ìàðò 2016 ã.
Îñíîâåí ìåòîä íà õèðóðãè÷íîòî ëå÷åíèå íà ðåòèíèðàíèòå ìúäðåöè å õèðóðãè÷íàòà åêñòðàêöèÿ. Èíäèêàöèèòå çà åêñòðàêöèÿ ñà òî÷íî äåôèíèðàíè îò National Institutes of Health (NIH) ïðåç 1979. (27) Ïðåç 2000 ãîäèíà National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE) ïóáëèêóâà äîïúëíåíèå è ðàçøèðÿâà êðèòåðèèòå ïðèåòè ïðåç 1979. (28)
òåõíèêà, íî ðåçóëòàòèòå îò òåçè, êîèòî ñà îïèñàíè â ëèòåðàòóðàòà, ñà îêóðàæàâàùè. Renton et al. (31) è Leung et al. (15) (êëèíè÷íè ïðîó÷âàíèÿ), Hatano et al. (32), è O’Riordan (12) (ðåòðîñïåêòèâíî èçñëåäâàíå) äàâàò íàé-ãîëåìè ñâåäåíèÿ è äîêàçàòåëñòâà, ÷å êîðîíåêòîìèÿòà íàìàëÿâà ðèñêà îò óâðåæäàíå íà n. alveolaris inferior â ñðàâíåíèå ñ êëàñè÷åñêàòà îäîíòåêòîìèÿ.
Òåõíèêàòà íà õèðóðãè÷íàòà åêñòðàêöèÿ – îäîíòåêòîìèÿ, âêëþ÷âà îòïðåïàðèðàíå íà ðàçëè÷íè òèïîâå ìóêî-ïåðèîñòàëíè ëàìáà çà äîñòúï äî êîñòòà: ïëèêîâèäíî èëè òðèúãúëíî ñ ðàçëè÷íî ðàçïîëîæåíèå íà âåðòèêàëíèÿ îáëåê÷èòåëåí ðàçðåç çà âåñòèáóëàðåí äîñòúï, îòïðåïàðèðàíå íà ëèíãâàëíî ëàìáî ïðè ëèíãâàëåí äîñòúï èëè îòíåìàíå íà ÷àñò îò êîñòòà, ïðè íåîáõîäèìîñò, ñ öåë îñèãóðÿâàíå íà äîñòúï äî ìúäðåöà. Ïðè íóæäà çúáúò ñå ñåïàðèðà – ïðåìàõâà ñå ÷àñò îò êîðîíàòà èëè ñå ñåïàðèðàò êîðåíèòå, çà äà ñå óëåñíè åêñòðàõèðàíåòî. Çúáúò ñå åêñòðàõèðà è ðàíàòà ñå îáðàáîòâà ïî âñè÷êè óñòàíîâåíè ïðàâèëà. (29)
Åäíî îò ñåðèîçíèòå óñëîæíåíèÿ, ñâúðçàíî ñ ïðåìàõâàíåòî íà ðåòèíèðàíè ìúäðåöè å óâðåæäàíåòî íà n. alveolaris inferior. Óâðåæäàíåòî íà íåðâà íàé-÷åñòî ñå äúëæè íà óïðàæíåíàòà êîìïðåñèÿ ïî âðåìå íà ëóêñàöèÿòà, íî ìîæå è äà ñå ïðè÷èíè äèðåêòíî óâðåæäàíå íà íåðâà îò ìàíèïóëèðàíåòî ñ ðàçëè÷íè èíñòðóìåíòè. (33) Íàïðå÷íî ïðåðÿçâàíå íà íåðâà ìîæå äà ñå ïîëó÷è îò ðîòèðàùè êîñòíè ôðåçè, èçïîëçâàíè â äúëáî÷èíà íà àëâåîëàòà èëè ïðè ïîïàäàíå íà ÷àñò îò êîðåíà â ìàíäèáóëàðíèÿ êàíàë. (33) Íàðóøåíàòà ôóíêöèÿ ñå èçðàçÿâà êàòî ïàðåñòåçèÿ, àíåñòåçèÿ èëè äèñåñòåçèÿ. Monaco, De Santis, Pilpito et al. (11) ïðàâÿò êëèíè÷íî ïðîó÷âàíå ñðåä ïàöèåíòè è óñòàíîâÿâàò ñëåäíàòà ÷åñòîòà íà óñëîæíåíèÿòà: âðåìåííà ñèìïòîìàòèêà 0,26 – 8,4 % îò ñëó÷àèòå, à ñèìïòîìèòå, ïðîäúëæàâàùè ïîâå÷å îò 6 ìåñåöà ñà ñ ÷åñòîòà îêîëî 1 %. O’Riordan óñòàíîâÿâà â ñâîè ïðîó÷âàíèÿ, ÷å óâðåæäàíåòî íà íåðâà âàðèðà îò 0,41 % äî 8,1 % çà âðåìåííè íàðóøåíèÿ íà ñåòèâíîñòòà è 0,014% äî 3,6 % çà ïî-ïðîäúëæèòåëíè ïðîìåíè è ñèìïòîìè. (12) Ïðè âèñîêî ðèñêîâè çúáè òîçè ïðîöåíò ìîæå äà äîñòèãíå 20 %. (12)
Êàòî õèðóðãè÷íà èíòåðâåíöèÿ, îäîíòåêòîìèÿòà å ñ âèñîê ðèñê îò ïîñòîïåðàòèâíè êîìïëèêàöèè. Ïî ïðîó÷âàíèÿ íà Liedholm (10) âúçìîæíèòå êîìïëèêàöèè ñà ñëåäíèòå: • Ïîñòîïåðàòèâåí àëâåîëèò • Ïîñòîïåðàòèâíà èíôåêöèÿ • Ïîñòîïåðàòèâíî êúðâåíå • Òðàíçèòîðíî íàðóøåíèå âúâ ôóíêöèÿòà íà n. alveolaris inferior • Ïîñòîÿííî íàðóøåíèå âúâ ôóíêöèÿòà íà n. alveolaris inferior • Òðàíçèòîðíî íàðóøåíèå âúâ ôóíêöèÿòà íà n. lingualis • Ïîñòîÿííî íàðóøåíèå âúâ ôóíêöèÿòà íà n. lingualis Ñúùåñòâóâàò àëòåðíàòèâíè òåõíèêè íà õèðóðãè÷íî ëå÷åíèå íà ðåòèíèðàíè ìúäðåöè, êîèòî èìàò ñòðîãè èíäèêàöèè è ñà ïîêàçàíè ïðè îïðåäåëåíè óñëîâèÿ êàòî ëîêàëíè è îáùè ôàêòîðè îò ñòðàíà íà ïàöèåíòà. Êîðîíåêòîìèÿ Êîðîíåêòîìèÿòà (÷àñòè÷íà åêñòðàêöèÿ; ÷àñòè÷íà îäîíòåêòîìèÿ; óìèøëåíà ðåòåíöèÿ íà êîðåíèòå) å àëòåðíàòèâåí õèðóðãè÷åí ìåòîä. Òîçè ìåòîä å ïðåäñòàâåí çà ïúðâè ïúò îò Knutsson et al. ïðåç 1989 êàòî ïðîöåäóðà çà íàìàëÿâàíå íà ðèñêîâåòå îò óâðåæäàíå íà n. alveolaris inferior â ñëó÷àè íà ðåòèíèðàíè ìúäðåöè ñ èçêëþ÷èòåëíà áëèçîñò íà êîðåíèòå äî ìàíäèáóëàðíèÿ êàíàë. (30) Âñå îùå èìà ìàëêî íà áðîé ïóáëèêàöèè îòíîñíî òàçè
Êîðîíåêòîìèÿòà å èíäèöèðàíà ïðè ðåíòãåíîëîãè÷íè äîêàçàòåëñòâà çà èçêëþ÷èòåëíà áëèçîñò íà êîðåíèòå íà ìúäðåöà äî ìàíäèáóëàðíèÿ êàíàë. Ïðèçíàöèòå çà áëèçîñò äî ìàíäèáóëàðíèÿ êàíàë íà äâóèçìåðíà ðåíòãåíîãðàôèÿ ñà: (13, 14) • Çàòúìíÿâàíå íà êîðåíèòå â àïèêàëíàòà çîíà • Ïðåêúñâàíå íà lamina dura íà ìàíäèáóëàðíèÿ êàíàë • Âíåçàïíî èçìåñòâàíå íà ïîñîêàòà/ äåâèàöèÿ íà ìàíäèáóëàðíèÿ êàíàë • Èçìåñòâàíå íà êîðåíèòå çàåäíî ñ êàíàëà Îñâåí íàëè÷èåòî íà ðåíòãåíîëîãè÷íè äîêàçàòåëñòâà çà áëèçîñò íà ìúäðåöà äî ìàíäèáóëàðíèÿ êàíàë, èìà è îïðåäåëíè èçèñêâàíèÿ, íà êîèòî òðÿáâà äà îòãîâàðÿò äîëíèòå òðåòè ìîëàðè, çà äà ñå ïðèëîæè êîðîíåêòîìèÿòà. Òå òðÿáâà äà ñà âèòàëíè, áåç íàëè÷èå íà èíôåêöèÿ èëè âúçïàëåíèå â ïóëïàòà, áåç ïðèçíàöè íà ïåðèàïèêàëíè èçìåíåíèÿ, ñ öåë äà ñå íàìàëè èíôåêöèÿòà îêîëî îñòàâàùèÿ êîðåí. (34) Ïîäâèæíèòå çúáè òðÿáâà 13