VUB LEERSTOELEN MET EXTERNE PARTNERS
VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL IN CIJFERS
€144.240.920 onderzoeksbudget 196 onderzoeksgroepen
2.453 academisch en wetenschappelijk personeel
3.310 publicaties
24 actieve leerstoelen
Een leerstoel brengt bedrijven of andere externe partners, wetenschappelijk onderzoek en onderwijs samen rond nieuwe ontwikkelingen in domeinen die van belang zijn voor de maatschappij. Onderzoek dat industrie en bedrijfsleven mogelijk maakt, kan ook perfect het algemeen belang dienen. En omgekeerd is dat ook zo. Door het delen van data en onderzoekresultaten komen we sneller tot betere en duurzamere oplossingen.
Jan Danckaert, rector
Een leerstoel is een partnership tussen de VUB en een privébedrijf, maatschappelijke instantie of particuliere schenker. De partner schenkt een bedrag aan de universiteit waarmee de leerstoelhouder (professor aan de VUB) het onderzoek, innovatie en/of onderwijs - al dan niet in een internationaal kader - omtrent een maatschappelijk relevant thema gaat inrichten. De resultaten van het onderzoek staan ten dienste van de samenleving.
Een leerstoel is een ideale manier voor een bedrijf om zijn inzichten te verruimen dankzij het onderzoeksteam van de VUB. En de VUB krijgt de kans om deze inzichten in de praktijk te toetsen!
Peter Schelkens
Vicerector Innovatie & Valorisatie
LEERSTOELEN MET EXTERNE PARTNERS
Bij het opstarten van een leerstoel wordt een partnership opgezet tussen een bedrijf, een vzw, een overheidspartner, een privépersoon, ... en de VUB waarbij de partner onderzoek, onderwijs, innovatie of internationalisering of een combinatie van deze topics rond een bepaald maatschappelijk relevant thema gaat financieren. Op die manier bouwt de partner relevante kennis op en krijgt deze toegang tot een netwerk van academici, studenten, alumni, partners en opinieleiders. De VUB krijgt bovendien de kans om inzichten en hypotheses in de praktijk te toetsen dankzij de samenwerking met de partner.
VOORWAARDEN
• Engagement van minimum 2 jaar
• Minimale jaarlijkse bijdrage van €70.000
OPGERICHTE LEERSTOELEN AAN DE VERSCHILLENDE FACULTEITEN
CHAIR
De digitale transformatie is in volle gang. Internet is niet meer weg te denken. En internet-gebaseerde diensten, waaronder platformen, hebben nog nooit zo’n belangrijke rol gespeeld in de organisatie van het economische, sociale, culturele en politieke leven.
Leerstoelhouder prof. dr. Joris van Hoboken (Faculteit Rechten en Criminologie) richt zich met de leerstoel, opgericht in 2017 met financiële steun van Microsoft binnen de onderzoeksgroep Law, Science, Technology & Society (LSTS), op een beter begrip van de Europese regulering van deze digitale diensten. Zijn onderzoek richt zich in het bijzonder op de bescherming van fundamentele rechten, zoals privacy en de vrijheid van meningsuiting.
FUNDAMENTAL RIGHTS AND THE DIGITAL TRANSFORMATION
Prof. dr. Joris Van Hoboken
LEERSTOEL MIREILLE AERENS
VOOR DE ONTWIKKELING VAN PROEFDIERVRIJE METHODEN
VUB filantrope Mireille Aerens, die jammer genoeg op 26 maart 2020 overleed, had een hart voor dieren. Haar wens was om geen proefdieren meer te moeten gebruiken voor de wetenschap en dit leidde in 2009 tot haar beslissing om preklinisch onderzoek aan de VUB te steunen.
Uiteindelijk werd in 2015 de Leerstoel Mireille Aerens voor de ontwikkeling van proefdiervrije methoden, met prof. dr. pharm. Vera Rogiers als leerstoelhouder opgericht binnen de Faculteit Geneeskunde en Farmacie om het baanbrekend stamcelonderzoek van de onderzoeksgroep IVTD (In Vitro Toxicologie en DermatoCosmetologie), nu geleid door prof. dr. ir Tamara Vanhaecke, te financieren.
In eerste instantie werden twee doctorale vorsers gefinancierd om vernieuwende alternatieve methoden te ontwikkelen in het domein van de preklinische toxicologie, namelijk om vroegtijdig verschillende vormen van levertoxiciteit veroorzaakt door kandidaat-geneesmiddelen te kunnen opsporen zonder hierbij proefdieren te gebruiken. Joost Boeckmans ontwikkelde hierbij een nieuwe proefdiervrije methode, gebaseerd op humane stamcellen, om geneesmiddelen te identificeren die leververvetting kunnen veroorzaken. Alessandra Natale ontwikkelde een effectieve alternatieve methode om abnormale vetstofwisseling op te sporen en legde de basis voor een liver-onchip. Haar onderzoek was interdisciplinair opgezet en bestond uit een unieke samenwerking tussen IVTD en B-PHOT (Brussels Photonics Team), geleid door prof. dr. ir. Hugo Thienpont. Beide jonge onderzoekers hebben in 2020 met succes hun doctoraat in de Farmaceutische Wetenschappen behaald.
In 2019 werd de leerstoel verlengd om het onderzoek naar nieuwe en praktisch bruikbare in vitro methoden verder te zetten. Zo werd aan twee nieuwe vorsers, Quinten Marcelis en Anouck Thienpont, de kans gegeven om proefdiervrij doctoraal onderzoek op te starten. In haar laatste wil ging de milde schenker nog een stap verder. Ook na haar overlijden wenste ze proefdiervrij onderzoek binnen IVTD te financieren. Zo kon Alexandra Gatzios recent haar doctoraal onderzoek starten en werd Hoda El Kehdy aangeworven als postdoctoraal vorser.
V.l.n.r: dr. Alessandra Natale, wijlen Mireille Aerens, leerstoelhouder prof. dr. pharm. Vera Rogiers en dr. Joost Boeckmans.
HAMAMATSU APPLIED PHOTONICS INNOVATION CHAIR
Fotonica is de wetenschap en technologie van het benutten van licht en wordt beschouwd als één van de huidige “Key Digital Technologies”. Fotonicatechnologieën zijn essentieel voor het gebruik van nieuwe toepassingen die cruciaal zijn in de globale maatschappelijke en ecologische uitdagingen van ons tijdperk, zoals duurzame energie, voedselveiligheid, digitale beveiligingssystemen of slimme transport-, bouw- en communicatiesystemen.
Met deze leerstoel die in 2019 werd opgericht, wil Hamamatsu Photonics de lopende innoverende fotonica-activiteiten van de onderzoeksgroep VUB B-PHOT (Faculteit Ingenieurswetenschappen) onder leiding van leerstoelhouder prof. dr. ir. Hugo Thienpont ondersteunen. Binnen de leerstoel worden naast state-of-the-art onderzoeksprojecten van VUB B-PHOT ook toekomstige onderzoeks-, innovatie- en technologiebehoeften onderzocht en geëvalueerd. Daarnaast worden gastsprekers van externe instellingen uitgenodigd om recensiepresentaties te geven over onderwerpen die van gemeenschappelijk belang zijn voor de partner en de onderzoeksgroep. Hamamatsu Photonics en VUB B-PHOT bereiden een strategie voor die kan leiden tot gezamenlijke onderzoeks- en innovatieprojecten en stages.
LEERSTOEL LIFE LONG LEARNING IN KLINISCHE
ANATOMIE, REHABILITATIE
Door een leerstoel op te richten kan ik genieten van successen en vooruitgang die de VUB boekt dankzij mijn steun. Het is dubbel plezier. Het genot van het schenken aan een instelling die mij meer dan genegen is en in één klap ook het onderzoek steunen dat dierproeven kan elimineren.
Wijlen Mireille Aerens, filantrope aan de VUB
Als schenker van de leerstoel was wijlen Mireille Aerens zeer nauw betrokken bij het onderzoek en had ze regelmatige persoonlijk contact met de leerstoelhouder en jonge onderzoekers. Het was zeer belangrijk voor haar dat het onderzoek kon verder gezet worden en dat gebeurt dan ook met veel enthousiasme!
De leerstoel werd in 2010 opgericht met de partner SOMT University of Physiotherapy. De leerstoel laat toe om onder mentorschap van prof. dr. Evert Zinzen binnen de Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie de opleiding Master na Master Manuele Therapie te ondersteunen. Er wordt bovendien een wederzijdse wisselwerking en ondersteuning verleend tussen de VUB en SOMT die bijdraagt tot de academisering van SOMT door middel van de expertise van de VUB en de versterking van het (vaardigheids) onderwijs en het klinisch redeneren binnen de faculteit LK door middel van de expertise van SOMT.
Prof. dr. Evert Zinzen is de leerstoelhouder. Hij is voltijds aangesteld als hoogleraar waar hij momenteel de decaan is van de faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie. Zijn onderwijs specialisatie ligt in het domein van de didactiek van de bewegingsvorming. Prof. dr. Aldo Scafoglieri en drs. Matthias Eggermont zijn de academisch coördinatoren.
©Alessandra Natale
V.l.n.r.: prof. dr. ir. Hugo Thienpont, Claire Tillekaerts, Geert Bourgeois, Hamamatsu Photonics CEO Akira Hiruma en rector Caroline Pauwels.
Prof. dr. Aldo Scafoglieri met zijn studenten.
©Nathalie Debaes
FATIMA MERNISSI LEERSTOEL
Onze samenleving is heel divers en islamitische gemeenschappen maken daar een belangrijk deel van uit. Toch worden moslims vaak aanzien als ‘vreemden’ en worden ze in vele samenlevingsdomeinen ongelijk behandeld. De Fatima Mernissi leerstoel, opgericht in 2017, kaart ongelijkheid binnen en buiten de universiteit aan door op een creatieve, constructieve en wetenschappelijk onderbouwde manier thema’s rond gender en islam op de agenda te plaatsen. Leerstoelhouder prof. dr. Iman Lechkar (Faculteit Sociale Wetenschappen & Solvay Business School) laat zich inspireren door Marokaanse sociologe en moslimfeministe Fatima Mernissi, die wereldwijd bekend is omwille van haar strijd tegen genderongelijkheid.
De Fatima Mernissi Leerstoel is een initiatief van RHEA – VUB Expertisecentrum gender, diversiteit en intersectionaliteit, in samenwerking met Crosstalks. De Stad Brussel en Darna vzw (Het Vlaams-Marokkaans Culturenhuis) zijn partners van de leerstoel. In 2019 ontving de Fatima Mernissi Leerstoel een genereuze gift van €150.000 dankzij de VUB Foundation voor de ontwikkeling van maatschappelijk relevante publieksactiviteiten. Voor de periode van 2019-2025 financieren het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) en het Federaal Wetenschapsbeleid (Belspo) twee belangrijke onderzoeksprojecten rond gender en islam.
CASTERMAN &
HAMERS
- LEERSTOEL HISTORY AND PHILOSOPHY OF SCIENCE
Wijlen em. prof. dr. Cécile Casterman en wijlen em. Prof. dr. Raymond Hamers doceerden jarenlang aan de VUB en ontdekten in 1989 samen met prof. dr. Serge Muyldermans het bestaan van een nieuw soort antilichamen in dromedarisbloed. Deze enkelvoudige antilichamen, die later Nanobodies genoemd werden, zijn interessant als bouwstenen voor medicijnen. Dankzij de Nanobodies kan de productie van antilichamen voor bijvoorbeeld de ontwikkeling van vaccins sneller en goedkoper gebeuren. In 2001 werd samen met het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) de VUB-spin-off Ablynx opgericht die in 2018 overgekocht werd door farmareus Sanofi.
Hun liefde voor onderzoek en lesgeven leidde in 2013 tot de oprichting van de leerstoel History and Philosophy of Sciences aan de VUB. Daarmee wilden beide professoren een antwoord bieden op het ontbreken van een universiteitsbreed vak over de geschiedenis en filosofie van het wetenschappelijk denken. Het programma van de leerstoel wordt samengesteld door Crosstalks.
foto uit de oude
de ontdekking van Nanobodies.
LUXEMBOURG CHAIR FOR TRANSLATIONAL RESEARCH IN HUMAN MOTION, SPORTS INJURY PREVENTION AND HEALTH
Binnen de Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie werd eind 2020 onder leiding van leerstoelhouder prof. dr. Romain Meeusen de “Luxembourg chair for translational research in Human Motion, Sports Injury Prevention and Health” opgericht.
Met de steun van de partner Luxembourg Institute of Research in Orthopedics, Sports Medicine and Sciences (LIROMS) beoogt de leerstoel enerzijds nieuwe kennis te vergaren over beweging en fysieke activiteiten, en anderzijds technologische ontwikkelingen en methodes te identificeren, te ontplooien en te valoriseren.
Binnen de leerstoel wordt doctoraatswaardig translationeel onderzoek gevoerd op het gebied van beweging en fysieke activiteiten die sportgerelateerde blessures voorkomen en fysieke activiteiten doorheen de volledige levensduur versterken, en dit op alle niveaus van sportbeoefening. Het onderzoek wordt in beide onderzoeksinstellingen gevoerd door doctoraatsstudent Alexandre Maricot onder begeleiding van academisch coördinatoren prof. dr. Jan Cabri (VUB/LIROMS) en dr. Bernd Grimm (Luxembourg Institute of Health).
LEERSTOEL WAARDIG LEVENSEINDE
Ondanks 3 wetten die betrekking hebben op het levenseinde, namelijk de wet patiëntenrechten, de wet palliatieve zorg en de euthanasiewet, staat de stervenskwaliteit nog in schril contrast met de levenskwaliteit in België.
De leerstoel Waardig Levenseinde, opgericht in 2011, wil bijdragen tot het verbeteren van deze kwaliteit door vermijdbare ellende te reduceren. Dit gebeurt door informatie, zorg en advies te verstrekken aan de bevolking, professionelen op te leiden, wetenschappelijk onderzoek te stimuleren en als signaalfunctie naar de overheid op te treden.
Via de leerstoel Waardig Levenseinde, opgericht in 2013 met partner deMens.nu streeft leerstoelhouder prof. dr. Wim Distelmans (Faculteit Geneeskunde & Farmacie) naar optimaal respect voor de rechten van ernstig ongeneeslijke zieken, niet alleen bij hun levenseinde maar gedurende gans hun ziekteverloop.
Crosstalks maakt een dynamische kennisuitwisseling mogelijk via thematische en transdisciplainaire initiatieven, zoals “A series of More-than-Human Encounters”, in samenwerking met het Kaaitheater en “Critical Thinking Within Islam”, in samenwerking met Moussem Nomadic Arts Centre.
Prof. dr. Wim Distelmans
Bron: LIROMS (2021)
Een
doos:
Rechts in het wit wijlen em. prof. dr. Raymond Hamers en wijlen em. prof. dr. Cecile Casterman.
BENT U GEINTERESSEERD IN DE OPRICHTING VAN EEN
LEERSTOEL OF WILT U ZICH ALS PARTNER AANSLUITEN BIJ EEN BESTAANDE LEERSTOEL?
1) Neem contact op met de VUB Foundation (contactgegevens p15). De VUB Foundation coördineert de opstart van nieuwe leerstoelen en overziet de correcte uitvoering ervan. Naast advies, wordt er juridische ondersteuning voorzien. De VUB Foundation kan op vraag van de faculteit ook deelnemen aan de onderhandelingen met de potentiële partner(s).
2) De opstart van een nieuwe leerstoel – via een overeenkomst tussen de VUB en de externe partner – dient ter advies te worden voorgelegd aan de bevoegde raad en goedgekeurd te worden door de Innovatie- en Valorisatieraad van de VUB.
3) Na de goedkeuring van de oprichting van een leerstoel zorgt de cel Contractbeheer van de VUB voor de ondertekening van de overeenkomst door alle partijen en de financiële dienst van de VUB voor de opmaak van de factuur of het betalingsverzoek.
4) De VUB Foundation zorgt voor: - transparante communicatie in de officiële online mediakanalen en publicaties van de VUB; - promotie op sociale media en via de nieuwsbrieven van de VUB en haar partners.
• Leerstoel Mireille Aerens voor de ontwikkeling van proefdiervrije methoden
Legaat wijlen Mireille Aerens
Leerstoelhouder: em. prof. dr. Vera Rogiers
• Leerstoel Casterman & Hamers - History and Philosophy of Science
Wijlen em. prof. Cécile Casterman & wijlen em. prof. Raymond Hamers
Leerstoelhouder: vicerector Innovatie & Valorisatie prof. dr. ir. Hugo Thienpont
i.s.m. Crosstalks
• Leerstoel Exercise Immunology & Chronic Fatigue in Health and Disease
Partners: De Berekuyl, European College for Decongestive Lymphatic Therapy (ECDLT)
Leerstoelhouder: prof. dr. Jo Nijs
• Fatima Mernissi Leerstoel
Partners: De Stad Brussel, Darna vzw, het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek en het Federaal Wetenschapsbeleid
Leerstoelhouder: prof. dr. Iman Lechkar
• Leerstoel Sporen van het Verzet
Partner: vzw Helden van het Verzet
Leerstoelhouder: prof. dr. Nel De Mûelenaere
• Chair International and European Data Privacy and Security Law
Partner: Google (by unrestricted gift to the Brussels Privacy Hub)
Leerstoelhouder: prof. dr. Christopher Kuner
• Leerstoel Rehabilitation Physiotherapy
Partner: De Berekuyl
Leerstoelhouder: prof. dr. Jo Nijs
• Leerstoel Klinische ouderenpsychologie
Partner: Stichting Mondriaan
Leerstoelhouder: prof. dr. Bas Van Alphen
• Leerstoel Life Long learning in klinische anatomie, rehabilitatie en technologie
Partner: SOMT University of Physiotherapy
Leerstoelhouder: prof. dr. Evert Zinzeni
• Chair of Social Entrepreneurship
Partner: Euroclear N.V.
Leerstoelhouder: prof. dr. Nikolay Dentchev
• Primary Care Academy leerstoel 2.0
Partner: Koning Boudewijnstichting
Leerstoelhouder: prof. dr. Patricia De Vriendt
• Chair Circular port monitoring in Flanders
Partners: Havenbedrijf Antwerpen-Brugge; Haven Oostende, North Sea Port Flanders, Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij
Leerstoelhouder: prof. dr. Elvira Haezendonck
• Masterclasses in Ostend
Partner: Haven van Oostende
Leerstoelhouder: prof. dr. Elvira Haezendonck
• Chair Agile and Futureproof Infrastructure for Transport (A-FIT)
Partners: De Vlaamse Waterweg NV, Agentschap Wegen en Verkeer, Vlaamse Waterbouwers vzw, Embuild vzw – Embuild Vlaanderen, ADEB-VBA, OCW, Mobibel
Leerstoelhouder: prof. dr. Elvira Haezendonck
• Leerstoel Waardig Levenseinde
Partner: deMens.nu
Leerstoelhouder: prof. dr. Wim Distelmans
• Leerstoel Ondernemend Leren
Partners: Xerius, HoGent
Leerstoelhouder: prof. dr. Bart Derre
• Hamamatsu Applied Photonics Innovation Chair
Partner: Hamamatsu Photonics
Leerstoelhouder: prof. dr. ir. Hugo Thienpont
• Leerstoel Digitale Inclusie
Partner: BNP Paribas Fortis
Leerstoelhouder: prof. dr. Ilse Mariën
• Luxembourg Chair for Translational Research
in Human Motion, Sports Injury Prevention and Health
Partner: LIROMS
Leerstoelhouder: prof. dr. Romain Meeusen
• Patient-centered Osteopathic Interventions Systematic review of Evidence (POISE)
Partner: Osteopathie.be
Leerstoelhouder: prof. dr. Evert Zinzen
• Alex Agnew leerstoel x Yamina Krossa Fonds voor borstkankeronderzoek
Partner: Kal-el BVBA
Leerstoelhouder: prof. dr. ir. Damya Laoui
• HELIOS Foundation - STEAM leerstoel
Partner: HELIOS Foundation
Leerstoelhouder: prof. dr. ir. Hugo Thienpont
• HELIOS Foundation - SWIFFT leerstoel
Partner: HELIOS Foundation
Leerstoelhouder: prof. dr. ir. Hugo Thienpont
WAT U GEEFT AAN DE VUB
KRIJGT U TERUG
Vanuit de VUB Foundation nemen wij graag de tijd om te luisteren naar al uw vragen omtrent de oprichting van een leerstoel aan de VUB. Het is onze ambitie om voor u als bedrijf, overheidspartner, instelling of privépersoon de perfecte match te vinden binnen onze faculteiten en onderzoeksgroepen en om onderzoekers te ondersteunen in het realiseren van een succesvol partnership waarbij vrij onderzoek centraal staat.
Heeft u vragen of wenst u concrete informatie over de mogelijkheden binnen de VUB? Neem dan contact op met ons. Wij helpen u graag verder!
Hoofd VUB Foundation
[M] +32 (0)492 55 21 23 [E] elisabeth.rabaey@vub.be
ELISABETH RABAEY