WEST ARCHITECTUUR

West Architectuur ontwerpt eerste circulaire kantoorgebouw van Vlaanderen

“We zijn de richting ingeslagen van duurzaamheid en innovatie”

Vanuit het eerste circulaire kantoorgebouw van Vlaanderen – uiteraard door henzelf ontworpen – bewijst West Architectuur dat je vandaag functionele én mooie gebouwen kan ontwerpen met een minimale impact op mens en natuur. Een methode van bouwen die niet lineair is, maar circulair. “We kijken op een andere manier naar projecten dan klassieke architectenbureaus”, zegt Sarah Theeuws, vennoot en oprichter van West Architectuur. “Door grondstoffen en materialen te hergebruiken gaan we veel bewuster en efficiënter om met de beschikbare middelen.”

Als grootverbruiker van materialen, ruimte, water en energie heeft de bouwsector een enorme invloed op ons milieu. En het huidige lineaire model van produceren, consumeren en elimineren heeft daar uiteraard geen gunstige invloed op. Uit cijfers van het Agentschap Innoveren & Ondernemen blijkt dat het bouwen en uitbaten van gebouwen binnen de Europese Unie goed is voor ongeveer de helft van het verbruik van alle gewonnen materialen

AUTEUR:

KEVIN HENDRICKX

en één derde van het waterverbruik. Daarnaast is de bouwsector – ondanks al heel wat inspanningen de jongste decennia – nog steeds goed voor vijftig procent van het energieverbruik en veertig procent van de CO2-uitstoot.

Nadruk op team

Het is dus goed nieuws dat architecten op een andere manier gaan ontwerpen en op die manier hun steentje bijdragen in de transitie richting duurzame energie. “Ik ben in 2006 een architectenbureau begonnen onder mijn eigen naam”, vertelt Sarah Theeuws. “Omdat het team bleef groeien en ook omdat er een vennoot bijkwam, hebben we in 2019 de naam veranderd naar West Architectuur. Op die manier leggen we meer de nadruk op het team. En op de richting die we ingeslagen zijn: deze van de duurzaamheid, van de innovatie en van de toekomst.”

Maximale levensduur

Na zestien jaar werken vanuit de woning van Sarah was het ook tijd voor een nieuw kantoor. “De projectoproep van Kamp C om het eerste circulaire kantoorgebouw te ontwerpen en bouwen kwam dan ook op het ideale moment”, weet Sarah Theeuws. “Met een consortium van zeven bedrijven werden we uitgekozen om het gebouw te realiseren. En als één van de investeerders werden we ook mede-eigenaar van het gebouw. We gingen resoluut voor een weldoordacht

circulair ontwerp met een zeer bewuste keuze van materialen, technieken en innovatieve bedrijfsmodellen.” De hoge mate van circulariteit van het gebouw is opmerkelijk, het bestaat uit herbruikbare materialen en kan volledig gedemonteerd worden en elders heropgebouwd. “Op die manier hebben we een gebouw ontworpen dat zijn waarde steeds zal behouden en dat ook een maximale levensduur heeft”, legt Sarah Theeuws uit. “De levenscyclusanalyse (LCA) toont dat de milieu-impact van het gebouw zeer laag is. Het bespaart ten opzichte van traditionele gebouwen van gelijkaardige omvang circa 800 ton CO2 (te vergelijken met de captatie van circa 70 hectare/100 voetbalvelden bos). Verschillende materialen die we gebruikten kenden ook al een eerste leven in een ander project. Zo is het tapijt – waarvan de tegels in een willekeurig kleurenpatroon zijn gelegd om de vervangbaarheid te vereenvoudigen – gerecycleerd en vind je in het gebouw een trap die gerecupereerd is uit een renovatieproject bij AB Inbev en sanitair dat we recupereerden uit een afbraakproject. De houten gevelbekleding, die we helemaal gerefurbished hebben, is dan weer afkomstig van de eventlocatie Hangar 26 in Antwerpen.”

Uithangbord

Het gebouw op de site van Kamp C – dat de naam ’t Centrum meekreeg – is intussen een uithangbord voor circulair bouwen en een inspiratiebron voor nieuwe initiatieven en innovatie. “Ook wij zijn als architectenbureau vast van plan om in de toekomst de principes van het circulair bouwen zoveel mogelijk door te trekken in nieuwe projecten”, zegt Sarah Theeuws. “Uiteraard wel steeds met voldoende aandacht voor de economische haalbaarheid, want soms haalt de realiteit onze dromen nog in. Maar heel wat van de materialen en technieken die we in ’t Centrum gebruikt hebben, zijn ook perfect inpasbaar in volgende projecten. Bijvoorbeeld inzetten op een duurzame energievoorziening en waterhuishouding is altijd mogelijk. Ook bepaalde circulaire elementen van 't Centrum, zoals de structuur die bestaat uit gestandaardiseerde modulaire wanden, vloeren, kolommen en balken, zijn vandaag al 'marktrijp' en kunnen snel in andere bouwprojecten opduiken. Daarnaast zijn ook de circulaire financierings- of verdienmodellen die we gebruikten in andere projecten toepasbaar.” De houten gevelbekleding is afkomstig van Hangar 26 in Antwerpen.

Zeven vrouwen

Maar ook op andere vlakken wil West Architectuur het voorbeeld geven. “We zijn een atypisch architectenbureau omdat we met een team van uitsluitend vrouwen werken”, vertelt Sarah Theeuws. “Dat is nooit een bewuste keuze geweest, maar in de feiten werken we vandaag wel met zeven vrouwelijke architecten samen. En we zijn een vrouwelijk team dat dagelijks bewijst dat ambitie en een gezin perfect combineerbaar zijn. We tonen dat we door efficiënt te functioneren een winstgevend kantoor kunnen zijn, zonder dat we daarvoor permanent 60 à 70 uur per week moeten werken. Dat is net zo duurzaam, als het mooie circulaire kantoor waarin we vandaag mogen werken.” ■

“We zijn een atypisch architectenbureau omdat we met een team van uitsluitend vrouwen werken.”

Sarah Theeuws, vennoot en oprichter West Architectuur