en het landschap versterken. Dit is enkel mogelijk met de hulp van veel partnerorganisaties zoals de groendiensten van de beide betrokken provincies en van de gemeenten, de Stadlandschappen ’t West-Vlaamse Hart en Leie en Schelde, het Vlaams Agentschap voor Natuur en Bos en de Vlaamse Land Maatschappij. Maar ook De Vlaamse Waterweg NV, Toerisme Vlaanderen en de intercommunales Leiedal en de WVI zijn belangrijke partners in dit verhaal. De verdere visievorming rond recreatie, netwerking en de ontwikkeling en promotie van recreatieve producten is dan weer de taak van Westtoer, Toerisme Oost-Vlaanderen en Toerisme Leiestreek.
9.2.1 HET LANDSCHAP ALS DECOR VOOR EEN ACTIEVE BELEVING IN DE LEIESTREEK In de verstedelijkte gebieden en in het buitengebied moet ingezet worden op de realisatie en versterking van de natuur en het landschap. Hierbij is niet alleen het versterken van grote regionale groenpolen maar ook het vergroenen van waterassen, het uitbouwen van beekvalleien en het verhogen van de beeldkwaliteit van lokaal groen van belang.
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
VERGROENEN VAN DE GROTE WATERASSEN
68
De kanalen en de gekanaliseerde rivieren vormen de ruggengraat van de landschappelijke structuur in de Leiestreek. In het algemeen streven we langs deze waterwegen naar een nieuw parklandschap: een hoogstaand stedelijk en industrieel netwerk met voldoende ruimte voor groen en veel recreatiemogelijkheden.
Mogelijke acties • Grensoverschrijdende Leievallei: oude Leiearmen weer beleefbaar maken door oude meanders opnieuw aan te sluiten, verminderen van de dominantie van het Leiekanaal (spelen met bomenrijen, hoogteniveau dijken en natuurvriendelijke oevers) en versterken van de relatie tussen water-oever-bermen-vallei. • Scheldevallei: behouden en versterken landschappelijke kwaliteit, bijvoorbeeld in de Avelgemse Meersen en de Scheldemeersen tussen Zwevegem en Nazareth. • Blauwe Park Eurometropool: realiseren ecologisch netwerk met jaagpaden langs rivieren en kanalen en inrichten beekvalleien met aandacht voor landschapsherstel, biodiversiteit en recreatie.
• Kanaal Bossuit-Kortrijk: realiseren visie ‘Kanaalpark Bossuit-Kortrijk’ en kanaaldorpen uitspelen als toegangspoorten tot het kanaal en haar omgeving. • Kanaal Roeselare-Leie: bedrijven en bedrijventerreinen verder vergroenen en landschappelijk inkleden. • Leie-Schelde en natuurproject ‘De Levende Leie’: verdere uitwerking van de land- en natuurinrichtingsprojecten met verschillende natuurgebieden tussen Gent en Deinze (de Assels, Keuzemeersen, Beelaertmeersen, Latemse Meersen en Leiemeersen).
GENT Vinderhoutse bossen
LEIE
Parkbos
DEINZE
KANAA LR
Kleiputten
Vierkavenbos KROMMEBE
Kleiputten
DEL
KANAA LR
OESEL Ghellinck
MAN
ARE - L
GuldenbergBiezenveld
B EEK
IE Barakken LE Park Dadizele
Oosthove
Diefhondbos Preshoekbos
HEULEBEEK
park
Bergelen
G
UW
T EL
B EEK
GuldenbergBiezenveld
Balokken
Karmel
Vlaspark
Ghellinck Mandelapark
E
SC HE LD
Stadsbos
Doornhammeke
Scheldemeersen
EK
OUDENAARDE
Schoondalbos Gaverbeekse Meersen
Ooigembos
Marionetten Groene Long
LEIE
Sint-Arnolduspark Karmel
Zavelput Goed te Beaulieu Lettenhofpark
K
EE Vaarttaluds ERB GAV
De Gavers
Orveytbos
Avelgemse Scheldemeersen
KA Sint-Arnolduspark
E LD HE SC
Lettenhofpark Diefhondbos
Oosthove
Mandelapark Patrijzenpark
KORTRIJK
U RE
EBEE K
Brielmeersen
Baliekouter
IJK RTR -KO UIT OSS AL B NA
EL
Hospicebossen
E LEI
Hernieuwenburg
EIE
Parkbos
Barakken Preshoekbos park
Marionetten
Vaarttaluds
Orveytbos
Avelgemse Scheldemeersen
L HE SC
GROTE WATERASSEN BEEKVALLEIEN REGIONALE GROENPOLEN LOKAAL GROEN
GROTE WATERASSEN BEEKVALLEIEN REGIONALE GROENPOLEN LOKAAL GROEN
Leiestreek 2019 – 2025
T EL
Balokken
Bergelen
Keuzemeersen
Vosselare Put
RBE
E GAV
De Gavers
KORTRIJK U RE
EBEE K
Groene Long Vlaspark
IJK TR OR IT-K SSU L BO NAA KA
G
UW
Gaverbeekse Meersen
Ter Borcht
Latemse Meersen
DEINZE
Schoondalbos
Zavelput Goed te Beaulieu
HEULEBEEK
Vierkavenbos
LEIE
Bos van Ooidonk
Meikenbossen
SCHELDE
DE
Sterrebos
RE - LE IE Ooigembos
Rhodesgoed
Bergmolenbos
EL
OESEL A
Hernieuwenburg
Patrijzenpark
ROESELARE Park Dadizele
DEL
EK
Krommebeekbos
Baliekouter
MAN
GENT
De Assels Hoge Lake
E
Sterrebos
Bourgoyen Ossemeersen
Vinderhoutse Bossen
SC HE LD
Ter Borcht
Rhodesgoed
Bergmolenbos
E
OUD EK AL
EEK
ROESELARE
Hospicebossen KA N AAL GENT-OO S Stadsbos TEN
Brielmeersen
DE
KROMMEB
Het landschap Krommebeekbosals decor
IE LE
Meikenbossen
69
UITBOUWEN VAN BEEKVALLEIEN TOT GROENE RECREATIEVE CORRIDORS De beekvalleien bieden belangrijke kansen om het natuurlandschap en de recreatiemogelijkheden in de Leiestreek te verbeteren. Er zijn al een aantal recreatieve paden langs beken aangelegd (Groen Lint Moorsele, Heulebeek Gullegem en Kortrijk), maar deze sluiten niet op elkaar aan.
Recreatieve corridors
• Heulebeekvallei: verder uitbouwen tot een continue groene corridor met ruimte voor natuur- en landschapsontwikkeling en fiets- en wandelrecreatie, recreatieve verbinding maken tussen Stroroute en Kezelbergroute. • De Mandelvallei en de Mandelmeersen: landschappelijk inrichten en recreatief ontsluiten vanaf Izegem over Oostrozebeke en Ingelmunster tot de Baliekouter in Wakken en Dentergem. • Gaverbeek: integraal aanpakken met acties rond waterbeheer, biodiversiteit, duurzame landbouw, landschapsbouw en zachte mobiliteit (cfr Gaverbeekvisie). • Geluwebeek/Reutelbeek: inschakelen als groene, zacht-recreatieve verbinding tussen Geluwe en Menen of verder stroomopwaarts met de ontwikkeling van een bufferbekken met Vlonderpad in Menen. • Krommebeek in Roeselare: integreren in het nieuwe Krommebeekbos, verbeteren van de waterkwaliteit en aanleggen van rust- en picknickpunten. • Vallei van de Oude Kale
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
UITBOUWEN VAN REGIONALE GROENPOLEN
70
Door de grote druk op de ruimte en de bijhorende grondprijzen is het moeilijk om nog nieuwe grote groengebieden aan te leggen in de Leiestreek. Daardoor is de verweving van groen in het verstedelijkte en versnipperde landschap nodig. Daarnaast moeten de grootste bestaande groengebieden verder uitgebouwd worden tot echte regionale groenpolen.
Groenpolen met sterke regionale ambities en ontwikkelingskansen zijn onder meer • Complex Sterrebos/Bergmolenbos/Kleiputten Roeselare: realiseren van een veilige recreatieve verbinding tussen het Bergmolenbos en het Sterrebos over/onder de N36, uitbreiding Bergmolenbos en inrichten als park- en boslandschap van circa 150 hectare met parking, reca, onthaal en uitkijktoren. • Complex Preshoekbos/Stadsgroen Marionetten Kortrijk: link realiseren en verder doen uitgroeien tot stadsbos van 150 hectare met parkeerplaats en uitkijkpunt, bezoekerscentrum Hoeve Te Coucx uitbouwen met reca en parking en integreren in fietsnetwerk. • Parkbos Gent: realiseren van parkboslandschap van 300 hectare met 4 portalen met parkeervoorzieningen, onthaal, reca, speelbos en wandelproduct.
• Balokken Wervik: domein afwerken met natuurspeelterrein, vernieuwen trekkershutten, onderzoeken kleinschalig trekkerskamperen, opfrissen cafetaria en terras. • Avelgemse Scheldemeersen: verder aankopen met focus op natte graslanden, uitbouwen tot groengebied aansluitend bij de Kluisberg en ontwikkelen van wandelproduct. • Land- en natuurinrichtingsprojecten rond Leie-Schelde en natuurproject ‘De Levende Leie’ in de Oost-Vlaamse Leiestreek. • Vinderhoutse bossen De provincies West- en Oost-Vlaanderen zijn in de Leiestreek sterk aanwezig met een aantal aantrekkelijke provinciedomeinen die verder ontwikkeld kunnen worden.
Mogelijke acties provinciedomeinen • Provinciedomein Baliekouter in Wakken: realisatie van een kinderboerderij, een provinciale wandelroute en een fietsverbinding met de dorpskern van Markegem. • Provinciedomein De Gavers in Harelbeke: verdere uitbreiding, optimaliseren van het bezoekersonthaal en de parkeervoorzieningen, spreiden van de recreatieve druk, uitbreiden van de zwemzone en realiseren van een recreatieve verbinding met het Kanaal Bossuit-Kortrijk. • Provinciedomein Bergelen: zoeken naar verdere uitbreiding, optimaliseren van de recreatieve ontsluiting en optimaliseren van NEC De Rand. • Provinciedomein Hospicebossen in De Pinte/Nazareth: verbeteren recreatieve ontsluiting. • Provinciedomein Brielmeersen: belevingsvolle nieuwe inrichting volgens recent opgemaakt masterplan dat ook de link legt met de inrichting van de omgeving. In al de andere groenpolen met een bovenlokale aantrekkingskracht (Schoondalbos in Wielsbeke, het SintArnolduspark in Tiegem (Anzegem), …) moet gewerkt worden aan het versterken van het groenareaal en evenwichtige voorzieningen voor onthaal en recreatieve ontsluiting. In de omgeving van Waregem kan gezocht worden naar bijkomend publiek groen (Goed te Beaulieu, visvijvers Desselgem, speelbos, …).
VERSTERKEN VAN DE LANDSCHAPSKWALITEIT EN HET LOKAAL GROEN Het landschap is het decor waarin de recreatie zich afspeelt. Maar de algemene landschapskwaliteit in de Leiestreek staat onder druk. Initiatieven rond de opmaak van landschapsplannen, aankoop, inrichting, ontsluiting van natuurgebieden en aandacht voor de kleine landschapselementen blijven zeer belangrijk. Naast het verhogen van beeldkwaliteit en biodiversiteit in het landbouwgebied, is het vergroenen van de economische ruimte van belang. Groene en fietsvriendelijke bedrijventerreinen kunnen ook voor recreatie interessant zijn.
Leiestreek 2019 – 2025
Het landschap als decor
71
Versterken van lokaal groen We pleiten verder voor het uitbouwen van lokale groenkernen en voor het vergroenen van de bebouwde ruimte in stads- en dorpskernen. Er is nood aan groene ruimte zoals parknatuur en openbare tuinen met specifieke infrastructuur zoals barbecues, fitnesstoestellen, hangmatten en speeltoestellen. De lokale jeugd moet kunnen ravotten in speelbossen. Hoeves, vlasroterijen, kasteeltjes en ander erfgoed in groenkernen moet kansen krijgen voor herbestemming met nieuwe (recreatieve) functies. De Bosgroep zou ook private eigenaars kunnen stimuleren om hun bossen (gedeeltelijk) open te stellen.
9.2.2 RECREATIE IN EN OM DE STAD In een dicht bebouwd en dicht bevolkt gebied als de Leiestreek is recreatief medegebruik van de stedelijke ruimte – dicht bij huis – zeer belangrijk. Aan de rand van de grotere steden Gent, Kortrijk en Roeselare dienen zich kansen aan om een nieuwe soort 21ste eeuwse parklandschappen met recreatieve potenties aan te leggen; een combinatie van boomgaarden, pluktuinen, alternatief logies, barbecueplaatsen, natuurontwikkeling, … Hierbij is het belangrijk dat er voldoende ‘trage’ en veilige stad-land-verbindingen zijn die de recreant snel en comfortabel in het buitengebied brengen.
Volgende acties zijn mogelijk
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
• • • •
72
Realisatie van stadswandelroutes in Waregem en Izegem. Uitgave van stadsrecreatiekaarten voor Kortrijk en Roeselare. Bewegwijzerde fietslus van een 40-tal kilometer rond Roeselare en Kortrijk: Roeselaarse Wiel en Ronde van Kortrijk. Optimaliseren van fiets- en wandelaanbod in de groene rand rond Gent en Deinze met goede verbindingen met stadskernen.
9.2.3 VERSTERKEN VAN HET GROEN-BLAUWE NETWERK ALS RECREATIEVE RUGGENGRAAT VAN DE LEIESTREEK Het netwerk van jaagpaden langs waterlopen en paden langs oude spoorlijnen vormt de recreatieve basisinfrastructuur in de Leiestreek. Er moet verder geïnvesteerd worden in continuïteit, uniformiteit, comfort, veiligheid en beleving (o.m. land-art en kunst) langs deze assen. Het wegwerken van ‘missing links’ staat bovenaan de prioriteitenlijst. Hierbij is de aansluiting met andere toeristische regio’s zoals Henegouwen en Frankrijk belangrijk. Het groen-blauwe netwerk promoten we als een snelle, veilige en aantrekkelijke link tussen steden onderling en met het buitengebied.
73
Leiestreek 2019 – 2025
Op de groene en blauwe assen moet de voorrangsregeling ten opzichte van zijwegen onderzocht en verbeterd worden. In het algemeen pleiten we voor een versterking van de beeldkwaliteit van steden en dorpen langs de waterwegen, onder meer via stadskernvernieuwing. De bewoning moet weer meer naar het water worden gericht. De aansluiting van valleigebieden en dorpen met de jaagpaden via trage wegen kan nog een stuk beter. Bij het vernieuwen van kanaalbruggen moeten jaagpaden/fietspaden onder de bruggen doorgetrokken worden en moeten gelijkvloerse fietsoversteken vermeden worden.
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
Volgende concrete acties komen in beeld
74
• Herinrichten van het Guldenspoorpad met aandacht voor veiligheid, landschappelijke inkleding, optimale verharding, het wegwerken van missing links en het inrichten van betekenisvolle plekken. • Optimaliseren van de gekanaliseerde Leie als ‘Blauwe As’: realisatie van missing links, bouw van fiets- en wandelbruggen, het vernieuwen van infoborden in de picknickhutten en meer uniformiteit in het terreinmeubilair. • Faciliteren van fietsen en vooral wandelen langs de oevers van de Leie tussen Gent en Deinze. • Versterken van de recreatieve troeven van het Kanaal Bossuit-Kortrijk: realisatie van een groene recreatieve verbinding met het Provinciedomein De Gavers, uitbouwen van het Kanaal en het Guldenspoorpad als recreatieve ladderstructuur, ontwikkelen van recreatieve hotspots en optimaliseren van de verbinding tussen Transfo en het jaagpad. • Inrichten van het startpunt van de Trimaarzate en realiseren van een recreatieve brug over het Kanaal Bossuit-Kortrijk. • Verder vergroenen van de Kezelbergroute: aankoop/inrichting van aansluitende gebieden zoals de Ledegemse Meersen en realiseren van fietsverbindingen met de Leie in Menen en het centrum van Roeselare. • Versterken van de Stroroute als recreatieve as: realiseren van een verbinding met het centrum van Roeselare, optimaliseren van de picknickplaats ter hoogte van het Vierkavenbos en verbinden met de Kezelbergroute via de Heulebeek. • Optimaliseren van het fietstraject langs het Kanaal Roeselare-Leie op grondgebied Roeselare en inrichten van het fietspad langs de Noordzijde van het kanaal, realisatie van een nieuwe recreatief knooppunt en herinrichten van de kanaaloevers. • Verder inrichten van de site van de oude manege in Spiere en realisatie van bijkomende picknickplaatsen langs de Schelde. • Integreren van het als fietspad aangelegde gedeelte van de oude spoorlijn Gent-Kortrijk tussen Gent en De Pinte in het fietsnetwerk.
Groen-blauw netwerk
KA NAAL GENT - OO ST EN DE
GENT
LEIE
SCHELDE
DEINZE
E LEI
ROESELARE
KANA AL
E UT RO RO
HE LD E SC
LEIE ROESE LARE -
LEIE
GUL DE N
GUL DE N
K RIJ ORT IT-K
LEIE
KANA AL
SSU K BO PAD RIJ R T OO OR SPIT-K SSU D BO RPA OO SP
KANA AL
ZA AR MA
TE
A RZ AA IM R T
ENSP
OOR
ENSP
TE
I TR
GULD
GULD
PAD
OOR
PAD
SC
SC
BLAUWE AS GROENE AS MISSING LINK ONTBREKENDE BRUGVERBINDING
Leiestreek 2019 – 2025
KEZELBERGROUTE
KEZELBERGROUTE
KORTRIJK KORTRIJK
HE LD E
ST
ROESE LARE -
DEINZE
HE LD E
ST
KANA AL
ROESELARE
E UT RO RO
LEIE
SC HE LD E
E LEI
75
9.2.4 REALISEREN VAN ‘LANDSCAPE-BASED’ ATTRACTIEPUNTEN Zowel in het stedelijke landschap als in het buitengebied willen we het toeristisch-recreatief aanbod opladen met belevingsvolle rustpunten, landmarks en hotspots die zich integreren in het omliggende landschap, of er positief mee contrasteren. In de Leiestreek zijn kunst, design en architectuur belangrijke thema’s.
Horizon 2025 Met het programma ‘Horizon 2025’ realiseren de Provincie West-Vlaanderen en Westtoer enkele nieuwe landschapsobservatiepunten in de Leiestreek samen met de betrokken partners. De focus ligt in eerste instantie op de uitvoering van de lopende projecten: Sint-Medarduskerk in Wervik, Sint-Maartenskerk in Kortrijk, uitkijktoren TRANSFO Zwevegem, toren Bergmolenbos Roeselare, terras Kleine Kluis Gijzelbrechtegem (Anzegem) en uitkijktoren Meuleberg Tiegem (Anzegem) (nieuw of restauratie bestaande toren). Andere projectideeën zoals de Belforttoren in Menen, een uitkijktoren in het Provinciedomein De Gavers in Harelbeke en het openstellen van private uitkijktorens vragen nader onderzoek.
Toeristisch recreatieve hotspots Verspreid over de Leiestreek wensen we een aantal toeristisch-recreatieve hotspots te realiseren: het zijn knooppunten op het recreatieve fiets- en wandelnetwerk waar recreanten kunnen starten, informatie krijgen, rusten, eten, drinken en iets beleven.
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
Naast de goed uitgeruste provinciedomeinen komen onder andere volgende locaties in beeld
76
• • • • • • • • • • • • • • • • •
Pompgebouw Bossuit (Avelgem) Jachthaven KLORON Kerkhove (Avelgem) Site TRANSFO (Zwevegem) Lauwebrug (Wevelgem-Lauwe) Aanlegplaats Ooigem (Wielsbeke) Goed Te Beaulieu/Zavelputten (Waregem) Balokken (Wervik) ‘t Capellehof Rollegem-Kapelle (Ledegem) Hoeve Vercamer (Lendelede) Bergmolenbos (Roeselare) Kasteel Blauwhuis (Izegem) Site Noordkaai (Izegem) Site Ter Borcht (Meulebeke) Vlaspark (Kuurne) Site Trakelweg (Ingelmunster) Verlaagde Leieboorden (Menen) …
Picknickplaatsen Uit studies van Westtoer blijkt er een grote vraag te bestaan naar meer picknickplaatsen langs fiets- en wandelroutes en –netwerken. Westtoer zal daarom een ambitieus picknickplan opmaken. Op basis van een inventaris en een evaluatie van het huidige aanbod, zal een voorstel uitgewerkt worden voor een update van het bestaande aanbod en de realisatie van nieuwe ‘state-of-the art’ picknicklocaties met kwalitatief terreinmeubilair, fietsenstalling en omgevingsaanleg.
Landmarks In de Leiestreek is er verder ruimte voor de ontwikkeling van enkele markante landmarks in de sfeer van architectuur, beeldende kunst, land-art en design. Dat kunnen gebouwen zijn, maar ook kunstwerken van burgerlijke bouwkunde zoals bruggen, openluchttheaters en andere constructies, al dan niet gelinkt aan lokale thema’s.
9.2.5 VERSTERKEN VAN HET AANBOD VOOR LOKALE EN BOVENLOKALE RECREATIE IN HET BUITENGEBIED Zowel op het vlak van productontwikkeling als op het vlak van marketing zetten we sterk in op ‘recreatie in eigen streek’. De Leiestreek is immers dichtbevolkt en de nood aan recreatieve voorzieningen is daardoor extra groot. De acties voor recreatie in en rond de steden en op het groen-blauwe netwerk kwamen eerder al aan bod. Het tussenliggende buitengebied, dat minder verstedelijkt en geïndustrialiseerd is, en vaak ondergewaardeerd, heeft evenwel ook recreatieve potenties.
We onderscheiden grofweg vier buitengebieden met recreatieve troeven • • • •
Dadizele en ommeland: gebied tussen de Ring rond Roeselare, de A17, de A19, de Westhoek en de Stroroute West-Vlaamse Scheldestreek en de zuidelijke deelgemeenten van Kortrijk de Mandelstreek: gebied tussen Roeselare, het Kanaal Roeselare-Leie, de Leie en Tielt De meanderende Leie: de Leiestreek in Oost-Vlaanderen
Leiestreek 2019 – 2025
In deze buitengebieden willen we inzetten op recreatief medegebruik via een kwalitatief, gespreid en verrassend aanbod aan recreatieve routes en netwerken. We willen daarbij maximaal gebruik maken van het netwerk van trage wegen dat op het platteland aanwezig is.
77
4 buitengebieden
GENT
DEINZE
ROESELARE
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
KORTRIJK
78
BUITENGEBIED
OPTIMALISEREN VAN HET FIETSPRODUCT Fietsnetwerk Het fietsnetwerk van de Leiestreek is gebiedsdekkend en voldoende fijnmazig, maar er zijn nog diverse ‘missing links’ die gerealiseerd moeten worden. We moeten verder investeren in meer fietscomfort met voldoende brede, naadloze
en vrijliggende fietspaden, bij voorkeur met onderhoudsarme en duurzame verhardingen in asfalt of beton, tenzij dat om landschappelijke, ecologische of erfgoedredenen niet mogelijk is. De veiligheid kan nog beter door de aanleg van conflictvrije kruisingen van (gewest)wegen met bruggen of tunnels. Goede basisinfrastructuur zoals fietsenstallingen, goede fietssignalisatie, fietsvriendelijkheid, onthaal, voorzieningen voor elektrisch en sportief fietsen en verhuurmogelijkheden zijn cruciaal. We streven naar vlotte, doorgaande verbindingen met zo weinig mogelijk scherpe bochten, onder meer in functie van de toename van het elektrisch fietsen. Daarom nemen we ook bepaalde fietssnelwegen op in het recreatief fietsnetwerk. Daarnaast is het belangrijk om de verbindingen tussen de steden en het buitengebied te verbeteren. De beleving van de recreatieve fietser staat voorop. Er wordt verder geïnvesteerd in picknickplaatsen, groene rustpunten en ‘landscape-based’ attractiepunten. We wensen het fietsnetwerk beter te linken met logiesvoorzieningen en reca. Tot slot kan de ontwikkeling van een knooppuntennetwerk voor fietsers in Noord-Frankrijk een nieuwe impuls geven aan het recreatief fietsen in de Leiestreek. Daarvoor zijn uiteraard voldoende en logische aansluitingen noodzakelijk.
Fietsroutes Het aanbod aan bovenlokale (provinciale) fietsroutes moet geactualiseerd worden. We streven naar een beperkter, maar kwalitatief, uniform en eigentijds aanbod van bewegwijzerde routes. We willen deze routes volledig integreren in het fietsnetwerk, zorgen voor een goede regionale spreiding en sterke thema’s. Daarnaast zou het aanbod aan lokale fietsroutes kritisch geëvalueerd en geoptimaliseerd moeten worden. Verder willen we het aanbod op vlak van thematische fietslussen in de Leiestreek, geënt op het fietsnetwerk, optimaliseren en per thema bundelen op een overzichtskaart of in een belevingsgids. Mogelijke thema’s die hiervoor in aanmerking komen zijn bier, water en landschap, kunst en familievriendelijkheid. Het concept van suggestielusjes op het fietsnetwerk vanuit reca en logies kan ook verder versterkt worden. Tot slot willen we in Anzegem de Zachte Ring verder ‘upgraden’ met belevingselementen.
We streven naar een vernieuwd en uitgewerkt aanbod voor langeafstandsfietsers. Op internationaal vlak werken we aan het bewegwijzeren van het EuroVelo 5-traject tussen Spiere en Avelgem en ontwikkelen we een (tweedaagse) internationale fietslus in de Eurometropool: de Blauwe Ruit/le Carré Bleu. Voor mountainbikers kan een MTB-route in de regio rond Anzegem gerealiseerd worden en is de verbinding van de Boerhovenroute met het MTB-parcours in De Gavers wenselijk.
Leiestreek 2019 – 2025
Lang of avontuurlijk fietsen
79
VERSTERKEN VAN HET WANDELPRODUCT Optimaliseren van bestaand wandelaanbod Het bestaande wandelaanbod moet geoptimaliseerd en beter bekend gemaakt worden. Zo is het interfluvium tussen Leie en Schelde een echt wandelparadijs maar komen de wandelnetwerken ‘Land van Mortagne’ en ‘Land van Streuvels’ te weinig in beeld. Het wandelcomfort, de belevingswaarde en de veiligheid langs de wandelnetwerken en wandelroutes kan nog een stuk beter. Een aantal provinciale wandelroutes is aan een update of upgrade toe. Provinciale wandelroutes die integraal deel uitmaken van een wandelnetwerk kunnen als suggestieroute aangeboden worden. Ook het lokale wandelrouteaanbod is aan een kritische evaluatie toe. We onderzoeken of het mogelijk is om het wandelrouteaanbod thematisch en/of regionaal te bundelen op kaarten of in wandelbelevingsgidsen.
Ontwikkelen van nieuw wandelaanbod Op de wandelkaart van de Leiestreek komen nog een aantal blinde vlekken voor. In deze druk bevolkte regio met een grote recreatiebehoefte willen we het wandelaanbod verder versterken met een aantal kwalitatieve provinciale lusvormige wandelroutes en/of mini-wandelnetwerken.
De volgende zoekgebieden komen daarbij in beeld:
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
• • • •
80
• • • • • •
Parkbos Gent. Scheldemeersen in Avelgem, aansluitend bij Vlaamse Ardennen en Pays des Collines. Regio tussen Moorslede en het Vierkavenbos. Provinciedomeinen: Sterrebos/Bergmolenbos (Roeselare), Wallemote/Wolvenhof (Izegem), Bergelen (Wevelgem), De Gavers (Harelbeke). De Mandelregio in de ruime omgeving van het provinciedomein Baliekouter Omgeving Rhodesgoed in Izegem. Preshoekbos en stadsgroen Marionetten in Kortrijk. Gebied tussen Emelgem en Ingelmunster langs het Kanaal Roeselare-Leie. Omgeving van de meanderende Leie in Oost-Vlaanderen (lopende land- en natuurinrichtingsprojecten en natuurprojecten). Meikensbossen / Poelberg
De stadlandschappen en de gemeenten adviseren we bij de ontwikkeling van een lokaal wandelrouteaanbod. Westtoer en Toerisme Leiestreek kunnen hierbij de rol opnemen van normsteller en kwaliteitsbewaker. Op dorpsniveau blijft tenslotte de behoefte bestaan aan ‘ommetjes’, korte en niet-bewegwijzerde wandellussen voor de lokale inwoners.
Versterken van het wandelproduct
DEINZE
GENT
ROESELARE DEINZE
ROESELARE
KORTRIJK
KORTRIJK
ZOEKZONE NIEUWE WANDELROUTE / MINI-WANDELNETWERK
OPTIMALISEREN VAN HET RUITERPRODUCT Sport Vlaanderen voorziet een screening van de ruiterroutes, onder meer in de Leiestreek. Bestaande routes zullen geoptimaliseerd worden en omgezet in de huisstijl van Sport Vlaanderen. Waregem moet verder op de kaart gezet worden als paardenstad en ruitercentrum.
Leiestreek 2019 – 2025
ZOEKZONE NIEUWE WANDELROUTE / MINI-WANDELNETWERK
81
82
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
9.2.6 VERSTERKEN VAN DE WATERBELEVING In de Leiestreek is water alomtegenwoordig. We willen verder inzetten op beleving in, op en langs het water.
Zwemmen Voor zwemmers voorzien we een uitbreiding van de zwemzone in Provinciedomein De Gavers. Op termijn denken we aan zwemdokken of zwempontons op de bevaarbare waterlopen, op waterbekkens en in oude Leie-armen.
Waterski en snelvaart WaterskiĂŤrs en snelvaarders hebben nood aan een bijkomende trailerhelling bij de nieuwe aanmeerplaats in Ooigem en bij Kortrijk Weide. Het is niet wenselijk om snelvaartzones uit te breiden of nieuwe zones te voorzien. De realisatie van een waterski-kabelbaan kan onderzocht worden.
Kano De gekanaliseerde Leie en de Schelde zijn niet geschikt voor kanovaart. Op het Kanaal Bossuit-Kortrijk, het Kanaal Roeselare-Leie en de Leie tussen Gent en Deinze zijn er wel mogelijkheden.
Ontspannen en spelen
Leiestreek 2019 – 2025
Tot slot is het van belang dat in de Leiestreek enkele locaties ingericht worden waar ontspannen of spelen langs het water mogelijk is. We denken daarbij aan waterspeelpleinen in de stedelijke omgeving of in groendomeinen. Plekken aan het water kunnen gebruikt worden als uitkijkplatforms, picknickplaatsen en aanlegsteigers. Verder inspireren we de sector met originele projecten rond het thema water: lopen over het water door beekvalleien, in parken en over oude riviermeanders, pop-up strand, drijf-in bioscoop, Leie-fonteinen, opblaasbare survivaltocht, fiets-boot-route e.a.
83
9.2.7 UITBOUWEN VAN HET WATERTOERISME Pleziervaart De verdere uitbouw in de Leiestreek van een netwerk van infrastructuur en voorzieningen voor de pleziervaart is wenselijk. Het is belangrijk om jachthavens zo veel mogelijk te voorzien bij stedelijke gebieden en om de relatie tussen de havens en de stedelijke centra te versterken. Aanmeerplaatsen worden best gelinkt met bovenlokale toeristisch-recreatieve knooppunten en beschikken over beperkte voorzieningen, aanlegplaatsen zonder voorzieningen kunnen gekoppeld worden aan lokale knooppunten.
Mogelijke acties • Optimaliseren aanlegplaatsen in Kortrijk en jachthavens in Kuurne, Izegem, Deinze en Waregem. • Nieuwe aanmeerplaatsen in Ooigem (sluis), Harelbeke (Vrijdomkaai), Ingelmunster (kleine zwaaikom), Izegem (Centrumbrug), brug Wevelgem-Lauwe, Nevele en Zulte. • Optimaliseren van aanmeerplaatsen bij WSV De Wante in Ingelmunster en de sluis van Ooigem op het Kanaal Roeselare-Leie. • Aanlegplaats in Machelen geschikt maken voor pleziervaart. • Multifunctionele steiger ter hoogte van Tabaksmuseum in Wervik. • Haalbaarheidsonderzoek voor een aantal nieuwe aanlegplaatsen: heropenen oude sluis Menen en toegankelijk maken oude Leie-arm Sint-Baafs-Vijve.
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
Passagiersvaart
84
Voor de passagiersvaart moet een nieuwe locatie gezocht worden voor de steiger van Sint-Eloois-Vijve door werken aan de nieuwe sluis. Verder zijn de steiger aan de Koestraat (Tabaksmuseum Wervik) en de aanmeerfaciliteiten in Lauwe/Wevelgem en Waregem aan vernieuwing toe. De combinatie fiets + boot biedt mogelijkheden om de waterwegen van de Leiestreek op een verrassende manier te verkennen.
Voetveren Fiets- en voetveren over oude Leie-armen kunnen dorpen opnieuw verbinden met natuurgebieden. Onder meer op de oude Leie-arm in Sint-Baafs-Vijve zou een veer een meerwaarde kunnen zijn. Tot slot moeten de bedieningsuren van de voet- en fietsveren over de ‘toeristische’ Leie verruimd worden.
9.2.8 DUURZAAMHEID We willen recreatie in eigen streek op een duurzame manier verder uitwerken en promoten. Dit doen we in eerste instantie door in te zetten op natuur en landschap in de Leiestreek. We versterken de grote groenpolen, vergroenen de waterassen en bouwen beekvalleien uit. We willen de recreant ook aanzetten om zich op een duurzame manier te verplaatsen naar de openluchtrecreatieve mogelijkheden. We zorgen ervoor dat er voldoende en kwalitatieve recreatieve producten zijn en dat recreanten zich op een comfortabele en veilige manier kunnen verplaatsen. Een upgrade van het fietsnetwerk door het wegwerken van missing links en het inzetten op meer comfort voor de fietser past binnen deze strategie. Daarnaast kunnen ook goede recreatieve verbindingen tussen stad en buitengebied, aantrekkelijke fietsproducten en basisinfrastructuur voor fietsers duurzame mobiliteit aantrekkelijker maken. We bekijken welke fietssnelwegen ook voor recreatief fietsverkeer interessant zijn. Zo kan onder meer de nieuwe fietssnelweg F7 langs de actieve spoorlijn Kortrijk-Deinze, die de stations van Kortrijk, Harelbeke en Waregem met elkaar verbindt, geĂŻntegreerd worden in het fietsnetwerk Leiestreek.
Leiestreek 2019 – 2025
Ten slotte wensen we de recreatieve producten nog meer te linken aan het openbaar vervoer. Dit is met name voor het wandelen interessant. In onze communicatie over het recreatieve aanbod presenteren we duurzame mobiliteitsalternatieven.
85
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
10.
86
TIJD VOOR BELEID
Dit plan kan enkel gerealiseerd worden met de medewerking van partners binnen en buiten de Leiestreek, zowel in de toeristische sector als daarbuiten. Het is belangrijk ook het beleid daarop af te stemmen. We zetten in op een sterk onthaalnetwerk, een aangepaste organisatie en een goede opvolging.
10.1 LEIESTREEK GASTVRIJ Wanneer voelen bezoekers zich welkom? En hoe kunnen we het hen zo gemakkelijk mogelijk maken? Daar draait het om bij een gastvrij onthaal in de Leiestreek. Voor de bezoeker maakt het niet uit langs welk kanaal of touch point hij geholpen wordt. Wat wel belangrijk is, is dat hij als klant op elk moment centraal staat en de beste dienstverlening krijgt. Daarvoor moeten alle vormen van het onthaal goed op elkaar zijn afgestemd, zowel fysiek als digitaal. Verschillende types toerismemakers zijn een schakel in het onthaalnetwerk van de Leiestreek. In het digitale tijdperk, waarin je alle informatie online kan vinden, blijft het persoonlijke onthaal ter plaatse belangrijk. Met een proactieve houding en persoonlijke tips kunnen de medewerkers in de infokantoren echt op maat werken. Toeristische ondernemers zijn ook vaak een belangrijk aanspreekpunt. Bij verschillende logies, restaurants en cafés, attracties, stations, … kunnen bezoekers terecht voor persoonlijke tips en informatie.
We willen dit onthaalnetwerk in de regio versterken: Nog meer werk maken van kwaliteit: Zowel in Westtoers Q-traject als in het Mystery Visits traject van Toerisme Oost-Vlaanderen staan kwaliteit en de tevredenheid van de bezoeker centraal. De trajecten richten zich op publieke en private toerismemakers. We willen met meer deelnemers aan de trajecten de toeristische sector verder professionaliseren.
De infoverstrekking in het logies verbeteren: Omdat toeristen in de Leiestreek vaak niet weten in welke regio ze verblijven, willen we de naamsbekendheid van de regio verhogen via het logies. We geven de regio meer zichtbaarheid in het logies, zowel ter plaatse als online, en zorgen dat gasten er terecht kunnen voor toeristische informatie.
Leiestreek 2019 – 2025
Ontwikkelen van een netwerk van Leiestreekambassadeurs: We willen de samenwerking met private partners verhogen en er echte ‘Leiestreekambassadeurs’ van maken. De jaarlijkse fora voor informatie-uitwisseling kunnen verder uitgroeien tot een interactief netwerk met doorverwijzing, samenwerking rond nieuwe productontwikkeling, promotie, onthaal … De bestaande toeristische infopunten in restaurants en cafés willen we uitbreiden naar bezoekerscentra, musea en andere attractiepunten. Kwaliteitsbewaking en spreiding zijn blijvende aandachtspunten voor een goed netwerk van Leiestreek infopunten.
87
10.2 ORGANISATIE EN SAMENWERKINGSVERBANDEN Toerisme Leiestreek is het eerste aanspreekpunt voor toerisme in de regio Toerisme Leiestreek en het regioteam zijn verantwoordelijk voor het initiëren en uitvoeren van bovenlokale acties die het toerisme in de regio verder ontwikkelen. Ze vormen een brugfunctie tussen het provinciale en lokale niveau. Daarnaast heeft de VZW een coördinerende rol ten opzichte van lokale actoren: • Aanspreekpunt voor toerisme en recreatie in de regio. • Stimuleren van netwerking en samenwerking tussen verschillende toeristische actoren. • Opmaken van jaarlijkse actieplannen op basis van het strategisch beleidsplan met aandacht voor acties op lokaal niveau. • Initiëren en coördineren van projecten op provinciaal, Vlaams en Europees niveau.
Efficiëntiewinsten voor de lokale toeristische werking Om een goede toeristische werking op lokaal niveau en afstemming met het regionale niveau te garanderen, is minimum nodig: • 1 vaste contactpersoon die we kunnen contacteren voor vragen. • Frequente aanwezigheid op het overleg met de diensten voor toerisme (+/- om de 6 weken) 8. Voor de grotere steden zoals Kortrijk en Roeselare verwachten we bovendien:
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
• Een diensthoofd toerisme met een duidelijk team. • Een verantwoordelijke voor productontwikkeling.
88
Daarnaast willen we steden en gemeenten stimuleren om ook op lokaal niveau een visienota voor toerisme en recreatie te ontwikkelen. Deze nota is afgestemd op het regionale beleidsplan zodat beide niveaus elkaar versterken. Voor de grotere steden is een beleidsplan voor het ontwikkelen van toerisme en recreatie voor de stad wenselijk. Westtoer en Toerisme Oost-Vlaanderen bieden elk jaar een aantal opleidingen aan voor diensten voor toerisme, zodat ze naast de basisvorming ook met betrekking tot een aantal specifieke thema’s nieuwe inzichten aangereikt krijgen.
8
Samenwerkingsverbanden zoals bijvoorbeeld de VVV Leiestreek kunnen zich laten vertegenwoordigen door 1 persoon.
Optimaliseren samenwerking op vlak recreatie De Leiestreek heeft heel wat uitdagingen op vlak van ruimtelijke inrichting, natuurontwikkeling en recreatie en bovendien zijn heel wat actoren op dit terrein actief. Door het organiseren van een goede afstemming met actoren zoals de stadlandschappen, Natuurpunt vzw, ANB, de VLM, de Vlaamse Waterweg nv, Leiedal en de provincies willen we de neuzen in dezelfde richting houden. Deze afstemming willen we concretiseren in jaarlijkse actieplannen die geïnspireerd zijn op het strategisch beleidsplan.
Verhogen van de interprovinciale samenwerking De Leiestreek is een provinciegrensoverschrijdende toeristische regio waarbij Westtoer en Toerisme OostVlaanderen samenwerken. Elke provinciale toeristische organisatie heeft zijn eigen manier van werken en ontwikkelt eigen initiatieven. Deze moeten we in het belang van de regio op elkaar afstemmen. Minimaal twee keer per jaar is een structureel strategisch overleg tussen beide instanties noodzakelijk.
De dialoog met Vlaanderen optimaliseren Toerisme Vlaanderen is een belangrijke partner op Vlaams niveau voor de verdere productontwikkeling in de regio. Daarnaast willen we ook de band met andere Vlaamse instanties zoals het Agentschap Natuur en Bos, De NV Vlaamse Waterweg en de Vlaamse Landmaatschappij versterken. Zij zijn belangrijke partners bij een duurzame toeristische ontwikkeling van de Leiestreek.
MICE-werking De MICE werking in de Oost-Vlaamse Leiestreek is geïntegreerd in een bovenregionale aanpak vanuit Toerisme Oost-Vlaanderen. Voor de West-Vlaamse Leiestreek bekijken we hoe we het potentieel van de regio op vlak van MICE verder kunnen versterken. In eerste instantie wordt hiervoor een samenwerking met Kortrijk voorop gezet. Bij voldoende interesse van andere steden kan dit uitgebreid worden. Voor de verdere ontwikkeling en promotie van het MICE-toerisme is een afstemming tussen beide provincies noodzakelijk.
Inzet en samenwerking rond kunst en cultuur
Een betere verbinding tussen toerisme en recreatie en kunst, en tussen actoren in de kunstwereld onderling kan het regioprofiel versterken. Hiertoe is er projectcoördinatie nodig vanuit de provinciale toeristische organisaties. Het regioteam Leiestreek kan draagvlak helpen zoeken voor een samenwerkingsverband dat een regiobrede en geïntegreerde aanpak mogelijk maakt. Het regioteam blijft ook aanspreekpunt voor bottom-up initiatieven zoals Kunstzomer.
Leiestreek 2019 – 2025
Voor een toeristische bestemming met een sterk cultureel profiel is de samenwerking met culturele partners zoals musea, kunstgalerijen en -verzamelaars en kunst- en eventorganisatoren cruciaal. Tegelijkertijd valt ook de samenwerking tussen de culturele actoren onderling niet te verwaarlozen. Deze samenwerking willen we concretiseren in een samenwerkingsovereenkomst tussen de verschillende West- en Oost-Vlaamse stakeholders.
89
Een samenwerking met Noord-Frankrijk en Wallonië in functie van opportuniteiten De nabijheid van Noord-Frankrijk en Wallonië is een meerwaarde voor toeristen die in de Leiestreek verblijven. We spelen de ligging van de regio uit als troef in communicatieacties en zorgen voor goede linken met de recreatieve producten net over de grens. Binnen het Interreg programma Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen zetten we met het project Tourism Lab in op innovatie van toeristische ondernemers en onderzoeken we opportuniteiten voor nieuwe projecten.
10.3 LEIESTREEK EN CIJFERS Voor het opvolgen van het toerisme in de Leiestreek is een verdere uitbouw van het huidige monitoring- en informatiesysteem nodig.
Onderzoek naar kenmerken van marktsegmenten Periodieke, grootschalige onderzoeken maken het mogelijk om meer inzicht te verwerven in de diverse types van toeristen: hun profiel, gedrag en bestedingen en de evoluties daarin. Dergelijk onderzoek voorzien we opnieuw bij de vakantiegangers in de Vlaamse regio’s (met een specifieke steekproef voor de Leiestreek) en bij de recreatieve fietsers op het fietsnetwerk van de Leiestreek.
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
Het zakentoerisme, en meer specifiek het toerisme rond congressen, conferenties en seminaries is belangrijk voor het verblijfstoerisme in de Leiestreek. Via een kwalitatief onderzoek brengen we de behoeften en noden voor de logiessector en de lokale bedrijven in kaart. Op deze manier willen we de aanbodzijde nog beter af te stemmen op de vraag van de actoren in de regio.
90
Onderzoeken gericht op een specifieke bestemming binnen de Leiestreek zorgen enerzijds voor een beter begrip van die bestemming, maar anderzijds ook voor een rijkere kennis van de regio zelf. Provinciedomeinen, musea en (tijdelijke) tentoonstellingen komen hiervoor o.a. in aanmerking.
Bekendheid en gebruik van de toeristisch-recreatieve producten Om na te gaan of de recreatie in eigen streek is toegenomen maken we gebruik van een panel met inwoners uit de regio. Hierbij brengen we het fiets- en wandelgedrag van de inwoners uit de Leiestreek in kaart, net als de kennis van de toeristisch-recreatieve producten en het gebruik ervan.
Imago en bekendheid van de regio ‘Leiestreek’ Het imago, de bekendheid van de regio en de bezoekintentie bij de Belgen wordt gemeten via een online bevraging bij een representatieve steekproef van Belgen. Daarnaast bevragen we de gasten op vakantie in de Leiestreek naar hun perceptie over de regio.
91
Leiestreek 2019 – 2025
Trend- en monitorrapport voor de Leiestreek In het trendrapport brengen we jaarlijks relevante indicatoren over het toeristisch aanbod, de toeristische vraag en het socio-economisch belang van het toerisme in kaart. Het aanbod en de vraag trekken we zoveel mogelijk door tot op gemeenteniveau. De kerncijfers van toerisme in de Leiestreek vatten we samen in een flyer. Het monitorrapport voor de Leiestreek toont twee keer per jaar de evoluties in het verblijfstoerisme. Een steekproef van hotels, gastenkamers en jeugdlogies geeft ons inzage in de bezetting en de evoluties bij de belangrijkste herkomstlanden. In de loop van de beleidsperiode wordt nagegaan of deze informatie ook voor een aantal grotere spelers in de Leiestreek beschikbaar gesteld kan worden.
Innovatieve methoden voor snellere cijfers De vraag naar snelle, betrouwbare informatie neemt toe. We spelen hierop in door bestaande datasets efficiĂŤnter te gebruiken en toeristisch relevante informatie uit nieuwe data te halen. Het blijft belangrijk om hierin verder te investeren en te onderzoeken of deze nieuwe methoden een antwoord bieden op openstaande vragen zoals het aantal dagtoeristen in de Leiestreek of het aantal wandelaars op de wandelnetwerken.
Kennisondersteuning voor de sector De sector professionaliseren doen we o.m. door relevante kennis en managementinformatie beschikbaar te stellen. We bezorgen individuele rapporten over bezetting en tevredenheid die een belangrijke toegevoegde waarde hebben en maken gebruik van B2B-websites voor algemene informatieoverdracht.
Impact van specifieke impulsen en acties
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
We plannen de komende jaren allerhande acties: projecten binnen impulsreglementen, het programma Horizon 2025, marketingacties, ... Dit vraagt om een evaluatie van de impact. We willen dat doen door bezoekers te tellen, het imago van de Leiestreek op te volgen en de gevolgen na te gaan voor de economie van de regio.
92
93
Leiestreek 2019 – 2025
INFO COLOFON MEER INFORMATIE
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie
De digitale versie van dit strategisch beleidsplan en de nieuwe brand guide kan je vinden op toolkit.toerisme-leiestreek.be
94
Voor meer informatie kunt u terecht bij: Westtoer – Lien Phlypo Koning Albert I-Laan 120 8200 Sint-Michiels (Brugge) T 050 30 55 50 lien.phlypo@westtoer.be Toerisme Leiestreek vzw – Katrien Six Universiteitslaan 2 8500 Kortrijk T 056 46 15 61 katrien.six@toerisme-leiestreek.be
Het Strategisch Beleidsplan voor Toerisme en Recreatie in de Leiestreek 2019-2025 is een uitgave van Westtoer en Toerisme Oost-Vlaanderen. Coördinatie en redactie: Lien Phlypo, Katrien Six, Stefaan Gheysen, Josephine Fassaert, Darline Vandaele, Luc Abbeloos, Tim Provoost, Mieke Belmans, Katia Versieck, Tim Bottelberghe en Pierre Goffaux. Met dank aan Emmanuel Derdeyn en Babette De fauw Verhaallijnen en inspiratiesessies: Adviesbureau The Missing Link Fotografie: Newkoncept, Marc Wallican, Kattoo, OneDayOneTravel, Cram aka Marky, Rik Vannevel, Tom Linster, Westtoer, Toerisme Oost-Vlaanderen, Toerisme Leiestreek en de steden en gemeenten van de Leiestreek Grafische vormgeving: skinn branding agency Cartografie: Hilde Goossens Druk: Lowyck WD/3029/2019/38