KENNEN 1 de begrippen ‘Mykene’, ‘cyclopen’, ‘paleiseconomie’, ‘Lineair B’ en ‘kleitablet’ verklaren 2 de opkomst, het hoogtepunt en het verval van de Mykeense cultuur in de tijd situeren 3 de handelspartners van de Mykeners opnoemen 4 uitleggen hoe historici weten dat de Mykeners Grieks spraken
KUNNEN
1 op een blinde kaart Kreta, Mykene, Athene en de Peloponnesos aanduiden 2 het onderscheid maken tussen wat historisch zeker is en wat historici vermoeden
In
ki
jk ex
BRON 1 De Egeïsche wereld
In deze en vorige lessen blijven veel historische vragen onbeantwoord. Historici moeten immers een duidelijk onderscheid maken tussen wat zeker en onzeker is op het moment dat zij geschiedenis schrijven.
em
Ca. 1250-1000 v.C. verzwakt dat netwerk. Er is politieke onrust en politiek verval in Mesopotamië en Egypte. In de Mykeense vorstendommen stuikt de rijke paleiseconomie in elkaar. De oorzaken zijn niet duidelijk. Zijn de natuurlijke rijkdommen uitgeput? Kan de landbouw de groeiende bevolking niet voeden? Zijn oorlog en rivaliteit tussen de leidende groepen de oorzaak? Of zijn er toch vreemde invallers die de verzwakte Mykeense vorstendommen aanvallen? Zeker is dat rond 1200 v.C. enkele Mykeense centra worden verwoest, en grote groepen in de Griekse wereld ronddolen en de zee oversteken. Een aantal Grieken vestigt zich op de kusten van het huidige Turkije. Oorlogen zijn waarschijnlijk de voornaamste oorzaak van die verwoestingen. De luxueuze cultuur verdwijnt, het Lineair B wordt niet meer gebruikt. Wat blijft, zijn de verhalen waarin ook de namen van de voornaamste Griekse goden opduiken, die in de Mykeense tijd al werden vereerd. Het zal eeuwen duren voor Griekenland zich herstelt.
Zeker of onzeker?
r
4
Mykene gaat ten onder in oorlogen en migraties
5
pl aa
De invloed van de cultuur van Kreta op de Mykeense samenleving is duidelijk. Artistieke motieven en de vormgeving van voorwerpen zoals vazen, schalen en muurschilderingen verwijzen ernaar. Er is zeker ook invloed van Egypte.
PELOPONNESOS
• Over welke hedendaagse gebieden strekte de macht van de Mykeners zich uit? • Geef drie hedendaagse steden die al bestonden in de Mykeense periode.
C DE BLOEI VAN DE GRIEKSE WERELD
31