13 minute read
ENTREPRENEURSHIP WORLD CUP
In 2022 trekt Voka voor de derde keer de nationale finale van de Entrepreneurship World Cup. Na Voka Antwerpen-Waasland is dit keer Voka West-Vlaanderen gastheer van de nationale wedstrijd. Voka West-Vlaanderen organiseert verschillende rondes waarin jonge bedrijven het tegen elkaar zullen opnemen. Uiteindelijk wordt 1 onderneming geselecteerd die ons land zal vertegenwoordigen op het wereldkampioenschap ondernemen.
Voka gastheer van de nationale selectie Entrepreneurship World Cup
Vorig jaar namen tientallen Vlaamse starters het tegen elkaar op om wereldkampioen ondernemen te kunnen worden. “De finalisten droegen alle kenmerken van topondernemingen: een sterk idee, een overtuigend ondernemingsplan en een visionair team dat samen wil groeien. Het WK Ondernemen inspireert iedereen die met een idee rondloopt om te ondernemen. Nieuwe starters zijn de humuslaag van een gezonde en groeiende economie”, zegt Bert Mons van Voka West-Vlaanderen.
Ook dit jaar kunnen Belgische bedrijven zich opnieuw kandidaat stellen en hun pitchingskills tonen. Er zijn 3 categorieën: ondernemingen die nog in een ideeënfase zitten, ondernemingen in een startersfase en ondernemingen in een eerste groeifase. De eerste stap om deel te nemen, is om digitaal je kandidatuur in te dienen. Uit alle inzendingen worden per categorie 9 kandidaten geselecteerd voor de voorrondes. Die 27 moeten tijdens voorrondes de jury overtuigen van hun kwaliteiten, om geselecteerd te worden voor de Belgische finale.
Voorrondes in heel West-Vlaanderen Op 11 mei vinden de voorrondes plaats voor de ‘idea stage’ in Hangar K. De 9 geselecteerden van ‘early stage’ nemen het dan weer tegen elkaar op op 18 mei in Voka | Brugge. In de laatste voorronde staan de kandidaten van de ‘growth stage’ voor de jury in Brugge.Inc. Ze worden beoordeeld op 4 criteria: people, product, potential en predictability. Bij elke voorronde worden 3 finalisten geselecteerd.
De finale vindt plaats op 22 juni en zal hybride georganiseerd worden. 9 finalisten zullen strijden voor de titel ‘Beste Belgische Pitcher’. Per categorie zal een professionele jury ook een winnaar aanduiden. Finaal wordt één Belgische kampioen gekozen, die mag deelnemen aan de wereldwijde eindronde.
Alle nationale rondes leveren uiteindelijk 100 finalisten op, die in november zullen strijden om de hoofdprijzen. Er is meer dan 1 miljoen dollar aan prijzengeld te winnen. Maar het zijn vooral het wereldwijde uitstalraam en de internationale netwerkopportuniteiten die voor jonge ondernemingen grote groeimogelijkheden bieden. Vorig jaar schreven zich 175.000 startende bedrijven van over de hele wereld in voor de wedstrijd.
Meedoen?
Mail naar hannes.careel@voka.be
De 17 Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties worden wereldwijd ingezet als doelstellingen voor duurzame ontwikkeling. In deze rubriek stellen we telkens een andere SDG voor. SDG 16 vormt de pijler ‘Peace’ en omvat niet allleen subdoelstellingen zoals het bannen van geweld, misbruik, wapensstromen, en corruptie, maar ook het doel om instellingen transparant te maken (16.6), om ze inclusief en participatief (16.7) te maken en zo de interne en externe communicatie te ondersteunen.
Het internationale IT-bedrijf delaware biedt geavanceerde ICT-oplossingen. Iets minder bekend zijn de inspanningen die de onderneming levert in het kader van duurzaamheid. “Elke duurzame ontwikkelingsdoelstelling heeft een meter en peter binnen onze organisatie, om die doelstellingen concreet en tastbaarder te maken”, zegt Ann De Sloover, verantwoordelijke Corporate Social Responsibility.
Delaware, goed voor 3.000 werknemers in 14 landen, probeert onder de noemer Corporate Social Responsibility al meerdere jaren maatschappelijk verantwoord te ondernemen. “Het start met onze eigen bedrijfscultuur”, zegt De Sloover. “Iedereen kent iedereen, de deur van leidinggevenden staat altijd open, en de mening van al onze werknemers is altijd van tel. Het is een cultuur die we doortrekken tot in al onze buitenlandse vestigingen.” Dat komt ook de buitenwereld ten goede. “Elk jaar maken we een aanzienlijk budget vrij voor sociaal waardevolle doelen”, zegt Ann De Sloover. “We zijn geen ‘bank’ waar je het geld maar af te halen hebt; we steunen enkel goede doelen waarvoor onze eigen medewerkers zélf een inspanning leveren. Bij de overstromingen in Wallonië konden onze personeelsleden bijvoorbeeld 2 dagen verlof krijgen om daar te gaan helpen.”
Laagdrempelig Daardoor durven medewerkers ook zelf snel initiatief nemen. “Eén van onze mensen helpt regelmatig bij een vluchtelingenorganisatie. Op zijn vraag hebben we 10 laptops die hier aan het eind van hun carrière waren, klaargemaakt voor een tweede leven. Voor corona organiseerden we een jaarlijks concert ten voordele van Kom op tegen Kanker en de Beautiful After Breast Cancer Foundation. De artiesten zijn eigen muzikale collega’s die gelegenheidsbandjes vormen en specifiek repeteren voor dat concert. In het begin van de lockdown hebben we onze medewerkers opgeroepen om te sporten. Hoe meer ze sportten, hoe meer geld ze inzamelden voor een goed doel van hun keuze.” Delaware werkt ook rond de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de VN. Om die soms wat vage doelstellingen concreter te maken, kreeg elk van die doelstellingen binnen delaware een peter of meter. “Op die manier kan iedereen in de organisatie die bewuste collega aanspreken om ideeën te opperen of feedback te geven over acties die al genomen werden. We lijsten per SDG ook op wat elk van ons individueel kan doen. Bij de ene SDG lukt dat al wat gemakkelijker dan bij de andere.”
Die aanpak is een mooi voorbeeld van SDG16, dat onder meer oproept om instellingen transparant te maken, om ze inclusief en participatief te maken en zo de interne en externe communicatie te onder-
BEDRIJFSCASE
Bij delaware heeft elke SDG een peter of meter
steunen. (JM - Foto Kurt)
Meer weten? Contacteer ons gerust via 0476 02 59 42 of duurzaamondernemen.wv@voka.be
Waar circulaire economie tot een aantal jaar geleden nog iets exotisch leek, is het intussen al even geen ver-van-mijn-bedshow meer. Naast de gestegen aandacht voor het milieu zijn er voor maakbedrijven ook heel wat andere redenen om circulariteit te verankeren in hun businessmodel.
Circulaire economie
MOTOR VOOR INNOVATIE
“In een circulaire economie worden materialen en grondstoffen zo lang mogelijk en zo hoogwaardig mogelijk in de waardeketen behouden. Het streefdoel is om aan het einde van de levenscyclus van een product zo weinig mogelijk afval te creëren”, duidt Marijke Bouciqué van het team Kennis & advies/Innovatie & digitalisering van Voka West-Vlaanderen. “Bedrijven kunnen verschillende drijfveren hebben om circulair te ondernemen. De toenemende aandacht voor het klimaatprobleem is een evidente. De huidige manier van produceren en consumeren veroorzaakt immers het grootste deel van de CO2-uitstoot, 31% in totaal. Maar ook de wetgeving – gestuurd door de Europese Green Deal – zal de circulaire economie alleen verder stimuleren. De komende jaren zal elke sector en elk bedrijf dat trouwens ondervinden. De eerste regels zijn al ingevoerd: denk maar aan de terugnameplicht van matrassen, de uitbreiding van het verbod op single use plastics, een verplicht minimumpercentage recyclaat bij de productie van nieuwe kunststofproducten, de plannen voor een uitbreiding van producentenverantwoordelijkheid voor textiel,… Daarnaast kan een transitie naar de circulaire economie ook ingegeven zijn door economische motieven. Het is ontnuchterend dat Europa voor zijn grondstoffen bijna volledig afhankelijk is van China, Rusland en een aantal Zuid-Amerikaanse landen. Bovendien zijn grondstoffen ook
MEER WETEN?
daar niet eindeloos. Gemakkelijk toegankelijke voorraden zullen slinken en prijzen zullen stijgen.”
“Maar laat ons vooral benadrukken dat circulair ondernemen gewoon ook heel veel opportuniteiten biedt. Door de principes van circulaire economie toe te passen, worden je bedrijf en producten aantrekkelijker voor een nieuwe generatie medewerkers en consumenten”, vertelt Marijke. “En voor heel wat ondernemingen is circulariteit de motor voor innovatie en de ontwikkeling van hedendaagse, duurzame producten en/ of een disruptief circulair businessmodel, waardoor ze zich onderscheiden van de concurrentie.” 4 categorieën “Circulair ondernemen komt in vele vormen”, vertelt Marijke. Een eerste categorie is ‘cycling’: het verdere gebruik of hergebruik van producten door ze te recycleren, te refurbishen of remanufacturen. Als het over circulaire economie gaat, ligt in Vlaanderen de nadruk vandaag nog heel sterk op recyclage. Dat is op zich prima, maar we merken dat het gerecycleerde materiaal nog te vaak met een heel lage waardepropositie terug in de keten wordt gebracht (denk maar aan het omzetten van gebruikt textiel in isolatiemateriaal), terwijl de kwaliteit van recyclaat er de laatste jaren juist 1. Kortlopende opleiding
de weg naar meer circulair ondernemen Dit traject van 4 voormiddagen (21 maart, 28 maart, 19 april en 25 april) helpt je om de businessmogelijkheden van circulaire economie te ontdekken, te focussen op de belangrijkste aandachtspunten én meteen de eerste praktische stappen te zetten. Ook als je al bezig bent met een pilootproject, ondersteunen we je in de verdere ontwikkeling daarvan. Meer info: www.voka.be/ activiteiten/lab-de-weg-naarmeer-circulair-ondernemen
2. Middag netwerksessie
rondetafel circulair ondernemen Tijdens dit inspiratie- en netwerkmoment op 22 april, dat deel uitmaakt van het project CICO-hub, laten we 2 circulaire bedrijven aan het woord: Concordia Textiles en Motief Atelier. Na de getuigenissen is er ruimte voor discussie, vraagstelling en netwerking. Meer info: www.voka.be/ activiteiten/ronde-tafel-circulairondernemen
3. Middag netwerksessie
rondetafel circulair ondernemen Deze netwerksessie op 17 juni staat in het teken van reststroomvalorisatie. Binnen het ESF-project CICO-hub werden in 2021 3 bedrijven geselecteerd die de kans kregen om in samenwerking met ontwerpers en met maatwerkbedrijven concepten te ontwikkelen om hun reststromen te valoriseren. Tijdens deze netwerksessie tonen ze de resultaten. Meer info: www.voka.be/ activiteiten/ronde-tafel-circulairondernemen-17-juni
heel sterk op vooruitgegaan is. Gebruikte materialen opnieuw in de waardeketen krijgen, is bovendien ook niet zo simpel. De zogenaamde ‘reverse logistics’ vormt een eerste enorme hindernis: hoe vinden verkochte materialen en goederen de weg terug van consument naar producent? Heel wat producten zijn vandaag bovendien samengesteld uit verschillende onderdelen en materialen, waardoor ze in de praktijk heel moeilijk te recycleren zijn. Veel post consumer goods verdwijnen dan ook gewoon op de afvalberg. Die bottlenecks zorgen ervoor dat voor bedrijven een voldoende gelijkmatige stroom recyclaat voor hun productieapparaat moeilijk te garanderen is.”
Er zijn talloze mooie ‘cycling’-voorbeelden in Vlaanderen. Om er enkele te noemen: Unilin — van oudsher een circulair bedrijf – werkt momenteel aan een procédé om hun circulariteit nog uit te breiden en ook mdf-platen te recycleren. Revor Bedding uit Kuurne ontwikkelde een circulaire matras en het Brugse Verimpex wil tegen 2030 enkel nog 100% recycleerbare deurmatten maken, om er slechts enkele te noemen.
De problemen inherent aan recyclage hebben wel de interesse voor alternatieve businessmodellen versterkt. Door extra diensten aan een product toe te voegen, behoudt de producent meer impact op zijn product waardoor het probleem van reverse logistics omzeild wordt. Eén van de businessmodellen die daarop inspelen, is ‘extending’. “Door een goed, robuust design aangevuld met een prima onderhoudservice, kan het product langer gebruikt worden”, vertelt Marijke. Zo kent iedereen wel het voorbeeld van Fairphone. Maar ook lokaal zijn er best practices te vinden: DrumDrum uit Rumbeke geeft stalen vaten een nieuw leven en de systeemwanden van JUUNOO uit Zwevegem kan je na demontage hergebruiken.
Bij ‘intensifying’ wordt het gebruik van het product dan weer gedeeld. Het gaat dan bijvoorbeeld om het gedeeld gebruik van lokalen, gebouwen, transportmiddelen,… Daar vinden we op dit moment vooral internationale voorbeelden. Het leasingsysteem Link & Co van Volvo bijvoorbeeld, dat disruptieve, deelbare mobiliteit anders benadert dan de traditionele deelwagensystemen. I revitalise is dan weer een Vlaams b2b-platform waar vooral R&D- en testapparatuur gedeeld wordt.
De vierde mogelijkheid is ‘dematerialisation’. De klant betaalt dan enkel voor een dienst, niet voor het product. Dat is het ‘product as a service’-model. Motief Atelier biedt bijvoorbeeld een ‘couch as a service’ aan, waarbij je een lokaal geproduceerde zetel kan leasen. Ook Decathlon en Bosch pakken uit met abonnementsformules, voor respectievelijk sportmateriaal en huishoudapparatuur.
Samenwerking Waarmee moet je nu rekening houden als je stappen wil zetten in de circulaire economie? “Ten eerste is het belangrijk om te weten dat circulaire economie een netwerkeconomie is. Dat betekent dat je over de waardeketen heen moet samenwerken om je businessmodel te kunnen realiseren. Om gebruikte grondstoffen te kunnen inzetten, zal het cruciaal zijn om
Producent van vaste bestoeling blaast end-of-life fauteuils nieuw leven in
FIBROCIT produceert en plaatst al meer dan 100 jaar vaste bestoelingsprojecten. Het bedrijf optimaliseert de zitcapaciteit in elke aula, theaterzaal, bioscoop. “Je dénkt dat in een project elke stoel gelijk is, maar ze zijn stuk voor stuk op maat gemaakt in functie van hun plaats in de ruimte”, zegt zaakvoerder Benedict Geers. Onlangs lanceerde FIBROCIT het SURKLR-platform rond circulariteit. Daarbij hoort ook een webshop.
“FIBROCIT is actief in de wereld van cultuur, onderwijs, b2b, sport & entertainment en hospitality: of het nu gaat om theaters, auditoria of conferentiezalen, overal waar je vaste bestoeling vindt, komen wij in de picture. Projecten van 150 fauteuils tot pakweg enkele tienduizenden”, zegt Geers. En er zit méér achter dan gewoon een reeks gelijke fauteuils bestellen en die in een ruimte installeren. “We creëren de illusie dat het allemaal
gelijke fauteuils zijn, maar dat is niet zo. Elk exemplaar wordt qua breedte, diepte, hoogte en afwerking aangepast in functie van zijn plaats in de ruimte. Dat is de essentie van maatwerk.” Op die manier haalt FIBROCIT een optimale zitcapaciteit uit elke ruimte. “Wij zorgen ervoor dat het goed zit qua indeling, zichtlijnen, doorloopmaten,… Het verschil dat je daarmee maakt, valt niet te onderschatten.”
Op jaarbasis realiseert FIBROCIT 20.000 tot 50.000 fauteuils, goed voor een omzet tussen 3 en 5 miljoen euro. Er werken een 35-tal vaste medewerkers. Tijdens het zomerseizoen doet het bedrijf een beroep op externe werkkrachten. “De coronacrisis zorgde ook bij ons voor heel wat uitdagingen. Heel veel budgetten die organisaties en besturen hadden vrijgemaakt voor bestoelingsprojecten werden plots bevroren. Toen alles weer wat op gang kwam, kregen we plots weer meer opdrachten binnen met een hele krappe deadline.”
Tweede leven geven Het bedrijf lanceerde vorig jaar met het SURKLR-platform rond circulariteit een nieuw initiatief. “Door de seizoensgebonden aard van onze activiteit hebben we in de winterperiode ruimte in onze planning. Door het maatwerk hebben we reststromen in onze productie. Bovendien dienen we op vraag van de klant sinds kort oplossingen te bieden voor de terugname van end-of-life FIBROCIT-installaties.” Van de reststromen, het recuperatiemateriaal en groene grondstoffen maken we nu nieuwe producten, van kinderstoelen tot poefs, tafeltjes tot kussens, tot zelfs gerestaureerde vintage FIBROCIT-fauteuils.”
“De mogelijkheid om end-of-life installaties een tweede leven te geven is een extra argument waarmee we opdrachtgevers kunnen overtuigen voor ons te kiezen. Maar het is vooral onze manier om bewuster om te gaan met de schaarse grondstoffen op onze planeet. Vanuit de circulariteitsgedachte schakelen we geleidelijk over van bezit naar gebruik, waarbij onze opdrachtgevers betalen voor het gebruik en het continu op peil houden van de kwaliteit van onze stoelen. Zo kunnen we de levensduur van onze installaties verlengen.”
— BENEDICT GEERS
www.surklr.com
een goed samenwerkingsmodel te realiseren met een afvalverwerker. Ook samenwerkingsprojecten met maatwerkbedrijven zijn een interessante piste. Dat heeft te maken met het feit dat heel wat circulaire businessmodellen in veel gevallen manueel werk vereisen.”
Ook digitalisering is van groot belang in de circulaire economie, vertelt Marijke. “Meer zelfs: zonder digitalisering is een volwassen circulaire economie wellicht niet mogelijk. Digitale platformen maken communicatie met de klant eenvoudig en de serviceverlening heel transparant. Bedrijven die hun product uitbreiden met een dienst houden vinger aan de pols bij hun klant via eenvoudige en transparante digitale platformen die hen signaleren wanneer en hoe het product gebruikt wordt en wanneer het aan onderhoud, herstel of vervanging toe is. Digitalisering wordt trouwens ook steeds meer ingezet in recyclingbusinessmodellen: steeds meer bedrijven geven via een QR-code richtlijnen mee over de afkomst en samenstelling van hun product en/of waar je terecht kan eens je het product niet meer gebruikt. Materialen in een gebouw digitaliseren en een identiteit geven, wordt aanzien als een cruciale stap voor de circulaire transitie in de bouwsector. Daarvoor werd het platform Madaster gecreëerd. Dat bestaat al enkele jaren in Nederland en sinds kort ook in België”, besluit Marijke.
