9789401412711

360 REIZEN PARIJS Kristien In-’t-Ven

Reiservaringen op jouw maat

Inhoud

Inleiding 8 Zo werkt 360° 10 Reizen naar en door Parijs 14 Praktische informatie 18 Parijs in de geschiedenis 24 Parijs in 1 dag 36 Parijs in 2 of 3 dagen 38 Register 346

Top 10

Top 10

Top 10

Parijs bezienswaardig 40

Parijs actief 44

Parijs for kids 48

4

Logeren in Parijs Champs-Élysées en Bois de Boulogne 29 > Louvre en Opéra 30 > Beaubourg, Le Marais en Les îles 30 > Bastille en Bercy 31 > Quartier Latin en Butte-auxCailles 32 > Saint-Germain-des-Prés en Montparnasse 33 > Eiffel en Invalides 33 > Montmartre en Pigalle 34 > Canal Saint-Martin en La Villette 34 > République en Belleville 35

Eten en drinken in Parijs Champs-Élysées en Bois de Boulogne 90 > Louvre en Opéra 120 > Beaubourg, Le Marais en Les îles 154 > Bastille en Bercy 178 > Quartier Latin en Butte-aux-Cailles 208 > Saint-Germain-des-Prés en Montparnasse 238 > Eiffel en Invalides 268 > Montmartre en Pigalle 290 > Canal Saint-Martin en La Villette 314 > République en Belleville 340

Top 10

Top 10

Top 10

Parijs for free 52

Parijs for shopaholics 56

Parijs by night 60 5

Inhoud

Champs Élysées en Bois de Boulogne 64

Beaubourg, Le Marais en Les îles 124 Downtown 78

Bastille en Bercy 158

Saint-Germain-des-Prés en Montparnasse 212 6

Louvre en Opéra 94

Quartier Latin en Butte-aux-Cailles 182

Eiffel en Invalides 244

montmartre en pigalle canal saint-martin en la villette louvre en opéra champs-élysées en bois de boulogne

république en belleville beaubourg, le marais en les îles

saint-germain-des prés en montparnasse eiffel en invalides

bastille en bercy quartier latin en butte-aux-cailles

Montmartre en Pigalle 270

Canal Saint-Martin en La Villette 294

République en Belleville 318 7

Inleiding

‘Mademoiselle?’

Het was midden de jaren 80 en ik was voor de allereerste keer in Parijs. Voor zo veel dingen was het de eerste keer: de Eiffeltoren in het echt zien, maar ook als mademoiselle aangesproken worden. Door een bakker dan nog. Ik twijfelde. Het zag er allemaal even hartverscheurend smakelijk uit. Tot mijn oog viel op een enorme meringue. Dat zoiets echt bestond. Dat je zo’n krokante wolk van frivoliteit (en ook wel wat suiker en ei) echt kon opeten. Dat was … Parijs, besloot ik.

Dus mompelde ik iets van merci en au revoir en wandelde met meringue en al het plein voor het Centre Pompidou op. Daar gebeurden allerlei dingen waar mijn 15-jarige mond van openviel.

Iemand was aan het moonwalken op muziek van The Art of Noise, een ander aan het jongleren en wat verderop zat er eentje didgeridoo te spelen. De omliggende terrassen zaten vol met

8

koffiedrinkende en uitbundig keuvelende mensen. Het was de tijd van de schoudervullingen, de platinablonde kapsels mét uitgroei en de pijnlijk krappe broeken. Het was geen gezicht. Maar wel in Parijs.

Sindsdien ben ik er zo vele keren geweest dat ik de tel al lang kwijt ben. Telkens als ik in het Gare du Nord van de Thalys stap, weet ik hoe laat het is. Meestal 11.38 u, maar meer nog: tijd voor Parijs. Tijd om uren te flaneren door straten en steegjes, om geweldig lekkere dingen te eten, om naar mensen te kijken, om geraakt te worden, om van alles te voelen dat ik thuis niet voel.

Natuurlijk heeft Parijs ook een ander gezicht. Er zijn de vele verkeersinfarcten, de toeristenvallen, de problemen eigen aan een plek waar miljoenen mensen samenleven. Om nog te zwijgen van de stuitende kloof tussen degenen die met hun derrière in de boter zijn gevallen, en de vele anderen die elke dag weer moeten knokken om te overleven. Naar die kant hoef je niet op zoek te gaan: die is er.

Maar er is zoveel meer. In geen enkele andere stad ligt de schoonheid in zulke royale hoeveelheden voor het oprapen. Nergens druipt de charme zo van de straatstenen als in Parijs. En wat mooi is: het staat niet stil. Ondanks 2000 jaar geschiedenis, is het ook een stad die bougeert, vernieuwt, zoekt en verrast.

Alle plekken die ik op mijn kilometerslange tochten ontdekte en herontdekte, zullen daar hopelijk van getuigen. Bonne route! En vergeet niet af en toe een meringue te eten.

Een grote merci aan mijn kinderen Felix en Lucy, voor hun medewerking aan de Parijse kinderactiviteiten in dit boek en hun inspirerende kijk op de dingen, aan Vincent (T.E.L.S.D.M.V.), aan mijn mama voor haar stapels knipsels én de biografie van Simone de Beauvoir die ik op mijn 20ste van haar cadeau kreeg en aan le papa voor zijn waakzame oog. Grote dank aan al mijn Parijse en Belgische tipgevers die zo sympathiek waren om hun geliefde plekken te delen.

Dankjewel ma chère Kristina! En dankjewel Eric, Claire, Cathérine, Int, Ineke, Meije, Cindy en Pierre. Dankjewel natuurlijk ook aan Beatrice voor het vertrouwen, aan Anne voor het goede redactiewerk en aan Greetje, die dit boek voorzien heeft van fijne foto’s.

Kristien In-’t-Ven

9

Zo werkt 360°

360° zorgt voor persoonlijke reisassistentie in elke fase van jouw reistraject :

1 Informatie & inspiratie Ontdek wat je bestemming voor jouw interesses te bieden heeft

360 REIZEN 2 Organisatie & simulatie Stippel jouw persoonlijk reisplan uit op basis van je eigen interesses

10

3 Ondersteuning onderweg Verken je bestemming met realtime gps-ondersteuning en offline kaarten in je smartphone

1 DE 360° REISGIDS De reisgids is het hart van de 360° aanpak. Hij bevat alle informatie en inspiratie, overzichtelijk voorgesteld en ingedeeld in zes interessecategorieën:

bezienswaardig

actief

for kids

for free

for shopaholics

by night

Elke categorie heeft zijn eigen top 10 en fungeert als leidraad om makkelijk te navigeren door de informatie van de verschillende stadsdelen.

Handige wijkkaarten bundelen de besproken items en dankzij de kleurencodering merk je meteen of die voor jou interessant zijn.

2 DE 360° DIGITALE REISPLANNER Met de reisplanner stippel je in enkele minuten je ideale en hoogstpersoonlijke reisprogramma uit. Op basis van je reisdatum, verblijfsduur en interesses krijg je een volledig plan voorgesteld.

Niet alleen selecteert de planner voor jou de bezienswaardigheden en activiteiten die het meest aanleunen bij je interesses, hij houdt zelfs rekening met openingsuren, bezoekduur en de nodige tijd om je van het ene punt naar het andere te verplaatsen.

11

Zo werkt 360° 

vervolg

Zo ga je te werk: > Je begint met het plannen op www.360gradenreizen.com Je kiest je bestemming en meteen krijg je een eerste reisplan voorgesteld. > Vervolgens kun je in het profileringsmenu meer voorkeuren kenbaar maken, zoals de geplande reisdata, je uitvalsbasis en het tempo waarin je de stad wil bezoeken.

Op een puntenschaal geef je aan hoe belangrijk elk van de interessecategorieĂŤn voor je is. De planner zal hiermee rekening houden en je reisplan aanpassen. > In de menubalk vind je alles terug wat interessant is in de context van je reis: jouw interesses, hotels, restaurants en transportmogelijkheden. > Bezienswaardigheden en activiteiten die je minder interesseren, kun je deleten en andere die je absoluut niet wil missen, kun je toevoegen aan je reisplan. De planner zal controleren of een bijkomend bezoek haalbaar is en eventueel een deel van je reisplan herschikken. > Als je vindt dat je reisprogramma helemaal op punt staat, kan je het opslaan om er eventueel later nog wat aan verder te sleutelen. Maar je kunt het reisplan ook printen, als link in je mailbox ontvangen en delen met je vrienden.

12

3 DE 360° MOBIELE APPLICATIE > Sluitstuk van de 360° reisaanpak is de gratis mobiele applicatie.

Deze is zowel voor iOS als Android beschikbaar.

Je vindt er alle informatie terug over adressen en bezienswaardigheden op je bestemming. Deze informatie kun je zowel per categorie doorbladeren als op basis van je geografische positie. > Ook jouw persoonlijke reisplan dat je met de 360° reisplanner hebt aangemaakt, kun je gemakkelijk naar je smartphone exporteren om onderweg te gebruiken. > Je kunt jouw programma zowel in lijstvorm als op de kaart bekijken. Op de kaart heb je eveneens gpsondersteuning zodat je makkelijk je weg vindt.

www.360gradenreizen.com 13

Champs-Élysées en Bois de Boulogne

Bezienswaardig 66 14

Actief 80

For kids 82

Grandeur, ostentatieve luxe en brede lanen, met als hoogtepunt de avenue der avenues: die van de Champs-Élysées. In deze wijk kijk je je ogen uit, van gigantische boetieks van peperdure merken zoals Louis Vuitton en Guerlain, tot de elegantie van het Parc Monceau waar Proust graag een frisse neus haalde en de met veel egards omgeven ambtswoning van de president, het Palais de l’Élysée. Tussendoor ontdek je pareltjes van kleine musea, ver van de toeristenmassa en de grote schijnwerpers, die je een heel ander Parijs laten zien. In het westen zorgt de enorme groene long van het Bois de Boulogne ervoor dat de stad kan ademen. In het uitgestrekte bos waar menig vooraanstaand Parijzenaar zich ’s ochtends wakker jogt, valt ook voor kinderen heel wat te beleven.

Eten en drinken 90

For free 84

For shopaholics 86

By night 88 15

bezienswaardig

360 champs-élysées en bois de boulogne > bezienswaardig

bezienswaardig 01

Grand Palais

3, Avenue du Général Eisenhower, 75008 Parijs > Er zijn ook ingangen langs Avenue Winston Churchill en Place Clemenceau > Franklin D. Roosevelt of Champs-ÉlyséesClemenceau > 01.44.13.17.17 > variëren in functie van de tijdelijke tentoonstellingen > € 10 (afhankelijk van de tentoonstelling) > Kaart B3 > www.grandpalais.fr

Net als Musée d’Orsay is dit een overblijfsel van de Wereldtentoonstelling van 1900. Het Grand Palais werd, samen met het Petit Palais en de Pont Alexandre III, gebouwd in volle 16

belle époque en getuigt met zijn constructie van glas, smeedwerk en steen van de bijzonder esthetische stijl van deze periode.

Het gebouw doet na grondige renovaties weer dienst als hal voor grote kunsttentoonstellingen en retrospectieves. Je kunt er terecht voor degelijke, groots opgezette expo’s rond kunstenaars zoals Monet of Chagall, maar ook voor thematische expo’s over bijvoorbeeld mode en decoratie tijdens het Tweede Keizerrijk. Verder zijn er filmvoorstellingen, muziekfestivals, mode-evenementen... In het kielzog van de tentoonstellingen worden ook thematische workshops voor kinderen georganiseerd.

champs-élysées en bois de boulogne > grand palais · palais de l'Élysée

02

Place de la Concorde

75008 Parijs > Concorde > Kaart B3

Dit magnifieke plein werd in 1763 ingehuldigd en was een idee van Louis XV, die er zijn standbeeld liet plaatsen. De fonteinen werden pas in 1836 toegevoegd, net als de obelisk. Tijdens de Franse Revolutie werd het plein omgedoopt tot de Place de la Révolution. De fameuze onthoofding van Louis XVI in 1793 had hier plaats. Ook Robespierre belandde op dit plein onder de guillotine. De beroemde obelisk van Luxor vult het hart van het plein en is met zijn gouden punt al van veraf te zien.

Het was een geschenk van de onderkoning van Egypte, Mehemet Ali. Aan dit plein ligt het Jeu de Paume, dat dienstdoet als tentoonstellingsruimte voor hedendaagse beeldende kunst. • zie ook blz. 84

03

Palais de l’ Élysée

55, Rue du Faubourg Saint-Honoré, 75008 Parijs > Champs-Élysées-Clemenceau > Kaart A3 > www.elysee.fr

Dit is de residentie van de Franse president.

Het statige pand was oorspronkelijk een hôtel particulier dat in opdracht van Henri-Louis de la Tour d’Auvergne werd opgetrokken tussen 1718 en 1722. Later kwam het in handen van markiezin Madame de Pompadour. Ook Napoleon verbleef er af en toe. Vanaf 1815 werd het Élysée staatseigendom, nadat Napoleon troonsafstand had gedaan. In 1848 werd het voor het eerst als ambtswoning toegewezen aan de president en dat is sindsdien zo gebleven.

17

champs-élysées en bois de boulogne > plattegrond

Lon gch a

mp

s

er

um l Do

ne

Rue Av en ue oua rd du Pr és ide nt

in

Se s

Qu Av ai L en ou ue is B de lér Ve iot rsa ille

int -Ex up éry uP rés ide nt Ro os ev

ra ss e

id

re Fau élix eF nu e Av

Balard

Bo

Sa ai

Qu a

18

elt

Ru eC ha rdo

nL

Av. ag Moz ac art he

e

Bl

het

Suc

leva rd Bou Boule vard Mura t

Te r

Qu

nu Ave

Rue C .

s

nt

ailla rd V oua e Éd

Zola Avenue Émile Ru ed el aC on ve nti on Citroën d Rue Balar

D

Parc André

oi

Bo

ule va rd Ex Exelmans e s lman Porte de ille s rs a Route de e Saint-Cloud V la Reine de . v A

11

Javel/André Citroën

Lin

Rue Molitor

e

Porte d’Auteuil

Jardins du Champ de Mars

Ru

euil Avenue de la Porte d’Aut

R Ra ue ffe t

13

Porte de Sèvres

ule var d

n t-Oue Avenu e

de Sain

Sei Ke n

nu y Ave e Pass Rue d gres e In R r u u u e Sin A ven éjo s u ger yn Porte de Passy Bea Ra . de Rue vd du R ane lagh Jasmin

Avenue de l’Hippodrome

16

Jardin des Tuileries

09

au eP

Saint-Lazare

R

dy

Place du Trocadéro

04

Champs-Élysées

Avenue Trocadéro G. Man del

Bo

Porte de la Muette

Bois de Boulogne

l

Bo d’In ulevard kerm ann

ule var dP Bou éri lev ph ard éri Lan qu e nes

de

Victor Hugo

he

oc

.H Av

Poincaré

Lac Inférieur

C

Av. N ie

lev ar d Bo u

Bois de Boulogne

Rue

me Ro de

Lo

es rb

de

Parc Monceau

Place Charles de Gaulle

d Raymon Avenue

ée

All

ch

Fo Avenue Porte Dauphine

Rue

re nd ge Le .

R La Fourche

e sh

mp

ha ngc

15

A re Ru venue de Place de Clichy rei Malesherbes Villie ed Pé rs rs eP s ou ard d. de ron 25 em lev Villers Blvtignolles y u D Ba re Bo Rome ier P 17 e 24 Courcelles Ru Monceau

Av Porte Maillot Gra enue nde de Arm la ée

de Avenue Malakoff

B

B

Brochant d Péreire Boulevar

ale

14

ou

M rd va ule

Porte Maillot

20

ier

rth

Be

Bo

du R oule

ard lev

32

Vic tor

Square George Brassens

R. d’Amsterdam

Le cle rc

Gé né ra l

Q u

e in

du

Se

s urè

Les Sablons

t

ulle

n rsa

Ave nue

Ga

ue

de

Bineau

eG

les

ti

go

ce

le P eret

Porte de Champerret

Ru

éné ral Kœ nig

n Ja

Hu

ran le F

o ug

eA chil

eC har

Bo ule va rd du G

Jea

Porte d’Asnières

ato

rH

Ave nu Ave nu

rtre Ma

or ct Vi

An

to Vic Boule vard d e

es ièr

ess

.B Porte de Clichy Av lvd .d B eC lic hy

e Ru

e Ru

d var ule

Esplanade de La Défense

t

ele

ich

ai M

Qu

Bo

12 Place de La Défense

M er m

13

Rue

n rdu Ve de rd

A La Défense

en id és Pr ai

au tP

ne Sei

u e ai d ffr Qu hal Jo c aré

ou lD

rd leva Bou

12

va ule Bo

11

ne

champs-élysées en bois de boulogne > plattegrond

non

u d’A Rue que sse a

ny arig eM

ysé

e

ed

el

’Él

Ave nu

ne

our gS

t.-H

ono

Bois sy d ’A

abr

iel

Rue

ps

Ély sée

it

s

Avenue Du tu

23

ngla

s

ré

Place de la Concorde 02

02

rde

Cours la Reine

Pont Alexandre III

de

la C onc o

31

Quai d’Orsay

Pon t

19

eG

Rue de l’Univer sité

Assembée Nationale Rue de l’Université

Esplanade des Invalides Ru

rville

Bourg ogne

ain

t-D

om

de

Gre

nell

Varenne

Rue

iniq

Rue

Rue d e

Rue

lides

Avenue de Tou

eS

de V aren

ne

Rue V anea u

el aM r Maubourg otte

Place des Invalides

Place Vauban

es

urè

uF aub

Ru ed

Av enu

uC irq ue ed

Ru

ill

Avenue W. Chu rch

01

Av .d

eC he ver t

qu

eM atig

erm oz nM Jea Ru e

Boulevard la Tour

-P icq ue

Du

eS

R. d

Ave nu ham

Boulevard des Inva

ue

Boulevard La Tou

Av en

iel

Av. du Géneral Eisenhower

t

ot te M Av . la

et

Ru

Ch A ar ven les u Ri e sle r

qu

-P icq u

et

va rd

ou

J. B

ue

Av en

aix es eD

ivier

Duv

Ru

Rue

Jardins du Champ de Mars

uet

Bosq

n

ue Aven

ratio

et de Rue sition po l’Ex

Féd é

u Bosq

D

de la

École Militaire

03

Rue de Constantin e

Ron

an lar

u

ue Aven

Rue

Av de S enue elve s

M ar b

Rue de Marign a Rue M

ndrie

na Ié

d’

el lée an Al sch De P.

nt Po

ité ivers l’Un i usse de ua anco-R suy Q Rue Av. Fr Rue ttes Av Mon lentin RuE. Va en Rue de inique eD ue int-Dom .d de Rue Sa eL og Av la B es en ou rd Re ue l clu Em onn La Tourffe s ile ais Ei enelle Mauborg Eiffeltoren tave A A Rue de Gr Av s na v e u nu to en G le ue e ue de Fr en an la Av ce Av Bo Mars en ur s de ue do amp de nn R. du Ch Place Su ai s ffr Jacques Rueff en

Pi Ave er n Av re ue Lo en ti ue Ch ar les Flo

abr

Avenue du Maréchal Galliéni

Rapp

uf

Rue icot N Jean

La age Pass

Avenu e

Jay

Rue de l’Université

ed

Invalides

Maubourg

Ru

eM on ce au

ed Ru to n eW as hi ng

inc oln eL Ru

ed eC ha

Ru e

no

Ba ss a

Ru e

Ru

o

as sa n

eB ed Ru

lée ali eG

Ru

de

illo t

eK lé Rue ber la P éro use

Ave nu

na ’Ié Av en ue d

Seine

Ru

Champs-Élysées/ Clemenceau 22 Ave nue des C

Pont des Invalides

Cours Albert Premier

Rue Surco

Avenu Nations e des Unies

Rue Bayard

e ue J

s

Place François Premier

ou an G

Quai d’Orsay

l an Br

t

on

M

rbe

ue

en Av

ier

Avenue Franklin D. Roosevelt

sP re m

e

jon

Rue Cognacq

hamps sC

Franklin D. Roosevelt n aig

eG

épine

Rue Roqu

she

s

Ave nu

oint de dP

vre nthié

de Pe

n

ale

Ély sée

Rue

ssman

mbacérés

ps

27

28

29

08

Rue Ca

am

oétie

la B

Rue

Rue de Miromesnil

Saint-Philippetie du-Roule ée olis uC ed Ru

oré

Avenue Franklin D. Roosevelt

ço i

int -H

on

y

Champs-Élysées

Alma/ Marceau

y

C

eF ra n

ot ar

de

21

k Yor New

Ru

R

Pont de l’Alma

un M de

e enu Av

10

30

elle ser Pas ebilly D

t er

lb

A ue en Av

l

ne

res eF

Ru

de la Rue tention u Man

Place d’Iéna

u en Av Wilson Avenue du Président

e

uf

tM

gchamp

Iéna

Rue sse rou Deb

Rue de Lon

re ier eP

Ch rre

Ch

rd Hau

Miromesnil

Sa

oé

la B

e Ru es

n

en

ère ssi

oi

et

urg

dr

B P. ue PonR thie u

u r e d do Ru cca Bo

e

ed

Ru

ie rb Se R de G. B ue ize ier m t e Pr

Av enu

o arr

Pie

bo

au

de

ed

lém eC

eB

06 06

e Ru

Avenue Georges V

Ru

Ru ck e Fre be yc in Lü

Marceau Avenue

miral Rue de l’A d’Estaing

B

x

ed

Ru

Place des États-Unis

lilée

Ga

ou

eG

Ru

ello y

amelin Rue H sière Bois

Rue

ud

uF au

is to

ira

lé ali

ed

rri Rue

Bouleva

nn Boulevard Haussma

r ’A

nG

05

Ru

e eB

Ru

3

26

ed Ru

ea

e

de B

Avenue Georges V

eJ

Rue

eau arc eM

Ru

ais

enu Av

a

Kléber

nn me La

to Vic

én Avenue d’I

ue

e Ru

de Avenue Rue Lor dB yro n Ave nue des Cha mp sÉ lys Ru ées eV ern et George V

Charles de Gaulle/ o Étoille ug rH

en Av

18

d Friedlan

07 Arc de Triomphe

Av. Foch

A

Wa gra m Av. de

Place Charles de Gaulle

2

d. M Blv

A Gravenue nde de Arm la ée

e ch Ho ue en v A Rue Beau jon

sées Ély

1

ne

Rue de Babylone

19

e

ue

las

Ca

ses

bezienswaardig

04

Musée Nissim de Camondo

63, Rue de Monceau 63, 75008 Parijs > Monceau of Villiers > wo.-zo. 10.00-17.30 u > € 9 > Kaart B13 > www.lesartsdecoratifs.fr

Net als het Musée Cernuschi komt dit museum uit op het Parc Monceau. De schatrijke bankiersfamilie de Camondo nam hier in 1871 haar intrek. Moïse de Camondo, zoon van Nissim, erfde de villa van zijn ouders in 1911. Hij liet ze grondig verbouwen en voorzag ze van een aantal – voor die tijd – erg moderne toevoegingen. Korte tijd later echter sloeg het noodlot toe: zijn zoon, die net als zijn grootvader Nissim heette, kwam als gevechtspiloot om tijdens de Eerste Wereldoorlog. Moïse zette zijn professionele activiteiten stop en liet in 1935 zijn huis met inboedel na aan de Franse overheid. Ook de rest van de familie was een droevig lot beschoren: ze stierven in het concentratiekamp Auschwitz. Op de bovenste verdieping van het museum kom je meer te weten over de tragische lotgevallen van de familie de Camondo. Hun fabelachtige rijkdom heeft hen weinig geluk gebracht, om het nog zacht uit te drukken. Het woonhuis is werkelijk adembenemend, met zijn weelderige salons, slaapkamers, badkamers, bibliotheek en bureau. Ook de keuken – met charmante tegelvloer – op de benedenverdieping, waar het personeel ongetwijfeld copieuze maaltijden bereidde, is het bekijken waard. In alle ruimtes van het huis zijn kunstvoorwerpen te bewonderen, van meubels en tapijten tot bustes en schilderijen. Dit is een uniek museum, dat bij het beste hoort wat deze buurt te bieden heeft.

20

05

Musée Jacquemart-André

158, Boulevard Haussmann, 75008 Parijs > Miromesnil > 01.45.62.11.59 > dag. 10.00-18.00 u > museum en tijdelijke tentoonstelling: € 17 (met audiogids) of € 14 (zonder audiogids) > Kaart A2 > www.musee-jacquemart-andre.com

De entreeprijs is pittig, maar dit is wel een juweel van een museum. Het ‘huis’ van het welgestelde echtpaar mevrouw Jacquemart en meneer André doet dienst als somptueus decor voor de uitgebreide kunstcollectie die ze in de loop van hun leven bij elkaar kochten.

De hier aanwezige werken zijn niet van de minste. Franse schilder- en beeldhouwkunst van David, Chardin, Fragonard en Pigalle,

champs-élysées en bois de boulogne > musée nissim de camondo · avenue des champs-élysées

kunst uit de noordelijke en zuidelijke Nederlanden, met Rembrandt en Van Dyck, en ook de Engelsen zijn vertegenwoordigd met twee werken. De uitgebreide afdeling Italiaanse renaissance pakt uit met kleppers zoals Botticelli, Canaletto, Tiepolo, Carpaccio, Bellini en Mantegna. Het hôtel particulier dateert van de jaren 1870-80 en is met zijn luxueuze zalen en salons op zich al een bezoek waard.

Val gerust in zwijm bij het bekijken van la chambre de Madame in Louis XV-stijl. Reken voor de vaste collectie op anderhalf uur. Ook de tijdelijke tentoonstellingen die het museum organiseert, zijn de moeite. En vergeet zeker niet binnen te wippen in de theesalon van het museum, zie blz. 92.

06 Avenue des Champs-Élysées 75008 Parijs > Champs-Élysées-Clemenceau, Franklin D. Roosevelt, George-V of Charles-de-Gaulle-Étoile > Kaart A2 > www.champselysees.org

De beroemde avenue die de Place Charles-deGaulle met de Place de la Concorde verbindt, hoort bij de iconische beelden van Parijs. Hij vormt het hart van de Axe Historique, die in totaal zo’n 10 km lang is en tot aan de Grande Arche de la Défense loopt. De Champs-Élysées heeft een lange geschiedenis. Begin 17de eeuw werd in opdracht van Maria de Medici vanaf de Jardin des Tuileries een lange laan in oostelijke richting aangelegd. André le Nôtre - de land21

bezienswaardig

schapsarchitect die ook de tuinen van Versailles op zijn cv mocht schrijven – stond in 1670 in voor de heraanleg. Hij trok de centrale laan, toen Grand-Cours genoemd, verder door. Begin 18de eeuw kreeg de laan zijn huidige naam, een referentie naar de Griekse mythologie, en ontpopte zich tot geliefde en elegante promenade. In 1828 kwam de Champs-Élysées in het bezit van de stedelijke overheid en werd hij verfraaid met tuinen, brede voetpaden, lampen en fonteinen. Hiermee werd zijn reputatie als de plek bij uitstek om te flaneren en gezien te worden bestendigd. Elk jaar op 14 juli, de Franse nationale feestdag, trekt een militaire parade over de Champs-Élysées, onder het toeziend oog van de Franse president. En natuurlijk is deze laan elke zomer ook het glorieuze, kippenvelbevorderende eindpunt van de Tour de France. • zie ook blz. 86

22

07

Arc de Triomphe

Place Charles de Gaulle, 75008 Parijs > Charles de Gaulle-Étoile; je komt bij het monument via de ondergrondse tunnel die uitkomt op de Avenue de la Grande Armée, te bereiken via de uitgang van metrohalte Wagram > apr.-sept.: dag. 10.00-23.00 u, okt.-maart: 10.00-22.30 u > € 9,50 > Kaart A1 > www.arc-de-triomphe.monuments-nationaux.fr

De massieve, neoclassicistische triomfboog die Napoleon Bonaparte ter meerdere eer en glorie van zijn leger (en van zichzelf) liet optrekken, is met zijn 50 m hoogte een van de grootste ter wereld. De bouw ervan begon in 1806, maar het was pas in 1836 dat dit sterke staaltje van op de Romeinse keizers geïnspireerde overwinningsarchitectuur werd afgewerkt. De grote idealen van de Franse Revolutie ten spijt zat er toen alweer een koning

champs-élysées en bois de boulogne > arc de triomphe

op de troon: Louis-Philippe I. Napoleon maakte de Arc de Triomphe dus nooit in zijn volle glorie mee, hij stierf immers in 1821, tijdens zijn ballingschap. Het ontwerp is van Jean-François Chalgrin, de man die ook het Collège de France, het Palais de Luxembourg en de Église Saint-Sulpice heeft gebouwd. Deze stierf dan weer in 1811, dus net zoals Napoleon maakte ook de architect de afwerking niet mee. Het was Guillaume Abel Blouet die de Arc uiteindelijk voltooide, op basis van het ontwerp van Chalgrin. De sculpturen op de pilaren zijn van de hand van François Rude, Jean-Pierre Cortot, Antoine Etex en Jean-Jacques Pradier. Aan de binnenkant staan de namen van de 558 generaals die vochten voor Frankrijk. De onderlijnde namen zijn diegenen die op het slagveld het leven lieten. De eeuwige vlam bij het Graf van

de Onbekende Soldaat, ter herdenking van alle Franse soldaten die ooit voor hun vaderland gesneuveld zijn, werd in 1923 voor het eerst aangestoken en brandt sindsdien onafgebroken. Elke avond om 19.30 u wordt ze weer aangewakkerd. De top van het gebouw is enkel bereikbaar via een trap met 284 treden. Vanaf de top heb je een machtig uitzicht op de Axe Historique, die zich uitstrekt van het Louvre tot de zakenwijk La Défense. De vroegere Place de l’Étoile kreeg in 1970 de naam van Charles de Gaulle, die van 1959 tot 1969 president van de Franse Republiek was. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog leidde hij als generaal het Franse leger. Op het naar hem genoemde plein komen maar liefst 12 lanen uit, wat het tot een van de meest hectische en gevaarlijke kruispunten van Parijs maakt.

23