WNF Club van 100 nummer 3

NIEUWS mei 2017

Beste Club van 100-families Met de start van jaarring 2017, alweer de vijfde groep van enthousiaste leden met hart voor de natuur, breidt de gezamenlijke impact van de Club van 100 op de natuur zich nóg verder uit. Dat is geweldig!

Maar er is meer goed nieuws. Zo zijn reuzenpanda’s Wu Wen en Xing Ya half april aangekomen in Ouwehands Dierenpark in Rhenen. Zij vertegenwoordigen hun soortgenoten in het wild, waar er tegenwoordig helaas nog minder dan 2.000 van over zijn.

Om daar aandacht voor te vragen, hebben WNF en Ouwehands Dierenpark de handen ineengeslagen. Enerzijds informeren we de bezoekers over de bescherming van reuzenpanda’s in het wild en anderzijds werken we

in het veld samen aan verbetering, herstel en verbinding van het leefgebied van deze bijzondere zwart-witte beer. Ouwehand doneert jaarlijks 1 miljoen dollar aan de Chinese overheid voor de reuzenpanda’s.

Het grootste deel hiervan wordt besteed aan bescherming van deze iconische dieren in het wild. Om de komst van Wu Wen en Xing Ya te vieren organiseren we met Ouwehands Dierenpark het Pandagala op 9 juni a.s. De volledige opbrengst daarvan gaat naar de bescherming van panda’s in het wild. We zien jullie graag daar. En anders weer op de familiedag, dit jaar op zondag 17 september.

Hartelijke groet, Marijn

Member-event in Pakhuis de Zwijger Donderdagavond 6 april stroomde Pakhuis de Zwijger vol met ruim 100 Club van 100-leden en circa 25 introducés.

Na bijgepraat te hebben bij de borrel gingen de 125 gasten aan tafel om mee te denken over vraagstukken waar WNF graag advies en ideeën voor wilde. Bijvoorbeeld of het businessmodel van Uber geschikt zou zijn voor WNF, of over hoe we Nederlanders meer kunnen betrekken bij onze ‘achtertuin’ de Noordzee.

Terwijl iedereen van een heerlijk diner genoot, hield natuurbeschermer Jaap van der Waarde een enerverende pitch voor crowdfunding,

waarmee we een wachttoren in Kameroen willen realiseren om bosolifanten te beschermen. Gevolgd door wildlife-fotograaf Jasper Doest, die een geweldige presentatie gaf van zijn werk. Hij liet ons nog eens beseffen hoe we allemaal ambassadeur moeten zijn van deze kwetsbare aarde. Na het toetje kwam de groep collectief in actie door een #Sharkie te doen met alle aanwezigen voor de campagne HaaiAlarm! van WNF. En er werd nog lang nageborreld… Dank Club van 100 voor jullie betrokken aanwezigheid!

BRIEF SAVE THE DATE : 17 SEPTEMBER FAMILIEDAG

Kom je ook

naar het Pandagala op 9 juni a.s. in Ouwehands Dierenpark? pandagala.nl

01

02

NOORDPOOL De Noordpool is de ruige, spectaculaire wereld van de ijsbeer.

Maar ’s werelds grootste roofdier loopt gevaar nu het zee-ijs in rap tempo smelt. IJsberen hebben zee-ijs nodig om op ringelrobben te kunnen jagen, hun belangrijkste voedsel. De komende tien jaar zijn cruciaal voor de toekomst van de Noordpool. Mede dankzij de Club van 100, Project Noordpool, kunnen we onderzoek doen naar ijsberen, lobbyen en duurzame visserij stimuleren, om zo de diversiteit van dit unieke, kwetsbare gebied te beschermen.

Uit onderzoek blijkt dat het smelten van het zee-ijs op de Noordpool voor het gevolg is van de opwarming van de aarde. dus wordt veroorzaakt door menselijk handelen.

50-70%

Ontmoet Noortje, onze nieuwe ijsbeer Ruim 1,5 jaar lang konden we dankzij een satellietzender ijsbeer Snovit volgen. Ze legde in die tijd een afstand van maar liefst 2.700 km af op zoek naar ringelrobben, het favoriete maaltje van een ijsbeer. Het gaat goed met haar, maar haar zender is er inmiddels mee opgehouden. Daarom stellen we jullie nu voor aan de nieuw te volgen Club van 100-ijsbeer: Noortje! Noortje is een volwassen vrouwtje van 8 jaar oud en kreeg haar naam van de kinderraad van de Club van 100. In tegenstelling tot Snovit, die vooral aan de kust verbleef, lijkt het erop dat Noortje een echte zee-ijsjager is.

Maar door de extreem warme winter zat ze ‘vast’ op het land in het noorden van Spitsbergen. Nu het zee-ijs sinds half maart 2017 wat is aangegroeid, kan ze weer op pad.

Check de reis van Noortje op panda.org/svalbard

De kinderraad van de Club van 100 heeft Noortje haar naam gegeven.

Nieuw triest dieptepunt voor zee-ijs

Meldden we in de vorige nieuwsbrief al een nieuw diepterecord van afgelopen zomer, het oppervlakte zee-ijs op de Noordpool heeft nu helaas ook voor de derde achtereenvolgende winter een recordminimum bereikt. Dat heeft het National Snow and Ice Data Centre in de Verenigde Staten bekend gemaakt.

Normaal bereikt het zee-ijs aan het begin van de lente de grootste oppervlakte, om vervolgens in de zomer weer te smelten.

Maar dit jaar was het ‘winterijs’ door de snelle opwarming van de Noordpool opnieuw afgenomen.

“Dit is alweer een triest record voor de Noordpool”, zegt WNF-Noordpooldeskundige Gert Polet. “We maken ons grote zorgen over de toekomst van de unieke Arctische natuur. IJsberen moeten aan het begin van de lente via zee-ijs op jacht kunnen om voldoende voedsel te vinden. Ook zeehonden, walrussen en de narwal zijn afhankelijk van zee-ijs voor hun voedsel.”

En het is niet alleen slecht nieuws voor de dieren. “Door het smelten van poolijs verzwakt ook de ‘airconditioner’ van de aarde. Daardoor dreigt de wereldwijde opwarming nog sneller te gaan.”

Wist je dat:

De Verenigde Staten en Canada een aantal grote, belangrijke zeegebieden tot beschermd gebied hebben uitgeroepen? Er mogen nu geen olie- en gasboringen meer plaatsvinden.

Meer ijsberen, minder leefgebied Dat natuurbescherming zin heeft, bewijst het verhaal van de ijsbeer.

Halverwege de vorige eeuw was de ijsbeer bijna verdwenen door jacht.

In 1973 sloten de ‘ijsbeerlanden’ (Canada, Alaska, Groenland, Rusland en Noorwegen) het ‘ijsbeerverdrag’: de ijsberenjacht werd verboden - behalve voor de inheemse bevolking (de Inuit). Sindsdien is het aantal ijsberen gelukkig flink toegenomen!

De grootste bedreiging nu is het verdwijnen van zijn leefgebied, het zee-ijs. Met jullie bijdrage doet WNF er alles aan om de ijsbeer te beschermen.

03

Wist je dat:

In het najaar hebben vrouwtjes zee-ijs nodig, zodat ze van zee kunnen terugkeren naar het vaste land om jongen te krijgen. Zonder zee-ijs blijven ze ‘s zomers steeds vaker aan land, waar ze nauwelijks eten kunnen vinden.

Je de leeftijd van een ijsbeer kunt schatten door naar zijn tanden te kijken? Onderzoekers meten de hoeveelheid ‘cementum’, een dun laagje bot in de tanden dat elk jaar aangroeit.

Spitsbergen ongeveer net zo groot is als Nederland en België samen en voor 60% bedekt is met gletsjers?

NEDERLANDSE DELTA

Nederland is eigenlijk één grote delta, waar vele rivieren de Noordzee in stromen. Sinds de bouw van de deltawerken zijn de Rijn en Maas echter afgesloten van de zee en is er van de deltanatuur weinig meer over. Maar in 2018 gaan de Haringvlietsluizen op een kier. WNF grijpt deze kans om de unieke zoet-zout-natuur in het Haringvliet te herstellen. Samen met partnerorganisaties én de Club van 100!

Wist je dat:

04

Er jaarlijks ongeveer 6 miljoen trek­vogels Nederland bezoeken op hun tocht tussen noord en zuid?

Het Haringvliet en de Waddenzee zijn belangrijke plekken waar ze even rusten en eten zoeken.

De steur net zo oud is als de dinosaurus? Steuren zwommen zo’n 220 miljoen jaar geleden al rond.

Op naar duurzame garnalen­visserij Bij een delta horen trekvissen. Zalm, steur, paling en trekvissen met bijzondere namen als fint en elft zwemmen heen en weer tussen zee en rivieren. Maar door de afsluiting van het Haringvliet en door vervuiling van de Rijn en Maas zijn deze soorten bijna verdwenen. Nu de rivieren weer schoon zijn en de Haringvlietsluizen op een kier gaan, kunnen de vissen in grote aantallen terugkeren. Maar dan moeten ze wel goed beschermd worden! Daarom werkt WNF aan duurzame visserij, onder andere in de garnalenvisserij. Daar belanden nogal eens andere vissen in de netten dan de garnalen waar de vissers naar op zoek zijn (zogenaamde ‘bijvangst’). We hebben nu een nieuw net ontwikkeld waarmee die bijvangst verminderd kan worden. In 2017 wordt het nieuwe net getest en eventueel aangepast, in het lab en door garnalenvissers in de praktijk.

Woonterp Eerste Bekading graafwerkzaamheden

Woonterp in zicht ‘Onze’ woonterp in het gebied ‘Eerste Bekading’ komt in zicht! Onderdeel van de gebiedsontwikkeling op de noordrand van Goeree is niet alleen de aankoop en herinrichting van ‘Blok de Wit’, maar ook op vernieuwende wijze meer natuur en belevingsmogelijkheden realiseren. Dit doen we door in het gebied ‘Eerste Bekading’ woningen te bouwen op een terp aan de dijk van het Haringvliet en de rest van de omgeving in te richten als natuurgebied.

Eind vorig jaar was het nog spannend of we de grond die vrijkomt bij de aanleg van een zoetwaterkanaal door het gebied konden gebruiken om de woonterp te bouwen. De onderhandelingen daarover tussen gemeente en waterschap liepen destijds stuk. De aanleg van het waterkanaal was intussen al wel aanbesteed aan een aannemer, de GKB Groep. Mede dankzij de contacten van de Club van 100 wilde GKB een deal met ons sluiten om de grond van het kanaal voordelig beschikbaar te stellen. De gemeente Goeree-Overflakkee werd vervolgens ook zo enthousiast over dit project dat ze de kosten daarvoor voor haar rekening heeft genomen. Inmiddels zijn de werkzaamheden begonnen en binnenkort worden de contouren van de terp zichtbaar.

HAAIEN EN ROGGEN Wist je dat de Noordzee het grootste natuurgebied van ons land is? Maar op dit moment is het ook één groot industrieterrein, met drukke scheepvaart, zandwinning en visserij. Daar heeft het onderwaterleven flink last van. Veel dieren en planten zijn verdwenen en ruim 30 procent van de haaien- en roggensoorten is bedreigd. Daar wil WNF, samen met de Club van 100, verandering in brengen.

We gaan leefgebieden beschermen, afspraken maken voor duurzame visserij en haaien en roggen opnieuw uitzetten.

Beschuit met eh... schelpdiertjes! Want we gaan binnenkort beginnen met het kweken van hondshaaien. In augustus 2016 is uit een eerste haaienei al een gezond hondshaaitje geboren.

Hopelijk volgen er snel meer!

Goed nieuws uit het kweek­­ centrum!

In ons kweekcentrum in Utrecht dat we in februari met de Club van 100 hebben bezocht kweken we haaien en roggen, voor onderzoek en om uit te zetten. En er is goed nieuws, want we zijn het centrum aan het uitbreiden. Zo zijn we gestart met een tweede ruimte, zodat ook iets grotere haaien en roggen de ruimte krijgen. Ook heeft het kweekcentrum inmiddels officieel toestemming gekregen om de roggen die groot genoeg zijn vanaf april een tag te geven. Daarmee kunnen we ze volgen als ze uitgezet worden in de Noordzee, en krijgen we steeds meer informatie over hoe ze leven.

Goed om te weten is dat de dieren er niets van merken dat ze zo’n tag hebben.

Wist je dat: Er wereldwijd 100 miljoen haaien per jaar worden gevangen? Dat zijn er 3 per seconde!

De eieren van hondshaaien een beetje doorzichtig zijn?

Uitstekende stekelroggen!

Het genetisch onderzoek van de stekelroggen is afgerond.

Onze gekweekte dieren passen genetisch gezien uitstekend bij de nog in het wild voorkomende populatie in de Noordzee. Goed nieuws dus voor de slagingskansen van de stekelrog straks in de zee.

Inmiddels zijn er driehonderd stekelroggen gekweekt, waarvan de oudste dieren (geboren in mei 2015) klaar zijn om te verhuizen naar de Oesterputten, voordat ze in het najaar in de Noordzee worden uitgezet.

05

Oesterputten als tijdelijke opvang voor de roggen

WNF is gaan samenwerken met Jean D’Hooghe van de Oesterij in Yerseke en Jan Prins van Prins&Dingemanse mosselen.

Wij mogen namelijk hun oesterputten gaan gebruiken als tijdelijke opvanglocatie voor de roggen - en straks ook voor de haaien - voordat ze in zee losgelaten worden. Begin juni verhuizen de eerste roggen uit het kweekcentrum die groot genoeg zijn naar de Oesterputten, waar vers Oosterscheldewater beschikbaar is.

SEBANGAU Orang-oetans zijn de Aziatische ‘vriendelijke reuzen’ onder de mensapen. Maar het gaat helaas niet goed met deze naastverwanten van de mens. Er blijft steeds minder bos voor ze over door houtkap, aanleg van oliepalm­plantages en bosbranden. In Sebangau, een gebied in Indonesisch Kalimantan dat zo groot is als Noord-Brabant en Utrecht samen, leeft één van de laatste gezonde populaties orang-oetans van Borneo (6.000-9.000 dieren). WNF wil hier, samen met de Club van 100, het leefgebied van de orang-oetan verbeteren en uitbreiden. Dat doen we door illegale houtkap tegen te gaan, FSC-hout te promoten, leefgebieden met elkaar te verbinden, duurzame inkomstenbronnen te stimuleren en onderzoek te doen.

06

Naar het hart van het woud

Bij het onderzoekstation Pungualas in Sebangau kunnen bezoekers, van ecotoerist tot wetenschapper, nog meer van het oerwoud zien. Er is namelijk een houten loopplank van 800

meter aangelegd, zodat je echt diep tot het oerwoud door kunt dringen. Zo wordt het gemakkelijker om observaties te doen.

Wist je dat: Je zonne-energie goed kunt gebruiken voor het drogen van vis? Vijf visserijgroepen in de regio zijn getraind in het bouwen en gebruiken van zondrogerijen.

WNF steunt deze vorm van alternatieve inkomsten.

‘Je bent écht aan de andere kant van de wereld!’

Een aantal Club van 100-families is op reis geweest naar Sebangau, om hun eigen projectgebied te bezoeken. Nick van Hussen bezocht het gebied met zijn zoon en doet verslag.

“De wandeling door het nachtelijke ‘swamp forest’ in Sebangau Park was nog maar net aangevangen toen de lokale kampbewoner aangaf dat we moesten omkeren. De houten loopsteiger over de moerassige bodem was door de regen flink onder water komen te staan. Het enige alternatief: doorwaden op blote voeten. Ineens was ik kapitein Haddock en verscheen er een gedachtenwolkje met mijn dilemma. Het duiveltje zei: “Trek je schoenen uit en loop door mietje, hiervoor ben je de halve wereld overgevlogen.” Het engeltje wierp tegen: “Denk aan wat het Havenziekenhuis zei, in stilstaand water kan binnen vijf seconden een beest door je huid naar binnen dringen, je zoontje is pas acht.” Ik keek naar onze voeten met CarePlus anti-insectensokken in bergschoenen, toen naar de blote voeten in de teenslippers van de locals en toen naar de verleidelijke duisternis van het oerwoud. Het duiveltje won. De beloning was groot.

Veel dieren zijn er ‘s nachts actief, er verschijnt van alles in de lichtbundel van een zaklamp. Keesje ving een indrukwekkende reuzenpad, we zagen kikkers, een slangetje, visjes, van alles. Als binnenkort blijkt dat ik de rest van mijn leven moet slijten met enge wormen uit Borneo in mijn lijf, dan was het dat waard.

De week op Borneo met WNF gaf een overvloed aan indrukken en inspiratie. Ik bleef schrijven in mijn dagboek.

Het onbedorven vliegveldje van Palangka Raya, de ongereptheid, de vernietiging, de aanblik van exotische dieren, de vriendelijkheid, alles. En… Palangka Raya heeft geen McDonalds! Nergens die gillend lelijke, opdringerige, storend geelgekleurde ‘M’. Ik heb het geverifieerd en het klopt, hij zit er niet. Er zijn plekken op aarde waar ze liever rijst met rotanscheuten uit een klein eetstalletje knagen. In Borneo is het allemaal nog als vroeger en ben je echt aan de andere kant van de wereld.”

Extra bescherming tegen bosbrand Gelukkig kent de regio Sebangau sinds 2011 relatief weinig brandhaarden, en daarom bestempelde de Indonesische overheid het gebied eerder als ‘topvoorbeeld’ voor andere veengebieden. Maar het gevaar voor bosbranden ligt altijd op de loer. Om branden tegen te gaan, is WNF in negen deelgebieden gaan patrouilleren. Verder hebben we brandblusapparatuur geleverd aan drie dorpen, de radiocommunicatie verzorgd voor twee parkstations en waterbronnen geplaatst, zodat een eventueel brandje snel geblust kan worden.

De lokale bevolking heeft met steun van WNF een groot gebied opnieuw beplant met bomen, in totaal al hectare.

480

Dingo Markus redt het bos én de lokale economie “Het bos, de bomen en het water zijn niet van ons. We mogen ze niet zomaar uitbuiten en uitputten. Want ze zijn een bron van leven en voorspoed voor ons. We moeten de bossen, de bomen en het water juist helpen, zoals ze ons helpen!” Met die woorden overtuigde dorpshoofd Dingo Markus zijn dorpsgenoten van Tanjung, in West-Kalimantan op Borneo, ervan dat ze de bossen moesten herstellen, én tegelijkertijd konden werken aan economische ontwikkeling. Hoe? Door bijvoorbeeld economisch waardevolle gewassen te planten, zoals fruit- en rubberbomen, en koffiestruiken. De inspanningen van Tanjung bleven niet onopgemerkt, want de gouverneur van West-Kalimantan zorgde er in 2015 voor dat Dingo en zijn dorpsgenoten een oppervlakte van 2.520 hectare onder hun hoede kregen. Daarmee kon de watervoorziening in de omgeving verbeterd worden en kreeg ecotoerisme een boost, zodat de hele gemeenschap hiervan kan meeprofiteren. Dit mooie verhaal illustreert de kracht van de lokale bevolking bij natuurbescherming, waar WNF veel mee samenwerkt.

Wist je dat: Een orangoetan wel 13 verschillende geluiden kan maken? Van smakken (begroeten) tot grommen (territorium afbakenen).

07

Wist je dat: Een orang-oetan wel 50 jaar oud kan worden?

Save the dates 11 augustus:

Beach CleanUp Handen uit de mouwen voor een gezonde Noordzee! Help mee zwerfafval rapen om de Nederlandse stranden schoon te maken tijdens deze gezellige strand-doedag.

17 september:

Familiedag Club van 100 Schrijf ‘m vast in je agenda: de Club van 100 Familiedag 2017. Met updates uit het veld en natuurlijk heel veel activiteiten voor jong en oud.

Leuk als je erbij bent!

Squla en WNF Bij Squla kunnen basisschoolkinderen van groep 1 tot en met 8 spelenderwijs beter worden in hun schoolvakken. Al jaren besteedt Squla op eigen initiatief aandacht aan het werk van WNF, en nu gaan we de samenwerking intensiveren. Vanaf half april is er bijvoorbeeld een speciale lesmodule die aansluit op de haaien-campagne van WNF. Ook kunnen kinderen zelf bijdragen aan natuurbescherming, door muntjes die ze met het spelen verdienen in te wisselen voor cadeau’s of als gift voor WNF. Dat laatste hebben ze vorig jaar massaal gedaan, want er is tijdens de actie Operatie Olifant € 5384,- opgehaald! André Haardt, directeur van Squla en lid van de Club van 100: “Deze samenwerking is een mooi voorbeeld van hoe Club van 100-leden ook vanuit hun bedrijf betrokken zijn bij WNF.”

Ben je nog geen lid van de Club van 100-Linked‑ In-groep? Laat het weten via mbrummelhuis@wwf.nl dan nodigen we je uit.

08

Contact Heb je vragen, ideeën of opmerkingen? Of wil je een wijziging in je gegevens doorgeven?

Neem dan contact op met Marijn Brummelhuis, accountmanager van de Club van 100 via mbrummelhuis@wwf. nl of 06-28538300.

Of kijk op wnf.nl/clubvan100

Deze nieuwsbrief is tot stand gekomen met steun van Willem Vierdag, directeur van LBL en lid van de Club van 100.

WNF neemt de cheque van Squla in ontvangst met een prachtige bijdrage voor de bescherming van olifanten.

Maak van jouw deal een WNF-Deal

Ben je vanuit je werk betrokken bij het sluiten van deals? Vijf toonaangevende kantoren (waarvan drie Club van 100-leden) zijn gestart met WNF-Deals. Het idee is dat je een deel van je fee doneert aan WNF. Je kunt kiezen naar welk thema jij je donatie wilt laten gaan. Om je te bedanken krijg je een mooi cadeau, of bijvoorbeeld een lezing op kantoor van een natuurbeschermer rondom je gekozen thema. Doe je mee? Zie wnf.nl/deal

Join the Club Heb je vrienden, familie of collega’s die het leuk vinden om mee te doen met de Club van 100?

Laat het ons weten, ze zijn welkom!

Op wnf.nl/clubvan100 vinden ze alle informatie en mogelijkheid tot aanmelden.

Het was niet te missen: de actie HaaiAlarm! waarbij het Wereld Natuur Fonds en NPO Zapp samen in actie komen voor betere bescherming van de haaien wereldwijd. Ruim zeshonderd kinderen maakten op 19 maart in Burgers’ Zoo de aftrap mee voor HaaiAlarm! en duizenden WNF-Rangers voerden de afgelopen maanden actie voor de haai. Op 13 mei is de afsluitende marathon-uitzending op Zapp Your Planet. Bestel je kaarten via zappyourplanet.nl/reserveer Het wordt een spetterende dag!

Meer nieuws

Wil je (nog) meer weten over de projecten van de Club van 100? Kijk voor

meer nieuwtjes op onze website: wnf.nl/clubvan100/nieuws