Via V.I.V.A zomereditie 2015-2016

Via V.I.V.A.

Het magazine van de notariĂŤle studievereniging V.I.V.A.

Zomer editie 2015-2016 Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 1

1-9-2016 8:51:11

START YOUR CAREER

GET A TASTE

www.werkenbijbaker.nl Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 2 BMK0017_adv_A4.indd 1

1-9-2016 8:51:12 25-04-12 09:13

Voorwoord Beste lezer, Hierbij de laatste Via V.I.V.A. die van mijn hand is. Het jaar is voorbij gevlogen! Ik heb het afgelopen jaar veel plezier gehad en ik ben veel opgestoken.

Uiteraard wil ik graag mijn commissieleden, Kimberly en Shirley, bedanken voor hun inzet en bijdrage aan de beide edities. Zonder jullie was het niet gelukt!

Ten slotte wil ik ook nog een shout out geven naar de rest van, als je het mij vraagt, het leukste bestuur dat V.I.V.A. ooit heeft gekend (ik ben bevooroordeeld, ik weet het!): Vlekje, Chimmy, Lara en Pato, het was me een waar genoegen! Bedankt voor het leuke jaar!

Veel leesplezier gewenst!

1 Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 3

1-9-2016 8:51:12

Inhoudsopgave Inhoudsopgave Preek van de Praeses

3

Foto’s Nieuwjaarsborrel

4

“Maar mama, ik wil naar oma!”

5

Interview Ruud van Bork

8

Foto’s kantoorbezoeken Baker & Loyens

11

Reisverslag studiereis

12

Aanleg van kabel- en leidingnetwerken in appartementen-

17

complexen Foto’s Notarial Day De Brauw

20

Foto’s kantoorbezoeken Pels Rijcken & CMS & Burenborrel

21

Foto’s LNSG

22

Foto’s LNSC

23

Foto’s LNSH & Karaokeborrel

24

Foto’s Bekendmakingsborrel

25

Colofon Hoofdredactie Miraisa Dundas Redactie Shirley Janssen Kimberly Noorden V.I.V.A. Vereniging van notariële studenten aan de Vrije Universiteit

Adres De Boelelaan 1077, Initium kamer 2B-96 1081 HV Amsterdam Contact 0205983388 viva.rechten@vu.nl www.vivavu.nl www.facebook.com/vu.viva

2 Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 4

1-9-2016 8:51:12

Preek van de Praeses Beste leden van V.I.V.A., De meeste tentamens zitten er alweer op en voor jullie ligt ook de laatste Via V.I.V.A. van dit collegejaar. Het einde van ons bestuursjaar komt hiermee in zicht en het kandidaatsbestuur is inmiddels al bekend gemaakt. Ook ik kan, net als mijn voorgangers, concluderen dat het afgelopen jaar voorbij is gevlogen! Ruim een jaar geleden ging mijn sollicitatiebrief voor een bestuursfunctie bij V.I.V.A. de digitale deur uit en nu is het al bijna tijd om het stokje over te dragen aan onze opvolgers.

Het einde van ons jaar als 49ste bestuur van V.I.V.A. betekent ook dat onze vereniging aankomend collegejaar 50(!) kaarsjes uit mag blazen. Ter ere van dit jubileum wordt de Jubileumcommissie in het leven geroepen. Er zullen aankomend jaar dan dus ook zes commissies zijn in plaats van vijf. De Jubileumcommissie zal zich bezighouden met het vormgeven van het jubileum met bijbehorende activiteiten en daartoe in ieder geval aan almanak uitbrengen.

In de vorige editie schreef ik over de toen nog aanstaande studiereis naar Washington & New York, het LNSH in Leiden en het LNSC in ons eigen Amsterdam. Terugkijkend op deze, maar ook de andere door V.I.V.A. (en haar zusterverenigingen) georganiseerde activiteiten, kan ik spreken van een succesvol, spannend, leerzaam, sportief en bovenal gezellig V.I.V.A.-jaar! Er is veel geborreld, veel gelachen en ook nog eens gezongen (op de karaokeborrel)! Op de vele kantoorbezoeken lieten jullie je ook van een andere, meer serieuze kant zien en werd er aandachtig opgelet tijdens presentaties en workshops.

Graag maak ik van de gelegenheid gebruik om langs deze weg al onze leden en commissieleden, hoogleraren en docenten, zuster- en broederverenigingen, kantoren en recruiters en alle andere met wie V.I.V.A. dit jaar heeft samengewerkt te bedanken. Zonder jullie was het niet gelukt!

Ik kijk vol trots terug op een fantastisch jaar met vier toppers aan mijn zijde. Lieve Kimberley, Lars, Miraisa en Patrick, het was heerlijk met jullie in de comfortzone!

Ik wens jullie een fijne zomer(vakantie)! Geniet van een aantal vrije weken met hopelijk veel zon, gezelligheid en het leesplezier van weer een mooie en informatieve Via V.I.V.A.! En vergeet vooral niet om goed uit te rusten, zodat iedereen het volgende (college)jaar fris en fruitig van start kan gaan.

Met vriendelijke groet, Helen Hogendoorn Praeses h.t.

3 Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 5

1-9-2016 8:51:14

Borrel 29-01-2016

Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 6

1-9-2016 8:51:28

“Maar mama, ik wil naar oma!” door Kimberly Noorden Scheiding is voor alle betrokken partijen een moeilijke zaak. Man en vrouw hebben ruzie en niemand wordt er beter van. Het kind is hierbij echter het grootste slachtoffer; het ziet zijn ouders constant ruzie maken en wordt hierbij zelf ongelukkig. Uiteindelijk is het dan zover: de scheiding vindt plaats, mama en papa gaan uit elkaar en je bent de helft van de tijd bij de één en de andere helft van de tijd bij de ander. Dat moet, omdat beide ouders recht hebben op omgang met jou. Maar stel je voor dat je een enorm hechte band hebt met je oma en opa van je vaders kant en je die niet meer zo vaak kan zien omdat je vader aan het werk is, wat dan?

In de wet zijn er heel wat regelingen te vinden over de omgang van een ouder met het kind. Hoewel er al jaren voor gepleit wordt, is er nog steeds geen speciale regeling in de wet opgenomen voor de omgang tussen het kind en de grootouder. Als je als grootouder omgang met je kind wil en de ouders werken niet mee, ben je genoodzaakt naar de rechter te stappen. De vraag is echter: heeft dit wel kans van slagen? Art. 1:377a BW: 1. Het kind heeft het recht op omgang met zijn ouders en met degene die in een nauwe persoonlijke betrekking tot hem staat. De niet met het gezag belaste ouder heeft het recht op de verplichting tot omgang met zijn kind.

2. De rechter stelt op verzoek van de ouders of van één van hen of degene die in een nauwe persoonlijke betrekking staat tot het kind, al dan niet voor bepaalde tijd, een regeling inzake de uitoefening van het omgangsrecht vast dan wel ontzegt, al dan niet voor bepaalde tijd, het recht op omgang.

3. [..]

Uit het bovenstaande blijkt dat er alleen de ouders altijd recht hebben op omgang met het kind, tenzij het wordt ontzegd. Voor de rest is het van belang dat de andere personen in een nauwe betrekking staan tot het kind. Als dit niet kan worden bewezen, zal er ook geen omgangsregeling worden

Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 7

getroffen. Dit is het eerste struikelblok voor de grootouders.

Ten tweede kijkt de rechter ook nog naar de belangen van het kind. In deze fase vindt er een belangenafweging plaats tussen het belang van het kind en het belang van de grootouders. De rechter beoordeelt dan onder andere of er belangen zijn aan de kant van het kind die zich tegen de omgang verzetten. Hierbij valt te denken aan extreem socialistische ideeën aan de kant van de grootouders, wat schadelijk kan zijn voor de ontwikkeling van het kind. Als het kind twaalf jaar of ouder is, wordt ook zijn eigen mening meegenomen in de belangenafweging. In deze fase moeten de grootouders vooral kunnen aantonen dat er naast de familieband ook nog extra redenen zijn waarom het kleinkind baat heeft bij een omgangsregeling.

Vaak wordt er ook verwezen naar art. 8 EVRM. Dit artikel gaat over ‘family life’ en biedt de basis voor art 1:337a BW. In het Marckx-arrest1 is bepaald dat er sprake moet zijn van een nauwe en persoonlijke betrekking met het betreffende kind. Later is dit in de wet opgenomen en heeft nu zijn werking in het bovenstaande artikel.2 Jurisprudentie Hieronder een tweetal voorbeelden, waarop art 1:337a BW van toepassing is:

Chinees 3 De Rechtbank Haarlem kende in 2007 een omgangsregeling toe aan de grootouders met hun kleinkinderen. In casu betoogden de ouders dat er geen omgangsregeling moest worden toegekend, omdat er geen sprake was van een nauwe persoonlijke betrekking was tussen de grootouders en de twee kinderen. De grootouders zouden vaker negatieve uitlatingen hebben gedaan over de Chinese 1 http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-57534 – onder punt 44 2 Prof. mr. P. Vlaardingerbroek, ‘Grootouders, kleinkinderen en omgang: een typisch Nederlands probleem’; in: EB, Tijdschrift voor echtscheidingsrecht, 2013/23.

3 ECLI:NL:RBHAA:2007:BB0425

5

1-9-2016 8:51:29

afkomst van de moeder en zich veel te veel bemoeien met de opvoeding van de kinderen. De grootouders stelden daar tegenover dat ze ruim vier jaar op z’n minst een deel van de week voor het oudste kind hebben gezorgd, zodat de moeder kon gaan werken. Hierna kregen de ouders ruzie met de grootouders en is het contact (nagenoeg) verbroken.

De rechtbank oordeelde het volgende in rechtsoverweging 2.3: “In zijn algemeenheid kan worden aangenomen dat kinderen baat hebben bij het hebben van (hechte banden) met zijn naaste familieleden. Voor het ontwikkelen en aanhouden van die banden is omgang een onmisbare voorwaarde. Dat rechtvaardigt dat omgang eventueel op rechterlijk bevel mogelijk moet zijn, ook in de gevallen waarin de ouders die de kinderen verzorgen daar tegen gekant zijn.”

De rechter stelde de grootouders dus in het gelijk en er kwam een “omgangsregeling”: de grootouders mochten hun kleinkinderen eens in de vier weken twee uur bezoeken, wat werd opgebouwd naar vier uur per bezoek.

Hierbij stelt zij ook dat er naast de familierechtelijke betrekking tussen de grootouders en de kleinkinderen er geen extra omstandigheden zijn waardoor er een omgangsregeling moest worden vastgesteld.

Het Hof van Den Bosch was hier van mening dat er géén nauwe en persoonlijke betrekking was tussen de kinderen en de grootouders. Hierdoor kunnen de grootouders niet ontvangen worden in hun verzoek tot een omgangsregeling.

Moeilijk Al met al is het voor de grootouders een lastige zaak om omgang te krijgen met de kleinkinderen als (één van de) ouders niet meewerkt. Zij zullen namelijk moeten bewijzen dat er naast de familierechtelijke betrekking ook nog andere factoren zijn, waaruit blijkt dat de kinderen baat hebben bij de omgang met de grootouders.

Gedetineerd41 In het tweede geval staan de grootouders tegenover de moeder in de rechtszaal. De grootouders voerden aan dat ze na de geboorte van het oudste kind direct betrokken zijn geweest bij de opvoeding van het kind, omdat de ouders ruim twee maanden lang bij hen hebben ingewoond en dat er vervolgens frequent contact is geweest tussen de grootouders en de kleinkinderen. Dit contact is verbroken nadat de vader en moeder van de kinderen uit elkaar gingen.

De moeder acht dit betoog onjuist. Zij stelt dat het niet kan kloppen dat zij en haar toenmalige vriend bij de grootouders hebben ingewoond. De vriend zat namelijk toentertijd vast en is pas ver na de periode vrijgekomen.

6

4 ECLI:NL:GHSHE:2011:BU7330

Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 8

1-9-2016 8:51:29

HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCK KEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY Y HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HO OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY TAEKWONDO HOCKEY H HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOC EY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY H OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKE EY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY H OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKE EY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY H OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKE EY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY H OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKE EY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY H OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKE EY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY H OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKE EY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY H OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKE EY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY H OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKE EY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY H OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKE EY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY H OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKE EY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY H OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKE EY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY H OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKE EY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY H OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKE EY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY H OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKE EY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY H OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKE Wij zoeken ook talenten met een vechtersmentaliteit.

OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKE Talenten met karakters die wij nog niet kennen. Talenten die de diversiteit vergroten en verbindingen EY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY H kunnen leggen. Om zo sterker te kunnen adviseren in complexe zaken; want daar geloven wij in. Dat noemen wij OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKE de verbindende kracht.

Ga naar werkenbijvandoorne.nl om te zien of jouw unieke kracht bijHOCKEY ons past.

EY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY H OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKE EY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY H OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKE EY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY H OCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKEY HOCKE Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 9 58000020 Van Doorne Advertenties.indd 3

1-9-2016 8:51:29 04-01-16 16:46

Interview met...

Ruud van Bork (1961), notaris, is lid van de praktijkgroep Ondernemingsrecht bij Loyens & Loeff. Hij is hier tevens partner.

Hoe bent u in het notariaat terechtgekomen?

‘Ik had gestudeerd aan de VU en toen ik daarmee klaar was, heb ik bij verschillende werkgevers gesolliciteerd.

Daar zat bij een bank, een belastingadvieskantoor en meerdere notariskantoren en eigenlijk heb ik mijn beslissing laten afhangen van hoe ik vond dat de sollicitatiegesprekken verliepen en waar ik me het beste bij voelde. Het is dus best toevallig dat ik in het notariaat terecht ben gekomen. Ik had voor hetzelfde geld bij een bank of bij een belastingadvieskantoor kunnen beginnen. Ik kreeg overigens toen ik in de sollicitatieprocedures liep op een gegeven moment drie aanbiedingen: bij een belastingadvieskantoor, bij een raad van een bank en bij een advocaat-notariskantoor en dat was Loeff Claeys Verbeke, één van de voorlopers van dit kantoor. Ik had bij Loeff Claeys Verbeke een heel goed gevoel. Ik had natuurlijk notarieel recht gestudeerd, wilde wel iets met die richting maar het stond niet vast dat het ook echt dat zou worden, dus vandaar ook de sollicitatie naar een commerciële functie bij een bank. Mijn vader had altijd bij een bank gewerkt, dus dan krijg je toch iets vanuit huis mee, en denk je ‘misschien is dat wel wat’. Maar Loeff Claeys Verbeke gaf mij toch het beste gevoel en daar ben ik toen voor gegaan. Ik had op voorhand dus geen vast omlijnd plan aan het begin van mijn studie van ‘oh ik ga notarieel recht studeren dus ik ga het notariaat in’. Verre van dat, ik vond het notariaat van de buitenkant bezien een vrij suffe bedoeling. Als jonge student is het notariaat niet het meest sexy dat je kunt tegenkomen. Ook de studierichting heb ik niet zo bewust gekozen maar binnen het pallet van rechten vond ik het wel een studierichting waarbij de basis heel goed verzorgd was; alle burgerlijk wetboekvakken zaten erin. Het hele BW komt langs, aangelegd met fiscale aspecten. Dat vond ik als basis voor een opleiding heel goed en dat vind ik nog steeds.

Ik kom nog regelmatig langs bij de VU om gastcolleges te geven. Dan vertel ik 2 uur lang over dilemma’s die ik in de notariële praktijk tegenkom. Als notaris heb je ieders belang te dienen. Bij deze colleges gaat het dan altijd om hoe je met de tegenstrijdige belangen van partijen omgaat.’

8 Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 10

U bent ondernemingsrechtnotaris. Wat spreekt u zo aan in het ondernemingsrecht? Waarom heeft u voor die tak gekozen?

‘Een hele goede vraag, lastig te beantwoorden! Ik denk niet dat het iets is dat je heel goed kan beredeneren. Ik denk wel dat het een praktijksoort is waarbij je moet aanvoelen dat het bij je past. Ik vind de persoonlijke problematiek die in het personen- en familierecht speelt wel interessant, maar ik weet zeker dat ik na 10 minuten mijn interesse kwijt zou zijn.

Dat heb ik niet wanneer ik me bezighoud met zaken als bedrijfsovernames, fusies… Alles wat zich in het zakelijk leven van een grote onderneming voordoet, daar ligt voor mij de appeal. Dat heb ik als jonge notaris zelf ervaren. Vroeger werd je echt wel wat breder opgeleid en behandelde je dossiers van meerdere rechtsgebieden. De dossiers die zich afspeelden in het ondernemingsrecht wisten mijn aandacht vast te houden.’

Had u altijd al de ambitie om partner te worden?

‘Nee, in het begin denk je daar gewoon niet over na.

Je horizon is vrij kort; je wilt je eerste tentamen halen, je eerste jaar halen. Je ziet je succes alleen maar op de korte termijn. Zo ook als beginnend notaris. Je wilt gewoon je dossiers goed behandelen en elke dag je best doen. En als je elke dag je best doet, bouw je vanzelf iets voor jezelf op. Ervaring, kennisniveau…

Collega’s gaan vanzelf zien dat je je best doet en je vak onder de knie probeert te krijgen.

1-9-2016 8:51:29

Ruud vanKort Bork Niek de Na een jaar of zes, zeven begon het bij mij te groeien dat je gaat nadenken van ‘ja, ik zit nu al die dagen die dossiers te doen, maar blijft dat zo totdat ik 40 of 50 ben of is er nog een trapje omhoog?’. Dat trapje was er, want je kan natuurlijk van kandidaat-notaris naar notaris gaan, maar dat betekende dat je binnen een kantoor toch ook wel kopje onder moest gaan door ook partner te worden.

Bij een groot kantoor zegt men dat het over het algemeen moeilijker is om partner te worden dan notaris te worden. Je moet geluk hebben, want er moet ruimte zijn binnen het kantoor en binnen het segment waarin jij je gespecialiseerd hebt. Als de boel op slot zit omdat er net allemaal jonge mensen zijn benoemd is dat jammer en houdt het gewoon op. Maar ik had wel het geluk dat er ruimte was en dat ze mij zagen zitten. Dus kwam die ambitie meteen? Nee, maar naarmate je ouder wordt gaat het wel een beetje kriebelen. Iedereen wil natuurlijk goed zijn werk doen maar als je telkens hoort dat je heel goed doet, is dat op een gegeven moment niet meer voldoende. Je denkt ‘oké, en nu dan?’. Dan komt het gevoel van die extra stap willen zetten en partner worden. Dan wil je die verantwoordelijkheid dragen van zo’n dossier.

Als kandidaat-notaris doe je 99% van het werk, maar als het dan aankomt op het passeren van de akte mag je dat niet zelf doen. De notaris tekent. Dat moet iets onbevredigends zijn.’

Binnen een kantoor is partner zijn de hoogste trap die er is en u bent het nu al zo’n 17 jaar. Hoe blijft u uzelf uitdagen?

‘Ik denk dat dat gewoon door de praktijk van alledag gebeurt. Recht is in beweging en best wel hard ook. Ondernemingsrecht verandert constant en vakinhoudelijk moet je dus bijblijven. De maatschappij verandert en dus ook het bedrijfsleven verandert. Ook die ontwikkelingen moet je bijhouden, anders raak je achter en zal je ten opzichte van je concurrenten positie verliezen. Je wordt gewoon door de markt gedwongen op de top van je tenen te blijven lopen, vaktechnisch en markttechnisch bijblijven. Dus als je kwalitatief goed werk wil blijven houden, dan zal je er voor moeten zorgen dat je je eigen opleiding blijft verzorgen.’

U bent nog steeds even enthousiast?

‘Enthousiaster! Ik denk ook dat het vak als notaris, als partner alleen maar leuker wordt omdat je dus die

eindverantwoordelijkheid krijgt. Je overziet veel meer met de ervaring die je hebt opgebouwd. Het leukste is dan om de jongere medewerkers te laten nadenken over de beste oplossing. Ik probeer ze dan over de drempel te trekken dat ze zelf de juiste besluiten nemen of tot de juiste antwoorden komen, en dat ik alleen nog maar hoef te zeggen dat het goed is of bij te sturen daar waar nodig is.’

Maakt u nog weleens echte stressmomenten mee?

‘Ja, dat komt wel voor maar ook daarvoor geldt dat het heel anders is wanneer je die momenten of situaties al 10 keer hebt meegemaakt. Je hebt bijvoorbeeld heel veel stressmomenten rond closings, je weet op een gegeven moment echt wel wat er misgaat. Een partij heeft z’n spulletjes niet (tijdig) op orde of komt last minute met een aap uit de mouw. Dat zijn allemaal onverwachte dingen die je moet incalculeren. Zelf moet je ervoor zorgen dat je je eigen zaakjes op orde hebt en dan kan er altijd nog wat misgaan, maar dan heeft het in ieder geval niet aan jou gelegen. Met de jaren laat je je minder verrassen omdat je al die verrassingen al eens hebt gezien. Met een wending in het verhaal gaat het erom of je daar gestrest van raakt óf rustig het probleem analyseert en tot een goede oplossing komt. Uiteindelijk gaat er niemand dood, dus je moet leren relativeren. Aan de andere kant, het zijn allemaal klanten die hoogbetaalde adviseurs om zich heen hebben en die willen natuurlijk naadloos geholpen worden. Als er een probleem op tafel komt, verwacht zo’n klant dat jij het voor hem oplost. En dat mogen ze gezien de tarieven ook verwachten.’

Kunt u iets vertellen over de meest spannende, leukste of interessantste zaak die u heeft meegemaakt?

‘Nee, en dat is niet omdat ik dat niet wil, maar omdat er zoveel leuke zaken zijn geweest. Soms komt dat doordat de klant heel leuk is. Ik heb een klant die in de sportindustrie zit en dan krijg je weleens een contract onder ogen van een steratleet. Het is dan heel leuk om te zien hoe zo’n contract in elkaar zit. Ik heb vorig jaar gewerkt aan een zaak waarbij het ging over een transactie van meer dan 40 miljard, dat is onvoorstelbaar. En als je dan ziet wat voor krachten er allemaal loskomen, wie zich er allemaal mee bemoeit: de advocaat, de notaris, de belastingadviseur, de accountants, de consultants, persbureaus… Je kunt het zo gek nog niet bedenken.

9

Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 11

1-9-2016 8:51:29

Iedereen heeft zijn eigen discipline en invalshoek en dat moet allemaal tezamen komen tot het beste advies. Dat is ook mooi om mee te maken. Zaken die al dan niet via de beurs spelen dus bedrijfsovernames in private sector, in de publieke sector. Het verschilt gewoon waar je voldoening uit kan halen. Ik kan niet zeggen ‘dit is de mooiste zaak’. Dan zou ik tekort doen aan de zaken en aan de diverse cliënten.’

Heeft u door het werk een bepaalde eigenschap of kwaliteit erbij gekregen die u eerst niet bezat?

‘Oeh, moeilijke vraag! Ik denk wel dat dit werk eraan heeft bijdragen dat ik vrij gestructureerd nadenk en alleen let op de kern. Ik let niet zo op de franjes of de hele kleine details. Met andere woorden, als we een advies uitgeven moet het juridisch helemaal kloppen en als een huis staan, ook bij windkracht 12. Er kunnen best rafeltjes aan zitten, maar het skelet moet puur in orde zitten.

Als kandidaat-notaris lette ik juist wel heel erg op de details; het skelet was in orde, maar dan zorgde ik er ook voor dat er geen rafeltjes meer aan zaten. Daar heb ik nu geen tijd meer voor. Ik moet nu gewoon zorgen dat het skelet goed is en erop vertrouwen dat de kandidaatnotarissen alles goed afplakken.’

We bedanken meneer van Bork voor zijn tijd en het gezellige gesprek!

10 Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 12

1-9-2016 8:51:29

Kantoorbezoeken Baker & McKenzie 8-4-2016 & Loyens & Loeff 14-4-2016

Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 13

1-9-2016 8:51:45

Reisverslag Interviewstudiereis met...

Door Patrick Witte en de reiscommissie

Dag 1, zaterdag 26 maart: Om 13:00 was het dan eindelijk zover, het vliegtuig dat ons naar de Verenigde Staten zou brengen vertrok vanaf Schiphol. Na een soepele vlucht van een ruime acht uur mochten we nog even plaatsnemen in de gekste shuttlebus die ik ooit gezien heb (een soort tunnel op monstertruckwielen). Na een strenge paspoortcontrole met foto’s, vingerafdrukken en vragen over de redenen van je verblijf waren we dan eindelijk echt op U.S. soil.

Anderhalf uur later waren we in het Best Western Rosslyn/Iwo Jima aangekomen. Gesloopt van de reis zijn we vervolgens toch Dag 2, zondag 27 maart: nog een hapje gaan eten bij een typisch Amerikaans sportcafé.

Meest bestelde gerecht? B.Y.O.B. (Build Your Own Burger). Met Vandaag stond op de planning het Smithsonian Natieen volle maag en wallen van hier tot Washington is iedereen onal Zoological Park. Een dierentuin met onder meer panda’s, leeuwen, tijgers, gorilla’s, cheeta’s, olifanten toen heerlijk gaan slapen. en honderden andere grote en kleine dieren. De babypanda Bei Bei kan gerust wel als de hoofdattractie van het park beschouwd worden. Het klungelige diertje zat voornamelijk in een boom en smolt honDag 3, maandag 28 maart: derden harten toen het omlaag wilde klauteren.

Op onze derde dag hadden we een vol programma. De och- Na de dierentuin was er vrije tijd ingedeeld en daar tend begon voor ons doen redelijk vroeg waar we met de hele werd dan ook door de Vivanen gretig gebruik van gemaakt. Een aantal zijn richting Georgetown gegaan groep zijn afgereisd naar The Supreme Court of the United terwijl andere de omgeving van Dupont Circle zijn States, het hoogste rechtsprekende orgaan in de Verenigde gaan verkennen. Shoppen, foto’s, selfie’s en voorStaten. Er stond bij aankomst al een flinke rij maar eerst namelijk veel eten zijn naar waarschijnlijkheid de moesten allemaal foto’s genomen worden van het Capitool, belangrijkste activiteiten geweest. dat helaas in de steigers stond. Om een zitting bij te wonen moesten we in de rij staan, zo gezegd zo gedaan. Een goed uur later stonden we vooraan. Helaas was de zitting toen net afgelopen en konden we die niet meer bijwonen.

Gelukkig konden we wel gewoon naar binnen. Een museum met de geschiedenis van het Amerikaanse Hooggerechtshof was beneden te bewonderen, boven kon men een kijkje nemen in de zaal waar de hoogste rechters zetelen.

Hierna gingen we gezellig met z’n allen lunchen. Het menu: Amerikaanse pizza pie. Een aantal gigantische pizza’s om te delen werden geserveerd en menig Vivaan likte zijn of haar vingers erbij af.

Met een goed gevulde maag vervolgden we onze weg naar The National Mall (de omgeving met het Capitool, Witte Huis, Washington Monument en Lincoln Memorial). Echter vlak voor het Visitors Center van het Capitool werden we opgeschrikt door pistoolschoten. Met de aanslagen in Parijs vers in het achterhoofd begon iedereen te rennen en binnen de kortste keren was overal zwaarbewapende politie aanwezig. De hele omgeving ging in lockdown, er kwamen wegblokkades uit de grond en overal stonden hulpdiensten klaar. Achteraf viel het allemaal mee, een verwarde man probeerde een wapen langs security te brengen en is daarbij neergeschoten.

Nadat de rust was wedergekeerd en iedereen een lekkere ijskoffie had gehad voor de zenuwen vervolgden we onze weg. Het Washington Monument en het Lincoln Memorial zijn grote attracties van Washington en het is ons duidelijk geworden waarom. De hele dag zou echter overschaduwd worden door de gebeurtenissen in de middag.

12 Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 14

1-9-2016 8:51:47

Washington D.C. & New York Dag 4, dinsdag 29 maart: De laatste dag in Washington koos iedereen voor een typisch Amerikaanse start van de dag: ontbijten bij IHOP. De tafels stonden binnen no time vol met (combideals van) heerlijke pancakes, crêpes en omeletten. Nadat de buikjes goed gevuld waren gingen de meeste dames doen waarvoor ze eigenlijk naar de V.S. gekomen waren: shoppen! In de prachtige shoppingmalls met een geweldige service hebben zij zich de rest van de middag vermaakt. Ook zijn er bezoekjes gebracht aan het Pentagon, de Arlington National Cemetery en andere buurten van Washington. Aan het eind van de dag ontmoette we elkaar in Nando’s, waar de meest voortreffelijke kip gegeten kon worden. De diehards sloten de dag af in een spelletjeshal. Niet al te laat keerden zij ook terug naar het hotel om zich voor te bereiden op de reis naar New York!

Dag 5, woensdag 30 maart: Vandaag is de grote dag: we verlaten Washington en vertrekken naar dé wereldstad New York. Al vroeg waren we met onze koffers op weg naar DuPont Circle, waar een bus klaarstond om ons op te halen. Na een reis van ongeveer 5 uur waren de wolkenkrabbers te zien en kort daarna stonden we ineens in een immens drukke straat middenin New York. We vervolgden onze reis met de metro en kwamen daarmee terecht bij het Ramada Long Island hotel in Queens. De kamers hadden een prachtig uitzicht over de skyline van New York, waarna we des te sneller weer de stad in wilden.

In kleine groepjes reisden we af naar Times Square waar het echte gevoel van New York je gelijk tegemoet kwam: de grote lichtschermen, enorme mensenmassa en typische gele taxi’s waren niet meer te missen. Het was net alsof we in een film stapten, in een woord AMAZING!

Dag 6, donderdag 31 maart: Op onze eerste echte dag in New York stonden we vroeg in onze formele kleding in de lobby. Vandaag brachten we namelijk een bezoek aan DLA Piper New York. Hier kregen we een presentatie van Jeffrey Remy die ons alles over het kantoor maar ook over het leven als werkende Nederlander in New York vertelde. Twee van zijn Amerikaanse collega’s vertelden ook over hun werkzaamheden en daarna was er de mogelijkheid om vragen te stellen en kregen we een rondleiding door het enorme gebouw waar DLA Piper acht verdiepingen heeft.

Na het kantoorbezoek zijn we met z’n allen gaan lunchen bij Le Pain Quotidien. De zon scheen dus we zaten lekker op het terras waar we konden genieten van onze gezonde broodjes en salades.

Hierna moesten we ons haasten want om 14.00 hadden we gereserveerd bij ‘Top of the Rock’. Hier kregen we een aantal korte films te zien over de bouw van het Rockefeller Center waarna we vanaf het dak (259 meter hoog, 70 verdiepingen) over de stad konden kijken. We hadden een prachtig uitzicht op het Empire Statebuilding en Central Park.

In de avond zijn we met een paar Vivanen naar een ijshockeywedstrijd van de New York Islanders tegen de Blue Jackets geweest. Het publiek was erg enthousiast en werd opgezweept met muziek en lichtreclame. Af en toe gingen er een paar hockeyers, geheel volgens traditie, met elkaar op de vuist. Het was even spannend maar uit eindelijk heeft ‘ons team’ (de Islanders) gelukkig gewonnen. Andere Vivanen hebben de stad verkend of zijn naar de ontroerende Broadwaymusical The Color Purple met Jennifer Hudson geweest.

Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 15

13 13

1-9-2016 8:51:51

Dag 7, vrijdag 1 april: Vrijdag 1 april was het tijd voor een bezoek aan het hoofdkantoor van de Verenigde Naties. Voordat we hier aankwamen, liepen we langs Grand Central Terminal. We konden de verleiding niet weerstaan dit mooie station ook van binnen te bekijken. Achteraf durf ik te stellen dat het station een diepere indruk op ons heeft achtergelaten dan de Verenigde Naties. Wel hebben we leden van de Verenigde Naties in actie gezien en konden we met behulp van de camera inzoomen op belangrijke (maar toch ook zeker onbelangrijke!) mails van onze Nederlandse afgevaardigde. ‘s Middags gingen we naar het zuidelijkste puntje van Manhattan om met de ferry van Manhattan naar Staten Island te gaan. Op Staten Island zelf is niet bijzonder veel te doen, maar de ferry is een ideale gelegenheid om langs het Vrijheidsbeeld te varen. Bovendien begon de zon te schijnen, dus was er weinig reden tot klagen. Eenmaal terug in Manhattan bezochten we Wall Street en het 9/11 Memorial. Dit laatste was indrukwekkender dan vooraf werd gedacht. Het verschil was dan ook groot tussen de monumenten van de voormalige wolkenkrabbers en het nieuw gebouwde One WTC (‘Freedom Tower’). Hierna ging ieder zijn of haar eigen weg. Een deel van het reisgenootschap vervolgde haar route richting Brooklyn om vervolgens over de Brooklyn Bridge terug te lopen richting Manhattan. Hier werd wederom duidelijk dat we ons bevonden in ‘the city that never sleeps’.

Dag 8, zaterdag 2 april: Zaterdag 2 april was iedereen in beginsel vrij. Waar men de eerste dagen in New York een beetje rustig aan kon doen, begon de tijd nu te dringen en wilde men nog zoveel mogelijk activiteiten in één dag proppen. Er moesten dan ook prioriteiten worden gesteld. Waar de één eerst een ritje in de achtbaan wilde maken op Coney Island, ging de ander rechtstreeks naar Central Park en het American Museum of Natural History. ‘s Avonds had men de tijd om de sferen van China Town en Little Italy te proeven en goedkope souvenirs buit te maken, alvorens we van ons laatste diner samen mochten genieten bij een echte Italiaanse restauranthouder. Op de terugweg konden we het niet laten om nog één keer het prachtige uitzicht op Times Square te bewonderen voordat we terug gingen naar Queens. In Queens bezochten we als afsluiter nog eenmalig ons lievelingscafé en leerden we elkaar deze reis voor de laatste maal beter kennen.

Dag 9, zondag 3 april: Aan alle goede dingen komt een einde. Ondanks dat onze vlucht pas om 16.20 zou vertrekken, wilde de reisleider iedereen op tijd beneden hebben want het verkeer in New York staat doorgaans niet bekend als vlot. Er werden taxi’s geregeld voor onze terugweg naar JFK. Met een beetje proppen paste iedereen en waren we op weg naar het vliegveld. Eenmaal ingecheckt en langs de strenge security gingen de meesten nog één keer naar de betere burgertent ‘’Shake Shack” die zich toevallig vlak voor onze gate bevond. Toen was het moment daar om dan toch echt The Big Apple te verlaten. De vlucht verliep prima en eenmaal aangekomen in Amsterdam vervolgde iedereen, met een fantastische ervaring rijker, zijn eigen weg naar huis. Op dat moment hoorden nog enkelen en zachte zucht van opluchting uit de reisleider komen.

14 Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 16

1-9-2016 8:51:56

Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 17

1-9-2016 8:52:06

Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 18

1-9-2016 8:52:17

Aanleg van kabel- en leidingnetwerken door Shirley Janssen Inleiding Tot 2007 was de eigendom van (ondergrondse) kabels en leidingen fragmentarisch en onvolledig geregeld.1 Het huidige BW kent een specifieke bepaling omtrent de eigendom van de zich in, op of boven de grond bevindende netwerken. Op 1 februari 2007 is er een tweede lid aan art. 5:20 BW toegevoegd. Deze bepaling voorziet in een wettelijke basis voor de (horizontale) eigendom van netwerken. Art. 5:20 lid 2 BW, ook wel de ‘doorknipbepaling’ genoemd, zorgt er voor dat de verticale natrekking niet van toepassing is op kabel- en leidingnetwerken welke bevoegd zijn aangelegd.2 Met betrekking tot netwerken wordt er derhalve een uitzondering gemaakt op de hoofdregel van art 5:20 lid 1 BW, namelijk dat eigendom van de grond de gebouwen en werken omvat die duurzaam met de grond zijn verbonden.3 Op grond van de doorknipbepaling in art 5:20 lid 2 BW verkrijgt de bevoegde aanlegger of diens rechtsopvolger de eigendom van de aangelegde netwerken en niet de eigenaar van de grond.

Het bijzondere aan art. 5:20 lid 2 BW is dat een netwerk onroerend is ook al behoort het niet toe aan de eigenaar van de grond waarmede het duurzaam is verbonden.

Dit betekent dat de overdracht van een netwerk dus geschiedt volgens art. 3:89 BW. Netwerken kunnen door de bevoegde aanlegger worden ingeschreven in het openbaar register, art. 3:17 lid 1 onder K.4 De inschrijving van de aanleg van een net maakt dat een net vanaf het moment van inschrijving als een zelfstandige onroerende zaak kan worden beschouwd.5

1 A.A. van Velten, Privaatrechtelijke aspecten van onroerend goed (Ars Notariatus nr. 120), 2015/15.1 (online, laatst bijgewerkt op 1 februari 2015).

2 C.C. van Dam, ‘Asser 5 Zakenrecht. Eigendom en beperkte rechten’, nr. 247 (online, laatst bijgewerkt op 1 juli 2008).

3 F.H.J. Mijnssen, ‘Asser 5 Zakenrecht. Eigendom en beperkte rechten’, nr. 90 (online, laatst bijgewerkt op 1 juli 2008).

4 W.H.M. Reehuis e.a., Pitlo. Het Nederlands burgerlijk recht.

Deel 3. Goederenrecht, nr. 540, Deventer: Kluwer 2012.

5 B.A.M. Janssen, Wie heeft de leiding? (Recht en Praktijk nr.

VG1), 3.2.5.2 (online, laatst bijgewerkt op 8 december 2001).

De bevoegdheid tot het aanleggen van een kabel- en leidingnetwerk is van belang voor de vraag of de aanlegger ook daadwerkelijk eigenaar wordt van het net.

De toestemming kan voortvloeien uit het privaatrecht (overeenkomst, kwalitatief recht), een zakelijk recht of uit het publiekrecht (Tw of Bwp; een wettelijke gedoogplicht). Zolang de bevoegdheid niet vaststaat, staat evenmin vast bij wie de eigendom van het netwerk berust.6 In dit artikel wil ik nader stilstaan bij het geval waarin er leidingen en kabels worden aangelegd in een appartementencomplex. De aanleg van een netwerk kan zowel de gemeenschappelijke delen als de privé‐gedeelten van het complex betreffen. Hierbij rijst de vraag of de aanlegger voor de aanleg toestemming van de VvE nodig heeft, medewerking van alle appartementseigenaars is vereist of dat het zelfs op een wettelijke grondslag kan plaatsvinden? Deze vraag zal ik in dit artikel trachten verder uiteen te zetten en te beantwoorden.

Toestemming van de Vereniging van Eigenaars (VvE) Het appartementsrecht is een zelfstandig registergoed dat is opgebouwd uit de volgende drie componenten: (a) een mede-eigendomsrecht van een bepaald registergoed, (b) een exclusief gebruiksrecht van een gedeelte van een gebouw, (c) en een lidmaatschap van de Vereniging van Eigenaars, art. 5:106 lid 4, 117 en 125 lid 2 BW.7 De goederen die in de splitsing worden betrokken vormen een bijzondere gemeenschap waartoe de appartementseigenaren, in de verhouding zoals bedoeld in art. 5:113 BW (aandelen in de gemeenschap), gerechtigd zijn.8 De splitsing van appartementsrechten geschiedt door een daartoe bestemde notariële akte, gevolgd door inschrijving in de openbare registers, art. 5:109 lid 1 BW. Blijkens art. 5:111 onder d jo. 5:112 BW dient de splitsingsakte onder meer een reglement te bevatten waarin de rechten en plichten van partijen worden vastgelegd. Afhankelijk van wanneer de splitsing is gemaakt of is aangepast, zal er worden verwezen naar een modelreglement.

Ingeval de splitsing dateert na 2006 dient het modelreglement 2006, opgesteld door de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie, veelal als uitgangspunt.

6 F.H.J. Mijnssen, ‘Asser 5 Zakenrecht. Eigendom en beperkte rechten’, nr. 90a (online, laatst bijgewerkt op 1 juli 2008).

7 W.H.M. Reehuis e.a., Pitlo. Het Nederlands burgerlijk recht. Deel 3. Goederenrecht, nr. 707 8 A.A. van Velten, ‘Asser 5 Zakenrecht. Eigendom en beperkte rechten’, nr. 452 (online, laatst bijgewerkt op 1 juli 2008).

17

Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 19

1-9-2016 8:52:17

in appartementencomplexen Heeft de splitsing voor 2006 plaatsgevonden, dan zal er naar een ander / ouder modelreglement worden verwezen.

Het modelreglement kan evenwel door partijen gedeeltelijk worden aangepast of men kan een geheel eigen reglement opstellen met inachtneming van art. 5:112 BW.9 Ik zal in het onderstaande uitgaan van het modelreglement 2006.10 De VvE is een vereniging met volledige rechtspersoonlijkheid en dient sedert 1972 verplicht te worden opgericht bij elke splitsing in appartementsrechten, art. 5:124 lid 1 BW. Het lidmaatschap van de vereniging is kwalitatief en van rechtswege aan het appartementsrecht verbonden. De VvE heeft een eigen bestaanspositie naast de bijzondere gemeenschap van appartementseigenaars en komt daarvoor niet in de plaats.11 De VvE behartigt de gemeenschappelijke belangen van de appartementseigenaars en heeft hierbij als taak het voeren van beheer over de gemeenschap, met uitzondering van de privé-gedeelten, en het toezien op de nakoming van de verplichtingen van de appartementseigenaars, art. 5:112 lid 1 sub e en 5:126 BW.12 De VvE behartigt de gemeenschappelijke belangen van de appartementseigenaars en heeft hierbij als taak het voeren van beheer over de gemeenschap, met uitzondering van de privé-gedeelten, en het toezien op de nakoming van de verplichtingen van de appartementseigenaars, art. 5:112 lid 1 sub e en 5:126 BW.13 Art. 17 modelreglement 2006 geeft aan welke delen en zaken als gemeenschappelijk worden beschouwd. Dit artikel bepaalt dat reeds “aanwezige” zaken ‘die niet bestemd zijn om uitsluitend te worden gebruikt door de eigenaar/gebruiker van – of niet uitsluitend dienstbaar zijn aan – één privégedeelte’ gemeenschappelijk zijn (art. 17, lid 1, onderdeel f, modelreglement 2006) of als ze wel uitsluitend dienstbaar zijn aan één privégedeelte, juist privé zijn (art. 17, lid 2, onderdeel a, modelreglement 2006). Blijkens art. 29 modelreglement 2006 is iedere appartementseigenaar verplicht om de gemeenschappelijke technische installaties en de bijbehorende leidingen en andere gemeenschappelijke zaken als bedoeld in artikel 17 eerste lid te gedogen.14 9 R.F.H. Mertens, ‘Appartementen monografieën B29’, 2006/13. (online, laatst bijgewerkt op 8 augustus 2006).

10 https://www.notaris.nl/stream/splitsingsreglement-2006.

11 A. van Velten, ‘Asser 5 Zakenrecht. Eigendom en beperkte rechten’, nrs. 346, 465 en 521 (online, laatst bijgewerkt op 1 juli 2008).

12 A. van Velten, ‘Asser 5 Zakenrecht. Eigendom en beperkte rechten’, nrs. 346 en 465 (online, laatst bijgewerkt op 1 juli 2008).

13 A. van Velten, ‘Asser 5 Zakenrecht. Eigendom en beperkte rechten’, nr. 521 (online, laatst bijgewerkt op 1 juli 2008).

14 C.H. van Velten, ‘Actualiteiten rondom het appartementsrecht’, vastgoed fiscaal en civiel, 2015/3.

18 Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 20

De aanhef van art. 17 modelreglement spreekt echter over reeds “aanwezige” zaken, maar hoe zit het nu met het aanleggen van nieuwe kabels of leidingen? De wet geeft voor het aanbrengen van veranderingen en vernieuwingen in de gemeenschappelijke gedeelten geen bijzondere regeling.15 Lid 4 van art. 17 modelreglement bepaald wel dat een ‘nieuwe gemeenschappelijke installatie’ ook onder de werking van dit artikel valt. De vraag is nu of de aanleg van nieuwe kabels of leidingen hieronder kan worden geschaard. Blijkens een uitspraak van de Rechtbank Amsterdam kan worden afgeleid dat een leiding in een privégedeelte onderdeel uitmaakt van een groter geheel, namelijk een installatie met bijbehorende leidingen ten behoeve van meerdere privégedeelten, en derhalve als gemeenschappelijk moet worden beschouwd.16 Op grond hiervan kan worden gezegd dat nieuw aan te leggen kabels of leidingen derhalve onderdeel zijn van een ‘nieuwe gemeenschappelijke installatie’, zoals bedoeld in art. 17 modelreglement lid 4, en vanaf de dag van aanbreng gemeenschappelijk zijn.

Zoals reeds gezegd voert de VvE beheer over de gemeenschap en het gemeenschappelijke gedeelte, de Hoge Raad heeft geoordeeld dat dit beheer tevens omvat het aanbrengen van veranderingen en vernieuwingen, zoals een nieuwe gemeenschappelijke collectieve centrale verwarming of een lift.17 Het is derhalve de vergadering van eigenaars die ertoe zal kunnen besluiten om over te gaan tot het aanbrengen van veranderingen en vernieuwingen in de gemeenschappelijke gedeelten, art. 5:127 lid 1 BW, tenzij het reglement anders voorschrijft.18 Met andere woorden, wil een aanlegger bevoegd zijn om nieuwe leidingen of kabels aan te leggen, zal men toestemming van de VvE moet verkrijgen.

15 A. van Velten, ‘Asser 5 Zakenrecht. Eigendom en beperkte rechten’, nr. 467 (online, laatst bijgewerkt op 1 juli 2008).

16 C.H. van Velten, ‘Actualiteiten rondom het appartementsrecht’, vastgoed fiscaal en civiel, 2015/3 en ECLI:NL:RBAM:2011:10602.

17 A.A. van Velten, ‘Asser 5 Zakenrecht. Eigendom en beperkte rechten’, nr. 465 (online, laatst bijgewerkt op 1 juli 2008) en HR 9 oktober 1958, NJ 1959, 84.

18 A.A. van Velten, ‘Asser 5 Zakenrecht. Eigendom en beperkte rechten’, nr. 467 (online, laatst bijgewerkt op 1 juli 2008) 1-9-2016 8:52:17

Toestemming en medewerking van appartementseigenaars

Conclusie

Het appartementsrecht geeft de appartementseigenaar de bevoegd om zijn privé-gedeelte zelf te gebruiken of aan een ander in gebruik te geven, met inbegrip van het hem toekomende medegebruik van de gemeenschappelijke gedeelten, art. 5:120 lid1 BW. Bij de uitoefening van het eigen gebruik en het beheer en onderhoud van het privé-gedeelte zal de appartementseigenaar wel rekeningen moeten houden met hetgeen hierover is bepaald in het reglement, art. 5:112 lid 4 BW.19 Een appartementseigenaar is derhalve niet onbeperkt heer en meester in het hem toekomende privé-gedeelte.20

In dit artikel stond de vraag centraal of een aanlegger voor de aanleg van een kabel- of leidingnetwerk, in gemeenschappelijke of privé‐delen van een appartementencomplex, toestemming van de VvE nodig heeft, medewerking van alle appartementseigenaars is vereist of dat de wet een grondslag kan bieden?

Zoals onder kopje 2 reeds duidelijk werd, kan het modelreglement de appartementseigenaar verplichten om bepaalde installaties, die zijn aangebracht ten behoeve van de gemeenschap, in hun privé-gedeelten te dulden (art. 17 en 29 modelreglement).21 Wat nu als de VvE heeft besloten om over te gaan tot de aanleg van nieuwe leidingen of kabels in de gemeenschappelijke gedeelten en hiertoe toestemming verleend aan de aanlegger?

De appartementseigenaar is ten alle tijden verplicht een bestuurder en de door hem aangewezen personen toegang te verlenen tot zijn privégedeelten ter uitoefening van zijn beheers- en uitvoeringstaken, art. 5:132 BW.22 In dit verband bepaald art.

28 lid 3 modelreglement dat indien voor het verrichten van een handeling met betrekking tot een ander privé gedeelte of met betrekking tot de gemeenschappelijke gedeelten of de gemeenschappelijke zaken, de toegang tot of het gebruik van een privé gedeelte naar het oordeel van het bestuur noodzakelijk is, iedere desbetreffende eigenaar/gebruiker verplicht is hiertoe zijn toestemming en medewerking te verlenen. Dit zal naar mijn mening ook gelden ingeval de VvE heeft besloten tot de aanleg van nieuwe kabels of leidingen aangezien deze onderdeel zijn van een ‘nieuwe gemeenschappelijke installatie’.

Uit het voorgaande leid ik af dat de aanlegger alleen dan nieuwe kabels of leidingen bevoegdelijk kan aanleggen indien hij toestemming van de VvE en toestemming en medewerking van de appartementseigenaars heeft verkregen. Een weigerende appartementseigenaar kan opzij worden gezet door een vervangende machtiging van de kantonrechter. Indien hieraan is voldaan zal de bevoegde aanlegger op grond van art. 5:20 lid 2 BW de eigendom van het aangelegde netwerk verkrijgen.

De appartementseigenaar is derhalve verplicht toestemming en medewerking te verlenen en zal voor de aanleg van nieuwe kabels of leidingen toegang tot zijn privé-gedeelte moeten toestaan. Indien de appartementseigenaar geen toestemming en medewerking verleent, kan alsnog toegang tot het privé-gedeelte worden verkregen met een vervangende machtiging van de kantonrechter, art. 5:121 BW. 19 A.A. van Velten, ‘Asser 5 Zakenrecht. Eigendom en beperkte rechten’, nrs. 458 en 460 (online, laatst bijgewerkt op 1 juli 2008).

20 A.A. van Velten, ‘Asser 5 Zakenrecht. Eigendom en beperkte rechten’, nr. 460 (online, laatst bijgewerkt op 1 juli 2008).

21 A.A. van Velten, ‘Asser 5 Zakenrecht. Eigendom en beperkte rechten’, nrs. 458, 459 en 464 (online, laatst bijgewerkt op 1 juli 2008).

22 R.F.H. Mertens, ‘Appartementen monografieën B29’, 2006, nr. 23. (online, laatst bijgewerkt op 8 augustus 2006).

16 Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 21

19 1-9-2016 8:52:18

Het is inmiddels alweer een tijdje geleden, maar afgelopen februari zijn we op kantoorbezoek geweest bij De Brauw samen met een aantal zusterverenigingen.

Voor wie De Brauw Blackstone Westbroek niet kent: het is een groot advocatenkantoor met een groot aantal medewerkers.

Ze hebben naast het kantoor in Amsterdam ook nog kantoren in Brussel, Londen, New York, Singapore en Beijing. Hiernaast is De Brauw actief in verschillende rechtsgebieden.

De dag begon met een introductie van één van de recruiters van de Brauw, hierbij werd een korte powerpointpresentatie gegeven over het verloop van een carrière bij het kantoor. Dit werd gevolgd door een rondleiding door het kantoor, waarbij we ook langs de Brauwerij kwamen. De Brauwerij is het interne opleidingsprogramma van de Brauw Blackstone Westbroek.

Je komt als beginnend advocaat-stagiair of kandidaat-notaris op een aparte afdeling te zitten met ‘lotgenoten’. Op deze manier leer je al snel leeftijdsgenoten kennen en weet je met wie je zal komen te werken. Ook wordt er in de zes maanden dat je daar zit aan extra vaardigheden gewerkt, zodat je niet aan het begin van je carrière voor verrassingen komt te staan.

Na de lunch kregen we een etiquettetraining, wat voornamelijk ging over hoe men zich het beste kan gedragen in formele aangelegenheden. Dit was echt leuk bedacht en erg origineel.

Aan het eind was er uiteraard nog tijd om met werknemers te praten, onder het genot van een hapje en een drankje.

- Kimberly Noorden

Notarial Day De Brauw 4-3-2016 Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 22

1-9-2016 8:52:28

Pels Rijcken 1-6-2016

Borrel met Buren N.V.

Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 23

CMS 12-5-2016

1-9-2016 8:52:44

LNSG 19-2-2016

Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 24

1-9-2016 8:53:01

LNSC

Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 25

1-9-2016 8:53:14

LNSH

Karaokeborrel

Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 26

1-9-2016 8:53:32

Borrel

Bekendmaking kandidaatsbestuur

24 6 2016

Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 27

1-9-2016 8:53:47

MUSIC IS BOUNDLESS — YOU CAN BE TOO When you work at De Brauw, you will grow. Doesn’t matter who you are, or where you work within the firm. Our commitment to you is that you will learn more than you thought possible and that you will be challenged to reach new, unimaginable heights.

To learn more about career opportunities at De Brauw visit:

WERKENBIJDEBRAUW.NL

Via V.I.V.A. zomereditie 2015-2016.indd 28

1-9-2016 8:53:47