9 minute read
Besluit en aanbevelingen
5. Besluit en aanbevelingen
Het is duidelijk dat 5G voor een ware revolutie kan zorgen in ons land. De technologie wordt door velen gezien als dé digitale infrastructuur van de toekomst. We geven hier enkele aanbevelingen of actiepunten voor zowel de overheden als de bedrijven.
Ulas het al: 5G maakt niet enkel snelle dataoverdracht mogelijk, maar die wordt ook veel betrouwbaarder en zorgt voor de aansluiting van quasi oneindig veel objecten en personen. Zo maakt 5G belangrijke innovaties mogelijk in onder meer de gezondheidszorg, de maakindustrie, de energiesector en de mobiliteitssector. Ook voor de overheidsdiensten zijn er talrijke innovatieve ontwikkelingen mogelijk dankzij 5G.
We hinken echter al jaren achterop bij de uitrol ervan. De technologie krijgt nog steeds niet de aandacht die ze verdient. Gelukkig wordt er met de tijdelijke gebruiksrechten een inhaalbeweging ingezet. Die is echter verre van voldoende om terug aansluiting te vinden bij het Europese koppeloton. Bovendien zal het nog even duren vooraleer de vele positieve effecten van 5G zich kunnen manifesteren. Er zijn nog verschillende obstakels die we moeten overwinnen. Om 5G optimaal te kunnen ontplooien, kunnen we belangrijke aanbevelingen formuleren voor zowel de federale als de regionale overheden, als voor de bedrijven.
Aanbeveling aan alle overheden
Stel een uitgebreide roadmap met bijhorende actiepunten op
Prioritair hebben we nood aan een duidelijke roadmap die aangeeft hoe we 5G snel kunnen uitrollen. De visie van de federale overheid en de regionale overheden moeten daarin gealigneerd zijn. We hebben nood aan een gecoördineerd actieplan dat niet enkel aangeeft hoe we de veiling gaan organiseren, maar ook hoe we investeringen in de infrastructuur kunnen stimuleren en ervoor kunnen zorgen dat er snel een landelijke dekking komt, zodat zoveel mogelijk consumenten én ondernemingen kunnen profiteren van de nieuwe communicatietechnologie. Het actieplan moet ook nadenken over bepaalde struikelblokken die overwonnen dienen te worden. Daarnaast beraden de overheden zich het best goed over hoe ze de verkregen middelen van de veiling zullen besteden. De veiling mag niet enkel bedoeld zijn om de staatskas te spijzen. We bevelen aan de inkomsten te investeren in de verdere ontwikkeling van het netwerk. De overheid kan leren
uit bestaande strategieën of roadmaps van onze buurlanden, zoals Duitsland (zie kader).
Stappenplan 5G-strategie Duitsland
1.
2.
3.
4.
5. Het versnellen van de uitrol van het 5G-netwerk Het beschikbaar maken van frequenties op aanvraag Het bevorderen van de samenwerking tussen telecomoperatoren en industrie Gericht en gecoördineerd onderzoek naar 5G-toepassingen Het al vroeg initiëren van 5G in steden
Aanbevelingen aan de federale overheid
Maak snel werk van de spectrumveiling
Omwille van het essentiële belang van 5G voor onze economie mag de frequentieveiling niet meer op de lange baan worden geschoven. Door het verlenen van licenties van 20 jaar hebben de telecomoperatoren ook meer zekerheid en een duidelijke investeringshorizon. Met de tijdelijke gebruiksrechten ontbreken die. Bovendien kan de federale veiling ook meer spectrum ter beschikking stellen, want via de tijdelijke gebruiksrechten wordt er in totaal maar 200MHz vrijgesteld. De federale veiling kan ook spectrum voorzien voor industriële bedrijven die eventueel zelf in hun connectiviteit kunnen voorzien (bv. de spectrumband 3,8GHz - 4,2GHz).
Zorg voor een adequaat regelgevend kader voor databeheer
5G zal een enorme toename veroorzaken van data die verstuurd en verwerkt moeten worden. Die data kunnen betrekking hebben op consumenten of op bedrijfsgevoelige infor matie. De toegevoegde waarde zal ook sterk stijgen als de informatie gedeeld wordt tussen bedrijven of sectoren. Meer zelfs, het succes van bepaalde cases kan daarvan afhangen. Dat werpt vragen op met betrekking tot privacy, integriteit, veiligheid en aansprakelijk. Daarnaast is er nood aan standaarden rond datadeling of uitwisselingen, om zo de interoperabi
liteit tussen computersystemen te bevorderen (bv. het informatiesysteem van een ziekenhuis dient afgestemd te worden op de monitor van patiënten thuis of op externe apparatuur). Dat alles vergt een duidelijk wettelijk kader rond databeheer en ook meer vastgelegde datastandaarden. In dat kader lanceert de Europese Commissie binnen de ‘Europese Data Strategie’ enkele relevante initiatieven om data-uitwisseling te bevorderen. De overheid dient dat nauw op te volgen, maar ook zelfs proactief enkele acties te ondernemen.
Aanbevelingen aan de regionale overheden
Zorg voor niet te strikte stralingsnormen
De huidige regionale stralingsnormen behoren bij de strengste wereldwijd. Ze zijn zelfs zo streng dat een volledige uitrol van 5G zelfs niet mogelijk is binnen Brussel. We bevelen hier sterk aan onze normen te verhogen en deze meer in lijn te leggen van de internationaal aanbevolen stralingsnormen (bv. WHO), die op uitgebreid wetenschappelijk onderzoek zijn gebaseerd. We vragen ook ze te aligneren over de regio’s heen.
Beperk administratieve rompslomp
Het plaatsen en beheren van antennes/zendmasten in Vlaanderen wordt belemmerd door het proces van het aanvragen van conformiteitsattesten, stedenbouwkundige vergunningen en het soms bijhorende openbaar onderzoek. Dat proces moet vereenvoudigd worden.
Maak komaf met gemeentetaksen op zendmasten en pylonen
Steeds meer steden en gemeenten proberen taksen te heffen op zendmasten en pylonen. Daardoor kunnen de kosten voor de telecomoperatoren aanzienlijk oplopen en zal het uitrolproces vertragen. Het is onlogisch om de dienstverleners daarvoor extra te belasten, want de infrastructuur zal extra investeringen aantrekken en zal voorzien in belangrijke behoeften van de inwoners en aanwezige bedrijven; je kan het zien als een dienst van openbaar nut.
Stimuleer testen binnen regelluwe experimenteerruimtes
Voor veel bedrijven is 5G nog grotendeels onontgonnen terrein. Men weet nog te weinig welke opportuniteiten er zijn. De telecomin dustrie is nog relatief beperkt geconnecteerd met de industriële afnemers. Voor een optimale implementatie van 5G dienen vaak meerdere actoren samen te werken, steeds vaker over de verschillende sectoren heen. Dat het re gelgevend kader daarnaast ook niet altijd ‘digital proof’ is, vergroot enkel de onzekerheid. Daarom is het aan te bevelen dat de overheid dat ecosysteem mee voedt via het stimuleren van onderzoeksprojecten/testen, bij voorkeur in regelluwe omgevingen waar vergunningsvoorwaarden, licenties en andere beperkingen tijdelijk wegvallen. Door te experimenteren in dergelijke omgevingen kan het ecosysteem verder groeien en kunnen belangrijke toepassingen met groot economisch én maatschappelijk potentieel verder tot wasdom komen. Bovendien bieden dergelijke testen meer inzichten over mogelijke beperkingen en opportunitei ten, en kunnen ze standaardiseringsprocessen versnellen. Men kan hier vervolgens uit leren om de regelgeving aan te passen.
Neem een voorbeeldfunctie aan
De overheden kunnen op alle niveaus een voorbeeldrol opnemen door 5G al in een vroeg stadium te implementeren in de publieke overheidsdiensten en die zo verder te verbe teren. Dat zorgt voor meer kritische massa en stimuleert tevens het 5G-ecosysteem. 5G kan ook aangewend worden voor het realiseren van maatschappelijke doelstellingen, zoals publieke veiligheid, een efficiënter verkeersbeleid en een betere toerismebeleving. Dat kan bijvoorbeeld binnen het City of Things-initiatief van de Vlaamse overheid, waarbij men elke Vlaamse stad of gemeente ‘smart’ wil maken. Er zijn ook enkele interessante voorbeelden uit het buitenland, waar 5G-toepassingen gepromoot of ondersteund worden door stadsbesturen (zie kader).
5G Vienna Use Case Challenge
In 2019 lanceerde Wenen de ‘5G Vienna Use Case Challenge’, waarbij start-ups en technologiebedrijven gevraagd werden om interessante 5G-applicaties voor te stellen. De veelbelovendste voorstellen worden in 2020 uitgevoerd. De focus lag op het identificeren van relevante cases in de gezondheidszorg, onderwijs, mobiliteit en openbare veiligheid. Meer dan 30 internationale start-ups, incubators en wereldwijde technologiebedrijven hadden zich met innovatieve cases aangemeld. De volgende winnende proefprojecten werden vervolgens opgestart: (1) telemedische wondverzorging, (2) meer veiligheid bij verkeerslichten, (3) augmented reality voor virtueel leren bij Weense historische gebouwen en (4) autonome drones ter ondersteuning van de brandweer.
Aanbevelingen aan bedrijven
Vorm een ecosysteem gericht op samenwerking
Bedrijven bevelen we aan om een ecosysteem te vormen dat gericht is op onderlinge samenwerking. Dat zal het 5G-implementatieproces sterk versnellen. Hetzelfde geldt voor belangrijke innovaties die steunen op 5G. Daarnaast bevordert dat standaardiseringsprocessen in de sector en worden eventuele struikelblokken sneller weggewerkt. Een mooi voorbeeld hiervan is het Car Connectivity Consortium. Enkele belangrijke spelers in de automobielindustrie en de smartphone-industrie hebben dat opgestart. De voornaamste doelstelling is om innovaties binnen de sector te bevorderen en wereldwijde normen voor connectiviteit aan boord van voertuigen vast te leggen. Een
ander voorbeeld is de 5G Garage in Singapore, waar demonstratieinfrastructuur aanwezig is voor het uittesten van 5G-applicaties en waar verschillende stakeholders nauw samenwerken om te experimenteren met nieuwe cases.
Aanbevelingen voor industriële gebruikers of afnemers van 5G
• Evalueer grondig het huidige communicatienetwerk en ga na in welke mate het de toepassingen beperkt die u wil implementeren. Bedrijven dienen een duidelijk beeld op te maken van waar de huidige technologie op haar beperkingen stuit. Daarbij dient men vanzelfsprekend ook na te gaan of 5G een antwoord biedt. • Ga in dialoog met de netwerkleveranciers en telecomoperatoren om te bekijken welke oplossingen 5G kan bieden. Denk daarbij ook aan het opzetten van proefprojecten met die partners: zij kunnen zorgen voor de ideale connectiviteitsparameters. • Ga na of het zinvol is om zelf een privaat 5G-netwerk op te bouwen of om gebruik te maken van een publiek netwerk. Beide netwerktypes hebben hun voor- en nadelen, maar ook een ander kostenmodel. Het ontwikkelen van een eigen netwerk biedt meer controle over het netwerk en de beveiliging, alsook meer flexibiliteit. De investeringen kunnen echter aanzienlijk zijn en bovendien
moeten ondernemingen ook in staat zijn om het netwerk zelf te beheren en onder houden (kan via outsourcing). Een publiek netwerk daarentegen biedt meer opschalingscapaciteit, minimale investeringen en geen beheersactiviteiten. Bovendien kunnen de telecomoperatoren ook met behulp van netwerk slicing-technieken een afzonderlijk lokaal netwerk genereren voor elke onderneming (een quasi privaat netwerk).
Aanbevelingen voor telecomoperatoren
• Stem de strategie af op de doelgroep. Zo hebben particulieren andere connectivi teitsvereisten dan ondernemingen. Het is belangrijk om uitvoerig in dialoog te gaan
met beide doelgroepen om hun behoeften goed te capteren. Investeer in de bewustmaking van particulieren en ondernemingen. Zo zijn er bijvoorbeeld nog heel veel ondernemingen en particulieren die onvoldoende weten wat 5G impliceert en hoe het kan worden aangewend. Bepaalde 5G-functionaliteiten zullen ook pas later beschikbaar zijn (bv. omdat de hoogste frequenties pas later worden geveild). Het is belangrijk om potentiële klanten hier voldoende over te informeren. Werk samen met industriële afnemers bij het opzetten van een 5G-implementatieplan met een duidelijk stappenplan. Mogelijk vereisen bepaalde processen ook geen onmiddellijke upgrade naar 5G. Evalueer hoe ver u wenst te gaan ter ondersteuning van de klant. De rol van operatoren kan variëren van het louter ter beschikking stellen van het netwerk tot het aanbieden van zeer gespecialiseerde 5G oplossingen en applicaties. Die laatste rol kan leiden tot de grootste opbrengsten, maar vergt een zeer nauwe samenwerking met de klant en grotere investeringen.
