2.2 Hoe herkennen hormonen hun doelwitcellen?
Hoe weet een hormoon welke effector hij aan het werk moet zetten? En hoe
weten effectoren op hun beurt dat een hormoon voor hen bestemd is? In het bloed circuleren immers tegelijkertijd verschillende hormonen die allemaal
alle delen van het lichaam, en dus meerdere effectoren, bereiken. Hormonen worden geproduceerd in speciale kliercellen. Die kliercellen vormen de
hormonen of signaalmoleculen met bouwstoffen die uit het bloed worden gehaald. Dat is mogelijk dankzij het nauwe contact tussen de omgevende
IN
haarvaten en de kliercellen. Vaak komen de kliercellen in groepjes voor, ze vormen dan een klier. Die klieren die hormonen afscheiden brengen
de gemaakte hormonen rechtstreeks in de bloedbaan. De stoffen worden
dus afgescheiden in het inwendig milieu. Om die reden worden die klieren endocriene klieren genoemd. ‘Endo-’ betekent ‘naar binnen’.
VA
N
haarvaten
endocriene kliercellen
hormonen in de bloedbaan
Afb. 108 Endocriene klier
Eenmaal opgenomen in je bloed worden hormonen naar alle plekken van je lichaam getransporteerd. Hoe is het mogelijk dat een welbepaald hormoon op de juiste plaats in het lichaam zijn signaalfunctie kan uitvoeren? Een
©
hormoon zal bij de effectoren pas een reactie uitlokken als cellen van de
160
THEMA 03
hoofdstuk 2
effector gevoelig zijn voor dat hormoon. Die hormoongevoelige effectorcellen noemen we doelwitcellen.