The Front Eye: de levens van vijf soldaten

9/5/2023 – einde 2024

HOOGE CRATER MUSEUM ZILLEBEKE www.hoogecrater.be

Het Hooge Crater Museum in Zillebeke ligt pal op de vroegere frontlinie. Het bevindt zich in de wederopbouwkapel van het Hooge op het hoogste punt van de Ieperboog en aan de beruchte Menin Road waarop soldaten van beide kanten naar het front marcheerden. Het museum is genoemd naar de Hooge Crater, de mijnontploffing van 19 juli 1917 die ook zijn naam gaf aan de Britse militaire begraafplaats die rond de krater werd aangelegd. De krater zelf wordt aangeduid met een grote, witte cirkel die enkel goed waarneembaar is vanuit de lucht.

29/4/2023 – 18/2/2024

LAKENHALLEN IEPER www.inflandersfields.be

Op elke militaire begraafplaats van de Commonwealth staat de Stone of Remembrance. De tekst op de gedenksteen luidt ‘Their name liveth for evermore’ vrij vertaald ‘Moge hun naam voor eeuwig verder leven’. Klopt dat wel? Heeft herdenken een houdbaarheidsdatum?

Die vraag vormt het uitgangspunt voor de expo For Evermore in het In Flanders Fields museum in de Lakenhallen op de Grote Markt van Ieper. De expo onthult de verhalen achter de Britse, Franse, Belgische, Duitse en Amerikaanse militaire begraafplaatsen. Dankzij een prikkelende presentatie neemt de expo je mee op een tocht, die unieke objecten en persoonlijke verhalen combineert met interactieve en multimediale opstellingen. Ontdek verdiepende informatie via een audiogids of volg een aangepast audioparcours met je kinderen.

De expo vormt het ideale startpunt om het voormalig frontlandschap van de Westhoek te verkennen.

Een bezoek aan de expo is inbegrepen in het museumticket, maar de expo kan ook afzonderlijk bezocht worden.

18 tot 21 mei 2023 & 9 tot 12 mei 2024

MUZIEKCENTRUM DRANOUTER

In Modderland gaan tien internationale vrouwelijke muziekartiesten aan de slag met het Heuvellandse landschap. De keuze voor vrouwen is niet toevallig, in de beeldvorming is WO I bijna uitsluitend een mannelijk gegeven, van staatsleider tot soldaat. Terwijl de rol van de vrouw in deze oorlog altijd quasi onderbelicht bleef.

Het project ‘The Front Eye’ legt een link tussen het museum, het landschap en de begraafplaats met al zijn symboliek. Op de tweede verdieping is er een roosvenster van waar je een fantastisch uitzicht hebt op de Hooge Crater Cemetery, Hill 60, Hill 62, Sanctuary Wood Cemetery, de Ieperboog tot zelfs de Kemmelberg. Aan de hand van steekkaarten worden de levens van vijf soldaten die begraven liggen op de Hooge Crater Cemetery onthuld. Hun medailles en originele persoonlijke objecten liggen in het museum.

Eén van de vragen die The Front Eye zich stelt, is waarom er vier jaar lang gevochten werd om deze heuvels?

Waarom waren deze soms kleine hoogteverschillen zo belangrijk voor beide partijen?

Het antwoord op deze vraag laat toe om de strijd in de Ieperboog, en bij uitbreiding het hele westelijk front van WO I, beter te begrijpen.

Met de gratis app ‘Een laatste groet’ duik je nog dieper in de verhalen die de Duitse militaire begraafplaats van Hooglede omringen. Verpleegster Ida verschijnt als virtuele aanvulling op de echte wereld via je gsm.

Vanuit haar standpunt van zorgverlener vertelt deze fictieve figuur tijdens een wandeling op de begraafplaats, historisch onderbouwd, over het oorlogsverloop en de ellende die ze meemaakte. Verpleegsters waren vaak de laatsten die gewonde of zieke soldaten moed inspraken voor ze stierven; de laatsten die ze nog konden begroeten.

Download gratis de app ‘Een laatste groet’ op je smartphone vanaf 5/5/2023.

29-30/4/2023 – 31/8/2024

WANDELING VAN 5,2 KM

Tijdens verschillende korte residenties nodigt Muziekcentrum Dranouter tien vrouwelijke internationale muzikanten uit om een nieuwe song te schrijven, geïnspireerd door het historisch verhaal van een WO I- site. Tijdens de Hemelvaartweekends van 18 tot 21 mei 2023 en 9 tot 12 mei 2024 organiseert Muziekcentrum Dranouter een fietsfestival in groep, met elke dag drie startmomenten. De groepen zijn beperkt tot maximaal 45 deelnemers. Onder begeleiding van een ervaren gids fiets je de fietsroute af en wordt er bij elk van de WO I-sites halt gehouden. Daar geven de artiesten een miniconcert op ‘hun locatie’, en geven ze ook toelichting bij hun nummer. Zo krijgen de deelnemers vijf concerten te horen langs elke route.

Er zijn ook thematische fietsroutes die je het hele jaar door kan fietsen.

Tijdens een wandeling van 5,2 km ontdek je op een interactieve manier hoe het dorp Oostvleteren eruit zag tijdens WO I. Door venstertjes op verschillende locaties bekijk je foto’s die op die exacte plaats werden genomen. Je ziet elementen uit WO I in het huidig landschap en krijgt daarbij ook het juiste verhaal.

Naast de kijkkasten komen er ook op vijf strategische plaatsen in Vleteren houten wachtposten met hetzelfde principe. Als je in het wachthokje staat, kun je door een raampje kijken, waar ook weer een element van WO I op is aangebracht, zodat je dit in het huidig landschap kan bekijken.

De wandeling start aan OC De Sceure in Oostvleteren. De wandeling is gratis te downloaden via de FARO Erfgoedapp.

De Vrijbosroute is een voormalige spoorweg. Langs onder meer deze lijn werden Duitse troepen en materiaal aangevoerd naar het front in de Eerste Wereldoorlog. We fietsen dwars door het uitgestrekte Vrijbos in Houthulst die zijn naam aan de spoorweg gaf. Bovenop de Vredesmolen in Klerken genieten we van het uitzicht op de IJzervallei rond Diksmuide. Via de Steenstraat, aangelegd aan het begin van onze tijdrekening door de Romeinen, dalen we rustig af naar de Handzamevallei. Het ingetogen centrum van Werken is eigenlijk één grote archeologische site. De SintMartinuskerk ligt naast een motte waar ooit een burcht op stond, in de volksmond De Hogen Andjoen genaamd.

1 Ingetogen stilte op de Duitse militaire begraafplaats

Het uitzicht van de 8.257 gesneuvelde Duitse soldaten uit de Eerste Wereldoorlog mag nooit verstoord worden. De begraafplaats op de helling van de Gitsberg in Hooglede werd aangelegd in 1917 en groeide uit tot één van de vier grote Duitse begraafplaatsen in ons land. Breng zeker ook een bezoek aan de gedenkgalerij achteraan. Het onthaalpaviljoen naast de begraafplaats is opgericht door architectenduo Gijs Van Vaerenbergh. De gebroken betonvloer verwijst naar het omgewoelde en gebroken Westhoeklandschap.

Bezoek aan de kerktoren

De toren van de Sint-Amanduskerk van Hooglede kan gratis bezocht worden. De sleutel is af te halen bij Infopunt Trimard (Marktplaats 24) of in café De

Dubbele Arend. De achthoekige toren was zowel in WO I als WO II een belangrijke uitkijkpost. Niet zo verwonderlijk, het centrum van Hooglede ligt zelf immers op een heuvelrug vijftig meter boven de zeespiegel. De 160 trappen in de toren leiden je nog eens 65 meter hoger.

3

Dwars door het Vrijbos

In de middeleeuwen strekte het Vrijbos zich over een groot deel van de provincie uit. Het was ooit zelfs het jachtdomein van de hogere adel. In de Eerste Wereldoorlog werden bijna alle bomen gerooid of vernietigd door bombardementen. Reeën, spechten en vleermuizen hebben hun vaste stek in het donkere en dichte bos. Om de Belgische militaire begraafplaats aan de rand van het bos te bereiken, fiets je rechtdoor waar de route rechts afdraait.

4

Bovenop de Stadenberg staat de tijdens WO I aan flarden geschoten Vredesmolen. De voormalige graan- en oliemolen werd door de

Duitsers als uitkijkpost gebruikt. De molenruïne werd opgeknapt en kan via een stalen wenteltrap beklommen worden. Het uitzicht op de IJzervallei en het vroegere front is indrukwekkend.

5

In 1898 vonden spelende kinderen langs de Steenstraat in Werken een aarden pot met Romeinse munten. Vermoedelijk was het de opgespaarde soldij van een soldaat. In en rond Werken zijn heel wat archeologische vondsten gedaan. Denk maar aan de Hoge Andjoen motte naast het centrum, de in de 16e eeuw verwoeste abdij van Hemelsdale of de in 1990 bij de Koutermolenstraat ontdekte grafheuvels uit de bronstijd. Het Archeologisch Site-Museum in de Vladslostraat 9 in Werken is tussen 1 april en 30 november elke zaterdag en zondag van 14u tot 17u open. De toegang is gratis. 

Ook deze routes zijn nieuw:

Hoppelandfietsroute (53 km) in Poperinge en Vleteren

Boterlandfietsroute (45 km) in Diksmuide

De Moerenfietsroute (56 km) in Veurne, Alveringem en De Panne

IJzerbroekenfietsroute (50 km) in Lo­Reninge en Alveringem

Heuvellandfietsroute (52,5 km) in Heuvelland en Mesen

Vredesfietsroute (45 km) in Ieper, Langemark­Poelkapelle en Zonnebeke

Koekelarebergfietsroute (57 km) in Koekelare en Diksmuide

Grensleiefietsroute (58 km) in Wervik, Menen en Dadizele

Westkustfietsroute (48 km) in Veurne, De Panne, Oostduinkerke en Nieuwpoort

Ontdek alle nieuwe routes op www.toerismewesthoek.be/fietsen.