Inleiding

Vlaanderen zet al enkele decennia in op innovatie. Dat blijkt uit de steeds groter wordende budgetten die zowel de overheid als de private sector investeren in onderzoek en ontwikkeling. Maar die investeringen brengen pas iets op als we de innovatie vervolgens ook valoriseren – het effectief in de markt zetten van de vernieuwing. Tot op vandaag blijft dat echter onze zwakke plek. Vlaanderen heeft meer koopmansgeest nodig. Bovendien is innovatie nog niet in elk bedrijf even goed doorgedrongen. Zo blijken kmo’s minder vaak innovatie te omarmen dan (middel)grote ondernemingen.

Reden tot paniek over de gemiste kansen is er niet, wel oprechte bezorgdheid. Volgens het Global Competitiveness Report van het World Economic Forum (WEF) is ons land opnieuw gezakt. Nadat we in 2018 al twee plaatsen gezakt waren naar de 21ste plaats, zakten we in 2019 verder weg naar de 22ste plaats. Wat betreft de Global Innovation Index (GII) strandden we in datzelfde jaar op de 23ste plaats. Hier stegen we weliswaar twee plaatsten ten opzichte van 2018. We stellen dus twee tegengestelde bewegingen vast: voor innovatie een stijging, voor valorisatie een daling. Globaal maken we te weinig de brug van innovatie naar valorisatie, ondanks de aanwezigheid van topbedrijven. Valorisatie en innovatie vormen echter een tandem. Zo bleek uit een recent rapport van de Europese Commissie dat Onderzoek & Innovatie voor bijna twee derden (65,7%) bijdroeg aan de Europese productiviteitsgroei in de periode 2010-2016.

Daarnaast duikt er een tweede bezorgdheid op. Zo onthult de CIS-enquête van 2017 een innovatiekloof tussen de kleine ondernemingen en (middel)grote ondernemingen. Kleine bedrijven innoveren een vierde minder. Indien we ook de budgetten in rekening brengen, vergroot die kloof tot meer dan 2,5 keer.

Meer info en interviews over innovatie op www. voka.be/ innovatie

“Vlaanderen heeft meer koopmansgeest nodig.”

Een derde reden om meer aandacht te hebben voor innovatie en valorisatie is de huidige crisis die de winstgevendheid van vele bedrijven onder druk zet. Om te overleven zal men niet alleen moeten beantwoorden aan nieuwe noden, maar ook de eigen processen moeten stroomlijnen om concurrentieel te blijven. In geval van geslaagde innovatie kan men zelfs een voorsprong uitbouwen op de concurrentie. Net in disruptieve tijden moet men durven te investeren.

Een laatste reden is van ecologische en maatschappelijke aard. Innovatie zal moeten helpen om antwoorden te bieden op uitdagingen zoals de klimaatverandering. Dit hoeft geen negatief verhaal te zijn, want zowel de tewerkstelling als de toegevoegde waarde groeien in de milieusector sneller dan de economie in haar geheel. Voor Europeanen is dat een troef, want op vlak van klimaat en bio-economie lopen we voorop. Doordat we in Vlaanderen over excellente biotechbedrijven, sterke kennis in materialen en een grote chemische sector beschikken, biedt dit mooie kansen.