Onderwijs
Creativiteit en innovatie: basis voor onze toekomst Om creatief en innovatief te zijn, moeten we ons brein beter en vooral anders leren gebruiken. Innovatie-expert Dirk De Boe leerde het na zijn veertigste. Vandaag ijvert hij ervoor dat jongeren dit al in het onderwijs leren. In de ideale wereld zijn ook onze Vlaamse ondernemers dan reeds bij dat proces betrokken. Ingenieur elektromechanica Dirk De Boe werkte jarenlang bij Philips. Als R&D-manager zette hij innovatieprogramma’s op. Hij raakte zo bezeten door de creativiteit en innovatie dat hij er in 2013 zijn beroep van maakte. Creativiteit begint bij observatie, zo stelt hij: “Bedrijven moeten beginnen met het observeren en bevragen van hun klanten. Iedereen verbrandt zijn vinger aan de rand van de broodrooster. Bij iedereen valt het wasrek omver. Elke klant lijkt dat te weten, maar niet de ontwerper van het product of de dienst.” Sleutels tot innovatie Dirk De Boe bekwaamde zich in heel wat creativiteitstechnieken. Hij leerde zijn geest openstellen voor wat op hem afkomt. Vandaag wil hij delen wat hij geleerd heeft. Zowel bedrijven (professioneel), als het onderwijs (via zijn vzw) vormen zijn doelpubliek. “Ons brein heeft fantastisch veel mogelijkheden. Maar het is als een wagen met zes versnellingen waarvan je er maar vier gebruikt. Als een organisatie het brein van haar medewerkers beter leert gebruiken en hun ideeën samenbrengt, dan krijgt ze een exponentieel effect. Je moet mensen zowel individueel als collectief anders leren denken en doen.”
“Creatief denken is de sleutel om het verschil te blijven maken in een constant veranderende wereld.” In de bedrijven waar De Boe komt, heerst vaak spraakverwarring rond innovatie: “Op de werkvloer luidt het dat hogerop geen begrip heeft voor de creativiteit van de medewerkers. CEO’s vertellen me dan weer dat de werkvloer niet mee wil. Zo gaan veel nieuwe ideeën verloren. Interne en externe samenwerking is nodig om innovatie te realiseren. De controlerende piramide is in elk geval uit den boze. Er is nood aan bottom-up projecten en specifieke innovatieopdrachten. Bovendien moet er meer zijn dan het louter emotionele zoeken naar nieuwe ideeën. Er dient rationeel over gewaakt dat de ontstane ideeën overleven en de praktijk halen. Daarvoor dien ik bedrijven steeds weer te waarschuwen. Zet de nieuwe denkbeelden om in projecten, volg ze op en giet ze in een structuur.” Onderwijs Ondertussen brengt Dirk De Boe via de vzw EduNext innovatie en creativiteit in het Vlaams onderwijs. Hij schreef er het boek EduNext over en vandaag trekt hij naar het onderwijs met leeravonden en transformatiecoaching: “We hebben de ambitie het Vlaamse onderwijs klaar te stomen voor de toekomst. Onze visie is de leerling het middelpunt te laten zijn van zijn eigen leerproces. Hij moet daarvoor het
30
•
augustus-september
• ondernemen 2018 •
ETION
Dirk De Boe (innovatie-expert)
eigenaarschap krijgen over zijn leren. Dat is voor vele scholen een revolutie, maar ondertussen volgen heel wat instellingen ons stap voor stap. We organiseren leerfestivals waar we best practices tonen en experten zoals Peter Hinssen aan het woord laten. We introduceren zelfsturende teams in de scholen en gaan met de leiding op bezoek bij voorbeeldscholen.” Als bedrijven willen dat afgestudeerden die bij hen aankloppen de juiste skills hebben, moeten zij zelf vroeger in dit leerproces actief zijn. Dat is alvast de visie van de innovatieexpert: “Ondernemers sturen me wel eens wandelen als ik hen hierover aanspreek. Toch ben ik ervan overtuigd dat ze niet vroeg genoeg in dit stadium betrokken kunnen zijn. Ik droom ervan dat in 2025 de jonge afgestudeerden de nodige vaardigheden zullen hebben om als creatief en innovatief medewerker in het werkmilieu te stappen.” Tekst: Patrick Verhoest I Foto: GF
De Boe, Dirk (2017), EduNext, Transformeer je school van binnenuit, Leuven: Lannoo Campus, 202 blz., ISBN 9789401447171. Prijs: € 24,99. www.edunext.be