SD Worx over het belang van leren

PARTNERCONTENT

Als leren het antwoord is, wat was de vraag dan weer?

Het Steunpunt Werk concludeerde in zijn Monitoringsrapport (2021) dat er op gebied van opleidingsinspanningen in 2019 in vergelijking met 2015 géén vooruitgang werd geboekt. Daarnaast stelden de onderzoekers vast dat in het coronajaar 2020 de opleidingsdeelname lager lag dan in 2019. In hun tweede relanceadvies aan de Vlaamse Overheid bepleiten zes arbeidsexperten een heus leer- en loopbaanoffensief om wat mensen kennen en kunnen beter te laten aansluiten op wat werkgevers zoeken. Levenslang leren krijgt allang applaus op alle banken, maar lijkt zich maar niet te materialiseren. Daarbij wordt vaak gezocht naar een antwoord op ‘hoe-vragen’: hoe komt dat dan of hoe kunnen we dat promoten en bespoedigen? Maar misschien moeten we ons eerst afvragen: als leren het antwoord is, wat was de vraag dan weer?

Moeder, waarom leren wij? Leren zou ik grosso modo omschrijven als het verwerven van ‘iets nieuws’, iets dat je nog niet kende of (zo goed) kon. Dat leren kan doelgericht of toevallig plaatsvinden, online of face-to-face, thuis of op het werk … Maar wat belangrijker is: leren kan meerdere doelen en meerdere ‘meesters’ dienen: persoonlijke ontwikkeling, permanente opleiding om je job te mogen uitvoeren, maatschappelijk engagement … Welke zijn dan die ‘doelen en meesters’ in de context van werk en de heropleving van de arbeidsmarkt?

Om naar een duurzame arbeidsorganisatie te groeien, is het van belang om oog te hebben voor werknemers, werkgevers en de overheid of het maatschappelijk belang. Voor werknemers is het cruciaal om inzetbaar te zijn en te blijven. Digitalisering verandert de jobinhoud van ongeveer elke medewerker – arbeider, bediende, kaderlid of manager – op korte dan wel op middellange termijn. Nieuwe kennis en vaardigheden verwerven, zijn essentieel om de volgende job in je loopbaan te kunnen oppikken.

Voor werkgevers is de ontwikkeling van menselijk kapitaal essentieel om zich te kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden. Een lerende organisatie zijn, veronderstelt dat werknemers zich blijven ontwikkelen. Zeker in een krappe arbeidsmarkt waar het vinden van nieuw talent een permanente uitdaging is, wordt het ontwikkelen van medewerkers een strategisch speerpunt om duurzaam competitief te zijn en te kunnen groeien als organisatie. Je profileren als ‘lerende organisatie’ zou daarbij ook een troef kunnen zijn in de ‘war for talent’.

Wat mensen kennen en kunnen beter laten aansluiten op wat werkgevers zoeken, dient ten slotte ook een maatschappelijk belang. Een hoge werkzaamheidgraad draagt bij aan welvaart en een inclusieve maatschappij. Maar nog te weinig mensen volgen opleidingen, vooral dan de mensen die er het meest nood aan hebben. De lage opleidingsbereidheid is een van de meest belangrijke problematieken van de Vlaamse arbeidsmarkt en daarom is een leer- en loopbaanoffensief nodig, aldus het tweede expertenadvies.

Leren, afleren en opnieuw leren Tot slot toch even deze bedenking: Alvin Toffler voorspelde al in 1970 dat de ongeletterden van de 21e eeuw niet diegenen zouden zijn die niet kunnen lezen of schrijven, maar de mensen die niet kunnen leren, afleren en opnieuw leren. Leren is dus ook een doel op zich. Leren moet je oefenen want anders leer je automatisch af. Vanuit dat oogpunt lijkt het dan ook cruciaal om ‘leergoesting’ te blijven peilen bij medewerkers en leren aan te moedigen en te ondersteunen. Zelfs als er geen onmiddellijke return is ‘on the job’, maar omdat dat leren een volgend leerproces kan vergemakkelijken.

Tekst: Jan Laurijssen, Senior researcher & Katleen Jacobs, Business Manager bij SD Worx