5.7 De transforme plaatrand: twee platen schuiven langs elkaar. centrale riftvallei
Platen kunnen ook zijdelings langs elkaar schuiven. Dat is onder meer het geval bij dwarsbreuken langs de oceanische ruggen. De bolvormige plaat ondergaat trekkrachten die variëren in grootte. Die ongelijke krachten doen de oceanische plaat breken. De wrijving door de tegengestelde bewegingen langs de breuk is erg groot. Dat veroorzaakt zware aardbevingen.
transforme breuk
zone met zware aardbevingen platen bewegen in tegengestelde zin t.o.v. elkaar
Fig. 6.31 Twee platen schuiven in tegengestelde richting langs elkaar.
Bij het onlinelesmateriaal vind je een animatie over de bewegende platen.
12
Voer de volgende opdracht op fig. 6.32 uit. Onderzoek met je atlaskaarten deze plaatbewegingen in Noord-Amerika. a Teken op de werkkaart de grote lijnen van de transforme plaatrand in die doorheen de VS loopt. Noteer de namen van de platen op de juiste plaats en teken er de bewegingsrichtingen bij. b Onder welke naam is deze breukzone in de VS beroemd of berucht? c
Welke belangrijke steden liggen op deze breukzone? Zoek ze op in je atlas en duid ze met een nummer aan op de kaart. Benoem ze hieronder.
1
2
3
Fig. 6.32 Transforme plaatrand in de VS
d Ga na op de aardbevingswebsites of er de voorbije week aardbevingen waren in die zone. Als er aardbevingen waren, teken dan een kruisje op de juiste plaats. e Zoek op internet informatie over ‘The Big One’. Wat bedoelt men ermee?
30
THEMA 6 De geosfeer: ontstaan en evolutie van landschappen