Villa Zebra Jaarverslag 2011

Verslag 2011

Inleiding In dit verslag van de Stichting Kinderkunsthal (Villa Zebra) wordt teruggekeken op 2011. Dit verslag functioneert als bestuursverslag t.b.v. het Fonds voor Cultuurparticipatie en als jaarverslag t.b.v. de Gemeente Rotterdam.

In dit verslag wordt melding gemaakt van de samenstelling van het bestuur en de directie (1). Ook wordt aandacht besteed aan Cultural Governance (2).

Tevens wordt ingegaan op het exploitatieresultaat, de financiële positie van de instelling (3), de kengetallen en de evaluatie van de prestaties c.q. de prestatieverantwoording (4).

Daarop volgt een kwalitatieve beschrijving van de activiteiten (5).

Ten slotte schetsen wij de ontwikkelingen die van invloed zijn en zullen zijn op Villa Zebra (6). Een bijlage met een uitgebreid bezoekersoverzicht completeert het geheel.

2011 was een bijzonder jaar in de geschiedenis van Villa Zebra.

Het was een jubileum: Villa Zebra bestond 10 jaar! Het jaar werd feestelijk aangevangen met de uitgave van een boek: ‘Kijk een Gibra’, een doeboek voor kinderen met de meest inspirerende en spannende workshops van de afgelopen 10 jaar. Op 14 januari nam burgemeester Aboutaleb het kunstwerk Z-bra voor de ingang van Villa Zebra in gebruik.

Villa Zebra ontving De Nieuwe Maan, de prijs voor het meest waardevolle en vernieuwende programma van de Museumnacht op 5 maart. En dan waren er de grote tentoonstellingen dit jaar die stuk voor stuk succesvol waren: Moeders & Vaders, Bouwwereld, De Kannibaal en ZELF!. Ook openden we twee tentoonstellingen buiten de deur, namelijk in Breda en Enschede.

Al die activiteiten hebben bijgedragen aan een zeer succesvol jaar met een record aantal bezoeken.

Rotterdam, maart 2012

Micky Teenstra voorzitter

Fred Wartna directeur

2

1.

Samenstelling bestuur en directie

Het bestuur van de Stichting Kinderkunsthal (Villa Zebra) bestond gedurende het gehele verslagjaar uit de volgende leden: o o o o o o

Micky Teenstra, voorzitter Marc van Vliet, penningmeester Letty Ranshuysen, lid Carolien Dieleman, lid Petter van Raalte, lid Marlon Drinkwaard, lid

Directeur van Villa Zebra is Fred Wartna.

Het bestuur is in 2011 6 maal bijeen geweest. De laatste vergadering van het jaar werd gevolgd door een gezamenlijke staf-bestuurs bijeenkomst waar het jaar werd afgesloten en vooruit werd gekeken naar 2012.

Tussendoor werd het bestuur via e-mail op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen en waren er bilaterale gesprekken tussen voorzitter en directeur en tussen penningmeester en directeur.

Belangrijkste onderwerpen tijdens de vergaderingen waren de ontwikkeling en uitvoering van het beleid, de aanvraag voor het cultuurplan 2013-2016, een rooster van aftreden ten behoeve van het bestuur, het vergroten van de eigen inkomsten en maken van een bestuurs- en directiereglement.

Tegen het eind van het jaar trad Karen Hamerlynck als nieuw bestuurslid toe.

Functies en nevenfuncties van bestuursleden en directeur: o Micky Teenstra, ZZP’er, lid Raad van Toezicht Luxor, voorzitter bestuur van Stichting De Gouvernestraat, voorzitter Raad van Toezicht Rotterdam Festivals, voorzitter bestuur van het Jeugdcultuurfonds Rotterdam o Drs. Marc van Vliet RA, senior manager Mazars. o Drs. Letty Ranshuysen, socioloog en eigenaar onderzoeksbureau Letty Ranshuysen, bestuurslid WORM en lid van diverse commissies in de cultuursector. o Petter van Raalte, zelfstandig opererend interim manager/projectleider onder de naam Allescommuniceert, penningmeester St. Beeldrecensies, zakelijk leider Stichting Fam. RUIM, bestuurslid Stichting Lokaal Rotterdam namens D66. o Carolien Dieleman, programmamanager Hogeschool Rotterdam, tevens lid Raad van Toezicht SONOR, lid bestuur Theater op Katendrecht, bestuurslid Rotterdams Centrum voor Theater, bestuurslid Europlus Songfestival, bestuurslid Toonzaal. o Karen Hamerlynck, kinderpsycholoog, oud journalist en mede-eigenaar Hotel Pincoffs te Rotterdam o Drs. Marlon Drinkwaard, eigenaar directeur van Addmore te Gouda, projectmanager Albron, bestuurslid Nieuwe Oogst, lid Alumni Board van Rotterdam school of Management o Drs. Fred Wartna,directeur Villa Zebra, pedagoog en onderwijskundige, tevens lid Raad van Toezicht Rotterdams Wijktheater, lid Raad van Toezicht Digital Playground, bestuurslid St. Een bos tulpen.

3

2.

Code Goed bestuur

Villa Zebra voldoet in hoge mate aan de normen voor goed bestuur.

De principes van de Code Cultural Governance worden onderschreven.

Alle onderwerpen die voortkomen uit de principes worden nageleefd. Er zijn in 2011 een bestuurs en directiereglement vastgesteld en in gebruik genomen.

Over het doen van betalingen is schriftelijk vastgelegd dat de directeur een mandaat heeft tot â‚Ź25.000. Bedragen die hoger zijn behoeven overleg en instemming van de penningmeester.

Het bestuur evalueert haar eigen werkwijze met enige regelmaat. De bestpracticebepalingen worden bijna allemaal gevolgd. Functieprofielen voor nieuwe bestuursleden worden door het bestuur gemaakt bij het ontstaan van een bestuursvacature.

De nevenfuncties van de bestuursleden zijn opgenomen in het jaarverslag. (Zie hoofdstuk 1) Op 13 september 2010 is via Cultuur en Ondernemen de scan Code Cultural Governance gedaan. Op een totaal van 100 punten scoorden wij 59. In 2011 werden aanbevelingen uit de scan omgezet in concrete acties. Eind 2011 is die scan herhaald met als resultaat een score van 89 (van de 100).

4

3.

Financiën

Exploitatieresultaat De exploitatie over 2011 werd afgesloten met een positief saldo van €2.081. De opbrengsten waren ruim € 95.000 hoger dan begroot; de lasten waren eveneens hoger, namelijk bijna €93.000.

Hogere opbrengsten De hogere opbrengsten in 2011 worden hoofdzakelijk verklaard door projectsubsidies en bijdragen van fondsen ten behoeve van tentoonstellingsprojecten in Villa Zebra.

De Publieks- en overige inkomsten waren lager dan begroot. Dat wordt verklaard door tegenvallende opbrengsten uit de verhuur van onze conferentiezaal. De inkomsten ten behoeve van tentoonstellingen en projectenbuiten Villa Zebra waren 10% minder dan begroot.

Hogere lasten Met de hogere inkomsten ten behoeve van projecten gaan ook hogere lasten gepaard. Dit betreft vooral kosten ten behoeve van de programmering en de daarmee samenhangende personeelskosten. De energielasten waren door een niet goed functionerend luchtverversingssysteem flink hoger dan begroot.

Financiële positie Als gevolg van bovengenoemd exploitatieresultaat is het vermogen van de stichting licht toegenomen.

De liquiditeitspositie behoeft evenals voorgaande jaren aandacht.

Voor een uitgebreidere toelichting verwijzen wij naar de jaarrekening van de stichting.

5

4. Prestatieverantwoording

Model III prestatieverantwoording tbv Fonds voor Cultuurparticipatie E. Overige instellingen 2011 Voorgenomen 2009-2012 1. evenementen Nvt 2. cursussen Nvt 3. bezoeken 34.687 31.000 4. deelnemers Nvt 5. gebruikers Nvt 6. anders nl Tentoonstellingsprojecten 17(**) 15(*) Groepen schoolkinderen 257 250 Gemiddeld aantal/groep 22 23 Andere groepen kinderen 587(**) 380(*) Groepen volwassenen 122 (**) 118(*) Openingsuren 1982 2086

2010

33.361

16 242 20 478 113 2086

In het ingediende prestatieoverzicht 2009-2012 was er een ander format waarbij alleen de categorie “3.bezoeken” ook in het format Model III Prestatieverantwoording voorkomt.

Met “bezoeken” wordt hier het totaal aantal bezoekers bedoeld.

Onder “6. Anders” hebben we hier kengetallen uitgesplitst die we in het oorspronkelijke format hebben ingediend. In het oorspronkelijke format was sprake van 513 ‘overige activiteiten’, bestaande uit tentoonstellingsprojecten, overige kindergroepen en groepen volwassenen.(*) In 2011 gaat het uiteindelijk om 726 overige activiteiten.(**) Ten behoeve van de verantwoording aan de Gemeente Rotterdam wordt een ander prestatieraster gehanteerd: Informatieraster Gemeente Rotterdam Taken

Publieksbereik algemeen Totaal aantal bezoeken Kinderen Volwassenen Waarvan aantal betalende bezoekers Waarvan aantal niet betalende bezoekers Website Productie Aantal producties Waarvan tentoonstellingen Waarvan galerietentoonstellingen Waarvan workshops (C&S) Waarvan projecten in de wijken Waarvan projecten buiten Rotterdam

Jaarplan 2011

Jaarverslag 2011

32.000 20.000 12.000

34.687 23.178 11.509

nvt nvt

nvt nvt

75.000

102.134

47 2 13 18 8 2

58 3 12

27 14 3

Presentatie

6

Aantal presentaties Waarvan aantal in Rotterdam Aantal uren openstelling Publiekseducatie Aantal producties educatief aanbod Aantal presentaties educatief aanbod Aantal deelnemers educatieve activiteiten Cultuur en School Aantal activiteiten voor leerlingen primair onderwijs (inclusief bredeschool) Aantal leerlingen uit primair onderwijs dat in schoolverband aan activiteiten deelneemt (inclusief bredeschool e.d.)

1.738 1.709 2.086

1.887 (1) 1.884 1.982 (2)

4 120

4 (3) 122

2.700

2.506

35

56 (4)

6.300

9.313

1.Aantal presentaties is opgebouwd uit het totaal aantal gegeven workshops, aantal groepsprogramma’s voor kinderen en het aantal tentoonstellingen.

2. Aantal uren is lager doordat in de weekends VZ een uur later geopend werd.

3. Dit aantal betreft het aantal verschillende programma’s voor volwassenen.

4. Dit aantal slaat op het aantal tentoonstellingen plus het aantal verschillende workshops en projecten op scholen.

In een bijlage hebben we een uitgebreid overzicht van de bezoekcijfers opgenomen.

Wat valt op?

Het aantal bezoeken/bezoekers is 10% meer dan het verwachte aantal Verheugend is vooral de stijging van het aantal groepen kinderen. Het gaat hier om schoolgroepen, groepen van de buitenschoolse opvang, peutergroepen, brede schoolgroepen, zowel die op bezoek komen in de villa als groepen die wij op scholen bezoeken.

De stijging van het aantal bezoekers wordt ook veroorzaakt door de toename van deelnemers aan activiteiten buiten Villa Zebra, op festivals, in de wijken en zoals gezegd op brede scholen.

In de weekends zijn de openingstijden veranderd: in plaats van 11.00 uur gaan de deuren nu open om 12.00 uur. Ondanks 5% minder openstelling, toch meer bezoekers, dat is een succes te noemen.

Villa Zebra werkt zoals bekend op twee sporen aan publieksgroei, waardoor er inmiddels ruim twee keer meer publiek wordt bereikt dan 10 jaar geleden.

Het ene spoor betreft publieksverbreding: geprobeerd wordt om steeds meer nieuw publiek te bereiken dat van huis uit niet gewend is om musea te bezoeken of anderszins met beeldende kunst bezig te zijn. Dit gebeurde aanvankelijk vooral door steeds meer basisschoolgroepen aan te trekken. De afgelopen drie jaar is tevens het aanbod op de scholen uitgebreid. Via deze aan het primaire onderwijs gerelateerde activiteiten worden kinderen bereikt zonder onderscheid wat betreft hun sociaal culturele achtergrond.

Hiermee wordt dus een zeer divers publiek bereikt. Ook met de activiteiten op Jeugdvakantieland en op buurtfestivals krijgen kinderen die zelden of nooit musea bezoeken of met kunst in aanraking komen de kans om positieve ervaringen op te doen met Villa Zebra.

Het tweede spoor betreft publieksvergroting: het uitbreiden van het traditionele museumpubliek, dat bestaat uit kinderen van hoger opgeleide, cultureel actieve, veelal autochtone ouders, die met hun ouders komen. Het nog beter bereiken van deze doelgroep is nodig voor een gezonde bedrijfsvoering. Dit type publiek is namelijk beter in

7

staat en bereid om entreekosten te betalen dan de overige doelgroepen. Dit publiek wordt door de toenemende activiteiten op interdisciplinaire kunstfestivals op het bestaan van Villa Zebra geattendeerd. Daarnaast biedt de uitbreiding van het aanbod voor peuters ouders kans om hun kinderen op zeer jonge leeftijd naar Villa Zebra mee te nemen en dit te blijven doen tot ze daar te oud voor worden.

Marketing en communicatie De inspanningen op het gebied van marketing en communicatie zijn er op gericht zoveel mogelijk kinderen te bereiken en in aanraking te brengen met beeldende kunst. Voor dit jaar 2011 was het doel gesteld op 32.000 bezoekers of contacten, waarvan 20.000 kinderen. Met 34.687 bezoekers zijn we ruim 8% over het gestelde doel gegaan.

In 2011 zijn 40 pers- en nieuwsberichten verstuurd naar lokale, regionale en landelijke media. Bijna wekelijks werd er in de schrijvende pers aandacht besteed aan de activiteiten van Villa Zebra. Villa Zebra kende in 2011 een groeiende belangstelling in de landelijke media. Een aantal keer werd er op landelijke of regionale radio en televisie aandacht besteed aan de activiteiten van Villa Zebra. Ook werden er (video)registraties gemaakt om te publiceren op internet. Al deze publicaties en uitingen betroffen de tentoonstellingen, de workshops of andere activiteiten.

Ter promotie van de activiteiten van Villa Zebra werden 11 verschillende folders en 4 affiches geproduceerd en verspreid. In 4 schoolvakanties (mei-, zomer-, herfstkerstvakantie) hingen Villa Zebra posters op driehoeksborden in Rotterdam en omgeving.

Eind 2010 presenteerde Villa Zebra haar jubileumboek ‘Kijk, een Gibra!’ wat het hele jaar in tientallen boek- en museumwinkels te koop was.

De afgelopen jaren zijn de online activiteiten van Villa Zebra steeds belangrijker geworden.

In 2007 werd een nieuwe website gepresenteerd. In 2008 introduceerde Villa Zebra ook een digitale nieuwsbrief. In 2011 verstuurde we deze digitale nieuwsbrief 10 keer naar meer dan 1300 ‘fans’. Ook werd een digitale nieuwsbrief verstuurd naar het scholenbestand. Ter promotie van de website werd Villa Zebra in 2009 actief op Hyves en Linkedin. In 2011 is Villa Zebra ook aanwezig op Facebook en worden nieuwsberichten verspreid via Twitter. In 2010 bezochten 86.662 unieke bezoekers de website van Villa Zebra. In 2011 is dat aantal gegroeid naar 102.134 bezoekers.

De diverse evenementen buiten Villa Zebra zorgen ook voor free publicity. Steeds gaat het er hierbij om de activiteiten als Villa Zebra te afficheren waardoor de bekendheid toeneemt, het aantal contacten stijgt en het draagvlak wordt vergroot. We werken samen met culturele instellingen en commerciële partijen.

Op bescheiden wijze wordt door Villa Zebra in de kerstvakantie en in de zomervakantie publieksonderzoek verricht. Het gemiddelde waarderingscijfer was 8.1, op een schaal van 1 tot 10.

In 2011 zijn we gestart met het Continue Bezoekersonderzoek in samenwerking met Hendrik Beerda Brand Consultancy. In 2012 verwachten we daar de eerste representatieve resultaten van te zien.

8

5.

Kwalitatieve beschrijving van de activiteiten

Het hart van Villa Zebra als stedelijke instelling klopt aan de Stieltjesstraat. In het gebouw van het voormalige Informatiecentrum Kop van Zuid vindt het merendeel van de activiteiten plaats. Alle andere activiteiten zijn gebaseerd en verbonden of komen voort uit deze kernactiviteiten die vooral bestaan uit tentoonstellingen en workshops.

5.1 Tentoonstellingen en workshops In 2011 presenteerde Villa Zebra drie tentoonstellingsprojecten in de grote zaal. Daarnaast zijn veel kleinere presentaties georganiseerd die plaatsvinden in de Galerie.

Groepen kinderen uit het onderwijs, in het kader van de brede school, uit buurthuizen, van naschoolse opvang en voor verjaardagsfeestjes worden interactief rondgeleid langs en door de verschillende exposities. Alle groepen volgen daarna een workshop.

Individuele kinderen met ouders, grootouders of andere volwassenen gaan zelfstandig rond op de tentoonstelling geholpen door origineel en uitdagend educatief materiaal. Alle kinderen volgen geïnspireerd door de tentoonstelling een workshop waar actief wordt gewerkt aan een eigen product.

In 2011 waren de volgende tentoonstellingen te zien: Moeders & Vaders (t/m 19 juni) Door ‘vaders en moeders’ als tentoonstellingsonderwerp te kiezen, daagden we onszelf en het publiek, kinderen en hun ouders, uit daadwerkelijk actief met elkaar de tentoonstelling en workshops te ervaren. Ouders, verzorgers en kinderen ontdekten overeenkomsten en verschillen in hun verschillende ‘rollen’. Uiteenlopende kunstwerken prikkelden tot betekenisvolle gesprekken. Een boekje met stickers en foto’s voor kinderen en een boekje voor ouders met achtergrondinformatie en vragen hielpen hierbij. Drie speciaal voor de tentoonstelling ontwikkelde spellen en een selectie fragmenten uit televisieseries en films brachten het thema herkenbaar dichtbij. Een speciaal voor de tentoonstelling ontwikkeld kunstwerk verzamelde, vaak ontroerende, uitspraken van kinderen over hun vader en moeder. Al deze uitspraken waren ook (anoniem) zichtbaar voor bezoekers.

Voor het eerst werkte Villa Zebra naast het bestaande kinderpanel ook met een ouderpanel om kunstwerken en workshops uit te proberen.

Medewerkende kunstenaars waren Taco Anema, Johan Gielen en Brechtje Schoofs, S.P.A.M. van Griensven, Arie de Groot & Guido de Groot, Marianne Grootenboer & Minne Smits, Anneke Hilhorst, Nadine van Hulst, Philip Huyghe, Toine Klaassen, Go de Kroon & Ondine de Kroon, Inez Odijk, Netty van Osch, Paul de Reus, Vittorio Roerade, Agnes Roothaan, Thea Schulz, Stefan Serneels, Bert Sissingh & Sjoukje Boersma, Naro Snackey, Michel Szulc-Krzyzanowski, Marianne Theunissen en Chris Baaten, Ari Versluis en Ellie Uyttenbroek en Ellen Vomberg.

Moeders & Vaders werd geopend begin september 2010.

Bouwwereld (van 1 juli t/m 27 november) Het thema ‘bouwen’ waarbij architectuur, kunst, actief en creatief bezig zijn met elkaar verbonden worden, staat ieder jaar inde zomerperiode centraal. Dit jaar ging het om ‘hergebruik’ en ‘recycling’. Met de tentoonstelling Bouwwereld willen we kinderen laten ervaren dat hergebruik belangrijk kan zijn voor het voortbestaan van de wereld, dat het creativiteit stimuleert en de fantasie prikkelt. Bouwwerken van architecten en kunstenaars waarin hergebruik herkenbaar is, zijn de belangrijkste inspiratiebronnen voor kinderen, naast tientallen foto’s van gebouwen en kunstwerken die vanuit hergebruik gemaakt zijn.

In zes bouwplaatsen bouwen kinderen aan bouwwerken met materiaal dat normaal weggegooid wordt, zoals cd-doosjes, knuffels, boeken, kartonnen kokers.

Medewerkende kunstenaars of architecten: Mia Andrésen, Kim van Engelen, Isis Hoos en Thijs Masthoff, Sara Jongert, Noriko Mitsuhashi, Césare Peeren en Kareman Andrésen,

9

REFUNC. Samengewerkt werd ook met AIR, architectuur instituut Rotterdam en 2012 Architecten.

Ateliers van Lieshout’s De Kannibaal (vanaf 16 december 2011) Speciaal voor Villa Zebra stelde Joep van Lieshout de tentoonstelling De Kannibaal samen met deels bestaand en deels nieuw werk. Het gaat om –en zo noemt Atelier Van Lieshout het thema- de ontleding van de levenscyclus. Je wordt geboren en je gaat dood en daartussenin leef je. In die tijd van je leven verbruik en produceer je van alles. Wat is het saldo? Lever je eigenlijk wat op? Of is de balans negatief en is het voortbestaan van de wereld in gevaar? De kunstwerken aangevuld met tekeningen van Daniël White geven inzicht in productie, consumptie en hergebruik. Hiermee en de daarbij horende workshops stimuleren we de discussie en maken we bezoekers bewust van hun gedrag. Voor het eerst in de geschiedenis van Villa Zebra is er een boek gemaakt bij een tentoonstelling. Het boek De Kannibaal neemt de lezer mee langs uiteenlopende kunstwerken van Atelier Van Lieshout en zet kinderen aan het ontdekken, nadenken, schrijven en tekenen. Het doeboek gaat verder dan de tentoonstelling, bevat meer foto’s van kunstwerken van Atelier Van Lieshout dan in de tentoonstelling te zien zijn.

ZELF! (vanaf 25 november 2011) Met de opening van onze nieuwe ruimte ZELF!,een kunsttentoonstelling speciaal ontworpen voor peuters en kleuters, is een lang gekoesterde wens in vervulling gegaan.

Het is een ruimte geworden met 7 uitnodigende installaties gemaakt door kunstenaars.

Doordat de kunstwerken bij gebruik worden uitgepakt schuilt achter iedere wand een nieuwe ontdekking en belevenis. ZELF! prikkelt de fantasie, daagt kinderen uit tot zelf doen en stimuleert vertellen en praten. In de ruimte wordt ook iedere week een andere inloopworkshop aangeboden. We hopen met deze nieuwe benadering, gericht op de specifieke behoeftes van deze leeftijdscategorie, deze doelgroep en hun begeleiders nog beter te bereiken. Villa Zebra heeft voor 2012 de ambitie om in deze ruimte te gaan experimenteren met programma’s en activiteiten en zo te komen tot een onderscheidende methodiek of aanpak om bij jonge kinderen, van 3 tot en met 6 jaar, de verbeeldingskracht en taalontwikkeling te stimuleren.

Medewerkende kunstenaars: Ida Buijs & Jelien Veenstra, Desiree de Baar, Nathalie Faber, Nanna Koekoek & Renée Reijnders & Geeske de Graaff, Richard Niessen & Esther de Vries, Thé Tjong-Khing en Pieter Verhees. ZELF! is ontworpen door Pronk.

Galerie In de galerie werden in 2011 12 tentoonstellingen verzorgd. Ten behoeve van dit verslag noemen we hieronder alleen de titels van deze presentaties. (Tussen haakjes geven we aan of het een lokaal(lo) of landelijk (la) project betrof. De helft van de tentoonstellingen had een landelijk karakter.

NRC kind en kunst, kinderen gefotografeerd bij kunstwerken (la) Shell Technical Young Awards, uitvindingen van leerlingen uit het v.o. (la) De Mare in beeld, beeldend werk van een basisschool (lo) Lyceum voor Beeldende Vormgeving presenteert: Moeders & Vaders 2.0 (lo) T-Factor, presentatie werk van de Villa Zebra talentklas (lo) Beroepskunstenaar in de klas, presentatie van de nieuwe groep Bikkers (lo) KUBASscholen, beeldend werk van 3 kunstzinnige basisscholen (lo) Behangwedstrijd 2011, behangontwerpen van kinderen ism Perfax en Decofun (la) Buiten in stad en land, beeldend werk ism Kasteel Groeneveld Baarn (la) Kunsthelden: Keepvogel en Kijkvogel, Mister Orange (Wouter van Reek en Truus Matti) (la) Kunsthelden, ontwerpen door leerlingen van Hofplein Rotterdam (theaterhavo/vwo) (lo) Dit ben ik, kinderen gefotografeerd in hun kamer door Adriaan van der Ploeg, ism de Volkskrant (la)

10

Workshops Op woensdagmiddag, in de weekends en op alle dagen van de schoolvakanties en in ZELF! ook op vrijdagmiddag kunnen kinderen na een bezoek aan de tentoonstelling die op dat moment te zien is, hun inspiratie gebruiken in een van de workshops. Op alle andere dagen volgen groepen vanuit school of voor- en naschoolse opvang de speciale, voor hen op maat gemaakte, workshops.

Daarnaast zijn er speciale workshops aangeboden in het kader van het cultuurtraject van de SKVR. 5.2 Overige activiteiten in Villa Zebra De tentoonstellingen en workshops behoren tot onze hoofdactiviteiten. Evenementen maken het mogelijk bij de tentoonstellingen speciale, actuele en specifieke activiteiten te organiseren, veelal kunsteducatieve workshops. Ze genereren extra aandacht.

In 2011 deed Villa Zebra mee met speciale activiteiten aan: • Art Rotterdam • Rotterdamse Museumnacht • International Community Arts Festival (ICAF) • Dag van de Architectuur • North Sea Round Town • Open Monumentendag • 24 Uur Cultuur • Opleiding Beroepskunstenaars In de Klas (BIK).

Verder organiseerden we zelf: • Spectaculaire opening en presentatie van het kunstwerk Z-BRA • Bijzondere workshops op moeder- en vaderdag • Een activiteit met Pasen • Kinderpanels • Een knuffelinzamelingsactie (Bouwwereld) met Teddybearsforhelp • Een creatieve workshop voor de relaties van AbnAmro • Informatieve workshops voor volwassenen • Food for Thought met genodigden, over de toekomst van Villa Zebra 5.3 Activiteiten in de wijken van Rotterdam Festivals, deelgemeenten, corporaties, scholen, kinderopvanginstellingen en andere organisaties in Rotterdam en in de wijken ‘benaderen’ Villa Zebra om met haar activiteiten een bijdrage te leveren aan bepaalde kunst en cultuurprogramma’s gericht op de jeugd.

(Ook hier weer kort genoemd) • • • • • • • • • • •

Kunstouders: series bijeenkomsten voor ouders in Feijenoord, Bloemhof, Rotterdam Noord Internationaal Kinderfestival Internationaal Kinderfeest Buitenspeeldag Feijenoord Jeugdvakantieland Ahoy ism het Nederlands Fotomuseum, Museum Boijmans van Beuningen, Het Chabot Museum Festival Duizel in het Park Kinderuitmarkt Noordplein Kunst in de Fuik Hoogvliet Herfst in het Klooster Cultuurcoach CBS De Sleutel: schooljaar 2011/2012 VDA Vakleerkracht beeldende vorming op de Mr. Van Eijckschool: schooljaar 2011/2012

11

• • • •

Een reprisevoorstelling (Stond Held sterk?) met en in het theater van het Onafhankelijk Toneel Een workshop rond Stond Held sterk? in de Centrale Bibliotheek bij de Kinderboekenweek.

Festival Wereld van de Witte de With Music Matters

We gaven advies aan De Ontdekhoek, bij de vaste opstelling De Donkere Kamer van het Nederlands Fotomuseum en participeren in de begeleidingsgroep van het KCR. We verzorgden inleidingen in Rotterdam op de conferentie Programma Cultuurbereik in februari, op de conferentie Afkijken mag in april en op de Summerschool in augustus.

Met de buren (in de deelgemeente Feijenoord) • 9 peutertrajecten van 5 locaties van Kinderopvang Bimbola en Max Kinderopvang • Oranjemarkt • Kunstproject Vriendschapsscholen De Pijler en De Dukdalf • Bredeschoollessen ‘Mijn Museum’, Scholen Kop van Zuid (Wissel, Clipper, De Pijler) • Bredeschoollessen ‘Mijn Museum’, Agnesschool • Bredeschoollessen ‘Moeders & Vaders’ op de Agnesschool,en Heemskerkschool en op de Groen van Prinstererschool • Bredeschoollessen ‘Villa Zebra’ op de Agnesschool Samenwerking In Rotterdam werkt Villa Zebra samen met: • De Rotterdamse musea • Vereniging Musea Rotterdam • Rotterdam Educatie Netwerk • Hogeschool Rotterdam, Pabo/CMV/Willem de Kooningacademie • Hogeschool InHolland, Pabo/CMV • Thomas More, Pabo • Albeda college • Zadkine college • De Rotterdamse basisscholen en meer in het bijzonder: De Pijler, De Dukdalf, Heemskerkschool, Agnesschool, De Groen van Prinstenerschool, De Wissel, Imeldaschool, Mgr van Eijckschool, De Sleutel, De Bloemhofschool, De Wilgenstam, De Christophoor, PC De Regenboog, De Driehoek, Het Landje, De Blijberg, De Triangel, De Boomgaard, OBS Delfshaven en de Waterlelie.

• Netwerk Kunstzinnige basisscholen • de Rotterdampas • de SKVR • Kenniscentrum Cultuureducatie Rotterdam • Cultuurscouts Rotterdam • SBAW • De tien jeugd en jongeren-producenten in Rotterdam • CBK Rotterdam • LantarenVenster • De Doelen • AIR • Bimbola Kinderdagverblijven • Max Kinderopvang (voorheen Kinderopvang Kop van Zuid) • Stichting Hoedje van Papier • Uitgeverij Lemniscaat

12

• • •

Punt 5 De Kleine Vis Knuts

5.4 Villa Zebra in de rest van Nederland De unieke positie van Villa Zebra trekt aandacht ook van buiten Rotterdam. We worden gevraagd als samenwerkingspartner en steeds meer worden medewerkers van Villa Zebra uitgenodigd hun expertise te delen met anderen. Specifiek gaat het vaak over het opzetten, exploiteren of ontwikkelen van een kindermuseum. Collega’s uit het hele land hebben in 2011 in Villa Zebra hun licht opgestoken.

In het Electrongebouw in Breda stond in 2011 twee keer (14 mei t/m 10 juli en 18 oktober t/m 30 november) Bouwstad, een Villa Zebratentoonstelling uit 2010. Gebouw F was de organiserende instelling. Voor Gebouw F heeft de Villa Zebratentoonstelling meer bekendheid opgeleverd in Breda en is zij mede daardoor genomineerd voor de Bredase Cultuurprijs.

In Enschede werd in Concordia op 15december De Monsterfabriek geopend (in 2009/2010 in Villa Zebra).Concordia sprak voor de opening al uit de samenwerking te willen voortzetten met een jaarlijkse Villa Zebra tentoonstelling.

Veel Rotterdamse kinderen gaan op werkweek naar vakantiehuizen van S&R in Baarn. Veel kinderen zijn dan voor eerst in een echt bos. Samen met Kasteel Groeneveld ontwikkelde Villa Zebra een project ‘Buiten in de stad-Buiten op het land’ dat in de herfst van 2010 van start ging en doorliep tot en met mei 2011. Meer dan 35 groepen onderzochten in de buurt van Villa Zebra de stad door te luisteren, te kijken of te ruiken. Hun ervaringen werden verwerkt op een badkamertegel. Op werkweek in Baarn onderzochten ze rond Kasteel Groeneveld het bos. Daar verwerkten ze hun ervaring op een Tibetaanse vlag. In de zomer werden de gezamelijke resultaten in De Galerie van Villa Zebra getoond.

Overige activiteiten • Eind maart organiseerden we op twee dagen een excursie naar kunstprojecten van kinderen in het kader van het International Community Art Festival.

• Begin april hield VillaZebra een inleiding en verzorgde een workshop in Wolfesbuttel (Hannover) voor Duitse museumcollega’s.

• In het najaar adviseerde Villa Zebra over de educatie bij een nieuwe presentatie in het Openlucht museum in ArnhemOp 28 november hield Villa Zebra een inleiding over de bezuinigingen op een bijeenkomst van de Mondriaanstichting ten behoeve van cultuurambtenaren uit het hele land.

• Door twee collega’s werd regelmatig lesgegeven binnen de minor Publiek en Participatie van de Reinwardt Academie, binnen de PABO Thomas More, de PABO In Holland en de PABO en de Willem de Kooningacademie van de Hogeschool Rotterdam.

• In de loop van het jaar staken ruim 200 collega’s hun licht op in Villa Zebra.

• In 2011 bezochten 15 collega’s van (kinder)musea uit Engeland, Japan, Zuid Afrika, Zwitserland, Italie, Duitsland, Singapore, Zweden, Spanje, België en Finland.

Samenwerking Villa Zebra werkte in 2010 ook buiten Rotterdam samen met diverse kunst- en onderwijsinstellingen : • Kasteel Groeneveld, Baarn • Reinwardt Academie, Amsterdam Hogeschool voor de Kunsten • Universiteit Utrecht, Onderwijskunde • Hogeschool Utrecht, CMV • Cultuurnetwerk

13

• • • • • • • •

Cultuur&Ondernemen Gebouw F, Breda Concordia , Enschede Nederlandse Museumvereniging Kunsten ‘92 De Kindervrijstaat, Utrecht Leidsche Rijn Wortels, Den Haag (Ypenburg) Noordjes Kinderkunst, Amsterdam

14

6. Ontwikkelingen

Er zijn ontwikkelingen die van invloed zijn op het functioneren en de continuïteit van Villa Zebra.

• Veel Rotterdamse kinderen starten de basisschool met een taalachterstand. De school slaagt er niet in in acht jaar die achterstand in te halen. In het voorschoolse traject liggen mogelijkheden om de achterstand niet te laten ontstaan. Dat betekent dat er meer en betere taalverwervingsprogramma’s bijvoorbeeld via de kinderopvangorganisaties moeten worden aangeboden. We werken intensief samen met twee van die organisaties met een vijftal vestigingen in de directe nabijheid.

We ontvangen de peuters en kleuters in series van 7 bijeenkomsten, betrekken de leidsters bij de programmering en presenteren hun werk aan de ouders. In ZELF! experimenteren we met verschillende aanpakken om in de ontmoeting met kunst ook volop aan taalontwikkeling te doen.

• Pabo studenten, studenten van de kunstvakopleidingen, van CMV en van mbostudierichtingen zoals klassenassistent, kinderopvang en verzorging enz. worden gezien als een belangrijke doelgroep. Zij gaan immers na hun opleiding werken met kinderen en zijn dus ook onze toekomstige bezoekers. We laten hen ervaren hoe de programma’s voor kinderen verlopen en discussiëren met hen over nut en noodzaak kunst en cultuur over te dragen aan kinderen. Het streven is om vanuit de samenwerking met die opleidingen meer en betere programma’s te ontwikkelen.

• Door het offensief op taal en rekenen blijken scholen minder geïnteresseerd in kunst en cultuur-activiteiten. De invoering van de OVchipkaart maakt het scholen ook niet gemakkelijker met groepen naar culturele instellingen te reizen. Villa Zebra anticipeert op deze ontwikkelingen door enerzijds meer activiteiten aan te bieden op scholen (we komen naar u toe), anderzijds het scholen via een pakket, quantumkorting, meer service e.d, gemakkelijker te maken ons te bezoeken. Er wordt samengewerkt met andere jeugd- en jongeren-producenten om combinatieprogramma’s aan scholen aan te bieden.

• De aangekondigde bezuinigingen plaatsen Villa Zebra voor een grote uitdaging: hoe met (nog) minder subsidie optimaal te blijven presteren? Realiseerden we al zo’n 40% eigen inkomsten en waren onze kosten al laag afgezet tegen onze prestaties, er zal een grotere inspanning nodig zijn om op dit niveau te blijven voortbestaan.

15