Roadtrip van Glasgow naar Edinburgh by Uitgeverij Lannoo

VAN GLASGOW NAAR EDINBURGH

—

Met een bezoek aan het Isle of Skye —

930 km ROUTE Glasgow – Inveraray – Fort William – Portree – Fort Augustus – Callander – Edinburgh

(zonder bijkomende uitstapjes)

Reisduur: zes dagen plus eventueel enkele extra dagen voor een uitgebreid bezoek aan Glasgow en Edinburgh

A VAN GLASGOW VIA HET ISLE OF BUTE NAAR ARGYLL

137 km ROUTE Glasgow – Greenock – Rothesay/Isle of Bute – Cowal Peninsula – Inveraray

KM ROUTE ZIE KAART BLZ. 60-61

0 Vanaf Glasgow volgt u de M 8/A 8 naar

42 Greenock, daarna neemt u de A 78 naar

54 Wemyss Bay. 35 minuten durende overtocht met de veerboot naar Rothesay, Isle of Bute. Volg de A 886 tot

67 Rhubodach. 5 minuten durende overtocht met de veerboot naar Colintraive. (Eventueel een ommetje naar Mount Stuart via de A 844, heen en terug 12 kilometer extra.) U rijdt verder op de A 886 tot

103 Strachur. Daar neemt u de A 815 tot Cairndow en rijdt u via de A 83 tot in

137 Inveraray

Algemene informatie over Glasgow vindt u vanaf blz. 131, een stadswandeling vanaf blz. 135, informatie & tips staan op blz. 142 e.v. en een stadsplattegrond vindt u op blz. 134.

De rondreis begint in Glasgow (zie blz. 131), de grootste stad van Schotland, die in de 18de eeuw dankzij de overzeese handel tot bloei kwam en tijdens de industrialisering uit haar voegen barstte. De stad heeft veel energie gestopt in het verwijderen van de weinig fraaie industriële littekens uit het verleden. Tegenwoordig is Glasgow een moderne, dynamische studentenstad met een levendige cultuurscene en een in heel Schotland bekend nachtleven. Trek ten minste een dag uit voor Glasgow, want er is veel te zien. De stad bezit onder meer heel wat musea van wereldformaat en buitengewone architectuur zoals

de Glasgow School of Art van de art-nouveauarchitect Charles Rennie Mackintosh.

Voorbij Glasgows wirwar van straten leidt de M 8 u de stad uit in de richting van Greenock (zie blz. 141). Langs de River Clyde krijgt u een idee van hoe ver de havenwerken van de handelsstad zich lang geleden uitbreidden. In Greenock ontstond rond 1711 de eerste scheepswerf.

Vanaf Wemyss Bay vaart de veerboot over de brede delta van de Clyde naar het eiland Bute (zie blz. 167). In het Rothesay Castle, het vervallen kasteel in de binnenstad, resideerden in de 13de eeuw de High Stewarts of Scotland, waaruit de latere dynastie van de Stuartmonarchen ontsproot.

Tijdens een ommetje op de A 844 kunt u Mount Stuart met de uitgestrekte tuinen bezichtigen. In het kasteel woont vandaag nog een erfgenaam van de Stuarts.

Vanaf Rhubodach brengt een veerboot u naar Colintraive op het Cowal Peninsula (zie blz. 171), dat door Loch Long en Loch Fyne, de langste fjord van Schotland, wordt omgeven. De route gaat landinwaarts verder tot Strachur, daarna rijdt u om het meer heen tot u aan de andere kant in Inveraray aankomt.

De Campbellclan, die over de county Argyll regeerde, liet tijdens de 18de eeuw een sprookjeskasteel bouwen in Inveraray (zie blz. 172). Hiervoor moesten de dorpsbewoners verhuizen naar de noordelijke oever van het loch. Proef hier zeker eens de bekende Loch Fyne oysters. De voormalige stadsgevangenis is tegenwoordig een griezelmuseum.

Greenock vormde in 2011 een halte op het traject van de Tall Ships Race, die elk jaar een andere route volgt.

Tournaig

Gairloch

Tigharry

Uachdar

Ramasaig

Lochskipport

Kilbride

Torridon

Borve

Bracadale

Borve

Peinchorran

Toscaig

Duirinish

Ramasaig Toscaig Harrapool

Glenbrittle House

Luib

Harrapool

Elgol

Kinloch Castle

Elgol

Kinloch Castle

Glenancross Cleadale Arisaig

Dornie

Lair

Scardroy

Lodge

Scardroy Lair

Gorstan

Dalnavie

Muir of Ord

Struy

Dornie

Isleornsay Arnisdale

Kinloch Hourn

Glenancross Cleadale Arisaig

Lochailort

Achosnich

Sorisdale

Arnabost

Arileod

Balnahard Dervaig

Balnahard Dervaig Achosnich

Baile Mór

Sanaigmore

Kilchoman Lower Killeyan

Dores

Acharacle

Strontian

Glenborrodale

Drimnin

Salen

Achnacroish Lochdon

Lochbuie

Carsaig

Kilninver

Scalasaig

Port Askaig

Ardtalla

Ardbeg

Killmelford Easdale

Ardlussa Aird Ford

Glenbarr

Tayinloan

Dippen

Kilchenzie

Drumnadrochit Invermoriston

Foyers

Dalchreichart

Murlaggan Clunes Invergarry

Gairlochy

Caol

Caol Gairlochy

Creaguaineach

Rannoch

Crianlarich Tyndrum Kilchrenan

Kilchrenan

Tyndrum

Arrochar

Kilmartin

Strachur Newton

Strachur

Trossachs N. P.

Buchlyvie

Pirnmill

Brodick

Lodge Kildermorie Lodge

Wyvis Lodge

Dalnavie

Balintore

Spey

Scardroy

Gorstan

Struy

Muir of Ord

Dallas Clephanton

Dallas

Rothes

Clephanton Marypark

Ferness

Dores

Drumnadrochit

Craigellachie

Farmtown

Turriff

Rosehearty

Ladysford

Strichen

Craigellachie

Marypark

Dufftown

Bogniebrae

Fyvie

Badenscoth

New

Fyvie

Badenscoth

New Deer

St. Combs

Mintlaw

Auchnagatt

Methlick

Auchnagatt Cruden

Cruden Bay

Tomatin

Invermoriston

Foyers

Dores Foyers

Carrbridge

Grantown -on-Spey

Drumin Tomintoul

Cabrach Rhynie

Cabrach Rhynie Mossat

Mossat

Insch

Tillyfourie

Kintore

Tillyfourie

Pitmedden

Newburgh

Balmedie

Dalchreichart

Invergarry

Clunes Invergarry

Gairlochy

Garragie Lodge

Drumgask

Coignafearn Lodge

Aviemore

Roybridge Kingussie

Colnabaichin

Dunecht

Gairnshiel Lodge

Crathie

Gairnshiel Lodge

Torphins

Peterculter

Dinnet

Crathie

Glenfeshie Lodge

Roybridge Kingussie

Glenfeshie Lodge

Dalwhinnie Ben Alder Lodge

Crathes

Strachan

Crathes

Strachan

Auchronie

Fordoun

Fettercairn

Cammachmore

Stonehaven

Creaguaineach Lodge

SCOTLAND

Kinloch

Rannoch

Tyndrum

Crianlarich

Auchavan Clova

Rottal

Auchavan Clova

Rottal

Tigerton

Kirriemuir

Mar ykirk

Lochside

Friockheim

Auchmithie

Tayport

Balmerino

Tayport

Inverbervie

Kilchrenan Strachur

Arrochar

Buchlyvie Luss

Dalchruin Kippen Fintry

Auchterarder

Auchterarder Kinkell

Girdle

B VAN INVERARAY NAAR FORT WILLIAM

172 km ROUTE Inveraray – Dunadd Fort – Kilmartin Glen – Oban – Portnacroish – Fort William

KM ROUTE ZIE KAART BLZ. 60-61

0 Vanuit Inveraray rijdt u via de A 83 zuidwaarts naar Lochgilphead, daarna volgt u de A 816 in noordelijke richting via

48 Dunadd Fort en 54 Kilmartin tot

101 Oban. Hier neemt u de A 85 in noordelijke richting. Bij Connel neemt u de A 828 en via 130 Portnacroish rijdt u tot North Ballachulish. Hier rijdt u in noordelijke richting via de A 82 tot 172 Fort William.

Enkele kilometers voorbij Lochgilphead duikt aan uw linkerhand een heuvel in het landschap op. U volgt de bordjes bergop naar het Dunadd Fort (zie blz. 178, 179, 180). Boven op de heuvel stuit u op een in de rots uitgehakte voetafdruk. Deze plek was vanaf de 6de eeuw de kroningsplaats voor de heersers van het door Ierse Gaelen gestichte rijk Dalriada. Vanaf hier verspreidden de Gaelen zich later over heel Schotland, nadat ze eerst gestreden hadden tegen de Picten, de Keltische oerbewoners, maar hen daarna in hun rijk hadden opgenomen.

De route voert verder noordwaarts door de Kilmartin Glen (zie blz. 179), de vallei rondom het plaatsje Kilmartin, waar zich prehistorische steencirkels en stenen graven bevinden, zoals de Nether Largie Standing Stones en de Glebe Cairn. Het Kilmartin Museum stelt talrijke artefacten tentoon die in de omgeving werden opgegraven. Boven de vallei steekt de berg Ben Cruachan (zie blz. 179) uit, die lang geleden werd beschouwd als heilige berg. Verder noordwaarts ligt Oban (zie blz. 183), een belangrijke veer en vissershaven. De stad ontstond lang geleden rondom de distilleerderij. Vandaag kunt u de Oban Distillery bezoeken – natuurlijk kunt u hier ook de voortreffelijke single malt proeven. Net ten noorden van Oban ligt het verleidelijke strand van Ganavan Bay.

Kilmartin Glen: landelijke idylle en overblijfselen uit de prehistorie

De rit gaat verder tot in Portnacroish, waar op een eilandje in het kalme Loch Linnhe de pittoreske ruïne van het Castle Stalker (zie blz. 183, 184) ligt. Wanneer u verder langs het loch rijdt, bereikt u het zuidwestelijke eindpunt van de langgerekte Great Glen.

Fort William (zie blz. 268) is niet bepaald een aantrekkelijk stadje, maar wordt door een adembenemend landschap omgeven. Voor Highlandreizigers is het een belangrijke uitvalsbasis, want er zijn goede inkoopmogelijkheden en langeafstandswandelpaden zoals de Great Glen Way beginnen hier. De hoogste berg van Groot-Brittannië, de 1345 meter hoge Ben Nevis (zie blz. 256), troont hoog boven het stadje en vormt in de winter een populair skigebied.

C THE ROAD TO THE ISLES

138 km ROUTE Fort William – Glenfinnan Viaduct – Mallaig – Armadale – Portree

In Fort William lijkt de Ben Nevis vlakbij te liggen.

KM ROUTE ZIE KAART BLZ. 60-61

0 Vanaf Fort William volgt u de A 830 langs het

28 Glenfinnan Viaduct tot in

71 Mallaig. Daar neemt u de veerboot (45 minuten) naar Armadale. Vervolgens neemt u de A 851 tot Harrapool en rijdt u verder op de A 87 tot

123 Sligachan. Vanaf daar voert de A 87 naar

138 Portree

De Great Glen (zie blz. 255) strekt zich uit vanaf Fort William tot Inverness. De geologische breuklijn vormt de natuurlijke grens tussen het noordwesten van Schotland en het centrale gebied van de Highlands. Na de botsing van twee aardplaten vormde zich hier een langgerekte kloof die zich na de laatste ijstijd

Het Glenfinnan Viaduct is perfect ingebed in het spectaculaire landschap.

In Portree vinden elk jaar in augustus de Skye Highland Games plaats.

met smeltwater vulde: op die manier ontstonden de meren Loch Lochy, Loch Oich en Loch Ness. De meren waren oorspronkelijk niet volledig met elkaar verbonden. Pas na de opening van het 97 kilometer lange Caledonian Canal in 1822, een meesterwerk van ingenieur Thomas Telford (zie blz. 256), konden de schepen voor het eerst van de Atlantische Oceaan aan de westkust naar de Noordzee aan de oostkust varen.

Vlak bij Fort William, in Banavie aan de A 830, bevindt zich de sluizentrap Neptune’s Staircase (zie blz. 269), waar de boten een hoogteverschil van maar liefst 20 meter moeten overbruggen.

Vanaf het station in Fort William rijdt de West Highland Express, die ook Jacobite Steam Train wordt genoemd, naar Mallaig, waar een veerboot u naar het eiland Skye brengt. Bijna evenwijdig met de spoorlijn loopt de A 830, een

van de mooiste panoramawegen van Schotland. Deze weg staat ook bekend als Road to the Isles (zie blz. 291), want hij voert niet alleen naar Skye, maar ook naar de Small Isles Eigg, Muck en Rum. Niet zelden ziet u onderweg de historische stoomtrein rijden, het spectaculairst is de passage bij het Glenfinnan Viaduct (zie blz. 291).

Harry Potterfans kennen de trein die over het viaduct aan Loch Shiel rijdt als de ‘Hogwarts Express’. Ook in de werkelijkheid speelde Loch Shiel een rol: hier verzamelde Bonnie Prince Charlie in 1745 zijn medestanders om als Stuartopvolger de heerschappij over Schotland te heroveren van koning George II. De opstand van de jakobieten mislukte echter en Bonnie Prince Charlie moest vluchten. In een klein museum verneemt u meer over deze periode in de geschiedenis.

Daarna gaat het verder langs het door bossen omgeven Loch Eilt tot in Arisaig. Aan de kusten liggen mooie stranden zoals Camusdarach Beach (zie blz. 292). Aan het eind van de weg bevindt zich het vissersdorpje Mallaig (zie blz. 292), dat ook vandaag nog van de visvangst leeft.

De veerboot naar Skye (zie blz. 295) komt aan in Armadale (zie blz. 294). Dicht bij de aanlegsteiger bevindt zich het ClanDonaldSkyecentrum met een museum dat de geschiedenis van de Binnen-Hebriden en hun clans voorstelt. Op Skye wordt de traditie van de Gaelische taal en cultuur in ere gehouden, er is zelfs een Gaelische universiteit: de Sabhal Mòr Ostaig.

Voorbij Harrapool rijdt u verder naar de baai van Sligachan, terwijl u geniet van een prachtig uitzicht op de zeestraat van de Inner Sound en de daarvoor gelegen eilanden Scalpay en Raasay. In Sligachan wordt uw aandacht meteen getrokken door de bizarre bergtoppen van het Cuillingebergte.

Verder noordwaarts ligt Portree (zie blz. 295). Het kleine plaatsje doet amper vermoeden dat het de hoofdplaats is van het eiland Skye. Hier verwelkomen de B&B’s hun gasten.

De Skye Bridge maakte in 1995 de veerdienst overbodig.

Na de moderne

Skye Bridge treft u in Invermoriston een heel andere brug aan: de Thomas Telford Bridge over de River Moriston.

149 km ROUTE Portree – Kyle of Lochalsh – Dornie – Glen Shiel – Fort Augustus

KM ROUTE

ZIE KAART BLZ. 60-61

0 Vanaf Portree (eventueel een ommetje naar de Old Man of Storr via de A 855, heen en terug 20 kilometer extra) rijdt u terug op de A 87 naar

55 Kyle of Lochalsh en

69 Dornie tot

81 Shiel Bridge. Aan de oostelijke rand van Loch Cluanie neemt u de A 887 naar

138 Invermoriston. Via de A 82 rijdt u in zuidelijke richting naar

149 Fort Augustus

Voor u aan de rit van vandaag naar Fort Augustus begint, kunt u een ommetje maken naar de verder noordwaarts gelegen rotsformaties van de Old Man of Storr (zie blz. 295) in het Quiraingmassief. De in de verte gelegen rotspunten die er met wat verbeelding uitzien als een slapende man bestaan uit vulkanisch basalt.

Vanuit Portree gaat het via de Skye Bridge naar Kyle of Lochalsh op het vasteland. Hier loont het de moeite even een blik te werpen op de in 1995

D VAN HET ISLE OF SKYE NAAR DE GREAT GLEN

gebouwde brug en de smalle strook water die het eiland Skye van het vasteland scheidt. Langs hier vluchtte Bonnie Prince Charlie na zijn nederlaag tegen de parlementariërs naar het eiland, waar hij zich verstopte. Een jonge vrouw genaamd Flora MacDonald bracht hem in een roeiboot naar de overkant. De moedige daad werd vereeuwigd in de bekende Skye Boat Song

Niet ver van de brug, waar de drie lochs Alsh, Duich en Long samenkomen, wacht in Dornie het eerste filmdecor: het Eilean Donan Castle (zie blz. 297) speelt onder meer een rol in de Highlanderfilms van de jaren 1980 en in de serie Outlander.

Ook de A 87 is een prachtige panoramaweg. Bij Shiel Bridge begint de adembenemende vallei Glen Shiel (zie blz. 297). Onderweg hebt u steeds weer de mogelijkheid om een pauze in te lassen en het panorama van het bergmassief van de Five Sisters te bewonderen. De bergtoppen weerspiegelen in het stille loch Cluanie. Aan de oostkant van het meer rijdt u via de A 887 langs de River Moriston tot Invermoriston.

Vervolgens rijdt u in zuidelijke richting tot Fort Augustus (zie blz. 267). Dit fort is een van de drie vestingwerken die in de 18de eeuw in de Great Glen werden gebouwd als bescherming tegen de dreiging die uitging van de Highlandclans. In het vriendelijke plaatsje vindt u voldoende overnachtingsmogelijkheden en restaurants.

E DOOR DE GLEN COE EN LANGS LOCH LOMOND NAAR CALLANDER

241 km ROUTE Fort Augustus – Laggan – Glen Coe – Trossachs National Park – Loch Lomond – Lake of Menteith – Callander

KM ROUTE

0 Vanaf Fort Augustus rijdt u op de A 82 in zuidelijke richting via 18 Laggan, 37 Spean Bridge, 78 Glencoe, 135 Crianlarich en langs Loch Lomond voorbij

ZIE KAART BLZ. 60-61

164 Arrochar tot aan de zuidelijke rand van het meer, waar u de A 811 neemt naar 222 Arnprior. Daar neemt u de B 8034 tot 230 Port of Menteith. (Hier kunt u ook het iets langere traject kiezen via de Trossachs Pier, 23 kilometer extra.) U volgt de A 81 in noordelijke richting tot 241 Callander

Ten zuiden van Fort Augustus liggen de Laggan Locks, waar u na Banavie nog een andere stuw met sluis kunt bezichtigen. Hier loopt de weg verder langs de zuidoever van Loch Lochy. In Laggan worden boottochten op het kanaal en op de lochs aangeboden.

Onderweg naar Spean Bridge duikt het Commando Memorial (zie blz. 269) op, een monument ter herinnering aan de tijdens de Tweede Wereldoorlog gesneuvelde soldaten. Op de achtergrond ziet u het bergmassief rond de Ben Nevis (zie blz. 269).

Aan het begin van de vallei Glen Coe weerspiegelt de Pap of Glencoe zich in het Loch Leven.

Bij Lake of Menteith kunt u het plaatsje Port of Menteith verkennen en de op een eiland in het meer gelegen ruïnes van het klooster Inchmahome ontdekken.

Het 20 kilometer lange traject van Fort William voorbij Loch Eil tot in South Ballachulish is (in de andere richting) bekend van dag 2. Toen kwam u uit zuidelijke richting, terwijl u nu oostwaarts verder rijdt langs Loch Leven (zie blz. 214), waar de spectaculaire vallei van Glen Coe (zie blz. 270) begint. Dicht bij de plaats Glencoe (zie blz. 270) speelde zich in de 17de eeuw het Glencoe Massacre af, een van de meest laffe moordpartijen op de Highlandbevolking (zie blz. 270).

De route loopt hier door een betoverend, met mos bedekt rotslandschap, bezaaid met afgebroken rotsen en watervallen. Vanaf het Three Sisters Car Park hebt u het beste uitzicht op het gelijknamige bergmassief. Verder zuidoostwaarts ligt het Glencoe Mountain Resort, waar u in de winter kunt skien en in de zomer kunt wandelen. Naargelang u het eind van de vallei nadert, wordt het landschap vlakker en maken de bergen geleidelijk plaats voor de meren en het weelderige groen van het Trossachs National Park (zie blz. 199).

U bereikt al gauw het grootste meer van Schotland, Loch Lomond (zie blz. 199), met mooie panorama’s en veel wandelmogelijkheden.

Het is heel wat minder druk rond de kleinere meren in het achterland zoals het Lake of Menteith (zie blz. 200) bij Port of Menteith. Op deze plaats werd de door diverse politieke krachten vervolgde Mary, Queen of Scots, verstopt. Vanaf hier kunt u via de A 81 direct naar Callander rijden.

Ofwel neemt u een kleine omweg: u rijdt vanaf Port of Menteith via Aberfoyle en de Duke’s Pass naar de Trossachs Pier, waar excursieboten op Loch Katrine (zie blz. 199) varen, het meer dat Sir Walter Scott beschreef in zijn novelle Lady of the lake. Via de A 821 rijdt u vervolgens verder naar Kilmahog en via het kleine stukje A 84 naar Callander.

In Callander (zie blz. 190) bevinden zich een bezoekerscentrum van het Trossachs National Park en talrijke hotels en restaurants.

F VAN CALLANDER NAAR EDINBURGH

93 km ROUTE Callander – Stirling – Linlithgow – Forth Rail Bridge – Edinburgh

KM ROUTE

0 Vanaf Callander rijdt u op de A 84 tot in 26 Stirling. Daarna volgt u de M 9 via 61 Linlithgow tot Kirkliston. Hier neemt u de M 90/A 90 naar 77 South Queensferry. Daarna volgt u de A 90 tot in het centrum van 93 Edinburgh

Vanuit Callander gaat het naar Stirling (zie blz. 192), het decor van enkele ingrijpende gebeurtenissen in de bewogen Schotse geschiedenis. Twee nationale helden vochten hier voor de onafhankelijkheid van Schotland. William Wallace, ook bekend als ‘Braveheart’, versloeg in 1297 de Engelsen in de Slag bij Stirling Bridge (zie blz. 193). Het National Wallace Monument troont op een heuvel in de vlakte. Niet ver hiervandaan werd de Engelse koning Edward II in 1314 door Robert the Bruce verslagen in de Slag bij Bannockburn (zie blz. 193), waardoor Schotland definitief onafhankelijk werd. Bruce stichtte de Stuartdynastie, die in de volgende eeuwen over Schotland zou regeren.

In de oude binnenstad van Stirling voeren met kinderhoofdjes geplaveide steegjes bergop naar Stirling Castle, het stamslot van de Stuarts in de 15de en 16de eeuw, waar Mary Stuart in 1543 werd gekroond. Op deze historisch belangrijke plaats kunt u met volle teugen genieten van het uitzicht.

Ruim 30 kilometer verder staat het geboortehuis van Mary Stuart, Linlithgow Palace (zie blz. 116), tegenwoordig een pittoreske ruïne. Enkele kilometers verder naar het noorden vormt de delta van de Firth of Forth een natuurlijke grens tussen de regio’s Lothian en Fife. De Romeinen wisten reeds dat het niet zo eenvoudig was om deze grens te passeren. Queen Margaret liet in de 11de eeuw een permanente veerbootverbinding oprichten, die de tegenover elkaar gelegen plaatsen South en North Queensferry haar naam gaf. Sinds 1890 overspant de 2,5 kilometer lange Forth Rail Bridge (zie blz. 113) het

ZIE KAART BLZ. 60-61

Op het Bannockburn Battlefield rijdt Robert the Bruce nog steeds te paard.

Algemene informatie over Edinburgh vindt u vanaf blz. 89, een stadswandeling vanaf blz. 91, informatie & tips staan op blz. 104 e.v. en een stadsplattegrond vindt u op blz. 92-93.

Stirling Castle is het stamslot van de Stuarts in de 15de en 16de eeuw. Mary Stuart werd er in 1543 gekroond.

water. De brug is een imposante stalen constructie, die opgenomen is in de UNESCO-lijst van werelderfgoed.

De invalsweg A 90 loopt tot in het centrum van de hoofdstad Edinburgh Een bezoek aan de mooie, heuvelachtige stad met haar historische architectuur, musea en andere attracties vormt een mooie bekroning van de reis. Voor een bezoek aan de stad moet u beslist meerdere dagen uittrekken.