Werkboek nederlands oplossingen

Oplossingen werkboek versie 2018 DEEL 1 : GRAMMATICA 1. WOORDSOORTEN 1.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

(onderschikkend) voegwoord substantief koppelwerkwoord (betrekkelijk) voornaamwoord (wederkerend) voornaamwoord (persoonlijk) voornaamwoord – bijwoord voorzetsel – zelfstandig werkwoord voorzetsel – adjectief lidwoord – (betrekkelijk) voornaamwoord (onderschikkend) voegwoord – bijwoord (voornaamwoordelijk) bijwoord (vragend) voornaamwoord – (bezittelijk) voornaamwoord koppelwerkwoord – substantief koppelwerkwoord – adjectief – (nevenschikkend) voegwoord bijwoord – telwoord (nevenschikkend) voegwoord – (onbepaald) voornaamwoord – adjectief – voorzetsel adjectief – adjectief (persoonlijk) voornaamwoord – voorzetsel – hulpwerkwoord voorzetsel – telwoord koppelwerkwoord – adjectief - adjectief

1.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

a c b b a d d b b a

1.3 1.

2.

3.

nevenschikkend voegwoord voorzetsel voorzetsel

© Academia Press 2018

1

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

aanwijzend voornaamwoord hulpwerkwoord persoonlijk voornaamwoord koppelwerkwoord onderschikkend voegwoord zelfstandig naamwoord (eigennaam) persoonlijk voornaamwoord

1.4.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

vragend voornaamwoord hulpwerkwoord persoonlijk voornaamwoord wederkerend voornaamwoord voorzetsel bezittelijk voornaamwoord zelfstandig naamwoord (soortnaam) zelfstandig werkwoord

1.4.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

zelfstandig naamwoord (eigennaam) koppelwerkwoord adjectief onderschikkend voegwoord bepaald lidwoord zelfstandig naamwoord (soortnaam) voorzetsel bepaald lidwoord zelfstandig naamwoord (soortnaam) bijwoord (van graad) adjectief koppelwerkwoord

1.4.3 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

aanwijzend voornaamwoord zelfstandig naamwoord (soortnaam) voorzetsel persoonlijk voornaamwoord zelfstandig werkwoord onderschikkend voegwoord bezittelijk voornaamwoord zelfstandig naamwoord (soortnaam) bezittelijk voornaamwoord bepaald rangtelwoord zelfstandig naamwoord (soortnaam) koppelwerkwoord

Š Academia Press 2018

2

2. ZINSDELEN 2.1 1.

2.

3.

4.

5.

b a a d c

2.2 1.

2.

3.

4.

5.

bijwoordelijke bepaling van ontkenning naamwoordelijk deel van het naamwoordelijk gezegde lijdend voorwerp voorzetselvoorwerp handelend voorwerp

2.3 1.

2.

3.

4.

5.

c (meewerkend voorwerp) d (naamwoordelijk deel) c (werkwoordelijk gezegde) a (voorzetselvoorwerp) a (onderwerp)

2.4 1.

- meewerkend voorwerp - werkwoordelijk gezegde - bijwoordelijke bepaling van tijd - onderwerp

2.

- naamwoordelijk gezegde - naamwoordelijk deel van het naamwoordelijk gezegde - onderwerp

3.

- onderwerp - werkwoordelijk gezegde - voorzetselvoorwerp - bijwoordelijke bepaling van causaliteit

4.

- bijwoordelijke bepaling van gevolg - werkwoordelijk gezegde - onderwerp - lijdend voorwerp

5.

- bijwoordelijke bepaling van tijd - persoonsvorm

Š Academia Press 2018

3

- onderwerp - naamwoordelijk deel van het naamwoordelijk gezegde - voorzetselvoorwerp 6.

- bijwoordelijke bepaling van plaats - persoonsvorm - onderwerp - lijdend voorwerp - werkwoordelijk deel van het werkwoordelijk gezegde - 2de deel lijdend voorwerp (hoort bij: een kaartje)

7.

- onderwerp - persoonsvorm - lijdend voorwerp - bijwoordelijke bepaling van plaats - werkwoordelijk deel van het werkwoordelijk gezegde

8.

- onderwerp - persoonsvorm - bijwoordelijke bepaling van plaats - lijdend voorwerp

9.

- bijwoordelijke bepaling van tijd - persoonsvorm (werkwoordelijk gezegde) - onderwerp

10.

- meewerkend voorwerp - werkwoordelijk gezegde - onderwerp

DEEL 2 : SPELLING 1. WERKWOORDEN 1.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

prees / hieven benijdde / pestte begrote / rezen Vindt / verspreidt gedubd / ondertiteld Bereid / studeer / vermijd bonsde / schrok ontvreemde

Š Academia Press 2018

4

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

krabde / veinsde raadt verwoeste / opgebouwd wijdde gelastte de wedstrijd af / mistte / vroor bekende / pleegde / ontkende / verkrachtte gecreëerd / gedraagt besteedde gehate / verontruste / uitgejouwd meldden / tastte inhoudt genoteerd / red vervolgd / vermoord tufte verteld / bespiedt bevrijd verantwoord / geuite

1.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

gelobbyd gecoacht ge-sms’t / gesaved castte quootten lay-outte / editte gebreakdancet gebruncht gedeletet / geüpdatet / gescand gebaseballd / gevolleybald / geskatet / gecrost fakete barbecuet toastten crickette / basejumpte getimed producete / kickte geleaset of geleased gemixt / gedownload boycotten gesquasht

1.3 1.

2.

3.

4.

Meld gemanagede / geprotesteerd raadt / getelefoneerd jaagde

© Academia Press 2018

5

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

vind / geüpload geshakete / gegrilde / verbrand schepte / gestrest / vluchtten overgehaald (standaardtaal in het hele taalgebied) / overhaald (standaardtaal enkel in Vlaanderen) gelabeld / vergiste skiede / belandde getapete / vernietigd geshowd verbrede / geracet betaalt / aangerekend gevernist plant promootte leaset besliste / ingetapet geschreeuwd vermeldde verraste / schrok / geslaagd miste / geloofd taxiede / landde gebrieft of gebriefd verraadt / geëxecuteerd / verguisde / geïnterviewd weidde hij oeverloos uit herkend / zwoer stierven flirtte / gedumpt

2. AANEENSCHRIJVEN 2.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

allesbehalve Tot nog toe goudenmedaillewinnaar / blindedarmoperatie / Erasmusziekenhuis tweederdemeerderheid centraleverwarmingsinstallatie / alweer eraan / langskomt / Stijn Streuvelsplein lagelonenlanden / minimumlonen / tenslotte eerstejaarsstudenten / informatiedagen / onder meer modernetalenonderwijs bezighoudt / hoelang / lesgeven

2.2 1.

2.

3.

terzelfder tijd modelleerling / ten dele hogeschoolstudenten / meerkeuzevragen / Middellandse Zeegebied

© Academia Press 2018

6

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

eenaprilgrappen Studio Brusselpresentator / goededoelactie / bekendgemaakt grotemensenwereld / 5-jarige ter zake / langetermijncontracten halfgeopende / goedgehumeurde reclameontwerp / babyyoghurt / goedgekeurd ten minste / vijftigduizend / te kort

3. LIGGEND STREEPJE 3.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

a-capellakoor oké lik-op-stukbeleid anti-Belgische kendo-expert / 17de-eeuwse / West-Europese Zuidoost-Azië maag-darmklachten radio-uitzending oké non-stopvlucht oké collega-hoogleraren / diploma-uitreiking kant- en klaarmaaltijden Sint-Niklaas oké oké VRT-monopolie EHBO-post / anti-inflammatoir West-Vlaamse / oud-student zwart-witfoto

3.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

A4-formaat aidspatiënt anticonceptiepil bijna-doodervaring terbeschikkingstelling collega-journalist formule 1-piloot halfmaandelijks media-expert nek-aan-nekrace oud-studenten privé-eigenaar pro-Deoadvocaat

© Academia Press 2018

7

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

woon-werkverkeer zo-even viceminister-president eerstehulpverlening domino-effect ex-cathedraonderwijs bureauambtenaar

4. TREMA 4.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

geïrriteerd / discussiëren Tweeënvijftig / taoïsme (een Chinese filosofische en religieuze stroming) / lamaïsme / Mongolië poëziebundeltje mozaïekvloer hygiënische feeërieke naïever repatriëren / Tunesië linguïstiek orchideeën geïnteresseerd / planetoïden coëfficiënt patiënt ruïne melodieën cliënt Israëlische / maïskorrels / maiskorrels zoölogische / koningspinguïn reünie

4.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

diëtist linguïstiek geïnspireerd efficiënt oké hindoe-extremisme röntgenfoto / knieën financiële / mega-evenementen ziekenhuisbacteriën Studiecoördinatoren

4.3 © Academia Press 2018

8

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

bruto-opbrengst topadviseur stresssituatie tweeëndertig communicatieadviseur oud-leraar ex-ambassadeur een 100-jarige live-uitzending non-profitorganisatie antiapartheid reünie luitenant-adjudant zoiets coöperatie 24 urenstaking Noordoost-Italië zescilindermotor halfzeven rijinstructeur defensie-uitgaven reclameopbrengst twintigste-eeuws privéonderwijs vijfenzeventigduizend tweehonderdtweeënveertig eersteklasreiziger galadiner Noord-Zuidverbinding het VRT-journaal coproductie slaolie CO2-emissie 1 meiviering auto-industrie semilegaal piano-etude kortetermijnvisie olie-embargo mini-jurkje non-foodafdeling macro-economie Louis XIV-stoel antiautoritair kop-staartbotsing amateurvoetbal

© Academia Press 2018

9

46.

47.

48.

49.

50.

derdewereldwerking zeearend ngo-medewerker meester-schilder guerrilla-eenheid

4.4 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

partijvoorzitter / evenveel / ex-eersteminister long-harttransplantatie café-eigenaar / woede-uitbarsting accountmanager / milieu-inspectie nieuwbouwwijk zuidpoolzeegebied Witte Huiswoordvoerder kersttoespraak / gemeentepersoneel / interim-burgemeester zoveel assistent-manager / stap-voor-stapbenadering / eigenaar-directeur babyoppas / na-apen video-opnames / raceauto / tweemaal heetwaterkraan kanariegele / skiuitrusting koffieautomaat anorexia-nervosapatiënte / Sint-Blasiusziekenhuis horecasector / antirookwet eraan / zo juist reggaezanger / collega-artiesten tenslotte

5. TUSSENKLANK –N 5.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

ruggenmerg apenstreken gerstekorrel reuzeplan rozenblaadje wiegendood Secretaressedag kattenbak beukennootje secondewijzer groenteafval mierenneuker affichecampagne spinnewiel (< werkwoord spinnen) aspergesoep

© Academia Press 2018

10

5.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

reuzenrad kattebelletje (= boodschap) vitaminekuur volumeknop fraudedossier zonnebank paddenstoel ruggespraak giraffennek vijgenboom sardineblikje insecteneter apetrots spinnenweb wiegeliedje

6. TUSSENKLANK â&#x20AC;&#x201C;S 6.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

geenszins aardschok stadsschouwburg staatsschuld personeelschef verkeersslachtoffers asielzoekerscentrum keepershirt vrijheidsstrijder begrotingssysteem ontwerpschets levensstijl containerschip oorlogssituatie invloedsfeer

6.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

verkiezingsstrijd belastingschaal staatssecretaris verdedigingssysteem machtsspel beroepsziekte cultuurschok carnavalsschlager

Š Academia Press 2018

11

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

criminaliteitscijfers onderhandelingsstrategie kabinetschef oorlogsschade bedrijfssluiting klimaatconferentie volkssprookje

7. ACCENTTEKENS 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

gêne / één / maîtresse oké déjà-vu-indruk après-skisfeertje canapépolitiek bètamens tête-à-tête maître d’hôtel / eetcafé invités / première oké oké balkonscène communiqué / carrière oké oké

8. APOSTROF 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

risico’s smileys moslima’s barbecues niveaus nv’s goeroes bagagedepots puppy’s comités

8.2 1.

2.

3.

4.

5.

Italiës eerste minister Bill Gates liefdadigheidswerken George Bush’ blunders Kommil Foos theatershow Sannes fiets

© Academia Press 2018

12

6.

7.

8.

9.

10.

Karl Marx’ boek John Cleese’ moppen Julies koffer Yevgueni’s ballades Clouseaus hits

8.3 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

dummy’tje oké oké royalty’s oké oké sms’je oké oké ngo’s

9. VREEMDE WOORDEN OF LEENWOORDEN 9.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

outplacementregeling singer-songwriter cocktailparty homecomputer top secret socialmediastrategie teammanager businessclass offshore-industrie byebye all-inprijs eyeliner voice-over multiplechoicevragen publicrelationsbureau stand-upcomedywedstrijd soundtrack human resources manager compact disc (compactdiscspeler!) typecasting drive-inbioscoop second opinion gin-tonicglazen T-bonesteak

© Academia Press 2018

13

25.

26.

27.

28.

29.

30.

heavymetalgroep rock-‘n-rollmuzikant allround happy ending fairtradelabel flatscreen

9.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

coalitiepartner elektroshock hypotheek karamel vredestraktaat antiquair cadeau lokaliseren quota tatoeage akoestiek chrysant quarantaine carnavalesk anekdote camouflagetechniek ex aequo quoteringssysteem consequentie kwalificatieronde mecanicien productiequotum quizzen voetbalequipe cosmetica

10. MEERVOUD 10.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

auditoria / auditoriums lexica / lexicons ideeën poezen / poesen fotografen pakketten geraniums prairies / prairiën dreumesen

© Academia Press 2018

14

10.

11.

12.

13.

14.

15.

fysici lemmeten portemonnees dosissen / doses dommeriken epidemieën / epidemies

10.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

collega-professoren processen-verbaal / proces-verbalen chef-koks advocaten-generaal leerling-piloten tolken-vertalers / tolk-vertalers Miss Belgiës / Missen België / Misses België (ook: prinsen carnaval / prins carnavals) assistent-bondscoaches aspirant-leden kandidaat-lijsttrekkers

10.3 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

bals (danspartijen) benen (en armen) bladen (boek) kleden (vb. op tafel) maten (afmetingen) middelen (hulp) portieren (deuren) schoten (van wapen) spelen (soort spel) stukken (delen)

ballen (speelgoed) beenderen (deel van een geraamte) bladeren (boom) klederen (wat je draagt) maats (makkers) middels (tailles) portiers (personen) schotten (schutting) spellen (partijtjes) stuks (exemplaren)

11. VERKLEINWOORDEN 11.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.2

sherry’tje / tiramisu’tje speelgoedautootjes / 2pk’tjes chimpanseetje bikinietje buurjongetje programmaatjes bureautje medleytje wandelingetje / cafeetje / milkshakeje / biscuitje A4’tje

© Academia Press 2018

15

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

dejeunertje karbonaadje ladinkje pralientje / pralinetje weitje blessuurtje / blessuretje vertalinkje parachuutje / parachutetje vlaatje souvenirtje envelopje (afkomstig van envelop) / enveloppetje girafje (afkomstig van giraf) / giraffetje mascotje / mascottetje bonnetje zonnecrèmepje

12. HOOFDLETTERS 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

’s Morgens …

Het Museum voor Schone Kunsten in Gent … . Het herbergt …

De opmars … in het Westen …

De Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin … in de Senaat.

Het rijk van de Mongoolse keizer Djengis Khan ... Zuid-Chinese Zee tot aan de Perzische Golf.

Wanneer …

Aan boord … Belgica ... Belgische Noordzee …

Commando’s … Israëlische … Hamas …Verenigde Arabische Emiraten.

De Nobelprijs voor Geneeskunde … Zuid-Koreaanse …

Tegen het verdict … Hof van Cassatie …

Na een dagje golfen lusten de Britten …

Indiase archeologen …Taj Mahal …

In de eerste Europese … Arabieren … Eskimo’s.

Het Instituut voor Tropische Geneeskunde van Antwerpen …

Volgens De Standaard … de Rubenstentoonstelling in Rijsel …

Aan de betaalterminals van Banksys … Visakaart.

Amerika … Italiaanse … Amerigo Vespucci.

De secretaris-generaal … Noord-Atlantische Verdragsorganisatie … Franstalige … Afrikaanse …

Bij renovatiewerken in Mexico-Stad … Azteken …

De driemaster … Oostende … Mercator.

13. AFKORTINGEN 13.1 1.

2.

3.

4.

ir.

N.W. pk PS

© Academia Press 2018

16

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

a.u.b. kcal USD cv hst enz. blz. g (in wetenschappelijke teksten) / gr. (in kookboeken e.d.)

Na Mr. nr.

13.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

frequently asked questions zie ommezijde Zijne Koninklijke (Keizerlijke) Hoogheid noot (nota) van de redactie onder andere personal identification number niet van toepassing bekende Vlaming bijvoorbeeld dokter

14. SPLITSEN IN LETTERGREPEN 1. eer-ste / hu-we-lijks-ver-jaar-dag / exo-tisch / va-kan-tie-oord / gou-den / ket-tin-kje 2. ro-ya-lis-ti-sche (of roy-a-lis-ti-sche) / pers-lui / ver-lo-vings-di-ner-tje / uit-ge-no-digd / wa-ren / schre-ven / lo-vend / mo-nar-chie 3. droom-de / er-van / exa-men / veer-tien / da-gen / lui-e-ren / luxu-eu-ze / ka-juit / cruise-schip 4. on-ver-wach-te / fail-lis-se-ment / flam-boy-an-te / com-pleet / ge-des-il-lu-si-o-neerd 5. Ame-ri-ka-nen / hou-den / com-bi-na-tie / frie-ten / ma-yo-nai-se / vin-den / on-ze / Bel-gi-sche / cho-co-la-de / on-ge-eve-naard 6. al-tijd / ge-fas-ci-neerd /mys-te-ri-eu-ze / truc-jes / goo-che-laars 7. com-plexe / mi-li-tai-re / ope-ra-tie/ en-cla-ve / maak-te / ge-iri-teer-de / vei-lig-heids-ad-vi-seur 8. mid-del-eeuw-se / kas-teel / ge-bouwd / ru-ines (of ruï-nes) / je-zu-ie-ten-kloos-ter 9. vir-tu-eel / trein-on-ge-val / jon-ge-ren / waar-schu-wen / ri-si-co’s / spoor-lo-pen 10. guer-ril-la-strijd / Azi-a-ti-sche / con-ti-nent / voor-bije / dui-zen-den / men-sen-le-vens / ge-eist 11. trein-abon-ne-ment / vol-gend / aca-de-mie-jaar / ver-nieuwd

© Academia Press 2018

17

12. ar-cheo-lo-gi-sche / on-der-zoe-ken / heb-ben / uit-ge-we-zen / pi-ra-mi-des / Egyp-ti-sche / fara-o’s / gro-te / la-by-rin-ten 13. Waar-om / zo-veel / on-enig-heid / au-then-ti-ci-teit / acht-tien-de-eeuw-se / Rus-si-sche / schilde-rij-en 14. ge-hoord / pa-ra-doxa-le / com-mu-ni-ca-tie 15. apo-theek / zo-wel / ge-nees-mid-de-len / zon-ne-crè-me

15. LEESTEKENS 1. Uit een grootschalige enquête van de FOD Mobiliteit bij tweeduizend werkende Belgen blijkt het volgende: zowat een op de drie werknemers die vandaag aan telewerk zouden willen doen, krijgt daarvoor geen toestemming van zijn werkgever.

2. “We weten dat mensen, en zeker jongeren, er eigenlijk niet mee inzitten om hun persoonsgegevens weg te geven”, zegt Michaël Opgenhaffen, professor Nieuwe Media en Journalistiek van de KU Leuven.

3. Is er over de brexit een vijandige sfeer gecreëerd door de Britse media, met name door tabloids als The Daily Mail en The Sun? 4. De minister zei met klem: “Onze kernwaarden zijn altijd dezelfde gebleven. We geloven in de vrije wil, in individualisme en in democratie.”

5. Is er een verband tussen industrieel bereide maaltijden en het risco op kanker?

6. Uit archeologische vondsten van wat – zo vermoeden onderzoekers – bewakingsforten waren, blijkt dat er 4 000 jaar geleden al militaire activiteiten waren.

7. Kijk uit! Had je die auto dan niet gezien?

8. Vrouwen die in België in de prostitutie belanden, komen vooral uit Nigeria, Bulgarije en Roemenië.

9. Een bezoek aan Parijs loont de moeite: er zijn musea, tentoonstellingen, grote winkelstraten en parken. (OF Een bezoek aan Parijs loont de moeite. Er zijn musea, tentoonstellingen, grote winkelstraten en parken.)

10. Is de Franse president de nieuwe leider van Europa? “Ja”, zeggen de Fransen zelf.

16. HERHALINGSOEFENINGEN 16.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

wordt gevraagd verguisd geëerd Windt terugvindt verluidt ge-e-maild dichtgeslibd weggespoeld barbecuet download beantwoord

© Academia Press 2018

18

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

skatete jogt vermijdt Vind geslagen dartte benijdde geëvacueerd geracet gefinisht geoutsourcet geüpgraded geëxecuteerd opgeheven ervaarde/ervoer bereid overgehaald (standaardtaal in het hele taalgebied, ‘overhaald’ enkel in Vlaanderen) prees

16.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

compactdiscspeler donkergrijs kippeneieren copiloot / privévliegtuigje anticonceptie Chocolade-ijs Heilig-Hartziekenhuis auto-ontwerper Microsoftaandelen kat-en-muisspelletje massa-executies anti-Vlaamse niet-aanvalsverdrag broodjeaapverhalen halfvol / whisky-cola Oost-Aziatisch media-expert Dow-Jonesindex multiculturele fanfareorkest ski-jas luiaards bommelding ex-president semiautomatische Daviscupfinale radioactief privéadres woon-zorgcentrum of woonzorgcentrum groenestroomcertificaten

© Academia Press 2018

19

16.3 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

au sérieux stakingscomité bearnaisesaus crèche geluidsbarrière één cliché per se chateauwijn zonne-energie bodembegroeiing ruziënde chemicaliëntanker cocaïnedealer buiige skiën reünie atheneum diëtiste gruyèrekaas verkiezingsdebacle altruïsme tweeërlei taalbarrière geënsceneerd defilé

16.4 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

gezelschapsspelen blindengeleidehond – voedingswinkels burgeropstanden - burgerslachtoffers jeepsafari – leeuwenmannetjes beleggingsspecialist - beurscijfers hoofdscheidsrechter gedachtesprongen reuzenpanda koninginnenrit bijenhotel vakbondstop – wetsvoorstel dorpscentrum – verkeerssituatie – filevorming fietsslot – fietsenkelder burgemeesterssjerp gezondheidssector reclameslogans sterrenkijker lawinegevaar – skioorden muizenval dopingzaak - wielersport

© Academia Press 2018

mecanicien patiënt

reïncarnatie

20

16.5 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

whizzkid practical joke knowhow checklist bottom-up taxfree fiftyfifty try-out talkshow slow motion intensive care babyboomer typecasting would-be stand-by sciencefiction top-down fitnesstraining rocksong onemanshow

16.6 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

consequent kwitanties bibliothecaris - antiquariaat bruuskeert excentrieke - succes manoeuvres gouverneur geliquideerd sportquiz chique sekssymbolen kwartet sympathiek trucage enthousiasme insecten elektricien concurrenten per se â&#x20AC;&#x201C; catacomben maquette

Š Academia Press 2018

21

16.7 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

espadrilles whisky’s speelgoedparachuutje deejays Papoea’s bistrootje bureaus soufflés aspirientje girafje/giraffetje Cowboys paria’s chocolaatjes kwitanties Bacteriën antibiotica soupertje milkshakeje pony’tje satés abonnees

16.8 1. De orkaan, die ook over de Verenigde Staten woedde, richtte zware vernielingen aan in het zuidoosten van Jamaica.

2. De directeur van de joodse school in Antwerpen is perfect Nederlandstalig.

3. Professor Spaendonck doceerde jarenlang Zuid-Afrikaanse letterkunde aan de universiteit van Gent.

4. De paus brengt zijn vakantie meestal door in zijn zomerresidentie in Castel Gandolfo, ten zuidoosten van Rome.

5. Een belangrijk VLD-politicus werd in de krant achtereenvolgens Karel de Goede, Karel de Grote, Karel de Stoute en Karel de Veroveraar genoemd. Zou hij iets gemeen hebben met deze middeleeuwse heersers?

6. Met Kerstmis drinken we altijd een glaasje champagne en eten we gevulde kalkoen.

7. De Cubaanse havanna’s zijn wereldberoemd: niet alleen Fidel Castro rookte ze, maar ook Che Guevara en Winston Churchill.

8. De premier nodigde alle leden van de kamer uit op een receptie in Hertoginnedal.

9. De Chinese autoriteiten hebben de toegang geblokkeerd tot zo’n 1000 buitenlandse websites, waaronder de zoekmachine Google.

10. De Morgen meldt dat heel wat katholieken, ook in Vlaanderen, zich bekeren tot de islam.

11. Als Kommil Foo tijdens de Gentse Feesten optreedt, ga ik zeker kijken! © Academia Press 2018

22

12. De bosbranden in Frankrijk worden dikwijls aangewakkerd door de sterke mistral, die soms snelheden haalt van meer dan 80 km per uur.

13. De ambtenaren van de burgerlijke stand moeten voorkomen dat België de draaischijf wordt van schijnhuwelijken.

14. De legendes over koning Arthur waren heel populair in de middeleeuwen, niet alleen in GrootBrittannië, maar ook op het Europese vasteland.

15. Wie door de Seakinghelikopter uit zee wordt gered, krijgt daarvoor een factuur van 9 900 euro gepresenteerd.

16.9 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

spannendste - quizzen - millennium – slimmeriken Hoed - authentieke - avant-gardekunstenaars - veilen oké kippenkwekerijen Waals - bistrootje – portemonnee - portefeuille - smartphones Economische Zaken – tv-interview - bioscoopkaartjes - blu-rays - illegaal – gedownload gekopieerd bekendste oké Polygamie - islamitische oké geletruidrager – achter in – peloton Champions Leaguewedstrijd - mondde - verrassend - debacle excentrieke – cabrio’s - crashte - belandde in een ondiepe gracht Naar verluidt - paasvakantie – skiën - brandstoftaks besturingssysteem oké dooit - brij consequenties - broeikaseffect – zeewaterpeil – bacteriën - desastreuze - vloedgolven tyfoons vijfendertig - verticaal - geskydived draagwijdte - vindt

16.10 Alinea 1 middeleeuwen / monniken / christelijke / ganzenveer / indianen / gebruikgemaakt Alinea 2 naoorlogse / sociaaleconomische Alinea 3 elektronica / realityprogramma’s / commerciële / sms’jes / geüpdatete / lijdt

© Academia Press 2018

23

Alinea 4 gedownloade / statussymbolen / gepiercete / feeërieke / pro-Deoadvocaat / pleiten / vice-eersteminister / pemitteren Alinea 5 stilistische / teweeggebracht / kattebelletjes / ge-e-maild / wordt / apenstaartje Alinea 6 Behoed / gewauwel 16.11 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

checken oké leidt kunstschaatsster top drie zo-even file-ellende massaontslagen Drie vierde vergoede zwart-witkopieën verruilt mecanicien ex-bodybuilder Bush’ tweede ambtstermijn havermoutpannenkoeken vijfennegentig beveiligingssoftware kopie oké professor brij oké guerrillamarketing oké terzelfder tijd gestrande halsstarrig oké vergoelijken weidde uit oké adellijke

© Academia Press 2018

24

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

48.

49.

50.

oké Het lijdt geen twijfel oké hardhandig waarschuwingsstaking islamitische beruchte oké agressief communicatieadviseur allesbehalve geprivilegieerd chocolade-ijsje vitaminekuur winterkoninkje notendop 50 eurobiljet

16.12 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11 12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

a b a b c a b a a b b b a c c a c a a a

DEEL 3: TAALZUIVERING

© Academia Press 2018

25

1. WOORDKEUZE 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

globaal Mocht binnenkort fysiek leeftijd voor twee weken notities ontruimd toegang - maximaal een beroep - organiseren efficiënt kritieke gezicht heet materieel gewond / geblesseerd bekende te danken rijst allicht (= vrijwel zeker)

2. CONTAMINATIE 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

op de hoogte zijn van – vertrouwd zijn met meer zorg besteedt – je brief beter verzorgt refereerde aan – verwees naar in het nauw – in een hoekje verstreken – voorbijgleden een van de … moeten zijn – zou tot de … moeten behoren de meeste punten – het hoogste aantal Volgens mij – naar mijn mening aan het Engels ontleend – uit het Engels komen op het lijf geschreven - (zit me als gegoten: kan in deze zin niet gebruikt worden) zoiets – iets dergelijks Gent telt – De bevolking bestaat uit in geslaagd – lukte het de architect niet dat is zijn goed recht – daar heeft hij recht op Het is uitgesloten – De kans is nihil / onbestaande ergeren zich aan – Het gedrag … irriteert veel docenten loont de moeite – is de moeite waard gerechtvaardigd – verantwoord gaan niet akkoord – zijn het niet eens printte – drukte af

© Academia Press 2018

26

3. PLEONASME EN TAUTOLOGIE 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

herhaalde of= zei telkens opnieuw maar of= echter gratis of= erbovenop het lijk van de man of= een gestorven man Met klem zei de manager of= De manager legde er de nadruk op … veronderstelt dat … berust of= … zegt dat … moet berusten bovendien of= ook genoodzaakt … te annuleren of= moeten we … annuleren naar het buitenland verhuisd of= geëmigreerd voor een mondeling onderhoud of= voor een sollicitatiegesprek ongeveer drie dagen of= drie tot vier dagen / zou of= kunnen het mogelijk maakt … op te sporen of= … Alzheimer kan opsporen Als je leerbegeleider … of= Je leerbegeleider zijnde … de optimale of= de gunstigste / bereid zijn of= willen besmettelijke ziektes of= epidemieën / eerst … als ze voedsel bereiden … of= eerst schrappen

4. DUBBELE ONTKENNINGEN 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

‘niet’ schrappen 1ste of 2de ‘niet’ schrappen (let op: verschil in betekenis) 1ste ‘niet’ schrappen Net als … / voorstander … ‘niet’ of ‘geen’ schrappen ‘geen’ schrappen ‘niet’ schrappen gegrond … was de eerste om toe te geven ‘geen’ schrappen

5. VERWIJSWOORDEN 5.1 1.

2.

3.

4.

5.

zijn haar haar zijn zijn

5.2 1.

2.

dat Wat

© Academia Press 2018

27

3.

4.

5.

wat dat wat / wat

5.3 1.

2.

3.

4.

5.

alle / Sommigen / anderen / meesten beide (zelfde zin) geslaagde (zelfde zin) / gezakte honderden / duizenden (onbepaalde telwoorden – altijd meervoud) sommige / andere (zaken- altijd enkelvoud)

5.4 1.

2.

3.

4.

5.

zulke zulke zo’n Zo’n zulke

5.5 1.

2.

3.

4.

5.

Deze dat die / die Dat dat

5.6 1.

2.

3.

4.

5.

wier (van wie de) wiens (van wie het) wiens (van wie de) wier (van wie het) wiens (van wie het)

5.7 1.

2.

3.

4.

5.

hun / hun / hen hun hun / hun hun / hen hun / hun

6. VERBUIGING VAN ADJECTIEVEN 1.

2.

3.

4.

plastisch Vlaamse blonde / felgroene buitengewoon

© Academia Press 2018

28

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

groot meewerkend Belgisch schitterende commercieel goed oudheidkundig eenvoudiger hachelijke / donkere vermelde waarnemend

7. VREEMDE WOORDEN 7.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

de rondleiding beschermd pijpleiding klantendienst = klantenservice - dienden een klacht in het voorschot tweepersoonskamer hulpfunctie niet bang zijn beroepshalve drastisch doel gloednieuw (splinternieuw) trefwoorden beroepsbevolking toelatingsexamen de rotonde - pech had - garagehouder - in voorraad op een afstand voorpagina koelkast = ijskast regering-Bush

7.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

etalage het faillissement honoraria horloge - examineerde punaises nieuwe paraplu (die) geadresseerde trottoir

Š Academia Press 2018

29

9.

10.

dealers portemonnee

8. NIET VERWARREN 8.1 als : na zo, even, evenmin, hetzelfde, net dan: na vergrotende trap / na niets 1. dan 2. als 3. als 4. dan 5. dan 8.2 toen: eenmalige gebeurtenis in verleden wanneer / als : herhaalde gebeurtenis (= elke keer dat) â&#x20AC;&#x201C; als is vlotter, wanneer is formeler 1.

Als (Wanneer) 2. toen 3. als (wanneer) 4. toen 5. toen 8.3 1.

2.

3.

4.

5.

mits Aangezien gezien mits aangezien

8.4 1.

2.

3.

4.

5.

wegens wegens omwille van wegens Omwille van

8.5 1.

2.

3.

4.

5.

je je / jouw uw u hebt u

8.6 1.

respectieve

Š Academia Press 2018

30

2.

3.

4.

5.

Recentelijk wijselijk recent respectievelijk

9. BEKNOPTE EN BETREKKELIJKE BIJZIN 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

oké Nadat de stakers en de opgetrommelde politieagenten zowat een halfuur gediscussieerd hadden, … oké Geschokt en verbijsterd door de bloedige gebeurtenissen werden onze landgenoten met een legervliegtuig naar huis gebracht.

Hij serveerde de kip, die in olijfolie gebakken was, met warme groenten.

Als u de kartonnen dozen openvouwt en platdrukt, kunt u veel …

Toen we op het parkeerterrein aangekomen waren, bleek onze …

Omdat de dolgedraaide man het bevel om zich over te geven negeerde, schoot de politie hem in de knie. oké Toen we veilig en wel … aangekomen waren, stond … oké oké Geen komma na derdejaarsstudenten oké Nadat we in het café een paar … hadden gedronken, reed …

10. DISCONGRUENTIE 10.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

vult zijn vallen oké maakte is oké oké werd haar/zijn coach – zou meebrengt lijkt stapten oké aanvaardden was – kon

© Academia Press 2018

31

16.

17.

18.

19.

20.

heeft oké waren (of oké) oké oké

10.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

euro hectare liter ton graden jaar kilometer franken - marken - euro’s uren maanden

11. SAMENTREKKINGEN 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

ik zal hem … = andere plaats in de zin … en hun coach werd … = andere vorm … en de directie zal ze … = andere syntactische functie … en hij bezweek … = andere plaats in de zin … maar de directeur moest wel … = ‘hoeven’ alleen met ontkenning … en werd onmiddellijk … = andere syntactische functie … en ik schrijf het persbericht = andere vorm … en verloor het bewustzijn = andere betekenis … en die wil ik graag kopen = andere syntactische functie oké … , maar na een halfuur moest hij toch … = andere plaats … en is dus … = andere syntactische functie … en het staat … = andere syntactische functie … en hem de brief overhandigd = andere syntactische functie oké

12.TANGCONSTRUCTIES 1.

2.

3.

4.

5.

6.

De voorzitter sprak de kritiek tegen die de oppositie op de vicepremier uitbracht. … waar de Rechtvaardige Rechters, het schilderij dat tot op de dag van vandaag verdwenen is, … … zendt vanavond een reportage uit over … … is een man zwaargewond geraakt. Hij was zijn beklag gaan doen … … dat ze vast en zeker zonder problemen zou slagen, als ze … … bibliotheek, die vijf jaar geleden geheel vernieuwd werd, …

© Academia Press 2018

32

7.

8.

9.

10.

… heeft zich een ontploffing voorgedaan, die nagenoeg … … film gezien waarin … … dat ze hun trein zouden missen als ze zich niet haastten, maar …

De bedrijfsleider verdedigde zijn nieuwe strategie voor de aandeelhouders, die in groten getale naar de buitengewone algemene vergadering afgezakt waren.

13. WERKWOORDELIJKE EINDGROEP 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

oké … wat ik daarover had geschreven / geschreven had … dat zij hem in toom konden houden geboekt zou kunnen worden / zou kunnen worden geboekt oké gestolen konden hebben / konden hebben gestolen opgebeld moesten worden / moesten worden opgebeld … er zich niet voor had willen inzetten oké gesubsidieerd wil worden / wil worden gesubsidieerd

14. FOUTIEVE INVERSIE 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

… en daarom heb ik tijdens de volgende les … … en daarmee bewees hij … … en dan brengt hij … … , maar hij heeft enkele aspecten … oké … en de bemanning moest … … want ze gaan op cursus … oké … , maar we zullen voorlopig niet ingaan … … en we zijn tot de vaststelling …

15. VOORZETSELS 15.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

Om / om / over op / bij aan op / naar van / aan (op) over / voor tegen In (Met) (Van)Uit / over bij

© Academia Press 2018

33

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

Aan naar met aan in / voor voor in (op) / aan aan voor met in / over uit tegen naar Als (In) in aan (over) aan om tegen van met in naar naar / in

16. OUDE NAAMVALSVORMEN 16.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

van ganser harte in groten getale ten laste van te goeder trouw / ten onrechte ter inzage ten volle te grabbel ten prooi aan den lijve in koelen bloede ten dode Van heinde en verre ter ziele gegane ter waarde van ter harte ten goede

Š Academia Press 2018

34

17.

18.

19.

20.

van koninklijken bloede Ten tijde van in goeden doen te hulp

17. HERHALINGSOEFENINGEN 17.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

c b b a a a c b a a

17.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

uitleg moet komen geven (werkwoorden moeten bij elkaar blijven) voortzetten kiloâ&#x20AC;&#x2122;s een klacht beschermd het zijn staan uitzicht in de as legde dat het allergisch voor ondertitels (onderschriften staan bij een foto) aangezien / beschouwd bijna Mocht opnieuw / weer twaalf zijn al veranderd zulke mensen komt heet hij jonger dan zij de zalen met moderne kunst toegankelijk (tangconstructie) aan kon doen (werkwoorden bij elkaar houden) dan gebruikten ze die wier gsm / van wie de gsm

Š Academia Press 2018

35

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

48.

49.

50.

51.

52.

53.

54.

55.

56.

57.

58.

59.

60.

61.

62.

63.

64.

65.

66.

67.

68.

69.

70.

het klappen van de zweep Door de eeuwen heen aansluiten bij een op de drie trainers gewond dat beginnen te bellen Mogen we nog meer schandalen verwachten? voor twee weken omleiden staatshoofden en regeringsleiders (staatsleiders is voor een dictatoriaal regime) slaagt voor Wegens een operatie Wegens opgestart, hervat als zij maanden De leeftijd zijn naam na aan het hart De media hebben een rotonde tegen een snelheid naar voren fysiek en die meestal ongevaarlijk is vertrokken dan ik op zijn naam parlementsleden / parlementariĂŤrs maximaal af te gelasten Daarom wordt de reizigers gevraagd Aangezien binnenkwam Recentelijk dat er weer wordt ingebroken zulke meisjes zijn personeel mond-tot-mondreclame omgeleid zwaargewond op / met vakantie omlaag moest (verkeerde samentrekking) zijn vernield

Š Academia Press 2018

36

71.

72.

73.

74.

75.

76.

77.

78.

79.

80.

81.

82.

83.

84.

85.

86.

87.

88.

89.

90.

91.

92.

93.

94.

95.

96.

97.

98.

99.

100.

24 uur per dag (of : dag en nacht / de klok rond) tegen / geseponeerd gevoelig voor / allergisch voor kritiek het enige … land dat hervat zouden worden is met uitputtingsverschijnselen aan boord … en hem werd uitverkocht in de arm twee op de drie studenten worden voorgeschreven total loss laten weten dat hij alle heeft werden minimaal op het eerste gezicht minder duur zijn - minder kosten onthuld de vijf grootste De vraag rijst Hij kent Frans klaverbladen (of: knooppunten) verloren heeft - kwijt is Duitsland dat is die de dader zou kunnen zijn (‘mogelijk’ schrappen) en het werd bevestigd andere

DEEL 4: STIJL 1. NAAMWOORDSTIJL 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

Als docenten kernbegrippen en citaten projecteren, zullen de studenten … … dat de bevoorrading van het belegerde … … gekregen omdat ze bewust onjuiste gegevens verstrekten aan … … is het risico groot dat ze verslaafd raken aan …

Kopieën nemen in de mediatheek is … … overdrijven als hij spanning creëert, … … omdat meer en meer studenten roesmiddelen gebruiken. … door iedereen te verbieden om met de auto in het centrum te rijden. … nadat hun vlucht door het winterweer geannuleerd was.

Er worden geen nieuwe F16’s aangekocht totdat er een nieuwe …

© Academia Press 2018

37

2. LANGE ZINNEN 1.

2.

3.

In een uitgelekt rapport bleek dat de Vlaamse minister van Onderwijs begin dit jaar voorstelde om probleemjongeren in speciale centra klaar te stomen voor de arbeidsmarkt of voor een opleiding. Die jongeren zorgen voor heel wat overlast, omdat ze geen werk hebben, geen opleiding volgen en niet als werkloze ingeschreven staan. Op die manier zouden ze niet langer op straat rondhangen en in de criminaliteit verzeild raken.

Zoals algemeen bekend vond er rond 1 470 v.Chr. een gigantische vulkaanuitbarsting plaats onder het eilandje Thera, het huidige Santorini. Die veroorzaakte een enorme tsunami en luidde de ondergang van de Minoïsche beschaving op Kreta in. De natuurramp zorgde voor langdurige onrust en veranderingen in het hele gebied. De klimaatverandering die hiermee gepaard ging, is zelfs te zien in de ijslagen van Groenland en in de eiken van Ierland. Ook het zondvloedverhaal en de Atlantislegende zouden hiermee te maken hebben.

Michelangelo’s wereldberoemde standbeeld van David vertoont barsten ter hoogte van de enkel. Dat hebben onderzoekers ontdekt toen ze het beeld oppoetsten naar aanleiding van zijn 500ste verjaardag. Het beeld heeft 350 jaar lang op het stadsplein van Firenze gestaan.

Experts vrezen nu sterk dat het beeld binnen afzienbare tijd zal omvallen.

3. PASSIEVE ZINNEN 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

Vandaag de dag beschuldigen parlementsleden veel organisatoren van sportwedstrijden van seksisme, omdat …

Honderden enthousiaste fans woonden het concert van Jasper Steverlynck in de Handelsbeurs in Gent bij. De zanger verraste hen met een mini-cd van zijn optreden.

De Britse koningin Elisabeth ridderde ex-Beatle Ringo Starr voor zijn …

Alle studenten moeten de enquêtes inleveren, voor het secretariaat ze kan verwerken.

Het Antwerpse parket … dat het een nieuw onderzoek naar … opent en dat de kans groot is dat de rechter de bekende politicus veroordeelt en naar de gevangenis stuurt. … geeft de directeur een feestje waarop hij een speciale beloning uitreikt aan …

Tijdens … poneerden gerenommeerde astronomen dat … of ze reëel contact kunnen krijgen met …

Het is duidelijk … dat de minister en de ontevreden taxibestuurders beter, sneller en proactief moeten communiceren om nog meer ….

De regering zal de nieuwe begroting morgen eerst voorleggen aan de Kamer en ze daarna toelichten op een persconferentie.

Hier is een passieve constructie noodzakelijk om de zin correct te begrijpen: De terrorist die door de politieagent werd neergeschoten, … of: De politieagent die door de terrorist werd neergeschoten, …

4. VOORZETSELKETENS 1.

2.

3.

4.

5.

Vanaf vandaag … en zolang de voorraad strekt … … op de autosnelweg naar Brussel 220 km per uur reed.

Met flitsende … warm te maken voor een carrière … … gratis brochures … met tien wandelingen …

De regering is tegemoetgekomen aan de eisen van de jongerenvoorzitter door fiscale voordelen in te voeren voor jonge gezinnen.

© Academia Press 2018

38

6.

7.

8.

9.

10.

Scholen voeren de laatste jaren meer en meer een beleid dat zich richt op gezonde voeding en tegen alcoholmisbruik.

Met fiscale stimulansen en een intensieve informatie- en sensibiliseringscampagne … wil de sp.a de bevolking aanmoedigen om op milieuvriendelijke energiebronnen over te schakelen.

Uit recente onderzoeken kunnen we concluderen dat de migrantenbevolking in Vlaanderen zich voornamelijk concentreert rond Antwerpen, Gent en Brussel.

Het Brusselse stadsbestuur wil nog enkele restauratieaanvragen voor beschermde monumenten goedkeuren. Daarmee wil de stad de toeristische infrastructuur in het centrum verbeteren. Het gaat om gebouwen die voor toeristen cultuurhistorisch interessant zijn.

Het is belangrijk dat er op Beaufort, de …, ook makkelijk toegankelijke werken getoond worden voor de niet-kunstliefhebbers.

5. ARCHAÏSMEN 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

ten langen leste = uiteindelijk – met dien verstande = op voorwaarde dat Het is ons niet ter ore gekomen = We hebben nog niet gehoord – tot op heden : tot op vandaag zich van iets kwijten = vervullen nopen = ergens toe verplichten ter inzage liggen = om in te zien ontwaren = ontdekken, bespeuren teneinde = om beticht = beschuldigd te berde brengen = bespreken, aanhalen onverwijld = zonder uitstel

6. OPEENVOLGING VAN GELIJKLUIDENDE WOORDEN 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

aangevallen 2de pas in een poging om zitten we volgende week ontbond niet … beschikt kwam … voor … behandeld wordt kozen voor op een vliegtuig gezet

te lijf gegaan enkel om… proberen te slepen genieten we volgende week … sloot als de nodige bewijzen ontbreken was … aanwezig men hem … behandelt stemden op / de Vlaamse kiezers met een vliegtuig naar … gebracht

de Vlamingen

DEEL 5: WOORDENSCHAT 1. ACADEMISCH NEDERLANDS 1.1 1. casus © Academia Press 2018

39

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

alternatief flexibel arbitrair componenten curriculum efficiënt intrinsieke repercussie parafraseren gescreend relevant - expliciteren rationeel ad valvas / practicum / ex cathedra objectief / subjectief

1.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

praktisch en nuttig bekomen ontelbaar - onbelangrijk aannemelijk, geloofwaardig afleiding uit iets uiteenzetting – bracht naar voren veronderstelling grafische voorstelling die herhaaldelijk kan worden gebruikt opbouwend, waar je iets aan hebt gemakkelijk klusje - het belangrijkste

2. NEDERLANDS EN ALGEMENE TAALKUNDE 2.1 1.

ironie sarcasme cynisme understatement

bedekte, milde spot (door het tegenoverstelde te zeggen van wat men bedoelt) bijtende spot schaamteloze spot, een illustratie van de negatieve kijk op het leven verzwakte mededeling (bv.: President Obama had de indruk dat hij bij bepaalde republikeinen wat minder geliefd was.

2.

jargon slang Bargoens turbotaal Verkavelingsvlaams

vaktaal, voor niet-ingewijden moeilijk verstaanbare taal zeer informele taal, taal van een bepaalde sociale klasse of beroep dieventaal flitsend, modieus taalgebruik (kenmerk: afkortingen) tussentaal ( < Geert Van Istendael)

3.

monoloog

één persoon is aan het woord

© Academia Press 2018

40

dialoog 4.

gesprek tussen twee personen

barbarisme anglicisme gallicisme germanisme purisme

woord / uitdrukking uit een vreemde taal vertaald in niet-correct Nederlands barbarisme uit het Engels barbarisme uit het Frans barbarisme uit het Duits (verkeerd) vertaald woord in een poging om te streven naar zuiver Nederlandse woorden

5.

synoniem antoniem

woorden met dezelfde betekenis woorden met een tegengestelde betekenis

6.

contaminatie

verhaspeling van twee woorden of uitdrukkingen met een verwante betekenis, waardoor een verkeerd nieuw woord of een verkeerde nieuwe uitdrukking ontstaat een deel van de betekenis van een woord of een woordgroep wordt nog eens, 'dubbelop', door een ander woord uitgedrukt een woordcombinatie waarin een begrip tweemaal of meerdere malen wordt genoemd

pleonasme tautologie

2.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

homoniemen Eponiemen geoniemen (vernoemd naar een plaatsnaam) toponiemen (plaatsnamen) etymologisch paradox hyperbool allegorie palindromen metafoor cryptogrammen anagram connotatie dysfemisme â&#x20AC;&#x201C; eufemisme droedels

3. JOURNALISTIEK EN MEDIA 3.1 1.

nieuwsanchor buitenlandcorrespondent oorlogsjournalist

Š Academia Press 2018

nieuwslezer journalist die in het buitenland woont om van daaruit te berichten als er nieuws is journalist die voor korte tijd naar oorlogsgebied trekt 41

om van daaruit te berichten medewerker die betaald wordt per opdracht (niet vast)

freelancer 2.

hoofdredacteur het

staat aan het hoofd van de nieuwsdienst, bepaalt wat er in journaal/krant/tijdschrift komt en hoe de taken

onder

de eindredacteur

3.

perscommuniqué

persconferentie persagentschap

journalisten verdeeld worden hij is verantwoordelijk voor het eindproduct (op gebied van taal, stijl, structuur, …) bericht dat groepen, bedrijven, … naar de verschillende mediakanalen sturen om hen op de hoogte te brengen van een nieuwsfeit vergadering om de pers op de hoogte te brengen van een bepaalde gebeurtenis (met vragen op het einde) bedrijf dat (zowel nationaal als internationaal) nieuws verzamelt en tegen betaling doorstuurt naar alle geabonneerde nieuwskanalen

4.

Belga Reuters AP

Belgisch persagentschap Brits persagentschap Associated Press (V.S.)

5.

deadline

tijdstip waarop de journalist het nieuwsbericht af moet hebben plaats van herkomst van een bericht

dateline 3.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

headlines intro’s autocue scoop faits divers komkommertijd uitsmijter voice-over / stand-up / SVO (=schriftvorming ondertiteling) doorlezer carrouselbericht duidingsprogramma achtergrondverhaal lead / broodtekst streamers credit

© Academia Press 2018

42

3.3 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

3.4 1.

2.

3.

4.

5.

betalend onlineplatform: je kunt de volledige info alleen lezen als je eenmalig betaalt of een abonnement) hebt datgene wat het volk zegt / denkt / wil … concept, idee voor een programma naar je eigen computer halen / audio- of videobestanden die via een netwerk worden verzonden samentrekking van informatie en entertainment, informatie aanbieden op een entertainende manier techniek die onderzoeksjournalisten wel eens gebruiken om bijvoorbeeld bewijsmateriaal of getuigenissen te verkrijgen. Bij deze techniek wordt een probleemstelling voorgelegd aan een grote groep mensen via een enquête of sociale media. magazine voor een kleine doelgroep moment vol spanning en onzekerheid over wat gaat volgen houdt een weblog bij en schrijft daar op regelmatige basis op / houdt een dagboek bij op internet dat voornamelijk uit videomateriaal bestaat bedrijf dat radio- of tv-programma’s produceert opzettelijk sentimenteel geschreven vervolgserie, Lijkt op de werkelijkheid, maar is verzonnen en vaak overdreven. gebruik van verschillende mediavormen door elkaar. programma’s waarin niet geacteerd wordt, maar waarin het leven van een of meer personen wordt gevolgd. samentrekking van situation en comedy, komische televisiereeks die in een vast decor voor een publiek wordt opgenomen. digitale radio-uitzending die op internet beschikbaar wordt gesteld en kan worden gedownload door geïnteresseerden.

VVJ Vlaamse Vereniging van Journalisten VRT Vlaamse Radio- en Televisie Omroeporganisatie VMMa Vlaamse Mediamaatschappij (o.a. VTM & Q-music) CIM Centrum voor Informatie over de Media n.v.d.r. noot van de redactie

4. MARKETING EN RECLAME 4.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

billboards corporate image copywriter - artdirector merchandising sponsor USP – unique selling proposition (de unieke eigenschappen van een product of dienst) commercials – JEP – Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame e-commerce – m-commerce

© Academia Press 2018

43

9.

10.

4.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

SWOT-analyse early adopters

boiler plate (= korte tekst met belangrijke informatie over een bedrijf, product of dienst) Bartering (= soort ruilhandel) – product placement niche influencer marketing influencers teasing pay-off (= korte zin of slogan die dikwijls gebruikt wordt na de bedrijfs- of merknaam of aan het einde van een reclameboodschap) – tagline – strapline Buzzmarketing (= mond-tot-mondreclame) – guerrillamarketing (= strategie waarbij met een beperkt budget, veel creativiteit en onconventionele middelen aandacht gecreëerd wordt rond een bedrijf, product of dienst) ledboarding pitch branded content storytelling marketing cinemagraphics mission statement start-ups

5. POLITIEK 5.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

monarchie = koninkrijk waar de macht van de koning beperkt wordt door de grondwet. republiek = heeft een president als staatshoofd federale staat = overkoepelende staat met verschillende aparte staten (= deelstaten), die elk hun eigen bestuur en wetten hebben gemeenschappen = Nederlandstalig, Franstalig en Duitstalig (taal) gewesten = Vlaams, Waals en Brussels Hoofdstedelijk (= streek) een vastgelegd percentage stemmen dat een partij moet halen om een parlementszetel te kunnen krijgen (België : 5 %) coalitie = samenwerking tussen twee of meerdere partijen die zo een meerderheid proberen te krijgen en dus kunnen regeren kartelpartijen = tijdelijk verbond van minstens twee politieke partijen; ze werken samen om gemakkelijker verkozen te worden communautair = wat de gemeenschappen betreft faciliteitengemeenten = een gemeente in de omgeving van Brussel of langs de taalgrens met officiële voorzieningen voor een taalminderheid lijsttrekker = staat op de eerste en meest verkiesbare plaats lijstduwer = staat helemaal onderaan de kieslijst electoraat = verzamelnaam voor de kiezers proteststemmen = blanco of ongeldige stemmen of voor een partij waar men normaal niet voor kiest

© Academia Press 2018

44

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

5.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

5.3 1.

2.

3.

4.

5.

6.

informateur = wordt door het staatshoofd aangesteld om bij de politieke partijen te informeren met het oog op de vorming van een nieuwe regering formateur = wordt door het staatshoofd belast met de vorming van een nieuwe regering kernkabinet = vergadering van de premier, de vicepremiers en een of meer ministers die bevoegd zijn voor de onderwerpen die op de agenda staan. Een kernkabinet bereidt de werkzaamheden voor van de ministerraad. Vooral voor beslissingen met grote budgettaire gevolgen komt eerst het kernkabinet samen. ministerraad = college / vergadering van ministers plenaire = van de voltallige vergadering interpellatie = een vraag om inlichtingen fractieleider = voorzitter van een groep partijgenoten in de volksvertegenwoordiging motie van wantrouwen = uitspraak van de kamer waarin het beleid (van een minister of het hele kabinet) wordt afgekeurd bilateraal = wederzijds bindend reces = vakantieperiode voor parlementsleden mandaat = opdracht (krachtens welke men een opdracht vervult) minister-president = in Nederland: premier (hoofd van de regering) in België: hoofd van een van de deelregeringen referendum = volksraadpleging separatistisch = die ijveren voor een afscheiding van een bepaalde staat impasse = dood spoor, moeilijke toestand waarvoor er geen oplossing is

plechtig of officieel gehoor dat iemand wordt verleend door een hooggeplaatst persoon (een koning, een minister, …) handelen zonder bepaald beginsel, naar de eisen van het ogenblik, waarbij men ernaar streeft om iedere omstandigheid ten voordele van zichzelf of zijn partij aan te wenden een pr-adviseur of voorlichter die werkt voor een politicus of een politieke partij iemand die wantoestanden in een organisatie in de openbaarheid brengt toestand waarin alle overheidsgezag ontbreekt troonsafstand vriendjespolitiek iemand die zich verzet tegen het regime in zijn land volksmenner, die de massa ophitst met leugens en onwaarheden wat de invloed van het geografisch milieu op het politieke klimaat en de internationale verhoudingen betreft

CD&V cdH FDF MR N-VA (Open) VLD

Christendemocratisch & Vlaams Centre démocrate humaniste Front démocratique des francophones Mouvement Réformateur Nieuw-Vlaamse Alliantie Vlaamse Liberalen & Democraten

© Academia Press 2018

45

7.

8.

9.

10.

PS PVDA sp.a VB

Parti Socialiste Partij van de Arbeid Socialistische Partij Anders Vlaams Belang

5.4 Horizontaal 1. dissident 2. dictator 3. primaries 4. autocratie 5. demagoog 6. autonomie 7. democratie Verticaal 1. segregatie 2. tiran 3. impeachment 5. backbencher

6. DE FINANCIEEL-ECONOMISCHE WERELD EN DE ARBEIDSMARKT 6.1 1.

headhunters

(koppensnellers), gaan in scholen en bedrijven op zoek naar geschikte werknemers voor een bepaald bedrijf outplacementbureaus bekommeren zich om ontslagen werknemers van een zekere leeftijd die anders moeilijk nieuw werk vinden

2.

rekruteren

aanwerven

3.

knelpuntberoep vacatures

beroep waarvoor moeilijk geschikt personeel wordt gevonden openstaande betrekking

4.

kaderpersoneel

werknemers met hogere functies binnen een bedrijf

5.

barema’s commissieloon

loonschalen percentage op de verkoop

6.

anciënniteit

dienstjaar

7.

sabbat(s)jaar

jaar waarin niet gewerkt wordt, maar waarin tijd gespendeerd wordt aan onderzoek, studiereizen, …

8.

quota

(< quotum) evenredig aandeel, aantal dat vooraf bepaald wordt

© Academia Press 2018

46

9.

workaholic burn-out duobaan

10.

6.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

leefloon

iemand die verslaafd is aan werken (<burn-outsyndroom) geheel van medische en/of psychische klachten die het gevolg zijn van langdurige stress betrekking die door twee werknemers gedeeld wordt uitkering van het OCMW aan personen die geen inkomen hebben

stiptheidsacties gouden handdruk dienstencheque glazen plafond positieve discriminatie maximumfactuur telewerk tijd(s)krediet indexsprong phishing

6.3 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

curator joint venture expansie / gestagneerd corebusiness devaluatie bearmarkt / bullmarkt recessie assessment Dow-Jonesindex crowdfunding

6.4 1.

vakantie verlof een snipperdag

periode waarin een werknemer niet hoeft te werken en toch betaald wordt toestemming om thuis te blijven voor een specifieke reden (ziekte, â&#x20AC;Ś) dag waarop je niet moet werken, die je op gewenst moment kunt opnemen

2.

salaris loon honorarium

wedde (bezoldiging voor geestelijke arbeid) bezoldiging van arbeiders en lagere beambten ereloon voor beoefenaars van vrije beroepen

3.

ambtenaar

persoon die werkt in een openbare dienst, wordt betaald door de staat

Š Academia Press 2018

47

bediende

iemand die in een ondergeschikte functie bij een onderneming, op een kantoor, in een winkel werkt iemand die niet in loondienst werkt

zelfstandige 6.5 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

bvba nv vzw kmo VBO Unizo RVA VDAB cao cv CEO btw ngo hrm pr

besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid naamloze vennootschap vereniging zonder winstoogmerk kleine of middelgrote ondernemingen (minder dan 50 werknemers) Verbond van Belgische Ondernemingen Unie van Zelfstandige Ondernemers Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding collectieve arbeidsovereenkomst curriculum vitae chief executive officer belasting over de toegevoegde waarde niet-gouvernementele organisatie humanresourcesmanagement public relations

7. POLITIE EN JUSTITIE 7.1 1.

rechterlijk gerechtelijk

eigen aan een rechter / het rechtswezen wat verricht wordt door het gerecht

2.

jurist advocaat

studeerde rechten verbonden aan een balie (studeerde rechten + specialisatie)

3.

doodslag moord

zonder voorbedachten rade iemand van het leven beroven iemand van het leven beroven met voorbedachten rade

4.

gedetineerde iemand die in de gevangenis zit geïnterneerde iemand die in een gesloten instelling verblijft

5.

gijzelaar gijzelnemer

7.2 1.

2.

3.

4.

de persoon die gegijzeld wordt de persoon die iemand gegijzeld houdt

parket = de functionarissen van het Openbaar Ministerie – seponeert = niet vervolgt gerehabiliteerd = in eer hersteld op borgtocht = tegen betaling van een som geld (die bepaald wordt door de rechter) pro Deo = gratis

© Academia Press 2018

48

5.

7.3 1.

pacifisten = vredesactivisten – Friese ruiters = een verplaatsbare (militaire) hindernis: lange balken met prikkeldraad omwonden of met pinnen

laster meineed

eerroof, kwaadsprekerij valse eed

2.

pleidooi requisitoir

verdedigingsrede van een advocaat vordering of eis van het Openbaar Ministerie

3.

correctionele rechtbank de rechtbank van eerste aanleg die wanbedrijven behandelt hof van beroep gerechtshof waar men in appel kan gaan (om vonnis aan te vechten) hof van assisen gerechtshof met jury dat oordeelt over zware misdrijven, politieke delicten en persdelicten Hof van Cassatie gerechtshof dat oordeelt over de vernietiging van een vonnis in de hoogste instantie (het oordeelt alleen over de wettigheid van rechterlijke beslissingen)

4.

amnestie gratie

algemene kwijtschelding van straf ontheffing van straf/genade (maar de veroordeling blijft)

5.

à charge à decharge

ter ondersteuning van de tenlastelegging (tegen de beschuldigde) in het voordeel van de beschuldigde

7.4 1.

2.

3.

4.

5.

7.5 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

delinquent = iemand die een strafbaar feit pleegt – gedagvaard = opgeroepen om voor de rechtbank te verschijnen – recidivist = iemand die bij herhaling een misdrijf begaat kort geding = gerechtelijke procedure in zaken die spoed eisen Openbaar Ministerie = overheidsorgaan dat belast is met de vervolging van strafbare feiten en het doen uitvoeren van het vonnis – fraude = bedrog (m.b.t. de belastingen) rogatoire commissie = onderzoekscommissie – hold-up = overval griffie = het bureau waar de administratie gedaan wordt – appel = hoger beroep – vonnis = uitspraak van de rechtbank

omerta - vendetta spijtoptanten steaming stockholmsyndroom cold case mobbing witteboordencriminaliteit copycat(-effect) tigerkidnapping racketeering

© Academia Press 2018

49

8. OORLOG 8.1 1.

collaborateur deserteur

werkt in het geheim samen met de vijand soldaat die overloopt naar de vijand

2.

abc-wapens conventionele wapens

atomaire, biologische en chemische wapens niet-nucleaire, niet-biologische wapens

3.

ballistiek arsenaal

theorie van de werking van de vuurwapens opslagplaats voor wapens

4.

genocide Holocaust Shoah

volkerenmoord de vernietiging van de Joden door de Nazi’s het Hebreeuwse woord voor Holocaust

5.

mobiliseren annexeren

(militair) klaarmaken voor de oorlog grondgebied inlijven

8.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

yperiet - mosterdgas blitzkrieg Enola Gay manoeuvres guerrilla(oorlog) luchtafweerraket precisiebombardement – collateral damage offensief - milities stealth embedded journalist friendly fire DOVO demarcatielijn repressie gedemilitariseerde

9. WETENSCHAPPEN 9.1 1. biopsie: -opsie (het zien en onderzoeken) / stukje weefsel dat wordt weggenomen om te onderzoeken / autopsie 2. pandemie: -demos (volk) / ziekte die zich over een heel continent verspreidt / epidemie 3. gastroscopie: -scopie (bekijken, inspecteren) / maagonderzoek / endoscopie 4. geriatrie: -iatrie (geneeskunde) / wetenschap die de ouderdomsverschijnselen onderzoekt / psychiatrie © Academia Press 2018

50

5. hematologie: -logie (leer, wetenschap) / wetenschap die zich bezighoudt met bloedziekten / gynaecologie 6. neuroloog: -loog (wetenschapper) / specialist in hersenen en zenuwen / oftalmoloog (oogheelkunde) 7. anesthesist: -ist (specialist) / persoon die gespecialiseerd is in verdovingen / diëtist 8. mammografie: -grafie (schrijven, afbeelding) / beeldvorming van de borst, borstonderzoek / dysorthografie (maar ook buiten de wetenschappen: biografie, kalligrafie) 9. melanoom: -oom,-oma (een gezwel) / kwaadaardig huidgezwel / carcinoom (kankergezwel) 10. kleptomanie: -manie (ziekelijke drang) / ziekelijke drang om te stelen / nymfomanie 11. claustrofobie: -fobie (vrees, angststoornis) / angst voor kleine ruimtes / xenofobie 12. meningitis: -itis (ontsteking) / hersenvliesontsteking / artritis 13. odontometrie: -metrie (meting) / identificatie van de doden door middel van gebitsafdruk / biometrie 14. defibrillator: -ator (instrument waarmee of persoon die handeling verricht) / apparaat waarmee elektrische schokken aan het hart kunnen toegediend worden waardoor het opnieuw in een normaal ritme wordt gebracht / rollator 15. insecticide: -cide (dodende werking) / middel ter bestrijding van insecten / bactericide, maar ook genocide 9.2 1.

2.

3.

4.

5.

seismograaf / epicentrum / schaal van Richter eruptie broeikaseffect / tyfoons / cyclonen / beaufort El Niño / Kyotoprotocol astronauten / kosmonauten / taikonauten / shuttle / sojoez

9.3 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

MS soa aids ivf EHBO WHO FAVV ggo KMI UV gft pmd ISS ESA NASA

multiple sclerose seksueel overdraagbare aandoening acquired immune deficiency syndrome in-vitrofertilisatie eerste hulp bij ongevallen World Health Organisation Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen genetisch gemanipuleerd organisme Koninklijk Meteorologisch Instituut ultraviolet groente-, fruit- en tuinafval plastic flessen en flacons, metalen verpakkingen International Space Station European Space Agency National Aeronautics and Space Administration

9.4 © Academia Press 2018

51

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

hypochondrie holisme mantelzorgers ecologische voetafdruk fossiele brandstoffen smogalarm energielabel kilometerheffing passiefhuis hybride auto

10. SPORT 10.1 1.

transfer

overdracht aan een andere club tegen betaling

2.

penalty schwalbe

strafschop val in het strafschopgebied zonder dat er contact is geweest met een tegenspeler om zo een penalty uit te lokken

3.

tifo

door middel van zang, vlaggen, spandoeken, banners, vuurwerk of andere acties je tegenstander proberen af te troeven.

4.

derby spionkoppen

wedstrijd tussen twee ploegen van dezelfde streek groep van fervente supporters

5.

poule

aantal sporters of teams dat tegen elkaar speelt in een wedstrijd

6.

neoprof waaiers demarreren

iemand die net bij de profs rijdt in formatie rijdende renners (staat niet cursief in tekst) wegsprinten uit het peloton (staat niet cursief in tekst)

7.

wildcard

toestemming om deel te nemen aan een evenement zonder zich vooraf te kwalificeren

8.

criterium

wielerwedstrijd op de weg over een parcours dat een aantal keren gereden wordt

9.

voorjaarsklassieker

bekende wielerwedstrijd in de lente Vbn. Milaan-San Remo, de Ronde van Vlaanderen, Parijs-Roubaix, Luik-Bastenaken-Luik finish waarbij het verschil in aankomst zo klein is dat via fotoâ&#x20AC;&#x2122;s de winnaar moet worden bepaald

fotofinish

10.

wattage

Š Academia Press 2018

maat voor de uitwendig geleverde energie (het vermogen) 52

10.2 1.

wisselslag

combinatie van de 4 zwemslagen in vaste volgorde: vlinder-, rug-, school- en vrije slag (meestal crawl)

2.

marathon haas

langste loopafstand in de atletiek (42,195 km) loper die een gedeelte van de wedstrijd als gangmaker optreedt en dan uit de baan stapt

3.

manches

onderdeel van een wedstrijd

4.

ippon tatami

geheel punt judomat

5.

grandslamtoernooi lovegame ace tiebreak

een van de belangrijkste tennistoernooien (Wimbledon – Roland Garros – Australian Open – US open) waarin een van beide spelers niet scoort service die door de tegenspeler niet kan worden teruggespeeld beslissend spel na 6-6

6.

regatta skiffnummer

zeilwedstrijd eenpersoonsroeiboot

7.

pitstop

stoppen op de plaats waar raceauto’s technisch onderhoud krijgen

8.

slopestyle

skiën of snowboarden met een hindernissenbaan

9.

dunk

wanneer een speler hoog opspringt en de bal met beide handen in de basket dumpt

10.

puck

de “bal” in ijshockey (zwarte schijf van hard rubber)

10.3 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

BOIC IOC WK EK UEFA FIFA KBVB VTV WTA ATP

Belgisch Olympisch & Interfederaal Comité Internationaal Olympisch Comité Wereldkampioenschap Europees Kampioenschap Union Européenne de Football Association Fédération Internationale de Football Association Koninklijke Belgische Voetbalbond Vlaamse Tennisvereniging Women’s Tennis Association Association of Tennis Professionals (mannen)

© Academia Press 2018

53

11.

12.

13.

14.

15.

NBA GP UCI BWB WADA

National Basketball Association Grand Prix Union Cycliste Internationale Belgische Wielrijdersbond World Anti-Doping Agency

10.4 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

Paralympische Spelen ko (knock-out) steward owngoal play-offs whereabouts stayeren gravel bobo kür poleposition shorttrack hole-in-one shuttle langlaufen

11. MYTHOLOGIE EN OUDHEID 11.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

(op) icarusvleugels achilleshiel oedipuscomplex sisyfusarbeid augiasstal stentorstem lucullusmaal tantaluskwelling pyrrusoverwinning argusogen

11.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

draconische spartaanse stoïcijns panische platonisch heroïsch laconiek titanisch

© Academia Press 2018

(met) een onbetrouwbaar middeltje kwetsbare plek liefdesrelatie tussen moeder en zoon nutteloos grote chaos heel luid overdadig wat je ziet net niet kunnen bereiken schijnoverwinning heel argwanend

54

9.

10.

aristocratisch narcistische

11.3 1.

2.

3.

4.

5.

odyssee doos van Pandora paard van Troje zwaard van Damocles bacchanaal

11.4 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

heraut adonis sfinx xantippe tiran mecenas nestor amazone cerberus feniks

lange, moeizame tocht alles wat de bron van veel ellende kan worden iets waardoor je argeloos je eigen ondergang bewerkt dreigend gevaar (in tijden van voorspoed) losbandig drinkgelag, zuippartij

12 RELIGIE 12.1 1.

2.

3.

4.

5.

een wijs oordeel in een moeilijk geschil van het kastje naar de muur dat komt niet altijd op de goede manier aan zag hij het niet meer zitten het leek mooi, maar toch waren er verborgen problemen

11.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

devotie monotheïstische Koran – Thora imam rabbijn synagoge koosjere ramadan – Suikerfeest antisemitisme blasfemie

11.3 1.

2.

atheïst - agnosticus contemplatief

© Academia Press 2018

55

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

pogroms chassidische – Sabbat zionisme soennisme – sjiisme hadj halal jihadisme - kalifaat sharia reïncarnatie confucianisme Zen Creationisten salafistische

13. KUNST 13.1 1. regisseur – cast 2.

Schlagers 3. foyer 4. fresco’s 5.

Cinefielen 6. plagiaat 7. copyright 8. auditie 9. multidisciplinair 10. laureaten 11. karaoke 12. flashback 13. soundtrack 14. trilogie 15. choreografie 13.2 1.

2.

3.

4.

5.

thriller recensie collage conference debuut

13.3 1.

2.

manuscript writer’s block

© Academia Press 2018

56

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

biennale trailer akoestiek A capella Conceptuele tournee – try-outs vernissage pamflet

13.4 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

roadmovie bootleg aquarel arthouse partituur manga triënnale ghostwriter backing vocals blockbuster

14. MAATSCHAPPIJ EN LIFESTYLE 14.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

multiculturele samenleving nultolerantie trajectcontrole diversiteitsleider concentratiescholen kangoeroewonen hipster / mainstream haute-couturejurk fashionista / foodie mocktail

14.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

botox bucketlist naturalisatie stiltegebied slow food hotspot transgender gedoogzone

© Academia Press 2018

57

9.

10.

sans-papier leefloon

14.3 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

latrelatie Vintage recupelbijdrage Mindfulness ecologische watervalsysteem no-gozone inclusief onderwijs statiegeld cohousing

15. LATIJNSE EN GRIEKSE INVLOED 15.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

errata status quo ad rem ad hoc ex aequo vademecum a priori ad interim curriculum vitae Carpe diem - alias

15.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

sic cum laude mea culpa in spe ad fundum persona non grata – stante pede conditio sine qua non pro forma – nota bene alter ego de facto

15.3 1.

aquaplaning

2.

domotica

© Academia Press 2018

als auto slipt doordat er zich een laagje water tussen de banden en het wegdek bevindt geheel van technische voorzieningen die het huishouden automatiseren 58

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

filantroop hypnoticum anachronisme perimeter monochroom autodidact kakofonie macrobiotisch postgraduaat cryptogram

13.

14.

polygamie cryotherapie

15.

misogynie

mensenvriend slaapmiddel fout tegen de tijdrekening omtrek in één kleur iemand die zijn kennis door zelfstudie heeft verkregen slecht samenklinkende klanken gezond en natuurlijk voedsel (volgens een bepaalde theorie) opleiding na het graduaat kruiswoordraadsel waarbij iedere woordomschrijving zelf een puzzel is gelijktijdig gehuwd zijn met twee of meer partners medische toepassing van extreme koude (om uiteenlopende klachten te behandelen) vrouwenhaat

16. ENGELSE, FRANSE EN DUITSE INVLOED 16.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

wishful thinking diehard skyline trendsetter underdog blacklisting outcast evergreen tabloid outsider gimmick black-out quote primetime fair trade

16.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

streepjescode strooibriefje groepswerk meerkeuze evenbeeld (dubbelganger) veerboot wachtwoord lijfwacht overbrugging (bloedvaten) – omleiding (verkeer) rugzaktoerist

© Academia Press 2018

59

16.3 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

c c c b b a b c c a

16.4 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

tag catwalk namedropping naming-and-shaming gay bashing sexting – cyberpesten fusion adblocker outfit glamping

16.5 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

dedain louche au pair frappant bohemiens carte blanche tout court debacle enfant terrible rigoureus hommage degout rancune déjà vu sommelier

16.6 1.

2.

überhaupt Strebers

© Academia Press 2018

60

3.

4.

5.

einzelgänger bühne hetze

17. INVLOED UIT ANDERE TALEN 17.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

siësta goeroe intermezzo sake stiletto macho paria razzia embargo fiasco barista tsunami grinta habbekrats bistro

17.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

kamikaze dolce far niente ramsj graffiti amok in petto getto junta soeks replica boerka – nikab bakkeleien emoji’s paparazzi ayatollahs

17.3 1.

2.

3.

b a b

© Academia Press 2018

61

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

b c a c a b b

18. ALGEMENE BASISWOORDENSCHAT 18.1 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

minutieus lumineus dubieuze desastreuze tendentieuze tumultueus vicieuze delicieus mysterieuze ambitieus furieus officieus gracieus / pretentieus ingenieus copieuze

18.2 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

geïmplementeerd zijn geconvoceerd preciseren evoceren getolereerd delegeren intimideren rebelleerden domineren draineren marchanderen ventileerden differentiëren exciteerde geëvacueerd worden

18.3 1.

fundamentalist

© Academia Press 2018

62

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

fatalist sadist extremist negationist anarchist machiavellist feminist stilist racist

18.4 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

sporadisch xenofoob exhaustief corpulent malafide combattief mathematische expliciet hilarische abrupt

18.5 1. particulier 2. Artisanaal 3. superieur 4. progressief 5. labiel 6. chronologische 7. acute 8. egoĂŻstische 9. historisch 10. flexibel

Š Academia Press 2018

63