Watching 03 2012

SINCE 1995

100% HORLOGES

TAG HEUER: MAXIMALE PRECISIE

Special

WORLDTIMERS

De passie van chef-kok JONNIE BOER

L.U.C:

CHOPARD OP ZIJN BEST WWW.WATCHING.NL HERFST 2012 € 4,95

BP

INNOVATIEF HOOGSTANDJE: DE MIKROTOURBILLONS

Passion for timeless femininity – Breguet Reine de Naples AMSTERDAM: Boutique Tourbillon, 020/675 73 48 – Gassan Dam Square, 020/624 57 87 DEN HAAG: Steltman Watches, 070/365 94 33. MAASTRICHT (Wyck): Leon Martens, 043/325 63 63

C K

R E A L

M O O N

1 9 8 0

ASTRONOMY, TIME IN ITS PUREST FORM. Astronomie, de basis van tijd zoals we die nu kennen. Dit fascinerende gegeven vormt dé inspiratiebron van Christiaan van der Klaauw.

Met de ‘Real Moon 1980’ presenteert Christiaan van der Klaauw één van de mooiste en meest interessante horloges van dit moment.

Het jaartal verwijst naar de beroemde klok die hij in 1980 maakte. In dit meesterwerk was een prachtige miniatuurmaan verwerkt.

Deze schitterende complicatie is nu terug te vinden in de ‘Real Moon 1980’ en geeft de werkelijke maanfase weer.

Absoluut uniek is de complicatie waarbij de declinatie van de zon door de verticale beweging van het beeldmerk wordt weergegeven.

S T E LT M A N WAT C H E S

STELTMAN WATCHES, NOORDEINDE 15, DEN HAAG, TEL. (070) 365 94 33. WWW.STELTMAN.NL OF WWW.KLAAUW.COM

ONDER VOOR RBEHOU BE D VAN W WIJZ ZIG GIN EN. © CH GING G HRIST STIAA S T AAN VA VAN A DER KLAAU KL WH HORLOGE GE ATELIER R B.V.

Dit prachtige astronomische horloge is o.a. verkrijgbaar bij Steltman Watches in Den Haag.

INHOUD nummer 3 HERFST 2012

32 38

ARTIKELEN

20 Tag Heuer en de Mikrotimer-familie Innovatief en buitengewoon nauwkeurig

32 Interview: Jonnie Boer Over zijn veel gedragen Panerai en zijn passie voor koken

38 Breguet en de Reine de Naples

42 Special: Worldtimers 19 horloges die over de hele wereld altijd de juiste tijd aangeven

62 Lezersactie: neem deel aan een Workshop van Paul van Zeeland

56 Een APK voor het horloge

Leer zelf een uurwerk assembleren onder leiding van de horlogemaker

Het hoe en het waarom van een servicebeurt

60 Een bezoek aan Piaget Meekijken over de schouder van de horlogemaker

64 Italiaans design van Locman Een merk met een duidelijke eigen stijl

66 De L.U.C. van Chopard

Een vrouwelijke combinatie van techniek en esthetiek

Exclusieve manufactuur-uurwerken

40 In 24 uur de wereld rond

Haute horlogerie van Grรถnefeld en Van der Klaauw

70 Made in Holland

De historie van de worldtimer

42 70 03:06

Op de cover: Tag Heuer Voor meer informatie: www.tagheuer.com

12 78 VASTE RUBRIEKEN

10 Editorial

78 Opgemerkt: Valerii Danevych

12 Bij de tijd Het laatste nieuws uit de internationale horlogebranche

26 Horloges & Imago: Tissot

Tijdmeter van het WK Wielrennen 28 10 over 10

Honderd procent hout

90 De Facelift

82 De Klassieker: Oris

Een tweede leven voor een IWC Kaliber 89

De Big Crown en de Pointer Date

84 Draagtest: IWC Watching testte de Pilot’s Watch Worldtimer

82 84 03:08

89 10 over 10

97 Service-pagina 98 Puzzel

Elegance is an attitude

The Longines Saint-Imier Collection

www.longines.com

Simon Baker

Voorwoord Wie een horlogeliefhebber vraagt waarom hij van zijn horloge houdt,

presenteerde Breguet de Chronograph Type XXII, die dankzij een

kan op die vraag verschillende antwoorden krijgen. Het kan gaan om

vederlichte silicium spiraalveer en silicium anker en ankerrad de

het design of misschien spreekt een bepaald merk hem nu eenmaal

eerste chronograaf was met een tikgetal van 72.000 A/h. Tijdens

aan. Soms hoor je dat het horloge een verlengstuk van iemands

de internationale horlogebeurs Baselworld presenteerde Chopard

persoonlijkheid is of dat een horloge nu eenmaal het enige sieraad

dit jaar zijn chronometer-gecertificeerde L.U.C. 8HF met een tikgetal

is dat een man met goed fatsoen kan dragen. Maar er is een reden

van 57.600 A/h (8 Hertz). Bij deze gelegenheid verraste Breguet

die wel heel vaak wordt genoemd:

EEUWENLANG BIJ DE TIJD

de waardering voor het ouderwetse vakmanschap en voor het mechanische uurwerk. Sinds het uurwerk honderden jaren geleden

ons met de stunning 10 Hz Classique Chronométrie en beloofde dat er nog veel meer staat aan te komen.

Ook Tag Heuer kan er wat van. Tijdens Baselworld presenteerde het merk dit

werd uitgevonden, heeft de auto

jaar de Mikrogirder, een chronograaf

de wereld veroverd, is de mens op

die de tijd meet tot op 1/2000ste van

de maan geweest en zijn we via

een seconde nauwkeurig. En dan was

telefoon en internet allemaal met

er ook nog de MikrotourbillonS, die

elkaar verbonden. De technische

een tourbillon combineert met een

ontwikkelingen zijn de afgelopen

chronograaf die de tijd tot op een

eeuwen enorm geweest, maar het

honderdste van een seconde meet.

mechanische uurwerk is al die tijd

We waren onder de indruk en een

overeind gebleven.

uitnodiging van Tag Heuer voor een

Dat het mechanische uurwerk

lesje horlogetechniek konden we dan

nog altijd de basis is van de

ook niet aan ons voorbij laten gaan. En

mooiste horloges, zou kunnen

daar zaten we dan ineens weer in de

betekenen dat het horloge saai is

schoolbanken met voor de klas Guy

geworden, maar dat is het zeker

Sémon, het brein achter de innovatieve

niet. Integendeel zelfs! Het uurwerk

uurwerken van Tag Heuer. Hij spijkerde

van vroeger is het fundament van

ons bij op het gebied van de laatste

veel opmerkelijke complicaties

ontwikkelingen op uurwerktechnisch

en dankzij talloze verdere

De complete Mikrotimer-familie van

gebied, maar eerst kwamen oude namen

verbeteringen is het anno 2012

Tag Heuer bij elkaar. Stuk voor stuk

voorbij zoals de wis- en natuurkundigen

nauwkeuriger dan ooit. Nieuwe

nauwkeurigheid ten top.

Christiaan Huygens en Jean d’Alembert

vindingen en hightech materialen

en horlogemaker Abraham-Louis

zorgen er steeds weer voor dat het

Breguet. Zij staan aan de basis van de

mechanische uurwerk verder wordt verbeterd.

Mikrotimer-familie van Tag Heuer. Meer hierover leest u verderop in

Het bewijs hiervoor werd de afgelopen jaren keer op keer geleverd.

deze Watching, maar na alles wat we de afgelopen jaren hebben

In 1999 begon Seiko de Springdrive te ontwikkelen, een horloge dat

gezien en een bezoek aan Tag Heuer, is de conclusie duidelijk: het

door het echappement te vervangen door de tri-synchro regulator

uurwerk is dan wel eeuwenoud, maar het mechanische horloge is

zeer nauwkeurig liep. Op de SIHH van 2009 werd een Audemars

nog lang niet uitontwikkeld. Wordt vervolgd…

Piguet gepresenteerd die zonder smering functioneerde en met een tikgetal 43.200 A/h (6 Hertz) een record neerzette. Een jaar later

Bernard Werk

‘Nieuwe vindingen en hightech materialen zorgen er steeds weer voor dat het mechanische uurwerk verder wordt verbeterd.’

03:10

April 1819. François Constantin takes responsibility for the worldwide business expansion of Vacheron Constantin. During a business trip to Italy, this visionary man coined the phrase which would become the company motto in a letter addressed to the manufacture: « …do better if possible, and that is always possible …».

www.vacheron-constantin.com · www.thehourlounge.com

True to this motto and to the spirit that forged its history, Vacheron Constantin still remains committed to pushing the boundaries of watchmaking in order to provide its clients with the highest standards of technology, aesthetics and finish.

Patrimony Traditionnelle World Time Calibre 2460WT Hallmark of Geneva, Pink gold case, Self-winding mechanical movement, indication of world time with day/night indicator, displaying 37 time zones.

Ref. 86060/000R-9640

Opnieuw een Omega Seamaster voor James Bond

BIJ DE

tijd 03:12

Dit najaar gaat Skyfall in première en Omega speelt opnieuw een rol in deze nieuwe Bond-film. Ook dit keer draagt 007, gespeeld door Daniel Craig, weer een Omega Seamaster. Het is alweer de zevende keer dat James Bond een horloge van Omega draagt en om deze ‘supporting role’ te vieren, presenteerde het horlogemerk onlangs de Seamaster Planet Ocean 600M ‘Skyfall’ Limited Edition. Zoals dat voor elke Seamaster geldt, is ook dit model geschikt voor eventuele onderwateravonturen van James Bond. Het is uitgerust met een duikring en een heliumventiel en is tot zeshonderd meter waterdicht. Er worden 5.007 exemplaren van gemaakt.

BIJ DE TIJD

Simon Baker: Longines Ambassador of Elegance

Longines heeft een nieuwe Ambassador of Elegance mogen verwelkomen.

Het gaat om de Australische acteur Simon Baker, bekend van zijn hoofdrol in The Mentalist en zijn rollen in films als Margin Call. Simon Baker is volgens het Zwitserse horlogemerk de verpersoonlijking van de waarden van Longines en van de slogan ‘Elegance is an attitude’. Simon Baker bevindt zich in goed gezelschap. Tot de uitgebreide familie van Longines-ambassadeurs behoren onder meer actrice Kate Winslet en tennislegendes Andre Agassi en Stefanie Graf.

Amsterdam Watch Company verwelkomt Squale Nieuwe horlogemerken met een verhaal. Daar is men bij de Amsterdam Watch Company voortdurend naar op zoek en de horlogespecialist staat erom bekend graag bereid te zijn om merken aan het assortiment toe te voegen die we niet op elke straathoek tegenkomen. Met Squale is de Amsterdam Watch Company nu het eerste en enige verkooppunt van dit legendarische duikhorlogemerk in Nederland. Squale bestaat sinds de jaren vijftig toen het begon met het maken van duikbestendige kasten, die ook door veel andere horlogemerken werden gebruikt. Tegenwoordig maakt Squale nog altijd professionele duikhorloges, waarin het gebruik maakt van uitsluitend Zwitserse componenten en de heritage uit vervlogen tijden.

IWC opent boutique in Parijs In april opende IWC al een flagship boutique in New York en nu heeft het merk zich ook gevestigd in de ‘luxe- en modehoofdstad van de wereld’: Parijs. In juni opende IWC een boutique aan de prestigieuze Rue de la Paix, gelegen tussen het bekende Place Vendôme en het majestueuze Palais Garnier. De boutique telt twee verdiepingen en oogt modern, elegant, mannelijk en minimalistisch.

Bezoekers kunnen hier de IWC collecties Portuguese, Pilot’s Watches, Da Vinci, Aquatimer en Portofino bekijken evenals de complicaties van het merk.

03:13

BIJ DE TIJD

TW Steel presenteert Lotus F1 Edition Kimi Räikkönen en Romain Grosjean, de coureurs van het Lotus Formule 1 team, waren onlangs op het Circuit Gilles Villeneuve in Montreal graag bereid om hun voorbereidingen op de Grand Prix van Canada even te onderbreken voor een bezoek van TW Steel. Uit handen van Joost Rombout, Head of Global Marketing, ontvingen zij de nieuwe 2012 TW Steel Lotus F1 Edition. Het horloge valt evenals voorgaande modellen op door een zwarte wijzerplaat en witte cijfers. De samenwerking tussen het Lotus F1 Team en TW Steel is inmiddels al zijn derde jaar in gegaan. TW Steel steunt het team als ‘Official Timing Partner’. www.twsteel.nl

Vacheron Constantin en de Cercle 250

Er zijn niet veel bedrijven die kunnen beweren dat ze al meer dan 250 jaar bestaan. Vacheron Constantin kan dat wel en het merk maakte onlangs met trots bekend dat de Cercle 250 is opgericht.

Deze club van traditionele en artistieke ondernemingen bestaat uit een select gezelschap van bedrijven die elk meer dan tweeëneenhalve eeuw bestaan. Binnen de Cercle 250 kunnen oude bedrijven elkaar ontmoeten, maar het is vooral een manier om eeuwenoude kennis, ervaring en vakmanschap te behouden voor de toekomst.

Een sterk team: Ulysse Nardin en Randy Johnson Randy ‘The Big Unit’ Johnson is een van de grootste pitchers uit de historie van het Amerikaanse honkbal. En dan hebben we het niet alleen over zijn lengte van 2,08 meter, maar vooral over alle records die hij in zijn 22-jarige carrière als pitcher heeft gebroken.

In 2009 zette hij een punt achter zijn sportieve carrière, maar hij heeft er nu een activiteit bij: brand ambassor van Ulysse Nardin.

Hij is bovendien de eerste Amerikaan aan wie een horloge van Ulysse Nardin zal worden gewijd. De Big Unit moet uiterlijk begin 2013 in de winkels liggen. Patrick Hoffman, CEO van Ulysse Nardin, is blij met de samenwerking: “Als bedrijf willen wij graag buitengewoon zijn en we zijn dan ook verheugd om een team te vormen met een Amerikaans sporticoon dat ons streven begrijpt om innovatieve horloges te maken.”

03:14

pa n e r a i . c o m

design a n d technology.

luminor 1950 8 days gmt - 4 4mm

Amsterdam : Gassan Dam Square - Reuter Diamonds • Den Haag : Steltman Watches • Eindhoven : Pijnenburg Juweliers Maastricht : Leon Martens Juwelier • Rotterdam : Schaap & Citroen • Sittard : Henri Stijnen Juweliers

BIJ DE TIJD

De Rendez-Vous: van horloge tot clutch tasje

Een horloge is er niet alleen om de tijd op af te lezen, het is ook een accessoire en dus zijn er meer manieren om het te dragen dan uitsluitend om de pols. Dat laat Jaeger-LeCoultre zien met een nieuwe damescollectie met de naam Rendez-Vous. Het nieuwe model kan overdag gewoon als polshorloge worden gedragen, maar kan ook aan een clutch tasje worden bevestigd om zo in een sprankelend accessoire voor een avondje uit te veranderen. Voor dit ontwerp heeft het horlogemerk de handen ineen geslagen met de designers van het luxe Italiaanse lederwarenmerk Valextra, dat de Rendez-Vous combineert met de bekende ‘Tammy Clutch’.

Breitlings Jetman vliegt in formatie met vintage DC-3

Het zal inzittenden van een vliegtuig niet vaak overkomen: je kijkt uit het raampje en ziet een mens naast je vliegen. Passagiers van de Breitling Douglas DC-3 maakten het mee. Toen zij naar buiten keken, zagen zij hoe Yves ‘Jetman’ Rossy met zijn door vier motoren aangedreven vleugel zeven minuten in formatie meevloog met het vintage vliegtuig. Hij deed dat op een hoogte van 4.500 feet (ongeveer anderhalve kilometer) boven het meer van Luzerne met een snelheid van 205 kilometer per uur. Hij bereikte deze hoogte met een helikopter en voor zijn terugkeer op aarde maakte hij gebruik van een parachute. Breitling steunt de Jetman in zijn avonturen sinds 2011.

Ventura wint Red Dot Design Award ‘Een kundige presentatie van innovatieve technologie. Zeer functioneel, ergonomisch en een succesvolle combinatie van traditie en een modern design.’

Met deze lovende woorden beoordeelde de jury van de Red Dot Design Awards de Sparc MGS van Ventura. Het merk mocht dan ook onlangs tijdens een feestelijke avond in Essen een Red Dot Design Award 2012 in ontvangst nemen met de toevoeging ‘Best of the Best’. De Red Dot design competitie is een van de belangrijkste designwedstrijden ter wereld waarbij awards worden uitgereikt voor producten in verschillende categorieën. De horloges van Ventura vielen al vaker in de prijzen. Ze wonnen al verschillende Red Dot Design Awards en een van de eerste horloges maakt zelfs deel uit van de vaste designcollectie van het Museum of Modern Art (MoMA) in New York.

03:16

ultimate discretion

PIAGET ALTIPLANO The world’s thinnest automatic watch White gold case, 5.25 mm thick The world’s thinnest automatic movement Piaget Manufacture Calibre, 2.35 mm thick

www.piaget-altiplano.com

BIJ DE TIJD

Lionel Messi heeft zijn eigen Royal Oak

In 1972, lang voordat Lionel Messi werd geboren, introduceerde Audemars Piguet de Royal Oak. Het zou nog tot 2005 duren voordat de Argentijnse topvoetballer de Royal Oak ontdekte, maar toen was hij ook meteen verkocht. Lionel Messi werd een verzamelaar van Royal Oaks en sinds 2010 mag hij zich ook ambassadeur van zijn favoriete merk noemen. Nu kan hij ook nog zijn ‘eigen’ horloge aan zijn collectie toevoegen: de Royal Oak Leo Messi Limited Edition. Messi werkte zelf mee aan de ontwikkeling van dit nieuwe model en ziet veel overeenkomsten tussen de Royal Oak en voetbal. “In zowel voetbal als horlogemaken betekenen talent en elegantie niets zonder hardheid en precisie.”

Oris en Carlos Coste: Nieuw partnerschap In 2006 gingen Oris en Carlos Coste een partnerschap aan en sindsdien delen het horlogemerk en de free diver hun passie voor het duiken. De afgelopen jaren lanceerde Oris verschillende duikhorloges en brak Carlos Coste heel wat records. In 2006 schreef hij een wereldrecord op zijn naam door zonder lucht tot een diepte van 140 meter te duiken. Oris bracht de afgelopen jaren verschillende horloges uit als eerbetoon aan de prestaties van Carlos Coste, die op zijn beurt nauw betrokken is bij het testen van de Oris-duikhorloges. Beide partijen hebben hun partnerschap nu vernieuwd en daar is de freediver blij mee. “Oris streeft er voortdurend naar om horloges met geavanceerde functies te bieden die van groot belang zijn voor duikliefhebbers en die bovendien nauwkeurig en betrouwbaar zijn. Ik kijk er naar uit om samen met Oris de komende jaren grenzen te verleggen.”

Hublot eert Usain Bolt met bijzondere King Power

Usain Bolt kon al zeggen dat hij de snelste mens ter wereld is en nu kan hij ook nog een speciaal aan hem gewijd horloge dragen: de King Power Usain Bolt van Hublot. De Jamaicaanse sprinter, die in 2009 in 9,58 seconden het wereldrecord op de 100 meter sprint brak, is ambassadeur van Hublot. Het Zwitserse merk heeft in de King Power verschillende verwijzingen naar Bolt opgenomen, zoals het silhouet op 9 uur en het groen van de Jamaicaanse vlag op 6 uur. De gouden band is afgeleid van zijn gouden geluksschoenen en is bovendien gemaakt van hetzelfde materiaal als de schoenen waarmee Usain ‘Lightning’ Bolt in 2008 meedeed aan de Olympische Spelen van Beijing.

03:18

Taking center stage: Manero CentralChrono.

The Manero CentralChrono from Carl F. Bucherer is a technologically advanced chronograph that takes a slightly different approach to design. The chronograph’s seconds and minute indicators are both center sweep hands that not only guarantee perfect legibility but also give the wearer precisely what he expects: the time of day and a chronograph, all at a glance. www.carl-f-bucherer.com

Gassan Diamonds Nieuwe Uilenburgerstraat 173-175 1011 LN Amsterdam, Holland T +31(0)20-6225333

Gassan Dam Square Rokin 1- 5 1012 KK Amsterdam, Holland T +31(0)20-6245787

www.gassan.com

Te k s t M a c h i e l K a l f F o t o ’ s Ta g H e u e r

03:20

Chronografen die de tijd meten met een precisie van 1/100, 1/1000 of zelfs 1/2000 van een seconde. Het leek onmogelijk, maar Tag Heuer laat zien dat innovatie op het gebied van micro mechanica nog steeds mogelijk is. Van de Mikrograph tot de MikrotourbillonS, de Mikrotimer 1000 en de Mikrogirder.

Tag Heuer verlegt telkens weer de grenzen.

Tag Heuer brengt ’s werelds meest nauwkeurige chronografen

Innovatieve micro mechanica, maximale precisie 03:21

Innovatie zit Tag Heuer in de genen. In 1860 hield men zich bij het merk Heuer al bezig met het doorontwikkelen, en natuurlijk het produceren, van uurwerken en (zak)horloges. Stopwatches werden al snel onderdeel van het leveringsprogramma. De constructie van stopwatches laat het aflezen van de tijd echter niet toe.

De (zak)chronograaf was hierop het antwoord van Heuer, dat overigens in 1985 Tag Heuer werd toen het samen verder ging met Techniques d’ Avant-Garde.

De techniek die aan de basis van de zakchronograaf staat, vindt zijn oorsprong in 1887. In dit jaar patenteert Edouard Heuer het systeem van het zogenaamde ‘kantelbare rondsel’. Hierbij staat een extra rondsel rechtstreeks in contact met het basisraderwerk van het uurwerk (toen nog zakhorloges). Op het verlengde deel van de as van dit rondsel zit nog een rondsel met zeer fijne vertanding. Een start/stop mechaniek maakt het mogelijk om het wel/niet te laten ingrijpen in een centraal gelagerd rad, dat ook voorzien is van de zeer fijne vertanding. Het rondsel hoeft nu slechts een paar graden te kantelen om wel/niet met dat centrale rad in ingrijping te komen. Hierdoor kan een tijdstuk worden gemeten. Bij ‘start’ vallen de raderen in elkaar en begint de meting. Bij ‘stop’ worden de raderen uit elkaar gedreven en stopt de meting. Dit alles klinkt misschien eenvoudig, maar in principe was hiermee de (zak)chronograaf geboren. Vele doorontwikkelingen en varianten zijn hieruit voortgekomen en het systeem wordt gebruikt tot op de dag van vandaag. Het is bijvoorbeeld nog steeds te vinden in het zeer bekende Eta kaliber 7750.

Innovatie Door de jaren produceert Heuer (en later Tag Heuer) telkens weer sportieve horloges, meestel met de mogelijkheid van het meten van tijdstukken als belangrijke complicatie. Daarnaast worden jarenlang enorme collecties stopwatches geleverd voor alle denkbare sporten waarbij tijdmeting een rol speelt. Samen met de legendarische dashboardklokken voor diverse takken van autosport, behoren de oude Heuer ‘klokken’ tot felbegeerde verzamelobjecten.

Nu, in 2012, heeft Tag Heuer de horlogewereld volledig verbijsterd. Het merk komt met een collectie chronografen die aantonen dat innovatie op het gebied van micro mechanica nog steeds mogelijk is. Mede door de alsmaar beter wordende productiemogelijkheden ziet het merk kans om onderdelen voor horloges ‘waanzinnig’ precies te fabriceren. Daarbij moeten we niet meer denken aan 1/100mm als tolerantie, maar zelfs nog beter dan 1/1000mm als (onderling) verschil in maatvoering.

De ontwikkeling van deze innovatieve uurwerken is opmerkelijk. Het is fascinerend om te zien dat (Tag) Heuer ruim een eeuw geleden als eerste kwam met de koppeling tussen een bestaand uurwerk en een tijdmeet gedeelte in een horloge.

Dit totale concept werd de chronograaf genoemd. Interessant is te zien dat het merk ook de eerste is die dit concept heeft laten varen. Men kreeg in de gaten dat om preciezer te meten, ofwel de seconde in meer delen te verdelen zoals bij de chronograaf gebruikelijk was (1/5, 1/8 of 1/10 seconde), je naar een regelorgaan (balans/spiraal systeem) met een hogere frequentie moet. Bij mechanische stopwatches was dit meten al mogelijk tot op 1/100 seconde. Hierbij moet men

Mikrograph

zich goed realiseren dat de tot dan toe gebruikelijke constructies technisch, wat duurzaamheid betreft voor een dagelijks gebruik uurwerk, met bijvoorbeeld 36.000 tikken per uur (1/10 seconde of 5Hz) al behoorlijk aan het maximaal haalbare bij mechanische horloges zaten.

03:22

Doorbraak in 2005 Wilde men dus tot een nog kleinere onderverdeling van de seconde komen, bijvoorbeeld 1/100 seconde (50Hz), dan moest de frequentie van het regelorgaan omhoog tot 360.000 tikken per uur. Dat is zeker uit het oogpunt van de duurzaamheid, waarbij het probleem van de smering niet moet worden onderschat, geen verstandige beslissing. Men realiseerde zich bij Tag Heuer echter heel goed dat het gebruik van het chronograaf gedeelte op een horloge sporadisch plaatsvindt. Wie gebruikt er nu dagelijks de chronograaf van een mechanisch horloge? De gedachte die hier uit voortvloeide, is de constructie waarbij men het tijd aanduiddeel (uren, minuten en seconden) geheel afzonderde van het tijdmeet gedeelte. Er ontstonden dus ook twee afzonderlijke raderwerken. Voor het tijd aanduiddeel kon men dus gebruik blijven maken van de gebruikelijke frequentie van bijvoorbeeld 28.800 tikken per uur. (8 tikken per seconde of 4Hz). Het tijdmeet deel kreeg een eigen regelorgaan met in dit geval een frequentie van 50Hz (100 tikken per seconde of 360.000 tikken per uur). In maart 2005 presenteerde Tag Heuer het Caliber 360 met, zoals de naam al aangeeft, een tikgetal van 360.000. Bij dit kaliber was nog sprake van een aanvullend raderwerk module voor het chronograaf deel.

Het nieuwe chronograafkaliber van Tag Heuer heeft daarnaast nog een groot voordeel. Bij de tot nog toe gebruikelijke chronograafconstructies werd altijd slechts één hoofd- of opwindveer toegepast. Dat had tot gevolg dat als de chronograaf werd gestart, de aandrijving altijd werd ‘afgetapt’ van deze zelfde opwindveer. Bij de nieuwe Tag Heuer constructies die hier van toepassing zijn, is er voor beide delen, dus voor zo wel het tijd aanduiddeel als het chronograafdeel, een eigen opwindveer. De chronograaf heeft echter wel een zeer beperkte gebruiksduur. De meeste activiteiten waarbij de chronograaf gebruikt wordt, duren, zo is na de nodige onderzoeken gebleken, niet langer dan maximaal drie minuten.

Vandaar deze maximale gebruiksduur. Maar,…… er is nog een factor die een rol speelt. De amplitude van de zich razendsnel heen en weer bewegende balans moet zeer constant blijven om zijn nauwkeurigheid te garanderen. Bij een zo snel draaiend raderwerk zal ook de aandrijvende veer zich snel ontspannen. Een zich ontspannende veer verliest spankracht.

Lees: aandrijfkracht. Verlies van aandrijfkracht heeft verlies van amplitude tot gevolg. Dat verlies mag niet te veel worden om de nauwkeurigheid van de meting niet nadelig te beïnvloeden. Bij later in dit artikel genoemde regelorgaan constructies is die constante aandrijving van nog groter belang.

Mikrograph Het eerste model waarmee Tag Heuer de grenzen van de chronograaf verlegde, was de Mikrograph. Officieel de ‘Heuer Carrera Mikrograph 1/100th of a second’ genoemd. Het model maakte zijn debuut in 2011 en borduurt op fraaie wijze voort op het Heuer model Carrera dat in 1963 het levenslicht zag. De Mikrograph is sinds juni van dit jaar verkrijgbaar, al is het horloge helaas waarschijnlijk al uitverkocht. De gelimiteerde oplage

MikrotourbillonS

bedroeg slechts 150 stuks. De in bruin of antraciet uitgevoerde wijzerplaat in de 43 millimeter grote kast wordt gedomineerd door het getal 100 geheel bovenaan. De centrale secondeteller (bij chronografen en stopwat-

03:23

ches noemen we de ‘wijzers’ tellers om spraakverwarring te voorkomen) draait één keer per seconde rond. De afleesbaarheid laat zich nu raden: tot op 1/100 seconde nauwkeurig. De minutenteller zit op de ‘3’, de secondeteller op de ‘6’ en de gangreserve op de ‘12’. Met de kroon op 3 uur is het mogelijk beide opwindveren, dus zowel voor de tijdsaanduiding als de chronograaf, op te winden. De automatische opwinding zorgt echter alleen voor de opwinding van de tijdaanduiding.

Met dit soort uurwerk-juwelen in huis mag het duidelijk zijn dat Tag Heuer zich extreem inspant om voor dit type uurwerken een Cosc-certificatie te krijgen. Iets wat nog niet eerder bestond.

MikrotourbillonS Bij Tag Heuer gaan de creatieve geesten hand in hand met de technische afdeling. Dat moet ook wel wil je innoverend zijn en blijven. Men is gedreven en er sterk opgebrand om records te breken en de horlogewereld in positieve zin te shockeren. Tag Heuer doet dit met een tourbillon, maar een tourbillon op zich was voor het merk niet genoeg. Veel merken hebben immers een horloge met tourbillon in hun collectie opgenomen. Bij Tag Heuer wilde men ook wel een tourbillon, maar dan een met een uitzonderlijke eigenschap: de snelst bewegende ooit. Deze moest worden opgenomen in het raderwerk van het chronograaf gedeelte. Het resultaat: de MikrotourbillonS. Voor de MikrotourbillonS ontwierp Tag Heuer een uurwerk met twee tourbillons.

De tourbillon in het deel voor de tijdsaanduiding heeft een gebruikelijke frequentie van 4Hz ofwel 8 tikken per seconde of 28.800 per uur. Het geheel draait één keer per minuut rond. De tourbillon van het chronograaf deel maakt 360.000 tikken per uur (100 per seconde, 50Hz). Dat maakt dat de chronograaf op 1/100 van een seconde afleesbaar wordt. Deze tourbillon draait maar liefst twaalf keer per minuut of één keer in de vijf seconden rond.

Wie iets weet van de tourbillonconstructie, weet dat de zogenaamde ‘kooi’ altijd zo licht mogelijk moet zijn uitgevoerd. Om specifiek deze constructie mogelijk te maken, heeft men bij het Tag Heuer Science & Engineering department deze constructie zonder kooi uitgevoerd. Daardoor is het ook mogelijk de chronograaf precies op tijd te starten en het ‘tellen’ te stoppen zonder dat er aan het raderwerk schade wordt berokkend door het draaien daarvan abrupt te beëindigen.

Mikrotimer 1000 Met een nauwkeurigheid van 1/100 van een seconde, al dan niet in combinatie met een tourbillon, waren de technici van Tag Heuer nog niet tevreden. Zij slaagden erin om voor het eerst een mechanische chronograaf te construeren en te bouwen die een tijdmeting tot op 1/1000 seconde kan weergeven: de Mikrotimer 1000. Deze revolutionaire chronograaf constructie, zonder balans/spiraal systeem, werkt met een frequentie van 500Hz. Stelt u zich dat eens voor: 1000 tikken per seconde! Dit wordt mogelijk gemaakt door een totaal nieuw systeem als regelorgaan ter vervanging van het balans/spiraal systeem. Met maar liefst

Mikrotimer 1000

3,6 miljoen ‘tikken’ per uur is dit regelorgaan 125 keer sneller dan het snelste regelorgaan bij een ooit in Zwitserland geproduceerde chronograaf.

Het regelorgaan in combinatie met dit echappement lijkt sterk op het systeem dat ook wel in klokken is toegepast, alleen is de slinger nu vervangen door een

03:24

bladveer(tje). De vertanding van het laatste rad uit het raderwerk is uiteraard anders dan bij klokken en de vertanding is letterlijk toegespitst op deze constructie. Mede door de hoge frequentie is dit systeem veel minder gevoelig voor positieverschillen als gevolg van de zwaartekracht. De aandrijving (opwindveer spanning) moet echter zeer constant blijven om de regelmaat van het regelorgaan zo stabiel mogelijk te houden. Vandaar dat de maximale meettijd van de chronograaf slechts drie minuten is. Een perfect uitgebalanceerde secondeteller draait maar liefst tien keer per seconde langs de wijzerplaat.

Het horloge ziet er stoer uit met zijn met titanium gecoate kast. Dit vormt een mooi contrast met wat de Engelsen ‘horns’ noemen, maar bij ons als ‘beugels’ door het leven gaan. We hebben het dan over dat gedeelte waar de rubberen band tussen bevestigd zit. Ook het uurwerk is zwart als gevolg van de behandeling met Ruthenium. Het uurwerk heeft een gewoon balans/ spiraal systeem als regelorgaan met een frequentie van 4Hz (28.800 tikken per uur). Het 53 steens automatische uurwerk heeft een gangduur van 42 uur. Met de kroon kunnen de veren voor zowel het uurwerk als het chronograafdeel met de hand worden opgewonden. Het automatische opwindsysteem is er echter alleen voor het tijd aanduidsysteem. De minutenteller is centraal opgesteld. De aflezing bij de ‘6’ is voor de verdeling in 1/10 seconden. Deze teller draait één keer per vijf seconden rond.

Mikrogirder Het succes van deze technische vooruitgang smaakte naar meer. Bij Tag Heuer stelde men zich de vraag: “Als het tot op een 1/1000 seconde kan, kan het dan misschien nog sneller?” Het ‘enige’ wat men hiervoor nodig had, was een nog sneller werkend regelorgaan. In het voorjaar van 2012 kwam men er al mee in het nieuws: Het was gelukt! De geboorte van de Mikrogirder werd aangekondigd.

Wie de Mikrogirder voor het eerst aanschouwt, ontdekt in eerste instantie de ‘eenvoud’. Op de locatie tussen de beugels, dus bij de ‘12’ zit de kroon.

Links daarvan, net als bij stopwatches, de start/stop knop. De knop rechts van de kroon is de reset knop.

De tijdaanduiding gebeurt met eenvoudige gepolijste uren- en minutenwijzer. Het tijd aanduiding deel van het horloge heeft het bekende balans/ spiraal systeem met een frequentie van 4Hz (28.800 tikken per uur). Het uurwerk is automatisch. Handopwinding is mogelijk. De veer van de chronograaf moet altijd met de hand, dus met de kroon, worden opgewonden.

De gangreserve voor het uurwerk: 42 uur. Voor de chronograaf: 3 minuten!

Het unieke, razendsnel werkende regelorgaan van de chronograaf is zichtbaar door een rechthoekige opening in de wijzerplaat. De frequentie is maar liefst 1.000Hz. Per uur komt dat neer op 7.200.000 ‘tikken’. Met het menselijke oog is dit proces allang niet meer te volgen. 2.000 ‘tikken’ per seconde!. De wijzerplaat is dan ook afleesbaar tot op 0,002 precies. In sommige documentatie spreekt men liever van 5/10.000 seconde.

Een verkoopsucces zal dit stukje techniek niet worden, maar een duidelijk statement maakt Tag Heuer hiermee wel. Met de vier nieuwe chronografen

Mikrogirder

laat het merk de (horloge)wereld weten dat het nog steeds zeer innovatief is. Daar zal niemand nog aan twijfelen!

03:25

03:26

HORLOGES & IMAGO

Te k s t X a n d r a B o e r s m a F o t o ’ s T i s s o t

Horloges en de wielersport

TISSOT Tijdwaarnemer bij het WK Wielrennen Meer nog dan de horloges zelf is het in veel gevallen het marketingbeleid van een horlogemerk dat het imago ervan bepaalt. Maar waar het ene merk zich graag associeert met sportieve activiteiten, kiezen andere merken liever voor culturele evenementen of sluiten ze een beroemdheid in de armen om hun imago te helpen vormen. Dit keer: Tissot en wielrennen.

De Olympische Spelen mogen dan pas net voorbij zijn, voor de wielrenners is alweer een groot evenement van start gegaan: het Wereldkampioenschap Wielrennen in het Limburgse Valkenburg. Van 15 tot en met 23 september strijden ‘s werelds beste wielrenners met elkaar om de snelste tijd.

Zowel wegwedstrijden als tijdritten en ploegentijdritten staan op het programma voor dames, heren en junioren. Tijdens deze belangrijke dagen wordt de nieuwe wereldkampioen aangewezen. Wie hier mede verantwoordelijk voor is, is Tissot. Het Zwitserse merk verzorgt namelijk de officiële tijdwaarneming.

Een vreemde ontwikkeling is dit zeker niet. Tissot is immers een merk waarvan de verbintenis tot sport inmiddels als een heuse traditie gezien kan worden. Na het verzorgen van de tijdwaarneming bij onder andere verschillende basketbal, Australian football en Moto GP wedstrijden en de wereldkampioenschappen schermen en ijshockey is het nu de beurt aan het 79ste WK Wielrennen. “Wij zijn trots om de officiële tijdwaarnemer van een prestigieus evenement als dit te zijn”, vertelt François Thiébaud, President van Tissot. “Het organiseren van essentiële service en het verzekeren van het spoedige verloop van deze belangrijke races geeft onze klanten en partners in de regio een bijkomende reden om trots te zijn op hun verbintenis met Tissot.”

worden tijdens tal van wedstrijden, zoals de Wereldkampioenschappen Mountainbike en Veldrijden, Baanwielrennen en BMX. “Tissot hanteert de hoogste internationale normen op het gebied van tijdwaarneming en wij delen dezelfde waarden: precisie en perfectie”, zegt UCI-President Pat McQuaid.

“Het is een uitstekende match waarbij wij elkaar aanvullen.” Tissot zorgt dan ook niet alleen voor de tijdwaarneming. Om het voor de toeschouwers nog een stukje spannender te maken, geeft het daarnaast real time informatie, statistieken en resultaten tijdens de wedstrijden. Het is een teken van een langdurige toewijding tot de wielersport, aldus het Zwitserse merk.

Hightech

T-Touch Expert

Langdurige samenwerking En trots mogen ze zeker zijn, want de werkzaamheden van de Zwitserse producent blijven niet alleen beperkt tot het aankomende WK in Valkenburg. Tissot is sinds 1995 verbonden aan de International Cycling Union UCI en heeft met trots aangekondigd het partnerschap te verlengen tot 2016. Dit betekent dat hun ultieme tijdwaarneming in de toekomst toegepast zal

Een horloge dat wat Tissot betreft ideaal is voor de wielrenner, of iedere andere outdoor avonturier, is de T-Touch Expert. Het titanium horloge biedt namelijk zestien functies, die geactiveerd worden door de kroon in te drukken en dan het glas aan te raken. Zo heeft de eigenaar van een T-Touch Expert onder andere toegang tot een hoogteverschil meter, een chronograaf, twee alarmsystemen, een thermometer en een barometer. Het horloge is uitgerust met een Swiss made quartz uurwerk met batterij spanning indicator (EOL) en is waterbestendig tot honderd meter. Het horloge is daarnaast beschermd met krasbestendig en ontspiegeld saffierglas. Ideaal voor elke sporter dus, op jacht naar een wereldrecord of niet.

03:27

Exploring the oceans since 1950

Galileo Een horloge is een persoonlijk kunstwerkje. Dat is de filosofie van de Belgische horlogemaker Ronald Steffen en die zien we onder meer terug in dit model uit de Galileo-serie. Het automatische horloge valt vooral op door de diepe wijzerplaat met het voor deze serie kenmerkende colosseum-design. Dit wordt gecombineerd met een verwisselbare bezel, een kalfsleren band en een automatisch uurwerk. (€ 1.950,-)

The Chinese Timekeeper Veel horlogemerken richten zich met hun collecties op dit moment op de sterk groeiende Chinese markt. Maar ook in China zelf is men in staat om kwalitatief hoogwaardige horloges te maken.

Sinds kort is het merk The Chinese Timekeeper hier verkrijgbaar.

Het Amsterdamse Ace Jewelers heeft als eerste Europese juwelier besloten om het merk op te nemen. De verwijzingen naar de Chinese cultuur zijn onder meer het Chinese teken op 10 uur en het logo op 12 uur. In dit model is het groen van de jade voor de uurmarkeringen bovendien een eyecatcher. Dit stalen horloge met PVD-coating is uitgerust met een automatisch uurwerk van de Hangzhou Watch Company. (€ 2.689,08)

Model 1521. Het klassieke 500 meter duikhorloge met de typerende SQUALE Von Büren kast.

Een duikhorloge in de meest pure vorm.

Mechanisch uurwerk.

Prijs: €689,-

03:28

official dealer Amsterdam Watch Company Reestraat 3 – 020 3892789 www.awco.nl – info@awco.nl

BONGERD 11 6411 JL HEERLEN TEL. 045-5712440 INFO@VAESSEN.NL

ALT1-WT In 2010 ontwierp Bremont de C17 Globemaster als worldtimer voor militaire doeleinden. Het Britse merk heeft dit horloge nu voor de civiele markt aangepast met als resultaat de ALT1-WT. Deze chronograaf kan tegen een stootje. De stalen kast heeft een hardheid van 2.000 Vickers. Ter vergelijking: een doorsnee stalen kast heeft een hardheid van ongeveer 300 Vickers.

Dit horloge is verkrijgbaar met een zwarte, witte of blauwe wijzerplaat. Als uurwerk doet het chronometer-gecertificeerde kaliber BE-54AE dienst, dat zichtbaar is door de saffierglazen achterzijde van de kast. (€ 4.795,-)

Downhill GT De Aspen One collectie is onlangs uitgebreid met een sportieve uitvoering met de naam Downhill GT. Dit horloge combineert een kast van 18 karaats goud en titanium met een gouden binnenkast. Het gewicht is hiermee de helft minder dan van de volledig gouden versie. Het horloge bevat een automatisch chronograafuurwerk van Eta (2894-2) en biedt daarnaast een kompas. Zoals dat geldt voor alle uitvoeringen van de Aspen One kan de eigenaar van dit exemplaar zijn naam zien staan op een monument op de top van de Aspen Mountains. (€ 19.900,-)

Telemeter Chronograph Ter gelegenheid van het 180-jarig bestaan lanceert Longines dit jaar verschillende bijzondere modellen. Dit keer brengt het de Telemeter Chronograph, waarmee het Zwitserse merk de Heritage-lijn verder uitbreidt. Vooral de telemeterschaal springt in het oog op de wijzerplaat, die is geïnspireerd op een chronograaf uit 1933. De telemeter werd in 1852 geïntroduceerd om de afstand die geluid aflegt te meten. Longines heeft dit nieuwe model uitgerust met het automatische kaliber L688 met column-wheel chronograaf. De chronograaf is bovendien uitgevoerd met een datumaanduiding en kleine seconde. (€ 2.250,-)

03:30

Turbine XL, A1050/1 DoubLe roTor TechnoLogy

www.perreLeT.com

Harry Tromp Juwelier, amSTerDam +31 (0)20 625 76 56 • House of Pertijs, BreDa +31 (0)76 514 14 16 • AlexAnder juwelier, leidsCHendAM +31 (0)70 317 84 19 • jos nAebers Juwelier, maaSTriCHT +31 (0)43 326 13 26 • juwelier niCo HeijkooP, ZeiST +31 (0)30 692 54 54 • juwelier PostMA, ZierikZee +31 (0)111 41 24 43 • info benelux: bAtAvier trAding, +31 (0)6 531 525 88 • bataviertrading@gmail.com

Jonnie heeft zijn Panerai Luminor Regatta gepersonaliseerd met een Harley Davidson ‘knoop’ 03:32

Te k s t M e l i n d a B r a a k s m a F o t o ’ s M a r i o H o o g l a n d e r

3-sterren chef Jonnie Boer

“Kwaliteit kent geen compromissen” Om zijn pols een Panerai OP6640 Luminor Regatta flyback chronograaf. Wat die flyback technisch allemaal kan, vindt Jonnie Boer niet zo belangrijk, maar dat hij ‘m mooi vindt is wel duidelijk: de horlogekast vertoont de sporen van dagelijks gebruik in keuken, tuin en restaurant en de rubberen band moet nodig vervangen worden. “Ik doe er alles mee, skeeleren, duiken, de groentekas in; eigenlijk gaat hij nooit af. Maar daar is hij toch voor? Moet ik ‘m dan in het kistje laten liggen?”

03:33

De Zwolse chef-kok Jonnie Boer behoeft geen introductie.

gekocht van het merk Suunto. Deze Panerai Luminor heb

Bijna wekelijks staan zijn culinaire belevenissen en prestaties

ik zes jaar geleden van Thérèse gekregen voor ons 10-jarig

in de internationale kranten en tijdschriften. Jonnie Boer is

huwelijk. We waren op Schiphol en daar sleepte ze me mee

de enige chef-kok in Nederland die maar liefst vijf Michelin-

naar Gassan. Ik dacht, heb je nou nog niet genoeg juwelen,

sterren in zijn bezit heeft: drie voor restaurant De Librije en

laten we naar de gate gaan. Maar toen kwam de verkoper

twee voor Librije’s Zusje, dat zich bevindt in de oude vrou-

met een kistje naar ons toe waarin drie horloges lagen. Het

wengevangenis van Zwolle. Hier zijn sinds 2008 ook Librije’s

was een complete verrassing. Ik koos degene die ik echt

Hotel en kook- en wijnschool Librije’s Atelier gevestigd. Pas-

het mooist vond, natuurlijk was het ook meteen de duurste,

sie voor de natuur, hoge kwaliteit en puur vakmanschap zijn

haha! Maar ik geniet er elke dag van. Ik vind het echt moei-

Jonnie’s drijfveren. Zijn keuken werkt als een geolied uur-

lijk om ‘m weg te brengen voor een onderhoudsbeurt!”

werk, de vergelijking met horloges is dan ook snel gemaakt.

Jonnie’s uurwerk Jonnie’s horloge

“In de keuken werken 16 koks, dat team draait als een

“Tot mijn dertigste droeg ik nooit een horloge. Ik kon geen

geoliede machine. Zij zijn stuk voor stuk radertjes in het

bandjes of sieraden aan mijn lijf verdragen. Toen kreeg ik

uurwerk dat De Librije heet. Het enige verschil met een uur-

van een souschef een nep-Tag Heuer cadeau die hij in China

werk is, dat als daarin een onderdeeltje uitvalt, het uurwerk

had gekocht. Die deed het totdat ik ermee ging duiken. Het

stil komt te liggen. In de keuken is er altijd iemand die het

gekke was, dat toen ik dat horloge niet meer had, ik het

oppakt als er iemand niet is of wanneer iets tegenzit.”

opeens miste. Daarna heb ik zelf een aantal duikautomaten Jonnie’s complicaties “Als je me vraagt wat het gecompliceerdste gerecht is wat ik hier maak, dan moet ik je teleurstellen: ik ben niet zo van de ‘moeilijke’. Ik houd niet van dat gedomino op je bord.

Aan de andere kant heb ik wel een groentekas met zes- of zevenhonderd verschillende plantjes en heb ik twintig vaten waarin ik zelf sappen fermenteer. Dat is behoorlijk gecompliceerd. Wat wel voor complicaties zorgt, is dat eeuwige geld.

Voor een bedrijf met dit kwaliteits- en gastvrijheidsniveau is altijd geld nodig, en de banken geloven niet in de horeca.

Maar wat zou de wereld zijn zonder restaurants? Ik zie veel restaurateurs die door banken worden weggestuurd. Wij hebben mazzel gehad, uiteindelijk geloofde een bank in ons Librije’s Hotel. Maar daarom begrijp ik wel heel goed dat collega’s hun toevlucht nemen tot kortingsacties, zoals Groupon-kortingen. Het is crisis en je wilt mensen in je restaurant. Alleen hoop ik dat ze geen concessies doen aan de kwaliteit, want dat is funest voor ons vak. Kwaliteit kent geen compromissen.”

Jonnie’s gangreserve “Ik slaap weinig, zo’n 5 uur per nacht. Ik sta om zeven uur op om wat te sporten en vaak ontbijt ik om half negen met de jongens in de keuken. Dan verdwijn ik naar de kas of ik ga kruiden plukken. In het najaar ga ik het bos of het veld in, om zaden te verzamelen. Dat geeft me enorm veel inspiratie.

En dan de keuken in; we serveren lunch en diner in onze restaurants. Rond twee uur ’s nachts rol ik mijn bed weer in. Maar zondags is helemaal voor onze kinderen Jimmie en

03:34

Villeret Collection

Quanti猫me Complet Demi-Savonnette Complete calendar, half-hunter Patented under-lug correctors Secured calendar and moon-phases mechanism Ref. 6664-3642-55B

www.blancpain.com AMSTERDAM DIAMOND CENTER - Amsterdam - Tel. +31 20 624 57 87 GASSAN SCHIPHOL WATCHES & JEWELRY - Lounge 3 - Amsterdam Airport Schiphol - Tel. +31 20 405 99 20 STELTMAN WATCHES - Den Haag - Tel. +31 70 365 94 33 路 TOURBILLON BOUTIQUE - Amsterdam - Tel. + 31 20 675 73 48 COLMAN - Antwerpen - Tel: +32 3 231 11 11 路 GINOTTI - Antwerpen - Tel: +32 3 231 56 92 HALL OF TIME - Brussel - Tel: +32 2 539 34 50 路 VANHOUTTEGHEM - Gent - Tel: +32 9 225 50 45

Isabelle. En maandag is De Librije ook dicht, hoewel we dan vaak in Librije’s Hotel zaken moeten regelen. Het is druk, maar je went eraan…”

Jonnie’s onderhoudsbeurt “Ik sport elke ochtend voor ik aan het werk ga. Ik skeeler graag, maar ik houd ook erg van ruige sporten: skiën, waterskiën. Of ik rijd in een van mijn twee Porsches of op een van mijn Harley’s. Ik heb geen verzameling horloges, maar ik begrijp de mensen wel die er een hebben. Ik heb dat met mijn Porsches, daar zit ik graag gewoon wat naar te kijken.

In de zomer gaan we drie weken op vakantie. De Librije gaat dan dicht. Onze vakantie is altijd een combinatie van dingen doen en ontspanning. Daarom proberen we altijd af te sluiten met een weekje in een wellness resort, zoals dat van Six Senses.”

Jonnie’s flyback “De helft van de koks in mijn keuken zijn reizigers. Ze blijven niet langer dan een jaar, anderhalf. Ik ben zelf heel honkvast qua huis en werk, maar ik reis wel heel graag. Dan vragen ze me om een dag te komen koken op Curaçao, dat combineren we dan met een vakantie, waarbij we ook een week naar Panama gaan. Indianen ontmoeten, walvissen zien, die natuur daar is geweldig. Maar ik ben altijd weer blij als ik terug vlieg.”

paling en wat tomaten in blokjes, wat basilicum en bejaarde

“In de keuken gaat alles op gevoel, ik zet nergens een timer voor”

boerenkaas erdoor… Dat is echt smullen!”

Jonnie’s erfgoed “Ik ben als pionier begonnen. Tegenwoordig zie je elke dag een kookprogramma op tv en zijn er tal van culinaire tijdschriften. Toen ik begon was dat anders, ik wilde alleen

Jonnie’s chronograaf

met regionale producten koken en ook als je maar één tafel

“In de keuken gaat alles op gevoel, ik zet nergens een timer

bezet had moest je toch doorgaan. Ik wil anderen inspireren

voor. De enige keer dat ik op mijn horloge kijk, is halverwege

om ook door te zetten als ze een visie hebben. Daarom leg

de avond of het niet eens tijd is voor een goed glas wijn. Ik

ik mijn verhaal vast in boeken, daarin kan ik mijn hele filo-

houd sowieso niet van dwang. Op een afspraak zorg ik dat

sofie kwijt. Ze heten niet voor niets Puur, Puurder en Puurst.

ik altijd op tijd ben, natuurlijk, je laat iemand niet wachten.

Als je ze alle drie gelezen hebt, weet je precies wat we hier

Daar heb ik dan mijn horloge voor. Maar in de keuken heb

doen.”

ik zestien man die de kook- en bereidingstijden ook in de gaten houden, zij zijn mijn stopwatch.”

Jonnie’s kers op de taart “Ooit zou ik nog wel eens zo’n sportieve Tag Heuer willen

Jonnie’s split-second

hebben als waar het ooit mee begonnen is, maar dan een

“Het snelste gerecht dat ik ooit maakte, was een gerecht

echte, waarmee ik kan waterskiën en wintersporten. Mis-

waarmee ik Thérèse probeerde te verleiden. En het is gelukt,

schien volgend jaar als we ons 20-jarig jubileum vieren als

haha! Spaghetti met gerookte paling. Je snijdt gerookte

eigenaar van De Librije?”

03:36

T WO HEarTS. rEaL prECiSiON.

DUOMèTrE à QUaNTièME LUNairE. Jaeger-LeCoultre Kaliber 381.

Het Dual-Wing concept vormt een revolutionaire ontwikkeling en biedt twee autonome mechanismen die zijn verbonden via een gemeenschappelijk regelorgaan.

Dankzij de gepatenteerde “jumping stop second” functie behoudt het horloge een nauwkeurigheid van 1/6e seconde.

YOU DESErvE a rEaL WaTCH.

Jaeger-LeCoultre in samenwerking met UNESCO om de bekendheid en bescherming van het ‘Marine World Heritage’ te verhogen. www.jaeger-lecoultre.com

Model 8908 heeft net als het oorspronkelijke model een armband van gouddraad

Te k s t E l z e m a r i e K a r s d o r p F o t o ’s B r e g u e t

Een combinatie van techniek en esthetiek

De erfenis van de Reine de Naples

03:38

Precies tweehonderd jaar geleden gaf de koningin van Napels opdracht aan Abraham-Louis Breguet om een horloge voor haar te ontwerpen.

Het moest een polshorloge worden en in een tijdperk waarin zakhorloges de norm waren, was model 2639 het eerste polshorloge dat ooit werd gemaakt. Tien jaar geleden lanceerde Breguet als eerbetoon aan dit horloge de Reine de Naples collectie. Bij dit dubbele jubileum staat Breguet dit jaar uitgebreid stil.

Het mechanische horloge wordt tegenwoordig vooral door mannen

Als eerbetoon aan het horloge dat Caroline Murat tweehonderd

gewaardeerd, maar tweehonderd jaar geleden was een vrouw ver-

jaar geleden door het merk liet maken, presenteerde Breguet in

antwoordelijk voor de ‘uitvinding’ van het eerste polshorloge. Op 8

2002 de Reine de Naples lijn. Hierbij baseerden de ontwerpers zich

juni 1810, een tijdperk waarin mannen hun horloge als zakhorloge

op de gegevens uit de archieven van Breguet. Caroline Murat zou

droegen, gaf Caroline Murat (1782 – 1839) Abraham-Louis Breguet

ongetwijfeld te spreken zijn geweest over de Reine de Naples. Het

opdracht om een repeater horloge voor haar te ontwerpen dat aan

model combineert de zachte, elegante welvingen van een ovalen

een armband kon worden gedragen. De zus van Napoleon en de

kast met mechanische complicaties zoals maanfasen. Kenmerken

koningin van Napels had een passie voor artistieke, mechanische

als de kroon op 4 uur en de kenmerkende kastaanzet hebben van

creaties. Ze kocht haar eerste Breguet in 1805 en, zoals blijkt uit

dit horloge een icoon binnen de collectie van Breguet gemaakt.

de archieven van de beroemde horlogemaker, schafte ze bij hem 34 klokken en horloges aan in de periode tot 1814.

Het polshorloge van Caroline Murat staat in de boeken als ‘oblong repeater for bracelet’ en kostte destijds 5.000 Franse franc, al besloot Breguet op de uiteindelijke factuur 200 francs van de rekening af te trekken. Kenmerkend zijn de kwartierenrepetitie, de thermometerfunctie en de ovalen (oblong) kast. Het horloge (model 2639) was gereed op 21 december 1812 en was daarmee vrijwel zeker het eerste polshorloge. Het polshorloge werd in eerste instantie door dames gedragen, maar vanaf het begin van de twintigste eeuw gingen ook de heren overstag. Vooral sporters, automobilisten en luchtvaartpioniers zagen het nut van een polshorloge in.

Eerbetoon Waar het horloge van de koningin van Naples zich vandaag de dag bevindt en of het überhaupt nog bestaat, is onbekend. Wel heeft een merk een goed beeld van hoe het horloge eruit moet hebben gezien. De originele schetsen ontbreken weliswaar, maar toen de dochter van Caroline Murat het in 1849 voor onderhoud aanbood, werd het horloge tot in detail beschreven. In 1855 werd het ter reparatie aangeboden. Het was de laatste keer dat Breguet het horloge onder ogen kreeg.

De reis van de Reine de Naples Breguet brengt dit jaar een bijzondere expositie ter gelegenheid van de 200ste verjaardag van het polshorloge. Tegelijkertijd staat het merk

De excentrische wijzerplaat, zoals in HET model 8918, is typerend voor de horloges in de Reine de Naples collectie

stil bij het 10-jarig bestaan van de Reine de Naples damescollectie. De reizende expositie ging begin dit jaar van start in Genève en reisde vervolgens door Azië en de Verenigde Staten. Binnenkort keert de expositie terug naar Europa. Van 22 oktober tot 22 november zijn de bijzondere horloges nog te zien in het Musée Breguet aan de Place Vendôme in Parijs. In september viert Breguet het 200-jarig bestaan van het polshorloge met een wereldwijd evenement op het Italiaanse eiland Capri.

03:39

Te k s t F r a n k G e e l e n

Eeuwen geleden lieten de kerkklokken ons weten hoe laat het was en de tijd in New York of Hong Kong interesseerde niemand. Tegenwoordig hebben vliegtuig, telefoon en internet d e w e re l d e e n s t u k k l e i n e r gemaakt. In de tussenliggende periode heeft de worldtimer zijn opwachting gemaakt. Dankzij deze bijzondere ‘complicatie’ zien we in een oogopslag de tijd over de hele wereld.

De historie van de worldtimer

03:40

<<

IN 24 uur DE WERELD ROND

De Heure Universelles van Patek Philippe (1937) geeft de tijd aan in 28 landen, regio’s en steden over de hele wereld.

(Foto Patek Philippe)

achttiende eeuw. De tijd wordt nog plaatselijk bepaald aan de hand van de stand van de zon. Ga je een stuk naar het westen of het oosten dan verandert de lokale tijd. Maar

Foto Patek Philippe

Terug naar het verleden, terug naar het eind van de

aan het begin van de negentiende eeuw ontstaat door de industriële revolutie en de komst van treinen de behoefte om hier verandering in aan te brengen. Om duidelijkheid te krijgen over de aankomst- en vertrektijden van treinen is een standaardtijd noodzakelijk.

Standaardtijd Vanaf november 1840 wordt in Groot-Brittannië een standaardtijd ingevoerd als gevolg van de industriële revolutie en de toename van treinreizen. Omdat het complicatie. Het basisprincipe is een ring met steden in

de tijdsverschillen, gebaseerd op tijdmeting door middel

de 24 tijdzones rondom de wereld en een ring waarop 24

van de stand van de zon, relatief gering. In een veel groter

uren worden aangeduid. De uren tussen 6 uur ‘s avonds en

land als de Verenigde Staten levert het invoeren van een

6 uur ‘s ochtends worden met witte cijfers op een zwarte

standaardtijd meer problemen op. Toch wordt ook in

achtergrond weergegeven. De uren tussen 6 uur ‘s ochtends

Amerika geprobeerd tot een standaardtijd te komen. In 1880

en 6 uur ‘s avonds zijn afgebeeld met zwarte cijfers op

worden echter door de spoorwegen zo’n vijftig verschillende

een witte achtergrond. Deze 24-uren ring draait eenmaal

‘standaardtijden’ bijgehouden, wat zowel bij reizigers als de

per etmaal rond en loopt langs de 24 tijdzones. Met een

spoorwegen zelf tot verwarring leidt.

worldtimer zien we dus altijd hoe laat het in alle tijdzones

Tijdens de International Meridian Conference in Washington

van de wereld is en of het dag of nacht is. In een enkele

worden in oktober 1884 afspraken gemaakt over de indeling

oogopslag, 24 uur per dag.

van tijdzones. Hierbij wordt uitgegaan van één meridiaan die de nullijn vormt; de meridiaan van Greenwich. Vanaf deze meridiaan (een fictieve lijn die van pool naar pool loopt) wordt de wereld in 24 tijdzones van een uur verdeeld.

Richting het westen wordt er per tijdzone een uur van de Greenwich Mean Time afgetrokken. Richting het oosten komt er een uur bij (in Nederland GMT+1). Sommige landen wijken een kwartier of een half uur af van de 24 tijdzones, waarmee het totaal aantal tijdzones op veertig komt.

Louis Cottier De in 1884 vastgestelde indeling van tijdzones en de snelle toename van reizen over de hele wereld vergroten de behoefte aan horloges en klokken die deze tijdzones kunnen aangeven. Na verschillende horloges en klokken die de tijd in enkele tijdzones kunnen weergeven, is het Patek Philippe dat in de jaren dertig van de vorige eeuw de eerste worldtimer uitbrengt. Deze worldtimer werd ontwikkeld door de Italiaan Louis Cottier, op basis van wiens vinding overigens ook soortgelijke uurwerken werden gemaakt door onder andere Vacheron Constantin.

De door Cottier ontwikkelde worldtimer laat de tijd in alle 24 tijdzones ter wereld zien. Een makkelijke en erg nuttige

Foto Girard-Perregaux

Verenigd Koninkrijk nog een betrekkelijk klein land is, zijn

SPECIAL: WORLDTIMERS

Worldtimers

Wereldwijde tijden

We stappen op het vliegtuig om de halve wereld rond te reizen. Het internet stelt ons in staat om te communiceren met mensen op andere continenten. Kortom, de wereld is steeds kleiner geworden en we doorkruisen de tijdzones alsof het normaal is.

Een worldtimer bewijst anno 2012 dus meer dan ooit zijn nut. In deze special daarom 19 horloges die over de hele wereld altijd de juiste tijd aangeven, van Pago Pago tot Parijs en van Rio tot Tokyo.

Breitling Transocean Chronograph Unitime Breitling lanceerde dit jaar een nieuwe world time chronograaf, die is uitgerust met een volledig in eigen huis ontwikkeld en geproduceerd nieuw uurwerkkaliber. Dankzij een dubbele disk (de 24-uurs disk en de 24 tijdzones) toont de Transocean Chronograph Unitime de tijd in alle 24 tijdzones.

Een gepatenteerd mechanisme stelt de drager in staat om bij het veranderen van tijdzone alle indicaties aan te passen door simpelweg de kroon te draaien. De urenwijzer, de stedenring, 24-uursring en de datum worden tegelijkertijd aangepast terwijl de minuten- en de secondewijzer gewoon doordraaien en ook de chronograaf wordt niet verstoord. De naam van dit horloge is een verwijzing naar de Unitime, een worldtimer uit de jaren vijftig en zestig en vandaag de dag een gewild collectors item. Het uurwerk dat de basis vormt van de Transocean Chronograph Unitime is het automatische Breitling-kaliber 05, dat officieel chronometer-gecertificeerd is. De worldtimer is verkrijgbaar in staal en rosĂŠgoud met een stedenring in verschillende talen. (Vanaf â&#x201A;Ź 9.350,-)

03:42

SPECIAL: WORLDTIMERS

Patek Philippe World Time Watch 5131 Zo’n driekwart eeuw geleden bracht Patek Philippe zijn eerste worldtimer uit. Het merk heeft dus een naam hoog te houden en dat doet het ook met deze World Time Watch 5131. Het heeft een permanente display van de tijd in alle 24 tijdzones en is verbazingwekkend snel in te stellen op een andere tijdzone. Met behulp van de kroon kan de tijd worden ingesteld in combinatie met de 24-uurs ring zodat het verschil duidelijk is tussen 4 uur ’s nachts en 4 uur ’s middags. Met behulp van de drukknop op 10 uur kan simpel tussen de tijdzones worden geswitcht. Elke keer dat de knop wordt ingedrukt, gaat de urenwijzer een uur vooruit terwijl de stedenring en de 24 uurs ring een uur tegen de klok in draaien. Het mechanisme dat dit mogelijk maakt, werd door Louis Cottier begin jaren dertig bedacht en in 1999 door Patek Philippe verder verbeterd in het ultraplatte kaliber 240 HU (HU staat voor Heure Universelle). Centraal op de wijzerplaat heeft Patek Philippe een klein kunstwerkje vervaardigd van de wereld in cloissoné email. Hierbij worden de contouren van de continenten gevormd door gouden randjes die worden ingevuld met email.

Dit is een complex proces en hierdoor wordt elk jaar slechts een klein aantal exemplaren van de World Time Watch 5131 gemaakt. (Ongeveer € 115.000,-)

03:43

SPECIAL: WORLDTIMERS

Breguet Classique 5717 Hora Mundi De Classique collectie van Breguet staat symbool voor de traditionele waarden van het merk. Dat geldt ook voor de Classique 5717 Hora Mundi die vorig jaar werd gepresenteerd. De designers en horlogemakers van Breguet hadden er drie jaar voor nodig om dit horloge te realiseren, maar toen kon het merk wel het eerste mechanische horloge met ‘instant-jump timezone display’ op zijn naam schrijven. Deze functie maakt het de reiziger makkelijk om in twee tijdzones de tijd te tonen door twee steden te selecteren. Met een druk op de knop op 8 uur wisselt de tijdsaanduiding en worden tegelijkertijd de dag/nacht aanduiding en de datum aangepast. Opvallend is eveneens de datumaanduiding, die drie opeenvolgende data toont, waarbij de juiste datum wordt omcirkeld door een onder de wijzerplaat verborgen retrograde wijzer. Het uurwerk dat van dit alles de basis vormt, is het kaliber 5717, waarvoor vier patenten werden aangevraagd. Het horloge is verkrijgbaar in roségoud en platina en de wijzerplaat is in drie versies beschikbaar. Elk toont een ander deel van de wereld: de Amerika’s, Europa en Afrika of Azië en Oceanië. (Vanaf € 66.500,-)

03:44

SPECIAL: WORLDTIMERS

Arnold & Son Hornet World Timer Skeleton De Hornet World Timer Skeleton telt niet minder dan zes centrale wijzers waarmee dit model van Arnold & Son de tijd weergeeft in drie tijdzones. De twee puntige gouden wijzers geven de tijd weer in de 24 tijdzones in de buitenste ring terwijl de wijzer met het zonnetje de tijdzones daar tussenin kan aanduiden op kwartieren en halve uren, een handig hulpmiddel in de zeldzame delen van de wereld die afwijken van de 24 tijdzones. Ook is het mogelijk om de solar time op elke mogelijke locatie weer te geven.

De kortste wijzer toont de ‘equation of time’, ofwel het verschil tussen de zonnetijd en de ‘uurwerktijd’.

Een grote datumaanduiding en een centrale maanddisplay maken de geskeletteerde wijzerplaat van de Hornet World Timer Skeleton compleet. Het uurwerk dat dit alles mogelijk maakt, mag wat Arnold & Son best gezien worden. Het is het automatische kaliber A1766. De stalen kast is voorzien van een zwarte alligatorleren band. (€ 21.900,-)

Andersen Geneve Communication 750

De Deense horlogemaker Svend Andersen (1942) ontwierp in zijn carrière al een groot aantal worldtimers waaronder de Communication 24 (1985) en ’s werelds platste worldtimer Mundus. De Communication 750 is de nieuwste worldtimer van zijn hand en alweer zijn twaalfde creatie met deze complicatie De centrale blauwgouden wijzerplaat draait gedurende 24 uur om zijn as en toont de 24 tijdzones in dertig steden op vijf continenten. De naam Communication 750 is een verwijzing naar het continent Rodinia, deze grote landmassa brak 750 miljoen jaar geleden uiteen waarna de verschillende continenten werden gevormd. Het automatische uurwerk is het kaliber TechnoTime met een gangreserve van 120 uur. De wereldtijden complicatie is de module AG 600. (Ongeveer € 40.000,-) 03:45

SPECIAL: WORLDTIMERS

Vogard Datezoner Pilot Toen Michael Vogt in 2003 zijn eigen horlogemerk startte, had hij een duidelijke ambitie: de nummer 1 worden in horloges voor reizigers. Negen jaar later is zijn design nog altijd het enige horloge waarbij tussen tijdzones kan worden geswitcht door simpelweg de bezel te draaien.

De bezel maakt in de horloges van Vogard deel uit van het uurwerk; door het hendeltje op te tillen kan de bezel in beide richtingen worden gedraaid waarbij meteen ook de urenwijzer meedraait. De tijdzone naar keuze is die op 12 uur. Afhankelijk van het model biedt de bezel een overzicht van 24 of 36 tijdzones. Een van de meest recente modellen in de collectie van Vogard is deze Datezoner Pilot. In dit model wordt niet alleen de tijdzone, maar ook de datum aangepast door de bezel te draaien, zowel vooruit als achteruit. Deze gepatenteerde vinding werd ontwikkeld in samenwerking met horlogemaker Andreas Strehler. Het automatische uurwerk Datezoner 01 is bovendien een chronograaf. De bezel is gegraveerd met de UTC en IATA codes waarbij de buitenste ring wordt gebruikt van maart tot oktober en de binnenste ring van november tot februari zodat het horloge zowel de zomerals de wintertijd kan aangeven. (Prijs op aanvraag)

Nomos Glashütte Zürich Weltzeit Er zijn plaatsen op de wereld waar de tijdslijn zo loopt dat je met een enkele stap van vandaag naar morgen kan lopen. En soms besluit een regering de tijdzones een stukje op te schuiven, zoals onlangs gebeurde in de eilandengroep Samoa.

Hier werd op 29 december 2011 besloten om van het oosten van de datumgrens naar het westen over te stappen en zo aansluiting te vinden bij Australië en Nieuw-Zeeland. Ook Nomos Glashütte verlegt daarom zijn grenzen. In de nieuwe Zürich Weltzeit zien we nu op GMT-11 de tijd in Pago Pago in plaats van Apia, Samoa. Ook de veranderingen in Russische tijdzones zijn doorgevoerd en dus verschijnt dit horloge voortaan met een nieuwe wijzerplaat. Hierop is overigens ook een decentrale seconde aanduiding te vinden. In de stalen kast is het automatische manufactuur kaliber 3 (Xi) gehuisvest. (€ 3.880,-)

03:46

SPECIAL: WORLDTIMERS

Girard-Perregaux WW.TC Chronograph Weinig merken hebben zoveel worldtimers in hun collectie als Girard-Perregaux.

Het merk combineerde de wereldtijden tot nu toe met onder meer een gangreserve aanduiding, een eeuwigdurende kalender, een kleine seconde en zelfs een financiële functie waarbij het de openings- en sluitingstijden van ’s werelds belangrijkste aandelenbeurzen aangeeft. De vele worldtimers vormen samen de WW.TC collectie, waarbij de afkorting staat voor World Wide Time Control. Ook de chronograaf ontbreekt binnen deze lijn niet. Er zijn verschillende uitvoeringen verkrijgbaar, zoals dit roségouden exemplaar dat een chronograaf combineert met een datumaanduiding en een worldtimer met dag/nachtindicatie. Het automatische uurwerk dat dit mogelijk maakt, is het kaliber GP033CO met een gangreserve van 46 uur. Het is zichtbaar door de saffierglazen kastbodem. Dit horloge is overigens ook in witgoud verkrijgbaar. (€ 27.000,-)

03:47

SPECIAL: WORLDTIMERS

Porsche Design Worldtime P’6750 Eterna, licentiehouder van Porsche Design, presenteerde enkele jaren geleden deze Worldtimer P’6750 in drie varianten: titanium, titanium met een PVD-coating en roségoud. Dit functionele horloge is uitgerust met het gepatenteerde world time mechanisme dat bestaat uit het kaliber 6030 en de world time module 6037 van Eterna. De drie wijzers geven de tijd aan in de plaats waar de drager zich bevindt. Door de openingen in de wijzerplaat wordt op 3 uur de naam van een stad zichtbaar en op 9 uur de tijd aldaar.

De eigen tijdzone kan worden ingesteld met de kroon op 4 uur, de tweede tijdzone met de kroon op 2 uur. Een druk op de knop is voldoende om van tijdzone te wisselen. De Worldtime P’6750 valt vooral op door de subtiele vormgeving. De vorm, de typografie en het kleurgebruik onderstrepen het functionele karakter van dit horloge nog eens. De witte, luminiscerende coating op de wijzers en de uuraanduidingen zorgt ervoor dat de Worldtime P’6750 ook in het donker goed afleesbaar is. De achterzijde is gegraveerd met de codes van de 24 steden waarin dit horloge de tijd aangeeft. (Titanium: € 10.580,- / Titanium PVD: € 11.470,- / Roségoud: € 31.070,-)

Concord C1 WorldTimer De C1 WorldTimer van Concord maakt het mogelijk een tweede tijdzone af te lezen op een manier die nog niet eerder vertoond is. De wijzerplaat toont de tijd in andere delen van de wereld met behulp van twee onderliggende disks, een disk met de wereldsteden en een disk met de uren. De stad is eenvoudig te selecteren met behulp van de drukknop op 2 uur. De bijbehorende tijd verandert dan vanzelf mee. Een in de kast verborgen corrector op 4 uur kan worden gebruikt om de tijden aan te passen, bijvoorbeeld tijdens de overgang tussen zomer en wintertijd. Van dit model zijn drie uitvoeringen verkrijgbaar. De zwarte wijzerplaat, band en de kast van staal met een DLC (Diamond Like Carbon) coating worden hierbij gecombineerd met roségoud of de kleuren blauw of rood. (€ 11.100,-)

03:48

SPECIAL: WORLDTIMERS

Frédérique Constant Classics Manufacture Worldtimer Frédérique Constant brengt dit jaar de nieuwe Classics Manufacture, gebaseerd op de tweede generatie van het Maxime-uurwerk kaliber FC-710 waaraan een centrale secondewijzer is toegevoegd. Voortbordurend hierop heeft het merk het Worldtimer Manufacture kaliber FC-718 ontwikkeld. Deze worldtimer is verkrijgbaar met twee verschillende wijzerplaten, beiden als limited edition van 1.888 exemplaren. De stalen horloges hebben een kastdiameter van 42 millimeter en het manufactuur-uurwerk is zichtbaar door het saffierglazen achterdeksel. Op de wijzerplaat vinden we niet alleen de wereldtijden, maar ook een decentrale secondewijzer. De Classics Manufacture Worldtimer komt uit in september. (€ 2.695,-)

Zenith Pilot Doublematic Zenith brengt met de nieuwe Pilot-collectie een eerbetoon aan de horloges die het maakte ten tijde van het begin van de luchtvaart. De collectie bestaat uit drie modellen waaronder deze Pilot Doublematic. Dit horloge is gebaseerd op Zeniths world time chronograph uit 1955, een tijd waarin vliegen steeds normaler werd en meer mensen lange-afstandsvluchten maakten.

Deze chronograaf toont niet alleen de tijd in 24 wereldsteden, maar laat ook zien of het dag of nacht is. Het horloge is daarnaast uitgerust met een alarm, dat kan worden bediend met de drukknop op 8 uur. Op 7 uur zien we bovendien de alarmreserve-indicator. Een grote datumaanduiding ontbreekt eveneens niet. Het uurwerk dat voor dit alles verantwoordelijk is, is het automatische El Primero kaliber 4046, dat zichtbaar is door de saffierglazen achterzijde van de kast. Van dit horloge worden slechts 439 exemplaren gemaakt. (Vanaf € 9.900,-)

03:49

SPECIAL: WORLDTIMERS

Vacheron Constantin Patrimony Traditionelle World Time Vacheron Constantin is een merk met een rijke geschiedenis als het om worldtimers gaat. Al in 1932 bracht het een horloge dat de tijd aangaf in 31 steden over de hele wereld. Het horloge was gebaseerd op de vinding van de Geneefse horlogemaker Louis Cottier die het systeem met de roterende disk bedacht. In de decennia die volgden, bracht Vacheron Constantin nog vele worldtimers uit, maar in 2007 kwam het merk met een nieuwe bijdrage aan de historie van world time complicaties. De Patrimony Traditionelle World Time geeft de tijd aan in alle 37 tijdzones, dus ook in de tijdzones die een half uur of een kwartier afwijken. De centrale wereldkaart op de wijzerplaat vertelt daarbij waar ter wereld het dag of nacht is. De wijzerplaat bestaat in dit horloge uit drie lagen, maar ondanks de complexe constructie is het gebruiksgemak van dit horloge groot. De drager stelt simpelweg de referentietijd in bij het driehoekje op 6 uur. De tijd is vervolgens af te lezen van de wijzers of door de 24-uurs ring. De tijd in de andere 36 tijdzones is simultaan afleesbaar. De zwarte steden zijn die in een hele tijdzone en de rode in een afwijkende tijdzone. Het kaliber 2460 WT drijft dit alles aan.

(Prijs op aanvraag)

03:50

SPECIAL: WORLDTIMERS

IWC

Pilot’s Watch Worldtimer 2012 is het jaar van de Pilot’s Watch voor IWC. Het merk uit het Zwitserse Schaffhausen maakt al pilotenhorloges sinds de jaren dertig en presenteerde eerder dit jaar een groot aantal nieuwe modellen binnen deze lijn. Nieuw is onder meer deze Pilot’s Watch Worldtimer. Het horloge heeft een 24-uurs ring waarmee de drager de tijd in 24 tijdzones kan aflezen, inclusief de Universal Time Coordinated (UTC). De wijzerplaat toont daarbij de plaatselijke tijd, die zowel vooruit als achteruit in stappen van een uur kan worden bijgesteld met behulp van de kroon. De urenring is daarbij verdeeld in zwarte en witte aanduidingen zodat snel duidelijk is of het dag of nacht is. Voor de aanduidingen UTC en Date Line zijn rode letters gebruikt. De datum blijft in lijn met de tijd die door de centrale urenwijzer wordt aangegeven. Het automatische uurwerk is het kaliber 30750. Een draagtest van dit horloge is verderop in deze Watching te vinden. (€ 8.550,-)

Fortis

B-47 World Timer GMT Meer dan ooit is het met onze moderne communicatiemiddelen noodzakelijk om de tijd op alle continenten te weten, zo realiseert men zich bij Fortis en daarom heeft het merk de B-47 World Timer GMT bedacht. Dit horloge maakt het mogelijk om de tijd op drie locaties tegelijk af te lezen. De eerste met behulp van de centrale wijzers. De tweede door de roterende blauwe disk die de continenten toont. De aarde, zoals gezien vanuit de ruimte, draait tegen de klok in, zoals de aarde dat ook in werkelijkheid doet. De rode lijn staat voor de nul-meridiaan in het Britse Greenwich en geeft de tweede tijdzone aan op een 24-uurs schaal. De derde tijd kan worden afgelezen door de roterende bezel op ‘home’ time in te stellen.

De B-47 World Timer GMT is uitgerust met het Fortis-kaliber F-2022.

(Vanaf € 2.850,-)

03:51

SPECIAL: WORLDTIMERS

Ball Trainmaster Worldtime Chronograph In 2010 presenteerde Ball een mechanisch uurwerk dat een dag- en datumaanduiding combineert met een 24-uurs tijdzone display. Met de Trainmaster Worldtime Chronograph heeft het merk daar nu ook nog een chronograaf aan toegevoegd. Om dit mogelijk te maken heeft Ball een eigen module gecombineerd met het automatische Etakaliber 7750. Deze stuurt een disk aan met de namen van 24 wereldsteden. De disk draait tegen de wijzers van de klok in en geeft op deze manier simultaan de tijd aan in 24 tijdzones. Een goede afleesbaarheid is belangrijk voor Ball en dus is ook in dit nieuwe model gebruik gemaakt van 15 lichtgevende micro-tubes op de wijzers en de wijzerplaat.

Het horloge is verkrijgbaar met een stalen of een leren band en een witte of een zwarte wijzerplaat. Het uurwerk is het automatische kaliber Ball 352. (€ 3.475,-)

Alpina Worldtimer Manufacture Alpina is een partnerschap aan gegaan met vliegtuigenfabrikant Cessna Aviation en de privé luchtvaartmaatschappij PrivatAir. In nauwe samenwerking tussen deze drie partijen is de Alpina Aviation collection ontstaan. Van deze collectie maakt onder meer deze Worldtimer deel uit, die is uitgerust met het nieuwe automatische kaliber AL-718. Dit kaliber werd in eigen huis ontworpen, ontwikkeld en gefabriceerd. Het is gebaseerd op het kaliber AL-710 dat in de Startimer Manufacture wordt gebruikt. Het uurwerk heeft een gangreserve van 48 uur. Met behulp van de kroon zijn alle functies eenvoudig aan te passen.

Van de Alpina Startimer Worldtimer worden 8.888 exemplaren gemaakt. Dit horloge is leverbaar vanaf september. (€ 2.695,-)

03:52

SPECIAL: WORLDTIMERS

A. Lange & SĂśhne Lange 1 Time Zone De Lange 1 Time Zone is sinds 2005 de perfecte reisgenoot voor wereldreizigers. De wijzerplaat toont de eigen tijd en de tijd in een tweede tijdzone in een oogopslag. De roterende ring met de namen van 24 steden is met een druk op de knop in stapjes van vijftien graden in oostelijke richting te verzetten. De urenwijzer van de subwijzerplaat beweegt dan telkens een uur vooruit. Een ingenieus synchronisatiemechanisme zorgt ervoor dat de tijd op de subwijzerplaat en de grote wijzerplaat automatisch kunnen worden verwisseld. Op de wijzerplaat zien we daarnaast een grote datum en een gangreserve aanduiding van 72 uur.

Dankzij de luminiscerende delen is dit witgouden horloge ook in het donker af te lezen en te bedienen. Het hart van dit horloge is het Lange manufactuur kaliber L031.1. (â&#x201A;Ź 39.600,-)

03:53

SPECIAL: WORLDTIMERS

Voor meer informatie over de merken uit deze special:

Girard-Perregaux

Alpina www.alpina-watches.com

IWC www.iwc.com

Andersen Geneve

www.andersen-geneve.ch

Jaeger-LeCoultre

www.jaeger-lecoultre.com

Arnold & Son

www.arnoldandson.com

Lange & Söhne

www.alange-soehne.com

www.girard-perregaux.com

Ball www.ballwatch.com

Nomos www.nomos-glashuette.com

Breguet www.breguet.com

Porsche Design

www.porsche-design.com

Breitling www.breitling.com

Patek Philippe

www.patekphilippe.com

Concord www.concord.ch

Vacheron Constantin

www.vacheron-constantin.com

Fortis www.fortis-watches.com

Vogard www.vogard.com

Frédérique Constant

Zenith www.zenith-watches.com

www.frederique-constant.com

Jaeger-LeCoultre Amvox5 World Chronograph

De Amvox5 World Chronograph is het vijfde horloge dat voortkomt uit de samenwerking tussen Jaeger-LeCoultre en de Britse sportwagen fabrikant Aston Martin. Het is tevens het eerste horloge in deze lijn dat een chronograaf combineert met een wereldtijden complicatie. De Amvox5 World Chronograph maakte zijn debuut in 2010. Ook dit model heeft alle karakteristieken van de Amvox zoals de opengewerkte wijzerplaat met een motief dat doet denken aan de radiator grill van een Aston Martin. De binnenring van de bezel toont 24 steden en maakt het mogelijk om in een oogopslag de tijd over de hele wereld te checken. Een subtiele verwijzing naar Aston Martin is dat de naam London is vervangen door Gaydon, de stad waar de prestigieuze auto’s worden gemaakt.

Het horloge is verkrijgbaar met een kast van titanium/keramiek (300 exemplaren) of roségoud (200 stuks) en als een limited Racing versie (100 stuks). (€ 16.400,-)

03:54

real watches for real people

Oris Tubbataha Limited Edition Automatic mechanical regulateur movement Titanium case with crown protection Donation to help to preserve the Tubbataha Reef Limited to 2000 pieces

www.oris.ch

Te k s t M e l i n d a B r a a k s m a

F o t o â&#x20AC;&#x2122;s J a e g e r- L e C o u l t r e e n M e l i n d a B r a a k s m a

Een grote onderhoudsbeurt voor horloges: Waarom, wanneer en hoe?

APK

DE GROTE HORLOGE 03:56

Terwijl je auto elk jaar een beurt krijgt om ervoor te zorgen dat hij je door weer en wind van A naar B brengt, vergeet je dat er om je pols een staaltje techniek opereert dat aan dezelfde invloeden blootstaat, en daar wellicht heel wat meer van te lijden heeft. Water, stof, vuil, temperatuurswisselingen, magnetische velden en schokken, een horloge heeft het zwaar te verduren. Het kleinood verdient dan ook regelmatig een goede onderhoudsbeurt. Journaliste Melinda Braaksma wil weten wat er met haar JaegerLeCoultre gebeurt, nu ze hem wegbrengt voor een horloge-APK. Ik draag mijn Reverso elke dag; zonder dat mooie sieraad voel

waterdichtheid weer gegarandeerd is. Daarna controleren we of

ik me kaal. Sinds ik het zes jaar geleden kocht, is het denk ik

het horloge goed loopt. Na ongeveer een week kun je het weer

slechts een paar weken van mijn pols geweest, omdat ik het

ophalen. Bij een mechanisch horloge, zoals dat van jou, gaat

bijvoorbeeld niet mee wilde nemen op vakantie. Ben ik zuinig?

het anders. Wij zijn gecertificeerd om een aantal merken in huis

Ja en nee. Ja, ik neem het niet mee naar plekken waar het

te servicen, zoals modellen van Blancpain, Chopard, Jaeger-

gestolen zou kunnen worden, maar nee, ik doe het niet af als

LeCoultre, Cartier, Panerai en IWC. Andere merken willen graag

ik ga tuinieren of zwemmen. Een horloge is een gebruiksarti-

dat wij de horloges opsturen, nadat we de klant een eerste

kel, een luxe gebruiksartikel dat wel, maar ik gebruik het even

advies hebben gegeven van wat er allemaal aan gebeuren

intensief als mijn auto.

moet. Patek Philippe gaat bijvoorbeeld naar een speciaal atelier

“Intensiever,” zegt horlogemaker Andrea van Steijn van Stelt-

en ook jouw Jaeger wordt via Amsterdam naar een gespeci-

man Watches. “Een horloge moet het 24 uur per dag doen: ook

aliseerd atelier in Duitsland gestuurd. Daar bekijken ze wat er

als jij slaapt, loopt het uurwerk gewoon door. Het gekke is dat

allemaal mee moet gebeuren en geven ons een kostenraming.

mensen hun auto wel elk jaar wegbrengen voor een service-

Jij hebt daarop akkoord gegeven: het onderhoudsproces gaat

beurt, maar dat bij hun horloge vergeten. En dat terwijl de tech-

van start.”

niek van een horloge, met al zijn mechanische onderdelen, aan veel meer slijtage onderhevig is dan de gemiddelde auto.” Een APK voor horloges is dus geen overbodige luxe. De meeste uurwerkmakers adviseren elke 3,5 à vijf jaar een grote service-

Waterresistant of waterproof?

Waterresistant

30 meter / 3 ATM

beurt.” Dan ben ik met mijn zes jaar al aardig over de limiet

Regen en spatwater

dus. Ik besluit mijn horloge aan de horlogemaker te geven voor

Waterresistant

50 meter / 5 ATM

een algehele revisie en schrik van de geraamde kosten.

Douchen, zwemmen (niet snorkelen of

€ 555,- Het maakt mij nieuwsgierig naar wat er gebeurt met

duiken)

mijn horloge als het voor onderhoud ‘op reis’ gaat…

Waterproof

100 meter / 10 ATM

De meeste vormen van watersport:

De Reverso gaat op reis

zwemmen, duiken, zeilen, snorkelen in

“Allereerst bekijken we het horloge in ons eigen atelier”, vertelt

ondiep water

Bart Verweij, Andrea’s collega-horlogemaker bij Steltman. “Dat

Waterproof

200 meter / 20 ATM

is het voordeel van een horlogezaak met een eigen uurwerkma-

Alle vormen van watersport, incl.

ker. Bij horloges met een batterij vervangen we deze, we maken

diepzeeduiken

het uurwerk schoon en we vervangen de pakkingen zodat de

03:57

Wat kan er eigenlijk allemaal mis zijn met een uurwerk? Bart: “De tandwielen en de veer slijten door het gebruik, dat staalstof komt in het uurwerk en in de olie, waardoor deze dikker wordt.

Het uurwerk gaat dan steeds moeilijker lopen. Als je echt lang wacht, komt het zelfs compleet stil te staan. Als je daar niet op tijd wat aan doet, dan kan deze slijtage het uurwerk beschadigen en lopen eventuele reparatiekosten enorm op. Maar zelfs bij goed onderhoud kan olie indikken, bijvoorbeeld door blootstelling aan hoge temperaturen. Het is dus altijd wenselijk om de olie van tijd tot tijd te laten verversen.”

Do’s en Don’ts - Laat een reparatie alleen uitvoeren door een geautoriseerde dealer (voor zijn expertise en garantie op de reparatie) - Datum niet verzetten tussen 21.00 en 02.00 uur - Geen metalen armband dragen naast het horloge (dat voorkomt krassen) - Niet zwemmen met een waterresistant horloge - Vermijd heftige schokken, door bijvoorbeeld golfen, tennis en openhaardhout hakken

Aartsvijand “De grootste vijand van een uurwerk is echter….. water!”,

wijzers die haken of olie die niet goed verspreid is… Nadat de

vertelt Andrea. “Als de pakkingen ouder worden, kunnen ze

wijzerplaat en de wijzers op het uurwerk zijn teruggezet, wordt

gaan lekken, of als je de kroon hard hebt gestoten en deze een

het uurwerk in de kast nog eens afgeregeld. We zijn dan al vijf

beetje ontzet is, kan de pakking binnenin water gaan doorlaten.

uur bezig…”

Maar ook als je plotseling met koud water je handen wast, ter-

“Nadat we de nieuwe pakkingen hebben geplaatst, maakt de

wijl het heel heet is, kan condens ontstaan aan de binnenzijde

uurwerkmaker het horloge dicht en voert hij een waterdicht-

van de kast. Zelfs in een waterdicht horloge. En water in een

heidscontrole uit. Eventueel wordt de kast ook gepolijst, als de

uurwerk is funest. Dat betekent dat er roestvorming kan optre-

klant daar toestemming voor heeft gegeven, en natuurlijk wordt

den of dat de laklaag van de wijzerplaat aangetast kan raken.

de band gecontroleerd. Leren banden gaan niet langer dan een

Dan moeten we soms radertjes en zelfs wijzerplaten vervangen,

of twee jaar mee, door zweet en slijtage. Om stalen en gouden

wat bij sommige horlogemerken behoorlijk in de papieren kan

banden zo’n lang mogelijke levensduur te geven, kun je ze het

lopen. Om dat te voorkomen, adviseren we sowieso om elk jaar

beste zo strak mogelijk om de pols dragen.”

de waterdichtheid van een horloge te laten controleren.”

Maar wat gebeurt er nu in Duitsland met mijn horloge? Andrea:

Garantie

“Het horloge wordt uit elkaar gehaald en de wijzerplaat wordt

Ieder merk geeft een jaar garantie op de reparatie. Andrea:

van het uurwerk afgenomen. Het uurwerk wordt daarna voor-

“Horloges die opgestuurd zijn naar de fabrikant worden in ons

gespoeld in een speciale schoonmaakvloeistof voor horloges.

atelier ook nog even nagelopen, zodat we zeker weten dat

Hierdoor kan de uurwerkmaker schoner werken en ziet hij onef-

alles het doet. En dan kun je het horloge weer jaren met plezier

fenheden beter. Dan haalt hij het hele uurwerk met behulp van

dragen. Een jaarlijkse controle op waterbestendigheid, band-

een loep uit elkaar. Dat zijn in het geval van jouw Reverso, zo’n

schroeven en reiniging van kast en band wordt aanbevolen.

175 onderdeeltjes. Vaak worden hierna raderen, de opwindveer

Want het blijft een luxe artikel, met een ‘ouderwetse’ techniek.

en de veerton te vervangen. Ook kijkt de uurwerkmaker of de

Wees er dus zuinig op.”

tonkloof niet teveel speling heeft en of het anker niet op de heffing valt, waardoor het minder goed gaat lopen. Daarna wordt

Ik weet genoeg. Mijn Jaeger prijkt weer om mijn pols, en ik

het uurwerk nog eens gespoeld net als de losse onderdelen.

beloof plechtig dat ik het af zal doen bij iedere afwasbeurt…

Daarna wordt alles in elkaar gezet, met behulp van instrumenten (tools) die per merk en zelfs per kaliber verschillen. Je kunt je voorstellen dat wij hier voor onze merken een enorm arsenaal aan tools hebben liggen. Dan controleert de horlogemaker of alle raderen vrij staan. Ook wordt het spiraal apart gecontroleerd. Dan geeft hij het uurwerk olie. Dit gebeurt heel nauwkeurig: voor een simpel handwind horloge worden al minimaal vier oliën/vetten gebruikt! Daarna zet de uurwerkmaker het uurwerk in een regelapparaat om alle functies precies af te regelen. Dit is een tijdrovend proces, want er kan op zo’n kleine oppervlakte van alles misgaan, raderen die tegen elkaar zitten, chrono03:58

Horlogemakers Bart Verweij en Andrea van Steijn in het atelier van Steltman Watches

the new seiko astron gps solar. at last, a watch that adjusts to your time zone.

SAST003G â&#x201A;Ź2.650,-

dedicated to perfection ASTRON. The search for totally precise time, everywhere on the planet, is over. By developing a low-energy-consumption GPS receiver, Seiko has been able to create a watch that connects to the GPS network and uses it to identify both time of day and time zone. The new Astron recognises all 39 time zones on earth, is precise to one second every 100,000 years, and by taking all the energy it needs from light, never needs a battery change. If you can see the sky, you will know the local time, anywhere on our planet. Finally, time and space are united in a prestige watch. seiko.nl

Yves Bornand (direction Te k s t e n F o t o â&#x20AC;&#x2122; s B e r n a r d W e r k

Resources Humaines) toont een lade vol uurwerkmallen uit de historie van Piaget.

Op bezoek bij

De Manufacture de Haute Horlogerie Piaget

De historie blijft bewaard: De ruim

De voor Piaget kenmerkende wijzer

Handwerk is belangrijk bij iedere

Klaar om verder verwerkt

een eeuw oude onderdelenvoorraad

van de Tourbillon Relatif wordt met

stap in het ontstaan van een

te worden: de basis van

van Georges Piaget.

behulp van dit hiervoor speciaal

uurwerk, zoals hier bij het polijsten

een uurwerk.

ontwikkelde gereedschap gemaakt.

en het bijwerken van de kantjes.

03:60

OP BEZOEK BIJ

Een bezoek brengen aan een manufactuur is een wens van menig horlogeliefhebber. Omdat veel merken slechts spaarzaam bezoekers ontvangen en ze nu eenmaal niet om de hoek zitten, is dit helaas niet voor iedereen weggelegd. Watching neemt u daarom mee op reis naar bijzondere horlogemerken om de sfeer te proeven en om mee te kijken over de schouder van de horlogemaker.

Het stellen van de maanfase is

Kaliber 438P

een secuur werkje.

(handopwinding) is een van de ultraplatte uurwerken van Piaget. Het is slechts 2,1 millimeter dik.

Dit keer brengen we een bezoek aan Piaget. De reis begint in de bergen van de Zwitserse Jura voor een bezoek aan de manufactuur in La Côte-aux-Fées. Het merk, dat zijn oorsprong heeft in 1874, is hier sinds 1945 gevestigd. Hier worden de gecompliceerde uurwerken gemaakt en vindt nog het ouderwetse handwerk plaats. In La Côte-aux-Fées wordt sinds 1957 ook gewerkt aan de ultraplatte uurwerken waar Piaget bekend om staat, zoals het kaliber 9P met handopwinding uit 1957 (twee millimeter dik) en ’s werelds platste automatische kaliber 12P uit 1960 (2,3 millimeter dik).

Tot slot bezoeken we de Manufacture de Haute Horlogerie

Vanachter hun werkbank

Op het hightech

Piaget in Plan-les-Ouates, net buiten Genève. Op het

hebben de horlogemakers

hoofdkantoor in Plan-les-

hoofdkwartier vinden we onder meer de afdeling Research

zicht op het Jura-gebergte.

Ouates worden de nieuwe

& Development waar het afgelopen decennium bijna

In de wintermaanden bindt

modellen ontworpen.

dertig nieuwe uurwerken werden gecreëerd, inclusief een

menigeen in de lunchpauze

tourbillon, een dual time-zone flyback chronograaf en een

de ski’s onder.

perpetual calendar. Hier worden ook de meer eenvoudige uurwerken van Piaget geassembleerd. Maar waar je je binnen het bedrijf ook begeeft en wie je ook ontmoet: overal voel je het plezier en de trots die gepaard gaan met het werken bij Piaget.

Van het ouderwetse

De Altiplano Skeleton is een

handwerk in La Côte-aux-

recent wapenfeit uit de historie

Fées naar het vakmanschap

van Piaget. Het breekt twee

van nu: een hightech profile

wereldrecords: het is het platste

projector van Nikon.

automatische skelethorloge (5,34 millimeter) en het bevat

De manufacture in La Côte-aux-Fées is al sinds 1945 de plaats waar de gecompliceerde uurwerken worden gemaakt.

het dunste automatische skeletuurwerk (2,4 millimeter).

03:61

dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1

Doe mee Lezersaanbieding en Doewin meeeen Breitling horloge! en Doewin meeeen Breitling horloge! en Doewin meeeen Breitling horloge! en Doewin meeeen Breitling horloge! en win Doe meeeen Breitling horloge! en win een Breitling horloge!

Doe mee Workshop Uurwerktechniek en win een Breitling horloge!

Doe mee Doe mee en win een Breitling horloge! en win Doe meeeen Breitling horloge! en Doewin meeeen Breitling horloge! en win Doe meeeen Breitling horloge! en Doewin meeeen Breitling horloge! en win Doe meeeen Breitling horloge! en Doewin meeeen Breitling horloge! en Doewin meeeen Breitling horloge!

dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1

dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1

Meld je aan voor onze nieuwsbrief via www.wineenbreitling.nl of via de QR-code.

dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1

Meld je aan voor onze nieuwsbrief via www.wineenbreitling.nl of via de QR-code.

dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1

Meld je aan voor onze nieuwsbrief via www.wineenbreitling.nl of via de QR-code.

dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1

Meld je aan voor onze nieuwsbrief via www.wineenbreitling.nl of via de QR-code.

dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1

dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1

Meld je aan voor onze nieuwsbrief via www.wineenbreitling.nl of via de QR-code.

dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1

Meld je aan voor onze nieuwsbrief via www.wineenbreitling.nl of via de QR-code.

dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1 dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1

Zelf aan een uurwerk sleutelen. Het is een droom van veel horlogeliefhebbers. Paul van Zeeland Juweliers en Watching bieden u nu de kans: doe mee aan een workshop uurwerktechniek!

Meld je aan voor onze nieuwsbrief via www.wineenbreitling.nl of via de QR-code.

dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1 dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1

De workshop door Paul van Zeeland Juweliers. Deze juwelier (met vestigingen in Velp, Meld je aanwordt voorgeorganiseerd onze nieuwsbrief via www.wineenbreitling.nl of via deNijmegen, QR-code.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief via www.wineenbreitling.nl viaCenter de QR-code. aan horlogemerken.

In Velp is bovendien het of Service gevestigd.

dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1 Apeldoorn en Wageningen) heeft 09:35 een breed dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 Paginaaanbod 1

Het professionele, volledig uitgeruste Service Center is Breitling-gecertificeerd.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief via www.wineenbreitling.nl of via de QR-code.

dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1 dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1

In het Service Center krijgen zes Watching-lezers de mogelijkheid om een workshop te volgen. Onder leiding van gecertificeerde horlogemakers buigen zij zich over een bekend uurwerk: het vaak toegepaste ETA-kaliber 2824. Na een dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1 theoretische inleiding krijgen de deelnemers dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Paginade 1 gelegenheid om het uurwerk onder meer te demonteren, monteren, oliën en af te regelen.

Meld Meld je je aan aan voor voor onze onze nieuwsbrief nieuwsbrief via via www.wineenbreitling.nl www.wineenbreitling.nl of of via via de de QR-code.

QR-code.

Dealer van diverse merken horloges dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1 en sieraden.

Eigenvoor service atelier.nieuwsbrief Meld je aan onze

via www.wineenbreitling.nl of via de QR-code.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief via www.wineenbreitling.nl of via de QR-code.

Workshop Uurwerktechniek Velp,DeArnhemsestraatweg 35, vindt plaats op 19 of 26 januari. Deelname aan de workshop kost € 75,-. Er is plaats voor

dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1

Dealer en sier

Velp, A Telefoo Filialen en Wa

www.p Dealer en sier

Velp, A Telefoo Filialen en Wa Dealer www.p en sier

Velp, A Telefoo Filialen en Wa

www.p Dealer en sier

Velp, A Telefoo Filialen en Wa

www.p

Dealer van diverse merken horloges maximaal zes personen.

Telefoon 026-3613668. en sieraden.

Eigenvoor serviceonze atelier.nieuwsbrief via www.wineenbreitling.nl of via de QR-code.

Meld je aan Filialen in Nijmegen, Apeldoorn dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1 MeldArnhemsestraatweg je aan voor onze nieuwsbrief via www.wineenbreitling.nl of via de QR-code. en Wageningen.

Velp, 35, Dealer van diverse merken Wilt u meedoen?

Mailhorloges dan uw naam/adres/telefoonnummer naar redactie@watching.nl. Geef dan ook even door Telefoon 026-3613668. www.paulvanzeelandjuweliers.nl Officieel Breitling Service Centre - Omega level 3 - Rado level 3 en sieraden.

Eigen service atelier.nieuwsbrief datum uw voorkeur heeft.

Meld je aan voor onze via www.wineenbreitling.nl of via de QR-code.

Filialen inwelke Nijmegen, Apeldoorn dv Paul van Zeeland_Watching_def_Opmaak 1 03-09-12 09:35 Pagina 1 Meld je aan voor onze nieuwsbrief via www.wineenbreitling.nl of via de QR-code. en Wageningen.

Velp, Arnhemsestraatweg 35, 01:62 Dealer van diverse merken horloges Telefoon 026-3613668. www.paulvanzeelandjuweliers.nl Officieel Breitling Service Centre - Omega level 3 - Rado level 3 en sieraden.

Eigen service atelier.

Doe mee en win een Breitling horloge!

Meld je aan voor onze nieuwsbrief via www.wineenbreitling.nl of via de QR-code.

Dealer van diverse merken horloges en sieraden. Eigen service atelier.

Velp, Arnhemsestraatweg 35, Telefoon 026-3613668.

Filialen in Nijmegen, Apeldoorn en Wageningen. www.paulvanzeelandjuweliers.nl

Officieel Breitling Service Centre - Omega level 3 - Rado level 3

Stealth MARE

De duidelijke eigen stijl van Locman

Italiaans design

03:64

Te k s t E l z e m a r i e K a r s d o r p F o t o ’ s L o c m a n

Wie aan Italiaanse producten denkt, komt al snel op woorden als design, exclusiviteit en mode. Het is een beeld waar Locman met zijn horloges graag aan voldoet. Het Italiaanse horlogemerk streeft ernaar om innovatieve horloges te maken met een duidelijke eigen stijl.

Elba kennen we vooral als een aantrekkelijke bestemming voor

het merk vertegenwoordigd door TMH (Take Me Home) Watches &

toeristen en als het eiland waar Napoleon begin negentiende eeuw

Jewellery.

in ballingschap leefde. Het Toscaanse eiland is echter ook de plek

Hoewel trends belangrijk zijn voor Locman, is het meer dan een

waar Locman zijn roots heeft liggen. Het Italiaanse horlogemerk

Italiaans modemerk. Het bedrijf levert ook het officiële horloge van

werd hier in 1986 opgericht door Marco Montovani. In eerste

de Italiaanse strijdmacht. Voor leger, luchtmacht en marine ont-

instantie maakte de Locman Group horloges voor anderen, maar

wierp Locman een serie geavanceerde horloges die ook geschikt

in 1997 besloot het bedrijf om hiermee op te houden. Sindsdien

zijn voor extreem gebruik. Locman produceert daarnaast ook spe-

maakt Locman alleen nog horloges met de eigen merknaam op de

ciale lijnen voor Fiat, zoals de exclusieve Locman Fiat-500 limited

wijzerplaat.

edition.

Het is de ambitie van Locman om innovatieve horloges te maken voor consumenten die op zoek zijn naar originele, exclusieve en

Eyecatchers

trendy producten en zoals het een echt Italiaanse merk betaamt,

Een eyecatcher binnen de collectie van Locman is de Stealth, die

probeert het daarbij altijd een stap vooruit te lopen op de mode.

verkrijgbaar is met een automatisch uurwerk of met een quartz-

De collecties van Locman vallen ook op door het gebruik van inno-

chronograaf uurwerk. De meest recente uitbreiding van deze col-

vatieve materialen als titanium, carbon en aluminium.

lectie is de Stealth Mare. Deze sportieve chronograaf is onder alle

Als merk bestaat Locman dit jaar vijftien jaar en in die voor een

omstandigheden goed afleesbaar dankzij de duidelijke wijzerplaat

horlogemerk relatief korte tijd heeft het al flink naam weten te

en het gebruik van Superluminova op de uuraanduidingen en wij-

maken. Het opende tien monobrand boutiques en de horloges zijn

zers.

wereldwijd te koop bij zo’n 1.600 juweliers en horlogers, waarvan

Met de Montecristo laat Locman zich van zijn sportieve kant zien

er vierhonderd zijn te vinden in Italië. Met deze cijfers mag Locman

en dat geldt vooral voor de Montecristo Professional. Dit horloge

zich tot de hoofdrolspelers in de Italiaanse horlogerie rekenen.

werd in 2006 ontwikkeld in samenwerking met de Scuola Italiana di Orologeria (de Italiaanse school voor

Marina di Campo

horlogemakers) voor gebruik op grote diepte en

De horloges van Locman vinden hun oorsprong in Marina di

voor extreme sporten. Het is uitgerust met een

Campo. Het historische plaatsje met zijn kleine haven en kilo-

automatisch uurwerk of een quartz-chro-

meterslange zandstrand is populair bij toeristen, maar ook het

nograaf uurwerk. Eveneens opvallend

hoofdkantoor van Locman doet aan een toeristische bestemming

is de Change-collectie, die uit twee

denken. Hier, idyllisch gelegen aan de Middellandse Zee, ontstaan

modellen bestaat: de One voor heren

ideeën voor nieuwe horloges en worden technische en commerci-

en de Donna voor dames. Dankzij de

ële strategieën uitgewerkt. De horloges worden vervolgens gepro-

drie verwisselbare leren of siliconen

duceerd in het eigen atelier in Milaan. Daarnaast beschikt Locman

banden heeft dit model vele gezichten.

over kantoren in Florence, Milaan en New York. In ons land wordt

ONE 03:65

Te k s t M e l i n d a B r a a k s m a F o t o â&#x20AC;&#x2122; s C h o p a r d

Manufacture-uurwerk L.U.C

Chopard op zijn best Naast de glamour van de Happy Diamonds, de sportiviteit van de Mille Miglia en de fashion van de Ladies collectie, bouwt Chopard gestaag aan zijn reputatie van high-end watchmaker. De L.U.C collectie van handgemaakte, mechanische kwaliteitsuurwerken is de trots van directeur Karl-Friedrich Scheufele. Van het eerste kaliber 1.96 tot het meest recente 8 Hertz uurwerk uit de Chopard Manufacture, de L.U.C 01.06-L.

03:66

L.U.C 8HF

De L.U.C collectie is net zo bescheiden als de man die de

successen van Chopard toch vooral op het gebied van juwelen.

grondlegger is van de Chopard horlogeafdeling, co-president

Karl-Friedrich was er echter van overtuigd dat zijn bedrijf eigen

Karl-Friedrich Scheufele. Aan de afwerking, van binnen en van

uurwerken moest maken om het horloge-erfgoed van het merk

buiten, en het technische vernuft van het mechaniek kunnen

echt te kunnen eren en dat er zeker commerciële mogelijkheden

de ware liefhebbers echter het vakmanschap zien waarmee de

lagen. Daarom overtuigde hij zijn vader en de rest van de familie

horloges zijn gemaakt. En daar past geen bescheidenheid, daar

ervan dat de toekomst van Chopard in mechanische horloges

past trots.

lag.

Scheufeles visie, om Chopard (weer) als horlogemaker op

Vader Karl gaf hem het groene licht om in 1993 een geheim

de kaart te zetten, werpt inmiddels zijn vruchten af. Met zijn

horlogeproject te lanceren. Karl-Friedrich koos vervolgens

enorme doorzettingsvermogen bereikte Karl-Friedrich wat

niet de gemakkelijkste manier om een origineel kaliber te

maar weinig andere jonge merken lukte, hij creëerde een echte

creëren: er moest een micro-rotor op voor maximale flexibiliteit,

horlogemanufacture. Met zijn vrouw Christine op marketing,

een automatische opwinding in twee richtingen om de

productie en financiën, leidt Scheufele de Chopard Manufacture

betrouwbaarheid te garanderen, een behoorlijke gangreserve

met een mengeling van ratio en emotie, waardoor hij zijn

en het moest mogelijk zijn om er complicaties in te integreren.

beslissingen nooit alleen op commerciële of statistische feiten

Daarnaast was een esthetisch verantwoord uiterlijk een vereiste.

baseert. Deze manier van werken heeft inmiddels geleid tot een

De nieuwe ‘Manufacture’ werd heel discreet opgezet in de Val-

uitgebalanceerde topcollectie uurwerken.

de-Travers en men begon te werken aan kaliber ASP 94. Het werd een mislukking. Het uurwerk maakte veel te veel geluid en

Horloge-erfgoed

paste niet in de gewenste productiestrategie. Met een schone

Niet dat de familie Scheufele (sinds 1963 directeur van het

lei werd begonnen aan een nieuw uurwerk, de L.U.C 1.96 (in

familiebedrijf Chopard en van huis-uit juweliers) stond te

de L.U.C 1860), met dubbele veerton (L.U.C Twin Technology),

trappelen om een horlogetak aan hun firma toe te voegen.

waarbij de letters L.U.C refereerden aan de grondlegger van het

Louis-Ulysse Chopard was in 1860 weliswaar ooit als

merk, Louis-Ulysse Chopard.

horlogemaker begonnen, maar inmiddels lagen de grote

Dit eerste automatische kaliber, met een 22 karaat gouden micro-

03:67

L.U.C 1860

L.U.C VARINER Tourbillon

rotor, een dubbele veerton en 65 uur gangreserve werd gepre-

De L.U.C-familie groeit

senteerd in 1996. Het was daarvoor uitentreuren getest in een

In de jaren die volgden werden negen verschillende

bescheiden, gehuurde productieruimte in Fleurier dat ultramoder-

uurwerkfamilies gepresenteerd (96, 97, 98, 02, 04, 05, 03,

ne productiefaciliteiten en zo’n twaalf horlogemakers huisvestte.

06, 01) en werden 48 variaties ontworpen en geproduceerd,

Om de groei van het bedrijf bij te kunnen houden, kocht Chopard

waaronder de L.U.C 96.01-L, de L.U.C 98.01-L (met het

het pand al snel aan en in 2000 werd het geheel gerenoveerd.

gepatenteerde Quattro uurwerk met vier veertonnen); de

Inmiddels werken er 145 mensen in de fabriek en is er meer dan

L.U.C 02.01-L (Tourbillon); de L.U.C 97.03-L (Tonneau) en

45 miljoen Zwitserse frank in het horlogebedrijf geïnvesteerd.

het L.U.C 03.03-L chronograafuurwerk. Sommige daarvan

Historisch overzicht L.U.C L.U.C 1860

als ‘s werelds eerste, door Chopard

L.U.C 11CF kaliber, het eerste

L.U.C Lunar Big Date

1997: het eerste model in de L.U.C

gepatenteerde, vierarmige Variner

geïntegreerde chronograafuurwerk

2009: model met driedimensionale

collectie, kaliber 1.96. Gelimiteerde

variabele inertia (vertraging)

uit de Manufacture met

maanfase en grote datum.

editie van 1860 stuks, gekozen tot

balans, waarbij het ritme van

verscheidene gepatenteerde

Watch of the Year in Zwitserland.

de schommeling door vier

innovaties.

vertragingsblokjes wordt aangepast, L.U.C Quattro

voor een verbeterde precisie.

2000: gepatenteerde innovatie

2009: tot 100 stuks gelimiteerde L.U.C XP

editie met Chopards eerste siliconen

2006: ultradun horloge dat de eerste

échappement.

van vier veertonnen (twee

L.U.C. Regulator

prijs won in de ‘Ultra-thin categorie’

sets gestapelde tonnen) met

2004: miniatuurversie van de

bij de Geneva Watchmaking Grand

L.U.C All-In-One

gegarandeerde negendaagse

traditionele regulateurklok. Het

Prix.

2010: Equation of Time met

gangreserve.

model werd verkozen tot Watch of the Year in Zwitserland.

L.U.C Tonneau

eeuwigdurende kalender, tourbillon, L.U.C Tech Twist

chronometer-gecertificeerd door

2006: origineel model met kroon op

COSC en met Zegel van Genève.

2001: tonneau-vormig automatisch

L.U.C Lunar One

4 uur voor optimaal draagcomfort en

L.U.C 3.97 uurwerk met micro-rotor.

2005: eeuwigdurende kalender met

kleine secondewijzer op 7 uur.

unieke driedimensionale maanfase L.U.C Tourbillon

display. L.U.C 96 QP uurwerk.

2003: Chopards eigen COSC-

03:68

L.U.C Tourbillon Tech Twist

gecertificeerde tourbillonuurwerk

L.U.C Chrono One

zette de Chopard Manufacture op

2006: markeert de tiende verjaardag

de kaart. Innovatieve eigenschappen

van de Chopard Manufacture.

L.U.C 8HF 2012 : L.U.C 01.06-L uurwerk, het

L.U.C Strike One

eerste hoogfrequentieuurwerk (8

2007: eerste L.U.C model dat op elk

Hertz, 57.600 trillingen per uur,

uur een klokje luidt.

vph) dat ooit door COSC werd gecertificeerd.

L.U.C Lunar One

L.U.C All-In-One

hebben nieuwe technologieën aan boord, ontwikkeld door

eerst industrieel geproduceerde basisuurwerken (‘ébauches’

Chopard Technologies, de research and development divisie

of ‘blanks’) van de productielijn met de hoge kwaliteit die Karl-

van de Chopard groep. In 2006, bij de tiende verjaardag van

Friedrich Scheufele eist. Het doel is om in 2014 een output van

de Chopard Manufacture, opende de trotse Karl-Friedrich

12.000 stuks per jaar bereiken, waarvan tweederde automatische

Scheufele, zelf een fervent horlogeverzamelaar, het L.U.CEUM,

uurwerken zijn en een derde chronograafkalibers.

waar historische horloges en klokken vanaf 1500 tot heden zij

Het eerste Chopard uurwerk uit de Fleurier Ebauches, de

aan zij liggen met modellen uit de L.U.C collectie.

Chopard 01.01-C, was een in serie geproduceerd uurwerk op

Alle L.U.C horloges worden volledig met de hand gemaakt en

basis van ideeën die nog dateerden uit de ontwikkelingsfase

afgewerkt, en alle horloges zijn chronometer-gecertificeerd

van het L.U.C 03.03-L chronograafkaliber. De Chopard 01.01-

door de COSC (met uitzondering van de L.U.C XP die

C is een automatisch kaliber met drie wijzers en een instant

geen secondewijzer heeft). Veel van de modellen hebben

datumverzetting en een stop seconds functie. Dit kaliber is

daarbij ook nog eens het prestigieuze Poinçon de Genève

Chronofiable-gecertificeerd, wat betekent dat het gedurende drie

kwaliteitskeurmerk. Omdat het beste niet goed genoeg is

weken onafgebroken is getest en onder andere een versneld

voor Karl-Friedrich Scheufele ontwikkelde hij, samen met drie

verouderingsproces heeft ondergaan. Het meest recente kaliber is

andere horlogemakers die gevestigd zijn in Fleurier (Parmigiani

het automatische kaliber Chopard 01.04-C, dat nu in alle Classic

Fleurier, Bovet en Vaucher) ook een nieuw, nog strenger

Manufacture horloges wordt geplaatst.

kwaliteitskeurmerk: de Fleurier Quality Foundation. Inmiddels

Het meest recente high-end L.U.C horloge, afkomstig uit de

hebben drie L.U.C modellen ook een certificering van de

Chopard Manufacture in Fleurier, is de titanium L.U.C 8F met het

Fleurier Quality Foundation, de L.U.C Quality Fleurier in witgoud

8 Hertz L.U.C 01.06-L uurwerk (57.600 vph). Normaal gesproken

en in roségoud, de L.U.C Tech Quality Fleurier in witgoud,

tikt een mechanisch horloge met 4 Hz, dus half zo snel. Dit is

alle gelimiteerd tot 250 stuks, en de L.U.C Triple Certification

het eerste 8 Hz uurwerk dat

Tourbillon, van 100 stuks.

ooit COSC-gecertificeerd werd. Het uurwerk heeft een

Fleurier Ebauches

gangreserve van zestig uur en

Om de kwaliteitscontrole over het eindproduct optimaal te

werd ontwikkeld en bedacht

houden, richt Chopard zich inmiddels op verticale integratie

door Chopard Technologies.

van het productieproces. Hiertoe heeft het merk in 2007 de

Het eerste pre-productieaantal

Fleurier Ebauches opgericht, oftewel een eigen atelier dat

bestond uit honderd stuks. Laten

basisuurwerken en onderdelen produceert, die serieproductie

we hopen dat er snel meer van

mogelijk maken. Wellicht om minder afhankelijk te worden

dit moois volgt….

van de Swatch Group, maar zeker ook om de productie op te kunnen voeren, werd zesduizend vierkante meter productieruimte aangekocht en in 2008 kwamen er voor het

Karl-Friedrich Scheufele 03:69

Grรถnefeld Exclusive Timepieces en Christiaan van der Klaauw Astronomical Watches

Als horlogeland mag ons landje zich natuurlijk niet vergelijken met Zwitserland, maar er zijn in ieder geval twee Nederlandse merken die zich met de gerenommeerde merken uit dit land kunnen meten. In het Friese Nijehaske is Christiaan van der Klaauw Astronomical Watches gevestigd. Nederlands eerste internationaal bekende horlogemaker legde de basis voor een

03:70

Te k s t E l z e m a r i e K a r s d o r p F o t o ’s J a n B u w a l d a , C h r i s t i a a n v a n d e r K l a a u w en Grönefeld

DANIËL REINTJES EN CHRISTIAAN VAN DER KLAAUW

bedrijf dat een mooie toekomst tegemoet lijkt te gaan. In het Twentse Oldenzaal vinden we Grönefeld Exclusive Timepieces. Hier werken Bart en Tim Grönefeld aan twee zeer gecompliceerde horloges die hun weg over de hele wereld vinden. In deel III van de serie Dutch Made sprak Watching met hen over verleden, heden en toekomst.

03:71

Tim en Bart Grönefeld

Grönefeld Exclusive Timepieces:

Haute horlogerie uit Oldenzaal Sinds Bart en Tim Grönefeld veertien jaar

de horloge-industrie waar al drie generaties werken, maar dat

geleden het familiebedrijf van hun vader

zijn niet allemaal horlogemakers. Het zou geweldig zijn als wij

overnamen, hebben de broers er hard aan gewerkt om hun ambitieuze ideeën in

het bedrijf verder kunnen opbouwen en straks aan iemand kunnen nalaten.”

daden om te zetten. Ze openden een bou-

Wie zijn Bart en Tim Grönefeld?

tique waar liefhebbers terecht kunnen voor

Het vak van horlogemaker zit Bart (43) en Tim (40) in

bijzondere merken en ze ontwierpen, maakten en verkochten twee zeer gecompliceerde horloges: de GTM-06 en de One Hertz.

de genen. Tim: “Het was altijd wel de bedoeling dat wij het bedrijf zouden overnemen en de techniek sprak ons sowieso al heel erg aan. We zijn daarom naar de vakschool voor horlogemakers gegaan, ik in Schoonhoven en Bart in Rotterdam. Hier hebben we geleerd hoe een horloge

Tim Grönefeld: “De lat ligt hoog, maar die gaat absoluut nog verder omhoog” 03:72

Het verleden

werkt en hoe je het kunt repareren, maar in Zwitserland

Bart en Tim Grönefeld hebben dit jaar iets te vieren. Het is

hebben ze ons echt laten zien wat passie en vakwerk is.”

namelijk precies honderd jaar geleden dat hun grootvader

Zij volgden hier een opleiding aan de gerenommeerde

zich als horlogemaker in Oldenzaal vestigde. Johan Grönefeld

vakopleiding Wostep (Watchmakers of Switzerland Training

opende in 1912 zijn atelier aan de Steenstraat en in 1974

and Educational Progam) in Neuchâtel en werkten jarenlang

gaf hij het stokje over aan zijn zoon Sjef. Deze verrichtte het

bij Audemars Piguet. Hier hield Tim zich bezig met de

onderhoud en reparaties van horloges en opende een winkel

montage van tourbillons en het

waar horloges in het middensegment werden verkocht.

afregelen van uurwerken. Bart was

In 1998 kon hij op zijn beurt het bedrijf aan Bart en Tim

technisch verantwoordelijk voor de

doorgeven.

gecompliceerde horloges.

Het familiebedrijf heeft dit jaar dus een honderdjarig jubileum te vieren, maar Bart en Tim Grönefeld hebben het zo druk

De boutique

dat de tijd ontbreekt om hier uitgebreid bij stil te staan.

Exceptionele horloges voor

Trots op dit jubileum zijn ze echter wel degelijk. “We zijn er

onderscheidende mensen. Met

hartstikke trots op! Vooral omdat wij al de derde generatie

dit motto openden Bart en Tim

horlogemakers zijn”, zegt Bart. “Er zijn wel meer bedrijven in

eind 2009 de Grönefeld Boutique.

GTM-06

IBB Amsterdam +31 (0) 20 3428080

Hier kunnen horlogeliefhebbers terecht voor horloges van

Met hun vele reizen zien hun werkdagen er niet meer uit

onafhankelijke horlogemakers als Speake-Marin, Sarpaneva,

zoals ze dat als horlogemaker gewend waren. Tim: “Ik dacht

S.U.F., McGonigle, Kees Engelbarts, Cornelius & Cie en

altijd: als mensen onze horloges mooi vinden, dan kopen ze

Christiaan van der Klaauw. Volgens de broers is er steeds

ze wel, maar er komt meer bij kijken. Het gaat ook om het

meer interesse voor dit soort merken. “De belangstelling

marketingverhaal. Gelukkig zijn we redelijk sociaal en we

voor independents zoals wij neemt steeds meer toe, al staan

vinden het leuk om onze klanten te ontmoeten. We vertellen

we nog steeds aan het begin. De echte verzamelaar kent

gewoon ons verhaal en we staan achter wat we doen. Daar

ons inmiddels wel, maar er is nog een lange weg te gaan.

hebben we geen groot marketingbudget voor nodig.” De

Het nadeel van onze horloges is dat de techniek aan de

vele bijkomende werkzaamheden hebben echter ook een

voorkant niet heel goed zichtbaar is. Dat moet echt worden

nadeel. “Ik denk dat we op dit moment maar dertig procent

uitgelegd.”

van onze tijd achter de werkbank doorbrengen”, zegt Bart.

“Dat is een beetje weinig. Het is namelijk ontzettend lekker

De horloges

om een dag achter de werkbank te kunnen zitten. Dat is

Toen Bart en Tim Grönefeld eind 2008 hun eerste horloge

relaxed.”

presenteerden, zal dat slechts weinig horlogeliefhebbers zijn

Bart en Tim Grönefeld zijn tevreden met wat ze de afgelopen

ontgaan. Ze zaten aan tafel bij Pauw & Witteman en op de

jaren hebben bereikt. Bart: “Onze ambitie is om bij de top te

Miljonair Fair was hun horloge het eerste artikel dat werd

horen. We worden steeds vaker in één adem genoemd met

verkocht, en wel voor een bedrag van ruim drie ton. De

horlogemakers als Kari Voutilainen en Vianney Halter. We

GTM-06 is dan ook niet zomaar een horloge. De tourbillon

vinden zelf dat we erbij horen en dat wordt nu steeds vaker

met minutenrepetitie is nog altijd het meest gecompliceerde

door anderen bevestigd.”

horloge dat ooit in Nederland werd gemaakt. De broers kijken bijna vier jaar later met veel plezier terug op hun

De toekomst

spraakmakende debuut. “Met de GTM-06 hebben we

Toen Grönefeld Exclusive Timepieces in 2009 de GTM-

onszelf in één keer op de kaart gezet en er wordt nog steeds

06 presenteerde, gaf het daarmee meteen een sterk

over dit horloge gesproken”, zegt Tim.

visitekaartje af. De One Hertz was vorig jaar een waardige

De opvolger van de GTM-06 is de One Hertz, die in 2011

opvolger, maar kunnen de Oldenzaalse horlogemakers

verscheen. Toegankelijker voor een breder publiek, maar

zichzelf met hun derde horloge nog overtreffen? Ze weten

eveneens heel bijzonder door de onafhankelijke ‘dead

zeker dat dat gaat lukken. “De lat ligt hoog,

seconds’. Bij deze complicatie loopt de secondewijzer niet

maar die gaat absoluut nog verder

in een vloeiende beweging, maar in stapjes van telkens een

omhoog”, zegt Tim Grönefeld,

seconde rond de wijzerplaat. Het horloge werd vorig jaar

die slechts een heel klein

door bezoekers van de internationale website Timezone

tipje van de sluier wil

verkozen tot horloge van het jaar, waarbij het tal van

oplichten. “Onze

gerenommeerde merken achter zich liet.

passie ligt bij gecompliceerde

Het heden

horloges, maar

Bart en Tim Grönefeld hebben het druk, of zoals Tim

we hebben nog

het zegt: “Knetterdruk”. In zo’n anderhalve maand tijd

zeker twee à

reisden ze naar Hong Kong, Taiwan, Shanghai, Singapore

drie jaar nodig

en Zwitserland om hun horloges bij klanten te bezorgen,

voordat ons

juweliers te bezoeken, presentaties te geven en met

derde horloge

toeleveranciers te overleggen. Het zijn hectische maanden,

is.”

klaar

maar de broers genieten ervan. Bart: “We zien graag wat van het land als we op reis zijn en vooral het afleveren van een horloge is geweldig. In Taiwan hebben we een horloge bezorgd bij iemand die een verzameling heeft met alleen maar complicaties. Het is prachtig om daar tussen te liggen.”

03:74

www.gronefeld.nl

One Hertz

Christiaan van der Klaauw Astronomical Watches:

Astronomische hoogstandjes uit Nijehaske Jarenlang was Christiaan van der Klaauw

idee dat dat komt omdat veel mensen hem simpelweg niet

Nederlands enige horlogemaker die zowel

kunnen volgen. Er zijn slechts weinig mensen op de wereld

in binnen- als buitenland op waardering mocht rekenen. Hij geniet inmiddels

behandelen.”

Christiaan van der Klaauw (69) presenteerde in 1996 zijn

gedeeltelijk van zijn pensioen terwijl hij

eerste horloge: de Satellite du Monde. Eind jaren negentig

een nieuwe generatie ondernemers en

deed hij de horlogewereld opnieuw versteld staan met de

horlogemakers bijstaat die zijn werk voortzetten. Het merk blijft daarbij bij

presentatie van het Planetarium, het kleinste planetarium ter wereld. Inmiddels is de naam Christiaan van der Klaauw zowel de naam van de horlogemaker als van een

zijn basis: horloges met astronomische

horlogemerk. Het bedrijf leidt hij samen met designer Daniël

complicaties.

Reintjes. Maurice Doppert en Sander Franken nemen

Het verleden Dat Christiaan van der Klaauw bekend is geworden als de maker van astronomische horloges, is volgens hem zelf voor een belangrijk deel aan het toeval te danken. De eerste stap in deze richting zette hij in de jaren zestig door te kiezen voor een opleiding aan de Instrumentenmakerschool in Leiden. Tijdens een stage bij de Leidse Sterrenwacht raakte hij geboeid door de astronomie, een interesse die hem sinds die tijd nooit meer heeft losgelaten. Toen hem vervolgens werd gevraagd om de Klokkenmakerij Friesland op te zetten, hoefde hij niet lang na te denken. “Mijn vak uitoefenen en tegelijkertijd creatief bezig zijn, dat verveelt nooit.” Zijn belangstelling voor de astronomie en de ervaring die hij

Christiaan van der Klaauw: “Ik heb nog zoveel ideeën liggen, er zijn steeds weer nieuwe uitdagingen.”

die dit kunnen; zulke mensen moet je met heel veel respect

opdeed met het maken van klokken, kwamen uiteindelijk

tegenwoordig de juridische en commerciële kant van de onderneming voor hun rekening.

Wie is Daniël Reintjes?

Daniël Reintjes (50) volgde een opleiding tot designer in Amsterdam en ontwierp onder meer een eigen collectie lederwaren met de merknaam Dark Rush. Tot de collectie van Dark Rush behoren ook horloges en zo kwam Daniël Reintjes ruim tien jaar geleden terecht bij Christiaan van der Klaauw. Hij vroeg hem zijn horloges te maken, Christiaan zei ‘ja’ en van het een kwam het ander. Over de vraag of hij het bedrijf wilde overnemen, heeft Daniël goed moeten nadenken. “Ik heb nog meer bedrijven en ik heb het erg druk. Maar het is een grote eer als iemand je dit vraagt en het ligt wel heel dicht bij de dingen die ik doe.” Inmiddels

bij elkaar in het merk dat we vandaag de dag kennen als Christiaan van der Klaauw Astronomical Watches Wie is Christiaan van der Klaauw?

Een horlogemaker die zijn mening niet onder stoelen of banken steekt. Een autodidact, die van huis uit geen astronoom of horlogemaker is, maar er toch steeds weer in slaagt om horloges met complexe astronomische complicaties te bedenken. Eigenzinnig is ook een woord dat vaak wordt gebruik om Christiaan van der Klaauw te beschrijven, maar zakenpartner Daniël Reintjes is het daar niet mee eens: “Ik ken Christiaan nu al zo’n tien jaar. Hij wordt vaak als eigenzinnig beschouwd, maar ik heb het

Planetarium 03:75

REAL MOON 1980

REAL MOON JOURE

zijn we vier jaar verder en broeden Christiaan van der Klaauw en

afgesproken dat Christiaan op basis van vrijwilligheid tot het einde

Daniël Reintjes samen op nieuwe ontwerpen van astronomische

bij de zaak betrokken blijft. Zolang hij het kan en zolang hij er zin in

horloges. Wat Christiaan betreft, was het logisch om Daniël Reintjes

heeft.” Van der Klaauw zelf lijkt in ieder geval plezier te beleven aan

te vragen om zijn opvolger te worden. “Hij is gewoon een heel goede

de samenwerking. “Ik heb nog zoveel ideeën liggen, er zijn steeds

ontwerper.”

weer nieuwe uitdagingen.”

Sinds de overname is er veel veranderd bij Christiaan van der Klaauw

Astronomische horloges

Astronomical Watches. Het atelier aan huis is verruild voor een

Christiaan van der Klaauw staat bekend om zijn horloges met

modern bedrijfspand in het Friese Nijehaske. Daniël Reintjes: “Ik denk

astronomische complicaties. De nieuwste aanwinst op dit gebied

dat we het beter doen dan Christiaan ooit gedaan heeft. Hij deed

is de Real Moon Joure. Dit horloge toont de maanfase met behulp

alles alleen. Tegenwoordig maken we gebruik van CNC-machines, er

van een 3-dimensionale maan op 6 uur. Eerder al verscheen de Real

is meer kennis en we hebben meer hulp van buitenaf.” Christiaan zelf

Moon 1980. Het jaartal verwijst naar het jaar waarin Christiaan van

is het daarmee eens: “We zijn nu veel professioneler bezig.”

der Klaauw opzien baarde met zijn klok met een driedimensionale maan. In het horloge wordt het 3d-maantje gecombineerd met een

De toekomst

complicatie die de declinatie van de zon aangeeft. Het logo (een

Om een blik te werpen op de toekomst van Christiaan van der Klaauw

zonnetje) maakt hierbij een verticale beweging langs de tekens van de

Astronomical Watches, moeten we vooral naar het verleden kijken.

dierenriem.

“We zijn terug gegaan naar de basis en dat is het astronomische

De Real Moon horloges zijn een goed voorbeeld van hoe designer en

horloge. Dat is waarin Christiaan zich onderscheidde en waar we

horlogemaker elkaar kunnen aanvullen. Christiaan van der Klaauw:

uniek in zijn. Dat zullen we ook blijven doen, bij ons zal je geen

“Het design is van Daniël evenals het basisidee van de 3D maan. Dan

horloge tegenkomen zonder astronomische complicatie”, zegt Daniël

gaan we samen verder filosoferen en zo kwamen we op het idee om

Reintjes, die ook de kwaliteit van de horloges verder wil verbeteren.

de declinatie van de zon eraan toe te voegen. Linksom of rechtsom

“Het is onze ambitie om ons binnen niet al te lange tijd te kunnen

komen we tot iets moois. Je gooit er een kwartje in en er komt van

meten met de beste Zwitserse merken. We groeien daar nu langzaam

alles uit.”

naartoe.”

Maar hoe ziet de toekomst voor het merk Christiaan van der Klaauw

Het heden

eruit als de naamgever er straks echt mee ophoudt om zijn tijd aan

Wie Christiaan van der Klaauw hoort praten, zou niet denken dat hier

zijn hobby’s te besteden? Wat Daniël Reintjes betreft, zal er dan

een pensionaris spreekt al probeert hij tegenwoordig wat meer tijd

weinig veranderen. “We hebben nog voor zeker twintig jaar aan

vrij te maken voor hobby’s als fietsen en het schilderen van stillevens.

ontwerpen voor astronomische horloges liggen!”

Volgens Daniël Reintjes kan de horlogemaker echter nog best even mee. “Zeventig is het nieuwe vijftig”, grapt hij. “We hebben destijds

03:76

www.klaauw.com

â&#x20AC;&#x153;It is the Moments, not the Secondsâ&#x20AC;?

TM

Dit handgemaakte Zwitserse horloge wordt speciaal voor u vervaardigd met de 12 belangrijkste gebeurtenissen in uw leven.

Door aan de kroon te draaien bewegen de wijzers op een unieke manier naar de leeftijd van deze momenten die tevens ieder jaar automatisch wordt gecorrigeerd. De Retrograde aanduiding boven in de wijzerplaat toont het moment van de gebeurtenis, en de jaarkalender. Hoe dichter de twee wijzers naar elkaar toe staan, hoe urgenter de belangrijke momenten in uw leven nabij komen.

A personalized classical watch for the moments most dear to you.

Kijk voor een animatie en informatie op www.montreanniversaire.com Hoflaan 14, 6041NV Roermond, The Netherlands, +31 475 337408

Valerii Danevych en zijn favoriete materiaal: de berk

Valerii Danevych

Honderd

procent 03:78

OPGEMERKT

In de schaduw van de grote merken bevinden zich talloze kleine horlogemerken die vaak bijzondere horloges maken. In Opgemerkt krijgen deze merken de aandacht die zij verdienen. Dit keer: Valerii Danevych.

Hout is een materiaal waar je veel dingen van kunt maken. Huizen, hutten, meubels, klokken en horloges bijvoorbeeld. Horloges? Ja, inderdaad, horloges en dan hebben we het niet alleen over een kast of een wijzerplaat, maar over het complete horloge. Inclusief het uurwerk! De horlogemaker die erin slaagt om van een stukje hout een redelijk nauwkeurig horloge te maken, is Valerii Danevych. De Oekraïner fabriceert vrijwel alle onderdelen van een horloge van hout, met uitzondering van de veer en het glas natuurlijk.

Valerii Danevych (43) is, net als zijn vader, van oorsprong een meubelmaker. Doordat hij regelmatig houten klokken ter reparatie of restauratie aangeboden kreeg, raakte hij steeds meer geïnteresseerd in het mechanisme. Hij begon eenvoudige reparaties van uurwerken te verrichten en zo ontstond de wens om zelf een klok te bouwen, van het uurwerk tot aan de kast. “Ik beschikte alleen niet over het juiste gereedschap en had ook geen ervaring met metalen. Wel wist ik veel over de kwaliteiten van verschillende houtsoorten en

had ik veel ervaring met houtbewerking.

Ik besloot daarom een uurwerk voor een klok te maken zonder metalen onderdelen te gebruiken”, vertelt Valerii Danevych. “Na enkele mislukkingen lukte dit uiteindelijk en gemotiveerd door dit succes ben ik verder gegaan met het maken van houten klokken en horloges, maar dan steeds kleiner en gecompliceerder.”

Uitdagingen Het maken van een minuscuul houten uurwerk stelt de Oekraïner voor tal van uitdagingen. Zo moest hij de benodigde gereedschappen om de onderdelen te maken zelf maken en het kleinste houten onderdeel heeft een diameter van slechts 0,1 millimeter. De grootste uitdaging voor de horlogemaker is echter de keuze van de materialen.

“Je moet rekening houden met de kwaliteiten van verschillende houtsoorten en het hout moet bovendien goed gedroogd worden”, zegt de Oekraïner, die om aan materiaal te komen regelmatig het bos in trekt.

Hij maakt vooral veel gebruik van berken

met boomkanker. De knobbelige uitstulping die we wel eens op bomen tegenkomen, is bij uitstek geschikt om uurwerkonderdelen van te maken. “Dit hout is dichter van structuur dan andere houtsoorten en bovendien beter bestand tegen verschillende omgevingsinvloeden.”

Het mag voor zich spreken dat de houten horloges van Valerii Danevych zich niet laten vergelijken met horloges zoals we die kennen.

Ze zijn niet shockproof of waterdicht en wat de nauwkeurigheid betreft, moet rekening worden gehouden met een afwijking van twee tot drie minuten per dag. Valerii Danevych: “Hout is niet zo sterk als metaal en ik zou het dan ook niet aanraden om deze horloges voor intensief dagelijks gebruik te dragen.”

Kunstwerkjes In het maken van houten klokken en horloges heeft Valerii Danevych zijn professionele roeping gevonden. “Ik hou van experimenteren, miniaturiseren en nieuwe uitdagingen.

Dit complexe werk heeft een grote aantrekkingskracht op mij”, zegt Valerii Danevych die zichzelf niet ziet als horlogemaker. Een gewiekst zakenman is hij evenmin. Hij ziet zichzelf vooral als een kunstenaar; de houten klokken en horloges zijn zijn kunstwerken.

De horloges van Valerii Danevych zijn bepaald geen massaproductie. Hij maakt drie tot vier klokken en horloges per jaar. Op dit moment zijn twee horloges gereed voor de verkoop: een herenhorloge en een piepklein dameshorloge met flying tourbillon. De prijzen van de kunstwerkjes van Valerii Danevych lopen uiteen van € 5.000,- voor een miniatuur wandklok tot € 98.000,- voor het dameshorloge met flying tourbillon.

03:79

SELECTED DEALERS: AMSTERDAM: Romeo Vetro ( hoek P.C. Hooftstraat) - T +31 (0)20 470 27 05 I APELDOORN: Juwelier Cees de Vries - T +31 (0)55 521 67 38 I BOVENKARSPEL: Juwelier van den Mosselaar - T +31 (0)228 51 58 27 I CAPELLE A/D IJSSEL: Juwelier Julia´s - T +31 (0)10 284 72 70 I BREDEVOORT: Technisch Uurwerkcentrum & Klokkenmaker Jan Ubels - T +31 (0) 543 47 78 30 I GRONINGEN: Juwelier Trent - T+31 (0)50 851 23 33 I HELLEVOETSLUIS: Juwelier Clockwise - T +31 (0)181 32 77 77 I HILVERSUM: Juwelier Rutgers - T +31 (0)35 624 58 67 I MEPPEL: Juwelier Jan ten Hoor - T+31 (0)522 25 99 86 I MIDDELHARNIS: Juwelier Kern - T+31 (0) 187 48 25 67 I OSS: Juwelier Marijnissen - T +31(0)412 62 20 75 ORIGINAL JEWELLERY & WATCHES DISTRIBUTION BENELUX: TMH watches & jewellery: T +31 (0)24 641 76 11 www.takemehome.nl

Klassieker van Oris

Te k s t E l z e m a r i e K a r s d o r p F o t o â&#x20AC;&#x2122; s O r i s

Big Crown en Pointer Date

Big Crown Original Pointer Date

03:82

DE KLASSIEKER

Elk merk heeft zijn klassieker, een model dat al decennia lang deel uitmaakt van de collectie en dat elk voorbijgaand modebeeld heeft overleefd. Waarom juist deze horloges zijn uitgegroeid tot klassiekers, wordt duidelijk in Watching. Dit keer: de Big Crown en de Pointer Date, de twee meest opvallende designkenmerken van Oris.

Zoals dat voor veel Zwitserse horlogemerken geldt, kan ook Oris terugkijken op een lange historie. Twee vindingen uit de afgelopen honderd jaar zijn echter tot op de dag van vandaag overeind gebleven: de Pointer Date en de Big Crown. Beiden zijn al zo’n zeventig jaar oud en zijn vandaag de dag sterk vertegenwoordigd in de collectie van Oris.

Oris bestaat sinds 1904 toen het werd opgericht door de horlogemakers Paul Cattin en Georges Christian uit Le Locle.

Ze vestigden zich in het pittoreske Hölstein en noemden hun merk Oris, naar een beekje en een vallei in de omgeving van het dorpje. Het merk is nog altijd gevestigd op de plek waar het meer dan honderd jaar geleden allemaal begon, al zijn er sindsdien natuurlijk wel enkele uitbreidingen geweest om de groei van het merk mogelijk te maken.

Het jaar 1938 betekende een mijlpaal in de historie van Oris. In dat jaar maakte namelijk het Pointer Calendar uurwerk zijn debuut. Hierbij wordt de datum aangeduid door een wijzer die langs de datumring rondom de wijzerplaat loopt.

In de jaren zeventig had Oris net als de hele Zwitserse horloge-industrie zwaar te lijden onder de concurrentie van quartz uurwerken uit het Verre Oosten, maar onder een nieuwe eigenaar wist het merk het tij uiteindelijk te keren. Verrassend genoeg had het merk zijn nieuwe succes te danken aan Japan, het land dat met zijn quartz uurwerken en elektronische gimmicks de Zwitserse merken bijna ten val bracht. Japanse trendsetters

bleken echter dol op de mechanische uurwerken, zoals die met Pointer Date datumaanduiding, van Oris. In 1984 maakte de Pointer Date zijn comeback.

Oversized kroon De Big Crown heeft zijn oorsprong in de tweede wereldoorlog. Het ontwerp van de flinke kroon werd bedacht voor Amerikaanse piloten. Tijdens een vlucht naar Europa passeerden zij immers vele tijdzones, maar met de handschoenen

die zij droegen, was het moeilijk om de tijd in te stellen. Om dit makkelijker te maken, bedacht Oris het horloge met de oversized kroon. Hoewel de grote kroon inmiddels dus bijna zeventig jaar oud is, is de naam Big Crown overigens van latere datum. Tegenwoordig is Big Crown de naam van een van de belangrijkste lijnen binnen de collectie van Oris.

Original De Big Crown en het Pointer Date uurwerk behoren al sinds de introductie aan het eind van de jaren dertig tot de populairste vindingen van Oris. Een recent model dat de twee in één horloge omvat, is de Big Crown Original Pointer Date. Het stalen model met automatisch uurwerk wordt naast de opvallende datumaanduiding en de oversized kroon gekenmerkt door de geribbelde bezel en de uitstraling van een klassiek pilotenhorloge. Zoals Oris het zegt: The legend is back!

Pointer Date (1938)

03:83

DRAAGTEST

03:84

Te k s t F r a n k G e e l e n F o t o ’ s I W C e n F r a n k G e e l e n

Watching TEST

IWC Pilot’s Watch Worldtimer Ruim zeventig jaar geleden maakte IWC zijn eerste pilotenhorloges en anno 2012 spelen deze horloges nog altijd een belangrijke rol in de collectie van het Zwitserse merk. Sterker nog: ze spelen een hoofdrol, want dit jaar is wat IWC betreft ‘het jaar van de hoogvliegers’.

Er is een geheel vernieuwde collectie pilotenhorloges uitgebracht, met een eerste Worldtimer als logische toevoeging. Watching mocht de nieuwe Pilot’s Watch Worldtimer dragen en doet u verslag van onze ervaringen.

Techniek De Pilot’s Watch Worldtimer is gebaseerd op een door IWC zelf ontworpen module, die bovenop een kaliber Eta 2892/A2 is geplaatst.

Dit superdegelijke basiskaliber wordt al jaren door IWC in meerdere horloges gebruikt en vormt een solide basis voor een uiterst nauwkeurige tijdsaanduiding.

De worldtimer wordt via de kroon ingesteld.

Bij reizen van de ene naar de andere tijdzone kan de drager de urenwijzer (versneld) met stappen van één uur verstellen, zowel vooruit als achteruit. Hierbij blijft de datum gekoppeld aan de urenwijzer. Bijzonder aan dit model is dat als je de tijd terugdraait, je hem ook ‘door de datum’ heen kunt draaien.

Het maakt niet uit wanneer je hem verstelt (dus ook tussen 21.00 uur en 03.00 uur) en of je de tijd vooruit of achteruit verzet, de datum zal gewoon verspringen. Een 24-uurs worldtimer ring draait in 24 uur rond en blijft, nadat deze eenmaal is ingesteld, steeds de tijd in alle tijdzones aangeven.

buitenste de namen van steden in de 24 tijdzones bevat. Tussen de wijzerplaat en de stedenring bevindt zich een ring met een 24-uurs aanduiding, waarbij de uren tussen 18:30 en 6:30 een zwarte achtergrond hebben en de overige uren een witte achtergrond.

Hierdoor kan in een oogopslag worden gezien of het in een bepaalde tijdzone dag of nacht is.

Het horloge, met een forse afmeting van 45 millimeter, is uiterst goed afleesbaar. Vanwege het hoge contrastverschil tussen de zwarte wijzerplaat en de witte wijzers, valt de tijd in een oogopslag af te lezen. Ook met slecht licht of zelf in het duister is de Pilot’s Watch Worldtimer erg goed afleesbaar door de toepassing van een lichtgevend materiaal op de wijzers en de urenmarkeringen van 12, 3, 6 en 9 uur. Een mooi en bovendien erg praktisch detail is dat de datum (witte cijfers op een zwarte datumschijf) ook afleesbaar is als de wijzers ervoor staan, omdat het datumvenster groter is gemaakt.

Functionaliteit

Design Het uiterst aantrekkelijk design van de IWC Pilot’s collectie is ook herkenbaar in de nieuwe Worldtimer. Rondom de wijzerplaat bevinden zich twee ringen, waarvan de

Ervaringen Hoewel de IWC Pilot’s Watch Worldtimer een fors horloge is, draagt het erg prettig. De alligatorleren band met vouwsluiting draagt hier zeker aan bij en ook de uitmuntende afleesbaarheid speelt hierbij een grote rol.

Het aanpassen van de urenwijzer bij reizen door verschillende tijdzones is erg eenvoudig.

Bovendien is het aflezen van de tijd in 24 tijdzones rondom de wereld erg makkelijk en ondanks de vele informatie op de wijzerplaat lukt dit in een oogopslag.

De Worldtimer is een degelijk, mooi en erg representatief horloge, dat beschikt over bijzonder handige functionaliteiten. Zeker in deze tijd waarbij makkelijk en veel gereisd wordt en we contacten over de hele wereld hebben.

Is de IWC Pilot’s Watch Worldtimer gemaakt om te dragen? Hierop zegt Watching volmondig ja!

• Uren, minuten, seconden en datum • Worldtimer • Afleesbaar in slecht licht

03:85

EENWIJZERHORLOGES VAN MEISTERSINGER

Squale 2002 In 1950 stelde C. Von Büren zich tot doel om een perfect, veilig en betrouwbaar duikhorloge te ontwikkelen. Hij slaagde in zijn missie en het merk Squale werd al snel omarmd door diepzeeduikers. Ruim een halve eeuw later maakt het merk nog altijd duikhorloges, waaronder deze Squale 2002. Het is uitgerust met een automatisch Eta 2824 uurwerk en heeft verschillende eigenschappen waar duikers waarde aan hechten. Het heeft een schroefkroon, een geschroefd kastdeksel en is waterdicht tot duizend meter. (€ 1.150,-)

N°03

Advies winkelverkoopprijs € 1398,-

Collectie start vanaf € 798,-

Verkrijgbaar bij:

Black Sea Voor mensen met een passie voor watersporten heeft Ulysse Nardin deze Black Sea ontworpen. Het horloge heeft een automatisch uurwerk met een gangreserve-aanduiding (42 uur), oversized kleine seconde en een grote datumaanduiding. Opvallend in dit horloge is vooral de kast die is voorzien van een matzwarte rubberen coating waardoor de Black Sea niet alleen sportief oogt, maar ook comfortabel aanvoelt. Het horloge heeft een draaibare bezel en is waterdicht tot tweehonderd meter. De uurmarkeringen en wijzers zijn bedekt met een geel lichtgevend materiaal voor een goede afleesbaarheid. (€ 8.900,-)

Aalsmeer: Sparnaaij Juweliers, Zijdstraat 90 Alkmaar: Marc Lange, Mient 12 Almere: Sparnaaij Juweliers, Stationstraat 51 Amersfoort: van Hell Juweliers, Utrechtsestraat 28 Amsterdam: bofb jewellery & watches, Rokin 116 M; QP Exclusieve Horloges, Willemsparkweg 154 (hoek Cornelis Schuytstraat) Apeldoorn: van Hell Juweliers, Hoofdstraat 133 Arnhem: Juwelier Punte, Rijnstraat 33 Barendrecht: Juwelier Ettema, Middenbaan 57-59 Barneveld: Ibink Juwelen, Jan van Schaffelaarstraat 30 Breda: Levens Time Center, Nw. Ginnekenstraat 4; Pertijs Juwelier, Parkstraat 12 Bussum: Juwelier Geerling, Wilhelminaplantsoen 1 Delft: Van Loenen Horlogerie, Markt 63 Den Haag: Sieralex Juwelier, Denneweg 112; Juwelier Christianne Dings, Frederik Hendriklaan 115; Juwelier van Willegen, Hoogstraat 15 Doetinchem: Juwelier Kopmels, Boliestraat 56 Eindhoven: Juwelier C. van de Kerkhof , Rechtestraat 38 Ermelo: Wajer Juwelier Hans van Sloten, Stationstraat 81A Goes: Fabery de Jonge, Lange Kerkstraat 30 Groningen: Juwelier De Schatkamer, Stoeldraaierstraat 3 Haarlem: Juwelier Driessen, Barteljorisstraat 1 Haren (GN): HA Juweliers, Rijksstraatweg 170 Heerenveen: Popma & Popma Juweliers, Dracht 37 Heerlen: Juwelier Oostwegel, Geleenstraat 55 Hellevoetsluis: Clockwise, Westkade 41 Helmond: Stockx Juwelier-Diamantair, Ameidestraat 8 Hengelo (Ov.): Kwekkeboom Juweliers, Brinkstraat 8 Leeuwarden: Duet Juwelier, Nieuwestad 107 Maastricht: Jos Naebers Juwelier, Havenstraat 10 -12 Middelharnis: Juwelier Keuvelaar, Zandpad 32 Mijdrecht: Juwelier van Beek, Dorpsstraat 36 Nijmegen: Juwelier van Baal, Broerstraat 53 Nijverdal: Saffier Juwelier, Grotestraat 115 Oss: Juwelier Marijnissen, Kerkstraat 9 Oudewater: Juwelier Reijersen, Korte Havenstraat 16 Oud-Beijerland: Gentlemen, Oost-Voorstraat 4-6 Rijssen: Saffier Juweliers, Haarstraat 11 Rotterdam: A.P. van Willegen Juwelier, Schiekade 4 Rotterdam-Hillegersberg: Fred Helmer Juwelier, Bergse Dorpsstraat 97A ’s-Hertogenbosch: Willem van de Berg Haute Horlogerie, Verwerstraat 91 Schagen: Van Geelen Juweliers, Gedempte Gracht 63 Schoonhoven: Rikkoert Juweliershuys, Haven 1 - 13 Sittard: Juwelier Jan de Wever, Brandstraat 3 Spijkenisse: Atelier Ed Nobel, Oranjelaan 26 Utrecht: Punte Juwelier Horloger, Choorstraat 34-36 Venlo: Nellissen Juwelen, Markt 4 (naast stadhuis) Vianen: ’t Juweliershuis Reijersen-van Buuren, Voorstraat 15 Voorschoten: Juwelier van Dam, Schoolstraat 89-91 Winterswijk: Milikan Juwelier, Wooldstraat 22 Zoetermeer: Juwelier van Koningsbruggen, Promenadeplein 104 Zuidlaren: Juwelier Klaas van Ark, Stationsweg 49 Zwolle: Juwelier Geerink, Diezerstraat 104 Agent: Time Company, info@timecompany.nl Tel. +31 570 514200

03:86

www.meistersinger.net

HANDCRAFTED IN FIRENZE THE TRADITION CONTINUES

Marlin Bronze Oxidizing Marine Bronze Case 46.5mm.

Monobloc construction.

Swiss Automatic modified movement.

Automatic helium expulsion valve.

1500 meter water resistant.

Limited to 300 pieces

Casemakers in Firenze since 1939 www.anonimo.com importeur NL

www.hq-time.com

info@hq-time.com

“This is my time” David Coulthard

LIMITED EDITION

www.twsteel.nl

Jaermann & Stübi kennen we al van de horloges voor golfers, maar het merk heeft nu voor het eerst een damesmodel uitgebracht. De Queen of Golf is met een kastdiameter van 38 millimeter kleiner en delicater dan de herenhorloges, maar natuurlijk is ook dit model uitgerust met de golf counter. Het automatische uurwerk geeft dus niet alleen de tijd, maar ook het aantal slagen per hole en de totale score aan. (Vanaf € 5.900,-)

Canteen TW Steel heeft een beetje flair toegevoegd aan het succesmodel Canteen, waarmee dit model een meer vrouwelijke uitstraling heeft gekregen. Het horloge is er nu in verschillende kleuren met 56 Swarovski-kristallen in de bezel. Deze modellen zijn er in wit, zwart en roze en de Swavovski-steentjes hebben dezelfde kleur als de band. Het chronograafuurwerk heeft in deze uitvoering bovendien plaats gemaakt voor een 3-wijzer uurwerk. (€ 369,-)

(Advertentie)

DAMES 10 OVER 10

Queen of Golf

03:89

Te k s t J a n U b e l s F o t o ´ s L u c i A v e r s t e e g

IWC Kaliber 89

Zwaar gehavend, toch een nieuw leven De Facelift

HET EINDRESULTAAT

TECHNISCHE GEGEVENS Kaliber IWC 89 Diameter 26,5 mm Hoogte 4,25 mm 17 steens Tikgetal 18000 Schroefbalans

03:90 03:90

FACELIFT

Veel mensen hebben een horloge in kast of la liggen dat zijn beste tijd heeft gehad, maar dat ze niet willen weggooien.

Omdat het een bijzonder horloge is bijvoorbeeld of vanwege de sentimentele waarde die een horloge kan hebben. In De Facelift geeft horlogemaker Jan Ubels deze horloges een tweede kans. Daarbij laat hij zich bijna nergens door afschrikken. Zelfs de zwaar gehavende IWC die dit keer op zijn werkbank belandt, verdient wat hem betreft een tweede leven.

Probus Scafusia ofwel Goed, solide vakmanschap uit Schaffhausen. Dat is sinds 1903 het officiĂŤle motto van IWC en het horloge dat dit keer op de werkbank van Jan Ubels ligt, zal in zijn tijd zeker volgens dit motto gemaakt zijn. Helaas is daar is nu weinig van terug te zien.

Er ontbreekt namelijk nogal wat aan het horloge, dat werd gemaakt tussen 1960 en 1965. Dit model met het bekende kaliber 89 is aangeboden zonder glas, wijzerplaat en wijzers.

Het horloge is bij de verdeling van een erfenis boven water gekomen. De

erfgenamen wisten niet van het bestaan en eigenlijk wilde ook niemand het hebben.

Uiteindelijk heeft de oudste zoon het mee naar huis genomen en is het in een kast terecht gekomen. Nu, tien jaar later, moet hij na het lezen van de Facelift ineens weer aan het horloge denken. Na wat zoekwerk wordt het gevonden en bij horlogemaker Jan Ubels aangeboden voor de Facelift. Dat was ongeveer anderhalf jaar geleden.

De eerste indruk Het horloge dat Jan Ubels onder ogen krijgt, blijkt zwaar gehavend. Dat het glas,

1

De werkzijde van het uurwerk bij binnenkomst.

2

De wijzerplaatzijde van het uurwerk bij binnenkomst.

3

Het kapotte centrumlager.

4

Alle onderdelen van het IWC kaliber 89 na demontage.

5

De new old stock bijgezochte onderdelen.

6

De new old stock wijzerplaat.

ONDER DE LOEP 1

3

5

2

4

6

03:91 03:91

FACELIFT

verpulverd en de centrale seconde-as is afgebroken en krom. Als Jan Ubels dit alles met de loupe bekijkt, blijkt er veel gruis van het steenlager in het uurwerk terecht te zijn gekomen. De olie in de lagers is groen van kleur, plakkerig en ingedroogd.

De spiraalveer is uit zijn positie getrokken en staat gedeeltelijk omhoog.

de wijzerplaat en de wijzers ontbreken, is natuurlijk meteen duidelijk. Verder mist hij het uurrad en de minuutpijp en de centrale seconde-as en de as van het centrumrad zijn afgebroken. Ook blijkt de veerton niet meer voorzien van een veer en ontbreekt het deksel van de ton. Daarnaast is de platine bij het lager van de veerton ontwricht en staat bol.

Bij de opwinding ontbreken het staand opwindrad en de opwindstift met kroon en na enige tijd merkt Jan Ubels dat de pal en bijbehorende palveer van het opwindrad eveneens ontbreken.

Omdat de kast er nog redelijk uitziet, vermoedt Jan Ubels dat iemand een zelfstudie heeft uitgevoerd op het uurwerk en daarbij diverse onderdelen heeft afgebroken. Toen dit alles niet geheel naar wens ging, heeft diegene het maar in een doosje gedaan.

Waarschijnlijk was het teveel moeite om de wijzerplaat en wijzers terug te plaatsen en zijn deze in de loop der jaren wellicht weggegooid.

Na het openen van het achterdeksel treft de horlogemaker nog meer ellende aan. Het lager van de sweep second is

klant wordt besloten om op zoek te gaan naar een donor wijzerplaat, al dan niet in slechte staat, waarna deze opgemaakt zou kunnen worden. Jan Ubels benadert aanbieders en handelaren over de hele wereld en na ongeveer een half jaar vindt hij een geschikte wijzerplaat. Het betreft een licht beschadigde wijzerplaat, tegen een zeer mooie prijs. Jan Ubels heeft er namelijk 55 dollar voor betaald en dat is een koopje. Na de klant een foto van de wijzerplaat te hebben gemaild, besluiten ze samen om de wijzerplaat niet op te laten maken, maar zo te laten. Niet heel veel later worden ook de juiste wijzers gevonden en kan de restauratie beginnen.

Omdat de oudste zoon en de andere erfgenamen het horloge pas bij de verdeling voor het eerst zagen, kunnen ze helemaal niets verstellen over de herkomst ervan, laat staan wat er mee gebeurd zou kunnen zijn. De zoon vraagt aan Jan Ubels of het rendabel is om voor restauratie in aanmerking te komen, maar voordat de eigenaar van het horloge is uitgesproken, reageert Jan Ubels met een duidelijk â&#x20AC;&#x2DC;Ja!â&#x20AC;&#x2122;.

Het gouden horloge met het gehavende IWC kaliber 89 heeft in goede staat toch een aanzienlijke waarde. Vervolgens rommelt hij wat in een la en haalt er een doos uit met dezelfde uurwerken. Het verkrijgen van de onderdelen is bij dit horloge dus geen probleem.

Het vinden van de juiste wijzerplaat is minder eenvoudig. In overleg met de

De restauratie Horlogemaker Jan Ubels besluit alles eerst eens goed schoon te maken. Daarna vervangt hij de kapotte onderdelen door nieuwe en zoekt hij er ook de ontbrekende onderdelen bij, zoals een veer, veertondeksel, opwindstift, staand opwindrad, seconde-as en een lagersteen voor de sweep seconde-as.

Nu alle onderdelen compleet zijn, herstelt Jan Ubels eerst het lager van

ONDER DE LOEP 7

9

11

8

10

12

03:92 03:92

Top juweliers met top merken

QP Exclusieve Horloges is de eerste horlogespeciaalzaak in Amsterdam.

Pequignet heeft zijn langverwachte eigen caliber op de markt gebracht en wij zijn inmiddels de trotse eigenaar van 9 exemplaren.

QP, Quantième Perpétuel, staat voor eeuwigdurende kalender.

Ruud Kuiper, die 25 jaar werkzaam was als horlogemaker van topmerken, heeft aan de Westkade zijn jeugddroom eindelijk verwezenlijkt. In zijn eigen horlogespeciaalzaak verkoopt hij met plezier, enthousiasme en vakkennis een zeer gevarieerde collectie.

Clockwise is officieel dealer van de merken Azimuth - Alfex - Citizen - Eberhard - Epos Jorg Schauer Kadloo - Kiber - MeisterSinger Momo - Montres de Luxe - Nomos - Locman Paul Picot - TechnoMarine - Nivrel Daarnaast kunt u bij hem terecht voor occasions van topmerken als Rolex, Cartier, Breitling en Audemars Piguet. Een professionele website ter ondersteuning is tevens zijn wereldwijde showroom

In onze winkel aan de Willemsparkweg presenteren wij onze fraaie collectie exclusieve horloges.

Een bezoek is zeker de moeite waard.

De koffie staat klaar!

VAN DER GANG WATCHES • BREITLING BREITLING FOR BENTLEY • ZENITH TAG HEUER • ORIS • MEISTERSINGER EBEL • HERMÈS • CHRONOSWISS NOMOS • FREDERIQUE CONSTANT • U-BOAT MONTBLANC • EBERHARD & CO OFFICINA DEL TEMPO • BELL & ROSS • GUCCI TECHNOMARINE • MANOMETRO

Gezien de beperkte beschikbaarheid is het nu al mogelijk om een van de door ons aangekochte 9 modellen te reserveren neem voor meer informatie maar contact met ons op of bezoek de vernieuwde website van Pequignet www.pequignet.com

TEVENS ZIJN WIJ OFFICIEEL DEALER VAN :

HORLOGE-OPWINDBOXEN EN -VERZAMELDOZEN

Willemsparkweg 154, 1071 HS Amsterdam Tel: 020-6236443, e-mail: info@qpx.nl www.qpx.nl

Het automatische Calibre Royal EMP01 bezit maar liefst 9 nieuw ontwikkelde uurwerktechnieken, het loopt zeer nauwkeurig met een gangreserve van 72 uur en meet slechts 5,88 mm hoog !! In Bazel dit jaar is de nieuwe grotere 44 mm Grand Sport kast gepresenteerd. Het wordt met diverse complicatie`s uitgevoerd zoals een big date, gangreserve aanduiding en een maanfase. Het geheel wordt in een fraaie klassieke horlogekast geplaatst van 18karaats goud, edelstaal of platina heeft onder en boven ontspiegeld saffierglas en is 5 atmosfeer waterdicht.

OMEGA • EBEL • EBERHARD • ETERNA • TISSOT • GUCCI GUESS • FREDERIQUE CONSTANT • GC WATCHES • PEQUIGNET PORSCHE DESIGN • NOMOS • BOUCHARD • MONDAINE SEIKO • PULSAR • POLAR • MEISTERSINGER • JACOB JENSEN SWATCH • SWISA • TW STEEL • MATTHEW NORMAN

Clockwise Westkade 41 3221 AV Hellevoetsluis Nederland

Tel. mob. fax. email internet

0181 32 77 77 06 506 78 583 0181 321 520 info@clockwise.nl www.clockwise.nl

wilhelminaplantsoen 1 1404 ja Bussum - nl tel. 00.31 (0)35-6914597 fax 00.31 (0)35-6917583 geerling@juweliergeerling.nl

FACELIFT

de veerton aan de wijzerplaatzijde door middel van het vlakken op de Triebniet.

Daarna haalt hij nog even een gladaal door het lager voor de juiste passing van de arbretap. Hierna monteert hij het veertonlager en controleert de arbre op de juiste hoogtelucht. Met behulp van een verenwinder plaatst hij een nieuwe veer, die in dit geval is voorzien van een eindoog en T- haak in de ton. De tap van het derderad aan de kloofzijde wordt gepolijst en de rest van het raderwerk wordt gemonteerd.

Na ongeveer twee uur is het tijd om het kloofje van de centrale seconde-as te polijsten, te arceren en te rhodineren, waarna het op maat gezochte steenlager door middel van de micrometer pers kan worden ingeperst. Nu dat gedaan is en de seconde-as op hoogtelucht is gecontroleerd worden de lagers voorzien van de juiste oliën en vetten. Onder de microscoop plooit Jan Ubels de spiraalveer en legt deze centrisch en vlak, een klusje dat uiterste concentratie en veel oefening vergt. De balans met spiraalveer wordt weer aan de kloof gemonteerd waarna deze wordt

7

Het opwinden van de veer voor plaatsing in de ton.

8

Het vlakken van het veertonlager.

9

De verbogen spiraalveer.

10

Het inpersen van de nieuwe lagersteen.

11

Het opzetten van de wijzers.

12

Het uurwerk na restauratie gemonteerd in de kast.

03:94

FACELIFT NODIG?

gemonteerd in het uurwerk. Onder de microscoop volgen nog enkele kleine correcties van de spiraalveer en na het uurwerk een slag te hebben opgewonden, begint dit te lopen. Nu rest nog het olie geven van de chatons en het horloge kan worden afgeregeld. Hierna plaatst Jan Ubels de wijzerplaat en met behulp van de juiste werkhouder perst hij met het wijzeropzet apparaat de wijzers mooi vlak op zijn assen.

Nu het grootste werk is nu gedaan, rest eigenlijk alleen nog het polijsten van de kast en het plaatsen van een glas en bijpassende kroon. Na enige tijd kan het uurwerk worden afgemonteerd in de kast, wordt er een mooie band geplaatst en kan ook dit horloge weer velen jaren dienst doen.

Het toeval wil dat nog geen twintig minuten nadat Jan Ubels de laatste hand aan het horloge heeft gelegd, de klant de winkel binnen loopt om te vragen of er al vorderingen zijn aan het horloge.

Jan Ubels wijst naar het horloge op zijn werkbank en de klant stottert: dat is ‘m.

De eigenaar is ontzettend blij en nadat horlogemaker en klant een kop koffie hebben gedronken, wordt de IWC voorzien van een mooie horlogedoos en vertrekt de klant zo blij als een klein kind naar huis.

Ook Jan Ubels is tevreden. “Het geeft een voldaan gevoel en het doet je goed als de klant tevreden is”, zegt hij. “Normaal blijft een uurwerk nog een aantal dagen in controle, maar in dit geval heb ik hem toch maar meegegeven.”

Heeft u een horloge in de kast liggen dat een facelift kan gebruiken? Een bijzonder model dat niet (goed) meer loopt en eruit ziet alsof het al een heel leven achter zich heeft? Of een horloge dat voor u om persoonlijke redenen van grote waarde is?

Dan kunt u dit horloge aanmelden voor een facelift. Stuur een beschrijving van het horloge, een foto ervan en de reden waarom u denkt dat juist dit horloge een facelift verdient naar: redactie@watching.nl (o.v.v. ‘Facelift’) Of via de post naar: Watching / De Facelift Postbus 61133, 2506 AC Den Haag

De Facelift komt tot stand in samenwerking met Luci Aversteeg (Goudatelier Elcerlyck) en Jan Ubels (Technisch Uurwerken Centrum & De Klokkenmaker). Jan Ubels is een gerenommeerd uurwerkhersteller met 25 jaar ervaring op het gebied van reparaties en restauraties. Meer informatie over De Klokkenmaker: www.ubels-uurwerkreparatie.com.

De klokkenmaker aan het werk zien?

Kijk dan op www.watching.nl voor een filmpje!

ROLEX STORY New Book

Guido Mondani Editore www.collectingwatches.com info@collectingwatches.com +39 010 589041 We speak English

Word abonnee.

Een heel jaar voor €18,95 SINCE 1995

en maak kans op deze Parrera t.w.v. € 299,Wie zich nu op Watching abonneert of een abonnement cadeau geeft, maakt kans op deze Parrera ter waarde van € 299,-.

ChronoTime stelt 2 horloges beschikbaar.

SINCE 1995

W A TC H I N G

a ph day ton a , dEmands of

Ed it s i Coni C

nd bEzEl with

C t ly m E a s u r E

100% HORLOGES

Ed.

NR: 3 - HERFST 2012 - JAARGANG 17

ona

TAG HEUER: MAXIMALE PRECISIE

Special

WORLDTIMERS

De passie van chef-kok JONNIE BOER

L.U.C: SPECIAL: WORLDTIMERS

CHOPARD OP ZIJN BEST WWW.WATCHING.NL HERFST 2012 € 4,95

BP

INNOVATIEF HOOGSTANDJE: DE MIKROTOURBILLONS

Email: abonnementen@watching.nl

07.11.11 16:33

Colofon redactie adres Postbus 61133 2506 AC Den Haag tel 070 7440640 fax 088 5496740 E-mail: redactie@watching.nl

Het abonnement wordt automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor het verstrijken van het lopende abonnementsjaar schriftelijk of per e-mail wordt opgezegd.

E-mail: abonnementen@watching.nl

directie Bernard Werk

advertenties Special Interest Media bv tel 070 7440640 fax 088 5496740 Bernard Werk gsm 06 25080838 E-mail: sales@watching.nl

hoofdredacteur Elzemarie Karsdorp

druk Koninklijke van Gorcum

vormgeving Jeroen Groen

distributie Nederland: Betapress bv, Gilze België: PVD, Brussel

© copyright 2012 Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd door middel van druk, foto­kopie, microfilm of welke andere methode dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.

De uitgever noch de redactie aanvaardt enige verantwoordelijkheid voor schadelijke gevolgen die kunnen ontstaan na gebruik­making van gegevens uit dit blad.

Zeventiende jaargang Nummer 3, herfst 2012 Watching is een uitgave van Special Interest Media bv Watching verschijnt vier maal per jaar uitgever Paul Heikens

aan dit nummer werkten mee Luci Aversteeg, Melinda Braaksma, Jan Buwalda, Frank Geelen, Mario Hooglander, Machiel Kalf en Jan Ubels

03:96

prijs losse verkoop: € 4,95 (incl. BTW) abonnementsprijs: € 18,95 (incl. BTW) per jaar (4 nrs) (alleen voor Nederland)

ISSN: 1386-3592

www.facebook.com/watchingmagazine

De volgende uitgave van Watching verschijnt op 30 november www.watching.nl

Adverteerders index Amsterdam Watch Company 28 Anonimo 87 Ball 29 Blancpain 35 Breguet 2 Carl F Bucherer 19 Clockwise 93 Chopard 7 Christiaan vd Klaauw 4 De Klokkenmaker 89 Frédérique Constant 73 Jaeger-LeCoultre 37 Juwelier Geerling 93 Locman 80 Longines 9

MeisterSinger 86 Mondani 95 Montre Anniversaire 77 Oris 55 Panerai 15 Paul van Zeeland 63 Perrelet 31 Piaget 17 QP Exclusieve Horloges 93 Rolex 99 Seiko 59 Squale 28 Tag Heuer 81 TW Steel 88 Vacheron Constantin 11

Winnaar Piaget Polo lezersactie Reinier Vogels

Neem nu een abonnement of geef Watching cadeau Wie zich nu op Watching abonneert of een abonnement cadeau doet, maakt kans op een horloge van Parrera ter waarde van € 299,-.

(Deze actie is geldig tot 9 november 2012)

Nieuwe abonnees ontvangen Watching met ingang van het eerstvolgende nummer viermaal per jaar.

Ja

Ik neem een jaarabonnement op Watching Ik geef een abonnement cadeau

Nieuwe abonnee: Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Een polo clinic en een bezoek aan de Dutch Polo Masters ‘finals’. Dat was de prijs van de Piaget lezersactie in Watching nummer 2 van dit jaar. Het juiste antwoord op de vraag luidt: Ursula Andress. Uit de goede inzendingen is een winnaar getrokken. Reinier Vogels uit Den Haag heeft inmiddels onder begeleiding van het professionele poloteam Adrenalina-Piaget mogen kennismaken met de polo-sport.

Winnaar Winnaar Puzzel abonnementen­ De oplossing van de prijspuzzel uit Watching nr. 2 van actie 2012 luidt:

De abonnementenactie uit Watching nr.2 van 2012 is gewonnen door: J. Huizenga uit Den Haag en M.O. Goezinnen uit Zelhem Van harte gefeliciteerd!

Het horloge van Parrera ter waarde van € 299,- (ter beschikking gesteld door ChronoTime) wordt u binnenkort toegezonden.

Wij wensen u en alle andere nieuwe abonnees veel leesplezier.

Straat: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Postcode: . . ................. Plaats: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Telefoon: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Email: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Welk(e) horlogemerk(en) draagt u? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Gever: Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Straat: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

KAMPIOEN

Postcode: . . ................. Plaats: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Onder de goede inzenders zijn tien horloges van Tutti Milano ter waarde van € 79,95 verloot.

Telefoon: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

De winnaars zijn: B. Bos uit Borne A. Heinen uit Diemen A. Huismans uit Zeewolde R.A. Jung uit Schoonhoven G. Lucht uit Haarlem L. Neimann uit Nieuwegein J. van der Sande uit Ridderkerk W.A.J. Veenman uit Bussum T. Vuijk uit Aalsmeer J. P. H. Zitvast uit Alphen a/d Rijn

Welk(e) horlogemerk(en) draagt u? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Email: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Handtekening:

Stuur deze bon naar: Watching Postbus 61133 2506 AC Den Haag of surf naar www.watching.nl ABONNEMENTEN GELDEN TOT WEDEROPZEGGING, (PRIJS)WIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN. ALS U BEZWAAR HEBT TEGEN HET VERSTREKKEN VAN GEGEVENS AAN DERDEN KUNT U DIT AANGEVEN [ ] JA, IK MAAK BEZWAAR

03:97

PUZZEL W A TC H I N G

Zeventiende jaargang E v2012 Er y Nummer 2, zomer

redactie adres

Het abonnement wordt automatisch verlengd, het verstrijken van lopende schriftelijk of ACaDen i n t r o d u C E d i n 19 62506 3, w s dHaag E s i g n E d t o m E E t t hhet E d E m aabonnementsjaar nds of per e-mail wordt opgezegd. tel 070 7440640 fax 088 5496740 Watching is een uitgave van ofE s s ion a l r aCEC a r d r i v Er s a nd qui Ck ly E a r nEd it s i Coni C E-mail: abonnementen@watching.nl E-mail: redactie@watching.nl Special Interest pr Media bv r ol E x i s m a dPostbus E for61133 g r E atnE s s . thE Cosmogtenzij r a ph tonvoor a, tweeday maanden

ZWEEDSE WatchingPUZZEL verschijnt vier maal per jaar

status. with its patEntEd Chronograph mEChanism and bEzEl with

© copyright 2012 advertenties © Sanders puzzelboeken, Vaassen Niets uit deze uitgave mag worden gereproduSpecial Interest Media bv tim a n7440640 d C alC l at E av E r a g E pceerd E E ddoor . middel van druk, foto­kopie, microtelE070 faxu088 5496740 te s koop ronde, soort film of welke andere methode dan ook, zonder Bernard Werk gsm 06 25080838 bloeiwijze aangebostrooien suiker den (afk.) hoed sales@watching.nl schriftelijke toestemming van de uitgever.

E-mail: De uitgever noch de redactie aanvaardt enige 3 verantwoordelijkheid voor schadelijke gevoldruk Koninklijke van Gorcum gen die kunnen ontstaan na gebruik­making van gegevens uit dit blad. distributie Nederland: Betapress bv, Gilze opgave ISSN: 1386-3592 België: PVD, Brussel

ta C h o m E t r i C s C a l E , i t a l l o w s d r i v E r s to p E r f EC t ly m E a s u r E

El a sEd CirCuit uitgever Paul Heikens 6 plichaamsparadijs vocht directie Bernard Werk

ademhalingsorgaan

NR: 3 - HERFST 2012 - JAARGANG 17

the cosmogr aph day tona

hoofdredacteur Elzemarie Karsdorp

Win 1 van de 3 horloges van

vormgeving Jeroen Groen enzoaan voort dit nummer werktensnelheid mee (afk.)

Melinda Braaksma, Frank Geelen, Esther Hagen, Mario Hooglander, Gerard Nijenbrinks, Ab Sier en Jette Vonk

zonder kleren

politieriv. in vrouw Duitsland

Tutti Milano

prijs losse verkoop: € 4,95 (incl. BTW) na het abonnementsprijs: € 18,95 (incl. BTW) bedoelde per jaar (4 nrs) (alleen voor Nederland)

adellijk uitnodiging

Speel mee!

Ter waarde van € 249 vrouweZWEEDSE PUZZEL dagdrolijk roofdier

ademzuid-halingsvruchtorgaan

veegwerktuig

geweerdolk

Voor meer informatie: raampje www.celebrationbenelux.com in een www.tuttimilano.com deur

adellijke heilige titel (afk.)

enzovoort (afk.)

snelheid

na het bedoelde vrouwelijk roofdier

bruto adellijk min tarra uitnodiging

7 bedwel- middenmend deel v.e. middel circus

te koop (afk.)

2

3

4

5

paassymbool dwarstelwoord hout

voorzetsel

4

Amster- onbelemdams Peil merd

6

7

onderdorps-huisdier

gemakzuchtig

7

vreemde taal

raampje in een deur

heilige (afk.)

Italiaans rijstgerecht

bierkan

te koop (afk.)

voorzetsel

Oplossing: L E P O E D E N E A G E N T N E B E Z E M L P B A R O H E L C A V S T O P H B L O K E P U L R T&O

1

vuile plek

Breng de letters Rokin 1- 5, 1012 KK Amsterdam, Holland 03:98 T +31(0)20-6245787 F +31(0)20-6251220 E info@gassandamsquare.com I www.gassandamsquare.com

dorpscentrum

B M L N A A K O T A A E E R N D E L D O L IJ I S T E N E E V R IJ U I I A W T F I N A J O N E T T T I S O T T

T K A F A N T A S T

uit de genummerde vakjes over naar onderstaande balk. Deze letters vormen de oplossing.

1

2

3

4

5

6

7

O

SPECIAL: WORLDTIMERS

Zij krijgen vanzelf bericht.

bruto min tarra

geweerdolk

Uit de goede inzendingen worden drie winnaars geloot.

afbeelding

©"Sanders", Vaassen

Stuur uw oplossing per mail naar puzzel@watching.nl of op een (brief)kaart naar Watching, postbus 61133, 2506 AC Den Haag. U kunt uw oplossing insturen tot 1 november 2012.

blijf staan!

dagdromer

zuidvrucht

2

vuile bierkande letters uit Breng deplek overeenkomstig genumwereld centrum merde hokjes over naar de hokjes hieronder. Indien 5 de Zweedse puzzel uit correct is opgelost, ontstaat de over naar onderstaande balk. Deze wegkant Breng de letters de genummerde vakjes oplossing. letters vormen de oplossing.

1

opgave

4

Italiaans rijstgerecht 1

te koop soort aangebosuiker den (afk.)

bloeiwijze

3

paassymbool

Masso (‘massieve rots’ in het Italiaans) dankt zonder adellijke dwarstelwoord kleren zijn naam aan zijn krachtige verschijning. titel hout Door het robuuste design is dit horloge zowel Amster- onbelemvoor heren als dames opvallend.

De Masso is dams Peil merd voorzien van een schroefkroon en een stalen politieriv. in kast met schroefdeksel. Daarbij is de Masso onderafbeelhuisdier vrouw Duitsland wereld ding waterdicht tot honderd meter. Voor Watchinglezers die de 5juiste oplossing van deze puzzel vreemde wegkant vinden, stelt Celebration Benelux drie exem- taal plaren ter beschikking. gemakzuchtig

ronde, strooien hoed

6 lichaamsvocht

paradijs

bedwel- midden2 veegmend deel v.e. werktuig Tutti Milano presenteert middel circus de Masso. De

blijf staan!

© Sanders puzzelboeken, Vaassen

mer

the the date date just just l ady l ady 31 31

Passion Passion for for timeless timeless femininity femininity – Breguet – Breguet Reine Reine de de Naples Naples

Rokin 1-Rokin 5, 1012 1- 5, KK 1012 Amsterdam, KK Amsterdam, HollandHolland T +31(0)20-6245787 T +31(0)20-6245787 F +31(0)20-6251220 F +31(0)20-6251220 E info@gassandamsquare.com E info@gassandamsquare.com I www.gassandamsquare.com I www.gassandamsquare.com

AMSTERDAM: AMSTERDAM: Boutique Boutique Tourbillon, Tourbillon, 020/675 020/675 73 4873– 48 Gassan – Gassan Dam Dam Square, Square, 020/624 020/624 57 8757 87 DEN DEN HAAG: HAAG: Steltman Steltman Watches, Watches, 070/365 070/365 94 33.

94MAASTRICHT 33. MAASTRICHT (Wyck): (Wyck): Leon Leon Martens, Martens, 043/325 043/325 63 6363 63

E v Er y r ol E x i s m a d E for g r E atnE s s . thE Cosmog r a ph day ton a , i n t r o d u C E d i n 19 6 3 , w a s d E s i g n E d t o m E E t t h E d E m a n d s o f pr ofE s s ion a l r aCEC a r d r i v Er s a nd qui Ck ly E a r nEd it s i Coni C status. with its patEntEd Chronograph mEChanism and bEzEl with ta C h o m E t r i C s C a l E , i t a l l o w s d r i v E r s to p E r f EC t ly m E a s u r E E l a p s E d C i r C u i t t i m E a n d C a l C u l at E av E r a g E s p E E d .

the cosmogr aph day tona

Rokin 1- 5, 1012 KK Amsterdam, Holland T +31(0)20-6245787 F +31(0)20-6251220 E info@gassandamsquare.com I www.gassandamsquare.com