Migratie: herkomst witte Nederlanders

MIGRATIE: WAAR KOMEN WITTE

Een aantal Nederlanders heeft een recente

Na fascinerende reizen naar Rusland in de migratieachtergrond. Inwoners van onder afgelopen maanden, heeft de HEVO-reismeer de Antillen, Indonesië, Marokko, Turcommissie, op verzoek van een aantal kije, Suriname en Syrië hebben zich de laatleden, besloten in het voorjaar van 2020 ste 70 jaar in ons land gevestigd. Maar wat is naar Israël te gaan. de migratieachtergrond van mensen die al

geslachten lang wonen in het gebied dat nu Nederland heet? Onze voorouders komen allemaal van elders.

Zolang er mensen zijn trekken zij rond, op zoek naar een plek waar voedsel en beschutting is, waar meer welvaart heerst of waar godsdienstvrijheid en mensenrechten gerespecteerd worden. Aan het einde van de 16e eeuw trokken Sefardische Joden uit Spanje en Portugal naar Nederland. Ongeveer 100 jaar later vestigden zich zo’n 70.000 Hugenoten, Franse protestanten, in ons land. Dat was toen 10% van onze bevolking. In hun thuisland werden beide groepen bedreigd om hun religie.

In dit eerste artikel over migratie gaat het om een veel vroegere periode. Wat weten we van de mensen die hier als eersten woonden en wat zegt dat over ons? Dankzij moderne archeologische technieken en DNA-onderzoek kunnen we onze herkomst voor een groot deel achterhalen. Het blijkt dat onze genen afkomstig zijn van verschillende volken, die zich hier in de loop van de tijd hebben gevestigd.

Neanderthalers

Bij de aanleg van de parkeergarage Sint-Jan in ’s-Hertogenbosch werden stenen gereedschappen gevonden. De werktuigen zijn tussen 70.000 en 40.000 jaar oud. Het zijn messen en krabbers van heel vroege mensen. We noemen hen Neanderthalers. Zij zijn niet onze voorouders, maar wel familie. Oorspronkelijk komen ze uit Afrika. Neanderthalers trokken vanaf 400.000 jaar geleden in kleine groepjes door Europa. Ze maakten jachtgereedschap van steen en been. Aanvankelijk werden zij in de wetenschap als dom weggezet, maar onderzoek laat het tegendeel zien. Neanderthalers konden waarschijnlijk praten, ze werkten samen in de jacht, zij verzorgden elkaar bij verwondingen (botbreuken) en ze maakten vuur. De laatste Neanderthaler is rond 30.000 voor Christus gestorven. In de laatste periode van hun bestaan, kwamen zij een andere mensensoort tegen, de Homo Sapiens, de verstandige mens.

Homo Sapiens

In Afrika ontwikkelde zich zo’n 200.000 jaar geleden een nieuwe mensensoort, de Homo Sapiens.

NEDERLANDERS VANDAAN? (1)

Rond 100.000 voor Christus waagden zij een uitNa fascinerende reizen naar Rusland in de stapje naar het oosten. Langs de zuidkant van het afgelopen maanden, heeft de HEVO-reisArabisch schiereiland en India kwamen zij tencommissie, op verzoek van een aantal slotte in Indonesië terecht en via Papoea Nieuw leden, besloten in het voorjaar van 2020 Guinea bereikten ze Australië. Papoea’s en Abonaar Israël te gaan. riginals hebben hun oorspronkelijke uiterlijk voor een groot deel bewaard. Onze vroege voorouders leken op hen: ze hadden net zo’n donkere huidskleur. Later waagde de Homo Sapiens zich ook in het koudere Europa. Daar kwamen zij de Neanderthalers tegen. Samen kregen ze nakomelingen. Alle mensen van nu zijn nakomelingen van de Sapiens, maar wij hebben ook 2% Neanderthalergenen. Die genen versterken nog steeds ons immuunsysteem. Verder is hun invloed beperkt. Ze maken soms de vruchtbaarheid van een vrouw wat groter, ze zorgen bij een ander voor een wat dikkere huid die beter bestand is tegen zonnebrand.

Jager-verzamelaars

Voor de nieuwkomers, de Sapiens, was hier eten in overvloed. Ze vingen vogels, vissen en klein wild, maar jaagden ook op grote dieren als mammoeten en reuzenherten. Daarnaast aten ze knollen, fruit en noten. We noemen deze vroege mensen naar hun levenswijze Jager-verzamelaars. Zij hebben ons prachtige tekeningen nagelaten, in Franse en Spaanse grotten. De oudste vondsten in Nederland zijn circa 12.000 jaar oud. Op verschillende plekken in het land zijn gereedschappen gevonden, ook bij de aanleg van ‘De Groote Wielen’. Uit DNA onderzoek van hun botten bleek, dat zij 8.000 jaar geleden nog een donkere huidskleur en bruine krullen hadden. Maar wat u misschien verrast: ze hadden blauwe ogen! Wetenschappers hebben de oorzaak daarvan nog niet gevonden.

Latere migratie

De Homo Sapiens die uit Afrika vertrok heeft zich op allerlei manieren aangepast aan klimaat en voedsel van hun leefgebied. Die aanpassingen zijn vastgelegd in hun genen. Daardoor kunnen we nu de migratieroutes van deze vroege voorouders achterhalen. Zo weten we dat boeren uit Anatolië (nu Turkije) zich vanaf 5.000 voor Christus in Nederland vestigden. Onze taal, het Nederlands, komt voort uit de taal die steppevolken uit Zuid-Rusland spraken. Zij trokken Europa in en vestigden zich ruim 2.000 jaar geleden in onze streken. Wij hebben, naast de Neanderthalergenen, zowel de boeren- als de steppegenen van deze voorouders geërfd. Hierover een volgende keer meer.

Marjan Vonk

Het Neanderthaler gereedschap dat gevonden is bij parkeergarage Sint-Jan, kunt u bekijken in ‘Het Groot Tuighuis’ het erfgoedmuseum van ’s-Hertogenbosch. In museum Hertogsgemaal in Gewande zijn prooidieren en gereedschap van Neanderthalers en Jager-verzamelaars te zien. Leestip: De Stam van de Holenbeer, van Jean M. Auel.