Geef het regenwoud de kans om zich te herstellen Als regenwouden maar de tijd krijgen, dan kunnen ze zich heel goed herstellen van zware bosbranden. Maar doordat deze steeds vaker voorkomen als gevolg van menselijke activiteiten, neemt de herstelkracht en daarmee de biodiversiteit snel af. Zelfs in tot twee keer toe verbrande bossen komt nog een geweldige soortenrijkdom voor, die de beschermde status van die bossen rechtvaardigt. Vooral het netwerk van onverbrande stukken bos langs beken en rivieren speelt daarbij een belangrijke rol. Extreme maatregelen zijn nodig om de situatie niet te laten verslechteren. Eigenlijk was Karl Eichhorn naar Borneo getrokken om een populatie-onderzoek naar bepaalde struikachtigen te
doen. Maar bij aankomst bleek dat er na de branden van 1997/’98 – samen met die uit ’82/’83 de hevigste die ooit in de menselijke geschiedenis voorkwamen – te weinig planten overgebleven waren. Dus boog hij zich over de vraag in hoeverre het nog zin heeft bossen te beschermen die toch al een of twee keer verbrand zijn. Is de soortenrijkdom daar niet te erg aangetast? Zit er überhaupt nog groei in zo’n bos, of kun je ze net zo goed helemaal omkappen zoals nu vaak gebeurt? Dat er in de loop van de geschiedenis wel vaker branden hebben gewoed, is volgens Eichhorn heel goed denkbaar, want je vindt vaak houtskool in de bodem van regenwouden. Maar tegenwoordig komen ze wel heel vaak voor – om de 5-15 jaar tegen vroeger misschien eens in de 500-1000 jaar. Daarbij spelen zowel de opwarming van de aarde als menselijk handelen een rol. Eichhorn: “Veel branden worden aangestoken door boeren voor hun zogenoemde slash-and-burn-landbouw. Stukje bos omkappen, in brand
Karl Eichhorn (1967) studeerde biologie aan de Universiteit Utrecht. Tijdens deze studie deed hij onderzoek in onder meer Zuid-Limburg (overlevingsstrategieën van kiemplanten), in Guyana (biodiversiteit van kruiden), schreef hij drie scripties en deed hij 13 onderwijsassistentschappen. Na zijn doctoraalexamen in 1996 werkte Eichhorn voor de Vereniging Natuurmonumenten en deed hij als gastmedewerker taxonomisch onderzoek aan de Universiteit Utrecht. In september 1997 begon Eichhorn aan zijn promotie-onderzoek bij het Nationaal Herbarium Nederland in het kader van het NWO prioriteitenprogramma ‘Biodiversity in disturbed ecosystems’. In juli 2003 richtte hij het ecologisch adviesbureau Eichhorn Ecologie op. Hij voert opdrachten uit op het gebied van floristische inventarisatie, vegetatiekartering, ecologisch onderzoek, visie-, plan- en beleidsondersteuning.
15