Akademos november 2014 by Vrije Universiteit Brussel

Vrije Universiteit Brussel Pleinlaan 2 B-1050 Brussel

België - Belgique

Akademos

REDELIJK EIGENZINNIG INFORMATIEMAGAZINE

Dovemansgesprek of dialoog?

P.P. / P.B. B-09

JG.17 • N R.4 O K TO BE R - NO V EMBER 2014

VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL

Wormenburger al ingeburgerd?

Fellows VUB: brug tussen universiteit en samenleving

WIST U DAT

•••

••• artiﬁciële materialen optische schokgolven kunnen genereren? Het is voor deeltjesfysici bijzonder moeilijk om de elementaire deeltjes te identificeren die ontstaan bij botsingen in deeltjesversnellers. Onderzoekers aan de Vrije Universiteit Brussel en Chalmers University of Technology in Zweden hebben nu een kunstmatig materiaal ontworpen waarin bijzondere optische schokgolven worden gegenereerd. Hierdoor kunnen de elementaire bouwstenen van ons universum efficiënter gedetecteerd worden. De methode die gebruikt werd om het nieuwe

materiaal te ontwerpen staat gekend als de transformatieoptica. Het is een vrij recente theorie die een zeer vruchtbare combinatie van de werktuigen van Einsteins relativiteitstheorie en de optica is, en werd eerder gebruikt om onzichtbaarheidsmantels en artificiële zwarte gaten te construeren. Door middel van dit werk tonen Vincent Ginis en zijn collega’s ook aan dat er veel diepgaande toepassingen mogelijk zijn in de transformatieoptica.

••• gezond leven en goede studieresultaten hand in hand gaan?

••• radio een vitale rol speelde in de constructie van de Vlaamse culturele identiteit? De Vlaamse omroepverenigingen droegen in de jaren 1930 tot aan de Tweede Wereldoorlog bij aan de constructie van de Vlaamse identiteit, het groeiende Vlaamse natiebesef en de Vlaamse emancipatie. Dat blijkt uit het doctoraatonderzoek van musicologe Lieselotte Goessens (VUB en UGent). De omroepverenigingen die in de periode van 1928 tot 1939 bestudeerd werden, zijn de Katholieke Vlaamsche Radio-omroep, Socialistische Arbeiders Radio-Omroep voor Vlaanderen, Liberale Radioomroep en Vlaams-nationale radiovereeniging. Vlaamse identificatie vindt onder meer uitdrukking in de cultivatie van een zogenaamde Vlaamse mythscape, bestaande uit verhalen over het Vlaamse verleden, Vlaamse symboliek en Vlaamse kunst, erfgoed en tradities. De omroepen konden dagelijks Vlaamse kunst in de huiskamer brengen en stimuleerden op die manier een Vlaams gemeenschapsgevoel.

Vooral mannelijke studenten alsook studenten met een ongezondere levensstijl presteren minder goed aan de universiteit. Dat blijkt uit de eerste Europese studie naar de relatie tussen gezondheid en studeren bij universiteitsstudenten. Het onderzoek werd gedaan door Tom Deliens onder leiding van de professoren Peter Clarys en Benedicte Deforche van de vakgroep Menselijke Biometrie en Biomechanica. De studie, uitgevoerd bij 101 eerstejaarsstudenten, toont voor het eerst een relatie aan tussen gewicht en gezondheid aan de ene kant, en academische prestaties aan de andere kant. Studenten die niet bij alle examens aanwezig waren, waren overwegend mannelijk, vertoonden grotere toenames in tailleomtrek in het eerste semester en aten meer frieten dan hun studiegenoten die wel alle examens aflegden. Om in de toekomst betere studieresultaten te krijgen, zal dus speciaal aandacht moeten worden geschonken aan de groep studenten met ongezonde leefgewoontes.

••• het gezondheidsbeleid van een ouder wordend Europa ingrijpend moet veranderen? Palliatieve zorg moet een essentieel onderdeel gaan vormen van het internationale gezondheidsbeleid. Dat is een van de aanbevelingen die onderzoekers van de VUB op 15 oktober deden aan het Europees Parlement, tijdens de slotconferentie van twee Europese onderzoeksprogramma’s over palliatieve zorg. Professor Lieve Van den Block van de VUB is coördinator van EURO IMPACT. “Ouder worden en dementie staan wereldwijd hoog op de politieke agenda’s, waarbij met name wordt gefocust op preventie en behandeling van de ziekte”, aldus Van den Block. “Dit is zonder twijfel noodzakelijk, maar we moeten er rekening mee houden dat oudere mensen een grotere kans hebben op complexe en meervoudige aandoeningen met aanzienlijke zorgbehoeften over langere tijd.”

••• VUB-onderzoek naar grafeen een Research Highlight is in Nature Photonics?

••• pesticides voor hormonale verstoring zorgen bij jongeren? Blootstelling aan relatief lage pesticideconcentraties kan al een significante invloed hebben op de hormoonlevels en de mate van seksuele ontwikkeling bij 14– en 15-jarige adolescenten. Dat blijkt uit een studie over de invloed van pesticides op de gezondheid van de Vlaamse adolescenten, in het bijzonder de hormonale verstoring. Het onderzoek werd verricht door Dr. Kim Croes van de VUB, in samenwerking met partners van het Steunpunt Milieu en Gezondheid.

Onderzoek naar grafeen van het Brussels Photonics Team aan de VUB is uitverkoren als Research Highlight door het tijdschrift Nature Photonics. Grafeen, een materiaal bestaande uit slechts 1 laag van koolstofatomen, wordt beschouwd als een van de belangrijkste nieuwe materialen van de 21ste eeuw dat voor allerlei toepassingen - van aanraak-beeldschermen tot zonnecellen - kan gebruikt worden. Deze brede toepasbaarheid van grafeen is vooral te danken aan zijn unieke elektrische en optische eigenschappen. In het kader van het EU-project GRAPHENICS hebben onderzoekers van het Brussels Photonics Team van de VUB samen met wetenschappers van de University of Toronto theoretisch aangetoond dat een aantal van de optische eigenschappen van grafeen sterk afhangen van de zogenaamde chemische potentiaal in dit materiaal. Gezien deze chemische potentiaal kan gemanipuleerd worden, wil dit dus zeggen dat het mogelijk is om de optische karakteristieken van grafeen te controleren. Deze onderzoeksresultaten zijn nu geselecteerd als Research Highlight in het gerenommeerde tijdschrift Nature Photonics.

INHOUD

2014-2015 in teken van besparingen

...........................................................................................

Studenten mogen mee nieuwe rector kiezen

...............................................................................

Starter Seminars: VUB stimuleert al 20 jaar ondernemerschap

...................................................

VUB lanceert Brussels Academy of China and European Studies Nieuw vak ‘redelijk eigenzinnig’

.................................................

4 7 8 9

...................................................................................................

Kort nieuws . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Fellows dichten kloof tussen universiteit en samenleving

...........................................................

..............................................................................

..............................................................................................

VUB-restaurant pakt uit met wormenburgers Wie wordt een Jonge Academicus?

Alumni-event ‘Kom terug naar d’unief’

........................................................................................

Erasmushogeschool Brussel wil de connectie maken Personalia

...................................................................

.....................................................................................................................................

AKADEMOS - JG.17 • NR4 • OKTOBER - NOVEMBER 2014

2014-2015

Start academiejaar in teken van besparingen Waarom zou de relatie tussen overheid en universiteit niet kunnen stoelen op vrijheid, vertrouwen en verantwoordelijkheid? Die vraag stelde Paul De Knop in zijn toespraak voor de opening van het nieuwe academische jaar. Even voordien had nieuwbakken Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits als gastspreker nog de komende besparingen in het hoger onderwijs verdedigd. De ouverture tot een dovemansgesprek of veeleer de aanzet tot een blijvende dialoog? Op het moment dat rector De Knop de toespraak hield, stond wel al vast dat het inschrijvingsgeld voor universiteiten zou stijgen, maar nog niet met hoeveel precies. Ondertussen zijn de nieuwe bedragen bekend. De inschrijvingsgelden stijgen vanaf volgend academiejaar tot 890 euro per jaar. Vandaag betalen Vlaamse studenten gemiddeld 620 euro. Aan het studiegeld voor beursstudenten, 105 euro per jaar, verandert evenwel niets. En de inschrijvingen voor bijna-beursstudenten - een groep die vanaf volgend jaar overigens ruimer wordt geïnterpreteerd - blijven beperkt tot 470 euro, 60 euro meer dan de 410 euro die ze nu betalen. Het verdict kon wellicht erger - zo zouden de inschrijvingsgelden een stuk hoger moeten liggen om de besparingen te compenseren. Maar alvast de Vlaamse Vereniging van Studenten

Studentenprotest tegen de besparingsmaatregelen

(VVS) legt er zich niet bij neer. Paul De Knop daarentegen liet in zijn openingsrede al blijken een billijke verhoging van het studiegeld aanvaardbaar te vinden. De som van 50 euro per maand die een student nu betaalt, zo zei hij, staat geenszins meer in verhouding tot het kwaliteitsonderwijs dat men in de plaats krijgt. In actie of in afbouw? Maar het blijft dansen op een slappe koord. De Vlaamse regering en de universiteiten zweren bij democratisch onderwijs. Verhogingen van het inschrijvingsgeld lijken daar op het eerste gezicht mee in strijd. Maar alle sectoren moeten besparen. En in vergelijking daarmee vallen de besparingen in het hoger onderwijs nog mee. Dat erkende VUB-rector Paul De Knop ook. De totale onderwijsbegroting bedroeg vorig jaar

ongeveer 38% van de Vlaamse begroting. Dat onderwijs slechts 19% van de totale besparingen moet dragen “is een teken dat de Vlaamse regering een bewuste keuze heeft gemaakt.” Maar dat was na de pittige quote die de media zou halen: we moeten investeringen in Onderwijs & Onderzoek, niet besparen, “zoniet zal VIA staan voor Vlaanderen in Afbouw, eerder dan voor Vlaanderen in Actie.” Het huidige Vlaamse regeerakkoord herhaalt namelijk de doelstelling van Vlaanderen in Actie. Die luidt dat Vlaanderen tot de top-5 regio’s in Europa moet behoren. Maar dit is niet mogelijk zonder de genoemde investeringen. Bovendien kregen de universiteiten en hogescholen de voorbije jaren al een flinke besparingsoperatie te verduren. Daarom vroeg het Vlaamse hoger onderwijs - verenigd in VLIR en

VLHORA en goed voor 225 000 studenten - in een gezamenlijk memorandum in de aanloop naar de verkiezingen van 25 mei een aangepast financieel kader. De voorbije jaren hadden de universiteiten immers al 120 miljoen euro minder gekregen dan wettelijk voorzien doordat het voor hen bestemde geld maar deels werd geïndexeerd. En dat voor een sector die de grondstof levert die onze hoogtechnologische maatschappij en kenniseconomie draaiend houdt. Behoud van toppositie Is het dan al kommer en kwel wat de toekomst brengt? Zover is het gelukkig nog niet. Ondanks de voorbije besparingen slaat het Vlaamse hoger onderwijs verre van een pover figuur. Zo behoort het tot de wetenschappelijke wereldtop, samen met Zweden, Denemarken, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Maar

zoals de VUB-rector opmerkte: zoals wat niet is, nog kan komen, zo kan wat wel is, snel weer verwijnen. Vandaar ook een nieuwe oproep aan de Vlaamse regering: “Zie de universiteiten als een USP (unique selling proposition, red.) voor Vlaanderen”.

worden externe middelen gezocht. Inzake toegepast onderzoek staat de VUB nu al aan de top, op een gedeelde plaats met UGent én op de tweede plaats na KULeuven inzake samenwerking met de privésector. Maar liefst 10 % van de inkomsten komen binnen via die weg.

Meer externe middelen Maar de VUB wil ook inzetten op externe financiering - iets waar de instelling overigens al langer mee bezig is. Zo heeft de universiteit via fundraising al bijna twee miljoen euro binnengehaald. Reken je er de inspanning van het Universitaire Ziekenhuis erbij, dan klimt dat bedrag zelfs tot meer dan acht miljoen: gelden die zijn opgehaald via sponsoring van leerstoelen, fondsen, giften en legaten. Ook via contractonderzoek en wat zo mooi ‘onderzoeksvalorisatie’ heet,

Paul De Knop houdt zijn leidraad als rector dus zorgvuldig aan: het is niet goed om van de overheid alleen afhankelijk te zijn. Wat meer creativiteit in de zoektocht naar bijkomende middelen is dus beslist welkom. Maar het zou niet slecht zijn, mocht de overheid in ruil begrip voor de unieke situatie van de VUB opbrengen. Een gelijke behandeling Zo heeft de universiteit in de voorbije jaren al veertien opleidingen gerationaliseerd. Maar klinkt ‘rationaliseren’ in het Limburgs en West-

AKADEMOS - JG.17 • NR4 • OKTOBER - NOVEMBER 2014

2014-2015

Vlaams hetzelfde als in Brussel? De vraag is niet onzinnig, want de roep om nieuwe opleidingen regionaal te organiseren weerklinkt steeds luider. Zal de nieuwe minister van Onderwijs die roep kunnen weerstaan? Het is te hopen, al was het maar omdat de gemeente Elsene alleen al meer inwoners telt dan Roeselare, Oostende of Kortrijk. En dat is slechts één van de vijf gemeentes waarop de VUB-campussen zich bevinden.

“Zie de universiteiten als een USP voor Vlaanderen.” Etterbeek, Elsene, Oudergem, Jette en Anderlecht samen tellen meer de vier maal zoveel inwoners als Hasselt. Het zou gewoonweg onbegrijpelijk zijn dat de VUB, die zich terzake al zoveel inspanningen getroost heeft, verder zou moeten rationaliseren om het universitaire aanbod in WestVlaanderen of Limburg uit te breiden.

Meer vertrouwen aub Het komt met andere woorden neer op vertrouwen. Samen met vrijheid en verantwoordelijkheid een essentieel bestanddeel voor een goede relatie tussen overheid en universiteit. Aan universiteiten wordt gevraagd hun verantwoordelijkheid op te nemen, ook (en vooral) in deze tijden van besparingen. Maar om dat goed te doen, moeten zij het vertrouwen en de vrijheid krijgen om de eigen toekomst in handen te nemen. Het zou om te beginnen niet slecht zijn om een kritisch oog te werpen op de planlast en de regeltjes. Tijdens de academische openingsceremonie verwees voorzitter van de Raad van Bestuur van de VUB Eddy Van Gelder er in zijn inleidende speech ook al naar: universiteiten zijn de meest gecontroleerde instellingen van de Vlaamse Gemeenschap met twee regeringscommissarissen, het Rekenhof, bedrijfsrevisoren, interne audit, instellingsreview, onderwijsvisitaties, onderzoeksvisitaties, onderzoeksmanagementvisitaties, enzovoort. Rector De Knop stelde de vraag expliciet aan Hilde Crevits: kunnen wij op u rekenen om die planlast aan banden te leggen? Het antwoord op die vraag zal de volgende maanden duidelijk worden. [gg]

VUB-voorzitter Eddy Van Gelder

Minister van Onderwijs Crevits licht haar plannen toe

KORT NIEUWS

VUB eerste Vlaamse universiteit waar studenten rechtstreeks mee de rector mogen kiezen De Raad van Bestuur van de Vrije Universiteit Brussel heeft op 16 september het licht op groen gezet om alle VUB-studenten rechtstreeks stemrecht te geven bij de rectorverkiezingen en dat vanaf 2015-2016. De goedkeuring kadert in het nieuwe organiek statuut dat de universiteit transparanter, efficiënter en slagkrachtiger moet maken, met meer aandacht ook voor het genderevenwicht. Het algemeen stemrecht moet de betrokkenheid van de studenten bij de universiteit en haar werking verhogen. Hun stemmen tellen mee voor 10 % van het totale aantal stemmen. Ter vergelijking: het professorenkorps vertegenwoordigt 65 % van die stemmen. De eerstkomende gelegenheid waarbij de studenten van hun nieuwe stemrecht gebruik kunnen maken, is de rectorverkiezing in 2016. Dan mogen ze mee de opvolger van huidig VUBrector Paul De Knop kiezen. Rector De Knop zal er dan de volle twee termijnen van zijn mandaat hebben opzitten en kan niet meer herkozen worden.

Studenten en proffen samen in actie voor een fairtrade-universiteit Met de Week van de Fair Trade begin oktober 2014 is aan de VUB het startschot gegeven voor een campagne over verantwoorde aankopen en eerlijke handel met koffie als symbool. In menig bureau of kot aan de universiteit staat immers een thermos koffie, nog steeds hét middel bij uitstek om vergaderingen, vroege ochtenden of zware feest- of thesisnachten te overleven. Doel van de campagne is om de universitaire gemeenschap te doen nadenken over de impact van hun eigen dagelijkse aankopen. De cafetaria’s en catering van de universiteit boden al langer fairtradekoffie aan, maar met 3.200 personeelsleden en 14.000 studenten mag het wat meer zijn. Wanneer iedereen twee koppen fairtradekoffie per dag zou drinken, kan de universiteit maar liefst 50 ton eerlijke koffie per jaar afnemen. De campagne kreeg de steun van bekende (VUB-)gezichten die stijlvol met een kop hete koffie op de foto wilden. Onder hen ook VUB-vicerector Internationalisering Jan Cornelis: “Het overbruggen van de kloof tussen arm en rijk, Noord en Zuid, ontwikkelde en minder ontwikkelde landen is een belangrijk onderdeel van onze VUB-missie.”

AKADEMOS - JG.17 • NR4 • OKTOBER - NOVEMBER 2014

STARTER SEMINARS

VUB stimuleert al 20 jaar ondernemerschap “Iedere jongere moet een basiskennis van ondernemerschap en economie aangereikt krijgen”, aldus Marc Goldchstein, de drijvende kracht achter de Starter Seminars voor ondernemers in spe aan de Vrije Universiteit Brussel. “Het is nog steeds mogelijk om hogere studies af te sluiten zonder enig onderwijs in entrepreneurship en management. Dat moet dringend veranderen.” Dat er veel interesse bestaat in ondernemerschap blijkt uit de jaarlijks stijgende deelnemerscijfers van de starterseminaries. In het begin van het academiejaar zijn de seminaries opnieuw van start gegaan met meer dan 60 deelnemers. De voorbije 20 jaar – vanaf de eerste reeks in 1995 - hebben al 800 mensen deelgenomen aan de Starter Seminars. Omdat uit een enquête bleek dat er een enorme interesse is in een vervolgtraject, biedt de VUB naast de basiscursus nu ook een reeks Advanced Starter Seminars aan, gericht naar onderzoekers en derden die reeds verder staan met hun opstartplannen. De Advanced Starter Seminars konden alvast rekenen op 25 deelnemers. Basics Het belang van innovatief, groeigericht ondernemerschap als drijvende kracht van economische welvaart is de laatste tien jaar op alle beleidsniveaus doorgedrongen. Zowel Vlaanderen, België als Europa zetten hierop in. Dit is noodzakelijk, want op internationale schaal scoren we erg laag op het vlak van entrepreneurship. De VUB onderwijst de basics van ondernemerschap aan een zo breed mogelijke groep studenten. Studenten uit niet-economische opleidingen (vooral technologische richtingen) kunnen als vak ‘Inleiding tot het bedrijfsbeheer/ Introduction to business’ volgen en in sommige richtingen zelfs een vervolgcursus over de bedrijfseconomische aspecten van een bepaalde technologische sector. Omgekeerd krijgen ook de handelsingenieurs binnen hun opleiding een cursus technologisch ondernemerschap rond chemie, materialen, enz.

Avondcursus Voor personeel, doctorandi, onderzoekers, studenten en derden organiseert de Technology Transfer Interface van de VUB de Starter Seminars, een avondcursus met dezelfde inhoud als ‘Introduction to business’ en nu dus ook een ‘Advanced’ vervolgreeks voor wie al over enige basiskennis in economie beschikt. De VUB wil hierdoor bijdragen aan het creëren van een ondernemersdynamiek zowel aan de universiteit als erbuiten. De cursussen worden gedoceerd door een aantal professoren uit de faculteit Economische en Sociale Wetenschappen & Solvay Business School (ES) en experts uit de bedrijfswereld. Niet enkel toekomstige ondernemers met mooie plannen, maar ook onderzoekers die een spin-off voorbereiden, volgen deze starterseminaries. Zo heeft het technische team van het vroegere Optrima, een VUB spin-off rond 3D-cameratechnologie nu gefusioneerd met Softkinetic, de sessies gevolgd. “Als ingenieur of wetenschapper heb je geen economische achtergrond”, zegt Daniël Van Nieuwenhove, cofounder van Optrima en CTO SoftKinetic. “Via de starterseminaries bekwam ik de noodzakelijke basiskennis rond marketing, business planning, financiële en andere aspecten bij het opstarten van een bedrijf. Niet in het minst dankzij een aantal inspirerende sprekers. Nu heb ik het voorrecht zelf te getuigen als ondernemer tijdens een van de sessies!” Ook doctoraatsstudenten worden gestimuleerd om de startersreeks te volgen. Zo kunnen ze de opgedane kennis meenemen in hun denkwerk over hun doctoraatsproject.

www.vubtechtransfer.be

Studenten uit Amerika krijgen unieke kans om te doctoreren Jaarlijks zullen 60 studenten uit Noord- en Latijns-Amerika en de Caraïben aan de Vrije Universiteit Brussel een doctoraatsopleiding volgen. Dat staat in de samenwerkingsovereenkomst die de VUB onlangs heeft afgesloten met de Organisatie van Amerikaanse Staten. In een eerste fase gaat het om studenten die een doctoraatsopleiding willen volgen in de domeinen volksgezondheid, educatiewetenschappen en ingenieurswetenschappen. De VUB werkt al een tijd samen met de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) waarvan 35 Amerikaanse landen lid zijn. De OAS bevordert de samenwerking en de solidariteit tussen haar lidstaten. De specifieke samenwerkingsovereenkomst die in Washington is ondertekend door vicerector Internationaal Beleid prof. Jan Cornelis, bepaalt dat de VUB jaarlijks aan 60 studenten een doctoraatsopleiding van vier jaar aanbiedt. Dat betekent dat niet minder dan 240 Amerikaanse studenten tegelijk een doctoraat kunnen voorbereiden aan de VUB in het kader van deze overeenkomst. Voordelen De samenwerkingsovereenkomst voorziet in tal van voordelen, zo moeten de studenten geen inschrijvingsgeld betalen en kunnen ze tijdens hun verblijf in Brussel rekenen op een algemene ziekteverzekering. Kandidaten moeten een stevig academisch dossier indienen om aan te tonen dat ze op wetenschappelijk vlak uitmuntend zijn. De VUB verwacht nog voor het einde van het jaar de eerste lichting doctoraatsstudenten in de domeinen volksgezondheid, educatiewetenschappen en ingenieurswetenschappen. In de toekomst is een verbreding naar andere domeinen gepland en ook een uitbreiding naar masterstudenten.

INTERNATIONAAL

VUB lanceert Brussels Academy of China and European Studies De Vrije Universiteit Brussel heeft op 6 september 2014 in Beijing de Brussels Academy of China and European Studies, kortweg BACES, gelanceerd. BACES is een nieuw academisch platform in Brussel. Het is een samenwerking tussen Renmin University of China, Sichuan University, Fudan University en de VUB.

Receptie op de Belgische ambassade, met in het midden vicerector Internationaal Beleid Jan Cornelis en rechts delegatieleider rector Paul De Knop.

De oprichtingsovereenkomst werd eerder al ondertekend naar aanleiding van het officieel bezoek van president Xi Jinping aan Brussel in maart 2014. BACES plant een waaier aan gemeenschappelijke activiteiten zoals gezamenlijke master- en PhD-programma’s, seminaries en cursussen. Onderzoek over het hedendaagse China en de China-EU-relaties staan centraal bij BACES. Hiermee bouwt de VUB onder andere verder op de resultaten van de onderzoeksgroep BICCS (Brussels Institute for Contemporary China Studies) en het IUTT- project dat handelt over kennistransfer in de context van internationale universitaire samenwerking met China. Rector Paul De Knop: “De samenwerking met deze Chinese topinstituten is een belangrijke stap in de kennisuitwisseling met China en bevestigt voor ons de potentie van dit grote en machtige land voor België.”

Verschillen BACES past volledig in het Europees-Chinese initiatief om de High Level People to People Dialogue (HPPD) tussen China en de EU op te starten en uit te bouwen. Vicerector Jan Cornelis: “Hoewel de EU en China de tweede belangrijkste economische relatie - na die tussen de VS en Europa - in de wereld vertegenwoordigen, verschillen ze zeer sterk in cultuur, ontwikkelingsgeschiedenis en maatschappelijke organisatie. Dat leidt vaak tot spanningen en misverstanden. Het BACESinstituut heeft als doelstelling om via wetenschappelijk onderzoek, een stevige, maar ook kritische basis te leggen voor HPPD. Via intensieve uitwisselingen tussen de twee samenlevingen hopen we bij te dragen tot een groeiend wederzijds begrip en verbeterde verstandhouding tussen China en Europa op lange termijn.” Dubbel diploma De VUB-delegatie in China bezocht o.m. de China Scholarship Council (CSC) in Beijing. De VUB ontvangt sinds 2006 via dit instituut studenten die aan de VUB een vierjarig doctoraat volgen. Het dubbel diploma-programma in ICT-Multimedia van VUB en Northwestern Polytechnical University in Xi’an zal vanaf nu ook met tien beurzen ondersteund worden. Gezamenlijke doctoraten krijgen eveneens extra steun via CSC-beurzen.

VUB-vicerector Jan Cornelis kreeg de China National Friendship Award voor zijn jarenlange samenwerking met China

de de delegatie in China. Hij vond het bezoek aan de Beijing Sports University (BSU) alvast indrukwekkend. Het is bij uitstek de topsportuniversiteit van China. Tijdens de jongste vier Olympische spelen wonnen professoren en studenten van deze universiteit maar liefst 30 gouden medailles, 16 zilveren en 9 bronzen. Rector De Knop: “Het is een schitterend instituut. Het laat op een overdonderende manier zien dat je met wetenschap een fundament kunt leggen voor een succesvol topsportklimaat.” Afsluiter was een walking diner met de partners van de VUB op de Belgische Ambassade. Daar werd op uitnodiging van de VUB een bont gezelschap van rectoren, vicerectoren, decanen, academici, overheidsbeleidmakers en alumni ontvangen. De ambassadeur verwelkomde ongeveer 100 Chinese deelnemers. Volgens ambassadeur Michel Malherbe kwamen er nooit tevoren zoveel hooggeplaatste academici op de ambassade bijeen. Prestigieuze award Tijdens een plechtigheid in Beijing eind september ontving vicerector Internationaal Beleid Jan Cornelis de National Friendship Award of China. Dit is de hoogste onderscheiding die de Volksrepubliek China uitreikt aan buitenlanders en is een uitzonderlijk teken van erkenning voor experts die een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de economische en sociale ontwikkeling van het land. Jan Cornelis ontving de award voor zijn voortrekkersrol in de totstandkoming van het samenwerkingsakkoord tussen de Northwestern Polytechnical University (NPU) en de Vrije Universiteit Brussel en het smeden van nauwe banden inzake onderwijs, onderzoek en technologietransfer tussen de steden Xi’an en Brussel. Jan Cornelis is een van de 100 personaliteiten uit 26 landen - waaronder nog twee andere Belgen uit de academische en de zakensector die dit jaar de prestigieuze National Friendship Award hebben gekregen.

30 gouden medailles Rector en sportsocioloog Paul De Knop leid-

AKADEMOS - JG.17 • NR4 • OKTOBER - NOVEMBER 2014

ONDERWIJS

Nieuw vak ‘redelijk eigenzinnig De Vrije Universiteit Brussel introduceert vanaf het academiejaar 15-16 het vak “Redelijk eigenzinnig. Nadenken over mens en maatschappij”. Het vak wordt aangeboden in het programma van elke opleiding in elke faculteit en vertrekt van de vrijzinnig humanistische basisprincipes van de universiteit en haar visie op onderwijs. Jaarlijks wordt een maatschappelijk relevant thema via lezingen door experten uit verschillende disciplines en via debatten met de studenten behandeld. De lezingen zijn ook open voor het brede publiek. Rector Paul De Knop: “Het is essentieel dat onze studenten kritische burgers worden die zonder vooroor-

Het onderwijs aan de VUB is gestoeld op een mensen maatschappijvisie waarin haar fundamentele waarden zijn vervat: vrije meningsuiting, sociale bewogenheid, kritische vorming en verantwoordelijkheid. Het principe van vrij onderzoek en humanistische waarden staan centraal.

en wetenschappelijk de gemoederen beroert. Denk daarbij aan duurzaamheid, vragen rond het levensbegin en –einde, waardevrijheid van wetenschappelijk onderzoek, privacy en “big data”, genetische modificatie. Het doel is dat studenten de verschillende stellingnames en argumenten in de actuele wetenschappelijke debatten herkennen en respecteren. Maar uiteindelijk moeten ze zelf een kritische positie in het debat innemen.

Deze waarden en principes vormen de pijlers voor zes kritische lezingen en debatten over een jaarlijks gekozen thema dat maatschappelijk

Prof. Karl Verstrynge van de vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen draagt de eindverantwoordelijkheid.

delen en dogma’s nadenken over belangrijke maatschappelijke vraagstukken.”

Prof. Karl Verstrynge, verantwoordelijk voor het nieuwe vak ‘redelijk eigenzinnig’

VUB-sportmanagementopleiding PG SPORT weer Europa’s beste Na een eerste keer in 2012 is de VUB-sportmanagementopleiding PG SPORT nu weer Europa’s nummer één. Dat blijkt uit de Postgraduate Sports Course ranking 2014 van het wereldwijd toonaangevende blad SportBusiness International, dat zich richt op sportmanagement op het gebied van media, marketing en events. SportBusiness International deed een onderzoek naar de tevredenheid over de opleidingen sportmanagement onder alumni.

Bij PG SPORT zijn ze alvast erg ingenomen met deze internationale erkenning. De sportmanagementopleiding garandeert dan ook een hoge kwaliteit door haar onderwijs en het niveau van de gastdocenten en -sprekers. [W] www.pgsport.be

Multilingual Master van start Anderstalige studenten kunnen vanaf dit academiejaar een masteropleiding Taal- en Letterkunde volgen. De Multilingual Master is immers van start gegaan. Dit nieuwe programma leidt tot een Engelstalig diploma Taal- en Letterkunde. De VUB is hiermee uniek in Vlaanderen en België. De officiële naam van de nieuwe masteropleiding luidt

Master of Arts in Linguistics and Literary Studies. Studenten kunnen uit zes talen (Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Spaans) kiezen tussen de opties ‘twee talen’ of ‘één taal’. De doelgroep van de opleiding omvat zowel Nederlandstalige als anderstalige studenten met een bachelordiploma.

KORT NIEUWS

Leidinggevende rol CERN voor jonge VUB-wetenschapster Petra Van Mulders, FWO post-doc aan de VUB en nog geen 30 jaar, werd eind juni aan het CERN in Genève geselecteerd om aan een internationale groep van ongeveer 80 wetenschappers leiding te geven voor de volgende twee jaar. Het betreft wetenschappers die meewerken aan het CMS-experiment te CERN waarmee in 2012 het fameuze Brout-Englert-Higgsdeeltje ontdekt werd. Petra Van Mulders zal als een van de jongste leidinggevenden ooit in een dergelijke omgeving het voortouw nemen om zogenaamde b-quarks te identificeren in de deeltjesbotsingen. Dit is cruciaal om onder andere de eigenschappen van het recent ontdekte en bejubelde Brout-Englert-Higgs-deeltje te bepalen. Het experiment start opnieuw in april 2015 bij de hoogste energieën ooit, en Petra Van Mulders zal met haar team de weg voorbereiden naar nieuwe ontdekkingen. In 2006 haalde Petra Van Mulders een master fysica aan de VUB. Nadien begon ze aan haar doctoraat bij het CMS-experiment te CERN, gesteund door een ‘Strategic Basic Research’ IWT beurs. In juni 2010 behaalde ze de PhD-titel aan de VUB en de UA. Na een korte onderbreking voor moederschapsverlof ontwikkelde de jonge academica een innovatieve methode om te zoeken naar nieuwe quarks. Tegelijkertijd is ze zich gaan toeleggen op het verbeteren van technieken voor de identificatie van bestaande b-quarks.

Kwaliteitslabel ‘Erkend Cultureel Archief’ voor CAVA Het Centrum voor Academische en Vrijzinnige Archieven (CAVA) mag zich sinds kort een ‘erkend cultureel archief’ noemen. Dit gegeerde kwaliteitslabel dat door de Vlaamse minister van Cultuur wordt toegekend, staat voor een duurzame en kwaliteitsvolle dagelijkse werking en beheer van de archieven en het erfgoed. CAVA beheert de wetenschappelijke en institutionele archieven van de VUB en van de georganiseerde vrijzinnigheid. Deze archieven kunnen gebruikt worden voor verschillende soorten onderzoek. CAVA kreeg onlangs nog vernieuwde lokalen en een grotere leeszaal in gebouw B van de VUB-campus Etterbeek. Ook werd een nieuw depot gebouwd dat beantwoordt aan de hedendaagse kwaliteitsnormen.

Campus Etterbeek Najaarsconcerten heeft fitnessparcours VUBorkest in teken van Groote Oorlog Op campus Etterbeek rond het kunstgrasveld is in september 2014 een fitnessparcours in gebruik genomen. Studenten voor wie een fitnessabonnement te duur is, krijgen met de Fit-O-Meter alvast een alternatief. De VUBstudentenraad heeft haar schouders gezet onder het initiatief en heeft een groot deel van de financiering op zich genomen. Het project kon ook rekenen op de steun van BLOSO en de Vlaamse Gemeenschapscommissie. De Fit-O-Meter vormt opnieuw een uitbreiding van de omvangrijke sportinfrastructuur die de dienst Beweging en Sport van de VUB beheert.

Zoals elk jaar pakt het VUBorkest o.l.v. Jurgen Wayenberg uit met een reeks najaarsconcerten in de Vlaamse provincies. De concertreeks COPY/PASTE is dit jaar samengesteld in herinnering aan de Groote Oorlog. Het eerste concert vindt plaats in Tienen op zaterdag 15 november. Daarna volgen concerten in Brussel, Mechelen, Bredene en Oostkamp. Alle data en het volledige programma vindt u op de achterkant van deze Akademos.

AKADEMOS - JG.17 • NR4 • OKTOBER - NOVEMBER 2014

FELLOWS

Fellows dichten kloof tussen universiteit en samenleving Een universiteit mag niet louter een eiland van kennis en wetenschap zijn, want dan verliest ze haar voeling met de samenleving. Daarom zijn er tussen de universiteit en de samenleving stevige bruggen nodig. De Fellows VUB kunnen alvast helpen om die bruggen te bouwen. Academia meets society is het uitgangspunt van het VUB Fellowship-programma dat in 2012 van start ging. Dit academiejaar heeft de VUB er 22 Fellows bij, stuk voor stuk topmensen uit de industrie, het bedrijfsleven, toonaangevende organisaties en de wereld van politiek en beleid. Ze engageren zich om drie jaar lang Fellow VUB te zijn. Samen met de 27 Fellows van 2013 en van 2012 heeft de Vrije Universiteit Brussel nu 49 Fellows. Tijdens de plechtige uitreiking van de nieuwe Fellowship-titels in september stelde rector Paul De Knop dat de Fellows veel meer dan louter een los netwerk vormen. “Het gaat hier om een stevig verankerd web met de VUB als kern en met een sterk gevoel van verbondenheid en een gemeenschappelijk streven naar vooruitgang als bindmiddel. We zijn uitermate tevreden over wat het VUB Fellowship in beweging heeft gezet en ik ben ervan overtuigd dat

we met de nieuwe Fellows nog een versnelling hoger zullen schakelen.” Volgens de Universitaire Fellowship Coördinator prof. Hugo Thienpont zijn de Fellows stuk voor stuk “topexperten die met hun kennis, hun ervaring en met hun netwerk de academische wereld van de Vrije Universiteit Brussel en van haar faculteiten nog dichter bij de maatschappelijke realiteit moeten brengen. De Fellows zijn zorgvuldig gekozen uit de meest diverse geledingen van onze maatschappij. Sommigen

hebben hun sporen verdiend in de industrie, anderen komen uit de politieke wereld of uit de sportwereld, sommigen vertegenwoordigen de culturele sector, terwijl nog anderen hun roeping vonden in de medische wereld.” Verwevenheid Het Fellowship-programma kan je samenvatten in drie woorden: Academia meets society. Het Fellowship moet een verwevenheid creëren, onlosmakelijk, tussen de maatschappij enerzijds en de academische wereld anderzijds. Prof. Thienpont: “Professoren moeten uit hun leslokalen en onderzoekslabo’s komen om de snel veranderende wereld te ervaren zoals die werkelijk is, om die zodoende beter te begrijpen en om samen met de steun en hulp van onze Fellows beter en sneller te kunnen inspelen op de reële behoeften van onze maatschappij. Enkel op die manier kunnen wij, als academici, constructiever en wezenlijker bijdragen tot de leefwereld van vandaag.” Fellows maken het verschil De voorbije twee jaar hebben de Fellows alvast het verschil gemaakt. Elk van hen heeft op zijn of op haar manier de universiteit en de maatschappij dichter bij elkaar gebracht. Dat blijkt ook uit het overzicht van Universitaire Fellowship Coördinator prof. Thienpont: “Sommigen hebben gastlessen gegeven en hun jarenlange ervaringen met onze studenten gedeeld. Anderen hebben nieuwe samenwerkingen met belangrijke industriële spelers

Universitaire Fellowship Coördinator prof. Hugo Thienpont

De universiteit verwelkomt meer dan twintig nieuwe Fellows VUB. Tijdens de plechtigheid kreeg elke Fellow een kleine versie van het bekende beeld Enkidu van Paul Van Gysegem dat voor het rectoraatsgebouw staat.

mogelijk gemaakt, of hebben VUB-studenten de kans geboden om ervaring op te doen met een internship in een bedrijf. Vele Fellows zetelden als jurylid bij de beoordeling van masterproeven en doctoraten.” Maar ook voor haar grote projecten kan de universiteit op de Fellows rekenen. Prof. Thienpont: “Verschillende Fellows hebben een actieve ondersteuning geboden bij de grote bouwplannen die wij als VUB koesteren, zoals de nieuwe studentenwoningen, ons Library and Learning Centre, het grote ingenieursgebouw dat we samen met de ULB willen oprichten, én de vernieuwing van ons zwembad.” Overigens hebben andere Fellows vanuit hun bedrijf de rol van gastheer op zich genomen, bv. met een networking cocktail voor hun collegafellows, over de faculteitsgrenzen heen. “Er waren ook Fellows die trost zijn om als alumnus of als alumna van de VUB door het leven te gaan en die dat graag meenamen tijdens een TV-, een radio-, of een persinterview. VUB-alumni zijn, volgens mijn bescheiden mening, nog al te vaak al te bedeesd of te terughoudend wanneer ze hun Alma Mater kunnen vernoemen.” Tot slot zijn er ook dankzij de inzet van de Fellows nieuwe leerstoelen tot stand gekomen. “Elke Fellow VUB heeft zijn of haar steentje bijgedragen om de VUB meer armslag te geven om haar maatschappelijke taak te vervullen”, besluit prof. Thienpont.

SCIENCE FELLOWS VUB (faculteit WE) 2014 Bart Degeest Peter Strickx Jurgen Tack 2013 Ingrid Daubechies Guy Van Lommen Jean-Marie Solvay KURT LEWIN FELLOWS VUB (faculteit PE) 2014 Sonia Frey 2013 Patrick Coulier Koen De Maesschalck Telidja Klaï SOLVAY FELLOWS VUB (faculteit ES) 2014 Beatrice Delvaux Chantal Pattyn Micheline Scheys Joséphine Rebecca Vanden Broucke Dominique Vercraeye 2013 Philippe De Longueville Lieven Deketele Luc Lallemand Olivier Vanden Eynde Vincent Stuer 2012 Xavier Verhaeghe Karsten De Clerck An Verhulst-Santos Ludo Vandervelden Michel Van den Broeck

ENGINEERING FELLOWS VUB (faculteit IR) 2014 Kathleen Dupont Philip Hermans Pol Hoorelbeke Lieve Paternoster Jan Vliegen 2013 Line Alderweireldt Dirk Boogmans René De Keyzer Yves Pianet Jan Watté LK FELLOWS VUB (faculteit LK) 2014 Marc Frederix Krista Vandenborne Luc Van Mol 2013 Eddy De Smedt Yves Geysels Willy Smeets UMC FELLOWS VUB (faculteit GF) 2014 Dirk Dewolf Patricia Lanssiers Luc Adriaenssens 2013 Yolande Avontroodt Maggie De Block Jo De Cock LAW AND CRIMINOLOGY FELLOWS VUB (faculteit RC) 2014 Michèle Coninsx Véronique Pertry

AKADEMOS - JG.17 • NR4 • OKTOBER - NOVEMBER 2014 13

FELLOWS

Wat drijft de Fellows VUB? Jan Vliegen “Het Fellowship van de VUB geeft me de kans om mijn dertigjarige ervaring met studenten en academici te delen en om ze te helpen keuzes te maken in hun onderzoekscarrière vanuit een industrieel perspectief.” Engineering Fellow VUB Jan Vliegen (senior vice-president Cobalt & specialty Materials, Plant Manager Umicore Group)

Béatrice Delvaux “De universiteit moet een plek zijn waar intellectuelen out of the box kunnen denken, waar ze kunnen innoveren en debatteren, de samenleving vooruit te helpen en te leren omgaan met de diversiteit, complexiteit, de voortdurende veranderingen en nieuwe situaties.” Solvay Fellow VUB Béatrice Delvaux (politiek commentator en voormalig hoofdredacteur Le Soir)

Marc Frederix “Het is mijn visie dat een permanente uitwisseling van marketing- en communicatiemodellen, innovaties, consumenteninzichten en ethische waarden in maatschappij en bedrijfsleven gedeeld – en regelmatig getoetst - zouden moeten worden door studenten, professoren en academische publicaties.” LK Fellow VUB Marc Frederix (marketingdirecteur Nationale Loterij)

Maggie De Block “Ik denk dat het Fellowship een mooi netwerk is waar verbondenheid heerst, ook tussen de verschillende faculteiten. Ik kom uit de medische faculteit en daar zaten we allemaal een beetje op ons eilandje in Jette. Dankzij het Fellowship is de verbondenheid met de andere faculteiten, bijvoorbeeld met de rechtsfaculteit en met de wetenschappen, veel groter geworden.” UMC Fellow VUB Maggie De Block (huisarts en minister van Volksgezondheid)

STUDENTENRESTAURANT

Voor de smaak en voor een betere wereld

Wormenburgers in restaurant De vierhonderd wormenburgers waren snel volledig uitverkocht in het restaurant van de Vrije Universiteit Brussel toen ze voor het eerst op het menu werden gezet. Baas van het restaurant, Philippe Merckx, serveerde op donderdag 9 oktober buffalowormenburgers. In Afrika, Latijns-Amerika of Azië worden al heel lang insecten gegeten. Alleen Europa en de Verenigde Staten bleven achter. Tot vandaag dus. De ene na de andere student zette onbevreesd zijn tanden in het broodje. Sommigen vonden het wat flauw, anderen vonden het naar kip smaken, weer een groep naar een veggiehap. Maar niemand walgde erven. Of klaagde over een kriebelend mondgevoel. Eigenlijk wisten de studenten de wormenburger wel te waarderen. Een enkeling had zelfs niet genoeg aan een. De kranten, de radio en de televisie waren er als de kippen bij om de verorbering van de VUB-wormenburgers te verslaan. Volgens de artikelen waren de studenten absoluut niet bang voor een experimentje. Integendeel: “Wormenburgers erg in trek bij VUB-studenten” of zelfs “Stormloop op wormenburgers” luidden de krantenkoppen. Ook de Franstalige media deden enthousiast mee. “Hamburgers aux vers au menu du restaurant de la VUB: tout a été mangé!” Philippe Merckx zoekt voortdurend duurzaam voedsel voor het restaurant van de Vrije Universiteit Brussel. De voedsel-en landbouworganisatie (FAO) van de Verenigde Naties roept al jaren op om het eten van insecten een kans te geven. Het restaurant van de VUB zette dan ook als eerste grootkeuken in België insecten op het menu. “Insecten hebben twaalf keer minder voedingsstoffen nodig dan runderen voor een zelfde hoeveelheid proteïnen. Ook het aantal liter water om vlees te verkrijgen is enorm in vergelijking met wat je nodigt hebt om een insectenburger te produceren. In 1 kilogram biefstuk kruipt algauw 30.000 liter. Insecten hebben heel wat minder nodig en kunnen zelfs bij extreme droogte gekweekt worden.” Leren van het Zuiden In het Zuiden van de wereld maken insecten al sinds mensenheugenis deel uit van het dagelijkse menu. In Afrika, Latijns-Amerika of Azië eten ze krekels en wormen in hun oorspronkelijke gedaante; gebakken of rauw. En niet onherkenbaar vermalen in een burger. Het is een voorzichtige kennismaking met kriebelbeestjes als voedsel voor de studenten. Een levendig mondgevoel zal voor de volgende keer zijn. [sw]

Philippe Merckx, diensthoofd van het VUB-studentenrestaurant

AKADEMOS - JG.17 • NR4 • OKTOBER - NOVEMBER 2014 15

JONGE ACADEMIE

Wie wordt een Jonge Academicus? De Jonge Academie, een vereniging van jonge toponderzoekers, lanceert binnenkort een oproep voor nieuwe leden. Voorzitter Jorgen D’Hondt legt ons uit wat het betekent om een Jonge Academicus te zijn. “Wie in de Jonge Academie zit, bepaalt vooral zelf wat dat betekent. Een Jonge Academicus kan er voor kiezen zijn eigen stempel op het beleid te drukken door aan verschillende commissies en werkgroepen bij te dragen. Een onderzoeker kan opiniestukken ondertekenen als lid van de Jonge Academie. Als het stuk gedragen wordt door de andere leden, kan hij of zij het zelfs uitsturen vanuit de hele Jonge Academie. Dat geeft het opiniestuk meteen een pak meer draagkracht.”

heel Vlaanderen. Het geeft je een netwerk waar je anders geen toegang toe zou hebben.” “We kiezen zelf onze nieuwe leden. We doen dat op basis van hun CV en wat ze willen bijdragen aan de Jonge Academie. Dit jaar worden naast onderzoekers ook kunstenaars toegelaten als lid van de Jonge Academie.” [W] http://jongeacademie.be/oproep-nieuwe-leden/

40 onder 40 De Jonge Academie is een aftakking van de KVAB, of Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen en Kunsten van België. De vereniging werd vorig jaar opgericht en zo startten 40 onderzoekers onder de 40 commissies op over wetenschapsbeleid, interdisciplinariteit, wetenschapscommunicatie en internationalisering. De jonge onderzoekers hopen zo te kunnen wegen op het beleid. Grenzen doorbreken Jorgen D’Hondt: “Uiteraard draait het ook om contacten leggen. We willen de grenzen tussen verschillende disciplines doorbreken en dat kan alleen door een netwerk uit te bouwen met onderzoekers uit andere vakgebieden. Daarom organiseren we ook één keer per jaar een tweedaagse waarop al onze jonge onderzoekers uitgenodigd zijn. Dit jaar is dat in november en draait alles rond Citizen Science. De samenwerkingen die ontstaan in de Jonge Academie zijn een verrijking voor de onderzoekers, maar ook voor Prof. Jorgen D’Hondt, voorzitter van de Jonge Academie

Door lactose-intolerantie stierven dino’s uit na de opkomst van zoogdieren... of niet? Het Expertisecentrum Wetenschapscommunicatie van de dienst R&D schept klaarheid in de wereld van de populaire wetenschap met een gloednieuwe website. Op www.wtnschp.be wordt leuk en vooral correct wetenschappelijk nieuws verspreid naar het brede publiek en de pers. Op de website worden niet alleen alle populair wetenschappelijke activiteiten van de VUB en EhB aangeboden, er is ook breaking wetenschapsnieuws te vinden en gastblogs van onze eigen onderzoekers en docenten. Wtnschp.be wordt zo niet alleen een plaats waar het brede publiek en de pers terecht kan voor wetenschappelijk nieuws, het is ook een speeltuin voor onderzoekers die willen schrijven over hun onderzoek en experimenteren met communicatie.

Onderzoekers en docenten kunnen zelf blogberichten schrijven, reageren op wetenschappelijke berichtgeving in de media of hun eigen populair wetenschappelijke activiteiten belichten. “Dit komt goed uit, onderzoekers worden namelijk vanuit hun financiering meer en meer verplicht om aan communicatie te doen,” aldus rector Paul De Knop, “de nieuwe website geeft hen een gemakkelijk platform om op een leuke manier het brede publiek te bereiken.” De website werd gelanceerd tijdens de Wetenschapsweek en pakt nu onder andere al uit met artikels van Steven Lowette, Jean Paul Van Bendegem en Jorgen D’Hondt.

Wie wil schrijven voor www.wtnschp.be of vragen heeft, kan Sofie Verkest contacteren via [E] sofie.verkest@vub.ac.be of [T] 02 629 12 82

ALUMNI

Tweede editie ‘Kom terug naar d’unief’: minder volk, prima sfeer De tweede editie van de grote alumni-terugkomdag heeft minder volk op de been gebracht dan de eerste editie van Kom terug naar d’unief in 2012. Maar de meer dan 300 aanwezigen beleefden wel een boeiende dag met een programma dat verleden en toekomst verenigde. Blikvanger waren de Future Talks in de Aula met drie VUB-alumni die elk een autoriteit in hun vakgebied zijn geworden: prof. Jorgen D’Hondt (deeltjesfysica), prof. Caroline Pauwels (communicatiewetenschappen) en prof. Karen Sermon (embryologie en medische genetica). Ontdekkingen en nieuwe inzichten in de exacte wetenschappen, humane wetenschappen en life sciences volgen elkaar in sneltempo op. In drie boeiende presentaties lieten de VUB-proffen zien wat ons de volgende decennia zoal te wachten staat. De alumni konden ook deelnemen aan activiteiten die de faculteiten organiseerden, of het nieuwe gebouw U-Residence bezoeken met als gids niemand minder dan de rector zelf. En uiteraard was er gelegenheid genoeg om bij te praten met de studiegenoten en proffen van weleer in de grote tent en in het Kultuurkaffee (dat volgend jaar tegen de vlakte gaat). Voor de VUB en haar alumniwerking blijft de band met de meer dan 50.000 afgestudeerden een prioriteit. Of de alumniwerking verder moet inzetten op grote allesomvattende evenementen, dan wel de alumni moet aanspreken met gerichte en meer kleinschalige activiteiten, is geen uitge-

maakte zaak. De volgende maanden wordt – op basis van de feedback en de reacties van de alumni zelf – bekeken hoe de relatie tussen de universiteit en haar afgestudeerden nog hechter kan worden.

AKADEMOS - JG.17 • NR4 • OKTOBER - NOVEMBER 2014 17

ERASMUSHOGESCHOOL BRUSSEL

Erasmushogeschool wil de connectie maken Let’s Connect! Dat was het thema van de feestelijke opening van het academiejaar ’14-’15 van de Erasmushogeschool Brussel. Een niet toevallig gekozen onderwerp, uiteraard, want de hogeschool zoekt op verschillende vlakken verbinding met haar omgeving en met haar stakeholders. Oud-studenten van de organiserende departementen Management, Media & Maatschappij en Design & Technologie vormden een rode draad in het programma van het openingsevent. Eerst waren er de sofagesprekken. Katrien Pauwels, afgestudeerd in Communicatiemanagement, startte met haar partner koffiebranderij OR Koffie. “Toen ik 18 was”, zei de Oost-Vlaamse tijdens het sofagesprek, “stapte ik van de Brusselse metro en startte mijn leven!” Ze kwam met een nieuwsgierig hart naar de stad en was niet teleurgesteld. “Mijn vrienden wilden toen naar Gent, maar ik ben echt heel blij dat ik hier kon studeren”. Nu heeft ze al twee koffiebars in Brussel en een in Gent. Rik Potoms is nog student aan de EhB en (in z’n vrije tijd) medeoprichter van Velofabrik, dat fietsen wil produceren voor en door Brusselaars. Met het initiatief hoopt hij een steentje bij te dragen tot een betere mobiliteit én meer werkgelegenheid voor laaggeschoolden in de stad. Ook student Toegepaste Informatica Roeland De

Smedt werkte met een heel team een specifiek project uit voor Brussel: een tool voor de VDAB om Brusselse werkzoekenden te helpen met het vinden van een job. Met zo’n project gaat EhB bewust in op reële vragen van de markt. Wat begon als een wedstrijd - winst 2000 euro! wordt momenteel ontwikkeld tot een echte app. “Het is veel leuker om met een echte opdracht bezig te zijn en het reële nut ervan in te zien”, aldus Roeland tijdens zijn sofa-interview. Impact op de stad De (oud-)studenten kwamen ook aan het woord tijdens een dynamische video die gedraaid werd door productiehuis Urban Stories van eveneens een alumnus, nl. journalist Job Van Nieuwenhove. De geïnterviewden werden gevraagd naar hun band met Brussel. Julie De Blick kwam als studente uit Antwerpen om Hotelmanagement in Brussel te studeren en ze werkt er nog steeds. “Ik heb echt bewust voor EhB gekozen omdat ik gewoon Brusselminded was,” zegt ze. “Ook het internationale karak-

Met Wim Helsen als gastheer ging het nieuwe academiejaar van start

ter van de stad was essentieel”. Rita Jashari is alumnus Communicatiemanagement en maakt nu deel uit van het jongereninitiatief 54Kolaktiv. Met Discobar Bruxelles bieden zij een mobiele en professionele geluidsinstallatie aan voor de Brusselse jeugd, ook organiseren ze muziek- en techniekworkshops. Volgens haar moeten studenten de stad ontdekken via stages en door op pad te gaan, om zo van de stad te leren houden. Ze nodigt alvast studenten uit naar haar eigen jongerencollectief. Sam Coenen, student Multec, toonde in de videobijdrage de app die hij in samenwerking met het Fablab voor het cultuurevent Festival Kanal ontwikkelde. Het is opnieuw een perfect voorbeeld hoe de opleidingen in contact komen met Brussel. Die verankering maakt dat EhB echt een impact heeft op de stad die haar omringt.

Katrien Pauwels en Benjamin Dalle in gesprek met Wim Helsen

PERSONALIA

• Prof. Karen Sermon (faculteit Geneeskunde en Farmacie) heeft de prijs ‘Projets Téléthon Belgique Aide à la Recherche 2013-2014’ gekregen. De prijs bedraagt 20.000 euro en is uitgereikt door de ‘Association Belge contre les Maladies neuro-Musculaires’ (ABMM). Karen Sermon kreeg de prijs voor onderzoek naar Myotone Dystrofie type 1, ook gekend als de ziekte van Steiner. Die ziekte is een erfelijke spierziekte die ongeveer één op de tienduizend mensen treft. Het team van prof. Sermon kreeg van dezelfde ABMM ook de prijs Denyse Bourgeois ter waarde van 2500 euro, waarmee een jonge doctoraatsstudent naar het buitenland kan reizen. • Prof. Materiaalkunde Herman Terryn (SURF) kreeg de European Corrosion Medal voor zijn uitstekende bijdrage in het begrijpen en verhinderen van corrosie van ijzer – in de volksmond roest. Prof. Terryn is expert op het gebied van duurzame materialen. • Prof. Sportpsychologie Paul Wylleman zal met zijn onderzoeksgroep Sportpsychologie en Mentale begeleiding onderzoeken hoe topsporters het best mentaal kunnen worden begeleid. Daartoe zal hij een Vlaamse Leerstoel Topsport bekleden, toegekend door de Vlaamse minister van Sport en opgevolgd door Bloso. Prof. Wylleman is een autoriteit in sportpsychologische begeleiding van talentvolle en Olympische topsporters, en adviseert onder andere Tennis Vlaanderen vzw en het Nederlands Olympisch Comité NOC*NSF. • De onderzoeksgroep Algemene Chemie kreeg een prominente vermelding in het toptijdschrift ‘Chemical Society Reviews’. Reeds 20 jaar werkt de ploeg Algemene Chemie, onder leiding van prof. Paul Geerlings en prof. Frank De Proft, rond ‘Conceptual Density Functional Theory’ met toepassingen in veel domeinen van de chemie zoals organische, anorganische, bio- en materiaal-chemie. Het is een bijzondere erkenning voor hun werk dat hun recente review over ‘Linear respons functions’ op een volledige pagina met afbeelding wordt aangekondigd in Chemical Society Reviews. • Prof. Koen Nevens, verbonden aan de Faculteit Recht en Criminologie, heeft samen met Wim Vandeputte de W. Leënprijs 2014 gekregen voor zijn doctoraal proefschrift “De arbeidsrelatie, de zelfstandige en de ondernemer”. De W. Leënprijs wordt sinds 1993 uitgereikt en voor de eerste maal is een onderzoeker van de VUB laureaat. • Prof. Steven Vanduffel van de onderzoeksgroep Finance & Insurance (FINS) heeft de PRMIA Award for New Frontiers in Risk Management gewonnen. Het bekroonde werk heeft als titel “A new approach to assessing model risk in high dimensions” en is het resultaat van een onderzoekssamenwerking met Prof. Carole Bernard (University of Waterloo, Canada). De prijs werd op 1 oktober overhandigd tijdens het Enterprise Risk Management Symposium in Chicago. • Eline Severs en Karen Celis van de vakgroep Politieke Wetenschappen (POLI) hebben samen met Petra Meier van Universiteit Antwerpen een ‘Best Paper Award’ van de Women and Politics Research Section van de American Political Science Association (APSA) gewonnen. De drie onderzoeksters kregen de

award voor hun paper ‘Determining the Quality of Women’s Substantive Representation’. • Tijdens de ASME Turbo Expo in Düsseldorf heeft Marina Montero Carrero (Mechanical Engineering) de Best Poster Award gewonnen. De winnende poster van Marina Montero Carrero handelt over waterinjectie in een micro-gasturbine. • Kobe Desender, doctoraatsstudent bij de onderzoeksgroep Cognitieve Psychologie (COPS), heeft de jaarlijkse Early Career Publication Award gewonnen van de European Society for Cognitive Psychology (ESCoP). De publicatie, getiteld “Feeling the conflict. The crucial role of conflict experience in adaptation” verscheen dit jaar in het internationale tijdschrift Psychological Science. In deze paper toont Kobe aan dat de subjectieve ervaring die we hebben van een conflict cruciaal is om ons vervolgens aan te kunnen passen aan dit conflict.

• Afgestudeerd geograaf Yannick Neuteleers werd de tweede laureaat van de TML thesisprijs, georganiseerd door Transport & Mobility Leuven. De titel van zijn thesis luidt: ‘Op zoek naar de optimale locaties van intermodale terminals: een GIS-analyse voor België’. In 2013 studeerde Yannick af als Geograaf in de interuniversitaire masteropleiding, georganiseerd door de VUB en de KU Leuven. • Alumnus Anis Ben Ayad heeft de prijs Charles Ullens 2014 van de Koning Boudewijnstichting ter waarde van 500 euro in de wacht gesleept. Hij studeerde in 2013 af in de Politieke Wetenschappen met een masterproef getiteld ‘Een verkennend onderzoek naar het stemgedrag en de politieke opvattingen van moslimjongeren in Vlaanderen: drempels en motieven’.

COLOFON Redactie: Sicco Wittermans, Geert Goessaert, Jozefien De Marrée, Sofie Verkest, Peter Van Rompaey Eindredactie: Peter Van Rompaey Medewerkers: Dorien Brouwer Foto’s: Greet De Gendt, Fabrice Debatty, Valéry De Smet, Marcom Opmaak: Gekko Publiciteit Druk: The Factory Brussels Gedrukt met plantaardige inkten op milieuvriendelijk papier Redactiesecretariaat: Ingrid Knaepen - Dienst Marketing, Communicatie en Evenementen - Pleinlaan 2 - B-1050 Brussel [T] +32 (0)2 629 12 98 - [E] marcom@vub.ac.be - [W] www.vub.ac.be Wenst u Akademos thuis te ontvangen, laat ons iets weten. Verantwoordelijke uitgever: Prof. dr. Paul De Knop - Rector Vrije Universiteit Brussel - Pleinlaan 2 - B-1050 Brussel

AKADEMOS - JG.17 • NR4 • OKTOBER - NOVEMBER 2014 19

VUBorkest o.l.v. Jurgen Wayenberg Tienen - Brussel - Mechelen Bredene - Oostkamp

COPY / PASTE

S o list: G o r ik W a y e nb e rg (f ag ot) W oor d: In gr id V a nrut t e n

Info en reservatie tickets:

www.vub.ac.be/vuborkest concerten@vub.ac.be - 0474/42 09 10 Tickets € 10 Studenten € 5

(kassa € 12) (kassa € 7)

TIENEN - zaterdag 15 november - 20u CC De Kruisboog, Minderbroedersstraat 15 BRUSSEL - zondag 23 november - 15u AULA VUB, Campus Etterbeek, Triomflaan toegang 6 - Pleinlaan toegang 13

MECHELEN - zaterdag 29 november - 20u cultuurcentrum mechelen, Minderbroedersgang 5 BREDENE - zaterdag 6 december - 20u Eventcentrum Staf Versluys, Kapelstraat 76 OOSTKAMP - zondag 7 december - 17u CC De Valkaart, Albrecht Rodenbachstraat 42

Met de steun van de

Concerten ingericht met eveneens steun en/of medewerking van: het Willemsfonds, het Vermeylenfonds, het Masereelfonds, de HumanistischVrijzinnige Vereniging, Lichtpunt, Vriendenkring De Bredense Fakkel, HVVMechelen vzw met VOC De Dijlegeus vzw, Tiense Vrijzinnige Kring vzw met UPV-Kern Tienen, Vrijzinnig Centrum De Molensteen Oostkamp vzw, Erasmushogeschool Brussel, Vrijzinnige Dienst Universiteit Antwerpen, Dienst Cultuur VUB, Vriendenkring VUB/EhB/UZBrussel, Oudstudentenbond VUB en Uitstraling Permanente Vorming vzw.