Reactie Welten op Consultatie Wft Vakbekwaamheid

Jan Smuldersstraat 22 Postbus 1047 5512 ZG Vessem Tel: (0497) 59 48 00 Fax: (0497) 59 48 88

CDFD T.a.v. Mevr. Mr. F. Beekveldt Postbus 556 2501 CN Den Haag

Datum : 04 november 2011 Telefoon : (0497) 59 48 50

woo@welten.eu www.welten.eu

Betreft: Consultatie modulaire structuur Wft-Vakbekwaamheid

Geachte mevrouw Beekveldt,

Graag bieden wij u hierbij de reactie van Welten Opleiding & Organisatieontwikkeling aan inzake het consultatiedocument “modulaire structuur Wft-vakbekwaamheid”.

Welten Opleiding & Organisatieontwikkeling ondersteunt het uitgangspunt van het verbeteren van de vakbekwaamheid. Het door u voorgestelde bouwwerk zien wij als een belangrijke stap in de goede richting. De opzet is volgens ons een duidelijke verbetering ten opzichte van het eerdere voorstel van de minister van mei 2011.

Het benoemen van duidelijke beroepskwalificaties is een belangrijk fundament voor de verbetering van de vakbekwaamheid. De voorgestelde invulling heeft echter naar ons oordeel nog te veel het karakter in zich van productgerichtheid. We missen hierin de integratie van de losse modules op het niveau van de beroepskwalificatie om tot integrale advisering op klantvraagstukken te komen, waarbij het belang van de klant vooropstaat.

Met deze denkrichting zijn wij overtuigd dat dit bouwwerk sterk bijdraagt aan het duurzaam verbeteren van de financiële dienstverlening.

Wij maken graag van de gelegenheid gebruik om een aantal verbetersuggesties aan te reiken als aanvulling op het huidige voorstel.

Mocht het van uw kant wenselijk zijn dan zijn wij graag bereid om onze suggesties nader toe te lichten.

Met vriendelijke groeten, Welten Opleiding & Organisatieontwikkeling

1

Inleiding

We hebben het voorstel van een nieuwe Wft vakbekwaamheidbouwwerk getoetst aan een drietal kernvragen. Deze kernvragen zijn: • Wordt met dit voorstel het belang van de klant centraal gesteld?

• Wordt met dit voorstel het vertrouwen van de consument herwonnen?

• Is dit voorstel realistisch en passend bij de inrichting van de banken en verzekeraars?

Vanuit bovenstaande perspectieven hebben wij onze interpretaties en verbetersuggesties naar een tweetal categorieën onderverdeeld, algemene suggesties en suggesties gericht op het vakbekwaamheidbouwwerk. Binnen het vakbekwaamheidbouwwerk onderscheiden we de beroepskwalificaties en de modules.

2

Algemene suggesties

Gelet op de tweede voetnoot op pagina negen van het consultatiedocument vinden we het nuttig en noodzakelijk om in het algemeen twee aandachtspunten te benoemen. Het betreft het diplomamodel versus bedrijfsvoeringmodel en het adviesbegrip binnen de Wft. Diplomamodel versus bedrijfsvoeringmodel In de consultatieronde van mei 2011 hebben we hierover onze visie en reactie gegeven. Hierin hebben we aangegeven dat we een diplomamodel ondersteunen. We zijn en blijven hier voorstander van, met de opmerking dat deze beroepsgericht c.q. functiegericht moet worden ingekleed.

Dit standpunt is gebaseerd op de ervaringen die Welten heeft opgedaan met bedrijfsvoeringmodellen, zoals deze door onze klanten (grootbanken en verzekeraars) gehanteerd worden met als doel de borging van vakbekwaamheid van haar dienstverlening. Deze zijn completer dan de wettelijke vakbekwaamheid voorschrijft. Hierbij doelen we op integratie van de verschillende modules op functieniveau, inclusief de adviesvaardigheden en professioneel gedrag. Naar onze mening is deze compleetheid essentieel voor een vakbekwame dienstverlening en in het belang van de klant.

Vandaar dat we de invulling van deze bedrijfsvoeringmodellen als norm en voorbeeld zien voor het nieuwe vakbekwaamheidbouwwerk en de daaraan gekoppelde diplomaplicht voor adviseurs ten behoeve van de aantoonbaarheid.

Een inrichting van vakbekwaamheid via het diplomamodel leidt tot eenduidigheid voor de consument en cliënt. Dit beïnvloedt het vertrouwen in positieve zin en ligt in lijn met het ‘level playing field’ principe.

Het bedrijfsvoeringmodel voor ‘niet adviesfuncties’ moet zeker overeind blijven. Met de opmerking dat het vakbekwaamheidbouwwerk als referentie dient, voor zover relevant voor de functiepraktijk van de desbetreffende medewerker.

Adviesbegrip Deze suggestie heeft betrekking op de denktrant én de reikwijdte van het vakbekwaamheidbouwwerk.

Volgens het consultatiedocument gaat dit bouwwerk gelden voor een ieder die adviseert conform het Wft begrip.

De Wft verstaat onder adviseren: • Het in de uitoefening van een beroep of bedrijf aanbevelen van een of meer specifieke financiële producten, met uitzondering van verzekeringen en financiële instrumenten, aan een bepaalde consument; of • Het in de uitoefening van een beroep of bedrijf aanbevelen van een of meer specifieke verzekeringen of van een of meer specifieke financiële instrumenten aan een bepaalde cliënt.

2

Dit begrip werkt niet in het voordeel van de klantbelang. Hiervoor een tweetal argumenten: 1) Het huidige adviesbegrip is doorspekt van productgerichtheid. Een financiële productoplossing is het eindresultaat van een adviesproces. Dit betekent niet automatisch dat er sprake is van een integraal adviesproces. We kunnen ons niet aan de indruk ontrekken dat dit begrip het paradigma sterk beïnvloed waarmee de eisen aan vakbekwaamheid worden opgesteld. Het voorgestelde vakbekwaamheidbouwwerk is daarvoor exemplarisch. Dit bouwwerk laat een productgericht modulair systeem zien; op zich goed, gelet op de flexibiliteit die dit biedt. Echter de integratie gericht op een (integraal) klantvraagstuk wordt (wederom) niet geborgd.

2) Het huidig adviesbegrip heeft ook tot gevolg dat een grote groep medewerkers binnen de financiële dienstverlening niet onder de reikwijdte van het vakbekwaamheidbouwwerk zal vallen. Dit is nu juist iets wat niet wenselijk is. Het algemene niveau van vakbekwaamheid voor de gehele financiële sector moet omhoog en/of geborgd zijn. Ons inziens bereik je dit niet door alleen adviseurs die adviseren volgens de Wft te laten voldoen aan deze vakbekwaamheidseisen. Met name voor de klant is het onduidelijk of hij nu daadwerkelijk een advies conform Wft krijgt of niet. De klant moet er vanuit kunnen gaan dat indien hij de professionele hulp inroept bij vragen over zijn financiële positie hij te maken krijgt een vakbekwame adviseur. Ook de “planners” die geen productadvies geven, moeten onder de reikwijdte van het vakbekwaamheidbouwwerk komen te vallen.

Om zaken in de bron aan te pakken lijkt het ons zeer opportuun om het Wft begrip van adviseren in deze reactie te betrekken en te verzoeken tot aanscherping.

Wij zijn voorstander om het begrip ‘adviseren’ te verbreden naar:

“Adviseren is het in uitoefening van een beroep of bedrijf geven van een aanbeveling aan een bepaalde klant* inzake zijn of haar financiële positie.” * Met het begrip klant bedoelen wij zowel de consument als de cliënt, zoals ook bedoelt in de Wft.

3

Vakbekwaamheidbouwwerk

De opzet van het vakbekwaamheidbouwwerk waarbij gekozen wordt voor een indeling in beroepskwalificaties, welke behaald kunnen worden na het doorlopen van een aantal modules, vinden wij in de kern een goed model. Het geeft ruimte aan herkenbare ontwikkellijnen van een medewerker in de financiële dienstverlening. We herkennen de oplopende (functie)lijn van eenvoudige advisering op dagelijkse financiële zaken naar integrale advisering vanuit complexe vraagstukken.

De inrichting verdient nog nadere aandacht om het compleet en toekomstbestendig te maken, te laten aansluiten op de beroepspraktijk en de klantgerichte advisering daadwerkelijk te borgen.

3

3.1

Beroepskwalificaties

Het benoemen van beroepskwalificaties is een goed idee om duidelijkheid te scheppen welke kwalificaties voor welke beroepsgroep vereist zijn. Wij begrijpen dat u er voor heeft gekozen om het aantal beroepskwalificaties te beperken, omdat het model ook werkbaar en hanteerbaar moet zijn.

Toch vinden wij dat er nog eens goed nagedacht moet worden over de verschillende beroepskwalificaties. De kwalificaties zijn nog te sterk productgericht en onvoldoende gericht op integrale advisering. De onderliggende modules kunnen overigens best productgericht zijn en blijven.

Punten van aandacht: 1. We missen het integratieve aspect waarmee de gewenste klantgerichte en integrale advisering wordt geborgd. Dit kan via een module ‘integratie’ worden gerealiseerd: binnen deze module wordt de adviseur geleerd hoe hij/zij de aspecten uit de gevolgde modules kan integreren. Hierbij geldt het kader van een integraal advies vanuit een complex klantvraagstuk. Een klant is gebaat bij een integraal advies op zijn financiële positie, maar dat zien wij in het huidige bouwwerk nergens terug. De aantoonbaarheid kan worden gerealiseerd via een ‘proeve van bekwaamheid’; bij voorkeur vanuit de praktijkomgeving. De adviseur ontvangt pas het eindcertificaat voor de desbetreffende beroepskwalificatie wanneer hij/zij aantoont dat het geleerde ook in de praktijk kan worden toegepast. Dit kan door middel van het afnemen van een assessment of de adviseur moet kunnen aantonen dat hij ervaring heeft op gedaan op de werkplek onder begeleiding van een ervaren adviseur (praktijkperiode vanuit het meester-gezel principe). Zie hiervoor ook onze reactie op de vorige consultatie.

2. De naamgeving is nog steeds teveel productgericht. Denk hierbij meer vanuit klantvraagstukken en het integrale advies.

3. De huidige kwalificaties zijn volgens ons meer een afspiegeling van het intermediair en niet of nauwelijks van de functies binnen de banken en verzekeraars. Bij een bancaire instelling is een adviseur voor een deel van de keten verantwoordelijk, of wordt deze omringd door experts op een vakgebied. Aan deze werkwijze, die ons inziens ook leidt tot een vakbekwame dienstverlening, wordt naar onze mening niet of nauwelijks ruimte geboden.

4. Uw model gaat er van uit dat adviseurs zowel de particuliere als de (klein) zakelijke markt bedienen. In onze praktijk zien wij juist een splitsing tussen adviseurs die de particuliere markt bedienen en adviseurs die de zakelijke markt bedienen. Daarbij heeft de samenvoeging geen toegevoegde waarde voor het handelen in het belang van de particuliere klant. Dus overbodig.

3.2

Modules

Zoals al eerder aangegeven is het gebruik maken van modules een goede manier om stapsgewijs tot vakbekwaamheid te komen.

Wij zijn van mening dat de voorgestelde module-indeling niet in alle situaties toepasbaar is in de praktijk. In de praktijk zien wij een duidelijk verschil tussen de adviseur die de particuliere markt bedient en de adviseur die de zakelijke markt bedient. Wij zijn van mening dat het voor een adviseur die zich richt op de particuliere markt niet nodig is om die kennis te hebben die noodzakelijk is voor het adviseren van een zakelijke klant.

Basismodule De basismodule moet naast de inhoudelijke kennis, gericht zijn op inventariseren. Iedere medewerker moet de verschillende financiële behoeften en financiële risico’s kunnen herkennen en signaleren. De medewerker moet weten naar wie de klant moet worden doorverwezen om het vraagstuk te kunnen oplossen. Het basisadvies inzake betalen en sparen kan door deze adviseur zelf gegeven worden.

Ook klantintegriteit moet een belangrijk onderdeel van deze module zijn. Een adviseur moet kunnen inschatten of hij/zij een bepaalde klant wel of niet wenst te helpen. Daarnaast moet de adviseur weten welke handelingen of transacties niet geoorloofd zijn.

In de basismodule wordt de basis gelegd voor de adviesvaardigheden en het professioneel gedrag van de medewerker. Deze vaardigheden lopen als een rode draad door alle overige modules waarbij in de overige modules de vaardigheden verder uitgediept en gekoppeld worden aan de inhoud van de desbetreffende modules.

4

Hiervoor hebben wij het concentrische model voor ogen. Het gedurende de diverse modules terugkomen op de adviesvaardigheden en het professioneel gedrag zorgt voor een versteviging, verdieping en verbreding van de gewenste vaardigheden en gedrag bij de adviseurs.

Module consumptief krediet De module consumptief krediet moet bestaan uit de huidige module consumptief krediet, aangevuld met de basisbeginselen hypothecair krediet en de lastenbeschermers. Na het volgen van de nieuwe module consumptief krediet is de medewerker in staat de klant goed te adviseren omtrent het afsluiten van een consumptief krediet en de gevolgen van arbeidsongeschiktheid, werkloosheid en overlijden voor de terugbetaling van het krediet. Daarnaast is de adviseur in staat om de klant door te verwijzen indien een hypothecair krediet tot de mogelijkheden behoort en/of de klant behoefte heeft aan inkomensbescherming in plaats van bescherming van het betalen van de lasten.

Module schadeverzekeringen Wij adviseren een splitsing van de module schadeverzekeringen. Schade particulieren en schade klein zakelijk zouden volgens ons de twee aparte modules moeten worden. Het klantbelang van een consument zit niet opgesloten in het feit dat een adviseur ook kennis heeft van schadeverzekeringen voor de klein zakelijke markt.

Indien een adviseur enkel de particuliere klant adviseert bezit hij met de deelmodule schade particulieren over voldoende vakbekwaamheid.

Een adviseur die de klein zakelijke markt bedient moet wel kennis hebben van de particuliere markt.

Achter iedere (IB) onderneming zit immers een particulier.

Het opnemen van de uitvaartverzekering onder schadeverzekeringen is een prima zet. We adviseren wel om de uitvaartverzekering ook bij de module vermogensopbouw onder te brengen. Het is in de praktijk gebruikelijk dat juist voor dit (korte of lange termijn) risico een verzekering wordt gesloten of kapitaal wordt opgebouwd c.q. gereserveerd.

Module inkomen Ook hier willen wij een splitsing van de module voor adviseurs die alleen de particuliere markt en adviseurs die alleen de zakelijke markt bedienen. De module voor adviseurs die alleen de particuliere markt bedienen zal voldoende hebben aan de het werknemersrisico en voor de adviseurs die de zakelijk markt bedienen geldt dat deze voor zowel van het werknemers- als het werkgeversrisico voldoende kennis dienen te hebben.

Module hypothecair krediet Wij zijn het eens met de inrichting van deze module. Wel zijn wij van mening dat het onderdeel consumptief krediet meer aandacht mag krijgen binnen deze module. De reden hiervoor is dat door de dalende huizenprijzen en de nieuwe Gedragscode Hypothecaire Financieringen wij verwachten dat steeds meer particulieren behoefte hebben aan een consumptief krediet. Met name die particulieren waarbij volgens de Loan-to-Value ratio geen ruimte meer is voor het financieren van een verbouwing, dure keuken etc. maar er nog wel voldoende ruimte is binnen de Loan-to-Income ratio.

4

Ten slotte

De door u voorgestelde opzet van het vakbekwaamheidbouwwerk is volgens Welten goed. Alleen de inrichting van het model verdient zeker nog aandacht. In dit document hebben wij onze verbetersuggesties zo helder mogelijk proberen te formuleren. Wij hopen dat deze suggesties u helpen om tot een effectief en efficiĂŤnt bouwwerk te komen. Waarbij het hoger liggend doel van een vakbekwame financiĂŤle dienstverlening wordt geborgd. We wensen u veel succes.

5