drie gewesten • drie economieën
De WHO definieert taakverschuiving als de rationele herverdeling van taken onder teams van gezondheidswerkers. Specifieke taken worden, waar nodig, verplaatst van hooggekwalificeerde gezondheidswerkers naar gezondheidswerkers met een kortere opleiding en minder kwalificaties. Het doel: efficiënter gebruik maken van het beschikbare menselijk kapitaal. Die traditionele definitie werd recent verbreed naar het afstemmen van vaardigheden op veranderende behoeften en opportuniteiten. Het gaat om het in vraag stellen van de doelen van gezondheidszorg, wat zorgverleners daarvoor doen, en daarbij nagaan of het op een betere manier kan.
3. Taakverschuiving in de zorg “Je kan niet zomaar zorgverleners bij maken, maar je kan wel het takenpakket herbekijken. Welke taken kunnen we afsplitsen en bundelen tot een aparte job?”
Een essentieel onderdeel van taakverschuiving komt te liggen in de implementatie van de gewijzigde rollen in gezondheidszorgberoepen. Taakverschuiving kan soms een gepland proces zijn, waarbij nieuwe rollen formeel worden gedefinieerd, nieuwe opleidingsprogramma’s worden ingevoerd en een implementatieplan wordt gevolgd. Taakverschuiving is echter vaak een incrementeel
• 7 •
proces. Zo kan een taak worden gedelegeerd aan een andere zorgverlener als reactie op personeelstekorten, nog vóór zo’n verschuiving als norm wordt geaccepteerd. In dat geval verloopt taakverschuiving veeleer organisch en spontaan. Taakverschuiving is hoe dan ook geen vrijblijvende oefening. Ze kan pas bijdragen aan de versterking van de gezondheidssystemen wanneer ze gepaard gaat met adequate planning, middelen, onderwijs en opleiding én de nodige transparantie. Je kan niet zomaar zorgverleners bij maken, maar je kan wel het takenpakket herbekijken. Welke taken kunnen we afsplitsen en bundelen tot een aparte job? Als je uitsluitend naar de technische taken kijkt, dan wordt het tekort aan zorgverleners al véél beperkter. Zorg is veel meer dan alleen inspuitingen geven en wassen. Het is ook instaan voor een propere kamer, een praatje maken en maaltijden bereiden. Niet alles moet per se door hoogopgeleid personeel gebeuren. Je hebt een waslijst aan logistieke en andere taken waarvoor je niet noodzakelijk een diploma nodig hebt.
