Wanneer gebruik je elk van die lidwoorden? Kijk eventueel in een woordenboek. 3 In de voorbeeldzin vind je één zelfstandig naamwoord waar je (in het enkelvoud) geen lidwoord voor kunt zetten. Om welk woord gaat het?
r
Hoe komt het dat je voor dat woord geen lidwoord kunt plaatsen?
aa
wat
Het zelfstandig naamwoord – het lidwoord
pl
Een zelfstandig naamwoord (zn) geeft een naam.
Voor de meeste zelfstandige naamwoorden kun je een lidwoord zetten. Bv. het verhaal – de stiefmoeder – een heks
m
‘Een’ is een onbepaald lidwoord en kun je voor bijna alle zelfstandige naamwoorden gebruiken. Bv. een verhaal – een stiefmoeder – een heks
ex e
‘De’ en ‘het’ zijn bepaalde lidwoorden. Je gebruikt ‘de’ voor mannelijke en vrouwelijke woorden en ‘het’ voor onzijdige woorden. Bv. verhaal (onzijdig) g het verhaal stiefmoeder (vrouwelijk) de stiefmoeder De keuze van het lidwoord kan een andere betekenis geven aan het zn. Bv. de voetbal (bal) ‒ het voetbal (spel) een vriend (een van de vele vrienden) ‒ de vriend van mijn zus (slechts een specifieke vriend)
jk
Omdat in het Nederlands mannelijke en vrouwelijke woorden allebei het lidwoord ‘de’ krijgen, voelen wij niet altijd goed aan of een woord mannelijk of vrouwelijk is. Het genus van een woord kun je vinden in het woordenboek.
tip
Als je het woord door ‘hij’ of ‘zij’ probeert te vervangen, ontdek je het genus.
ki
Voor woorden die een persoonlijke naam aanduiden voor iets of iemand (eigennaam), kun je geen lidwoord zetten. Bv. Sneeuwwitje
In
Het ontkennend lidwoord ‘geen’ duidt op de afwezigheid van iets of op een ontkenning. Bv. Geen mens zal dat geloven.
4 Ga na of de zelfstandige naamwoorden uit de voorbeeldzin een meervoud hebben. Onderzoek ook wat er met het lidwoord gebeurt.
108
TRAJECT Nederlands 1 XL DEEL 2 Vertellen
weetje De meeste zelfstandige naamwoorden hebben een meervoud.