g5*h76(/ d$7,ù0$ <g1(7ø0ø 9( 7h5.ø<( &80+85ø<(7 0(5.(= %$1.$6,¶1$ <g1(/ø. %ø5 8<*8/$0$
øVD 8<6$/
8]PDQOÕN <HWHUOLOLN 7H]L
7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ øQVDQ .D\QDNODUÕ *HQHO 0 G UO ÷ $QNDUD ùXEDW
g16g=
%X oDOÕúPDQÕQ KD]ÕUODQPDVÕ YH DQNHWLQ GH÷HUOHQGLULOPHVL DúDPDVÕQGD
VDPLPL LOJLVLQL YH GHVWH÷LQL HVLUJHPH\HQ oDOÕúPDPÕ VDEÕUOD RNX\DUDN EDQD
\RO J|VWHUHQ GDQÕúPDQÕP +DFHWWHSH hQLYHUVLWHVL (GHEL\DW )DN OWHVL 3VLNRORML
%|O P g÷UHWLP h\HVL 'Ro 'U &DQDQ (5*ø1¶H DQNHW oDOÕúPDVÕQD NDWÕODQ
YH VRUXODUÕ LoWHQOLNOH \DQÕWOD\DQ 7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ
oDOÕúDQODUÕQD WHúHNN UOHULPL VXQDUÕP
øVD 8<6$/
L
ødø1'(.ø/(5
6D\ID 1R
ÖNSÖZ................................................................................... L
ødø1'(.ø/(5 LL
7$%/2 /ø67(6ø Y
ù(.ø/ /ø67(6ø YL
*5$)ø. /ø67(6ø YLL
.,6$/70$/$5 /ø67(6ø YLLL
(. /ø67(6ø L[ ÖZET.......................................................................................................[
$%675$&7 [LL
*ø5øù
%ø5ø1&ø %g/h0
d$7,ù0$ .$95$0,
dDWÕúPDQÕQ 7DQÕPÕ
dDWÕúPD\D <|QHOLN .XUDPVDO <DNODúÕPODU *HOHQHNVHO <DNODúÕP
'DYUDQÕúVDO <DNODúÕP
(WNLOHúLPFL <DNODúÕP
dDWÕúPD 6 UHFL
gUJ WOHUGH dDWÕúPD 7 UOHUL dDWÕúPD\D 7DUDI 2ODQODUD *|UH <DSÕODQ 6ÕQÕIODQGÕUPD %LUH\ øoL dDWÕúPD
%LUH\OHU $UDVÕ dDWÕúPD
*UXS øoL dDWÕúPD
*UXSODU $UDVÕ dDWÕúPD
øúOHWPHOHU $UDVÕ dDWÕúPD
dDWÕúPDQÕQ 1LWHOL÷LQH *|UH <DSÕODQ 6ÕQÕIODQGÕUPD
LL
øúOHYVHO dDWÕúPDODU
øúOHYVHO 2OPD\DQ dDWÕúPDODU
dDWÕúPDQÕQ gUJ W øoLQGHNL <HULQH *|UH <DSÕODQ
6ÕQÕIODQGÕUPD 'LNH\ dDWÕúPD
<DWD\ dDWÕúPD
(PLU .RPXWD YH .XUPD\ dDWÕúPDVÕ
2UWD\D dÕNÕú ùHNOLQH *|UH <DSÕODQ 6ÕQÕIODQGÕUPD 3RWDQVL\HO dDWÕúPD
$OJÕODQDQ dDWÕúPD
+LVVHGLOHQ dDWÕúPD
$oÕN dDWÕúPD
dDWÕúPDQÕQ 1HGHQOHUL 6ÕQÕUOÕ .D\QDNODUÕQ 3D\ODúÕPÕ
*|UHYOHUDUDVÕ .DUúÕOÕNOÕ %D÷ÕPOÕOÕN
øOHWLúLPH øOLúNLQ 1HGHQOHU
6WDW )DUNOÕOÕNODUÕ
'H÷LúLP YH %HOLUVL]OLN
gG O YH 7HúYLN 6LVWHPOHUL
<HWNL YH 6RUXPOXOXNODUGDNL .DUÕúÕNOÕNODU
2UJDQL]DV\RQXQ % \ NO ÷
<|QHWLP %LoLPLQGHNL )DUNOÕOÕNODU
%LUH\VHO 'DYUDQÕúODUD øOLúNLQ 1HGHQOHU .LúLVHO )DUNOÕOÕNODU
(QJHOOHPH
'H÷HU YH øQDQo )DUNOÕOÕNODUÕ
dDWÕúPDQÕQ gUJ W h]HULQGHNL (WNLOHUL 2OXPOX (WNLOHUL
2OXPVX] (WNLOHUL
dDWÕúPD YH %LULP 3HUIRUPDQVÕ øOLúNLVL
LLL
ø.ø1&ø %g/h0
d$7,ù0$ <g1(7ø0ø
Problem Çözme..................................................
8]ODúPD
=RUODPD 2.4. KaçÕQPD
8\PD
'L÷HU 6WUDWHMLOHU ho QF 7DUDIÕQ 0 GDKDOHVL
gUJ W Q <DSÕVÕQGD YH øúOH\LúLQGH <DSÕODQ 'H÷LúLNOLNOHU
.D\QDNODUÕQ $UWWÕUÕOPDVÕ
dDWÕúPD .RQXVXQGD 7 UNL\H¶GH <DSÕOPÕú $PSLULN dDOÕúPDODU hdh1&h %g/h0
<g17(0 9( %8/*8/$5 3.1. Evren ve ÖrQHNOHP
$QNHW )RUPXQXQ +D]ÕUODQPDVÕ YH 'D÷ÕWÕOPDVÕ
9HULOHULQ $QDOL]L YH <RUXPODQPDVÕQD øOLúNLQ %LOJLOHU
%XOJXODU )DNW|U $QDOL]LQH øOLúNLQ %XOJXODU
* YHQLOLUOLN ' ]H\OHULQH øOLúNLQ %XOJXODU
(OH $OÕQDQ 'H÷LúNHQOHU $UDVÕQGDNL øOLúNLOHU
'HPRJUDILN 'H÷LúNHQOHULQ ' ]H\OHUL $UDVÕQGDNL
.DUúÕODúWÕUPDODU 'g5'h1&h %g/h0
6218d 9( g1(5ø/(5 KAYNAKÇA............................................................................................
(./(5
LY
7$%/2 /รธ67(6รธ
6D\ID 1R
7DEOR gUJย WVHO dDWร รบPD .RQXVXQGD *HOHQHNVHO YH 0RGHUQ <DNODรบร PODU
7DEOR dDWร รบPD <|QHWLP 7DU]ร Qร Q .XOODQร OPDVร Qร Q 8\JXQ 2OGXรทX .RรบXOODU 7DEOR $QNHWL <DQร WOD\DQODUร Q dDOร รบWร NODUร %LULPOHUH *|UH 'Dรทร Oร Pร 7DEOR $QNHWL <DQร WOD\DQODUร Q 8QYDQODUD *|UH 'Dรทร Oร Pร
7DEOR $QNHWL <DQร WOD\DQODUร Q <Dรบ &LQVL\HW (รทLWLP 'XUXPX 0HGHQL 'XUXP YH +L]PHW 6ย UHOHULQH *|UH 'Dรทร Oร Pร
7DEOR dDWร รบPD <RรทXQOXรทX gOoHรทLQH 8\JXODQDQ )DNW|U $QDOL]L 6RQXoODUร
7DEOR &URQEDFK $OSKD .DWVD\ร ODUร 7DEOR %HWLPVHO รธVWDWLVWLNOHU YH gOoHNOHULQ $OW %R\XWODUร $UDVร QGDNL 3HDUVRQ .RUHODV\RQ .DWVD\ร ODUร 7DEOR gOoHNOHUH รธOLรบNLQ 2ODUDN (YOL YH %HNDUODUร Q (OGH (WWLNOHUL 2UWDODPD 6WDQGDUW 6DSPD YH W 7HVWL 6RQXoODUร
7DEOR gOoHNOHUH รธOLรบNLQ 2ODUDN .DGร Q YH (UNHNOHULQ (OGH (WWLNOHUL 2UWDODPD 6WDQGDUW 6DSPD YH W 7HVWL 6RQXoODUร
7DEOR gOoHN 3XDQODUร Qร Q +L]PHW 6ย UHOHULQH *|UH $129$ 6RQXoODUร
7DEOR gOoHN 3XDQODUร Qร Q 3HUVRQHOLQ +L]PHW 6ย UHOHULQH *|UH 2UWDODPDODUร
7DEOR gOoHN 3XDQODUร Qร Q 3HUVRQHOLQ <Dรบ *UXEXQD *|UH $129$ 6RQXoODUร
7DEOR gOoHN 3XDQODUร Qร Q 3HUVRQHOLQ <Dรบ *UXEXQD *|UH 2UWDODPDODUร
7DEOR gOoHN 3XDQODUร Qร Q 3HUVRQHOLQ 8QYDQODUร QD *|UH $129$ 6RQXoODUร
7DEOR gOoHN 3XDQODUร Qร Q 3HUVRQHOLQ 8QYDQODUร QD *|UH 2UWDODPDODUร
7DEOR gOoHN 3XDQODUร Qร Q 3HUVRQHOLQ gรทUHQLP 'XUXPODUร QD *|UH $129$ 6RQXoODUร 7DEOR ร lรงek 3XDQODUร Qร Q 3HUVRQHOLQ %LULPOHULQH *|UH $129$ 6RQXoODUร
Y
ù(.ø/ /ø67(6ø
6D\ID 1R
ùHNLO dDWÕúPD 6 UHFL ùHNLO -RKDUL 3HQFHUHVL ùHNLO dDWÕúPD YH %LULP 3HUIRUPDQVÕ øOLúNLVL ùHNLO dDWÕúPD <|QHWLP 6WUDWHMLOHUL øoLQ øNL %R\XWOX 0RGHO
YL
*5$)ø. /ø67(6ø
6D\ID 1R
*UDILN $QNHWL <DQÕWOD\DQODUÕQ 8QYDQ *UXSODUÕQD *|UH < ]GHOHUL
*UDILN $QNHWL <DQÕWOD\DQODUÕQ <Dú *UXSODUÕQD *|UH < ]GHOHUL
*UDILN $QNHWL <DQÕWOD\DQODUÕQ &LQVL\HWH *|UH < ]GHOHUL
*UDILN $QNHWL <DQÕWOD\DQODUÕQ (÷LWLP 'XUXPODUÕQD *|UH < ]GHOHUL
*UDILN $QNHWL <DQÕWOD\DQODUÕQ 0HGHQL 'XUXPODUÕQD *|UH < ]GHOHUL
*UDILN $QNHWL <DQÕWOD\DQODUÕQ +L]PHW 6 UHOHULQH *|UH < ]GHOHUL
YLL
.,6$/70$/$5 /ø67(6ø 7&0% ÇY
7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ dDWÕúPD <R÷XQOX÷X
ÇYT
dDWÕúPD <|QHWLP 7DU]ODUÕ
6366
6WDWLVWLFDO 3DFNDJH IRU WKH 6RFLDO 6FLHQFHV
$129$
9DU\DQV $QDOL]L $QDO\VLV RI 9DULDQFH
YLLL
(. /รธ67(6รธ
6D\ID 1R
(N รธGDUH 0HUNH]LQGH 8QYDQODUร Q *HQHO 0ย Gย UOย NOHUH *|UH 'Dรทร Oร Pร
(N $UDรบWร UPDQร Q 8\JXODQGร รทร *HQHO 0ย Gย UOย NOHU YH 8QYDQODU
(N $UDรบWร UPDQร Q gUQHNOHPL
(N $QNHW )RUPX
(N 5DKLP 2UJDQL]DWLRQDO &RQIOLFW ,QYHQWRU\ ,, 52&, ,,
L[
g=(7 %X oDOÕúPDGD 7&0% PHQVXSODUÕQÕQ Lú DUNDGDúODUÕ\OD \DúDGÕNODUÕ
oDWÕúPDODUÕQ QHGHQOHULQL YH EX oDWÕúPD V UHFLQGH oDOÕúDQODUÕQ oDWÕúPDODUÕ
o|] POH\HELOPHN LoLQ NXOODQGÕNODUÕ VWUDWHMLOHUL DQDOL] HWPHN DPDoODQPÕúWÕU %X
DPDo GR÷UXOWXVXQGD oDWÕúPD \R÷XQOX÷X YH oDWÕúPD \|QHWLP WDU]ODUÕ DGÕQGD
LNL |OoHNWHQ ROXúDQ ELU DQNHW X\JXODQPÕúWÕU %X DUDúWÕUPDQÕQ |UQHNOHPLQL
oDOÕúDQ ROXúWXUPXúWXU
dDWÕúPD \R÷XQOX÷X |OoH÷LQLQ IDNW|U \DSÕVÕQÕ EHOLUOHPHN ]HUH IDNW|U
DQDOL]L \DSÕOPÕúWÕU %XQXQ VRQXFXQGD EX |OoH÷LQ ³LúLQ \DSÕOPD úHNOL´ ³NLúLVHO
IDUNOÕOÕNODU´ YH ³\|QHWLP´ EDúOÕNODUÕ DOWÕQGD IDNW|UGHQ ROXúWX÷X J|U OP úW U
dDWÕúPD \R÷XQOX÷X YH oDWÕúPD \|QHWLP WDU]ODUÕ |OoHNOHULQLQ DOW
|OoHNOHUL LoLQ KHVDSODQDQ Lo WXWDUOÕOÕN NDWVD\ÕODUÕ |OoHNOHULQ J YHQLOLUOLN
G ]H\OHULQLQ \HWHUOL ROGX÷XQX J|VWHUPLúWLU
$UDúWÕUPDGDQ HOGH HGLOHQ VRQXoODUD J|UH %DQND oDOÕúDQODUÕQÕQ Lú DUNDGDúODUÕ\OD \DúDGÕNODUÕ oDWÕúPDODUÕQ HQ
fazla yönetimden kaynaklanDQ QHGHQOHUOH RUWD\D oÕNWÕ÷Õ EXOXQPXúWXU %XQX
LúLQ \DSÕOPD úHNOLQGHQ ND\QDNODQDQ QHGHQOHU YH oDOÕúDQODUÕQ NLúLVHO
IDUNOÕOÕNODUGDQ ND\QDNODQDQ QHGHQOHU L]OHPHNWHGLU
dDOÕúDQODUÕQ EX oDWÕúPDODUÕ o|] POH\HELOPHN LoLQ HQ ID]OD SUREOHP
o|]PH YH X]ODúPD WDU]ÕQÕ HQ D] LVH ]RUODPD WDU]ÕQÕ NXOODQGÕNODUÕ J|U OP úW U
dDWÕúPDODUOD EDúD oÕNPD WDU]ODUÕQÕQ ED]ÕODUÕQÕQ ELUELUL\OH LOLúNLOL
ROGX÷X EXOXQPXúWXU (Q \ NVHN LOLúNLQLQ X]ODúPD WDU]Õ LOH X\PD WDU]Õ DUDVÕQGD
ROGX÷X J|]H oDUSPDNWDGÕU <LQH X\PD WDU]Õ LOH NDoÕQPD WDU]Õ DUDVÕQGD YH
X]ODúPD WDU]Õ LOH SUREOHP o|]PH WDU]Õ DUDVÕQGD ROXPOX \|QGH LOLúNLOHU
EXOXQPXúWXU
dDWÕúPD \R÷XQOX÷X |OoH÷L LOH SUREOHP o|]PH WDU]Õ DUDVÕQGD QHJDWLI
NDoÕQPD YH ]RUODPD WDU]Õ DUDVÕQGD GD SR]LWLI \|QGH DQODPOÕ ELU LOLúNL
[
EXOXQPXรบWXU 'LรทHU ELU LIDGH\OH oDOร รบDQODUร Q Lรบ DUNDGDรบODUร \OD DUDODUร QGDNL
oDWร รบPDODU DUWWร NoD oDOร รบDQODUร Q EX oDWร รบPDODUร o|]PHN LoLQ SUREOHP o|]PH
WDU]ร Qร GDKD D] NXOODQPDNWD EXQD NDUรบร Q NDoร QPD YH ]RUODPD WDU]ODUร Qร GDKD
ID]OD NXOODQPDNWDGร UODU
dHรบLWOL GHPRJUDILN GHรทLรบNHQOHUH J|UH \DSร ODQ NDUรบร ODรบWร UPD
VRQXoODUร QD EDNร OGร รทร QGD KL]PHW Vย UHVL YH \Dรบ \ย NVHOGLNoH oDWร รบPDODUร Q
GDKD \RรทXQ \DรบDQGร รทร \|QHWLPGHQ ND\QDNODQDQ oDWร รบPDODUร PHPXU รบHI
\DUGร PFร Vร YH รบHIOHULQ GDKD Vร N \DรบDGร รทร Pย Gย UOHUOHULQ HQ D] oDWร รบPD
\DรบD\DQ XQYDQ JUXEX ROGXรทX J|Uย OPย รบWย U $\Uร FD \|QHWLFL |]HOOLNOHUL RODQ
Pย Gย U YH Pย Gย U \DUGร PFร ODUร Qร Q SUREOHP o|]PH WDU]ร Qร X]PDQ
\DUGร PFร ODUร Qร Q X]ODรบPD WDU]ร Qร PHPXU YH รบHI \DUGร PFร ODUร Qร Q NDoร QPD
WDU]ร Qร GDKD Vร N NXOODQGร NODUร VDSWDQPร รบWร U $QFDN oDOร รบDQODUร Q PHGHQL
GXUXPODUร QD YH oDOร รบWร NODUร ELULPOHUH J|UH oDWร รบPDODUร Q QHGHQOHUL YH oDWร รบPD
\|QHWLP WDU]ODUร IDUNOร Oร N J|VWHUPHPHNWHGLU
$QDKWDU .HOLPHOHU dDWร รบPD dDWร รบPD <RรทXQOXรทX dDWร รบPD
<|QHWLPL dDWร รบPD <|QHWLP 7DU]ODUร dDWร รบPDQร Q 1HGHQOHUL 3UREOem ร รถzme,
8]ODรบPD .Doร QPD 8\PD =RUODPD
[L
$%675$&7 7KH SXUSRVH RI WKLV VWXG\ LV WR DQDO\]H FDXVHV RI FRQIOLFWV WKDW
HPSOR\HHV HQJDJHG LQ ZLWK WKHLU SHHUV DQG UHVROXWLRQ VW\OHV WKDW DUH XWLOL]HG
E\ HPSOR\HHV GXULQJ D FRQIOLFW SHULRG )RU WKDW SXUSRVH D TXHVWLRQQDLUH which consists of two scales, called â&#x20AC;&#x153;Intensity of Conflictâ&#x20AC;? and â&#x20AC;&#x153;Conflict Management Stylesâ&#x20AC;?, has been conducted to a sample of 248 employees. ,Q RUGHU WR GHWHUPLQH WKH IDFWRU VWUXFWXUH RI WKH LQWHQVLW\ RI FRQIOLFW
VFDOH D IDFWRU DQDO\VLV KDV EHHQ SHUIRUPHG DQG DV D UHVXOW RI WKH DQDO\VLV LW
ZDV IRXQG WKDW WKLV VFDOH LV FRPSRVHG RI WKUHH IDFWRUV ZKLFK FRXOG EH
named as â&#x20AC;&#x153;task basedâ&#x20AC;?, â&#x20AC;&#x153;personality differencesâ&#x20AC;?, and â&#x20AC;&#x153;management basedâ&#x20AC;?.
7KH FRHIILFLHQWV RI LQWHUQDO FRQVLVWHQF\ ZKLFK KDYH EHHQ FDOFXODWHG
IRU WKH VXE VFDOHV RI WKH LQWHQVLW\ RI FRQIOLFW VFDOH DQG WKH FRQIOLFW
PDQDJHPHQW VW\OHV VFDOH UHYHDOHG WKDW WKH UHOLDELOLW\ RI WKHVH VFDOHV LV
VXIILFLHQW
$FFRUGLQJ WR WKH ILQGLQJV RI WKLV VWXG\ ,W ZDV IRXQG WKDW PRVW RI WKH FRQIOLFWV WKDW HPSOR\HHV H[SHULHQFH
ZLWK WKHLU SHHUV DUH FDXVHG E\ WKH PDQDJHPHQW EDVHG LVVXHV 7KHQ WKH
FRQIOLFWV WKDW DUH FDXVHG E\ WDVN EDVHG LVVXHV DQG E\ SHUVRQDOLW\ GLIIHUHQFHV
FRPH LQ WKH VHFRQG DQG WKLUG SODFH UHVSHFWLYHO\
7KH UHVXOWV DOVR LQGLFDWHG WKDW LQ RUGHU WR UHVROXWH WKH FRQIOLFWV employees utilize â&#x20AC;&#x153;problem solvingâ&#x20AC;? and â&#x20AC;&#x153;compromisingâ&#x20AC;? styles at the
greatest extent, while â&#x20AC;&#x153;forcingâ&#x20AC;? style is revealed to be the least used one.
6RPH RI WKHVH VW\OHV DUH LQWHUUHODWHG ZLWK HDFK RWKHU HVSHFLDOO\
FRPSURPLVLQJ VW\OH DQG DFFRPPRGDWLQJ VW\OH KDYH WKH KLJKHVW FRUUHODWLRQ
%HVLGHV SRVLWLYH FRUUHODWLRQV DUH IRXQG EHWZHHQ DFFRPPRGDWLQJ VW\OH DQG
DYRLGLQJ VW\OH DQG EHWZHHQ FRPSURPLVLQJ VW\OH DQG SUREOHP VROYLQJ VW\OH DV
ZHOO
[LL
7KH UHVHDUFK DOVR LQGLFDWHG WKDW WKH LQWHQVLW\ RI FRQIOLFW VFDOH LV
DSSHDUHG WR EH QHJDWLYHO\ DQG VLJQLILFDQWO\ UHODWHG ZLWK SUREOHP VROYLQJ VW\OH
ZKHUHDV LW LV SRVLWLYHO\ UHODWHG ZLWK DYRLGLQJ VW\OH DQG IRUFLQJ VW\OH ,Q RWKHU
ZRUGV WKH PRUH WKH HPSOR\HHV HQJDJH LQ FRQIOLFWV ZLWK WKHLU SHHUV WKH OHVV
WKH\ XWLOL]H SUREOHP VROYLQJ VW\OH DQG WKH PRUH WKH\ XVH DYRLGLQJ DQG IRUFLQJ
VW\OHV
&RQVLGHULQJ WKH GHPRJUDSKLF YDULDEOHV ,W ZDV VHHQ WKDW DV WKH VHQLRULW\ DQG WKH DJH RI DQ HPSOR\HH
LQFUHDVHV WKH LQWHQVLW\ RI FRQIOLFW LQFUHDVHV 7KH UHVXOWV DOVR UHYHDOHG WKDW
FOHUNV DVVLVWDQW FKLHIV DQG FKLHIV H[SHULHQFH PDQDJHPHQW RULJLQDWHG
FRQIOLFWV DW WKH JUHDWHVW H[WHQW ZKLOH PDQDJHUV DQG DVVLVWDQW PDQDJHUV DUH
IDFHG ZLWK FRQIOLFWV DW D OHVVHU H[WHQW WKDQ DQ\ RWKHU WLWOH JURXS 0RUHRYHU LW
ZDV LQGLFDWHG WKDW PDQDJHUV DQG DVVLVWDQW PDQDJHUV ZKR KDYH PDQDJHULDO
GXWLHV IUHTXHQWO\ HPSOR\ SUREOHP VROYLQJ DV D FRQIOLFW UHVROXWLRQ VW\OH 2Q
WKH RWKHU KDQG WKH PRVW IUHTXHQWO\ XVHG VW\OH LV FRPSURPLVLQJ IRU DVVLVWDQW
VSHFLDOLVWV DQG DYRLGLQJ IRU ERWK FOHUNV DQG DVVLVWDQW FKLHIV +RZHYHU WKHUH
LV QR GLIIHUHQWLDWLRQ DPRQJVW WKH FDXVHV RI FRQIOLFW DQG WKH UHVROXWLRQ VW\OHV LQ
terms of employeeâ&#x20AC;&#x2122;s marital status and the department where s/he works.
.H\ :RUGV &RQIOLFW ,QWHQVLW\ RI &RQIOLFW &RQIOLFW 0DQDJHPHQW
&RQIOLFW 0DQDJHPHQW 6W\OHV &DXVHV RI &RQIOLFWV 3UREOHP 6ROYLQJ
&RPSURPLVLQJ $YRLGLQJ $FFRPPRGDWLQJ )RUFLQJ
[LLL
*ø5øù øOHWLúLPLQ KÕ]OD JHOLúWL÷L YH GH÷LúLPLQ NXUXPODUÕQ YH WRSOXPODUÕQ
GH÷LúPH] WHN |]HOOL÷L KDOLQL DOGÕ÷Õ J Q P ] RUJDQL]DV\RQODUÕQGD YH
WRSOXPODUÕQGD IDUNOÕOÕNODUÕQ DUWPDVÕ NDoÕQÕOPD]GÕU %X ROJX oDWÕúPD \|QHWLPL
]HULQH \R÷XQODúPD\Õ YH VDGHFH NXUXPODUGD GH÷LO WRSOXPXQ KHU NHVLPLQGH
oDWÕúPD \|QHWLPL EHFHULOHULQL JHOLúWLUPH\L ]RUXQOX NÕOPDNWDGÕU 'H÷LúLPLQ YH
IDUNOÕOÕNODUÕQ NDoÕQÕOPD] ROGX÷X |UJ WOHUGH oDWÕúPD oDOÕúDQODUÕ ELUNDo \|QGHQ
HWNLOH\HELOPHNWHGLU •
$VWODU DUDVÕQGD ELU oDWÕúPD GXUXPXQGD \|QHWLFL oDWÕúPD\Õ ELU
úHNLOGH RUWDGDQ NDOGÕUPDN LoLQ \D GR÷UXGDQ YH\D GROD\OÕ P GDKDOH HWPHN \D
GD NHQGL KDOLQH EÕUDNPDN DOWHUQDWLIOHULQL VHoHFHNWLU •
%DúND ELU oDOÕúDQ LOH oDWÕúPD KDOLQGH NLúL oDWÕúPD\D KLo
JLUPHPH X]ODúPD oDWÕúPDGDQ oHNLOPH oDWÕúPD\D GHYDP HWPH JLEL
DOWHUQDWLIOHUGHQ ELULQL VHoPH GXUXPXQGD NDODFDNWÕU $\UÕFD oDWÕúPD\D GHYDP
HWPH GXUXPXQGD EXQXQ QH G ]H\GH YH úHNLOGH \ U W OHFH÷L |QHPOLGLU •
.LúL NHQGLVL oDWÕúPD \DúDPÕ\RU GD RODELOLU DPLUOHU \D GD DNUDQODU
DUDVÕQGD oDWÕúPD ROPDVÕ GXUXPXQGD NLúL LNL DWHú DUDVÕQGD NDOPÕú GD RODELOLU
.XúNXVX] EX oDWÕúPD\Õ VRQODQGÕUDFDN RODQ LNL DWHú DUDVÕQGD NDODQ NLúL
GH÷LOGLU DQFDN EX oDWÕúPD V UHFLQGHQ YH oDWÕúPDQÕQ VRQXoODUÕQGDQ
HWNLOHQHFH÷L DoÕNWÕU %X \ ]GHQ oDWÕúPD\Õ ³HQ D] VÕ\UÕNOD DWODWPDN´ LoLQ
NRQXPXQX YH WDYUÕQÕ EHOLUOHPHN GXUXPXQGD NDODFDNWÕU 'ROD\ÕVÕ\OD
|UJ WOHUGH \DúDQDQ oDWÕúPDODU ELUH\OHU ]HULQGH YH |UJ W Q SHUIRUPDQVÕ
]HULQGH HWNLGH EXOXQPDNWDGÕUODU øQVDQODUÕQ
HWNLOHúLPGH
EXOXQGX÷X
KHU
RUWDPGD
oDWÕúPD
NDoÕQÕOPD]GÕU 6RV\DO HWNLOHúLPLQ GR÷DO ELU VRQXFX RODQ oDWÕúPD |UJ WVHO
\DúDPÕQ GD ELU JHUoH÷LGLU dDWÕúPD JHUoH÷LQLQ NDEXO |UJ WOHULQ oDWÕúPD\Õ
RUWDGDQ NDOGÕUPD oDEDODUÕQÕQ \HULQL ]DPDQOD RQXQOD \DúDPD\D YH oDWÕúPD\Õ
|UJย W OHKLQH LรบOHU KDOH JHWLUPH\H Eร UDNPร รบWร U dDWร รบPD ROJXVXQD \DNODรบร PGDNL
EX GHรทLรบLP LOH |QFHOHUL ELU VRUXQ RODUDN J|Uย OHQ oDWร รบPD |UJย Wย Q YHULPOLOLรทLQL
YH HWNLOLOLรทLQL DUWร UPDGD YH |UJย Wย Q Vย UHNOLOLรทLQL VDรทODPDGD HWNLOL ELU DUDo RODUDN
J|Uย OPH\H EDรบODQPร รบWร U %X DQODPGD oDWร รบPDQร Q QH GHUHFH HWNLOL RODFDรทร onun yรถnetilPHVLQGHNL EDรบDUร GHUHFHVLQH EDรทOร Gร U <|QHWLPLQ J|UHYL oDWร รบPD\ร |UJย W DPDoODUร QD KL]PHW HGHFHN
ELoLPGH \|QHWPHNWLU (WNLQ ELU oDWร รบPD \|QHWLPL oDWร รบPDQร Q ROXPVX]
HWNLOHULQLQ HQ Gย รบย N Gย ]H\H LQGLULOGLรทL ROXPOX HWNLOHULQLQ LVH HQ \ย NVHN Gย ]H\H
oร NDUร OGร รทร ELU |UJย WVHO RUWDPร Q \DUDWร OPDVร Qร Pย PNย Q Nร ODU %XQXQ LoLQ
oDWร รบPD\D \RO DoDQ IDNW|UOHULQ QHOHU ROGXรทXQXQ ELOLQPHVL KDQJL oDWร รบPD Wย Uย
LOH NDUรบร NDUรบร \D ROXQGXรทXQXQ VDSWDQPDVร YH oDWร รบPD\ร \|QHWPHNWH
NXOODQร ODFDN HQ X\JXQ VWUDWHMLQLQ EHOLUOHQPHVL JHUHNLU $UDรบWร UPDQร Q gQHPL
รธQVDQ ND\QDNODUร GHSDUWPDQODUร Qร Q JLGHUHN |QHP ND]DQGร รทร Jย Qย Pย ]
RUJDQL]DV\RQODUร QGD
oDWร รบPDQร Q
\|QHWLOPHVL
\|QHWLFLOHULQ
WHPHO
VRUXPOXOXNODUร KDOLQH JHOPLรบWLU dDWร รบPD\D \RO DoDQ IDNW|UOHULQ DQODรบร OPDVร
|UJย Wย Q HWNLOLOLรทLQL YH YHULPOLOLรทLQL HWNLOH\HQ \|QHWLFLOHULQ HQHUML YH
]DPDQODUร Qร Q |QHPOL ELU Nร VPร Qร DODQ oDWร รบPD\ร \|QHWPHNWH NXOODQร ODFDN HQ
X\JXQ
VWUDWHMLQLQ
VDSWDQPDVร
Doร Vร QGDQ
|QHPOLGLU
dDWร รบPD
RUJDQL]DV\RQODUGD oHรบLWOL GDYUDQร รบ ELoLPOHUL YH IDUNOร NDUDUODUร Q RUWD\D
รงร NPDVร QD \RO DoDUDN HVQHNOLN VDรทODGร รทร JLEL ]LKLQVHO oDEDODUร DUWWร UDUDN
\DUDWร Fร Oร รทร Jย oOHQGLULU %X \ย ]GHQ L\L \|QHWLOHQ oDWร รบPDODU NXUXPODU Doร Vร QGDQ
Eย \ย N |QHP WDรบร PDNWDGร U %X oDOร รบPDGD 7ย UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVร
7&0% PHQVXSODUร QD \|QHOLN ELU DQNHW oDOร รบPDVร \DSร OPร รบWร U 7&0%
oDOร รบDQODUร Qร Q oDWร รบPD ROJXVXQD EDNร รบร QD YH QHGHQOHULQLQ VDSWDQPDVร QD
\|QHOLN E|\OH ELU oDOร รบPD \|QHWLPLQ HWNLOLOLรทLQLQ DUWWร Uร OPDVร QD NDWNร VDรทOD\DFDNWร U
dDWÕúPD\D \RO DoDQ HWNHQOHULQ YH oDWÕúPDODUÕ o|]PH \|QWHPOHULQLQ
LQFHOHQPHVLQLQ |UJ WOHUGH \DúDQDQ oDWÕúPDODUÕQ GDKD \DSÕFÕ ELU úHNLOGH
VRQXoODQGÕUÕOPDVÕ YH\D JHUHNLUVH EXQODUÕQ |QOHQPHVL LoLQ ELU WDNÕP WHGELUOHULQ
DOÕQPDVÕQÕ NROD\ODúWÕUDFD÷Õ G ú Q OPHNWHGLU
%X oDOÕúPD oDWÕúPDODUÕQ RODVÕ QHGHQOHUL YH oDWÕúPD\D QHGHQ
RODELOHFHN GXUXPODUD LOLúNLQ J|U úOHUL EHOLUOHPHN \HULQH NRQX\X GR÷UXGDQ
\DúDQPÕú ROD\ODUD GD\DOÕ RODUDN LQFHOHQPHVL \|Q QGHQ oDWÕúPD NRQXVXQGD
7 UNL\H¶GH \DSÕOPÕú RODQ GL÷HU DUDúWÕUPDODUGDQ IDUNOÕOÕN J|VWHUPHNWHGLU %X
QHGHQOH DQNHWH NDWÕODQODUGDQ VRQ ELU \ÕO LoLQGH Lú DUNDGDúODUÕ\OD DUDODUÕQGD
JHoHQ EL]]DW \DúDGÕNODUÕ oDWÕúPD \D GD DQODúPD]OÕN GXUXPODUÕQÕ
G ú QPHOHUL YH VRUXODUÕ EXQD J|UH FHYDSODPDODUÕ LVWHQPLúWLU $UDúWÕUPDQÕQ $PDFÕ %X DUDúWÕUPDQÕQ DPDoODUÕQÕ •
7&0% PHQVXSODUÕQÕQ Lú DUNDGDúODUÕ LOH \DúDGÕNODUÕ oDWÕúPDODUÕQ
•
7&0% PHQVXSODUÕQÕQ Lú DUNDGDúODUÕ\OD \DúDGÕNODUÕ oDWÕúPDODU
VHEHSOHULQL YH EX VHEHSOHUGHQ GROD\Õ QH VÕNOÕNOD oDWÕúPD \DúDGÕNODUÕQÕ WHVSLW
HWPHN
NDUúÕVÕQGD QH W U GDYUDQÕú WDU]ODUÕ VHUJLOHGLNOHULQL GL÷HU ELU GH÷LúOH oDWÕúPD yönetLP VWUDWHMLOHULQL EHOLUOHPHN •
dDWÕúPDQÕQ QHGHQOHUL LOH oDWÕúPD \|QHWLP VWUDWHMLOHUL DUDVÕQGDNL
•
.XOODQÕODQ |OoHNOHUH LOLúNLQ RODUDN ELULP XQYDQ \Dú oDOÕúPD
•
(OGH HGLOHFHN EXOJXODU ÕúÕ÷ÕQGD |QHULOHU JHOLúWLUPHN
LOLúNLOHUL EHOLUOHPHN
V UHVL PHGHQL GXUXP YH H÷LWLP G ]H\OHUL \|Q QGHQ NDUúÕODúWÕUPDODU \DSPDN
RODUDN VÕUDOD\DELOLUL]
%X DUDรบWร UPDGD WHPHO DPDFร Pร ] RODQ |UJย WOHUGH NLรบLOHU DUDVร QGD
\DรบDQDQ oDWร รบPDODUร Q QHGHQOHUL YH \RรทXQOXรทX LOH oDWร รบPD Vย UHFLQGHNL
oDOร รบDQODUร Q GDYUDQร รบ WDU]ODUร Qร WHVSLW HGHELOPHN LoLQ LNL D\Uร |OoHN
NXOODQร OPร รบWร U %XQODU &DQOร ยถGDQ X\DUODQDQ oDWร รบPD \RรทXQOXรทX |OoHรทL
LOH oDWร รบPD \|QHWLP VWUDWHMLOHUL NRQXVXQGD JHOLรบWLULOPLรบ |OoHNOHUGHQ
Jย Qย Pย ]GH HQ ID]OD NXOODQร ODQ 5DKLP ยถLQ ยณ5DKLP 2UJDQL]DWLRQDO
&RQIOLFW ,QYHQWRU\ IIโ (ROCI ,, Gร U $QNHW IRUPODUร Qร Q KD]ร UODQPDVร YH
GDรทร Wร OPDVร LOH LOJLOL D\Uร QWร Oร ELOJL E|Oย PGH VXQXOPXรบWXU .DSVDP YH 6ร Qร UOร Oร NODU
gUJย WOHUGH NLรบLOHU DUDVร JUXS LoL JUXSODU DUDVร YH |UJย WOHU DUDVร
oDWร รบPDODU \DรบDQDELOPHNWHGLU %X oDOร รบPDGD NLรบLOHULQ ELUELUOHUL\OH \DรบDGร NODUร
oDWร รบPDODU ย ]HULQH \RรทXQODรบร OPร รบWร U 'LรทHU WDUDIWDQ NLรบLOHU DUDVร oDWร รบPDODUGD
oDWร รบPDQร Q WDUDIODUร Qร Q VWDWย OHUL GLรทHU ELU GH\LรบOH oDWร รบPDQร Q NLPLQOH
\DรบDQGร รทร |QHPOL ELU KXVXVWXU dDWร รบPDQร Q VHEHSOHUL YH oDWร รบDQ WDUDIODUร Q EX
Vย UHoWHNL GDYUDQร รบ WDU]ODUร oDWร รบPDQร Q NLPLQOH \DรบDQGร รทร QD EDรทOร RODUDN
GHรทLรบLNOLN J|VWHUHELOLU .LรบLOHU IDUNOร VWDWย GHNL NLรบLOHUOH IDUNOร VHEHSOHUGHQ GROD\ร
oDWร รบPD \DรบD\DELOLUOHU %X \ย ]GHQ DPLUOHUOH YH\D DVWODUOD GLNH\ oDWร รบPD
\DรบDQDQ oDWร รบPDQร Q VHEHSOHUL DNUDQODU \DWD\ oDWร รบPD DUDVร QGD \DรบDQDQ
oDWร รบPDQร Q VHEHSOHULQGHQ IDUNOร RODELOLU %X NRQXGD \DSร ODQ ELU oDOร รบPDGD
\DรบDQDQ oDWร รบPDODUGD NDUรบร WDUDIร Q oRรทXQOXNOD DNUDQODUGDQ YH
DPLUOHUGHQ ROXรบWXรทXQX RUWD\D oร NDUPร รบWร U .R]DQ YH (UJLQ $\Qร
รบH\ oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ODUร LoLQGH JHoHUOLGLU รธQVDQODUร Q oDWร รบPD
\DรบDGร NODUร QGD DPLUOHULQH DVWODUร QD \D GD DNUDQODUร QD J|VWHUHFHNOHUL WHSNLOHU
IDUNOร RODELOLU 1LWHNLP -DPHVRQ V WDUDIODU DUDVร QGDNL VWDWย
IDUNOร Oร NODUร Qร Q oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ODUร QGDQ KDQJLVLQLQ VHoLOHFHรทLQL
HWNLOH\HELOHFHรทLQL EHOLUWPHNWHGLU %X KXVXVODU J|] |Qย QH DOร QGร รทร QGD EX
oDOร รบPD VDGHFH NLรบLOHULQ ELU oDOร รบPD RUWDPร QGD EHUDEHU oDOร รบWร รทร Lรบ
DUNDGDรบODUร \OD DNUDQODUร \OD \DรบDGร NODUร oDWร รบPDODU ย ]HULQHGLU
$UDรบWร UPDQร Q \DSร OGร รทร รธGDUH 0HUNH]LยถQLQ |UJย W \DSร Vร LQFHOHQGLรทLQGH
รธGDUH 0HUNH]LยถQLQ *HQHO 0ย Gย UOย NOHUGHQ ROXรบWXรทX *HQHO 0ย Gย UOย NOHULQ GH
NHQGL LoLQGH 0ย Gย UOย N RODUDN \DSร ODQGร NODUร J|Uย OPHNWHGLU
*HQHO 0ย Gย UOย NOHUGH \HU DODQ XQYDQ JUXSODUร QD KL\HUDUรบLN RODUDN
EDNร OGร รทร QGD LVH *HQHO 0ย Gย UOย NOHULQ 0HPXU รนHI <DUGร PFร Vร รนHI .ร Vร P
$PLUL 0ย Gย U <DUGร PFร Vร 0ย Gย U *HQHO 0ย Gย U <DUGร PFร Vร YH *HQHO 0ย Gย U
XQYDQODUร QGDQ ROXรบWXรทX J|Uย OPHNWHGLU %X XQYDQODUD VRQ ย o \ร O LoLQGH 8]PDQ
YH 8]PDQ <DUGร PFร Vร XQYDQODUร GD HNOHQPLรบWLU %X \DSร ODQPD Eย \ย N |Ooย GH
ยณ*HQHO รธGDUH +L]PHWOHUL 6ร Qร Iร ยดQร ROXรบWXUPDNWDGร U %X XQYDQODUร Q \DQร Vร UD
ยณ7HNQLN +L]PHWOHUยด YH ยณ<DUGร PFร +L]PHWOHUยด Vร Qร Iร QGD \HU DODQ XQYDQODU GD
EXOXQPDNWDGร U 'ROD\ร Vร \OD ELULP VD\ร Vร Qร Q YH XQYDQ JUXSODUร Qร Q ID]OD YH
KHWHURMHQ ELU \DSร \D VDKLS ROPDVร XQYDQ YH ELULP ED]ร QGD NDUรบร ODรบWร UPDODU
\DSDELOPHN DPDFร \OD ELULPOHUL YH XQYDQ JUXSODUร Qร VHoPH ]RUXQOXOXรทXQX
GRรทXUPXรบWXU %X QHGHQOH 7&0% รธGDUH 0HUNH]LยถQGHNL *HQHO 0ย Gย UOย NOHUGH
7HPPX] WDULKL LWLEDUL\OH ILLOHQ oDOร รบDQODUร Q VD\ร Vร WHVSLW HGLOPLรบ YH
DQNHW X\JXODPDVร VDGHFH JHQHO LGDUH KL]PHWOHUL Vร Qร Iร QGD oDOร รบDQ PHPXU รบHI
\DUGร PFร Vร รบHI X]PDQ \DUGร PFร Vร Nร Vร P DPLUL X]PDQ Pย Gย U \DUGร PFร Vร YH
Pย Gย U XQYDQODUร QD \DSร OPร รบWร U
%X XQYDQODUร Q รธGDUH 0HUNH]LQGH *HQHO 0ย Gย UOย NOHUH J|UH GDรทร Oร Pร QD
EDNWร รทร Pร ]GD LVH (N EX XQYDQODUร Q ED]ร ELULPOHUGHNL VD\ร Vร Qร Q D] ROGXรทX
J|Uย OPย รบWย U รธGDUH 0HUNH]LQGH \HU DODQ YH LGDUL KL]PHWOHU Vร Qร Iร QGD EX
XQYDQODUGD oDOร รบDQ SHUVRQHO VD\ร Vร ยถQLQ DOWร QGD RODQ *HQHO Mรผdรผrlรผk,
ELULPOHU DUDVร VDรทOร NOร NDUรบร ODรบWร UPDODUร Q \DSร ODPD\DFDรทร Gย รบย Qย OHUHN
NDSVDPD DOร QPDPร รบWร U $\Uร FD %DQNQRW 0DWEDDVร *HQHO 0ย Gย UOย รทย ยถQย Q |UJย W
\DSร Vร Qร Q IDUNOร ROGXรทX GLNNDWH DOร QDUDN X\JXODPD NDSVDPร QD DOร QPDPร รบWร U
%|\OHFH DUDรบWร UPDQร Q X\JXODQGร รทร HYUHQ 7&0% รธGDUH 0HUNH]LยถQGH *HQHO
0ย Gย UOย NWH oDOร รบDQ WRSODP NLรบLGHQ ROXรบPXรบWXU (N $UDรบWร UPDQร Q
|UQHNOHPL LVH NLรบLGHQ ROXรบPDNWDGร U (N
<|QWHP .DSVDPร Qร EHOLUOHGLรทLPL] EX ELULPOHUH ELU KDIWD LoLQGH DGHW DQNHW
GDรทร Wร OPร รบ YH EXQODUGDQ DGHGL G|QPย รบWย U *HUL G|Qย รบ RUDQร
$QFDN G|QHQ EX DQNHWOHUGHQ WRSODP DQNHW GHรทHUOHQGLULOPH\H X\JXQ
EXOXQPXรบWXU %X |UQHNOHPLQ D\Qร ]DPDQGD HYUHQL WHPVLO HGLFL QLWHOLNWH ROGXรทX
Gย รบย Qย OHUHN LVWDWLVWLNVHO DQDOL]OHULQ \DSร OPDVร QD NDUDU YHULOPLรบWLU
*HUL G|QHQ DQNHWOHUH LOLรบNLQ YHULOHU GHรทLรบNHQOHU VD\ร VDO RODUDN
NRGODQGร NWDQ VRQUD 6366 RUWDPร QD DNWDUร OPร รบ YH DQDOL]OHULQ \DSร OPDVร QD
KD]ร U KDOH JHWLULOPLรบWLU
$UDรบWร UPDQร Q DPDoODUร GRรทUXOWXVXQGD |OoHรทLQ IDNW|U \DSร Vร Qร
belirlemek รผ]HUH IDNW|U DQDOL]L \DSร OPร รบWร U %Hรบ ER\XWWDQ ROXรบDQ SUREOHP
o|]PH X]ODรบPD X\PD ]RUODPD YH NDoร QPD 5DKLP 2UJDQL]DWLRQDO &RQIOLFW
,QYHQWRU\ ,, |OoHรทL LoLQ EX EHรบ ER\XW GDKD |QFH \DSร ODQ oHรบLWOL oDOร รบPDODUGD
GD GHVWHNOHQGLรทLQGHQ D\Uร FD IDNW|U DQDOL]L \DSร OPDPร รบWร U $OW |OoHNOHULQ
Jย YHQLOLUOLN NDWVD\ร ODUร KDNNร QGD ELOJL YHULOPLรบWLU 'DKD VRQUD DOW |OoHNOHU
DUDVร QGDNL NRUHODV\RQ DQDOL]L VRQXoODUร GHรทHUOHQGLULOPLรบWLU
dDWร รบPD <RรทXQOXรทX d< YH dDWร รบPD <|QHWLP 7DU]ร d<7
|OoHNOHULQLQ YH EXQODUร Q DOW ER\XWODUร Qร Q SXDQODUร Qร Q GHPRJUDILN GHรทLรบNHQOHUH
YH oDOร รบร ODQ ELULPH J|UH GHรทLรบLS GHรทLรบPHGLรทLQL LQFHOHPHN ย ]HUH W WHVWL YH 7HN
<|QOย 9DU\DQV $QDOL]L $129$ \DSร OPร รบWร U
%LULP XQYDQ \Dรบ KL]PHW Vย UHVL HรทLWLP Gย ]H\OHULQH J|UH RUWDODPD
SXDQODUร Q IDUNOร ODรบร S IDUNOร ODรบPDGร รทร LQFHOHQPHN LoLQ YDU\DQV DQDOL]L PHGHQL
GXUXP YH FLQVL\HWH J|UH RUWDODPD SXDQODUร Q IDUNOร ODรบร S IDUNOร ODรบPDGร รทร incelenmek iรงin ise t WHVWL \DSร OPร รบWร U
7H]LQ 3ODQÕ dDOÕúPD o E|O PGHQ ROXúPDNWDGÕU %LULQFL E|O PGH oDWÕúPD
NDYUDPÕQÕQ IDUNOÕ EDNÕú DoÕODUÕQÕ \DQVÕWDQ WDQÕPODUÕQD \HU YHULOPLúWLU gUJ WVHO
oDWÕúPD\D \|QHOLN NXUDPVDO \DNODúÕPODU JHOHQHNVHO GDYUDQÕúoÕ YH
HWNLOHúLPFL J|U úOHU ÕúÕ÷ÕQGD HOH DOÕQPÕúWÕU /LWHUDW UGH |UJ WVHO oDWÕúPD LOH
LOJLOL RODUDN oHúLWOL VÕQÕIODQGÕUPDODUD UDVWODPDN P PN QG U %XUDGD GD IDUNOÕ
VÕQÕIODQGÕUPDODUGDQ HQ oRN V|] HGLOHQ G|UW VÕQÕIODQGÕUPD\D \HU YHULOPLúWLU
%XQODU oDWÕúPD\D WDUDI RODQODUD oDWÕúPDQÕQ QLWHOL÷LQH oDWÕúPDQÕQ |UJ W
LoLQGHNL \HULQH YH RUWD\D oÕNÕú úHNOLQH J|UH \DSÕODQ VÕQÕIODQGÕUPDODUGÕU %X
E|O P Q VRQ NÕVÕPÕQGD GD oDWÕúPD QHGHQOHUL |UJ W ]HULQGHNL HWNLOHUL YH
oDWÕúPD G ]H\L LOH ELULP SHUIRUPDQVÕ DUDVÕQGDNL LOLúNL HOH DOÕQPÕúWÕU
øNLQFL E|O PGH |UJ WOHUGH RUWD\D oÕNDQ ELUH\OHU DUDVÕ JUXS LoL
JUXSODU DUDVÕ LúOHWPH LoL YH LúOHWPHOHU DUDVÕ oDWÕúPDODUÕQ VRQODQGÕUÕOPDVÕQGD
EDúYXUXODQ EDúOÕFD oDWÕúPD \|QHWLP VWUDWHMLOHUL ]HULQGH GXUXOPXúWXU %X
stratejilerden özellikle literatürde en çok sözü edilen 5 strateji ]RUODPD
NDoÕQPD X\PD X]ODúPD YH SUREOHP o|]PH ]HULQGH GXUXOPXúWXU
Üçüncü E|O PGH 7 UNL\H &XPKXUL\H 0HUNH] %DQNDVÕ oDOÕúDQODUÕQD
\|QHOLN DQNHW oDOÕúPDVÕ \DSÕOPÕúWÕU %XUDGD DQNHW IRUPODUÕQÕ KD]ÕUODQPDVÕQD
LOLúNLQ ELOJLOHU |UQHNOHPLQ XQYDQ ELULP FLQVL\HW PHGHQL GXUXP H÷LWLP
GXUXPX YH KL]PHW V UHOHULQH J|UH IUHNDQV GD÷ÕOÕPODUÕ |OoHNOHULQ YH DOW
|OoHNOHULQ J YHQLOLUOLN G ]H\OHULQH LOLúNLQ EXOJXODU LOH EXQODU DUDVÕQGDNL
NRUHODV\RQODU $129$ YH W WHVWOHULQLQ VRQXoODUÕQD LOLúNLQ EXOJXODU
VXQXOPXúWXU
6RQ E|O PGH EXOJXODUD LOLúNLQ GH÷HUOHQGLUPHOHU \DSÕOPÕú YH EX
EXOJXODU ÕúÕ÷ÕQGD ELU WDNÕP |QHULOHU JHOLúWLULOPLúWLU
%ø5ø1&ø %g/h0 d$7,ù0$ .$95$0, dDWÕúPDQÕQ 7DQÕPÕ dDWÕúPD VDGHFH \|QHWLP \D GD |UJ W SVLNRORMLVLQLQ ]HULQGH
GXUGX÷X ELU NDYUDP GH÷LOGLU 7RSOXPVDO ELU ROJX ROPDVÕ QHGHQL\OH DQWURSRORML
VRV\RORML SVLNRORML HNRQRPL Y E ELOLPOHUGH oDWÕúPD NDYUDPÕQÕ LQFHOHPHNWHGLU
dDWÕúPD NDYUDPÕQÕQ IDUNOÕ EDNÕú DoÕODUÕ YH IDUNOÕ ER\XWODUGD HOH DOÕQPÕú ROPDVÕ
QHGHQL\OH EX NDYUDPÕQ oRN IDUNOÕ WDQÕPODUÕ \DSÕOPÕúWÕU %X WDQÕPODPDODUGDQ
|UJ WVHO oDWÕúPDQÕQ \DSÕFÕ YH IRQNVL\RQHO \|QOHULQL \DQVÕWDQ ED]ÕODUÕ DúD÷ÕGD
YHULOPHNWHGLU
øQVDQODU EDNÕPÕQGDQ oDWÕúPD JHUHN IL]\RORMLN YH JHUHNVH GH VRV\R
SVLNRORMLN LKWL\DoODUÕQ WDWPLQLQH HQJHO RODQ VÕNÕQWÕODUÕQ PH\GDQD JHWLUGL÷L
JHUJLQOLN KDOOHULGLU dDWÕúPD\Õ ELUH\VHO EDNÕPGDQ WDQÕPODGÕNWDQ VRQUD RQX
|UJ WOHUGH WDúÕGÕ÷Õ DQODP RODUDN LIDGH HGHELOLUL] %LU |UJ WWH oDWÕúPD ELUH\OHU
YH JUXSODUÕQ ELUOLNWH oDOÕúPD VRUXQODUÕQGDQ ND\QDNODQDQ YH QRUPDO
IDDOL\HWOHULQ GXUPDVÕQD YH\D NDUÕúPDVÕQD QHGHQ RODQ ROD\ODU RODUDN
WDQÕPODQDELOLU (UHQ V
%HQ]HU úHNLOGH oDWÕúPD\D X\XPVX] GDYUDQÕú YH H\OHPOHU RODUDN
EDNDQ 'HXWVFK GD oDWÕúPD\Õ ³ELU NLúLQLQ P GDKDOH HWPH WÕNDPD \D GD EDúND
ELU \ROOD ELU EDúNDVÕQÕQ GDYUDQÕúÕQÕ HQJHOOHPH YH\D GDKD D] HWNLOL KDOH
JHWLUPH V UHFL´ úHNOLQGH WDQÕPODPÕúWÕU 7MRVYROG V
gUJ WVHO oDWÕúPD YH oDWÕúPD \|QHWLPL NRQXODUÕQGD |QHPOL
oDOÕúPDODUÕ EXOXQDQ 5DKLP¶GH oDWÕúPD\Õ ³ELUH\ YH JUXSODUÕQ LoLQGHNL YH\D
DUDVÕQGDNL X\XPVX]OXN \D GD DQODúPD]OÕN ELoLPLQGH NHQGLQL J|VWHUHQ ELU
HWNLOHúLP GXUXPX´ RODUDN WDQÕPODPÕúWÕU 5DKLP V
รนLPรบHN V ยถH J|UH oDWร รบPD ยณ|UJย W LoLQGH LNL YH\D GDKD
ID]OD NLรบL \D GD JUXS DUDVร QGD Nร W ND\QDNODUร Q SD\ODรบร OPDVร YH\D J|UHYOHULQ
GDรทร Wร Pร LOH \LQH EX NLรบL YH\D JUXSODU DUDVร QGDNL VWDWย DPDo GHรทHU \D GD DOJร
IDUNOร Oร NODUร QGDQ ND\QDNODQDQ DQODรบPD]Oร N YH\D X\XรบPD]Oร Nยด รบHNOLQGH
WDQร PODQPDNWDGร U
(UGRรทDQ V LVH \DSWร รทร WDQร PGD ELUH\OHULQ GX\JX YH
GDYUDQร รบODUร QD RGDNODQPDNWDGร U 2QD J|UH ยณ oDWร รบPD\ร NLรบLQLQ LoLQGH
EXOXQGXรทX VRV\DO RUWDP YH ]DPDQ GLOLPLQGH LVWHPHGLNOHUL LOH NDUรบร NDUรบร \D
NDOPDVร YH ELU VRQXo LoLQ ]RUODQPDVร KDOLQGH JHUoHNOHรบWLUGLรทL GDYUDQร รบ
XODรบWร รทร GX\JXVDO \DSร ยด RODUDN WDQร PODPDN Pย PNย QGย U
)LOOH\ V LVH oDWร รบPD\ร ยณLNL \D GD GDKD ID]OD ELUH\ JUXS \D
GD |UJย W DUDVร QGD oHรบLWOL QHGHQOHUOH YH oHรบLWOL GHUHFHOHUGH JHOLรบHQ ELU Vย UHoยด
RODUDN WDQร PODPร รบWร U
.DULSยถH J|UH oDWร รบPD ND\QDNODU Jย o VWDWย LQDQoODU oร NDUODU
YH GLรทHU LVWHNOHUH VDKLS ROPD oHNLรบPHVL RODUDN J|Uย OHELOHFHN WRSOXPVDO ELU
Vย UHoWLU dDWร รบPD NDYUDPร Qร Q DQODPร ย ]HULQGH HYUHQVHO ELU X]ODรบPD
ROPDPDNOD ELUOLNWH EX NDYUDPร Q GDKD oRN WRSOXPVDO WDUDIODU DUDVร QGD
HWNLQOLNOHUGH LOLรบNLOHUGH YH GDYUDQร รบODUGD X\XรบPD]Oร N RODUDN LIDGH HGLOGLรทL
J|Uย OPHNWHGLU %X X\XรบPD]Oร NODU oRรทX NH] รบLGGHW LoHUPH] \D GD รบLGGHW
Gย ]H\LQH XODรบPDGDQ ELU X]ODรบPD VDรทODQร U .DULS V
(UJLQยถH J|UH ELU NLรบL EDรบND ELU NLรบL \D GD JUXS WDUDIร QGDQ HQJHOOHQGLรทL
\D GD UDKDWVร ] HGLOGLรทL YH NHQGL OHKLQH \D GD DOH\KLQH VRQXoODQDFDN ELU WHSNL
J|VWHUGLรทL ]DPDQ oDWร รบPD LoLQGHGLU (UJLQ V
/LWHUDWย UGH |UJย WVHO oDWร รบPDQร Q \XNDUร GDNLOHUH EHQ]HU \D GD IDUNOร
EDNร รบ Doร ODUร Qร \DQVร WDQ SHN oRN WDQร Pร EXOXQPDNWDGร U 1DVร O WDQร PODQPร รบ
ROXUVD ROVXQ X\XPVX]OXN DQODรบPD]Oร N ]ร WODรบPD YH ELUELULQH WHUV Gย รบPH
oDWร รบPDQร Q WHPHO XQVXUODUร Qร PH\GDQD JHWLULU $\Uร FD |UJย WVHO oDWร รบPDQร Q
GLQDPLN ELU Vย UHo ROGXรทX GD |QHPOL ELU QRNWDGร U
รนX KDOGH EX WDQร PODUร Q ร รบร รทร QGD |UJย WVHO oDWร รบPD JHQHO RODUDN รบ|\OH
WDQร PODQDELOLU |UJย WVHO oDWร รบPD |UJย W LoLQGHNL ELUH\ \D GD JUXSODUร Q NHQGL
LoOHULQGH DUDODUร QGD YH\D |UJย WOH oHรบLWOL QHGHQOHUGHQ ND\QDNODQDQ YH
X\XรบPD]Oร N ]ร WODรบPD DQODรบPD]Oร N YH ELUELULQH WHUV Gย รบPH ELoLPLQGH RUWD\D
oร NDQ GLQDPLN ELU HWNLOHรบLP Vย UHFLGLU
dDWร รบPD\D <|QHOLN .XUDPVDO <DNODรบร PODU *ย Qย Pย ]H NDGDU oDWร รบPD NRQXVXQX HOH DODQ NXUDPVDO \DNODรบร PODU
LQFHOHQGLรทLQGH EXQODUร ย o DQD JUXS DOWร QGD WRSODQDELOHFHรทL J|Uย OPHNWHGLU
%XQODU JHOHQHNVHO GDYUDQร รบVDO YH HWNLOHรบLPFL \DNODรบร PODU รบHNOLQGH
Vร UDODQDELOLU รนLPรบHN V
*HOHQHNVHO <DNODรบร P %X \DNODรบร PGD oDWร รบPD\D ROXPVX] ELU Vย UHo RODUDN EDNร OPDNWD YH
oDWร รบPD รบLGGHW \ร NPDN UDV\RQHO ROPDPDN JLEL WHULPOHUOH Hรบ DQODPOร RODUDN
NXOODQร OPDNWDGร U YH \ร OODUร DUDVร QGD 1HR NODVLN |UJย W J|Uย รบย GH EX
J|Uย รบย GHVWHNOHPLรบ YH EX G|QHPGH \DSร ODQ +DZWKRUQH oDOร รบPDODUร oDWร รบPD sรผrecinin, kiรบLOHU DUDVร QGD Jย YHQVL]OLN \HWHUVL] LOHWLรบLP \|QHWLPLQ oDOร รบDQODUร Q
VRUXQODUร LOH \HWHULQFH LOJLOHQPHPHVL JLEL |UJย WVHO Doร GDQ LรบOHYVHO ROPD\DQ
VRQXoODU GRรทXUGXรทX RUWD\D NR\PXรบWXU
%X J|Uย รบH J|UH QH รบHNLOGH ROXUVD ROVXQ oDWร รบPDODUGDQ NDoร QPDN
JHUHNPHNWHGLU dDWร รบPDODUร Q o|]ย POHQPHVL LoLQ ELoLPVHO RWRULWHQLQ oDWร รบPD\D
Pย GDKHOH HWPHVL JHUHNWLรทL VDYXQXOPDNWDGร U (UGRรทDQ V 'DYUDQร รบVDO <DNODรบร P
%X J|Uย รบ oDWร รบPDQร Q Wย P JUXS YH |UJย WOHUGH GRรทDO YH NDoร Qร OPD]
ROGXรทXQX NDEXO HWPHNWHGLU dDWร รบPD N|Wย GHรทLOGLU DQFDN \|QHWLOPHVL
JHUHNOLGLU <|QHWLOGLรทLQGH ROXPOX VRV\DO LรบOHYOHUL RODFDNWร U dDOร รบDQODUร Q
JHUHNVLQLPOHUL DPDoODUร oร NDUODUร ELUELUL\OH oDWร รบDELOLU dDWร รบPDQร Q NLPL ]DPDQ
DOWWD \DWDQ SUREOHPOHUH LรบDUHW HWPHVL EDNร Pร QGDQ \DUDUOร RODELOHFHรทLQL NDEXO
HWPHNWH DQFDN oDWร รบPD\ร ]DUDUOร YH RUWD\D oร NWร รทร DQGD o|]ย POHQPHVL YH\D yok edilmesi gereken bir olgu olarak gรถrรผlmektedir.
(WNLOHรบLPFL <DNODรบร P gUJย WOHUGH oDWร รบPDQร Q NDoร Qร OPD] ROGXรทXQX NDEXO HGHQ EX J|Uย รบ
\RรทXQODรบDQ oDWร รบPDODUร Q |UJย WH ]DUDU YHUHFHรทLQL EX QHGHQOH GH EX Wย U
oDWร รบPDODUร Q ]RUXQOX RODUDN o|]ย OPHVL JHUHNWLรทLQL YXUJXODU %X J|Uย รบ
GDYUDQร รบoร J|Uย รบWHQ IDUNOร RODUDN VDGHFH oDWร รบPD\ร NDEXO HWPHNOH NDOPD]
VRQ GHUHFH X\XPOX EDUร รบFร O YH LรบELUOLรทL LoLQGHNL ELU JUXEXQ GHรทLรบLPH YH
\HQLOLNOHUH NDUรบร GX\DUVร ] NDODFDรทร Qร |QH Vย UHUHN JHUHNWLรทLQGH oDWร รบPDQร Q
ELOLQoOL RODUDN WHรบYLN HGLOPHVLQL VDYXQXU (WNLOHรบLPFL J|Uย รบH J|UH EHOLUOL ELU
Gย ]H\GHNL oDWร รบPD JUXS LoLQGHNL \DUร รบPD\ร HOHรบWLUPH\L YH \DUDWร Fร Oร รทร
DUWWร UPDNWD EXQXQ VRQXFX RODUDN GD JUXS SHUIRUPDQVร DUWPDNWDGร U
dDWร รบPD NRQXVXQGD Nร VDFD Doร NODPD\D oDOร รบWร รทร Pร ] EX ย o
\DNODรบร PGDQ LON LNL WDQHVLQLQ NODVLN YH QHRNODVLN \|QHWLP DQOD\ร รบร QD
ย oย QFย Vย Qย Q LVH PRGHUQ \|QHWLP DQOD\ร รบร QD X\JXQOXN J|VWHUGLรทL J|Uย OHELOLU
%X QRNWDGDQ KDUHNHWOH LON LNL \DNODรบร Pร ยณJHOHQHNVHOยด ย oย QFย \DNODรบร Pร GD
ยณPRGHUQยด \DNODรบร P EDรบOร รทร DOWร QGD YH NDUรบร ODรบWร UPDOร RODUDN DรบDรทร GDNL JLEL ELU
WDEOR KDOLQGH YHUPHN Pย PNย QGย U รนLPรบHN V
7$%/2 g5*h76(/ d$7,รน0$ .218681'$ *(/(1(.6(/ 9( 02'(51 <$./$รน,0/$5
*HOHQHNVHO <DNODรบร P 0RGHUQ <DNODรบร P .ODVLN YH 1HRNODVLN (WNLOHรบLP 0RGHOL dDWร รบPD NDoร Qร ODELOLU dDWร รบPD NDoร Qร OPD]Gร U
dDWร รบPD \|QHWLPLQ |UJย W \DSร Vร Qร ROXรบWXUPDGD YH RQX \|QHWPHVLQGHNL KDWDODUร QGDQ YH VRUXQ \DUDWร Fร ODU WDUDIร QGDQ RUWD\D oร NDUร Oร U dDWร รบPD |UJย Wย Q Gย ]HQOL ELoLPGH LรบOHPHVLQL NHVLQWL\H XรทUDWร U YH RSWLPDO Lรบ EDรบDUร Pร Qร SHUIRUPDQVร HQJHOOHU
<|QHWLPLQ WHPHO J|UHYL RUWDGDQ NDOGร UPDNWร U
oDWร รบPD\ร
2SWLPDO |UJย WVHO Lรบ EDรบDUร Pร oDWร รบPDQร Q Lรบ EDรบDUร Pร Qร Q RUWDGDQ NDOGร Uร OPDVร Qร JHUHNWLULU
.D\QDN รนLPรบHN V
dDWร รบPD |UJย WVHO \DSร DPDoODUGDNL NDoร Qร OPD] IDUNOร Oร NODU KDW YH NXUPD\ HOHPDQODUร Qร Q DOJร GHรทHU YH VRUXQODUD EDNร รบ Doร ODUร QGDNL IDUNOร Oร NODU YE QHGHQOHUGHQ ND\QDNODQร U dDWร รบPD GHรทLรบLN GHUHFHOHUGH |UJย WVHO EDรบDUร \D NDWNร GD EXOXQDELOHFHรทL JLEL RQGD D]DOPD\D GD QHGHQ RODELOLU <|QHWLPLQ J|UHYL oDWร รบPDQร Q o|]ย Pย Qย RSWLPDO |UJย WVHO EDรบDUร \D KL]PHW edecek biรงimde yรถnetmektir. 2SWLPDO |UJย WVHO Lรบ EDรบDUร Pร PDNXO Gย ]H\GH ELU |UJย WVHO oDWร รบPDQร Q YDUOร รทร Qร JHUHNOL Nร ODU
dDWร รบPD 6ย UHFL 5REELQVยถH J|UH RUJDQL]DV\RQODUGD oDWร รบPD ELU Vย UHo RODUDN
Gย รบย Qย OGย รทย QGH SRWDQVL\HO X\XรบPD]Oร NODU NDYUDPD YH NLรบLVHOOHรบWLUPH
GDYUDQร รบ YH VRQXoODU ROPDN ย ]HUH G|UW DรบDPDGD JHUoHNOHรบLU รนHNLO
dDWร รบPD Vย UHFLQGH LON DรบDPD oDWร รบPD\ร GRรทXUDQ QHGHQOHULQ YDUOร รทร Qร
LIDGH HGHQ |Q NRรบXOODUGร U %X NRรบXOODU LOHWLรบLP \DSร YH NLรบLOLN GHรทLรบNHQOHULGLU
%XQODU GRรทUXGDQ oDWร รบPD\D \|QHOLN ROPD\DELOLU DQFDN oDWร รบPDQร Q YDUOร รทร LoLQ
JHUHNOLGLU รธOHWLรบLP QHGHQOHUL DQODP Jย oOย NOHUL \HWHUVL] ELOJL DOร รบYHULรบL YH
LOHWLรบLP NDQDOODUร QGDNL ER]XNOXNODU JLEL QHGHQOHUGLU <DSร VDO GHรทLรบNHQOHU
RUJDQL]DV\RQXQ Eย \ย NOย รทย X]PDQODรบPD GHUHFHVL \HWNL DODQODUร Qร Q
EHOLUJLQOLรทL GXUXPX OLGHUOLN WDU]ร |Gย O VLVWHPOHUL NDUรบร Oร NOร EDรทร POร Oร N GHUHFHVL
JLEL QHGHQOHUGLU .LรบLOLN GHรทLรบNHQOHUL LVH ELUH\OHULQ GHรทHU VLVWHPOHULQGH
\DWPDNWDGร U gUQHรทLQ \DSร ODQ DUDรบWร UPDODU RWRULWHU YH GRJPDWLN NLรบLOHULQ
SRWDQVL\HO oDWร รบPD\D GDKD \DWNร Q ROGXรทXQX J|VWHUPLรบWLU &DQ V
dDWร รบPD Vย UHFLQGH LNLQFL DรบDPD SRWDQVL\HO QHGHQOHULQ DQODรบร OPDVร YH
EHQLPVHQPHVL DQODPร QGD NDYUDPD YH NLรบLVHOOHรบWLUPH HYUHVLGLU %LULQFL
DรบDPDGDNL NRรบXOODU KD\DO Nร Uร NOร รทร \DUDWร \RUVD SRWDQVL\HO X\XรบPD]Oร N JHUoHN
Gย ]H\LQH oร NPร รบ ROXU dDWร รบPDQร Q ย oย QFย DรบDPDVร GDYUDQร รบ DรบDPDVร Gร U
$oร N oDWร รบPD ER\XWXQGD EHรบ Wย UGH GDYUDQร รบ RUWD\D oร NDU UHNDEHW LรบELUOLรทL
X]ODรบPD NDoร QPD YH X\PD
6RQ DรบDPDGD LVH RUJDQL]DV\RQD \DUDUOร NDWNร GD EXOXQDQ \DQL JUXS
EDรบDUร Vร Qร DUWWร UDQ ROXPOX VRQXoODU LOH JUXS EDรบDUร Vร Qร Gย รบย UHQ ROXPVX]
VRQXoODUGร U
DúDPD 3RWDQVL\HO 8\XúPD]OÕN
gQ NRúXOODU øOHWLúLP <DSÕ .LúLOLN GH÷LúNHQOHUL
DúDPD .DYUDPD YH .LúLVHOOHúWLPH
DúDPD 'DYUDQÕú
$OJÕODQDQ dDWÕúPD
%HOLUJLQ 'DYUDQÕú
+LVVHGLOHQ dDWÕúPD
DúDPD
*|U OHQ 'DYUDQÕú 5HNDEHW øúELUOL÷L 8]ODúPD .DoÕQPD 8\PD
Sonuçlar
$UWDQ *UXS %DúDUÕVÕ
$]DODQ *UXS %DúDUÕVÕ
ùHNLO dDWÕúPD 6 UHFL .D\QDN &DQ V
gUJ WOHUGH dDWÕúPD 7 UOHUL 2UJDQL]DV\RQODUGDNL oDWÕúPDODUÕ WDUDIODUÕQD RUWD\D oÕNÕú úHNLOOHULQH
QLWHOL÷LQH YH RUJDQL]DV\RQ LoLQGHNL \HULQH J|UH VÕQÕIODQGÕUPDN P PN QG U dDWÕúPD\D 7DUDI 2ODQODUD *|UH <DSÕODQ 6ÕQÕIODQGÕUPD
%X oDWÕúPD W U RUJDQL]DV\RQODUGD oDWÕúPD\D WDUDI RODQODUOD LOJLOLGLU
YH EHú JUXSWD incelenebilir (Koçel, 1999, s.491). %LUH\ LoL oDWÕúPD %LUH\OHU DUDVÕ oDWÕúPD *UXS LoL oDWÕúPD *UXSODU DUDVÕ oDWÕúPD øúOHWPHOHUDUDVÕ oDWÕúPD
%LUH\ รธoL dDWร รบPD %X oDWร รบPD NLรบLQLQ NHQGL LoLQGH PH\GDQD JHOHQ oDWร รบPDGร U %X WDU]
oDWร รบPD ELUH\LQ NHQGLVL LoLQ EHOLUOHPLรบ ROGXรทX KHGHIOHU LOH LรบOHWPHQLQ NHQGLVL
LoLQ EHOLUOHPLรบ ROGXรทX URO DUDVร QGDNL DQODรบPD]Oร NODUGDQ ND\QDNODQร U %D]ร
GXUXPODUGD EHOOL ELU UROย ย VWOHQPHVL JHUHNHQ NLรบL LOH EX UROย DUDVร QGD
X\XรบPD]Oร N RUWD\D oร NDU %X X\XรบPD]Oร NODUร LNL JUXS DOWร QGD WRSOD\DELOLUL]
<HWHQHNOHULQH YH LOJL DODQODUร QD X\JXQ ROPD\DQ ELU UROย ย VWOHQPHN
]RUXQGD NDODQ NLรบL LOH EX URO DUDVร QGD DQODรบPD]Oร N oร NDELOLU 0DVD EDรบร QGD
oDOร รบPD\ร WHUFLK HGHQ ELU NLรบL LรบOHWPH Gร รบร QGD Pย รบWHUL ]L\DUHWOHULQH SD]DUODPD
IDDOL\HWOHUL LoLQ J|QGHULOGLรทLQGH EX WDU] oDWร รบPD LOH NDUรบร NDUรบร \D NDOร U
dDOร รบDQร Q VDKLS ROGXรทX UROOHU ELUELUL LOH oDWร รบร \RU LVH EX oDWร รบPD\ร
DOJร OD\DQ NLรบL ELUH\ LoL DQODรบPD]Oร NODUOD NDUรบร NDUรบร \D NDOร U $VWODUร WDUDIร QGDQ
VHYLOPH\L LVWHQHQ DQFDN LรบOHULQ \ย Uย Wย OPHVL LoLQ JHUHNWLรทLQGH VHUW WXWXPODU
DOPDVร JHUHNHQ \|QHWLFLOHULQ NDUรบร ODรบWร รทร oDWร รบPD Wย Uย Gย U
%X WDU] URO oDWร รบPDODUร QGD ELUH\ ย o Wย U DQODรบPD]Oร NOD NDUรบร NDUรบร \D
NDODELOLU
<DNODรบPD <DNODรบPD dDWร รบPDVร Birey her ikisi de kendisi iรงin
ROXPOX RODQ DOWHUQDWLIOHUGHQ ELULQL VHoPHN GXUXPXQGD NDOGร รทร QGD EX WDU]
oDWร รบPD\ร \DรบDU %LU ELUH\LQ oDOร รบPDN LVWHGLรทL KHU LNL LรบOHWPHGHQ Lรบ WHNOLIL
DOGร รทร QGD \DรบDGร รทร YH birey iรงin karar vermesi ve รงรถzรผmlemek zorunda
NDOGร รทร HQ ]RU oDWร รบPD Wย Uย Gย U
<DNODรบPD .Doร QPD dDWร รบPDVร %LUH\LQ NHQGLVL LoLQ D\Qร DQGD KHP
ROXPOX KHP GH ROXPVX] VRQXoODU GRรทXUDELOHFHN ELU NDUDU YHUPHVL GXUXPXQGD
\DรบDGร รทร oDWร รบPD Wย Uย Gย U gUQHรทLQ ELU LรบOHWPHQLQ oDOร รบDQร Qร oRN GDKD L\L ELU
PDDรบ NDUรบร Oร รทร QGD EDรบND ELU \HUOHรบLP E|OJHVLQH J|QGHUPHN LVWHGLรทLQGH
ELUH\LQ LoLQH Gย รบWย รทย DQODรบPD]Oร N GXUXPXGXU
.Doร QPD .Doร QPD dDWร รบPDVร Birey her ikisi de kendisi iรงin
ROXPVX] VRQXoODU GRรทXUDFDN LNL DOWHUQDWLIWHQ birini seรงmek durumunda
NDOร Gร รทร QGD \DรบDGร รทร oDWร รบPD Wย Uย Gย U <HQL LรบH EDรบOD\DFDN NLรบL\H ELU
LúOHWPHQLQ KHP G ú N PDDú KHP GH úHKLU GÕúÕQD \ROFXOXN \DSPDVÕQÕ
JHUHNWLUHFHN ELU Lú |QHUPHVLQGH ELUH\LQ \DúDGÕ÷Õ DQODúPD]OÕN GXUXPXGXU %LUH\OHU DUDVÕ dDWÕúPD
øúOHWPH LoLQGH LNL ELUH\ ELUELUOHUL LOH oHúLWOL ILNLU GX\JX YH J|U ú
D\UÕOÕNODUÕQD G úW NOHULQGH EX WDU] oDWÕúPDODU RUWD\D oÕNDU øúOHWPHOHUGH HQ
oRN UDVWODQDQ ELUH\OHU DUDVÕ oDWÕúPDODU DVW VW oDWÕúPDODUÕ LOH NXUPD\ NRPXWD
\|QHWLFLOHUL DUDVÕQGDNL NLúLVHO DQODúPD]OÕNODUGDQ GR÷DU %XQODUD LODYH RODUDN
D\QÕ |UJ WVHO G ]H\GH ELUH\VHO IDUNOÕOÕNODUGDQ GROD\Õ oDWÕúPDODUD GD
UDVWODQPDNWDGÕU øúoLOHU DUDVÕQGDNL JHoLPVL]OLNOHU P G U úHI PHPXU
DUDVÕQGDNL J|U ú ILNLU YH oÕNDU D\UÕOÕNODUÕ ELUH\OHU DUDVÕ oDWÕúPD W UOHULQH
JLUPHNWHGLU (UHQ V
*UXS øoL dDWÕúPD %X WDU] oDWÕúPD ELUH\OHU DUDVÕ oDWÕúPD JLELGLU DQFDN EX VHIHU JUXS
LoLQGH ELUOLNWH oDOÕúPDVÕ JHUHNHQ NLúLOHU DUDVÕQGDNL ILNLU YH J|U úOHUGHNL
IDUNOÕOÕNODUGDQ RUWD\D oÕNDU 2UJDQL]Dsyonlarda bulunan gruplar içinde yer
DODQ \HOHUOH JUXS DUDVÕQGD ELU X\XPVX]OXN ROPDVÕ KDOLQGH JUXS LoL oDWÕúPD
söz konusudur (Ertürk, 2000, s.220 ø\L \|QHWLOPH]VH JUXEXQ HWNLOLOL÷LQH büyük zararlar verir. *UXSODU DUDVÕ dDWÕúPD *UXSODU DUDVÕ oDWÕúPDODU LVH GDKD oRN D\QÕ E|O P \|QHWLFLVLQH ED÷OÕ
RODQ JUXSODUÕQ ELUELUOHUL LOH P FDGHOH\H JLUPHOHULQGHQ ND\QDNODQÕU $\QÕ
E|O PGH oDOÕúDQ YH D\QÕ ]HYN J|U ú YH GX\JXODUÕ SD\ODúDQ LQVDQODU NHQGL
LoOHULQGH N o N JUXSODU ROXúWXUDELOLUOHU $\QÕ RUJDQL]Dsyon içinde yer alan
VDWÕú SHUVRQHOL LOH UHWLP SHUVRQHOL DUDVÕQGDNL oDWÕúPD JUXSODU DUDVÕ
oDWÕúPD\D L\L ELU |UQHNWLU (UHQ V %X oDWÕúPD RUJDQL]DV\RQGD
E W QOHúPH\L YH NRRUGLQDV\RQX ]D\ÕIODWÕU <|QHWLFLOHU JUXSODU DUDVÕ LOLúNLOHULQ
YH
ROXúDELOHFHN
oDWÕúPDODUÕQ
PHUNH]LQGHGLUOHU
YH
EX
EDNÕPGDQ
RUJDQL]DV\RQGD EXOXQDQ JUXSODU DUDVÕQGD ELUOHúWLULFL ELU URO R\QDPDOÕGÕUODU (Ertürk, 2000, s.221). øúOHWPHOHUDUDVÕ dDWÕúPD %XUDGD
ELU
RUJDQL]D\RQXQ
NHQGL
GÕúÕQGD
EXOXQDQ
GL÷HU
RUJDQL]DV\RQODUOD RODQ oDWÕúPDODUÕ V|] NRQXVXGXU LNL UDNLS ILUPDQÕQ SD]DU
SD\ODUÕQÕ E \ WPHN LoLQ ELUELUL LOH UHNDEHWH JLUPHVL \D GD ELU LúFL VHQGLNDVÕ LOH
ELU LúOHWPHQLQ X\JXODGÕ÷Õ oHúLWOL SHUVRQHO SROLWLNDODUÕ \ ] QGHQ J|U ú
D\UÕOÕNODUÕQD G úPHOHUL (UHQ V YHUJL NRQWURO NXUXOXúODUÕ\OD
GHQHWOHGLNOHUL LúOHWPHOHU DUDVÕQGD RUWD\D oÕNDELOHFHN oDWÕúPDODU (UW UN
V EX WDU] oDWÕúPDODUD |UQHNWLU
dDWÕúPDQÕQ 1LWHOL÷LQH *|UH <DSÕODQ 6ÕQÕIODQGÕUPD øúOHYVHO dDWÕúPDODU øúOHYVHO oDWÕúPDODU |UJ W Q DPDoODUÕQÕ JHUoHNOHúWLUPHVLQH YH
J oOHQGLUPHVLQH NDWNÕGD EXOXQDQ oDWÕúPDODUGÕU %X W U oDWÕúPDODU |UJ W Q
EHOLUOL ELU NHVLPLQGH ED]Õ UDKDWVÕ]OÕNODUÕQ EXOXQGX÷XQX \|QHWLFLOHULQ GLNNDWLQH
VXQPD\Õ VD÷ODPDN VXUHWL\OH |UJ WH GLQDPL]P YH \DUDWÕFÕOÕN ND]DQGÕUPDNWD YH
EX \ROOD |UJ W Q E W Q LoLQ \DUDUODU VD÷ODPDNWDGÕU gUQHN RODUDN ELU
oDWÕúPDQÕQ QHGHQL DUDúWÕUÕOÕU YH ND\QDNODUÕQ NÕWOÕ÷ÕQGDQ PH\GDQD JHOGL÷L
RUWD\D oÕNDUVD oDWÕúDQ WDUDIODUD ND\QDN DNWDUÕOPDVÕ YH \HQL LPNDQODU
YHULOPHVL VXUHWL\OH oDWÕúPD RUWDGDQ NDOGÕUÕODUDN GDKD KX]XUOX YH YHULPOL ELU
oDOÕúPD RUWDPÕ VD÷ODQDELOLU .RoHO V øúOHYVHO 2OPD\DQ dDWÕúPDODU
øúOHYVHO ROPD\DQ oDWÕúPDODU LVH |UJ W DPDoODUÕQD XODúPDNWDQ
DOÕNR\DQ YH\D DPDoODUÕQÕQ JHUoHNOHúWLULOPHVLQH NDWNÕGD EXOXQPD\DQ
oDWÕúPDODUGÕU %LU oDWÕúPDQÕQ LúOHYVHO ROXS ROPDPDVÕ \|QHWLPLQ oDWÕúPD
V UHFLQL GH÷HUOHQGLULú WDU]ÕQD ED÷OÕGÕU $NWDUDQ 6ROPXú V
dDWÕúPDQÕQ gUJ W øoLQGHNL <HULQH *|UH <DSÕODQ
6ÕQÕIODQGÕUPD
'LNH\ dDWÕúPD dDWÕúPDQÕQ |UJ W LoLQdeki yer ve düzeyi onun dikey ya da yatay bir
oDWÕúPD ROXS ROPDGÕ÷ÕQÕ EHOLUOHU 'LNH\ oDWÕúPD ELU |UJ WWH DVW VW
GXUXPXQGDNL NLúL YH\D NDGHPHOHU DUDVÕQGD JHUoHNOHúLU /XWKDQV
V hVWOHULQ DVWODUÕ oRN VÕNÕ ELoLPGH NRQWURO HWPHN LVWHGLNOHULQGH YH
DVWODUÕQ GD EX GXUXPD GLUHQo J|VWHUGLNOHULQGH RUWD\D oÕNDU 'LNH\ oDWÕúPD
\HWHUVL] LOHWLúLPGHQ DPDo oDWÕúPDVÕQGDQ ELOJL YH GH÷HUOHUOH LOJLOL X\XúPD]OÕNODUGDQ oDOÕúDQODUÕQ SHUIRUPDQVÕ\OD LOJLOL VRUXQODUGDQ Y E GR÷DELOLU <DWD\ dDWÕúPD $\QÕ KL\HUDUúLN G ]H\GH EXOXQDQ NLúL YH\D NDGHPHOHU DUDVÕQGD
\DúDQDQ oDWÕúPDODUGÕU dDOÕúPD DUNDGDúODUÕ DUDVÕQGD \DúDQDQ YH\D ELU
LúOHWPHQLQ UHWLP YH VDWÕú E|O POHUL DUDVÕQGD \DúDQDQ oDWÕúPDODU \DWD\
oDWÕúPDODUGÕU %X W U oDWÕúPDODU DPDo X\XúPD]OÕNODUÕQGDQ NÕW ND\QDNODUGDQ
YH NLúLOHU DUDVÕ LOLúNL SUREOHPOHULQGHQ ND\QDNODQPDNWDGÕU /XWKDQV
V
(PLU .RPXWD YH .XUPD\ dDWÕúPDVÕ 2UJDQL]DV\RQODUGD J|UHY \DSDQ YH \ U WPH \HWNL YH VRUXPOXOX÷X
RODQ HPLU NRPXWD SHUVRQHOL LOH NXUPD\ SHUVRQHO DUDVÕQGD GD oDWÕúPD
\DúDQDELOLU .XUPD\ ELULPGH J|UHY \DSDQ SHUVRQHO JHQHOOLNOH NRQXVXQGD
X]PDQ YH L\L H÷LWLP DOPÕúGÕU (PLU NRPXWD SHUVRQHOL ]HULQGH \DSWÕUÕP J F
\RNWXU 6DGHFH RQODUD \DSDFDNODUÕ LúOH LOJLOL \RO J|VWHULFL YH WDYVL\H QLWHOL÷LQGH
UDSRUODU YHULU <DSÕODQ LúOH LOJLOL VRUXPOXOXN HPLU NRPXWD SHUVRQHOLQH DLWWLU %XUDGD oDWÕúPD VWOHQGLNOHUL UROOHULQ |]HOOL÷LQGHQ ND\QDNODQPDNWDGÕU
.XUPD\ SHUVRQHO X\JXODPDGDQ GROD\Õ VRUXPOXOXN WDúÕPDGÕ÷Õ LoLQ X]PDQOÕN
NRQXVXQXQ GR÷UXODUÕQÕ UDKDWOÕNOD VDYXQDELOPHNWHGLU $QFDN HPLU NRPXWD
\HWNLVLQH VDKLS \|QHWLFL LVH NHQGLVLQL EDúDUÕVÕ] NÕODFD÷ÕQD \|QHWLP
SROLWLNDVÕQD YH NLúLOL÷LQH X\JXQ G úPH\HQ NXUPD\ SHUVRQHOLQ WDYVL\HOHULQL
X\JXODPD\D NR\PDN LVWHPH] %X GXUXPGD RUWD\D \HWNL YH NRQXPGDQ
ND\QDNODQDQ oDWÕúPD RUWD\D oÕkar (Ertürk, 2000, s.222
2UWD\D dÕNÕú ùHNOLQH *|UH <DSÕODQ 6ÕQÕIODQGÕUPD gUJ WVHO oDWÕúPDODU ELU V UHo QLWHOL÷L WDúÕPDNWD YH oDWÕúPD
SRWDQVL\HOL WDúÕ\DQ GXUXPODUGDQ DoÕN P GDKDOH YH DQODúPD]OÕNODU G ]H\LQH
kadar uzanabilen evrelerden geçerek JHOLúLU YH JHUoHNOHúLU %X ED÷ODPGD
V UHoVHO oDWÕúPD ROJXVX G|UW D\UÕ G ]H\GH LQFHOHQPHNWHGLU 3RWDQVL\HO dDWÕúPD
dDWÕúPDQÕQ EDúODQJÕo G ]H\LQL ROXúWXUPDNWD YH oDWÕúPD LoLQ
NRúXOODUÕQ PHYFXGL\HWLQL LIDGH HWPHNWHGLU gUQH÷LQ VÕQÕUOÕ RODQ ND\QDNODUÕ
HOGH HWPH\H \|QHOLN ELU UHNDEHWLQ ED÷ÕPVÕ]OÕN G UW V Q Q URO oDWÕúPDVÕQD
QHGHQ RODELOHFHN EHOLUWLOHULQ ELU |UJ WWH JUXSODU DUDVÕQGDNL DPDo
IDUNOÕODúPDVÕQÕQ YDUOÕ÷Õ oDWÕúPD \DUDWDELOHFHN SRWDQVL\HO GXUXPD |UQHN gösterilebilir. $OJÕODQDQ dDWÕúPD 7DUDIODUÕQ ED]ÕODUÕ YH\D WDPDPÕ oDWÕúPDQÕQ JL]OL NRúXOODUÕQÕQ IDUNÕQD
YDUPDODUÕ LOH oDWÕúPDGD XODúÕODQ G ]H\GLU %LUH\LQ NHQGLVLQH \|QHOLN WHKGLW
HGLFL GXUXPODUÕ EDVNÕ \D GD GLNNDWLQL EDúND ELU \HUH \R÷XQODúWÕUPDVÕ JLEL
VDYXQPD PHNDQL]PDODUÕ \ROX LOH EDVWÕUPD\D oDOÕúPDVÕ DOJÕODQDQ oDWÕúPDQÕQ
ED]Õ J|VWHUJHOHULGLU $QFDN GÕúDUÕGDQ J|]OHQHELOHQ ELU GDYUDQÕúD
G|Q úPHPLúWLU
+LVVHGLOHQ dDWÕúPD dDWÕúPDQÕQ HQJHOOHPH ND\JÕ JHULOLP G úPDQFD GX\JXODUD VDKLS
ROPD JLEL EHOLUWLOHU LOH DoÕNoD \DúDQPDVÕQÕ LIDGH HWPHNWHGLU %X HYUHGH
WDUDIODU ELUELUOHULQH \|QHOLN ROXPVX] GX\JXODU EHVOHPH\H EDúODUODU dDWÕúPD
NLúLVHOOHúWLULOLU +HU LNL WDUDI GD ³EL]´ YH ³RQODU´ WXWXPX JHOLúWLULU YH ELUELUOHULQL
VXoODPD\D EDรบODUODU dDWร รบPD Nร ]ร รบWร NoD WDUDIODU DUDVร QGDNL LรบELUOLรทL YH X\XP
GD D]DOPD\D EDรบODU EX GXUXPGD |UJย WVHO HWNLQOLN GH D]DOร U .ร ]Jร QOร N D\Jร YH
JHULOLPOHU KLVVHGLOHQ oDWร รบPDODUร Q EHOLUOL J|VWHUJHOHULQL ROXรบWXUXU %X HYUHGH
oDWร รบPD HWNLOL ELU SHUIRUPDQVร Q ROXรบDELOPHVL DPDFร \OD \DSร Fร ELU ELoLPGH
NXOODQร OPDOร YH o|]ย POHQPHOLGLU 6ROPXรบ V $oร N dDWร รบPD
dDWร รบPDQร Q Doร NoD RUWD\D oร NWร รทร EX VRQ Gย ]H\GH GDYUDQร รบWD
EXOXQDQ WDUDIร Q NDUรบร WDUDIร Q DPDoODUร ย ]HULQGH \ร Nร Fร ELU HWNL \DUDWPDVร
รบHNOLQGH WDQร PODQPDNWDGร U dDWร รบPDQร Q EX Gย ]H\L |UJย WOHUGH \DVDNODQPร รบ
ROPDVร QD UDรทPHQ ELU ELUH\LQ |UJย Wย Q ELU EDรบND ย \HVLQLQ oDOร รบPDVร Qร VDERWH
HWPHVL JLEL ELUoRN ROD\D LรบOHWPHOHUGH UDVWODQPDNWDGร U $oร N oDWร รบPD NDUรบร Oร NOร
RODUDN WDUWร รบPD GHVWHรทLQ oHNLOPHVL EHOLUOL ELOJL YH YHULOHUL ELU GLรทHU NLรบL \D GD
JUXED LOHWPHPH \D GD IL]LNVHO รบLGGHW J|VWHUPH รบHNOLQGH RUWD\D oร NDELOLU dDWร รบPDQร Q 1HGHQOHUL gUJย WVHO
oDWร รบPDODU
ROGXNoD
oRN
VD\ร GD
IDNW|UGHQ
kaynaklanabilmektedirler. Literatรผrdeki J|Uย รบOHU ร รบร รทร QGD HQ \D\Jร Q oDWร รบPD
ND\QDรทร ROXรบWXUDQ ELU NDo WHPHO IDNW|U ย ]HULQGH GXUXODFDNWร U 6ร Qร UOร .D\QDNODUร Q 3D\ODรบร Pร
ร rgรผtler insan, makine, materyal ve para gibi kaynaklardan
PH\GDQD JHOPLรบOHUGLU %X ND\QDNODU EHOLUOL PDO YH KL]PHWOHULQ ย UHWLOPHVLQH
WDKVLV HGLOPLรบOHUGLU dHรบLWOL J|UHYOHUL \HULQH getirmek iรงin bir araya gelen ve
EHOLUOL DODQODUGD X]PDQODรบPร รบ RODQ GHSDUWPDQODU J|UHYOHULQL GDKD HWNLQ \HULQH
JHWLUPHN YH KHGHIOHULQH XODรบDELOPHN LoLQ EX ND\QDNODUD LKWL\Do GX\DUODU
gUJย Wย PH\GDQD JHWLUHQ \DรบDPVDO ND\QDNODU KHU ]DPDQ Vร Qร UOร Gร U YH
SD\ODรบร PODUร V|] NRQXVXGXU (NRQRPLN JHUHNVLQPHOHUH RUDQOD Nร W ROPDODUร YH
|UJย W ELULPOHUL DUDVร QGD SD\ODรบร OPDPDODUร JHUHรทL KHU ]DPDQ SRWDQVL\HO ELU
oDWร รบPD ND\QDรทร ROXรบWXUPDNWDGร U dย QNย SD\ODรบร PGD ELULPOHUGHQ ELUL YH\D
ELUNDoร NDoร Qร OPD] RODUDN LVWHGLNOHULQGHQ YH\D LKWL\Do GX\GXNODUร QGDQ GDKD D]
ND\QDN DODUDN \HWLQPHN GXUXPXQGD NDODFDN YH EX GD X\XรบPD]Oร รทD QHGHQ
RODFDNWร U 7DรบWDQ
6RQXoWD NHQGLVLQH YHULOHQ SD\GDQ KRรบQXW ROPD\DQ ELULPOHU GLรทHU
ELULPOHUOH LรบELUOLรทLQH JLWPHNWHQ NDoร QDFDN YH KDWWD ND\QDN GDรทร Oร Pร Qร OHKOHULQH
oHYLUPHN LoLQ RQODUOD Doร N oDWร รบPD\D GDKL JLUPHNWHQ NDoร QPD\DFDNODUGร U
.XUXPVDO ND\QDNODUร ย UHWNHQOLN WHPHOLQH J|UH WDKVLVL Pย PNย Q ROVD ELOH EX
NH] GH KHU JUXEXQ NHQGL GHSDUWPDQODUร Qร Q |UJย WVHO YHULPOLOLNWHNL QLVSL |QHPL
รผzerinde mรผnDNDรบD\D JLUPH YH X\XรบPD]Oร รทD Gย รบPH RODVร Oร รทร KHU ]DPDQ mevcuttur. Birbirine rakip olan iki bรถlรผm mรผdรผrรผnรผ, bรผtรงe tahsisi
HVQDVร QGDNL oHNLรบPHOHUL ]DPDQOD oDWร รบPD\D G|Qย รบHELOLU YH |]HOOLNOHGH
WDUDIODUGD ELULVLQLQ UHNDEHWL ND\EHGHUHN YDUOร รทร Qร Q WHKOLNH\H JLUGLรทLQL
KLVVHWPHVL GXUXPXQGD oDWร รบPDODU GDKD GD รบLGGHWOL RODELOPHNWHGLU
dDOร รบDQODUร Q PDDรบODUร Qร HQ ย VW Gย ]H\H oร NDUPD oDEDODUร YH \|QHWLFLOHULQ
ย FUHW DUWร รบ LPNDQร QGDQ NHQGLOHULQLQ \DUDUODQPDVร NRQXVXQGD UHNDEHW LoLQGH
ROPDODUร Vร Qร UOร ND\QDNODUร Q SD\ODรบร Pร NRQXVXQGD \DSร ODQ Pย FDGHOHOHUH
|UQHNWLU 6ROPXรบ V
*|UHYOHUDUDVร .DUรบร Oร NOร %Dรทร POร Oร N รธNL YH\D ID]OD VD\ร GDNL ELUH\ \D GD JUXSWDQ KHU ELULVLQLQ NHQGL J|UHY
YH DPDoODUร Qร JHUoHNOHรบWLUHELOPHN LoLQ GLรทHU WDUDIร Q ELOJLVLQH KL]PHWLQH \D
GD oร NWร ODUร QD EDรทร POร ROPD KDOL NDUรบร Oร NOร J|UHY EDรทร POร Oร รทร Qร LIDGH HGHU %X
Wย U ELU EDรทร POร Oร NWD WDUDIODUร Q KHGHI YH |QFHOLNOHUL GH IDUNOร LVH oDWร รบPD RUWD\D
oร NDFDN YH KHGHIOHULQ IDUNOร Oร N Gย ]H\LQH SDUDOHO RODUDN DUWDFDN YH\D
D]DODFDNWร U 7DUDIODU DUDVร QGDNL LOLรบNLOHULQ oRรทX WDP EDรทร POร Oร N YH EDรทร PVร ]Oร N
DUDVร QGD \HU DOร UODU 7DUDIODUร Q SD\ODรบWร รทร VRUXPOXOXNODU DUWWร NoD DNWLYLWHOHULQ
SURJUDPODQPDVร Qร Q NRRUGLQDV\RQX YH RUWDN NDUDUODU DOPDQร Q |QHPL GDKD GD
DUWPDNWDGร U %LU LOLรบNLOHU Gย ]OHPL RODUDN Gย รบรผnรผlecek olursa, iki birimin
ELUELUL\OH GLUHNW RODUDN WHPDVD QDGLUHQ JHoWLรทL IDNDW VRQXo RODUDN KHU ELULPLQ
RUJDQL]DV\RQHO SHUIRUPDQVร HWNLOHPHVL Gร รบร QGD ELUELUOHUL ย ]HULQGH EDรทOD\ร Fร
ROPDGร NODUร GXUXPODUGD oDWร รบPD RODVร Oร รทร Gย รบย NWย U รธNLQFL RODUDN ELU WDUDIร Q
EDรบND ELU ELUH\ \D GD JUXED GLรทHU WDUDIร Q NHQGLVLQH EDรทร POร ROGXรทXQGDQ
GDKD ID]OD YH\D GDKD D] EDรทร POร ROPDVร KDOLGLU YH ยตWHN \|QOย ยถ EDรทร POร Oร N
RODUDN LIDGH HGLOLU %|\OH ELU LOLรบNLGH EDรทร POร WDUDI EDรทร PVร ] WDUDID QD]DUDQ
LรบELUOLรทLQH GDKD oRN JHUHNVLQLP GX\DFDN YH EX QHGHQOH GLรทHU WDUDID EDVNร
\DSPD \ROXQD JLGHFHNWLU %Dรทร PVร ] WDUDI EX EDVNร ODUร NDUรบร OD\DPDGร รทร QGD
oDWร รบPD SDWODN YHUHFHNWLU gUQHรทLQ JHUHNHQ ]DPDQODUGD \HWHUOL NDOLWH YH
PLNWDUGD KDPPDGGH YH PDO]HPHQLQ ยตVDWร Q DOPDยถ E|Oย Pย QFH DOร QPDPDVร
ย UHWLP LรบLQL DNVDWPDNWD YH ย UHWLP NDOLWHVLQL Gย รบย UHELOPHNWHGLU (รทHU pazarlama bรถlรผmรผ de รผretimde meydana gelen aksamalar nedeniyle
Pย รบWHULOHULQH YHUGLรทL V|]ย WXWDPร \RUVD EX LNL E|Oย P DUDVร QGD oDWร รบPDODU
PH\GDQD JHOHFHNWLU
dRN \|QOย NDUรบร Oร NOร EDรทร POร Oร N GXUXPX LVH KHU WDUDIร Q oร NWร ODUร Qร Q
ELUELUOHUL LoLQ JLUGL ROGXรทX GXUXPODUGD RUWD\D oร NPDNWDGร U %X WLS ELU LOLรบNLGH
KHU LNL WDUDI GD ELUELULQH JHUHNOL JLUGLQLQ VDรทOD\ร Fร Vร GXUXPXQGDGร U %X WLS
EDรทร POร Oร NODUGD \ย NVHN GHUHFHGH HWNLQ ELU NRRUGLQDV\RQD LKWL\Do ROPDVร
GROD\ร Vร \OD oDWร รบPD RODVร Oร รทร KHU ]DPDQ oRN \ย NVHNWLU 3D]DUODPD
GHSDUWPDQODUร Qร Q Pย รบWHUL PHPQXQL\HWLQL VDรทOD\DELOPHOHUL Eย \ย N |Ooย GH
ย UHWLP JLEL GHรทHU NDWDQ ELULPOHUH EDรทOร ROXรบX oRN \|QOย ELU EDรทร POร Oร รทร WHรบNLO
HGHU %X WLS EDรทร POร Oร NODUD VDKLS ELULPOHULQ EDรบDUร ODUร HWNLQ ELU LOHWLรบLPL YH
RUWDN NDUDUODUร JHUHNWLULU
รธOHWLรบLPH รธOLรบNLQ 1HGHQOHU 2UJDQL]DV\RQODUGDNL oDWร รบPDODUร Q QHGHQOHULQGHQ ELULVL GH LOHWLรบLPGH
PH\GDQD JHOHQ DNVDNOร NODUGร U (UWย UN V *HUoHNWH oDWร รบPDODUร Q
oRN |QHPOL ELU E|Oย Pย LOHWLรบLP YH HWNLOHรบLP Vย UHoOHULQGHNL DNVDPDODUร Q ELU
VRQXFX RODUDN RUWD\D oร NPDNWDGร U รธOHWLรบLP Vย UHFL ยตDQODPODUร Q ELU ND\QDNWDQ
DOร Fร \D GLQDPLN RODUDN LOHWLOPHVLยถ รบHNOLQGH WDQร PODQGร รทร QGD |UJย WVHO DQODPGD
LOHWLรบLPH LOLรบNLQ WHPHO GHรทLรบNHQOHU DQODP Jย oOย NOHUL \HWHUVL] ELOJL DOร รบYHULรบL YH
LOHWLรบLP ND\QDNODUร Qร Q ER]XNOXรทX RODUDN Vร UDODQDELOLU 0F.HQQD V
Anlam gรผรงlรผkleri genel olarak, belirli bir ortak lisana sahip olmama
\D GD X\JXQ LOHWLรบLP DUDoODUร QGDQ \RNVXQ ROPD QHGHQL\OH GRรทDQ HQJHOOHUGLU
gUJย WVHO \DSร \ร ROXรบWXUDQ IDUNOร GHSDUWPDQODUร Q PHVOHNL WHULPOHULQLQ
ELUELUOHULQFH ELOLQPHPHVL PHVDMODUร Q Doร N ELU รบHNLOGH DOJร ODQPDPDVร QD YH
GROD\ร Vร \OD DQODรบPD]Oร N YH oDWร รบPDODUD QHGHQ RODELOPHNWHGLU
+DWDOร \D GD |Q\DUJร Oร GDYUDQร รบODU URO EHOLUVL]OLNOHUL URO oDWร รบPDODUร
JLEL SHN oRN oDWร รบPD รบHNOL ELUH\ \D GD JUXSODUร Q \HWHULQFH ELOJL DOร รบYHULรบLQGH
EXOXQPDPDODUร Qร Q ELU VRQXFXGXU .XUXPVDO DPDoODUGDQ V|] HGLOHQ IDNDW DOW
DPDoODUD VDKLS ELULPOHULQGH YDU ROGXรทX GXUXPODUGD ELULPOHU DUDVร ELOJL YH
ILNLU DOร รบYHULรบLQLQ \HWHUVL] ROPDVร NDUรบร WDUDIWD HNVLN ELOJL GRQDQร Pร QD YH
|Q\DUJร ODUD VHEHS RODFDNWร U %LUELUOHULQH NHQGL oDOร รบPD NRรบXOODUร YH
Nร Vร WODPDODUร KDNNร QGD ELOJL VDรทODPD\DQ PXKDVHEH YH SD]DUODPD
GHSDUWPDQODUร NHQGL DPDo YH oร NDUODUร QGDQ EDรบND ELU รบH\ Gย รบย QPH\HFHN
LOLรบNLOHUGH GRรทDELOHFHN DNVDPDODUGDQ GROD\ร NDUรบร WDUDIร VXoOD\DFDN YH\D
VDYXQPDFร ELU GDYUDQร รบ HรทLOLPL J|VWHUHFHNWLU
รธOHWLรบLP NDQDOODUร Qร Q VD\ร FD oRNOXรทX \D GD NDQDOODUร Q ED]ร ODUร QGDNL
ER]XNOXNODU PHVDMร Q DOร Fร \D JHUoHN DQODPร QGDQ IDUNOร ELU รบHNLOGH XODรบPDVร QD
QHGHQ RODFDNWร U $Oร Fร Qร Q PHVDMD ND\QDรทร Q J|QGHUGLรทL JLEL GHรทLO GH NHQGL
DOJร ODGร รทร รบHNLOGH WHSNL J|VWHUPHVL GXUXPXQGD ND\QDN YH DOร Fร DUDVร QGD
oDWร รบPD RODVร Oร รทร GRรทDFDNWร U
6WDWย )DUNOร Oร NODUร dDOร รบDQ EXOXQGXรทX VWDWย LOH NHQGL \Dรบ HรทLWLP KL]PHW Vย UHVL YH
PDDรบ JLEL VWDWย ER\XWODUร Doร Vร QGDQ ELU IDUNOร Oร N KLVVHGHUVH oDWร รบPD RUWD\D
oร NDELOLU 'ย รบย N VWDWย Oย oDOร รบDQODUร Q \ย NVHN VWDWย Oย oDOร รบDQODUร \|QOHQGLUPH\H
oDOร รบWร NODUร QGD oDWร รบPDQร Q RUWD\D oร NWร รทร J|Uย OPHNWHGLU $\Uร FD ELUH\LQ
NHQGLVLQL EXOXQGXรทX SR]LV\RQGDQ GDKD \ย NVHN YH |QHPOL ELU SR]LV\RQGD
EXOXQDELOHFHN \HWHQHNWH J|UPH HรทLOLPL EDรบND ELU GHรทLรบOH DOJร ODQDQ VWDWย LOH
EXOXQXODQ VWDWย DUDVร QGDNL IDUN oDWร รบPD\D QHGHQ ROPDNWDGร U
%XQXQ \DQร QGD RUJDQL]DV\RQ LoLQGH \HU DODQ E|Oย POHULQ ND]DQPร รบ
ROGXรทX VWDWย YH IDUNOร Oร NODUร GD oDWร รบPDODUร Q |QHPOL QHGHQOHULQGHQ ELULQL
ROXรบWXUXU gUQHN RODUDN VDWร รบD \|QHOLN ELU SROLWLND L]OH\HQ LรบOHWPHOHUGH
SD]DUODPD E|Oย Pย ย UHWLP YH GLรทHU E|Oย POHUGHQ GDKD ID]OD |QHP ND]DQร U %X
E|Oย POHULQ ELoLPVHO VWDWย YH Jย oOHUL HรบLW ROPDVร QD UDรทPHQ X\JXODPDGD
ELoLPVHO ROPD\DQ ELU VWDWย YH Jย o ND]DQGร รทร LoLQ GLรทHU E|Oย POHUOH SD]DUODPD
E|Oย Pย DUDVร QGD oDWร รบPD SRWDQVL\HOL RUWD\D oร NDU (Ertรผrk, 2000, s.229). 'HรทLรบLP YH %HOLUVL]OLN
7HNQRORMLN YH Nย OWย UHO DQODPGD \DรบDQDQ Kร ]Oร GHรทLรบLP D\Uร ELU
oDWร รบPD ND\QDรทร Gร U 'HรทLรบLP YH NDUPDรบร NOร N EHOLUVL]OLรทLQ LNL DQD XQVXUXGXU
'HรทLรบLP YH NDUPDรบร NOร N Gย ]H\LQLQ DUWร รบร D\Qร RUDQGD oDWร รบPD RODVร Oร รทร QGD yรผkseltmektedir.
ร รผnkรผ รงevresHO EHOLUVL]OLN \|QHWLFLOHULQ SODQODPD IRQNVL\RQODUร Qร
KHGHIOHULQL YH \|QOHULQL QHW RODUDN WD\LQ HWPHOHULQL Jย oOHรบWLUPHNWHGLU dRรทX NH]
EX Kร ]Oร GHรทLรบLPOH EDรบD oร NDELOHFHNOHUL ELOJL ELULNLPLQGHQ \RNVXQ
ROGXNODUร QGDQ Vร N Vร N VWUDWHMLN KHGHIOHUGH GHรทLรบLNOLรทH JLWPHN ]RUXQGD NDOร UODU
NL EX GD Lรบ J|UHQOHULQ KHGHIOHULQGH DNWLYLWHOHULQGH GHรทLรบLNOLรทH QHGHQ
ROPDNWDGร U
7HNQRORMLN GHรทLรบLP YH EXQXQ JHWLUGLรทL \HQLOLNOHU |UJย WVHO \DSร ODUGD
\D GD \DรบOร NXรบDNODUGD ยตGHรทLรบLPH GLUHQo YH EHQLPVHPHPH WHSNLVL LOH
NDUรบร ODQPDNWDยถ ND\Jร YH JHULOLPH QHGHQ ROPDNWDGร U %LOJLVD\DU YH URERWODUร Q
Lรบ KD\DWร QD JLUPHOHUL NDoร Qร OPD] ROGXรทX KDOGH ELUoRN oDOร รบDQ LON DQGD LรบVL]
NDOPD NRUNXVX YH HQGLรบHVL\OH EX \HQLOLNOHUH LON DQGD GLUHQo J|VWHUPLรบOHUGLU
'HรทLรบLP Kร ]ร Qร Q KHU ]DPDQNLQGHQ GDKD ID]OD ROGXรทX Jย Qย Pย ]GH
GHรทLรบLPLQ oDWร รบPD ND\QDรทร KDOLQL DOGร รทร Qร Q HQ L\L NDQร Wร VRQ EHรบ \ร O LoHUVLQGH
ยณGHรทLรบLP \|QHWLPLยด RGDNOร HรทLWLP VHPLQHUOHULQH EX G|QHPH NDGDU KLo
ROPDGร รทร |Ooย GH WDOHELQ ROXรบXGXU
รธรบOHWPHOHU Vย UHNOL RODUDN \HQLOLNOHUH YH GHรทLรบLPOHUH Doร NWร UODU %X
\HQLOLNOHULQ JHWLUPHGLรทL ELOJLOHUH NDUรบร ED]ร HVNL \|QHWLFLOHU HVQHNOLN
J|VWHUHPH\HELOLUOHU %X \HQL X\JXODPDODUร \ย Uย UOย รทH NR\DPDGร NODUร QGD
oDWร รบPDODU RUWD\D oร NDELOLU
gGย O YH 7HรบYLN 6LVWHPOHUL Bir รงok รถdรผllendirme sistemi, bire\OHULQ J|VWHUGLNOHUL EDรบDUร ย ]HULQH
NXUXOPXรบWXU +HU QH NDGDU DGLO ELU VLVWHP ROVD GD EX WDU] |Gย OOHQGLUPH
VLVWHPOHUL NLรบLOHUL SVLNRORMLN Doร GDQ ELUELUOHUL\OH \DUร รบ Pย FDGHOH YH oHNLรบPH
RUWDPร QD LWHU %LUELUOHULQH \DUGร PFร RODFDN \HUGH ELUELUOHUL\OH oHNLรบPH\H YH
ELUELUOHULQL HQJHOOHPH\H oDOร รบDUDN oDWร รบPD RUWDPร QD Vย Uย NOHQHELOLUOHU (UWย UN
V (รทHU LรบLQ LoLQH GHรทHUOHQGLUPH KDWDODUร GD JLUHUVH LรบOHWPH iรงindeki
bireylerin
birbirlerine NDUรบร Gย รบPDQFD WXWXPODU VHUJLOHPHOHUL
NDoร Qร OPD]Gร U %X WDU] oDWร รบPDODU |QHPOLGLU YH GRรทUX \|QHWLOPH]OHUVH Wย P
LรบOHWPH HWNLQOLรทLQL YH Lรบ ELUOLรทLQL ER]DUODU
<HWNL YH 6RUXPOXOXNODUGDNL .DUร รบร NOร NODU %LU
DQODรบPD]Oร รทร Q
ND\QDรทร QGD
ED]HQ
L\L
EHOLUOHQPHPLรบ
RUJDQL]DV\RQHO \DSร J|UHY YH VRUXPOXOXNODU \DWDU รธรบOHWPH LoLQdeki gรถrevler
ELUELUOHULQL L]OH\HQ YH WDPDPOD\DQ ELU \DSร DU] HGHU %X \DSร LoLQGH oRรทX NH]
KHU \|QHWLFL J|UHY Vร Qร UODUร Qร Q QHOHU ROGXรทXQX QHUHGH EDรบOD\ร S QHUHGH
ELWHFHรทLQL ELOHPH] dDOร รบPD DODQODUร GRรทDO RODUDN NDUPDรบร NWร U YH ELUELUOHULQLQ
LoLQH JLUPLรบOHUGLU %X GXUXPGD ELU NDo ELULP WDUDIร QGDQ \DSร OPDVร JHUHNHQ \D
GD SD\ODรบร ODPD\DQ J|UHYOHU ROGXรทX JLEL KLo ELU E|Oย Pย Q YH\D Nร VPร Q VDKLS
oร NPDGร รทร YH\D \DSPD\ร LVWHPHGLNOHUL ED]ร LรบOHU GH RUWDGD NDOPDNWD YH EX
GXUXPODU oDWร รบPDODUD QHGHQ ROPDNWDGร U g]HWOH\Hcek olursak, bir bรถlรผm
WDUDIร QGDQ L\L EHOLUOHQPHGLรทL LoLQ VDKLSOHQLOPH\HQ YH RUWDGD NDODQ J|UHY YH
VRUXPOXOXNODU oDWร รบPDQร Q GRรทPDVร QD \RO DoDU
2UJDQL]DV\RQ \DSร ODUร QGD ELUGHQ ID]OD \|QHWLFL\H VRUXPOX RODUDN
oDOร รบPD YH\D ELUELUOHUL\OH Vร Nร LOLรบNLVL ROGXรทX KDOGH LNL Nร Vร P รบHILQLQ D\Uร
E|Oย POHUH EDรทOร oDOร รบPD ]RUXQGD NDOPDODUร Qร Q RUWD\D oร NDUGร รทร oDWร รบPDODU GD
E|Oย POHULQ VRUXPOXOXNODUร Qร Q ELUELULQH JLUPHVLQGHQ ND\QDNODQPDNWDGร U %D]ร
oDWร รบPDODUร Q GD \LQH RUJDQL]DV\RQODUGD gรถrevli
yรถneticilerin
kademe
DWOD\DUDN NHQGLOHULQH EDรทOร Nร Vร PODUD HPUHGHFHN \HUGH GDKD DOW NDGHPHOHUH
HPLU YHUPH\H \|QHOPHOHULQGHQ RUWD\D oร NPDNWDGร U (UHQ V 2UJDQL]DV\RQXQ %ย \ย NOย รทย
2UJDQL]DV\RQXQ Eย \ย NOย รทย LOH oDWร รบPD Gย ]H\L DUDVร QGD ELU SDUDOHOOLN
YDUGร U 2UJDQL]DV\RQ Eย \ย Gย NoH RUJDQL]DV\RQXQ DPDoODUร YH DPDoODUD
XODรบWร UDFDN DUDoODU GDKD NDUPDรบร NODรบPDNWD KL\HUDUรบLN NDGHPHOHU DUWPDNWD
\HQL X]PDQOร NODU URO YH VWDWย OHU RUWD\D oร NPDNWD YH Eย Wย Q EXQODUGD |UJย WWH
oDWร รบPDQร Q
DUWPDVร QD
X\JXQ
]HPLQ
ROXรบWXUPDNWDGร U
.ย oย N
RUJDQL]DV\RQODUGD RUJDQL]DV\RQXQ DPDoODUร VDGH YH DQODรบร Oร U EX DPDFD
J|Wย UHFHN DUDoODU NDUPDรบร N ROPDGร รทร JLEL KL\HUDUรบLN NDGHPH X]PDQOร N
PLNWDUร ID]OD GHรทLOGLU %|\OHFH RUJDQL]DV\RQODU Nย oย OGย NoH oDWร รบPD RUWDPร
D]DOPDNWDGร U (UWย UN V
<|QHWLP %LoLPLQGHNL )DUNOร Oร NODU +HU \|QHWLFLQLQ NHQGLVLQH |]Jย ELU \|QHWLP WDU]ร EXOXQPDNWDGร U Planlama, organize etme, koordine etme, yรผrรผtme ve denetleme v.b.
NRQXODUGD EX IDUNOร Oร ODU RUWD\D oร NDU $VWODU \|QHWLFLQLQ EX \|QHWLP XVOXEXQX
KHU ]DPDQ EHQLPVHPH\HELOLUOHU %X GD \|QHWLFL LOH DVWODU DUDVร QGD ELU WDNร P
oDWร รบPDODUร Q RUWD\D oร NPDVร QD QHGHQ ROXU .RoHO V %LUH\OHULQ 'DYUDQร รบODUร QD รธOLรบNLQ 1HGHQOHU
%LUH\OHULQ GDYUDQร รบODUร QGDQ ND\QDNODQDQ NLรบLOHU DUDVร oDWร รบPD
QHGHQOHULQLQ DQDOL]LQGH NXOODQร ODQ \DNODรบร PODUGDQ ELUL ยณ-RKDUL 3HQFHUHVLยด
PRGHOLGLU รนHNLO -RVHSK /XIW YH +DUU\ ,QJKDP EX QHGHQOH DGร -RKDUL
WDUDIร QGDQ JHOLรบWLULOHQ EX PRGHO |]HOOLNOH NLรบLOHU DUDVร oDWร รบPDODUร Q DQDOL]LQGH
NXOODQร OPDNWDGร U %X PRGHO ELUH\OHULQ NHQGLOHULQL GLรทHU LQVDQODUD QH NDGDU
DoWร NODUร LOH LOJLOLGLU %XQD J|UH NLรบLQLQ NHQGLVL KDNNร QGD ELOGLรทL YH ELOPHGLรทL
รบH\OHU YDUGร U $\Qร รบH\ GLรทHU LQVDQODU LoLQGH JHoHUOLGLU <DQL GLรทHU LQVDQODUร QGD
EDรบNDODUร KDNNร QGD ELOGLรทL YH ELOPHGLรทL รบH\OHU YDUGร U %|\OHFH Rrtaya dรถrt
GXUXP oร NDU /XWKDQV V
$oร N NLรบLOLN %X E|OJHGH NLรบL KHP NHQGLVL KHPGH GLรทHUOHUL KDNNร QGD
ELOJL VDKLELGLU .LรบLOHU DUDVร LOLรบNLOHUGH JHQHOOLNOH Doร NOร N X\XPOXOXN EDรทGDรบPD
YH NHQGLQL NRUXPDN LoLQ oRN D] ELU QHGHQ ROGXรทXQGDQ ELUH\OHU DUDVร oDWร รบPD
\RN GHQHFHN NDGDU D]Gร U
*L]OL NLรบLOLN %X GXUXPGD NLรบL NHQGLVLQL ELOLU DQFDN GLรทHU NLรบLOHU
KDNNร QGD ELOJL VDKLEL GHรทLOGLU 6RQXoWD GLรทHUOHULQLQ WHSNLOHULQH LOLรบNLQ HQGLรบH
QHGHQL\OH NHQGLQL GLรทHUOHULQGHQ JL]OHU .LรบL JHUoHN GX\JXODUร Qร YH
GDYUDQร รบODUร Qร JL]OHU GLรทHUOHULQH NHQGLQL DoPD] %X GXUXP SRWDQVL\HO ELU
oDWร รบPD ND\QDรทร Gร U
.|U NLรบLOLN %X GXUXPGD GD NLรบL GLรทHUOHULQL ELOLU DQFDN NHQGLQL WDP
DQODPร \OD WDQร PD] .LรบL GLรทHUOHULQL IDUNร QGD ROPDGDQ Nร ]Gร UDELOLU 'LรทHUOHUL EX
GXUXPX RQD V|\OH\HELOLU DQFDN GX\JXODUร Qร Q LQFLQPHVLQGHQ NRUNWXNODUร LoLQ
V|\OHPH\HELOLUOHU %X GXUXP SRWDQVL\HO ELU oDWร รบPD ND\QDรทร Gร U
.HรบIHGLOPHPLรบ NLรบLOLN 3RWDQVL\HO RODUDN oDWร รบPDQร Q HQ ID]OD
\DรบDQDFDรทร ELU E|OJHGLU %X GXUXPGD NLรบL KHP NHQGLVL KDNNร QGD KHP GH
GLรทHUOHUL KDNNร QGD ELOJL VDKLEL GHรทLOGLU 'LรทHU ELU GHรทLรบOH oRN ID]OD \DQOร รบ
DQODรบร OPD ROXU YH EX GXUXPODU oDWร รบPD\OD VRQXoODQDELOLU .LรบLQLQ GLรทHUOHUL KDNNร QGD ELOGLรทL
.LรบLQLQ NHQGLVL KDNNร QGD ELOGLรทL
.LรบLQLQ NHQGLVL KDNNร QGD ELOPHGLรทL
$d,. .รธรนรธ/รธ.
.g5 .รธรนรธ/รธ.
.LรบLQLQ GLรทHUOHUL KDNNร QGD ELOPHGLรทL
*รธ=/รธ .รธรนรธ/รธ.
.(รน)('รธ/0(0รธรน .รธรนรธ/รธ.
รนHNLO -RKDUL 3HQFHUHVL
.D\QDN ) /XWKDQV V
$รบDรทร GD ELUH\VHO GDYUDQร รบODUD LOLรบNLQ oDWร รบPD QHGHQOHUL ย ]HULQGH
Nร VDFD GXUXOPXรบWXU
.LรบLVHO )DUNOร Oร NODU 2UJDQL]DV\RQODUGD J|UHY \DSDQ SHUVRQHOLQ NLรบLVHO IDUNOร Oร NODUร GD
|QHPOL oDWร รบPD QHGHQOHULQGHQ ELULVLGLU +HU ELUH\ IDUNOร ELU \HWLรบWLULOLรบ WDU]ร QD
Nย OWย U YH DLOH JHOHQHNOHULQH VDKLS ROGXรทX YH IDUNOร VRV\DOOHรบPH Vย UHFLQGHQ
JHoWLรทLQGHQ IDUNOร JHoPLรบOHUL YDUGร U %LUH\OHULQ D\Uร DLOH JHoPLรบL YH
GHรทHUOHUGHNL IDUNOร Oร NODUร oDWร รบPDODUร Q |QHPOL ELU ND\QDรทร RODELOPHNWHGLU
/XWKDQV V 3HUVRQHOLQ GHVSRWOXN VDOGร UJDQOร N Pย VDPDKDNDUOร N
JLEL NLรบLVHO |]HOOLNOHUL GH oDWร รบPDODUร Q RUWD\D oร Nร S oร NPDPDVร QGD |QHPOL URO
R\QDU %X DUDGD NLรบLOHULQ \DรบODUร LOH oDWร รบPD Gย ]H\OHUL DUDVร QGD WHUV \|QOย ELU
LOLรบNLQLQ ROGXรทX J|]H oDUSPDNWDGร U <DQL \Dรบ DUWWร NoD oDWร รบPD D]DOPDNWDGร U
<DรบOร oDOร รบDQODU NLPL ]DPDQ JHQo oDOร รบDQODUร Q Lรบ DKODNร Qร VRUJXODPDNWD\NHQ
JHQo oDOร รบDQODU GD \DรบOร oDOร รบDQODUร Q GHรทLรบLPH NDUรบร Girenรง gรถsterdiklerini ve
NXUXPODUร QD ยณN|Uย N|Uย QH EDรทOร ยด ROGXNODUร Qร VDYXQPDNWDGร UODU 'XUELQยถGHQ
DNWDUDQ 6ROPXรบ V <LQH SHVRQHO GHYLU Kร ]ร Qร Q \ย NVHN ROGXรทX RUJDQL]DV\RQODUGD oDWร รบPD Gย ]H\L GH \ย NVHNWLU (VNL SHUVRQHO JUXED \HQL
JLUHQ SHUVRQHOL Nร VD Vย UHGH EHQLPVHPHNWH ]RUODQร U 3HUVRQHO GHYLU Kร ]ร Qร Q
Gย รบย N ROGXรทX GXUXPODUGD oDWร รบPD Gย ]H\LQLQ GH Gย รบWย รทย Qย J|Uย \RUX] $\Gร Q
V
(QJHOOHPH (QJHOOHPH oDWร รบPD \DUDWDQ รถnemli faktรถrlerden biridir. Birey,
DPDoODUร QD XODรบPDVร Qร Q EDรบNDVร WDUDIร QGDQ HQJHOOHQGLรทL WDNWLUGH oDUHVL]OLรทH
Gย รบHFHNWLU (QJHOOHPH VDOGร UJDQOร N \DUDWร U &DQOร V 'HรทHU YH รธQDQo )DUNOร Oร NODUร
'HรทHU YH LQDQo IDUNOร Oร NODUร GHQGLรทLQGH JHQHOOLNOH DNOD GLQL YH DKODNL
GHรทHUOHU LOH LQDQoODU JHOLU %X GHรทHUOHU YH LQDQoODU oDWร รบPDODUGD |QHPOL \HU
! " # $ %$ & & (' ) * " # $ + , -& . &
' /. 0 , 1 2 & 3 46 L 58L 7 7/ 92 !0 3: " , ;<: ; , =6 1>? A@ B C D ,
& . & & E F & & G&H' I & . J K
WXWPDNOD ELUOLNWH RUJDQL]DV\RQODUGD oDWร รบPDODU DPDoODUOD YH \DSร ODQ LรบOH LOJLOL
PHVOHNL GHรทHU \DUJร ODUร YH LQDQร รบODUGDQ GD ND\QDNODQDELOLU 0RRUH
V gUJย WVHO oDWร รบPD LoLQ SRWDQVL\HO ND\QDN ROXรบWXUDQ \XNDUร GDNL IDNW|UOHUH
HN RODUDN |UJย W ELUH\OHULQLQ IDUNOร WXWXPODUร YH WDYร UODUร |UJย WVHO EHOLUVL]OLNOHU
\|QHWLP DODQร LOH LOJLOL EHOLUVL]OLNOHU LรบoL LรบYHUHQ LOLรบNLOHULQGHNL NXWXSODรบPDODU
JLEL XQVXUODUร GD HNOHPHN Pย PNย QGย U
dDWร รบPDQร Q gUJย W h]HULQGHNL (WNLOHUL dDWร รบPDQร Q ELUH\ YH |UJย WOHU ย ]HULQGH ROXPOX YH ROXPVX] ELU WDNร P
HWNLOHUL YDUGร U 8\JXQ ELU ELoLPGH \|QHWLOHQ oDWร รบPDODU |UJย WH |QHPOL NDWNร ODU
VDรทODU 3UREOHPOHULQ WDQร PODQPDVร QGD YH o|]ย POHQPHVLQGH oDWร รบPD ELU
DUDoWร U )DUNOร J|Uย รบOHU ELOJLOHU YH YDUVD\ร PODU EDรบDUร Oร NDUDUODU LoLQ ELU
]RUXQOXOXNWXU dDWร รบPD\ร HWNLOL ELU ELoLPGH \|QHWHUHN DPDoODUร YH
X\JXODPDODUร \HQLGHQ J|]GHQ JHoLUPHN NDOLWH\L JHOLรบWLUPHN PDOL\HWL
Gย รบย UPHN NXUXPVDO LรบOHPOHUL HWNLOLOHรบWLUPHN WDNร P oDOร รบPDVร YH EH\LQ
Iร UWร QDVร Qร Q HWNLOLOLรทLQL VDรทODPDN Pย PNย Q RODELOLU .DULS V
dDWร รบPD ELUH\ YH |UJย W LoLQ VDรทOD\DFDรทร ROXPOX HWNLOHU \DQร QGD HWNLOL
ELU รบHNLOGH \|QHWLOPHGLรทLQGH ND\QDNODUร Q YHULPVL] NXOODQร Pร WDUDIODUร Q VWUHV dรผzeylerinin yรผkselmesi ve enerMLOHULQLQ \DQOร รบ \|QGH NXOODQร OPDVร JLEL ELU oRN
ROXPVX]OXรทD QHGHQ RODELOLU <DQOร รบ \|QHWLOHQ \D GD J|] DUGร HGLOHQ oDWร รบPD
GHPHN NDOLWHVL]OLN YHULPVL]OLN LQVDQ ND\QDNODUร Qร Q YH SDUDVDO ND\QDNODUร Q
LVUDIร Lรบ ND\Eร YH ILUPDODUร Q LIODVร GHPHNWLU .DULS V 2OXPOX (WNLOHUL
dDWร รบPDQร Q ELUH\ YH |UJย W LoLQ VDรทOD\DFDรทร ROXPOX HWNLOHUL รบX รบHNLOGH
Vร UDOD\DELOLUL] $OS 6ROPXรบ .DULS โ ข
)DUNOร KDWWD ]ร W ILNLUOHULQ NDUรบร ODรบPDVร VRQXFX JHQHOOLNOH GDKD ย VW
dรผzeyde fikirler รผretilir โ ข
gUJย W ND\QDNODUร Qร Q GDKD GHQJHOL GDรทร Wร OPDVร VDรทODQร U
โ ข
7DUDIODUร ELUELUOHULQLQ EDNร รบ Doร ODUร Qร ELOPHOHUL YH DQODPDODUร
โ ข
<HQL ILNLU YH \DNODรบร PODUร Q HOH DOร QPDVร Qร FHVDUHWOHQGLULU
โ ข
%LUH\OHU oDEDODUร Qร GDKD L\L VRQXo HOGH HGHELOHFHNOHUL DODQODUGD
โ ข
.D\Jร ODUร Q NRUNXODUร Q EHNOHQWLOHULQ YH |QHULOHULQ WDUWร รบร OPDVร
yรถnรผnde motive eder.
\RรทXQODรบWร UDUDN LรบOHULQ HWNLQOLรทL YH YHULPOLOLรทL DUWDU
NDOLWH Gย รบย NOย รท \ย NVHN PDOL\HW KDNVร ]Oร N HรบLWVL]OLN JLEL |UJย WOHUGH HWNLQOLรทH
HQJHO |รทHOHULQ EHOLUOHQPHVLQH \DUGร PFร ROXU โ ข
.DUรบร W J|Uย รบOHULQ WDUWร รบร OPDVร IDUNOร EDNร รบ Doร ODUร Qร GLNNDWH DODUDN
Gย รบย QFHOHULQ ELUOHรบWLULOPHVLQL YH NRQXODUร Q IDUNOร ELOJL YH DQOD\ร รบODUOD
GHULQOHPHVLQH LUGHOHQPHVLQL VDรทODU โ ข
dDWร รบPD oDรทร Q JHULVLQGH NDOPร รบ LรบOHPOHULQ J|UHYOHULQ \DSร ODUร Q
YH DPDoODUร Q VRUJXODQPDVร GROD\ร Vร \OD |UJย WVHO GHรทLรบLPLPLQ VDรทODPDVร LoLQ
JHUHNOL RUWDPร Q ROXรบXPXQD GHVWHN VDรทODU 2OXPVX] (WNLOHUL
dDWร รบPDQร Q |UJย W YH ELUH\ Doร Vร QGDQ RODVร ROXPVX] VRQXoODUร รบX
รบHNLOGH |]HWOHQHELOLU %DรบDUDQ .DULS โ ข
6WUHV YH LรบWHQ Eร NNร QOร N
โ ข
gUJย WWH LOHWLรบLPGH D]DOPD YH ER]XNOXNODU
โ ข
*ย YHQVL]OLN YH รบย SKHFLOLรทLQ KDNLP ROGXรทX ELU KDYDQร Q ROXรบPDVร
โ ข
รธรบ GR\XPX YH SHUIRUPDQVร Q Gย รบPHVL
โ ข
'HรทLรบLPH NDUรบร GLUHQPHQLQ DUWPDVร
โ ข
gUJย WH DGDQPร รบOร N YH EDรทOร Oร รทร Q D]DOPDVร
โ ข
ร rgรผtte emek, ]DPDQ YH SDUD VDYXUJDQOร รทร Qร Q DUWPDVร
dDWÕúPD YH %LULP 3HUIRUPDQVÕ øOLúNLVL dDWÕúPD LOH ELULP SHUIRUPDQVÕ DUDVÕQGD WHUV \|QO ³8´ ELoLPLQGH ELU
LOLúNL YDUGÕU ùHNLO
< NVHN
%LULP 3HUIRUPDQVÕ
$
%
dDWÕúPD ' ]H\L
' û N
&
< NVHN
ùHNLO dDWÕúPD YH %LULP 3HUIRUPDQVÕ øOLúNLVL
.D\QDN ùLPúHN V
*|U OG ÷ JLEL oDWÕúPDQÕQ RSWLPXP ROGX÷X G ]H\L LúDUHW HGHQ ³%´
QRNWDVÕQGD ELULP SHUIRUPDQVÕ HQ \ NVHN VHYL\HGHGLU %X QRNWD oDWÕúPDQÕQ
IRQNVL\RQHO QLWHOL÷LQLQ HQ \ NVHN ROGX÷X QRNWDGÕU 2SWLPXP oDWÕúPD
QRNWDVÕQÕQ VROXQGDNL QRNWDODU G ú N oDWÕúPD G ]H\OHULQL VD÷ÕQGDNL QRNWDODU
LVH \ NVHN oDWÕúPD G ]H\LQL WHPVLO HGHU gUJ WVHO oDWÕúPDQÕQ ROPDGÕ÷Õ \D GD
G ú N ROGX÷X ³$´ QRNWDVÕQGD ELULP SHUIRUPDQVÕ GD G ú NW U 'XUJXQOXN YH
GLQDPL]P \RNOX÷X RODUDN QLWHOHQGLULOHQ E|\OH ELU GXUXPGD oDWÕúPD WHúYLN
HGLOPHOLGLU $NVL WDNWLUGH EX QRNWDGD ÕVUDU HGHQ \|QHWLP |UJ WVHO oDWÕúPD\Õ
G ú N G ]H\GH WXWPD\Õ |UJ W Q SHUIRUPDQVÕQÕ \D GD GL÷HU ELU GH÷LúOH
|UJ WVHO HWNLQOL÷L WHKOLNH\H VRNPDN SDKDVÕQD JHUoHNOHúWLUPLú RODFDNWÕU
%XUDGD oDWÕúPD QH NDGDU \R÷XQVD RUJDQL]DV\RQ LoLQ R NDGDU L\LGLU VRQXFX
oÕNPDPDOÕGÕU ùHNLOGHNL ³&´ QRNWDVÕ DúÕUÕ G ]H\GHNL oDWÕúPD VRQXFX RUWD\D
oÕNDQ NDRV GXUXPXQX YH G ú N ELULP SHUIRUPDQVÕQÕ J|VWHULU
รนHNLOGHNL LOLรบNLQLQ oDWร รบPD \|QHWLPLQLQ WHPHO IHOVHIHVLQL RUWD\D NR\GXรทX
J|Uย Oย U ยณ%ยด QRNWDVร ร Oร POร PLNWDUGD oDWร รบPD\ร J|VWHULU dDWร รบPD EX PLNWDUGDQ
D] LVH DUWWร Uร OPDOร Gร U %X GXUXPGD \|QHWLPLQ J|UHYL UHNDEHWL WHรบYLN HWPHN
|UJย Wย \HQLGHQ \DSร ODQGร UPDN JLEL \ROODUOD oDWร รบPD\ร X\DUPDNWร U $NVL
WDNWLUGH oDWร รบPDQร Q IRQNVL\RQHO QLWHOLรทLQGHQ \DUDUODQร ODPD] ยณ%ยด QRNWDVร Qร Q
VDรทร QGDNL oDWร รบPD Gย ]H\L LVH RUJDQL]DV\RQ LoLQ \ร Nร Fร Gร U 'ROD\ร Vร \OD
\|QHWLP EX \RรทXQOXรทD XODรบDQ oDWร รบPDODUร DODFDรทร ELU WDNร P |QOHPOHUOH
D]DOWPDN ]RUXQGDGร U
ø.ø1&ø %g/h0 d$7,ù0$ <g1(7ø0ø dDWÕúPD \|QHWLPL oDWÕúPDQÕQ WHúKLV HGLOPHVL \R÷XQOX÷XQXQ
VDSWDQPDVÕ EX \R÷XQOX÷XQ HWNLOHUL LWLEDUL\OH GH÷HUOHQGLULOPHVL LOH X\JXQ
P GDKDOH \|QWHPOHULQLQ WHVELWL YH EXQXQ VRQXoODUÕQÕQ L]OHQPHVL DúDPDODUÕQÕ
içeren bir süreç olarak ifade HGLOHELOLU $OS V
2UJDQL]DV\RQODUGD RUWD\D oÕNDQ ELUH\OHU DUDVÕ JUXSLoL JUXSODU DUDVÕ
LúOHWPH LoL YH LúOHWPHOHUDUDVÕ oDWÕúPDODUÕQ VRQODQGÕUÕOPDVÕQGD ELUH\OHU oHúLWOL
\ROODUD EDúYXUXUODU dDWÕúPD\Õ o|]HELOPHN LoLQ oDED J|VWHULUOHU YH\D oHúLWOL
GDYUDQÕúODUGD
EXOXQXUODU
/LWHUDW U
LQFHOHQGL÷LQGH
EX
GDYUDQÕúODUÕQ
oDWÕúPDODUOD EDúD oÕNPD WDU]ODUÕ oDWÕúPD o|] POHPH \|QWHPOHUL YH\D
oDWÕúPD \|QHWLP VWUDWHMLOHUL JLEL LVLPOHU DOGÕNODUÕ J|U OPHNWHGLU $QFDN \D\JÕQ
RODUDN oDWÕúPD \|QHWLP WDU]ODUÕ FRQIOLFW PDQDJHPHQW VW\OH NXOODQÕOPDNWDGÕU
dDWÕúPD \|QHWLPL NRQXVXQGD ROGXNoD JHQLú ELU OLWHUDW U YDUGÕU %ODNH
YH 0RXWRQ oDWÕúPD o|] P \|QWHPOHULQL HOH DOGÕ÷Õ LQVDQD \|QHOLN ROPD
YH LúH \|QHOLN ROPDGDQ ROXúDQ LNL ER\XWD GD\DOÕ |UJ WVHO ELU PRGHO
JHOLúWLUPLúWLU %ODNH YH 0RXWRQ PRGHOLQGH WDU] WDQÕPODPÕúODUGÕU ]RUODPD
IRUFLQJ NDoÕQPD ZLWKGUDZLQJ \XPXúDWPD VPRRWKLQJ X]ODúPD
FRPSURPLVLQJ YH SUREOHP o|]PH SUREOHP VROYLQJ %ODNH YH 0RXWRQ¶ÕQ
PRGHOL oRN D] IDUNOÕ ELU WHUPLQRORML LOH ELU oRN DUDúWÕUPDFÕ WDUDIÕQGDQ
EHQLPVHQPLúWLU *RRGZLQ V
%ODNH YH 0RXWRQ¶ÕQ PRGHOL 7KRPDV WDUDIÕQGDQ \HQLGHQ J|]GHQ
JHoLULOPLú YH G ]HQOHQPLúWLU %XQD J|UH oDWÕúPD \|QHWLP WDU]ODUÕQÕQ
VÕQÕIODQGÕUÕOPDVÕQGD WDUDIODUÕQ QL\HWOHUL LúELUOL÷LQH \|QHOLN ROPDODUÕ YH\D LGGLDFÕ
ROPDODUÕ ]HULQGH GXUXOPXúWXU $NWDUDQ &DQOÕ V
*ย Qย Pย ]GH HQ \D\Jร Q RODUDN NXOODQร ODQ PRGHOOHUGHQ ELULVL 5DKLP
2UJDQL]DWLRQDO &RQIOLFW ,QYHQWRU\ ,, YH\D 52&, II olarak bilinen bir รถlรงek M
JHOLรบWLUHQ 5DKLP ยถLQ PRGHOLGLU 5DKLP oDWร รบPDODUOD oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ODUร Qร รบX LNL ER\XWXQ NRPELQDV\RQXQX ROXรบWXUDUDN Vร Qร IODQGร UPร รบWร U .HQGL
oร NDUร Qร Gย รบย QPH YH EDรบNDODUร Qร Q oร NDUร Qร Gย รบย QPH %XQODUGDQ ELULQFLVL
NLรบLQLQ NHQGL LOJL YH LKWL\DoODUร Qร JHUoHNOHรบWLUPH GHUHFHVLQL Doร NODUNHQ GLรทHUL
LVH EDรบNDODUร Qร Q LKWL\DoODUร Qร GLNNDWH DOPD GHUHFHVLQL Doร NODPDNWDGร U %X LNL
ER\XWXQ NRPELQDV\RQXQX ROXรบWXUDUDN HOGH HGLOHQ EHรบ EDรบD oร NPD WDU]ร
รบXQODUGร U EDVNร Q ROPD ]RUODPD GRPLQDWLQJ IRUFLQJ NDoร QPD DYRLGLQJ
X\PD DFFRPPRGDWLQJ X]ODรบPD FRPSURPLVLQJ YH Eย Wย QOHรบWLUPH
SUREOHP o|]PH LQWHJUDWLQJ SUREOHP VROYLQJ 5DKLPยถLQ JHOLรบWLUGLรทL |OoHN
ELU oRN oDOร รบPDGD WHVW HGLOPLรบ YH \ย NVHN GHUHFHGH JHoHUOLOLรทH YH Lo WXWDUOร รทD
VDKLS ROGXรทX EXOXQPXรบWXU *RRGZLQ V
)DUNOร WHUPRQRORML\H NDUรบร Q EX tarzlar bรผyรผk รถlรงรผde Blake and
0RXWRQ ยถXQ WDU]ODUร \OD SDUDOHOOLN J|VWHUPHNWHGLU
%LUH\OHU DUDVร oDWร รบPDODUGD oDWร รบPD \DรบD\DQ WDUDIODUร Q EX WDU]ODUGDQ
KDQJLVLQL VHoHFHรทL ELU oRN IDNW|U WDUDIร QGDQ EHOLUOHQPHNWHGLU gQFHOLNOH LoLQGH
\DรบDGร รทร Pร ] Nย OWย U KDQJL WDU]ร Q VHoLOHFHรทLQLQ |QHPOL EHOLUOH\LFLVL ROPDNWDGร U
%X NRQXGD \DSร ODQ oDOร รบPDODU XOXVDO Nย OWย Uย Q oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ODUร Qร Q
NXOODQร Pร QGD QDVร O ELU HWNL J|VWHUGLรทLQL RUWD\D oร NDUPร รบWร U .R]DQ
.R]DQ YH (UJLQ 7LQVOH\ :HL YH GLรทHUOHUL
%X WDU]ODUร Q NXOODQร Pร oDWร รบPDQร Q \DรบDQGร รทร WDUDIODUร Q NRQXPODUร \OD
GD \DNร QGDQ LOJLOLGLU $VWร \OD oDWร รบPD \DรบDGร รทร QGD ]RUODPD WDU]ร Qร NXOODQDQ ELU
NLรบL ย VWย \OH oDWร รบPD \DรบDGร รทร QGD PXKWHPHOHQ D\Qร WDU]ร NXOODQPD\DFDNWร U
%X SUREOHP 5DKLPLQ KHU ELUL DVWODU ย VWOHU YH DNUDQODU DUDVร QGD \DรบDQDQ
oDWร รบPDODU LoLQ ROPDN ย ]HUH ย o IDUNOร |OoHN JHOLรบWLUPHVLQH \RO DoPร รบWร U %X
LQVDQODUร Q NHQGLOHULQGHQ GDKD Jย oOย HรบLW Jย oWH YH\D GDKD D] Jย oOย
LQVDQODUOD NDUรบร ODรบWร NODUร QGD IDUNOร WDU]ODUร VHUJLOH\HFHNOHUL YDUVD\ร Pร QD
GD\DQPDNWDGร U )ULHGPDQ YH GLรทHUOHUL V N
Y Z Z J [ V: , T \ OP& G&-QP" ! R& & &*. & . :S ( \ & & ;-; 7 & & * T ; R" $, ;* Y U8c M G& V *WX & C J & & 2 & d: I bF : & & &
e & & : 2G e >] 2 2 ^, `_SK ^ V ePe C F >P_ JG - ?7, & 1 ba` C G ! ^ & 2 ^I Xf , 7 SC F f JX" $, T 4
dDWÕúPDQÕQ V|] NRQXVX ROGX÷X RUWDPODUGD ELUH\OHU \XNDUÕGD V|]
HGLOHQ oDWÕúPD \|QHWLP VWUDWHMLOHULQGHQ ELULQL \D GD ELUNDoÕQÕ NXOODQPD\Õ WHUFLK
HGHELOLUOHU dDWÕúPD \|QHWLP VWUDWHMLOHULQGHQ KDQJLVLQLQ EHQLPVHQHFH÷L E \ N
|Oo GH WDUDIODUÕQ NHQGLOHULQH \|QHOLN YH NDUúÕ WDUDID \|QHOLN LOJLVLQLQ G ]H\LQH
ED÷OÕGÕU ùHNLO
%X VWUDWHMLOHUGHQ EDúND o QF WDUDIÕQ P GDKDOHVLQH EDúYXUPD
ND\QDNODUÕQ DUWWÕUÕOPDVÕ JLEL \|QWHPOHUGH NXOODQÕODELOLU $úD÷ÕGD EX EHú WDU] YH
GL÷HUOHULQLQ ]HULQGH NÕVDFD GXUXODFDNWÕU
' ú N
' ú N
Yüksek
%$ù.$/$5,1,1 d,.$5,1, 'hùh10(
8<0$
8=/$ù0$
KAÇINMA
Yüksek
PROBLEM ÇÖZME
=25/$0$
.(1'ø d,.$5,1, 'hùh10(
ùHNLO dDWÕúPD <|QHWLP 6WUDWHMLOHUL øoLQ øNL %R\XWOX 0RGHO
.D\QDN 5DKLP YH 0DJQHU V
3UREOHP d|]PH Problem çözme tarzÕ WDUDIODU DUDVÕQGD LúELUOL÷LQL NDSVDU YH LNL WDUDI
LoLQGH NDEXO HGLOHELOLU ELU o|] P EXODELOPHN DPDFÕ\OD ELOJL DOÕú YHULúL\OH
WDUDIODU DUDVÕQGDNL IDUNOÕOÕNODU RUWD\D NR\XOXU %X VWUDWHMLQLQ WHPHO NXUDOÕ
³NDUWODUÕQ RUWD\D NRQXOPDVÕGÕU´ %XUDGD WDUDIODU LúELUOL÷L \DSDUDN JHUoHN
SUREOHPL SUREOHPLQ QHGHQOHULQL YH IDUNOÕOÕNODUÕ \DSÕFÕ ELU ELoLPGH RUWD\D
NR\DELOLUOHU %|\OHFH KHU LNL WDUDI GD QH \DSร ODELOHFHรทL NRQXVXQGD NHQGL Vร Qร UOร
EDNร รบ Doร ODUร Qร DรบDELOLUOHU
%X VWUDWHMLQLQ GLรทHUOHULQGHQ D\ร Uร Fร |รทHOHUL NDUรบร ODรบPD YH SUREOHP
o|]PHGLU 7DUDIODUร Q ELUDUD\D JHOHUHN Doร N ELU LOHWLรบLPOH \DQOร รบ DQODรบร OPDODU
RUWDGDQ NDOGร Uร Oร U YH oDWร รบPDQร Q JHUoHN QHGHQOHUL LUGHOHQLU NDUรบร Oร NOร Jย YHQ YH
Doร NOร รทร Q KDNLP ROGXรทX ELU LOHWLรบLP SUREOHP o|]PHQLQ |Q NRรบXOX RODUDN NDEXO
HGLOLU .DULS V
%X VWUDWHML |]HOOLNOH WDUDIODUร Q \HWHUOL YHULOHUH YH ELOJLOHUH VDKLS
ROPDGร NODUร YH DUDODUร QGD \RรทXQ YH HWNLQ ELU KDEHUOHรบPH ROPDGร รทร
GXUXPODUGD WDUDIODUร Q NDUรบร NDUรบร \D JHWLULOHUHN VRQXFD J|Wย Uย Fย YH DQODรบPD\ร
JHUoHNOHรบWLULFL ELU \RO ROPDNWDGร U (UHQ V dDWร รบPDODUร Q
o|]ย Pย QGH EX \DNODรบร P SUDWLN ROGXรทXQGDQ YH JHOHFHNWH GH LOLรบNLOHULQ ROXPOX
ELU รบHNLOGH GHYDP HWPHVLQH RODQDN VDรทODGร รทร QGDQ WHUFLK HGLOLU 8]ODรบPD
%X VWUDWHML\L NXODQDQ NLรบLOHU KHP NHQGL oร NDUODUร QD KHP GH NDUรบร
WDUDIร Q oร NDUODUร QD RUWD Gย ]H\GH |QHP YHULUOHU 7DUDIODU NHQGL YH NDUรบร WDUDIร Q
oร NDUร Qร GLNNDWH DODUDN oDWร รบPDQร Q o|]ย POHQPHVL LoLQ NDUรบร Oร NOร IHGDNDUOร NWD
EXOXQPD\D YH KHU LNL WDUDIร QGD NDEXO HGHELOHFHรทL RUWD ELU QRNWD EXOPD\D
oDOร รบร UODU %X Vย UHo WDUDIODUร Q NDUรบร Oร NOร RODUDN ED]ร NDEXOOHQPHOHUGH
EXOXQPDODUร \D GD Nร VD Vย UHGH RUWDN ELU QRNWD EXOPDODUร ELoLPLQGH
JHUoHNOHรบLU 'ROD\ร Vร \OD GD ELU o|]ย P \ROXQXQ EXOXQPDVร YH ELU DQODรบPD\D
YDUร OPDVร LoLQ oDED J|VWHUPHOHUL V|] NRQXVXGXU $QFDN WDUDIlar bu รงรถzรผm
\ROXQGDQ SUREOHP o|]PH \|QWHPLQGH ROGXรทX NDGDU PHPQXQ NDOPD]ODU
%XQXQOD ELUOLNWH SUREOHP o|]PH WDU]ร Qร Q NXOODQร OPDGร รทร GXUXPODUGD X]ODรบPD
WDU]ร Qร Q HQ HWNLOL EDรบD oร NPD \|QWHPL ROGXรทX V|\OHQHELOLU
%X VWDUWHML NXOODQร OGร รทร QGD ELU RUWD QRNWDGD DQODรบPD\D YDUDQ
WDUDIODUGDQ KLoELUL ND]DQPร รบ YH\D ND\EHWPLรบ GHรทLOGLU 9DUร ODQ QRNWD KLo ELU
JUXEXQ LGHDOLQGHNL GHรทLOGLU รธรบoL LรบYHUHQ LOLรบNLOHULQGH WRSOX SD]DUOร N
J|Uย รบPHOHUL LรบOHWPHOHUGH VDWร Q DOPD YH VDWร รบ J|Uย รบPHOHUL EX VWUDWHML\H |UQHN
RODUDN YHULOHELOLU =RUODPD
%X VWUDWHML D\Qร ]DPDQGD UHNDEHW RODUDN GD ELOLQLU %X WDU]ร
EHQLPVH\HQ ELUH\ NHQGL LVWHGLรทLQL \DรบDPD JHoLUHUHN oDWร รบPD\ร o|]PH JD\UHWL
LoLQGHGLU .DUรบร WDUDIร Q LOJL YH LKWL\DoODUร Qร Q JLGHULOPHVL |QHPOL J|Uย OPH] YH
GLNNDWH DOร QPD] 7HPHOLQGH ELUH\VHO LVWHN NRQXVXQGD Dรบร Uร ELU JLULรบNHQOLN YH
VDGDNDW \DWDU LรบELUOLรทLQH NDSDOร Oร N VRQ GHUHFH EHOLUJLQGLU
7DUDIODUGDQ ELUL ND]DQPDN LoLQ KHU \ROD EDรบYXUDELOLU dDWร รบPDQร Q
ย VWOH DVW DUDVร QGD ROPDVร GXUXPXQGD ย VW DVWร NHQGL LVWHNOHULQH YH KDWWD
HPLUOHULQH X\PD\D ]RUOD\DELOLU )RUPDO RODUDN ]RUODPD \D GD HPUHWPH \HWNLVL
EXOXQPD\DQ ELU WDUDI EO|I \DSPD \DQร OWPD \D GD ELU ย VW DUDFร Oร รทร \OD NDUรบร
WDUDIร ]RUODPD \ROXQD JLGHELOLU 'DKD oRN \HWNLFL ELU \|QHWVHO DQOD\ร รบร Q KDNLP
ROGXรทX NXUXPODUGD EX VWUDWHML \D\Jร Q RODUDN NXOODQร Oร U
%XUDGD WDUDIODUGDQ ELULQLQ oHรบLWOL ELoLPOHUGH Jย o NXOODQDUDN NDUรบร
WDUDID NHQGL o|]ย Pย Qย HPSR]H HWPH\H oDOร รบPDVร V|] NRQXVXGXU
+ย NPHGLOHQ WDUDI XODรบร ODQ o|]ย PGHQ PHPQXQ GHรทLOGLU $VOร QGD ELU o|]ย PGHQ
oRN ]RUODPD YDUGร U +ย NPHGLOHQ WDUDI ]D\ร I ROGXรทX LoLQ YH EDรบND ELU VHoHQHรทL
EXOXQPDGร รทร LoLQ o|]ย Pย NDEXO HGHU d|]ย Pย Q Kย NPHGLOHQ WDUDIร Q PRUDOLQL
YHULPOLOLรทLQL ROXPVX] \|QGH HWNLOHPHVL EHNOHQLU .ร VD G|QHPGH |]HOOLNOH
DVWODUOD ย VWOHU DUDVร QGD oDWร รบPDODUร Q o|]ย POHQPHVLQGH HQ NHVWLUPH \RO RODUDN gรถzรผkse de, uzun dรถnemde รถrgรผtsel etkililik รผzerinde olumsuz etkileri gรถrรผlรผr. %X VWUDWHMLGH ND]DQ kaybet durumu sรถz konusudur. .Doร QPD Bu strateji genellikle kenara รงekilme, ilgilenmeme ya da olumsuz
KLoELU รบH\ GX\PDN LVWHPHPH JLEL WXWXPODUOD ELUOLNWH RUWD\D oร NDU .Doร QPD
VWUDWHMLVL oDWร รบPD\OD XรทUDรบPD\ร GDKD X\JXQ ELU ]DPDQD HUWHOHPH \D GD
WDUDIODUGDQ ELULQLQ NRQXPXQX L\LOHรบWLUPHVL LoLQ ]DPDQ ND]DQPDVร JLEL
DPDoODUOD GD NXOODQร ODELOLU dDWร รบPDQร Q KHU LNL WDUDI LoLQGH ]DUDU YHULFL ELU
QLWHOLN WDรบร PDVร GXUXPXQGD WDUDIODU oDWร รบPD\D JLUPHNWHQ NDoร QDELOLU %X
GXUXPGD JHQHOOLNOH ELU oDWร รบPD GXUXPXQXQ YDUOร รทร Doร NoD NDEXO HGLOPH]
.Doร QPD VWUDWHMLVL |]HOOLNOH WDUDIODU DUDVร QGD JHULOLPLQ VDรทOร NOร ELU
LOHWLรบLPLQ JHUoHNOHรบHPH\HFHรทL NDGDU \ย NVHN ROGXรทX GXUXPODUGD HWNLOL RODUDN
NXOODQร ODELOLU dDWร รบPD WDUDIODUร Q GDKD VDรทOร NOร Gย รบย QHELOHFHNOHUL YH NDUรบร Oร NOร olarak problemi mรผzakere edebilecekleri bir sรผreye kadar ertelenebilir.
%XUDGD WDUDIODU oDWร รบPDQร Q IDUNร QGDGร UODU )DNDW o|]ย P ย ]HULQGH oDOร รบDELOPHN
LoLQ ELU ยณVRรทXPDยด G|QHPLQH LKWL\DoODUร YDUGร U %X VRรทXPD JHUoHNOHรบPHGHQ
o|]ย P ย ]HULQGH oDOร รบPDN WDUDIODUร Q LOJL YH LKWL\DoODUร Qร NDUรบร ODPDNWDQ oRN
ROXPVX] VRQXoODU GRรทXUDELOLU .Doร QPD VWUDWHMLVLQLQ HWNLOL RODELPHVL LoLQ
bilinรงli, kontrolOย YH ELU DPDFD \|QHOLN RODUDN NXOODQร OPDVร JHUHNLU =DPDQOD
SUREOHPLQ NHQGLOLรทLQGHQ RUWDGDQ NDONDFDรทร Qร YDUVD\DUDN NDoร QPDN VRUXQODUร Q
]DPDQ LoLQGH o|]ย PVย ]OHรบPHVLQH QHGHQ RODELOLU $\Uร FD NDoร QPD GDYUDQร รบร
NDUรบร WDUDIWD FLGGL\H DOร QPDGร รทร \D GD NHQGLVLQH |QHP YHULOPHGLรทL L]OHQLPL
ROXรบWXUDUDN Nร รบNร UWร Fร ELU HWNL GH J|VWHUHELOLU .DULS V รธรบOHWPH
LoLQGHNL
ELUH\OHU
PHYFXW
oDWร รบPDGDQ
NDoร QPDN
DQODรบPD]Oร NODUร J|UPH]OLNWHQ JHOPHN \D GD WDUDIVร ] NDODELOPHN LoLQ EX
\DNODรบร Pร EHQLPVHUOHU %X \DNODรบร PGD ELUH\LQ SDVLI NDOร S oDWร รบPDQร Q GHYDP
HWPHVLQH L]LQ YHUPHVL oDWร รบPDGDQ ND\QDNODQDQ JHUJLQOLรทL \ย NVHOWLU dย QNย
|QHPOL NRQXODUร Q DVNร \D DOร QPDVร \D GD LKPDO HGLOPHVL oDWร รบPDQร Q \RN
ROPDVร QGDQ oRN ]DPDQ LoLQGH Eย \ย PHVLQH VHEHS ROXU %X WDU] oDWร รบPDGD
ELUH\LQ VDKLS ROGXรทX J|Uย รบ JHQHOGH รบXGXU รธรบ DUNDGDรบODUร POD DQODรบPD]Oร รทD
Gย รบHFHรทLPH VXVPD\ร WHUFLK HGHULP 7DรบWDQ
%X VWUDWHMLQLQ oRN ID]OD NXOODQร OPDVร ELUH\LQ NHQGL LoHULVLQGH oDWร รบPD
GRรทPDVร QD \RO DoDELOPHNWHGLU
8\PD %X VWUDWHML ED]ร ND\QDNODUGD \DWร รบWร UPD \XPXรบDWPD RODUDNWD
DGODQGร Uร OPDNWDGร U %X WDU]GD NDUรบร WDUDIร \DWร รบWร Uร S RQX PHPQXQ HWPHN
DPDFร \OD IDUNOร Oร NODUร J|] DUGร HGHUHN LNL WDUDI DUDVร QGDNL RUWDN QRNWDODU
ย ]HULQGH \RรทXQODรบร Oร U 5DKLP YH 0DJQHU V
%X WDU]ร NXOODQDQ NLรบLOHU NHQGL oร NDUODUร QGDQ ]L\DGH NDUรบร WDUDIร Q
oร NDUร Qร Gย รบย Qย UOHU %X GXUXPGD X\PD GDYUDQร รบร J|VWHUHQ WDUDI NDUรบร WDUDIร Q
LVWHNOHULQH ER\XQ HรทHU DQFDN ELUH\ EX รบHNLOGH Vย UHNOL NHQGL Gย รบย QFHOHULQGHQ
IHGDNDUOร NWD EXOXQDUDN YH NHQGLQL LVWHGLรทL JLEL LIDGH HGHPHPHNWHQ X]XQ
YDGHGH LรบLQH NDUรบร RODQ EDรทOร Oร รทร Qร \LWLUHELOLU 7DรบWDQ
'DKD oRN DVWODUOD ย VWOHU DUDVร QGD ROXรบDQ oDWร รบPDODUGD DVWODU
ยณGXUXPX NXUWDUPDNยด DPDFร \OD E|\OH ELU VWUDWHML L]OHPH \ROXQD JLGHELOLUOHU
ร zellikle Tรผrkiyeโ de geleneksel Eย URNUDWLN \DSร \D VDKLS NXUXPODUGD DVWODUOD
ย VWOHU DUDVร QGD ยณJย o PHVDIHVLยด GDKD X]DN ROGXรทX LoLQ DVWODUร Q oDWร รบPDGD
ย VWOHULQ LKWLDoODUร QD YH LOJLOHULQH ER\XQ HรทPHOHUL RODVร Oร รทร \ย NVHNWLU 8\PD
VWUDWHMLVL NDUรบร WDUDIOD LOLรบNLQLQ NRUXQPDVร YH Vย UGย Uย OPHVLQH verilen รถnemin,
LOJLOHULQ YH LKWL\DoODUร Q GR\XUXOPDVร QD YHULOHQ |QHPGHQ GDKD \ย NVHN ROGXรทX
GXUXPODUGD HWNLOL RODELOLU รธOLรบNLQLQ Vย UGย Uย OPHVLQH |QHP YHULOL\RUVD YH NDUรบร
WDUDIOD oDWร รบPD\ร Vย UGย UPHN YH o|]ย P LoLQ Pย ]DNHUHOHUH JLULรบPHN NDUรบร
WDUDIOD RODQ LOLรบNLOHUH ]DUDU YHUHFHNVH NDUรบร WDUDIร Q LVWHNOHULQL NDEXO HWPHN YH
|QFHOLNOH NDUรบร WDUDIร WDWPLQ HGHFHN ELU o|]ย PGH DQODรบPDN HQ X\JXQ VHoHQHN olarak gรถrรผlebilir (Karip, 1999, s.62 %|\OHFH oDWร รบPD ELU ยณND\EHW ND]DQโ durumu olarak gรถrรผlecektir.
'LรทHU ELU DQODWร POD X\PD GDYUDQร รบร J|VWHUHQ WDUDI ND\EHGHUNHQ GLรทHU WDUDI
ND]DQPDNWDGร U
'LรทHU 6WUDWHMLOHU dDWร รบPDQร Q \|QHWLPLQGH \XNDUร GD VD\ร ODQ EHรบ WHPHO VWUDWHMLQLQ
Gร รบร QGD \|QHWLFLOHULQ NXOODQDELOHFHรทL ED]ร WHNQLNOHU รบXQODUGร U hoย QFย 7DUDIร Q 0ย GDKDOHVL dDWร รบPDGD
WDUDIODU oDWร รบPD\ร IDUNOร \DNODรบร PODUOD o|]PH\H
oDOร รบDELOLUOHU 7DUDIODUGDQ KHU ELUL WHN WDUDIOร o|]ย P ]RUODPD NDoร QPD X\PD
NDUรบร WDUDIOD RUWDN ELU o|]ย P X]ODรบPD SUREOHP o|]PH YH ย oย QFย ELU WDUDIร Q
\DUGร Pร \OD o|]ย P \DNODรบร PODUร Qร WHUFLK HGHELOLU
hoย QFย WDUDIร Q Pย GDKDOHVL\OH oDWร รบPD o|]ย Pย QGH ย oย QFย WDUDI toplumsal, yรถnetsel veya yasal bir yetkili olabilir. Her รผรง durumda da รผรงรผncรผ
WDUDI oDWร รบPD o|]ย Pย QGH NXUXPXQ \D GD WRSOXPXQ QRUPODUร Qร WHPVLO HGHU ร รงรผncรผ taraf, sahip ROGXNODUร ELOJL EHFHUL IRUPDO YH LQIRUPDO \DSWร Uร P Jย oOHUL
LOH oDWร รบPDQร Q o|]ย Pย QGH HWNLOL RODELOLUOHU <DSWร Uร P Jย Fย Qย Q ROPDPDVร
GXUXPXQGD ELOH ย oย QFย WDUDIร Q Pย GDKDOHVLQLQ YH EX Vย UHFL EHOLUOH\HQ
QRUPODUร Q PHรบUXOXรทX NDUDUD X\PD VRQXFXQX GRรทXUXU 7DUDIODUร Q ย oย QFย
WDUDIร Q NDUDUร Qร \DSWร Uร P Jย Fย QGHQ oRN PHรบUXOXรทX QHGHQL\OH NDEXO HWPHOHUL
GXUXPXQGD o|]ย Pย Q GDKD \DSร Fร ROPDVร EHNOHQLU .DULS V ร รงรผncรผ taraf, bir arabulucu ya da hakem gibi davranabilir.
$UDEXOXFXOXN ELU SD]DUOร N \D GD oDWร รบPD Vย UHFLQGH WDUDIODUร Q RUWDN YH
NDEXO HGLOHELOLU ELU o|]ย PH XODรบPDODUร QD \DUGร PFร ROPDN DPDFร \OD \D GD oRN
Vร Qร UOร RODQ YH WDUDIODUร Q J|Uย รบ ELUOLรทL LOH EHOLUOHQHQ ย oย QFย ELU WDUDIร Q
Pย GDKDOHVL RODUDN WDQร PODQDELOLU .DULS V 'LรทHU ELU GHรทLรบOH DUDEXOXFX NLPLQ KDNOร \D GD KDNVร ] ROGXรทXQD NDUDU YHUPH] VDGHFH WDUDIODU
DUDVร QGDNL GL\RORรทX YH Pย ]DNHUH\L NROD\ODรบWร UDUDN LOLรบNLQLQ WDUDIODU DUDVร QGD
HQ D] ]DUDUOD VRQD HUPHVLQH \DUGร PFร ROXU %XQXQOD
ELUOLNWH
WDUDIODU
DUDVร QGDNL
VRUXQODUร
o|]ย PH
NDYXรบWXUDPDGร NODUร WDNWLUGH ย oย QFย WDUDIร Q KDNHPOLรทL GH GHYUH\H JLUHELOLU
+DNHP WDUDIODUร ELUDUD\D JHWLUHQ RQODUร WHN WHN GLQOHGLNWHQ VRQUD RQODU DGร QD
NDUDU YHUHQ WDUDIVร ] ELU NLรบLGLU +DNHPOHU WDOHS HGLOGLรทL WDNWLUGH J|Qย OOย
RODELOHFHรทL JLEL WDUDIODUร Q LVWHรทL Gร รบร QGD ]RUXQOX RODUDN GD JHQHOOLNOH
\|QHWLFLOHU J|UHY DODELOLUOHU 6ROPXรบ V
gUJย Wย Q <DSร Vร QGD YH รธรบOH\LรบLQGH <DSร ODQ 'HรทLรบLNOLNOHU gUJย Wย Q \DSร Vร QGD \DSร ODQ GHรทLรบLNOLNOHUOH oDWร รบPDQร Q JLGHULOPH\H
oDOร รบร OPDVร GD EDรบND ELU o|]ย P WHNQLรทLGLU %X WHNQLรทH X\JXQ RODQ DQD
VHoHQHNOHU JUXS ย \HOHULQL NDUรบร Oร NOร RODUDN GHรทLรบWLUPH YH DWDPD ELU LWLUD]
VLVWHPL JHOLรบWLUPH |Gย O VLVWHPLQL J|]GHQ JHoLUPH YH |UJย Wย Q YH\D JUXEXQ
Vร Qร UODUร Qร JHQLรบOHWPHNWLU 6ROPXรบ V dDWร รบPD\D WDUDI RODQ รงalร รบDQODUร Q J|UHY \HUOHULQLQ GHรทLรบWLULOPHVL \D GD |UJย W LoLQGH J|UHY
GDรทร Oร Pร Qร Q \HQLGHQ \DSร OPDVร GD ELU \|QWHPGLU dDWร รบPD\D \RO DoDQ LรบOHU EDรบND ELU ELULPH EDรทODQร U รธรบ WDQร PODUร \HQLGHQ \DSร Oร U YH \HQL E|Oย POHU
NXUXOXU
.D\QDNODUร Q $UWWร Uร OPDVร .D\QDNODUร Qร Q Vร Qร UOร ROPDVร QHGHQL\OH RUWD\D oร NDQ oDWร รบPDODUGD EX
\|QWHP NXOODQร ODELOLU 6ร Qร UOร ND\QDN QHGHQL\OH oDWร รบDQ WDUDIODUร Q KHU ELULQH
DU]X HWWLรทL LPNDQ YHULOGLรทLQGH oDWร รบPD VHEHEL RUWDGDQ NDONWร รทร LoLQ oDWร รบPD
o|]ย PH NDYXรบPXรบ ROXU gUQHN RODUDN ELU ELOJLVD\DUร SD\ODรบDPD\DQ LNL NLรบL\H
ELUHU WDQH ELOJLVD\DU EHOLUOL ELU NDGUR\X SD\ODรบDPD\DQ LNL NLรบL\H ELUHU NDGUR
YHULOGLรทLQGH oDWร รบPD NRQXVX RUWDGDQ NDONDU YH oDWร รบPD ELWHU $QFDN
ND\QDNODUร Q Vร Qร UOร YH DUWWร Uร OPDVร Pย PNย Q ROPD\DQ GXUXPODUGD EX \|QWHPLQ
X\JXODQPDVร ]RUODรบร U (UWย UN V
dDWร รบPD \|QHWLP WDU]ร QGDQ OLWHUDWย UGH HQ oRN ย ]HULQGH GXUXODQ EHรบ
WDU]ร Q NXOODQร OPDVร Qร Q X\JXQ ROGXรทX NRรบXOODU 7DEOR GH J|VWHULOPLรบWLU
7$%/2 d$7,รน0$ <g1(7รธ0 7$5=,1,1 .8//$1,/0$6,1,1 8<*81 2/'8รถ8 .2รน8//$5 =RUODPD 5HNDEHW
dDEXN YH NDWร KDUHNHW HWPHN JHUHNWLรทLQGH
3RSย OHU ROPD\DQ GDYUDQร รบODUร Q X\JXODQPDVร Qร JHUHNWLUHQ |QHPOL NRQXODUGD |UQHรทLQ PDOL\HWL D]DOWPDN \D\Jร Q ROPD\DQ NXUDOODUร X\JXODPDN ya da disiplin iรงin
รธรบOHWPHQLQ KX]XUX LoLQ \DรบDPVDO |QHPH VDKLS RODQ NRQXODUGD NHQGLQL]LQ KDNOร ROGXรทXQX ELOGLรทLQL]GH 5HNDEHWoL ROPD\DQ GDYUDQร รบODUGDQ NHQGLOHULQH DYDQWDM VDรทOD\DQ NLรบLOHUH NDUรบร
$PDFร Qร ] |รทUHQPHN ROGXรทX ]DPDQ
2. Problem ร รถzme +HU LNL Lรบ LoLQ X]ODรบPD JHUHNWLUHFHN NDGDU |QHPOL ROGXรทXQGD YH รธรบELUOLรทL Eย Wย QOHรบWLULFL ELU o|]ย P EXOPDN รบDUW ROGXรทXQGD
)DUNOร EDNร รบ Doร Vร QD VDKLS LQVDQODUร Q ILNLUOHULQL ELUOHรบWLUHELOPHN LoLQ
7DUDIODUร ELU X]ODรบPD LoLQGH ELUOHรบWLUHUHN EDรทOร Oร N VDรทOamak iรงin
%LU LOLรบNL LOH oDWร รบDQ GX\JXODU LOH ELUOLNWH oDOร รบDELOPHN LoLQ
รธรบOHULQL]L KDOOHWPHN NRQXVXQGD KLoELU รบDQV DOJร ODPร \RUVDQร ]
.Doร QPD
%LU NRQX |QHPVL] ROGXรทXQGD \D GD GDKD |QHPOL ELU NRQX EDVNร \DUDWร \RUVD
3RWDQVL\HO ELU ER]XOPD o|]ย Pย Q VDรทOD\DFDรทร ID\GDODUGDQ GDKD Dรทร U JHOL\RUVD
$QL NDUDU YHUPHN ELOJL WRSODPDQร Q \HULQL DOร \RU LVH
8\PD
รธQVDQODUร Q VDNLQOHรบPHVL YH WHNUDU NHQGL EDNร รบ Doร ODUร QD G|QPHOHUL LoLQ
'LรทHUOHUL oDWร รบPD\ร GDKD HWNLQ o|]HELOL\RU LVH
.RQXODU \ย ]H\VHO J|Uย QGย รทย QGH \D GD GLรทHU NRQXODUร Q EHOLUWLVL LVH
<DQOร รบ \DSWร รทร Qร ]ร J|UGย รทย Qย ]GH YH GDKD L\L ELU ILNULQ GX\XOPDVร QD RODQDN VDรทODPDN |รทUHQPHN YH PDQWร NOร Oร รทร Qร ]ร J|VWHUPHN LoLQ .RQXODU EDรบNDODUร LoLQ VL]LQ LoLQ ROGXรทXQGDQ GDKD |QHPOL LVH YH GLรทHUOHULQL PHPQXQ HWPHN YH LรบELUOLรทLQL GHYDP HWWLUPHN LoLQ
'DKD VRQUDVร LoLQ VRV\DO Doร GDQ NUHGL VDรทODPDN LoLQ
8\XP YH GHQJH oRN |QHPOL ROGXรทXQGD
8]ODรบPD
<HQLOGLรทLQL]GH ND\ร SODUร Qร ]ร HQ D]D LQGLUPHN LoLQ
$VWODUร Q KDWDODUร QGDQ GHUV DODUDN NHQGLOHULQL JHOLรบWLUPHOHULQL VDรทODPDN LoLQ $PDoODU |QHPOL LVH DQFDN GDKD ID]OD LGGLD HWPHQLQ JHWLUHFHรทL oDED\D YH SRWDQVL\HO NDUร รบร NOร รทD GHรทHFHN NDGDU |QHPOL GHรทLO LVH (รบLW Jย FH VDKLS RODQ UDNLSOHU IDUNOร DPDoODUD EDรทOร ODU LVH
.DUPDรบร N NRQXODUGD JHoLFL o|]ย POHU EXODELOPHN LoLQ
=DPDQ EDVNร Vร DOWร QGD HQ NHVWLUPH o|]ย PH XODรบDELOPHN LoLQ
.D\QDN 0F.HQQD V
dDWÕúPD .RQXVXQGD 7 UNL\H¶GH <DSÕOPÕú $PSLULN dDOÕúPDODU dDWÕúPD NRQXVXQGD ONHPL]GH \DSÕODQ oDOÕúPDODUÕQ VD\ÕVÕ ID]OD
GH÷LOGLU %X DODQGDNL LON NDUúÕODúWÕUPDOÕ oDOÕúPDODUGDQ ELUL .R]DQ WDUDIÕQGDQ
\DSÕOPÕú YH 7 UN hUG QO YH $PHULNDOÕ \|QHWLFLOHULQ oDWÕúPD o|] P WDU]ODUÕ
NDUúÕODúWÕUÕOPÕúWÕU 7 UN YH hUG QO \|QHWLFLOHULQ oDWÕúPD o|] P WDU]ODUÕ
NRQXVXQGDNL WHUFLKOHUL ELUELULQH oRN EHQ]HU EXOXQPXú KHSVLQLQ HQ oRN WHUFLK
HWWL÷L WDU]ÕQ SUREOHP o|]PH ROGX÷X VDSWDQPÕúWÕU %X DoÕGDQ $PHULNDOÕ
\|QHWLFLOHUOH DUDODUÕQGD ELU IDUN EXOXQPDPÕúWÕU $QFDN 7 UN YH hUG QO
yöneticilerin, ast, üst ve DNUDQODUÕQD NDUúÕ IDUNOÕ o|] P WDU]ODUÕ NXOODQPD
H÷LOLPLQGH ROGXNODUÕ RUWD\D oÕNPÕúWÕU 7 UN \|QHWLFLOHULQ DVWODUÕQD NDUúÕ EDVNÕQ
ROPD VWOHULQH NDUúÕ X\PD DNUDQODUÕQD NDUúÕ NDUúÕ GD \D EDVNÕQ ROPD \D GD
NDoÕQPD H÷LOLPOHUL ROGX÷X EXOXQPXúWXU (UJLQ V
%LU EDúND oDOÕúPDGD .R]DQ YH øOWHU 7 UN \|QHWLFLOHULQ
\DQODUÕQGD oDOÕúDQODUÕQ oDWÕúPDODUÕQGD R\QDGÕNODUÕ o QF WDUDI UROOHULQL YH
EXQODUÕQ
oDWÕúPDODUÕQ
o|] P QGH
L]OHGLNOHUL
\|QWHPOHUOH
LOLúNLOHULQL
LQFHOHPLúWLU <|QHWLFLOHULQ DUDEXOXFXOXN YH NROD\ODúWÕUPD UROOHULQLQ RWRULWHU
P GDKDOH \D GD VHUEHVW EÕUDNPD\D J|UH GDKD ID]OD NXOODQGÕNODUÕ
EXOXQPXúWXU <|QHWLFLOHU o QF WDUDI RODUDN DUDEXOXFXOXN YH NROD\ODúWÕUPD
\DSWÕNODUÕQGD oDOÕúDQODU oDWÕúPDODUÕQGD GDKD oRN SUREOHP o|]PH YH
X]ODúPD\D \|QHOPHNWH \|QHWLFLOHU RWRULWHU GDYUDQGÕNODUÕQGD LVH oDOÕúDQODU
GDKD EDVNÕFÕ ]RUODPDFÕ ELU WDYÕU DOPDNWDGÕUODU 'ROD\ÕVÕ\OD 7 UN WRSOXPXQGD
LQVDQODUÕQ NDUúÕ WDUDIOD \ ]\ ]H JHOPH\L JHUHNWLUHQ SUREOHP o|]PH YH
X]ODúPD WDU]ODUÕQÕ NHQGL NHQGLOHULQH X\JXODPDGÕNODUÕ DQFDN o QF WDUDIÕQ
DUDEXOXFXOXN YH NROD\ODúWÕUPD úHNOLQGHNL P GDKDOHVL V|] NRQXVX ROGX÷XQGD
EX WDU]ODUÕ X\JXOD\DELOGLNOHUL VRQXFXQD YDUPÕúODUGÕU
.R]DQ YH (UJLQ |UJ WOHUGHNL oDWÕúPDODUGD o QF WDUDIODUÕQ
URO Q YH oDWÕúPDODUÕ o|]PH WDU]ODUÕQÕ LQFHOHGLNOHUL oDOÕúPDGD oDWÕúPDODUGD
NDUúÕ WDUDIÕQ oR÷XQOXNOD DNUDQODUGDQ YH DPLUOHUGHQ ROXúWX÷X
o QF WDUDI RODUDN DNUDQODUÕQGD DPLUOHU NDGDU LúH NDUÕúWÕNODUÕ DPLUOHULQ
NHQGLOHULQGHQ LVWHQGL÷QGH DNUDQODUÕQ LVH NHQGLOLNOHULQGHn üçüncü taraf olarak
LúH NDUÕúWÕNODUÕ DPLUOHU o QF WDUDI RODUDN GHYUH\H JLUGLNOHULQGH GDKD oRN
NHQGL NRQXPODUร QGDQ Jย o DODUDN |]HQGLULFL \HQLGHQ Gย ]HQOH\LFL YH RWRULWHU
WDU]ODUร NXOODQGร NODUร DNUDQODUร Q LVH J|Uย รบ EHOLUWLFL WDU]ODUร NXODQGร NODUร
VRQXoODUร QD YDUPร รบODUGร U
&DQOร ยถGD oDOร รบPDVร QGD \|QHWLFL ROPD\DQ JUXEXQ ]RUODPD
WDU]ร Qร DOW Gย ]H\ \|QHWLFLOHUH J|UH GDKD oRN NXOODQGร NODUร Qร D\Uร FD \|QHWLFL
ROPD\DQODUร Q KHP \|QHWLFLOHUH J|UH KHP GH DOW Gย ]H\ \|QHWLFLOHUH J|UH
ย oย QFย WDUDIร Q Pย GDKDOHVLQH GDKD Vร N EDรบYXUGXNODUร J|Uย OPย รบWย U
7ย UNL\HยถGH \DSร ODQ ELU DUDรบWร UPDGD .DONDQ oDOร รบDQODUร Q |UJย W
LoLQGH HQ ID]OD X\JXODQPDVร Qร LVWHGLNOHUL VWUDWHMLQLQ SUREOHP o|]PH ROGXรทX
DQFDN JHUoHNWH SUREOHP o|]PHQLQ HQ D] X\JXODQDQ \|QWHP ROGXรทXQX
Gย รบย QGย NOHUL RUWD\D oร NPร รบWร U 'LรทHU WDUDIWDQ ]RUODPD WDU]ร Qร Q oDWร รบPDQร Q
o|]ย Pย QGH HQ ID]OD NXOODQร ODQ \|QWHP ROGXรทX KDWWD oDOร รบDQODUร Q
EHNOHQWLOHULQLQ ย ]HULQGH NXOODQร OGร รทร J|Uย OPย รบWย U %LU EDรบND DUDรบWร UPDGD
7XOXQD\ \|QHWLFLOHULQ |QFHOLNOH X]ODรบPD problem รงรถzme ve zorlama
WDU]ร Qร NXOODQPDN LVWHGLNOHULQL DQFDN JHUoHNWH X]ODรบPD X\PD YH ]RUODPD
WDU]ODUร Qร NXOODQGร NODUร RUWD\D oร NPร รบWร U *|Uย OGย รทย JLEL DU]X HGLOHQ SUREOHP
o|]PH WDU]ร Vร N NXOODQร ODQ WDU]ODU DUDVร QGD \HU DOPDPDNWDGร U 7XรทOX
(1996)โ da, Nย Wย SKDQH oDOร รบDQODUร ย ]HULQH \DSWร รทร oDOร รบPDGD SUREOHP o|]PH
WDU]ร Qร Q ID]OD NXOODQร OPDGร รทร Qร VDSWDPร รบWร U
%DรบND ELU DUDรบWร UPDGD LVH \XNDUร GDNL EXOJXODUร Q DNVLQH SUREOHP
o|]PH WDU]ร Qร Q HQ ID]OD NXOODQร ODQ VWUDWHML ROGXรทX J|Uย OPย รบWย U $\Uร FD
oDOร รบDQODUร Q DPLUOHUL\OH YH DVWODUร \OD \DรบDGร NODUร oDWร รบPDODUGD HQ D] NDoร QPD
WDU]ร Qร Lรบ DUNDGDรบODUร \OD \DรบDGร NODUร oDWร รบPDODUGD LVH HQ D] ]RUODPD WDU]ร Qร
NXOODQGร NODUร VDSWDQPร รบWร U %XQXQ \DQร Vร UD ย VW \|QHWLFLOHULQ SUREOHP o|]PH
YH ]RUODPD WDU]ร Qร RUWD dรผzey yรถneticilere ve astlara gรถre daha รงok tercih
HWWLNOHUL J|Uย OPย รบWย U <DรทFร RรทOXยถQGDQ DNWDUDQ &DQOร V
hdh1&h %g/h0 <g17(0 9( %8/*8/$5
%X E|Oย PGH oDWร รบPD YH oDWร รบPDODUร Q \|QHWLPL NRQXVXQGD \DSร ODQ
ELU X\JXODPD VXQXOPXรบWXU 7ย UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVร oDOร รบDQODUร
ย ]HULQGH DQNHW WHNQLรทL NXOODQDUDN \DSร ODQ EX oDOร รบPDGD Lรบ DUNDGDรบODUร
DUDVร QGD \DรบDQDQ oDWร รบPDODUร Q QHGHQOHUL YH \RรทXQOXรทX LOH EX oDWร รบPD
Vย UHFLQGH oDOร รบDQODUร Q oDWร รบPDODUร o|]ย POH\HELOPHN LoLQ NXOODQGร NODUร
VWUDWHMLOHUL DQDOL] HWPHN DPDoODQPร รบWร U
gQFHOLNOH DUDรบWร UPDQร Q |UQHNOHPLQH DLW GHPRJUDILN |]HOOLNOHUH YHUL
WRSODPDN LoLQ NXOODQร ODQ DQNHWLQ QDVร O JHOLรบWLULOGLรทLQH YH YHULOHULQ DQDOL]L YH
\RUXPODQPDVร QD LOLรบNLQ ELOJLOHUH \HU YHULOPLรบWLU 'DKD VRQUD DUDรบWร UPD
VRQXFXQGD RUWD\D oร NDQ EXOJXODU RUWD\D NRQXOPXรบWXU (YUHQ YH gUQHNOHP
$UDรบWร UPDQร Q X\JXODQGร รทร HYUHQL 7&0% รธGDUH 0HUNH]L oDOร รบDQODUร
ROXรบWXUPDNWDGร U $UDรบWร UPDQร Q |UQHNOHPLQL 7&0% รธGDUH 0HUNH]LยถQGH
JHQHO Pย Gย UOย NWH JHQHO LGDUH KL]PHWOHUL Vร Qร Iร QGD oDOร รบDQ EDQND
PHQVXEX ROXรบWXUPDNWDGร U (N
+HU ELU *HQHO 0ย Gย UOย รทH DLW NDWร Oร PFร VD\ร Vร YH \ย ]GHVL 7DEOR GH
J|VWHULOPHNWHGLU 7DEORGDQ DQNHWH \DQร W YHUHQOHULQ ELULPOHUH J|UH GDรทร Oร Pร QD
EDNWร รทร Pร ]GD รธQVDQ .D\QDNODUร *HQHO 0ย Gย UOย รทย ยถQย Q \DNODรบร N %DQNDFร Oร N YH )LQDQVDO .XUXOXรบODU *HQHO 0ย Gย UOย รทย LOH 'ร รบ รธOLรบNLOHU *HQHO
0ย Gย UOย รทย ยถQย Q GH ยถรบHUOLN SD\ODUOD LON Vร UDODUGD \HU DOGร NODUร J|]H
oDUSPDNWDGร U 7DEOR\D Eย Wย Q RODUDN EDNร OGร รทร QGD LVH WRSODP HYUHQLPL]H
(N J|UH ELULPOHUGHNL GDรทร Oร Pร Q WDWPLQ HGLFL Gย ]H\GH ROGXรทXQX V|\OHQHELOLU
7$%/2 $1.(7ø <$1,7/$<$1/$5,1 d$/,ù7,./$5, %ø5ø0/(5( *g5( '$ö,/,0, %LULPOHU
Q
< ]GH
%DQNDFÕOÕN YH )LQDVDO .XUXOXúODU
(PLV\RQ
'Õú LOLúNLOHU
,OHWLúLP
,QVDQ .D\QDNODUÕ
,QúDDW YH 0DO]HPH ,úoL '|YL]OHUL
0XKDVHEH 3L\DVDODU
,VWDWLVWLN
6RV\DO øúOHU
7RSODP
+HU ELU XQYDQD J|UH NDWÕOÕPFÕ VD\ÕVÕ YH \ ]GHVL 7DEOR ¶GH gösterilmektedir. 7$%/2 $1.(7ø <$1,7/$<$1/$5,1 819$1/$5$ *g5( '$ö,/,0, 8QYDQODU
Q
< ]GH
0HPXU
ùHI
ùHI <DUGÕPFÕVÕ 8]PDQ <DUGÕPFÕVÕ .ÕVÕP $PLUL
8]PDQ
0 G U <DUGÕPFÕVÕ
Müdür
7RSODP
7DEOR ¶GHQ GH J|U OHFH÷L JLEL DQNHWH \DQÕW YHUHQOHULQ
\DNODúÕN ¶XQX 8]PDQ <DUGÕPFÕODUÕ ROXúWXUPDNWD 8]PDQ <DUGÕPFÕODUÕQÕ
¶OXN SD\ODUOD 8]PDQODU YH ùHIOHU L]OHPHNWHGLU 8QYDQ JUXSODUÕ LoHULVLQGH
HQ G ú N SD\ LVH LOH PHPXUODU YH LOH P G UOHUGLU %X RUDQODU
JUDILN ¶GHQ GH DoÕNoD J|U OHELOLU
jlklMüdür m nPo pbqSo rPo
Memur %8
Müdür %6
g hXi jlklm nPo pbq o rPo % 10
% 15 Uzman % 15
g hXi % 15
t o rPo pvuRp`w m w
jlklUzman m n o psqSo rPo
% 11
% 20
*UDILN $QNHWL <DQÕWOD\DQODUÕQ 8QYDQ *UXSODUÕQD *|UH < ]GHOHUL
gUQHNOHPLQ \Dú FLQVL\HW H÷LWLP GXUXPX PHGHQL GXUXP YH KL]PHW
V UHOHULQH LOLúNLQ GD÷ÕOÕPÕ 7DEOR GH YHULOPLúWLU
7$%/2 $1.(7ø <$1,7/$<$1/$5,1 <$ù &ø16ø<(7 (öø7ø0 '85808 0('(1ø '8580 9( +ø=0(7 6h5(/(5ø1( *g5( '$ö,/,0, <$ù
Q
< ]GH
\Dú DUDVÕ \Dú DUDVÕ \Dú DUDVÕ \Dú DUDVÕ \Dú DUDVÕ
.DGÕQ (UNHN
/LVH Üniversite 0DVWHU YH 'RNWRUD
(YOL %HNDU
7RSODP
<ÕO <ÕO <ÕO <ÕO <ÕO <ÕO
&ø16ø<(7 (öø7ø0 '85808
0('(1ø '8580 +ø=0(7 <,/,
7DEOR LQFHOHQGLรทLQGH DQNHWL \DQร WOD\DQODUร Q ยถVLQLQ
\Dรบ DUDVร JUXED JLUGLรทL EXQX LOH \Dรบ DUDVร JUXEXQ L]OHGLรทL
J|Uย OPHNWHGLU 'LรทHU ELU GHรทLรบOH DQNHWH NDWร ODQODUร Q ยถL RUWD YH RUWD ย VWย
\Dรบ JUXEXQGDQ ROXรบPDNWDGร U $QNHWH NDWร ODQODUร Q \Dรบ RUWDODPDVร LVH ยถGร U <Dรบ JUXSODUร Qร Q WRSODP LoLQGHNL SD\ODUร *UDILN ยถGHQ GH J|Uย OHELOLU ย Xย Sz y ย ย ~ ย Sย ย Xย ย Sย Sย
xXy z|{S} ~ ย Sย ย 8ย ย Sย ย
% 11
% 16
ย X{Sz ย 8ย ~ ย ย ย Xย ย ย ย
{?ย z|{ ย ~ ย Sย ย 8ย ย Sย ย %8
{ ย z ย Xx ~ ย ย ย Xย ย ย ย
% 37
% 28
*UDILN $QNHWL <DQร WOD\DQODUร Q <Dรบ *UXSODUร QD *|UH <ย ]GHOHUL
7DEOR ยถGHQ DQNHWL \DQร WOD\DQODUร Q FLQVL\HWH J|UH GDรทร Oร Pร
LQFHOHQGLรทLQGH DQNHWL \DQร WOD\DQODUร Q NDGร Q HUNHN RUDQODUร Qร Q GHQJHOL ROGXรทX dikkat รงekmektedir. (Grafik 3.3.)
Erkek % 48
ย ]ย ย lย ย % 52
*UDILN $QNHWL <DQร WOD\DQODUร Q &LQVL\HWH *|UH <ย ]GHOHUL
7DEOR |รทUHQLP GXUXPX Doร Vร QGDQ LQFHOHQGLรทLQGH DQNHWL
\DQร WOD\DQODUร Q Eย \ย N ELU Nร VPร Qร Q ย QLYHUVLWH PH]XQX ROGXรทX
J|Uย OPHNWHGLU /LVH PH]XQODUร Qร Q RUDQร LVH ยถGXU *UDILN
Master ve Doktora % 22
Lise % 10
ร niversite % 68
*UDILN $QNHWL <DQร WOD\DQODUร Q (รทLWLP 'XUXPODUร QD *|UH <ย ]GHOHUL
$QNHWL \DQร WOD\DQODUร PHGHQL GXUXPODUร Doร Vร QGDQ LQFHOH\HFHN
ROXUVDN DQNHWL NDWร ODQODUร Q Eย \ย N ELU Nร VPร Qร Q HYOL oDOร รบDQODUGDQ
ROXรบWXรทX J|Uย OPHNWHGLU *UDILN
Bekar % 27 Evli % 73
*UDILN $QNHWL <DQร WOD\DQODUร Q 0HGHQL 'XUXPODUร QD *|UH <ย ]GHOHUL
$QNHWL \DQร WOD\DQODUร Q KL]PHW Vย UHOHULQH J|UH GDรทร Oร Pร DรบDรทร GDNL
JUDILNWH J|VWHULOPHNWHGLU %XQD J|UH |UQHNOHPLPL]LQ \DUร Vร QGDQ ID]ODVร Qร ยณ
KL]PHW \ร Oร ยด LOH ยณ KL]PHW \ร Oร ยด DUDVร QGDNL oDOร รบDQODU ROXรบWXUPDNWDGร U
ย ย ]ย ย |ย Xย ย ย Gย ย
ย
ย ย ย ย ย ย Gย ย
ย Sย ย ย ย ย Gย ย
%9
% 11
ย
ย ย ย ย ย ย Gย ย %8
ย ย ย ย ย ย ย ย Gย ย
% 28
% 10
ย ย ย 8ย ย ย Gย ย ย % 34
*UDILN $QNHWL <DQร WOD\DQODUร Q +L]PHW 6ย UHOHULQH *|UH <ย ]GHOHUL
$QNHW )RUPXQXQ +D]ร UODQPDVร YH 'Dรทร Wร OPDVร %X oDOร รบPD LoLQ NXOODQร ODQ DQNHW IRUPX ย o E|Oย PGHQ ROXรบPDNWDGร U
(N %LULQFL E|Oย P NLรบLVHO ELOJLOHUL WHVSLW HWPH\H \|QHOLN GHPRJUDILN
VRUXODUGDQ ROXรบPXรบWXU %X VRUXODU GDKD VRQUD DQDOL]OHUGH NXOODQPD\ร
Gย รบย QGย รทย Pย ] ELULP XQYDQ \Dรบ oDOร รบPD Vย UHVL PHGHQL GXUXP YH |รทUHQLP
GXUXPODUร GHรทLรบNHQOHULGLU %LULP XQYDQ YH \Dรบ Doร N XoOX VRUXODUOD GLรทHUOHUL LVH
NDSDOร XoOX VRUXODUOD |Ooย OPย รบWย U
รธNLQFL E|Oย P Lรบ DUNDGDรบODUร \OD \DรบDQร ODQ oDWร รบPDQร Q QHGHQOHUL YH QH
NDGDU Vร NOร NOD \DรบDQGร รทร Qร WHVSLW HWPH\H \|QHOLN RODUDN KD]ร UODQDQ oDWร รบPD
\RรทXQOXรทX d< |OoHรทLQGHQ ROXรบPDNWDGร U %X |OoHN &DQOร ยถQร Q
EDQNDFร Oร N
VHNW|Uย QGH
\DSWร รทร
ELU
oDOร รบPDGD
NXOODQGร รทร
|OoHNWHQ
X\DUODQPร รบWร U &DQOร ยถQร Q JHOLรบWLUPLรบ ROGXรทX LIDGHGHQ ROXรบDQ |OoHN PDGGHOHULQLQ GLO YH DQODWร P EDNร Pร QGDQ DQODรบร ODELOLU YH 0HUNH] %DQNDVร ยถQD
X\JXQ ROXS ROPDGร รทร Qร WHVSLW HWPHN DPDFร \OD |Q X\JXODPD\D WDEL WXWXOPXรบWXU
%X |Q X\JXODPDQร Q |UQHNOHPLQL EDQND LoLQGHQ VHoLOHQ PHQVXS
ROXรบWXUPXรบWXU
PDGGHOHULQ
.DWร Oร PFร ODUGDQ
DQODรบร Oร U
ROXS
PDGGHOHUL
ROPDGร รทร
\DQร WODPDODUร
YH
EDQND\D
LVWHQPHPLรบ
X\JXQOXรทXQX
e M L LS Jl$ & G& &S $ & G& !. T 7 7 T 7 7H" $ ;G $ & G S ย $ & G& & ;,& & & $ ; & . " $, ; & SC : , ! 7G" $, ; & ^, !$ & G&G& ;,& & & $ : , T ," $, T 7 . : 7 & . & ! , 4
GH÷HUOHQGLUPHOHUL LVWHQPLúWLU $\UÕFD DODQ X]PDQODUÕQÕQ GD J|U úOHUL DOÕQDUDN
|OoH÷H VRQ úHNOL YHULOPLúWLU %XQXQ VRQXFXQGD YH PDGGHOHU GDKD
DQODúÕOÕU KDOH JHWLULOPLú PDGGHOHU X\JXQ ROPDGÕ÷Õ G ú Q OHUHN DQNHWWHQ
oÕNDUÕOPÕú D\UÕFD \HQL PDGGH HNOHQHUHN LIDGHGHQ ROXúDQ ELU |OoHN HOGH
HGLOPLúWLU
$QNHWLQ o QF E|O P QGH \HU DODQ |OoHN oDWÕúPDODUOD WDUDIODUÕQ
EDúD oÕNPD WDU]ODUÕQÕ WHVSLW HWPH DPDFÕ WDúÕ\DQ oDWÕúPD \|QHWLP WDU]ODUÕ
d<7 |OoH÷LGLU 5DKLP WDUDIÕQGDQ JHOLúWLULOHQ YH 5DKLP 2UJDQL]DWLRQDO
&RQIOLFW ,QYHQWRU\ ,, 52&, ,, DGÕQÕ WDúÕ\DQ EX |OoHN EHú oDWÕúPD \|QHWLP
WDU]ÕQÕ SUREOHP o|]PH X]ODúPD X\PD ]RUODPD YH NDoÕQPD |OoHQ M
LIDGHGHQ ROXúPDNWDGÕU 5DKLPLQ JHOLúWLUGL÷L |OoHNOH 52&, II) ilgili bir çok
oDOÕúPDGD IDNW|U DQDOL]L \DSÕOPÕú YH EX oDOÕúPDODUGD RUWD\D oÕNDQ EX EHú
IDNW|U |OoH÷LQ EHú IDNW|UO PRGHOL EHú oDWÕúPD \|QHWLP WDU]ÕQÕ
GHVWHNOHGL÷LQL J|VWHUPLúWLU 5DKLP YH 0DJQHU Ölçekte yer alan 28
LIDGHGHQ LIDGH SUREOHP o|]PH ¶úDU LIDGH X\PD YH NDoÕQPD LIDGH
]RUODPD YH LIDGH GH X]ODúPD WDU]Õ LOH LOJLOLGLU (N
%X LIDGHOHU |OoH÷H NDUÕúÕN VÕUDGD GD÷ÕWÕOPÕúWÕU $QNHWLQ o QF
E|O P Q ROXúWXUDQ
QXPDUDOÕ LIDGHOHU SUREOHP o|]PH WDU]ÕQÕ QXPDUDOÕ LIDGHOHU X]ODúPD WDU]ÕQÕ QXPDUDOÕ LIDGHOHU X\PD WDU]ÕQÕ QXPDUDOÕ LIDGHOHU NDoÕQPD WDU]ÕQÕ QXPDUDOÕ LIDGHOHU ]RUODPD WDU]ÕQÕ LIDGH HWPHNWHGLU gOoHNOHU GHUHFHOL OLNHUW WLSL úHNOLQGHGLU %LULQFL |OoH÷LQ FHYDS
VHoHQHNOHUL úXQODUGÕU ³+LoELU ]DPDQ´ ³1DGLUHQ´ ³$UDVÕUD´ ³dR÷X ]DPDQ´ YH
“Her zaman”.
N
l ¡ ¢ £*¤ ¥ ¦ § ¨ © ¨ ª « ¬ ¢ ¢ ¤ ¢ ¥ ¢ ¬ « ¨!® ¯ ° ¬ ±,« ² ¢ ¨ £!¢ ¥ ¬ « ¥ ¬ « ³ ´,¤ ¬ ¥ ¬ µ «G± ¬ § £G ¥ ¶, © ¬ ¥ § · ¬ G¸ ¶ ¥ ¨ ¬ ¥ ¹ · ¨ ¨ ± ¤ § £G ¬ ¥ ¢ ± ¢ ¨G · ¥ § · ¥ § ª « ¬ ¢ ,¤ ¢ ¥ ¢ ¬ £G¢ Gº ±)¦ » ¥ £!¯ µ ¥ ©S§ ¥ ¼
รธNLQFL |OoHรทLQ FHYDS VHoHQHNOHUL รบXQODUGร U ยณ.HVLQOLNOH NDWร OPร \RUXPยด
ยณ.DWร OPร \RUXPยด ยณ.DUDUVร ]ร Pยด ยณ.DWร Oร \RUXPยด YH ยณ.HVLQOLNOH NDWร Oร \RUXPยด
Bu รถlรงekler Vร UD\OD ยถGHQ ยถH NDGDU SXDQODQPDNWDGร U +HU ELU DOW
|OoHN LoLQ WRSODP SXDQODU KHVDSODQDUDN SXDQODUร Q RUWDODPDVร DOร QPร รบWร U $OW
|OoHNOHUGHQ DOร QDQ RUWDODPD SXDQODUร Q \ย NVHN ROPDVร oDWร รบPD \RรทXQOXรทX
|OoHรทL LoLQ R DOW |OoHNWH oDWร รบPDQร Q \RรทXQ ROGXรทXQX oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ร
|OoHรทL LoLQ DOW |OoHรทLQ LOJLOL ROGXรทX WDU]ร Q Vร N NXOODQร OGร รทร Qร LIDGH HWPHNWHGLU
รธQVDQ .D\QDNODUร *HQHO 0ย Gย UOย รทย ยถQGHQ ELULPOHUH YH XQYDQ
JUXSODUร QD J|UH oDOร รบDQ VD\ร ODUร HOGH HGLOPLรบWLU $QNHWOHU GDรทร Wร OPDGDQ |QFH
ELULPOHUH YH XQYDQODUD J|UH GHQJHOL GDรทร Oร Pร VDรทODPDN Doร Vร QGDQ GDรทร Wร OPDVร
JHUHNOL VD\ร \ย ]GH RODUDN KHVDSODQPร รบWร U $QFDN ED]ร XQYDQODUร Q PHPXU YH
Pย Gย U JHQHO VD\ร Vร D] ROGXรทXQGDQ EX XQYDQODUD \ย ]GH RODUDN GDKD ID]OD
GDรทร Wร OPD\D oDOร รบร OPร รบWร U gUQHรทLQ WRSODP VD\ร Vร RODQ 0ย Gย UOHULQ \DUร Vร QD
DQNHW GDรทร Wร OPDVร QD NDUรบร Q L]LQ G|QHPL ROPDVร YH \RรทXQ Lรบ WHPSRODUร
QHGHQL\OH DQFDN WDQHVL JHUL G|QPย รบWย U
.XOODQร PD KD]ร U KDOH JHOHQ DQNHW oRรทDOWร OPร รบ YH ELU KDIWD LoLQGH
GDรทร Wร OPร รบWร U .DWร Oร PFร ODUD GDรทร Wร ODQ DQNHWOHULQ ย o Jย Q VRQUD DUDรบWร UPDFร
WDUDIร QGDQ EL]]DW WRSODQDFDรทร \|QHUJHGH ROPDVร QD UDรทPHQ QHGHQ E|\OH ELU
oDOร รบPD \DSร OGร รทร YH DQNHWH YHULOHQ FHYDSODUร Q JL]OL WXWXODFDรทร WHNUDU L]DK
HGLOPLรบWLU %|\OHFH 7HPPX] WDULKOHUL DUDVร QGD DQNHWOHULQ GDรทร Wร P
YH JHUL WRSODPD LรบOHPOHUL JHUoHNOHรบWLULOPLรบWLU
9HULOHULQ $QDOL]L YH <RUXPODQPDVร QD รธOLรบNLQ %LOJLOHU 'Dรทร Wร ODQ DQNHWWHQ DGHGL JHUL G|QPย รบWย U *HUL G|Qย รบ
RUDQร $QFDN Eย Wย Q VRUXODUD D\Qร FHYDEร YHUHQ ย o NLรบL LOH
|OoHNOHUGHNL VRUXODUร Q Eย \ย N ELU Nร VPร Qร YH\D GHPRJUDILN E|Oย Pย ERรบ Eร UDNDQ
G|UW NLรบLQLQ DQNHW FHYDSODUร GHรทHUOHQGLUPH\H DOร QPD\DUDN DQDOL]OHU WRSODP
DQNHW ย ]HULQGHQ \DSร OPร รบWร U %X |UQHNOHPLQ D\Qร ]DPDQGD HYUHQL WHPVLO
HGLFL QLWHOLNWH ROGXรทX Gย รบย Qย OHUHN LVWDWLVWLNVHO DQDOL]OHULQ \DSร OPDVร QD NDUDU
YHULOPLรบWLU
*HUL G|QHQ DQNHWOHUH LOLรบNLQ YHULOHU GHรทLรบNHQOHU VD\ร VDO RODUDN
NRGODQGร NWDQ VRQUD 6366 6WDWLVWLFDO 3DFNDJH IRU WKH 6RFLDO 6FLHQFHV
RUWDPร QD DNWDUร ODUDN DQDOL]OHU \DSร OPร รบWร U
$UDรบWร UPDQร Q DPDoODUร GRรทUXOWXVXQGD oDWร รบPD \RรทXQOXรทX |OoHรทLQ
d< IDNW|U \DSร Vร Qร EHOLUOHPHN ย ]HUH IDNW|U DQDOL]L \DSร OPร รบWร U dDWร รบPD
\RรทXQOXรทX |OoHรทL oDWร รบPDODUร Q QH NDGDU Vร NOร NOD \DรบDQPDVร Qร |OoPHVLQLQ
\DQร QGD oDWร รบPDODUร Q QHGHQOHUL |OoHQ ELU |OoHNWLU /LWHUDWย UGHNL J|Uย รบOHUGH
GLNNDWH DOร QGร รทร QGD WHPHOGH oDWร รบPDODUร Q oRN ID]OD QHGHQGHQ ND\QDNODQGร รทร
DQFDN DNUDQODU DUDVร QGD WHPHOGH oDWร รบPDODUร Q LรบLQ \DSร Oร รบร LรบLQ \D GD J|UHYLQ
|]HOOLรทLQGHQ \|QHWLP NDGHPHVLQGHNL NLรบLOHULQ oHรบLWOL X\JXODPDODUร Qร Q
oDOร รบDQODUD
\DQVร PDVร QGDQ
YH
oDOร รบDQODUร Q
NLรบLVHO
IDUNOร Oร NODUร QGDQ
ND\QDNODQGร รทร J|Uย OPHNWHGLU dDWร รบPD \RรทXQOXรทX |OoHรทLQL ROXรบWXUDQ
LIDGHQLQ GH HVDVร QGD EX DQD IDNW|UOHU HWUDIร QGD ROXรบWXUXOGXรทXQX
V|\OH\HELOLUL] %|\OHFH OLWHUDWย UGH oRN VD\ร GD QHGHQLQ EX ย o DQD IDNW|U
HWUDIร QGD WRSODQPDVร Qร EHNOHPHNWH\L] <DSร ODFDN IDNW|U DQDOL]LQGH EX \DSร Qร Q
GHVWHNOH\LS GHVWHNOHPHGLรทLQLQ RUWD\D NRQXOPDVร DPDoODQPร รบWร U
'DKD |QFH oHรบLWOL oDOร รบPDODUGD NXOODQร OPร รบ RODQ YH EHรบ IDNW|UOย
PRGHOL SUREOHP o|]PH X]ODรบPD X\PD ]RUODPD YH NDoร QPD GHVWHNOHQHQ
5DKLP 2UJDQL]DWLRQDO &RQIOLFW ,QYHQWRU\ ,, |OoHรทL LoLQ IDNW|U DQDOL]L
\DSร OPDPร รบWร U %LULQFL |OoHรทLQ IDNW|U \DSร Vร EHOLUOHQGLNWHQ VRQUD V|] NRQXVX
|OoHNOHULQ Jย YHQLOLUOLN NDWVD\ร ODUร KDNNร QGD ELOJL YHULOPLรบWLU 'DKD VRQUD DOW
|OoHNOHU DUDVร QGDNL NRUHODV\RQ DQDOL]L VRQXoODUร GHรทHUOHQGLULOPLรบWLU
dDWร รบPD <RรทXQOXรทX d< YH dDWร รบPD <|QHWLP 7DU]ร d<7
|OoHNOHULQLQ YH EXQODUร Q DOW ER\XWODUร Qร Q SXDQODUร Qร Q GHPRJUDILN GHรทLรบNHQOHUH
YH oDOร รบร ODQ ELULPH J|UH GHรทLรบLS GHรทLรบPHGLรทLQL LQFHOHPHN ย ]HUH W WHVWL YH 7HN Yรถnlรผ VaryanV $QDOL]L $129$ \DSร OPร รบWร U %LULP XQYDQ \Dรบ KL]PHW Vย UHVL HรทLWLP Gย ]H\OHULQH J|UH RUWDODPD
SXDQODUร Q IDUNOร ODรบร S IDUNOร ODรบPDGร รทร LQFHOHQPHN LoLQ YDU\DQV DQDOL]L PHGHQL
GXUXP YH FLQVL\HWH J|UH RUWDODPD SXDQODUร Q IDUNOร ODรบร S IDUNOร ODรบPDGร รทร
LQFHOHQPHk iรงin ise t WHVWL \DSร OPร รบWร U
$QDOL]OHUGH FLQVL\HW PHGHQL GXUXP \Dú |÷UHQLP GXUXPX KL]PHW
V UHVL ELULP YH XQYDQ GH÷LúNHQOHUL NXOODQÕOPÕúWÕU &LQVL\HW GH÷LúNHQL NDGÕQ YH
HUNHN PHGHQL GXUXP GH÷LúNHQL HYOL YH EHNDU ROPDN ]HUH LNL JUXS DOWÕQGD
LQFHOHQPLúWLU g÷UHQLP GXUXPX LVH OLVH QLYHUVLWH YH \ NVHN OLVDQV GRNWRUD
ROPDN ]HUH NDWHJRUL KL]PHW V UHVL GH÷LúNHQL \ÕO \ÕO \ÕO
\ÕO \ÕO YH \ÕO ROPDN ]HUH NDWHJRUL DOWÕQGD LQFHOHQPLúWLU
<Dú GH÷LúNHQL LVH RUWDODPD YH VWDQGDUW VDSPD [ VG
GH÷HUOHUL DQNHWL \DQÕWOD\DQODUÕQ DOW YH VW \DúODUÕ YH \Dú J|] |Q QGH
EXOXQGXUXODUDN RODQ DOW YH VW \Dú DUDVÕQGDNL IDUNÕQ HúLW RODUDN ¶úDU \ÕOOÕN
DUDOÕNODUOD YH \Dú JUXSODUÕQGDQ ROXúDQ
NDWHJRUL ROXúWXUXOPXúWXU <Dú GH÷LúNHQLQH LOLúNLQ DQDOL]OHU EX NDWHJRULOHU
]HULQGHQ \DSÕOPÕúWÕU
$QNHW NDSVDPÕQD JHQHO P G UO N DOÕQPÕúWÕU DQFDN JHUL G|QHQ
DQNHW VD\ÕODUÕQD EDNWÕ÷ÕPÕ]GD ED]Õ ELULPOHUGHQ JHUL G|QHQ DQNHW VD\ÕVÕQÕQ
ELULPOHU DUDVÕ NDUúÕODúWÕUPD DQDOL]OHUL LoLQ \HWHUOL ROPDGÕ÷Õ J|U OP úW U
%NQ] 7DEOR )UHNDQVÕ ¶QLQ DOWÕQGD RODQ (PLV\RQ Q øOHWLúLP
Q øQúDDW YH 0DO]HPH Q YH øúoL '|YL]OHUL Q *HQHO 0 G UO NOHUL
YDUGÕU %|\OH ELU GXUXPGD $129$ WHVWL \DSDELOPHN LoLQ EX ELULPL oÕNDUÕS
JHUL\H NDODQ ELULP LOH DQDOL] \DSÕOPÕúWÕU %X ELULPLQ WRSODP |UQHNOHPL 183’dür.
%XOJXODU %X E|Oย PGH oDWร รบPD \RรทXQOXรทX |OoHรทL LOH oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ร
|OoHNOHULQLQ SVLNRPHWULN |]HOOLNOHULQH LOLรบNLQ EXOJXODU VXQXODFDNWร U <XNDUร GD GD
EHOLUWLOGLรทL JLEL oDWร รบPD \RรทXQOXรทX |OoHรทLQLQ IDNW|U \DSร Vร Qร EHOLUOHPHN ย ]HUH
IDNW|U DQDOL]L \DSร OPร รบWร U %X |OoHรทL oDWร รบPD \RรทXQOXรทX |OoHรทL ROXรบWXUDQ
ER\XWODU RUWD\D oร NWร NWDQ VRQUD KHU LNL |OoHรทLQ Eย Wย Q RODUDN YH DOW ER\XWODUร Qร Q
Jย YHQLOLUOLN NDWVD\ร ODUร KDNNร QGD ELOJLOHU YHULOHFHNWLU 'DKD VRQUD DOW |OoHNOHU
DUDVร QGDNL NRUHODV\RQ DQDOL]L VRQXoODUร GHรทHUOHQGLULOHFHNWLU
6RQ RODUDN HOH DOร QDQ GHรทLรบNHQOHUH LOLรบNLQ RODUDN GHPRJUDILN
GHรทLรบNHQOHULQ Gย ]H\OHUL DUDVร QGD NDUรบร ODรบWร UPDODU \DSร ODFDNWร U )DNW|U $QDOL]LQH รธOLรบNLQ %XOJXODU
)DNW|U DQDOL]L D\Qร \DSร \ร \D GD QLWHOLรทL |OoHQ GHรทLรบNHQOHUL ELUDUD\D
WRSOD\DUDN |OoPH\L D] VD\ร GD IDNW|U LOH Doร NODPD\ร DPDoOD\DQ ELU LVWDWLVWLNVHO
tekniktir. Faktรถr analizi, bir faktรถrleรบWLUPH \D GD RUWDN IDNW|U DGร YHULOHQ \HQL
NDYUDPODUร GHรทLรบNHQOHUL RUWD\D oร NDUPD \D GD PDGGHOHULQ IDNW|U \ย N
GHรทHUOHULQL NXOODQDUDN NDYUDPODUร Q LรบOHYVHO WDQร PODUร Qร HOGH HWPH Vย UHFL RODUDN
GD WDQร PODQPDNWDGร U $QDVWDVL V
Faktรถr analizinde kXOODQร ODQ ELU oRN WHNQLN YDUGร U 7HPHO ELOHรบHQOHU
DQDOL]L SULQFLSOH FRPSHQHQW DQDO\VLV 3&$ IDNW|UOHรบWLUPH WHNQLรทL RODUDN oRN
Vร N NXOODQร OPDNWDGร U 7HPHO ELOHรบHQOHU DQDOL]L WHNQLรทL NXOODQร ODUDN \DSร ODQ
faktรถr analizi sonucunda bir รงok maddenin ilk faktรถrOHUGH WRSODQPDVร
QHGHQL\OH |OoHN EDรทร PVร ]Oร N \RUXPODPDGD Doร NOร N YH DQODPOร Oร N VDรทODPDN
DPDFร \OD ELU HNVHQ G|QGย UPHVLQH URWDWLRQ WDEL WXWXOPXรบWXU (NVHQOHULQ
G|QGย Uย OPHVL VRQUDVร QGD PDGGHOHULQ ELU IDNW|UGHNL \ย Nย DUWDUNHQ GLรทHU
faktรถrlerdeki yรผkleri D]DOPDNWDGร U %|\OHFH IDNW|UOHU NHQGLOHUL\OH \ย NVHN LOLรบNL
YHUHQ PDGGHOHUL EXOPDNWD YH GDKD NROD\ \RUXPODQDELOPHNWHGLUOHU (Bรผyรผkรถztรผrk, 2002, s.120). %X oDOร รบPDGD YDULPD[ PHWRGX\OD \DSร ODQ URWDV\RQ VRQXFXQGD ย o
IDNW|UGHQ ROXรบDQ ELU \DSร Qร Q ROGXรทX J|Uย OPย รบWย U *|Uย OGย รทย JLEL ย o IDNW|UOย
\DSร EHNOHQWLOHULPL]OH X\XPOX VRQXo YHUPLรบWLU $QFDN |OoHรทLPL]GHNL
PDGGHQLQ HNVL GHรทHUGH ROPDVร YH WRSODP NRUHODV\RQXQXQ Gย รบย N
ROPDVร QHGHQL\OH EX PDGGH DQDOL]GHQ oร NDUร OPร รบWร U )DNW|U DQDOL]LQH LOLรบNLQ sonuรงlar Tablo 3.4.de gรถrรผlmektedir. 7$%/2 d$7,รน0$ <2รถ81/8รถ8 g/d(รถรธ1( 8<*8/$1$1 )$.7g5 $1$/รธ=รธ 6218d/$5, 0$''(/(5
)$.7g5/(5
รธรบLQ <DSร OPD รนHNOL .LรบLVHO )DUNOร Oร NODU
<|QHWLP
6DGHFH IDNW|U \ย Nย YH ย ]HULQGH RODQODU J|VWHULOPLรบWLU
Faktรถr analizi sonucunda; YH QXPDUDOร PDGGHOHULQ LรบLQ
\DSร OPDVร Vร UDVร QGD NDUรบร ODรบร ODQ NXUDO YH \RUGDPODUOD LOJLOL ROGXรทX
J|Uย OPHNWHGLU 'ROD\ร Vร \OD EX PDGGHOHULQ LรบLQ \DSร Oร รบ รบHNOLQGHQ ND\QDNODQDQ
oDWÕúPD G ]H\LQL |OoW ÷ V|\OHQHELOLU ³Lú DUNDGDúODUÕQÕQ HPLU YHUPHVL´ ³Lú
DUNDGDúODUÕQÕQ NHQGLVLQGHQ GDKD D] oDOÕúPDODUÕ´ ³Lú DUNDGDúODUÕQÕQ LúOHULQL
G ]J Q \DSPDPDODUÕ´ ³J|UHY GD÷ÕOÕPÕ NRQXVXQGD DQODúDPDPDODUÕ´ JLEL
PDGGHOHU LúLQ \DSÕOPD úHNOL\OH LOJLOLGLU %X QHGHQOH ROXúDQ EX IDNW|U ³LúLQ
\DSÕOPD úHNOL´ RODUDN DGODQGÕUPDN X\JXQ J|U OP úW U
YH QXPDUDOÕ PDGGHOHULQ GH
LQVDQODUÕQ NLúLVHO IDUNOÕOÕNODUÕQGDQ ND\QDNODQDQ oDWÕúPD G ]H\OHULQL |OoW ÷ Q
V|\OH\HELOLUL] ³.LúLOLNOHULQ X\XúPDPDVÕ´ ³Lú DUNDGDúODUÕQÕQ NHQGLVLQL
NÕVNDQPDODUÕ´ ³LúOHULQ \ U W OPHVL NRQXVXQGDNL ILNLUOHULPL]LQ IDUNOÕ ROPDVÕ´ ³Lú
DUNDGDúODUÕPÕQ LOHUL V UG ÷ ILNLUOHUL VHUW ELU úHNLOGH HOHúWLUPHOHUL´ JLEL
PDGGHOHU NLúLVHO IDUNOÕOÕNODUGDQ ND\QDNODQDQ oDWÕúPDODUOD LOJLOLGLU %X QHGHQOH
ROXúDQ EX IDNW|U ³NLúLVHO IDUNOÕOÕNODU´ RODUDN DGODQGÕUPDN X\JXQ
J|U OP úW U
YH QXPDUDOÕ PDGGHOHULQ \|QHWLPGHQ ND\QDNODQDQ
QHGHQOHUOH RUWD\D oÕNDQ oDWÕúPD G ]H\LQL |OoW ÷ V|\OHQHELOLU ³Lú
DUNDGDúODUÕQD DPLUOHUL WDUDIÕQGDQ D\UÕFDOÕN WDQÕQPDVÕ´ ³Lú DUNDGDúODUÕQÕQ
KDNHWWL÷LQGHQ ID]OD |G OOHQGLULOPHOHUL³ JLEL PDGGHOHU \|QHWLPLQ ELU WDNÕP
X\JXODPDODUÕQGDQ PHPQXQ ROXQPDGÕ÷ÕQÕ LIDGH HWWL÷LQGHQ ROXúDQ EX IDNW|U
³\|QHWLP´ RODUDN DGODQGÕUPDN X\JXQ J|U OP úW U
<XNDUÕGD DQODWÕODQODU GR÷UXOWXVXQGD oDOÕúDQODUÕQ Lú DUNDGDúODUÕ\OD
\DúDGÕNODUÕ oDWÕúPDODUÕQ QHGHQOHULQL DQDOL] HWPHGH NXOODQDFD÷ÕPÕ] oDWÕúPD
\R÷XQOX÷X |OoH÷LQLQ IDNW|U \DSÕVÕQÕQ E \ N RUDQGD OLWHUDW UGH \HU DODQ \DSÕ
LOH |UW úW ÷ V|\OHQHELOLU
$QDOL] VRQXoODUÕQD J|UH EHOLUOHQHQ IDNW|U Q N P ODWLI YDU\DQVÕ
SHUFHQW RI FXPPXODWLYH YDULDQFH RODUDN EHOLUOHQPLúWLU %DúND ELU
DQODWÕPOD EX o IDNW|U |Oo OPHN LVWHQHQ NDYUDPÕQ oDWÕúPDQÕQ QHGHQOHUL
¶LQL DoÕNODGÕ÷Õ V|\OHQHELOLU %XUDGD IDNW|U WRSODP YDU\DQVÕQ IDNW|U ¶ YH IDNW|U ¶VÕQÕ DoÕNODPDNWDGÕU
* YHQLOLUOLN ' ]H\OHULQH øOLúNLQ %XOJXODU * YHQLOLUOLN D\QÕ úH\LQ ED÷ÕPVÕ] |Oo POHUL DUDVÕQGDNL WXWDUOÕOÕ÷Õ
RODUDN WDQÕPODQPDNWDGÕU $QDVWDVL V dDWÕúPD \R÷XQOX÷X
|OoH÷LQLQ IDNW|U \DSÕVÕQÕ EHOLUOHGLNWHQ VRQUD IDNW|UOHULQ J YHQLOLUOLN G ]H\OHUL
KHVDSODQPÕúWÕU %X GR÷UXOWXGD KHU IDNW|U LoLQ D\UÕ D\UÕ YH DQNHWLQ W P LoLQ
&URQEDFK $OSKD NDWVD\ÕVÕ KHVDSODQPÕúWÕU
7DEOR ¶GH J|U OG ÷ JLEL oDWÕúPD \R÷XQOX÷X |OoH÷LQLQ E W Q LoLQ
KHVDSODQDQ J YHQLOLUOLN NDWVD\ÕVÕ ROGXNoD \ NVHNWLU &URQEDFK $OID
$\UÕFD EX |OoH÷LQ KHU ER\XWXQD DLW DOID GH÷HUOHULQLQ LOH DUDVÕQGD
GH÷LúPHVL YH W P |OoH÷LQ DOID NDWVD\ÕVÕQÕQ JLEL \ NVHN ELU GH÷HU DOPDVÕ ½
WXWXP F POHOHULQLQ L\L GHUHFHGH Lo WXWDUOÕOÕ÷D VDKLS ROGX÷XQX J|VWHUPHNWHGLU 7$%/2 &521%$&+ $/3+$ .$76$<,/$5, g/d(./(5
$/7 g/d(./(5
$/)$ .$76$<,6,
dDWÕúPD <R÷XQOX÷X gOoH÷L
øúLQ <DSÕOPD ùHNOL
Yönetim
.LúLVHO )DUNOÕOÕNODU
dDWÕúPD <|QHWLP 7DU]Õ gOoH÷L
Problem Çözme
8\PD
8]ODúPD
.DoÕQPD
=RUODPD
dDWÕúPD \|QHWLP WDU]Õ |OoH÷LQLQ E W Q LoLQ KHVDSODQDQ J YHQLOLUOLN
NDWVD\ÕVÕ GD \ NVHNWLU %X |OoH÷LQ DOW ER\XWODUÕQÕQ &URQEDFK $OID NDWVD\ÕODUÕ
LVH LOH DUDVÕQGD GH÷LúPHNWHGLU *|U OG ÷ JLEL X]ODúPD ER\XWXQXQ Lo
WXWDUOÕOÕN NDWVD\ÕVÕ G ú N EXOXQPXúWXU 8]ODúPD boyutunun güvenilirlik ¾
½ ¿P ¨ ¬ § ¸ À Á ÁSÂ,¹ Ã ¨ § ¨ ª « ¬ ¢ ,¤ ¢ ¥ © ¢ ² ¢,» ¥ Ä ¢ ¨ ¬,° ¬ ±,« ² ¢ ¨G® º ¤ º ¨ º!¢ ± ¢ ¨!¡ « ´ Å ¬ ©S§ ² § ¿ ¥ » ¨ ® Æ ¡ Ç ¬ ¦ !¶, ¤ ´ · § ´ § ¢ ´ « ¼ È Ã © º ¥ ¼
Gย ]H\LQLQ Gย รบย N ROPDVร EX ER\XW DOWร QGDNL PDGGH VD\ร Vร Qร Q D] ROPDVร QGDQ
ND\QDNODQPร รบ RODELOLU dDWร รบPD \|QHWLP WDU]ODUร Doร Vร QGDQ HOH DOร QDFDN
GHรทLรบNHQOHUH J|UH DUDODUร QGD IDUNOร Oร N ROXS ROPDGร รทร Qร EHOLUOHPH\H \|QHOLN
E|\OH ELU oDOร รบPD LoLQ Jย YHQLOLUOLN NDWVD\ร ODUร Qร Q \HWHUOL ROGXรทX V|\OHQHELOLU
$QFDN \LQH GH X]ODรบPD ER\XWXQD LOLรบNLn yorumlarda bu boyutun iรง
WXWDUOร Oร รทร Qร Q Gย รบย N ROGXรทX J|] |Qย QGH EXOXQGXUXOPDOร Gร U
$LNHQยถH J|UH ELU |OoPH DUDFร Qร Q NXOODQร รบOร RODUDN QLWHOHQGLULOLS
QLWHOHQGLULOPH\HFHรทL NRQXVXQGD YHULOHFHN NDUDU DUDoWDQ HOGH HGLOHFHN
SXDQODUร Q QH DPDoOD NXOODQร ODFDรทร QD EDรทOร Gร U 3XDQODU LNL JUXEXQ EHOOL ELU
GHรทLรบNHQGH DQODPOร Gย ]H\GH IDUNOร Oร N J|VWHULS J|VWHUPHGLรทLQL NDQร WODPDGD
NXOODQร ODFDNVD ยถH NDGDU Gย รบย N ELU Jย YHQLOLUOLN NDWVD\ร ELOH NDUDUD NDWNร GD
EXOXQDELOPHNWHGLU
(OH $Oร QDQ 'HรทLรบNHQOHU $UDVร QGDNL รธOLรบNLOHU %XUDGD |QFH dDWร รบPD <RรทXQOXรทX d< LOH dDWร รบPD <|QHWLP 7DU]ร
d<7 |OoHNOHULQLQ DOW ER\XWODUร Qร Q RUWDODPDODUร YH VWDQGDUW VDSPDODUร
GHรทHUOHQGLULOHFHN GDKD VRQUD EX |OoHNOHULQ DOW ER\XWODUร Qร Q NHQGL DUDODUร QGD
YH GLรทHU |OoHรทLQ DOW ER\XWODUร DUDVร QGDNL NRUHODV\RQODUร ย ]HULQGH GXUXODFDNWร U
7DEOR ยถGD GHรทLรบNHQOHU DUDVร QGDNL RUWDODPD VWDQGDUW VDSPD YH NRUHODV\RQ
NDWVD\ร ODUร J|VWHULOPHNWHGLU
7DEOR GDQ DOW |OoHNOHUH LOLรบNLQ RUWDODPDODUD EDNWร รทร Pร ]GD
oDWร รบPDQร Q HQ ID]OD \|QHWLPGHQ ND\QDNODQDQ QHGHQOHUGHQ [ RUWD\D
oร NWร รทร J|]H oDUSPDNWDGร U %XQX LรบLQ \DSร OPD รบHNOLQGHQ ND\QDNODQDQ
QHGHQOHU [ YH oDOร รบDQODUร Q NLรบLVHO IDUNOร Oร NODUร QGDQ ND\QDNODQDQ
QHGHQOHU [ L]OHPHNWHGLU dDOร รบDQODUร Q EX oDWร รบPD Vย UHFLQGHNL
GDYUDQร รบ WDU]ODUร QD EDNWร รทร Pร ]GD LVH HQ ID]OD NXOODQร ODQ WDU]ร Q SUREOHP
o|]PH WDU]ร [ ROGXรทX J|Uย OPHNWHGLU dDOร รบDQODUร Q \RรทXQ RODUDN
NXOODQGร NODUร LNLQFL WDU] LVH X]ODรบPD [ X]ODรบPD\ร NDoร QPD YH X\PD
WDU]ODUร L]OHPHNWHGLU =RUODPD WDU]ร Qร Q LVH HQ D] NXOODQร ODQ oDWร รบPD \|QHWLP
WDU]ร [ ROGXรทX J|Uย OPHNWHGLU
d<7¶QLQ DOW |OoHNOHUL DUDODUÕQGDNL LOLúNLOHUH EDNDFDN ROXUVDN HQ
\ NVHN LOLúNLQLQ X]ODúPD WDU]Õ LOH X\PD WDU]Õ DUDVÕQGD ROGX÷X J|]H oDUSPDNWDGÕU <LQH X\PD WDU]Õ LOH NDoÕQPD WDU]Õ DUDVÕQGD YH X]ODúPD WDU]Õ LOH
SUREOHP o|]PH WDU]Õ DUDVÕQGD RUWD GHUHFHGH ROXPOX \|QGH LOLúNLOHU
EXOXQPXúWXU 3UREOHP o|]PH WDU]Õ LOH X\PD WDU]Õ X]ODúPD WDU]Õ LOH NDoÕQPD
WDU]Õ YH ]RUODPD WDU]Õ LOH NDoÕQPD WDU]Õ DUDVÕQGD GD ]D\ÕI GHUHFHGH GH ROVD olumlu yönde iliúNLOHU EXOXQPXúWXU d< LOH d<7 |OoHNOHULQLQ DOW |OoHNOHULQL NDUúÕODúWÕUDFDN ROXUVDN NLúLVHO
IDUNOÕOÕNODUGDQ YH \|QHWLPGHQ ND\QDNODQDQ oDWÕúPDODU LOH SUREOHP o|]PH WDU]Õ
DUDVÕQGD QHJDWLI \|QGH LOLúNL LúLQ \DSÕOPD úHNOLQGHQ NLúLVHO IDUNOÕOÕNODUGDQ YH
yöneWLPGHQ ND\QDNODQDQ oDWÕúPDODU LOH NDoÕQPD WDU]Õ DUDVÕQGD SR]LWLI \|QGH
LOLúNL YH VRQ RODUDN LúLQ \DSÕOPD úHNOLQGHQ YH NLúLVHO QHGHQOHUGHQ
ND\QDNODQDQ oDWÕúPDODU LOH ]RUODPD WDU]Õ DUDVÕQGD GD SR]LWLI \|QGH ELU LOLúNL
EXOXQPXúWXU
dDWÕúPD \R÷XQOX÷X |OoH÷LQL E W Q RODUDN G ú QG ÷ P ]GH EX
|OoHN LOH SUREOHP o|]PH WDU]Õ DUDVÕQGD QHJDWLI \|QGH LOLúNL NDoÕQPD YH
]RUODPD WDU]Õ DUDVÕQGD GD SR]LWLI \|QGH ]D\ÕI ELU LOLúNL EXOXQPXúWXU 'L÷HU ELU
DQODWÕPOD oDOÕúDQODU DUDVÕQGD oDWÕúPD DUWWÕNoD oDOÕúDQODU EX oDWÕúPDODUÕ
o|]PHNWH SUREOHP o|]PH WDU]ÕQÕQÕQ NXOODQÕPÕ D]DOÕUNHQ NDoÕQPD YH ]RUODPD
WDU]ÕQÕQ NXOODQÕPÕ DUWPDNWDGÕU
7$%/2 %(7รธ06(/ รธ67$7รธ67รธ./(5 9( g/d(./(5รธ1 $/7 %2<87/$5, $5$6,1'$.รธ 3($5621 .25(/$6<21 .$76$<,/$5, Q
dDWร รบPD <RรทXQOXรทX gOoHรทL
dDWร รบPD <|QHWLPL gOoHรทL
2UWDODPD
6WDQGDUW 6DSPD
1. Problem ร รถzme
8]ODรบPD
8\PD
.Doร QPD
=RUODPD
รธรบLQ \DSร OPD รนHNOL
.LรบLVHO )DUNOร Oร NODU
8. Yรถnetim
dDWร รบPD <RรทXQOXรทX gOoHรทL
Alt ร lรงekler
* p< .05
** p< .01 (iki uรงlu)
'HPRJUDILN 'H÷LúNHQOHULQ ' ]H\OHUL $UDVÕQGDNL .DUúÕODúWÕUPDODU $UDúWÕUPDGD HOH DOÕQDQ GH÷LúNHQOHUH LOLúNLQ RODUDN GHPRJUDILN GH÷LúNHQ
G ]H\OHUL DUDVÕQGD NDUúÕODúWÕUPDODU \DSÕOPÕúWÕU %X NDUúÕODúWÕUPDODUGD PHGHQL
GXUXP YH FLQVL\HW GH÷LúNHQOHUL LoLQ W WHVWL GL÷HU GH÷LúNHQOHU LoLQ 7HN <|QO
9DU\DQV $QDOL]L $129$ NXOODQÕOPÕúWÕU $129$ VRQXoODUÕQD J|UH GH÷LúNHQOHU DUDVÕQGD DQODPOÕ ELU IDUN EXOXQPXúVD EX IDUNÕQ \D GD IDUNODUÕQ
KDQJL JUXSODU DUDVÕQGD ROGX÷XQXQ EXOXQPDVÕ DPDFÕ\OD JUXSODUÕQ RUWDODPD
SXDQODUÕ LoLQ oRNOX NDUúÕODúWÕUPD WHNQLNOHULQGHQ ³7XNH\´ WHVWL X\JXODQPÕúWÕU
dDWÕúPD \|QHWLPL |OoH÷LQLQ WRSODP SXDQÕ ELU DQODP LIDGH HWPHGL÷LQGHQ
DQDOL]OHUGH NXOODQÕOPDPÕúWÕU
dDWÕúPDQÕQ QHGHQOHUL YH EX oDWÕúPD V UHVLQGH EX oDWÕúPDODUÕ
o|] POHPHN LoLQ NXOODQGÕNODUÕ oDWÕúPD \|QHWLP WDU]ODUÕ EDNÕPÕQGDQ HYOL YH
EHNDU oDOÕúDQODU DUDVÕQGD DQODPOÕ ELU IDUNOÕOÕN ROXS ROPDGÕ÷ÕQÕ EHOLUOHPHN
DPDFÕ\OD \DSÕODQ W WHVWL VRQXoODUÕ 7DEOR ¶GH J|VWHULOPHNWHGLU
7$%/2 g/d(./(5( ø/øù.ø1 2/$5$. (9/ø 9( %(.$5/$5,1 (/'( (77ø./(5ø 257$/$0$ ; 67$1'$57 6$30$ 6' 9( 7 7(67ø 6218d/$5, ÕHÎ â èXésâ ê â ê å Üãâ ä å É?ÊGËlÌ Í|Î8ÏPÐ Ñ?Ð Ò Ó ÉRÔ ÕHÖ-Í Î8Ï?×SØ Ò Ü ÝRÞ8ßáà8Þ Ú æ ë ì ä æ Ú ä Í îðï?ñ Þ â í ï8Ò ? Þ | ß Þ S ç Þ Ù Ú8Û Ù Ú8Û ò ó ô|õ ö ÷ ó ø ùSú8û üSý û ú8û
þlÿ
ÿ
þlÿ þ þ
ÿ
ãÿ þ
þ
ÿ
ö üHø ó 8õ ý ÷ ó ý
þlÿ
ÿ
þlÿ þ
ÿ
ãÿ
þ
ÿ
ö ?ý Xó ý õ ý õ ý ó
þlÿ Sþ
ÿ
þlÿ
ÿ
ãÿ
þ
ÿ
þlÿ
Sÿ
þlÿ
Sÿ þ
ãÿ
þ
ÿ
?ÿ
ÿ
?ÿ
ÿ
ÿ þ
þ
ÿ þ
! ý óSö ÷ ó
?ÿ
ÿ
?ÿ
ÿ "
ãÿ
þ
ÿ
# ÷ðó
þlÿ
ÿ
þlÿ
ÿ
ÿ
þ
ÿ
ó $Sõ üS÷ ó
þlÿ
ÿ
þlÿ "
ÿ
ÿ
þ
ÿ þ
% ù ý óX÷ ó
þlÿ "
ÿ
þlÿ þ
ÿ
ÿ þ
þ
ÿ
Yönetim Problem Çözme
7DEOR ¶GH J|U OG ÷ JLEL PHGHQL GXUXP GH÷LúNHQL LoLQ \DSÕODQ
NDUúÕODúWÕUPDODUGD DQODPOÕ ELU LOLúNL EXOXQDPDPÕúWÕU 'L÷HU ELU DQODWÕPOD
oDWÕúPDQÕQ QHGHQOHUL YH oDWÕúPD \|QHWLP WDU]ODUÕ EDNÕPÕQGDQ HYOL YH EHNDUODU
DUDVÕQGD DQODPOÕ ELU IDUNOÕOÕN RUWD\D oÕNPDPDNWDGÕU
dDWÕúPDQÕQ QHGHQOHUL YH EX oDWÕúPD V UHVLQGH EX oDWÕúPDODUÕ
o|] POHPHN LoLQ NXOODQGÕNODUÕ oDWÕúPD \|QHWLP WDU]ODUÕ EDNÕPÕQGDQ NDGÕQ YH
HUNHN oDOÕúDQODU DUDVÕQGD DQODPOÕ ELU IDUNOÕOÕN ROXS ROPDGÕ÷ÕQÕ EHOLUOHPHN
DPDFÕ\OD \DSÕODQ W WHVWL VRQXoODUÕ 7DEOR ¶GH J|VWHULOPHNWHGLU
7$%/2 g/d(./(5( ø/øù.ø1 2/$5$. .$',1 9( (5.(./(5ø1 (/'( (77ø./(5ø 257$/$0$ ; 67$1'$57 6$30$ 6' 9( 7 7(67ø 6218d/$5, Ô Õ!æ'& (*Í|Î8ÏPÐ ) *SÒ
ÉRÖ Ô ÉRÔ*Í|Î?Ï]ÐSÐ Ñ Ò Ü
Üãâ ä å ÝRÞ8ßáà8Þ Ú æ ä Þ?ß|Þ çSÞ Ú
ÕHÎ â èXésâ ê â ê å æ ë ì ä Þ í Í îðï?ñ â ï8Ò
Ù
Ú8Û
Ù
Ú8Û
ò ó ô|õ ö ÷ ó ø ùSú8û üSý û ú8û
þlÿ
ÿ
þlÿ
ÿ
ÿ "
þ
ÿ
ö üHø ó 8õ ý ÷ ó ý
þlÿ
ÿ
þlÿ þ
ÿ
ãÿ
þ
ÿ
ö ?ý Xó ý õ ý õ ý ó
þlÿ
ÿ
Sÿ
ÿ
Sÿ
þ
ÿ
þlÿ þ
Sÿ
þlÿ
Sÿ
+Sÿ þ
þ
ÿ þ
?ÿ "
ÿ
?ÿ
ÿ
ãÿ
þ
ÿ þ
! ý óSö ÷ ó
?ÿ
ÿ Sþ
?ÿ
ÿ
ÿ
þ
ÿ
# ÷ ó
þlÿ Sþ
ÿ
þlÿ "
ÿ
, î - * . /
þ
ÿ
ó $Sõ üS÷ ó
þlÿ
ÿ
þlÿ
ÿ
ãÿ
þ
ÿ
% ù ý óX÷ ó
þlÿ þ0
ÿ
þlÿ
ÿ
, î - *8Ð /
þ
ÿ
Yönetim Problem Çözme
S
&LQVL\HWOHU DUDVÕ NDUúÕODúWÕUPDODUD EDNWÕ÷ÕPÕ]GD 7DEOR ¶GH
J|U OHFH÷L ]HUH X\PD YH ]RUODPD WDU]ODUÕ LoLQ NDGÕQ YH HUNHN DUDVÕQGD
DQODPOÕ ELU IDUNOÕOÕ÷D UDVWODQPÕúWÕU %X LNL WDU]ÕQ RUWDODPDODUÕQD EDNÕOGÕ÷ÕQGD
HUNHNOHULQ RUWDODPDODUÕQÕQ NDGÕQODUÕQ RUWDODPDODUÕQGDQ GDKD \ NVHN ROGX÷X
J|U OPHNWHGLU %XQD J|UH oDWÕúPDODUÕ o|]PH WDU]ODUÕQGDQ HUNHNOHULQ
NDGÕQODUD J|UH ]RUODPD YH X\PD WDU]ODUÕQÕ GDKD ID]OD NXOODQGÕNODUÕ söylenebilir.
dDWร รบPDQร Q QHGHQOHULQLQ YH EX oDWร รบPD Vย UHVLQGH EX oDWร รบPDODUร
o|]ย POHPHN LoLQ NXOODQร ODQ oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ODUร Qร Q oDOร รบDQODUร Q KL]PHW
Vย UHOHULQH J|UH DQODPOร ELU IDUNOร Oร N J|VWHULS J|VWHUPHGLรทLQL EHOLUOHPHN
DPDFร \OD \DSร ODQ $129$ยถ\D LOLรบNLQ VRQXoODU 7DEOR ยถGD YHULOPLรบWLU
7$%/2 g/d(. 38$1/$5,1,1 +รธ=0(7 6h5(/(5รธ1( *g5( $129$ 6218d/$5, .DUHOHU 7RSODPร รฒ รณ รด รต รถ รทย รณ รธ รน รบ?รปSรผ รฝ รป รบ?รป
รถ รผ!รธ รณ Xรต รฝ รทย รณ1 รฝ รถ 8รฝ Xรณ รฝ รต รฝ รต รฝ รณ
Yรถnetim Problem ร รถzme ! รฝ รณ รถ รทย รณ # รทย รณ รณ $Sรต รผSรทย รณ % รน รฝ รณ รทย รณ
S S
6HUEHVWOLN .DUHOHU 'HUHFHVL 2UWDODPDVร
)
$QDOL] VRQXoODUร LQFHOHQGLรทLQGH VDGHFH oDWร รบPD \RรทXQOXรทX |OoHรทL
NLรบLVHO QHGHQOHUGHQ YH \|QHWLPGHQ ND\QDNODQDQ oDWร รบPDODU LOH X]ODรบPD
WDU]ร Qร Q SHUVRQHOLQ KL]PHW Vย UHVLQH J|UH DQODPOร ELU IDUNOร Oร N J|VWHUGLรทL
EXOXQPXรบWXU %XQXQ KDQJL JUXSODU DUDVร QGDNL IDUNOร Oร NWDQ ND\QDNODQGร รทร Qร
VDSWDPDN ย ]HUH \DSร ODQ 7XNH\ WHVWL VRQXoODUร QD J|UH โ ข
dDWร รบPD \RรทXQOXรทX |OoHรทL EDNร Pร QGDQ NDUรบร ODรบWร UGร รทร Pร ]GD
hizmet sรผresi 6 \ร O DUDVร RODQODUร Q RUWDODPDODUร Qร Q \ร O S YH
\ร O KL]PHWL RODQODUร Q S RUWDODPDODUร QGDQ GDKD Gย รบย N ROGXรทX โ ข
.LรบLVHO )DUNOร Oร NODU DOW |OoHรทL EDNร Pร QGDQ NDUรบร ODรบWร UGร รทร Pร ]GD
hizmet sรผresi 6 \ร O DUDVร RODQODUร Q RUWDODPDODUร Qร Q \ร O S YH
\ร O KL]PHWL RODQODUร Q S RUWDODPDODUร QGDQ GDKD Gย รบย N ROGXรทX
โ ข
Yรถnetim DOW |OoHรทL EDNร Pร QGDQ NDUรบร ODรบWร UGร รทร Pร ]GD KL]PHW Vย UHVL
\ร O DUDVร RODQODUร Q RUWDODPDODUร Qร Q \ร O KL]PHWL RODQODUร Q S
RUWDODPDODUร QGDQ Gย รบย N KL]PHW Vย UHVL \ร O DUDVร RODQODUร Q S
RUWDODPDODUร QGDQ LVH GDKD Eย \ย N ROGXรทX โ ข
8]ODรบPD WDU]ร DOW |oHรทL EDNร Pร QGDQ NDUรบร ODรบWร UGร รทร Pร ]GD KL]PHW
sรผresi 0 \ร O DUDVร RODQODUร Q RUWDODPDODUร Qร Q \ร O KL]PHWL RODQODUร Q S
RUWDODPDODUร QGDQ GDKD Eย \ย N ROGXรทX EXOXQPXรบWXU
$QODPOร IDUNOร Oร N J|VWHUHQ DOW |OoHNOHUH LOLรบNLQ KL]PHW Vย UHOHrine gรถre
RUWDODPDODU 7DEOR ยถGD J|VWHULOPLรบWLU
7$%/2 g/d(. 38$1/$5,1,1 3(5621(/รธ1 +รธ=0(7รธ1( *g5( 257$/$0$/$5,
รฒ รณ รด|รต รถ รทย รณ รธ รนSรบ8รป รผSรฝ รป รบ8รป รถ ?รฝ Xรณ รฝ รต รฝ รต รฝ รณ
Yรถnetim ! รฝ รณSรถ รทย รณ
ร , ร * รช รข รญ ร ย ร 8ร ?รฎ * ร
ร Sร , ร 2 รช รข รญ ร ย ร 8ร ?รฎSร ร
* ,2 รชรข รญ ร ย ร 8ร ?รฎSร ร
ร ร , รฎ * รช รข 8 รฎ ร , รฎ 2 รช รข Sรฎ ร , ) * รช รข รญ รญ รญ ร ย ร 8ร ?ร Sรฎ ร ย ร ร 8ร ?ร * ร ย ร ร 8ร ?รฎSรฎ ร
%XQD J|UH KL]PHW Vย UHVL \ย NVHOGLNoH oDWร รบPDODUร Q GDKD \RรทXQ
RODUDN \DรบDQGร รทร |]HOOLNOH NLรบLVHO IDUNOร Oร NODUGDQ YH \|QHWLPGHQ ND\QDNODQDQ
oDWร รบPDODUร Q SHUVRQHOLQ KL]PHW Vย UHVLQLQ LOH \ร O DUDVร G|QHPLQGH GDKD
\RรทXQ \DรบDQGร รทร |]HOOLNOH \ร O DUDVร KL]PHW Vย UHVL G|QHPLQLQ SHUVRQHOLQ
\DรบDGร NODUร oDWร รบPDODUGD HQ \RรทXQ G|QHP ROGXรทX \ร OGDQ ID]OD KL]PHWL
RODQODUGD LVH oDWร รบPDODUร Q D]DOGร รทร J|Uย OPHNWHGLU
+L]PHW Vย UHVLQH J|UH DQODPOร ELU IDUNOร Oร N J|VWHUHQ X]ODรบPD WDU]ร Qร Q
NXOODQร Pร LVH KL]PHW Vย UHVL\OH WHUV RUDQWร Oร Gร U 'LรทHU ELU GH\LรบOH KL]PHW Vย UHVL
DUWWร NoD oDWร รบPDODUร Q o|]ย Pย QGH X]ODรบPD WDU]ร Qร Q NXOODQร Pร D]DOPDNWDGร U
8]ODรบPD WDU]ร SHUVRQHOLQ LรบH LON EDรบODGร รทร \ร OODUGD GDKD Vร N NXOODQร OPDNWDGร U
dDWร รบPDQร Q QHGHQOHULQLQ YH EX oDWร รบPD Vย UHVLQGH EX oDWร รบPDODUร
o|]ย POHPHN LoLQ NXOODQร ODQ oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ODUร Qร Q oDOร รบDQODUร Q \Dรบ
JUXSODUร QD J|UH DQODPOร ELU IDUNOร Oร N J|VWHULS J|VWHUPHGLรทLQL EHOLUOHPHN
DPDFร \OD \DSร ODQ $129$ยถ\D LOLรบNLQ VRQXoODU 7DEOR ยถGH J|VWHULOPHNWHGLU
7$%/2 g/d(. 38$1/$5,1,1 3(5621(/รธ1 <$รน,1$ *g5( $129$ 6218d/$5, .DUHOHU 7RSODPร รฒ รณ รด รต รถ รทย รณ รธ รน รบ?รปSรผ รฝ รป รบ?รป
รถ รผ!รธ รณ Xรต รฝ รทย รณ1 รฝ รถ 8รฝ Xรณ รฝ รต รฝ รต รฝ รณ
Yรถnetim Problem ร รถzme ! รฝ รณ รถ รทย รณ # รทย รณ รณ $Sรต รผSรทย รณ % รน รฝ รณ รทย รณ
S S
6HUEHVWOLN .DUHOHU 'HUHFHVL 2UWDODPDVร
)
%XQD J|UH LรบLQ \DSร Oร รบร QGDQ NLรบLVHO IDUNOร Oร NODUGDQ YH \|QHWLPGHQ
ND\QDNODQDQ oDWร รบPDODU LOH X]ODรบPD WDU]ร Qร Q oDOร รบDQODUร Q \Dรบร QD J|UH DQODPOร
ELU IDUNOร Oร N J|VWHUGLรทL EXOXQPXรบWXU %XQXQ KDQJL Gย ]H\OHU DUDVร QGDNL
IDUNOร Oร NWDQ ND\QDNODQGร รทร Qร VDSWDPDN ย ]HUH \DSร ODQ 7XNH\ WHVWL VRQXFXQGD โ ข
dDWร รบPD \RรทXQOXรทX |OoHรทL EDNร Pร QGDQ NDUรบร ODรบWร UGร รทร Pร ]GD
\Dรบ JUXEXQGDNLOHULQ RUWDODPDODUร Qร Q \Dรบ JUXEXQGDNLOHULQ
RUWDODPDODUร QGDQ Gย รบย N S \Dรบ JUXEXQGDNLOHUH J|UH LVH GDKD
Eย \ย N ROGXรทX S โ ข
รธรบLQ \DSร OPD รบHNOL DOW |OoHรทL EDNร Pร QGDQ NDUรบร ODรบWร UGร รทร Pร ]GD
\Dรบ JUXEXQGDNLOHULQ RUWDODPDODUร Qร Q \Dรบ JUXEXQGDNLOHULQ
RUWDODPDODUร QGDQ Gย รบย N S \Dรบ JUXEXQGDNLOHUH J|UH LVH GDKD
Eย \ย N ROGXรทX S
โ ข
.LรบLVHO IDUNOร Oร NODU DOW |OoHรทL EDNร Pร QGDQ NDUรบร ODรบWร UGร รทร Pร ]GD
\Dรบ JUXEXQGDNLOHULQ RUWDODPDODUร Qร Q \Dรบ JUXEXQGDNLOHULQ
RUWDODPDODUร QGDQ Gย รบย N S ROGXรทX โ ข
<|QHWLP DOW |OoHรทL EDNร Pร QGDQ NDUรบร ODรบWร UGร รทร Pร ]GD \Dรบ
JUXEXQGDNLOHULQ RUWDODPDODUร Qร Q \Dรบ JUXEXQGDNLOHULQ RUWDODPDODUร QGDQ
Gย รบย N S ROGXรทX โ ข
8]ODรบPD WDU]ร DOW |OoHรทL EDNร Pร QGDQ NDUรบร ODรบWร UGร รทร Pร ]GD LVH
\Dรบ JUXEXQGDNLOHULQ RUWDODPDODUร Qร Q \Dรบ JUXEX S \Dรบ
JUXEX S YH \Dรบ JUXEXQGDNLOHULQ S RUWDODPDODUร QGDQ
Gย รบย N ROGXรทX EXOXQPXรบWXU
$QODPOร IDUNOร Oร N J|VWHUHQ DOW |OoHNOHUH LOLรบNLQ \Dรบ JUXSODUร QD J|UH
RUWDODPDODU 7DEOR ยถGH J|VWHULOPLรบWLU
7$%/2 g/d(. 38$1/$5,1,1 3(5621(/รธ1 <$รน *583/$5,1$ *g5( 257$/$0$/$5, รฒ รณ รด|รต รถ รทย รณ รธ รนSรบ8รป รผSรฝ รป รบ8รป
รถ รผHรธ รณ 8รต รฝ รทย รณ รฝ รถ ?รฝ Xรณ รฝ รต รฝ รต รฝ รณ
Yรถnetim ! รฝ รณSรถ รทย รณ
\Dรบ \Dรบ \Dรบ \Dรบ \Dรบ Q Q Q Q Q
รธรบLQ \DSร Oร รบร QGDQ NLรบLVHO IDUNOร Oร NODUGDQ YH \|QHWLPGHQ ND\QDNODQDQ
oDWร รบPDODUร Q HQ oRN \Dรบ JUXEXQGD \DรบDQGร รทร \DรบODUร DUDVร QGD
LVH oDWร รบPDODUร Q HQ \RรทXQ \DรบDQร ODQ RUWD \Dรบ JUXEX ROGXรทX V|\OHQHELOLU
dDWร รบPDODU EX QHGHQOHUGHQ GROD\ร HQ D] \Dรบ JUXEXQGD \DรบDQPDNWDGร U
$\Uร FD \DรบDQDQ oDWร รบPDODUGD X]ODรบPD WDU]ร Qร Q \Dรบ JUXEXQGD
GDKD Vร N NXOODQร OGร รทร \Dรบ JUXEXQGD LVH HQ D] NXOODQร OGร รทร \Dรบ
LOHUOHGLNoH EX WDU]ร Q NXOODQร Pร Qร Q D]DOGร รทร V|\OHQHELOLU
dDWร รบPDQร Q QHGHQOHULQLQ YH oDWร รบPD Vย UHFLQGH EX oDWร รบPDODUร
o|]ย POHPHN LoLQ NXOODQร ODQ oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ODUร Qร Q oDOร รบDQODUร Q
XQYDQODUร QD J|UH DQODPOร ELU IDUNOร Oร N J|VWHULS J|VWHUPHGLรทLQL EHOLUOHPHN
DPDFร \OD \DSร ODQ $129$ยถ\D LOLรบNLQ VRQXoODU 7DEOR ยถGH J|VWHULOPHNWHGLU 7$%/2 g/d(. 38$1/$5,1,1 3(5621(/รธ1 819$1/$5,1$ *g5( $129$ 6218d/$5, .DUHOHU 7RSODPร รฒ รณ รด|รต รถ รทย รณ รธ รนSรบ8รป รผSรฝ รป รบ8รป
รถ รผHรธ รณ 8รต รฝ รทย รณ รฝ รถ ?รฝ Xรณ รฝ รต รฝ รต รฝ รณ
Problem ร รถzme
# รทย รณ
รณ $Sรต รผSรทย รณ % รน รฝ รณXรทย รณ
S S
GHรทLรบNHQL
! รฝ รณSรถ รทย รณ
)
Yรถnetim
8QYDQ
6HUEHVWOLN .DUHOHU 'HUHFHVL 2UWDODPDVร
LoLQ
\DSร ODQ
YDU\DQV
DQDOL]L
VRQXoODUร
LQFHOHQGLรทLQGH oDWร รบPD \RรทXQOXรทX |OoHรทLQLQ Eย Wย Qย YH EXQXQ DOW |OoHNOHULQLQ
oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ร |OoHรทLQLQ X\PD WDU]ร KDULo GLรทHU DOW |OoHNOHULQLQ XQYDQ
JUXSODUร QD J|UH DQODPOร ELU IDUNOร Oร N J|VWHUGLรทL J|Uย OPHNWHGLU
%X IDUNOร Oร รทร Q KDQJL XQYDQ JUXSODUร DUDVร QGDNL IDUNOร Oร NWDQ
ND\QDNODQGร รทร Qร VDSWDPDN ย ]HUH \DSร ODQ oRNOX NDUรบร ODรบWร UPD VRQXoODUร QD gรถre; โ ข
dDWร รบPD \RรทXQOXรทX |OoHรทL EDNร Pร QGDQ NDUรบร ODรบWร UGร รทร Pร ]GD Lรบ
DUNDGDรบODUร \OD HQ ID]OD oDWร รบPD \DรบD\DQ XQYDQ JUXEX X]PDQODU [ LOH
รบHI \DUGร PFร ODUร Gร U [ %X XQYDQODUร PHPXUODU L]OHPHNWHGLU [ รธรบ
DUNDGDรบODUร \OD HQ D] oDWร รบPD \DรบDyan unvan grubu ise Mรผdรผrler (x=1.77) ve
8]PDQ <DUGร PFร ODUร Gร U [
•
øúLQ \DSÕOPD úHNOLQGHQ ND\QDNODQDQ oDWÕúPD\Õ GDKD ]L\DGH
P G U \DUGÕPFÕODUÕ [ YH X]PDQODU [ \DúDPDNWDGÕUODU %X NRQXGD
HQ D] oDWÕúPD\Õ LVH P G UOHU [ YH X]PDQ \DUGÕPFÕODUÕ [
\DúDPDNWDGÕU •
.LúLVHO IDUNOÕOÕNODUGDQ ND\QDNODQDQ oDWÕúPDODUÕ PHPXU [
úHI \DUGÕPFÕODUÕ [ X]PDQODU [ YH NÕVÕP DPLUOHUL [ GDKD
VÕN \DúDPDNWDGÕUODU .LúLVHO QHGHQOHUGHQ ND\QDNODQDQ oDWÕúPDODUÕ HQ D]
\DúD\DQODU LVH Müdürlerdir. (x=1.65) •
<|QHWLPGHQ ND\QDNODQDQ oDWÕúPDODUÕ PHPXU [ úHI
\DUGÕPFÕVÕ [ YH úHIOHU [ GDKD VÕN \DúDPDNWDGÕUODU øúLQ \DSÕOPD
úHNOLQGHQ YH NLúLVHO QHGHQOHUGHQ ND\QDNODQDQ oDWÕúPDODUGD ROGX÷X JLEL
Müdürler bu nedenden kaynaklanDQ oDWÕúPDODUÕGD HQ D] \DúD\DQ XQYDQ
JUXEXGXU
dDWÕúPD \|QHWLP WDU]ODUÕQD J|UH NDUúÕODúWÕUPD \DSDFDN ROXUVDN •
3UREOHP o|]PH WDU]ÕQÕ HQ ID]OD NXOODQDQODU \|QHWLFL |]HOOLNOHUL
RODQ P G U [ YH P G U \DUGÕPFÕODUÕGÕU [ %X XQYDQODUÕ
X]PDQODU L]OHPHNWHGLU •
8]ODúPD
WDU]ÕQÕ
GDKD
\R÷XQ
NXOODQDQODU
LVH
X]PDQ
•
0 G U \DUGÕPFÕODUÕ YH X]PDQODU ]RUODPD WDU]ÕQÕ GDKD VÕN
\DUGÕPFÕODUÕGÕU %X XQYDQODUÕ PHPXUODU YH úHI \DUGÕPFÕODUÕ L]OHPHNWHGLU
NXOODQPDNWDGÕUODU %X WDU]Õ HQ D] NXOODQDQODU LVH PHPXUODU úHIOHU YH X]PDQ
\DUGÕPFÕODUÕGÕU •
3UREOHP o|]PH WDU]ÕQÕ HQ ID]OD NXOODQDQ P G U YH P G U
\DUGÕPFÕODUÕ NDoÕQPD WDU]ÕQÕ LVH HQ D] NXOODQDQ LNL XQYDQ JUXEXGXU .DoÕQPD
WDU]ÕQÕ PHPXU YH úHI \DUGÕPFÕODUÕ GDKD VÕN NXOODQPDNWDGÕU
$QODPOÕ IDUNOÕOÕN J|VWHUHQ DOW |OoHNOHUH LOLúNLQ XQYDQ JUXSODUÕQD J|UH
RUWDODPDODU 7DEOR ¶GH J|VWHULOPLúWLU
7$%/2 g/d(. 38$1/$5,1,1 3(5621(/รธ1 819$1/$5,1$ *g5( 257$/$0$/$5, รฒ รณ รด|รต รถ รทย รณ รธ รน รบ?รปSรผ รฝ รป รบ?รป
รถ รผ!รธ รณ Xรต รฝ รทย รณ1 รฝ รถ ?รฝ Xรณ รฝ รต รฝ รต รฝ รณ
?=
76 3 45
8
9 4
?=
>= 9
< 5= 7 :; 8
;B
4
@ 5A
>= < 5= 7 :;
E7 E
D5 ;B
5?=
C=
@ 5A
7 3F
<
F
?= 7
>= F <
< 5= 7 :; 3F
Yรถnetim
Problem ร รถzme
! รฝ รณSรถ รทย รณ รณ $Sรต รผSรทย รณ % รน รฝ รณXรทย รณ
dDWร รบPDQร Q QHGHQOHULQLQ YH EX oDWร รบPD Vย UHVLQGH EX oDWร รบPDODUร
o|]ย POHPHN LoLQ NXOODQร ODQ oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ODUร Qร Q oDOร รบDQODUร Q |รทUHQLP
GXUXPODUร QD J|UH DQODPOร ELU IDUNOร Oร N J|VWHULS J|VWHUPHGLรทLQL EHOLUOHPHN
DPDFร \OD \DSร ODQ $129$ยถ\D LOLรบNLQ VRQXoODU 7DEOR ยถGH J|VWHULOPHNWHGLU
7$%/2 g/d(. 38$1/$5,1,1 3(5621(/รธ1 gรถ5(1รธ0 '8580/$5,1$ *g5( $129$ 6218d/$5, .DUHOHU 7RSODPร รฒ รณ รด|รต รถ รทย รณ รธ รนSรบ8รป รผSรฝ รป รบ8รป
รถ รผHรธ รณ 8รต รฝ รทย รณ รฝ รถ ?รฝ Xรณ รฝ รต รฝ รต รฝ รณ
)
Yรถnetim
Problem ร รถzme
! รฝ รณSรถ รทย รณ # รทย รณ รณ $Sรต รผSรทย รณ % รน รฝ รณXรทย รณ
S
6HUEHVWOLN .DUHOHU 'HUHFHVL 2UWDODPDVร
$QDOL] VRQXoODUร QD J|UH VDGHFH ]RUODPD WDU]ร Qร Q |รทUHQLP GXUXPXQD
J|UH DQODPOร ELU IDUNOร Oร N J|VWHUGLรทL J|Uย OPHNWHGLU =RUODPD WDU]ร LoLQ \DSร ODQ
JUXSODUDUDVร NDUรบร ODรบWร UPDODUGD ย QLYHUVLWH PH]XQODUร Qร Q [ OLVH [ YH \ย NVHN OLVDQV GRNWRUD [ |รทUHQLPL J|UPย รบ RODQODUD J|UH
oDWร รบPDODUร Q
o|]ย Pย QGH
]RUODPD
WDU]ร Qร
GDKD
Vร N
NXOODQGร NODUร
EXOXQPXรบWXU S /LVH PH]XQODUร LVH GLรทHU JUXSODUD J|UH EX WDU]ร HQ D]
NXOODQPDNWDGร UODU
dDWร รบPDQร Q QHGHQOHULQLQ YH EX oDWร รบPD Vย UHVLQGH EX oDWร รบPDODUร
o|]ย POHPHN LoLQ NXOODQร ODQ oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ODUร Qร Q oDOร รบDQODUร Q
ELULPOHULQH J|UH DQODPOร ELU IDUNOร Oร N J|VWHULS J|VWHUPHGLรทLQL EHOLUOHPHN
DPDFร \OD \DSร ODQ $129$ VRQXoODUร LVH 7DEOR ยถGD J|VWHULOPHNWHGLU
7$%/2 g/d(. 38$1/$5,1,1 3(5621(/รธ1 %รธ5รธ0/(5รธ1( *g5( $129$ 6218d/$5,
.DUHOHU 7RSODPร
รฒ รณ รด|รต รถ รทย รณ รธ รนSรบ8รป รผSรฝ รป รบ8รป
Sรฟ
รถ รผHรธ รณ 8รต รฝ รทย รณ รฝ
รพlรฟ รพ "
รถ ?รฝ Xรณ รฝ รต รฝ รต รฝ รณ
Yรถnetim
Problem ร รถzme ! รฝ รณSรถ รทย รณ # รทย รณ รณ $Sรต รผSรทย รณ % รน รฝ รณXรทย รณ
6HUEHVWOLN 2UWDODPD 'HUHFHVL .DUHOHU
)
Tablo 3.16.โ da gรถrรผldรผรทย JLEL SHUVRQHOLQ J|UHY \DSWร NODUร ELULPOHU
LoLQ \DSร ODQ NDUรบร ODรบWร UPDODUGD DQODPOร ELU LOLรบNL EXOXQDPDPร รบWร U 'LรทHU ELU
DQODWร POD oDWร รบPDQร Q QHGHQOHUL YH oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ODUร EDNร Pร QGDQ
oDOร รบร ODQ ELULPOHU DUDVร QGD DQODPOร ELU IDUNOร Oร N RUWD\D oร NPDPDNWDGร U
'g5'h1&h %g/h0 6218d 9( g1(5รธ/(5 gUJย WOHUGH RUWD\D oร NDQ oHรบLWOL Gย ]H\OHUGHNL oDWร รบPDODU LOH EXQODUร Q
|UJย WVHO DPDoODU \|Qย QGH \DSร Fร YH \DUDWร Fร ELU ELoLPGH \|QHWLOPHOHUL
\|QHWLFLOHULQ ]DPDQ YH HQHUMLOHULQLQ |QHPOL ELU E|Oย Pย Qย DODQ NRQXODUร Q
EDรบร QGD JHOPHNWHGLU <DSร ODQ ELU DUDรบWร UPD %DURQ yรถneticilerin
]DPDQODUร Qร Q \DNODรบร N EHรบWH ELULQL oDWร รบPDODUร o|]PH\H oDOร รบDUDN
JHoLUGLNOHULQL RUWD\D oร NDUPร รบWร U %LU \|Qย \OH \|QHWLFL oHรบLWOL JHUHNVLQPH DPDo
YH EHNOHQWLOHUL EXOXQDQ oDOร รบDQODUร Q JHUHN NHQGL DUDODUร QGD JHUHNVH
NHQGLOHUL\OH |UJย W DUDVร QGDNL IDUNOร Oร NODUร |UJย Wย Q DPDoODUร Qร JHUoHNOHรบWLUHFHN
รบHNLOGH ELUOHรบWLUHFHN YH \|QHWHFHN NLรบL ROPDNWDGร U %ย Wย Q EX IDUNOร Oร NODUร Q
NLรบLVHO IDUNOร Oร NODU DPDoODUGDNL IDUNOร Oร NODU DPDoODUD XODรบWร UDFDN \ROODU
NRQXVXQGDNL IDUNOร Oร NODU GHรทHU DOJร YH VRUXQODUร WDQร PODPDGDNL IDUNOร Oร NODU
|UJย WOHUGH oHรบLWOL X\XรบPD]Oร N YH oDWร รบPDODUD \RO DoPDVร NDoร Qร OPD]Gร U
gUJย W LoLQGHNL ELUH\ \D GD JUXSODUร Q NHQGL LoOHULQGH DUDODUร QGD
YH\D |UJย WOH oHรบLWOL QHGHQOHUGHQ ND\QDNODQDQ YH X\XรบPD]Oร N ]ร WODรบPD
DQODรบPD]Oร N YH ELUELULQH WHUV Gย รบPH ELoLPLQGH RUWD\D oร NDQ GLQDPLN ELU
HWNLOHรบLP Vย UHFL RODUDN WDQร PODQDELOHFHN |UJย WVHO oDWร รบPDODUร Q OLWHUDWย UGH \HU
DODQ ROGXNoD oRN VD\ร GD QHGHQL EXOXQPDNWDGร U %XQODUGDQ HQ ID]OD ย ]HULQGH
GXUXODQODUร Nร W ND\QDNODUร Q |UJย Wย Q ELULPOHUL DUDVร QGD SD\ODรบร OPDVร gรถrevlHUDUDVร NDUรบร Oร NOร EDรทร POร Oร N LOHWLรบLPGH PH\GDQD JHOHQ DNVDNOร NODU VWDWย
IDUNOร Oร NODUร GHรทLรบLP YH EHOLUVL]OLN \HWNL YH VRUXPOXOXNODUGDNL NDUร รบร NOร NODU |Gย O
YH WHรบYLN VLVWHPOHUL RUJDQL]DV\RQXQ Eย \ย NOย รทย \|QHWLP ELoLPLQGHNL
IDUNOร Oร NODU YH ELUH\OHULQ GDYUDQร รบODUร QD LOLรบNLQ QHGHQOHU RODUDN Vร UDOD\DELOLUL]
<XNDUร GD VD\Gร รทร Pร ] QHGHQOHUH EDรทOร RODUDN ED]HQ ย VWย NDSDOร
ED]HQ GH Doร N รบHNLOGH RUWD\D oร NDQ oDWร รบPDODU SHUVRQHOLQ GDYUDQร รบODUร Qร
RUJDQL]DV\RQXQ KHGHI YH \|QHWLPLQH NDUรบร JL]OL NDUรบร NR\PDNWDQ Doร N
PXKDOHIHWH YH KDWWD VDERWDMD NDGDU JLGHELOHQ รบHNLOGH ROXPVX] \|QGH
HWNLOH\HELOPHNWHGLU $\Uร FD oRรทX X\XรบPD]Oร N YH oDWร รบPD oDWร รบPD\D WDUDI
RODQ SHUVRQHO ย ]HULQGH EDVNร ODUD QHGHQ RODELOPHNWH YH EX EDVNร ODU VRQXoWD
V|] NRQXVX NLรบLOHUGH oHรบLWOL GDYUDQร รบ ER]XNOXNODUร QD \RO DoDELOPHNWHGLU
%LUH\ YH |UJย W Doร Vร QGDQ DU]HWWLรทL |QHP GROD\ร Vร \OD \|QHWLFL oDWร รบPD
NRQXVXQGD \HWHUOL YH VDรทOร NOร ELOJLOHUH ]DPDQร QGD VDKLS ROPDN ]RUXQGDGร U
dย QNย Jย Qย Pย ]GH \|QHWLFLOLN WHPHOLQGH LQVDQ GDYUDQร รบร Qร Q EXOXQGXรทX |UJย W
LoL oDWร รบPDODUร LรบOHWPH DPDoODUร GRรทUXOWXVXQGD YH RQODUD NDWNร GD EXOXQDFDN
รบHNLOGH \|QHWPH YH RQODUD UDV\RQHO o|]ย POHU JHWLUHELOPH ROJXVX KDOLQH
JHOPLรบ EXOXQPDNWDGร U
dDWร รบPDQร Q V|] NRQXVX ROGXรทX RUWDPODUGD ELUH\OHU oDWร รบPD \|QHWLP
VWUDWHMLOHULQGHQ ELULQL \D GD ELU NDoร Qร NXOODQPD\ร WHUFLK HGHELOLUOHU /LWHUDWย UGH
HQ oRN ย ]HULQGH GXUXODQ EHรบ WDU] SUREOHP o|]PH X]ODรบPD X\PD NDoร QPD
YH ]RUODPD WDU]ร Gร U
7&0% PHQVXSODUร Qร Q Lรบ DUNDGDรบODUร \OD DNUDQODUร \OD \DรบDGร NODUร
oDWร รบPDODUร Q QHGHQOHULQL YH EX oDWร รบPD Vย UHFLQGH oDWร รบPDODUร o|]ย POHPH
\|QWHPOHULQL \DQL oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ODUร Qร WHVSLW HGHELOPHN DPDFร \OD ELU
DODQ DUDรบWร UPDVร \DSร OPร รบWร U %X DPDo GRรทUXOWXVXQGD oDWร รบPD \RรทXQOXรทX YH
oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ODUร DGร QGD LNL |OoHNWHQ ROXรบDQ ELU DQNHW X\JXODQPร รบWร U
%X DQNHW 7&0%ยถGH ยณ*HQHO รธGDUH +L]PHWOHUL 6ร Qร Iร ยดQGD oDOร รบDQ NLรบL\H
X\JXODQPร รบ YH NLรบLOLN |UQHNOHP HOGH HGLOPLรบWLU
gQFHOLNOH oDWร รบPD \RรทXQOXรทX |OoHรทLQLQ IDNW|U \DSร Vร Qร EHOLUOHPHN
ย ]HUH WHPHO ELOHรบHQOHU DQDOL]L \|QWHPL NXOODQร ODUDN IDNW|U DQDOL]L \DSร OPร รบWร U
%XQXQ VRQXFXQGD IDNW|UGHQ ROXรบDQ ELU \DSร Qร Q ROGXรทX J|Uย OPย รบWย U 'DKD
VRQUD DQDOL]OHULPL]GH NXOODQGร รทร Pร ] EX IDNW|UOHU ยณLรบLQ \DSร OPD รบHNOLยด ยณNLรบLVHO
IDUNOร Oร NODUยด YH ยณ\|QHWLPยด EDรบOร NODUร DOWร QGD WRSODQPร รบWร U %XOXQDQ EX ย o IDNW|UOย
\DSร Qร Q EHNOHQWLOHULPL]L GHVWHNOHU QLWHOLNWH ROGXรทX J|Uย OPย รบWย U
dDWร รบPD \RรทXQOXรทX |OoHรทLQLQ IDNW|U \DSร Vร Qร EHOLUOHGLNWHQ VRQUD
oDWร รบPD \RรทXQOXรทX YH oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ร |OoHNleri iรงin hesaplanan iรง
WXWDUOร Oร N NDWVD\ร ODUร |OoHNOHULQ Jย YHQLOLUOLN Gย ]H\OHULQLQ \HWHUOL ROGXรทXQX
J|VWHUPHNWHGLU dDWÕúPD \R÷XQOX÷X |OoH÷LQLQ E W Q LoLQ KHVDSODQDQ
J YHQLOLUOLN NDWVD\ÕVÕ RODUDN EXOXQPXúWXU %X |OoH÷LQ DOW ER\XWODUÕQD LOLúNLQ
DOID GH÷HUOHUL GH ROGXNoD \ NVHN EXOXQPXúWXU LúLQ \DSÕOPD úHNOL NLúLVHO
IDUNOÕOÕNODU \|QHWLP dDWÕúPD \|QHWLP WDU]Õ |OoH÷LQLQ E W Q LoLQ
KHVDSODQDQ J YHQLOLUOLN NDWVD\ÕVÕ RODUDN EXOXQPXúWXU dDWÕúPD \|QHWLP
WDU]Õ |OoH÷LQLQ DOW ER\XWODUÕQD LOLúNLQ DOID NDWVD\ÕODUÕ LVH LOH DUDVÕQGD
GH÷LúPHNWHGLU 3UREOHP o|]PH WDU]ÕQÕQ J YHQLOLUOLN NDWVD\ÕVÕ X]ODúPD
WDU]ÕQÕQ J YHQLOLUOLN NDWVD\ÕVÕ X\PD WDU]ÕQÕQ J YHQLOLUOLN NDWVD\ÕVÕ
NDoÕQPD WDU]ÕQÕQ J YHQLOLUOLN NDWVD\ÕVÕ YH ]RUODPD WDU]ÕQÕQ J YHQLOLUOLN
NDWVD\ÕVÕ LVH RODUDN EXOXQPXúWXU 8]ODúPD ER\XWXQXQ Lo WXWDUOÕOÕN
NDWVD\ÕVÕ GL÷HUOHULQH J|UH GDKD G ú N EXOXQPXúWXU 8]ODúPD ER\XWXQXQ
J YHQLOLUOLN G ]H\LQLQ G ú N ROPDVÕ EX ER\XW DOWÕQGDNL PDGGH VD\ÕVÕQÕQ D]
ROPDVÕQGDQ ND\QDNODQPÕú RODELOLU $QFDN \LQH GH X]ODúPD ER\XWXQD LOLúNLQ
\RUXPODUGD EX ER\XWXQ Lo WXWDUOÕOÕ÷ÕQÕQ G ú N ROPDVÕQÕQ J|] |Q QGH WXWXOPDVÕ
JHUHNPHNWHGLU
%HWLPOH\LFL LVWDWLVWLNOHUH EDNWÕ÷ÕPÕ]GD •
%DQNDGD oDOÕúDQODUÕQ Lú DUNDGDúODUÕ\OD \DúDGÕNODUÕ oDWÕúPDODUÕQ
HQ ID]OD \|QHWLPGHQ ND\QDNODQDQ QHGHQOHUGHQ GROD\Õ RUWD\D oÕNWÕ÷Õ
EXOXQPXúWXU ³Lú DUNDGDúODUÕQD DPLUOHUL WDUDIÕQGDQ D\UÕFDOÕN WDQÕQPDVÕ´ ³Lú
DUNDGDúODUÕQÕQ
KDNHWWL÷LQGHQ
fazla
ödüllendirilmeleri“
gibi
yönetimin
X\JXODPDODUÕQGDQ KRúQXW ROPDPD YH EX GXUXPXQ NLúLOHU DUDVÕ LOLúNLOHUH
\DQVÕPDVÕ \DúDQDQ oDWÕúPDODUÕQ HQ |QHPOL QHGHQL RODUDN J|U QPHNWHGLU
%XQX LúLQ \DSÕOPD úHNOLQGHQ ND\QDNODQDQ QHGHQOHU L]OHPHNWHGLU ³Lú
DUNDGDúODUÕQÕQ HPLU YHUPHVL´ ³Lú DUNDGDúODUÕQÕQ NHQGLVLQGHQ GDKD D]
oDOÕúPDODUÕ´ ³Lú DUNDGDúODUÕQÕQ LúOHULQL G ]J Q \DSPDPDODUÕ´ ³J|UHY GD÷ÕOÕPÕ
NRQXVXQGD DQODúDPDPDODUÕ´ JLEL LúLQ \DSÕOÕúÕQGDQ ND\QDNODQDQ QHGHQOHUOH
\DúDQDQ oDWÕúPDODU LNLQFL VÕUDGD \HU DOPDNWDGÕU dDOÕúDQODUÕQ NLúLVHO
IDUNOÕOÕNODUÕQGDQ ND\QDNODQDQ oDWÕúPDODUÕQ \R÷XQOX÷X LVH GL÷HU LNL QHGHQH
J|UH GDKD D] EXOXQPXúWXU ³.LúLOLNOHULQ X\XúPDPDVÕ´ ³Lú DUNDGDúODUÕQÕQ
NHQGLVLQL NÕVNDQPDODUÕ´ ³LúOHULQ \ U W OPHVL NRQXVXQGDNL ILNLUOHULQ IDUNOÕ
ROPDVÕ´ ³Lú DUNDGDúODUÕQÕQ LOHUL V UG ÷ ILNLUOHUL VHUW ELU úHNLOGH HOHúWLUPHOHUL´
JLEL NLúLVHO |]HOOLNOHUGHQ ND\QDNODQDQ oDWÕúPDODU GDKD D] \DúDQPDNWDGÕU •
dDOÕúDQODUÕQ EX oDWÕúPD V UHFLQGHNL GDYUDQÕú WDU]ODUÕQD
EDNWÕ÷ÕPÕ]GD LVH HQ ID]OD NXOODQÕODQ WDU]ÕQ SUREOHP o|]PH WDU]Õ ROGX÷X
VDSWDQPÕúWÕU dDOÕúDQODUÕQ \R÷XQ RODUDN NXOODQGÕNODUÕ LNLQFL WDU] LVH X]ODúPD
WDU]ÕGÕU 8]ODúPD WDU]ÕQÕ NDoÕQPD YH X\PD WDU]ODUÕ L]OHPHNWHGLU =RUODPD
WDU]ÕQÕQ LVH HQ D] NXOODQÕODQ oDWÕúPD \|QHWLP WDU]Õ ROGX÷X J|U OPHNWHGLU
dDWÕúPD \|QHWLP WDU]Õ |OoH÷LQLQ DOW |OoHNOHULQLQ ELUELUL\OH LOLúNLOHULQH
EDNWÕ÷ÕPÕ]GD EXOJXODUÕPÕ] úX úHNLOGHGLU •
$OW |OoHNOHULQ RUWD G ]H\GH GH ROVD ELUELUL\OH SR]LWLI \|QGH LOLúNLOL
ROGXNODUÕ EXOXQPXúWXU (Q \ NVHN LOLúNLQLQ X]ODúPD WDU]Õ LOH X\PD WDU]Õ
DUDVÕQGD ROGX÷X J|]H oDUSPDNWDGÕU <LQH X\PD WDU]Õ LOH NDoÕQPD WDU]Õ
DUDVÕQGD YH X]ODúPD WDU]Õ LOH SUREOHP o|]PH WDU]Õ DUDVÕQGD RUWD GHUHFHGH
ROXPOX \|QGH LOLúNLOHU EXOXQPXúWXU 3UREOHP o|]PH WDU]Õ LOH X\PD WDU]Õ
X]ODúPD WDU]Õ LOH NDoÕQPD WDU]Õ YH ]RUODPD WDU]Õ LOH NDoÕQPD WDU]Õ DUDVÕQGD GD
]D\ÕI GHUHFHGH GH ROVD ROXPOX \|QGH LOLúNLOHU EXOXQPXúWXU •
%XUDGD GLNNDW oHNHQ ELU QRNWD X]ODúPD LOH SUREOHP o|]PH WDU]ODUÕ
DUDVÕQGD SR]LWLI \|QGH ELU LOLúNLQLQ EXOXQPDVÕGÕU dDWÕúPDODUÕQ o|] P QGH KHU
LNL WDUDI LoLQGH HQ oRN DU]X HGLOHQ EX LNL WDU] DUDVÕQGD ELU oRN oDOÕúPDGD GD
ROXPOX \|QGH LOLúNLOHU EXOXQPXúWXU .R]DQ YH (UJLQ &DQOÕ %X LNL
EDúD oÕNPD WDU]Õ oDWÕúPDQÕQ o|] POHQPHVL YH ELU DQODúPD\D YDUÕOPDVÕ LoLQ
oDED J|VWHUPH\L YH ELU DUD\D JHOPH\L LIDGH HWWL÷LQGHQ EX W U ELU LOLúNLQLQ
oÕNPDVÕ GD ROD÷DQGÕU •
%XOJXODUÕPÕ]GD GLNNDW oHNHQ GL÷HU ELU QRNWD NDoÕQPD WDU]Õ LOH
X]ODúPD WDU]Õ DUDVÕQGD ]D\ÕIGD ROVD SR]LWLI \|QGH DQODPOÕ ELU LOLúNLQLQ
EXOXQPDVÕGÕU .DoÕQPD WDU]Õ LOH SUREOHP o|]PH WDU]Õ DUDVÕQGD LVH DQODPOÕ ELU
LOLúNL J|]OHQPHPLúWLU .DoÕQPD WDU]Õ oDWÕúPD\OD \ ]OHúPHNWHQ NDoPD
oDWÕúPDQÕQ o|] P QH ND\ÕWVÕ] NDOPD YH oDWÕúPD RUWDPÕQGDQ NHQGLQL JHUL
oHNPH GDYUDQÕúÕQÕ LoHULU 8]ODúPD YH\D SUREOHP o|]PH WDU]ÕQÕ NXOODQDQ
NLúLOHU LVH oDWÕúPD\Õ o|]PHN LoLQ ELU DUD\D JHOPHN YH KHUNHVLQ PHPQXQ
NDODELOHFHรทL ELU รบHNLOGH RUWD \RO EXOPD oDEDVร LoHULVLQGHGLUOHU %X EDNร PGDQ
X]ODรบPD YH\D SUREOHP o|]PH WDU]ร LOH NDoร QPD WDU]ร DUDVร QGD ROXPVX] ELU
LOLรบNLQLQ oร NPDVร EHNOHQPHNWH\GL 2OXPVX] \|QGH LOLรบNLOL oร NPDVร EHNOHQHQ
]RUODPD WDU]ร LOH SUREOHP o|]PH YH\D X]ODรบPD WDU]ร DUDVร QGD DQODPOร ELU
LOLรบNL\H UDVWODQPDPร รบWร U
dDWร รบPD \|QHWLP WDU]ODUร \OD oDWร รบPDQร Q QHGHQOHUL DUDVร QGDNL LOLรบNLOHUH
EDNWร รทร Pร ]GD LVH EXOJXODUร Pร ] รบX รบHNLOGHGLU โ ข
dDWร รบPD \RรทXQOXรทX |OoHรทLQL Eย Wย Q RODUDN Gย รบย Qย UVHN EX |OoHN
LOH SUREOHP o|]PH WDU]ร DUDVร QGD QHJDWLI NDoร QPD YH ]RUODPD WDU]ร DUDVร QGD
GD SR]LWLI \|QGH DQODPOร ELU LOLรบNL EXOXQPXรบWXU 'LรทHU ELU LIDGH\OH oDOร รบDQODUร Q
Lรบ DUNDGDรบODUร \OD DUDODUร QGDNL oDWร รบPD Gย ]H\L \ย NVHOGLNoH oDOร รบDQODUร Q EX
oDWร รบPDODUร o|]PHN LoLQ NXOODQGร NODUร SUREOHP o|]PH WDU]ร D]DOร UNHQ NDoร QPD
YH ]RUODPD WDU]ร Qร Q NXOODQร Pร Qร DUWWร UPDNWDGร UODU %X VRQ GHUHFH LOJLQo ELU
VRQXoWXU <XNDUร GD GD EHOLUWLOGLรทL JLEL \DSร ODQ oDOร รบPDGD HQ ID]OD NXOODQร ODQ
WDU]ร Q SUREOHP o|]PH WDU]ร ROPDVร QD NDUรบร Q oDWร รบPDQร Q \RรทXQOXรทXQXQ \D GD
Gย ]H\LQLQ GDKD GD DUWPDVร GXUXPXQGD EX WDU]ร Q NXOODQร Pร D]DOร UNHQ
oDWร รบPDODUร o|]PHGH ]RUODPD YH NDoร QPD WDU]ร Qร Q NXOODQร Pร DUWDFDNWร U
dDWร รบPDODUร Q o|]ย Pย QGH oDWร รบPDQร Q WDUDIODUร YH |UJย Wย Q VDรทOร รทร Doร Vร QGDQ
GDKD \DUDUOร YH VRUXQ o|]ย Fย NDEXO HGLOHQ \DNODรบร P \HULQH oDWร รบPD\ร
รงรถzmekten ziyade sorunODUร Q o|]ย Pย Qย GDKD VRQUD\D HUWHOH\HQ NDoร QPD YH
VDGHFH ELU WDUDIร Q LVWHGLรทL o|]ย P \ROX RODUDN J|Uย OHQ ]RUODPD WDU]ร LNDPH
HGLOPLรบ RODFDNWร U โ ข
.LรบLVHO IDUNOร Oร NODUGDQ YH \|QHWLPGHQ ND\QDNODQDQ oDWร รบPDODU LOH
SUREOHP o|]PH WDU]ร DUDVร QGD QHJDWLI \|QGH LOLรบNL LรบLQ \DSร OPD รบHNOLQGHQ
NLรบLVHO IDUNOร Oร NODUGDQ YH \|QHWLPGHQ ND\QDNODQDQ oDWร รบPDODU LOH NDoร QPD WDU]ร
DUDVร QGD SR]LWLI \|QGH LOLรบNL YH VRQ RODUDN LรบLQ \DSร Oร รบร QGDQ YH NLรบLVHO
IDUNOร Oร NODUGDQ ND\QDNODQDQ oDWร รบPDODU LOH ]RUODPD WDU]ร DUDVร QGD GD SR]LWLI
\|QGH ELU LOLรบNL EXOXQPXรบWXU 'LรทHU ELU LIDGH\OH oDOร รบDQODUร Q Lรบ DUNDGDรบODUร \OD
\DรบDGร รทร NLรบLVHO IDUNOร Oร NODUGDQ ND\QDNODQDQ oDWร รบPDODU DUWWร NoD oDOร รบDQODUร Q
EX oDWร รบPDODUร o|]PHN LoLQ SUREOHP o|]PH WDU]ร Qร GDKD D] NXOODQPDNWD EXQD
NDUรบร Q NDoร QPD YH ]RUODPD WDU]ODUร Qร GDKD ID]OD NXOODQPDNWDGร UODU $\Qร
รบHNLOGH oDOร รบDQODUร Q Lรบ DUNDGDรบODUร \OD \DรบDGร รทร \|QHWLPGHQ ND\QDNODQDQ
oDWร รบPDODU DUWWร NoD oDOร รบDQODUร Q EX oDWร รบPDODUร o|]PHN LoLQ SUREOHP o|]PH
WDU]ร Qร GDKD D] NXOODQPDNWD EXQD NDUรบร Q NDoร QPD WDU]ร Qร GDKD ID]OD
NXOODQPDNWDGร UODU $\Uร FD LรบLQ \DSร OPD รบHNOLQGHQ ND\QDNODQDQ oDWร รบPDODU
DUWWร NoD oDOร รบDQODU NDoร QPD YH ]RUODPD WDU]ร Qร GDKD ID]OD NXOODQPDNWDGร UODU %X
DUDรบWร UPDQร Q
DPDFร
GRรทUXOWXVXQGD
oHรบLWOL
GHPRJUDILN
GHรทLรบNHQOHULQ Gย ]H\OHUL DUDVร QGD NDUรบร ODรบWร UPDODU GD \DSร OPร รบWร U %X
NDUรบร ODรบWร UPDODUGD PHGHQL GXUXP YH FLQVL\HW GHรทLรบNHQOHUL LoLQ W WHVWL GLรทHU
GHรทLรบNHQOHU LoLQ 7HN <|QOย 9DU\DQV $QDOL]L $129$ NXOODQร OPร รบWร U %X
DQDOL]OHU VRQXFXQGD RUWD\D oร NDQ EXOJXODUร Pร ]ร DOW |OoHNOHU ER\XWXQGD
LQFHOH\HFHN ROXUVDN โ ข
รธรบLQ \DSร OPD รบHNOLQGHQ ND\QDNODQDQ oDWร รบPDODUGD \Dรบ YH XQYDQ
GHรทLรบNHQOHUL LoLQ DQODPOร IDUNOร Oร NODU EXOXQPXรบWXU
%X QHGHQGHQ ND\QDNODQDQ oDWร รบPDODUร Q HQ oRN \Dรบ JUXEXQGD
\DรบDQGร รทร \DรบODUร DUDVร QGDNL RUWD \Dรบ G|QHPL GL\HELOHFHรทLPL]
G|QHPGH oDWร รบPDODUร Q GDKD \RรทXQ ROGXรทX VDSWDQPร รบWร U \Dรบ JUXEXQGD
LVH oDWร รบPDODU GDKD D] \DรบDQPDNWDGร U
$\Uร FD XQYDQODUD J|UH LQFHOHQGLรทLQGH LรบLQ \DSร OPD รบHNOLQGHQ
ND\QDNODQDQ oDWร รบPD\ร Pย Gย U \DUGร PFร ODUร YH X]PDQODU GLรทHU XQYDQODUD J|UH
GDKD \RรทXQ \DรบDPDNWDGร UODU %X NRQXGD HQ D] oDWร รบPD\ร LVH Pย Gย UOHU YH
X]PDQ \DUGร PFร ODUร \DรบDPDNWDGร U โ ข
.LรบLVHO IDUNOร Oร NODUGDQ ND\QDNODQDQ oDWร รบPDODUGD \Dรบ KL]PHW
Vย UHVL YH XQYDQ GHรทLรบNHQOHUL LoLQ DQODPOร IDUNOร Oร NODU EXOXQPXรบWXU %X
QHGHQGHQ
ND\QDNODQDQ
oDWร รบPDODUGD
LรบLQ
\DSร Oร รบร QGDQ
ND\QDNODQDQ oDWร รบPDODUGD ROGXรทX JLEL HQ oRN \Dรบ JUXEXQGD HQ D] LVH
\Dรบ JUXEXQGD \DรบDQPDNWDGร U
+L]PHW Vย UHOHULQH J|UH LQFHOHQGLรทLQGH KL]PHW Vย UHVL \ร O DUDVร
RODQODUร Q \ร O YH \ร O KL]PHWL RODQODUD J|UH GDKD D] oDWร รบPD
\DรบDGร NODUร KL]PHW Vย UHVL \ย NVHOGLNoH oDWร รบPDODUร Q GDKD \RรทXQ RODUDN
\DรบDQGร รทร \ร OGDQ ID]OD KL]PHWL RODQODUGD LVH oDWร รบPDODUร Q D]DOGร รทร gรถrรผlmektedir. 8QYDQODUD J|UH LQFHOHQGLรทLQGH NLรบLVHO QHGHQOHUGHQ ND\QDNODQDQ
oDWร รบPDODUร PHPXU รบHI \DUGร PFร ODUร X]PDQ YH Nร Vร P DPLUOHUL GDKD Vร N
\DรบDPDNWDGร UODU (Q D] \DรบD\DQODU LVH X]PDQ \DUGร PFร ODUร YH Pย Gย UOHUGLU โ ข
<|QHWLPGHQ ND\QDNODQDQ oDWร รบPDODUGD \Dรบ KL]PHW Vย UHVL YH
XQYDQ GHรทLรบNHQOHUL LoLQ DQODPOร IDUNOร Oร NODU EXOXQPXรบWXU
Burada da รถnceki iNL QHGHQGH ROGXรทX JLEL oDWร รบPDODUร Q HQ oRN
\Dรบ JUXEXQGD \DรบDQGร รทร \DรบODUร DUDVร QGDNL RUWD \Dรบ G|QHPL
GL\HELOHFHรทLPL] G|QHPGH oDWร รบPDODUร Q GDKD \RรทXQ \Dรบ JUXEXQGD LVH
oDWร รบPDODU GDKD D] \DรบDQGร รทร VDSWDQPร รบWร U
%X QHGHQGHQ GROD\ร HQ ID]OD oDWร รบPD\ร \ร O KL]PHWL RODQODU
\DรบDPDNWDGร U (Q D] oDWร รบPD LVH KL]PHW Vย UHVL \ร O DUDVร RODQODU
\DรบDPDNWD ROXS KL]PHW Vย UHVL \ย NVHOGLNoH oDWร รบPDODUร Q GDKD \RรทXQ RODUDN
\DรบDQGร รทร \ร OGDQ ID]OD KL]PHWL RODQODUGD LVH oDWร รบPDODUร Q D]DOGร รทร gรถrรผlPHNWHGLU <|QHWLPGHQ ND\QDNODQDQ oDWร รบPDODUร PHPXU รบHI \DUGร PFร Vร YH
รบHIOHU GDKD Vร N \DรบDPDNWDGร UODU รธรบLQ \DSร OPD รบHNOLQGHQ YH NLรบLVHO
IDUNOร Oร NODUGDQ ND\QDNODQDQ oDWร รบPDODUGD ROGXรทX JLEL Pย Gย UOHU EX QHGHQGHQ
ND\QDNODQDQ oDWร รบPDODUร GD HQ D] \DรบD\DQ XQYDQ JUXEXGXU
dDWร รบPDODUร Q QHGHQOHULQH LOLรบNLQ EXOJXODUร JHQHO RODUDN \RUXPOD\DFDN
ROXUVDN \Dรบ GHรทLรบNHQL EDNร Pร QGDQ QHGHQLQGH EHQ]HU |]HOOLNOHU J|VWHUGLรทL
J|Uย OPHNWHGLU รธรบLQ \DSร Oร รบร QGDQ NLรบLVHO IDUNOร Oร NODUGDQ YH \|QHWLPGHQ
ND\QDNODQDQ oDWร รบPDODUร Q \Dรบ DUWWร NoD GDKD \RรทXQODรบWร รทร DQFDN \Dรบร QGDQ
VRQUD D]DOPD\D EDรบODGร รทร J|Uย OPHNWHGLU dDWร รบPDODU \DรบODUร
DUDVร QGDNL RUWD \Dรบ G|QHPL GL\HELOHFHรทLPL] G|QHPGH LVH HQ \RรทXQ
\DรบDQPDNWDGร U
+L]PHW Vย UHOHUL EDNร Pร QGDQ GD \Dรบ GHรทLรบNHQLQH EHQ]HU ELU GXUXP
V|] NRQXVXGXU +L]PHW Vย UHVL \ย NVHOGLNoH oDWร รบPDODUร Q GDKD \RรทXQ RODUDN
\DรบDQGร รทร KL]PHW Vย UHVL \ร O DUDVร RODQ oDOร รบDQODUGD oDWร รบPDODUร Q GDKD
\RรทXQ \DรบDQGร รทร \ร OGDQ ID]OD KL]PHWL RODQODUGD LVH oDWร รบPDODUร Q D]DOGร รทร
gรถrรผlmektedir.
รนย SKHVL] \Dรบ YH KL]PHW Vย UHVL EDNร Pร QGDQ EX RUWD G|QHP oDOร รบPD
\DรบDPร QGD oDOร รบDQODUร Q LรบH EDรทOร Oร รทร Qร Q YH YHULPOLOLNOHULQLQ HQ ย VW QRNWD\D
XODรบWร รทร G|QHP RODUDN NDEXO HGLOLU dDOร รบDQODUร Q EHNOHQWLOHUL GH HQ ย VW
QRNWDGDGร U .D\QDNODUร Q Vร Qร UOร YH EHNOHQWLOHULQ \ย NVHN ROPDVร oDOร รบDQODUร
UHNDEHW LoLQH VRNPXรบ RODELOLU %X QHGHQOHUOH EX G|QHPGH oDWร รบPDODU GDKD
\RรทXQ \DรบDQร \RU RODELOLU dDWร รบPDODUร Q \RรทXQ ROPDVร ELUH\VHO \DUDWร Fร Oร N
GROD\ร Vร \OD |UJย WVHO HWNLOLOLรทH ROXPOX HWNLVL GH ROX\RU RODELOLU
dDWร รบPDODUร Q EX ย o QHGHQLQH LOLรบNLQ EXOJXODUGD IDUNOร XQYDQODU J|]H
oDUSPDNWDGร U รธรบLQ \DSร OPD รบHNOLQGHQ ND\QDNODQDQ oDWร รบPDODUGD Pย Gย U
\DUGร PFร ODUร YH X]PDQODU NLรบLVHO IDUNOร Oร NODUGDQ ND\QDNODQDQ oDWร รบPDODUGD
PHPXU รบHI \DUGร PFร ODUร X]PDQ YH Nร Vร P DPLUOHUL \|QHWLPGHQ ND\QDNODQDQ
oDWร รบPDODU GD LVH PHPXU รบHI \DUGร PFร Vร YH รบHIOHULQ GDKD \RรทXQ oDWร รบPD
\DรบDGร NODUร J|Uย OPHNWHGLU
<|QHWLPGHQ ND\QDNODQDQ oDWร รบPDODUGD GLNNDW oHNHQ ELU KXVXV JHQHO
LGDUH KL]PHWOHUL Vร Qร Iร Qร Q DOW NDGHPHVLQLQ GDKD oRN oDWร รบPD \DรบDPDVร Gร U
'LรทHU ELU LIDGH\OH JHQHO LGDUH KL]PHWOHUL Vร Qร Iร Qร Q DOW NDGHPHVL \|QHWLPLQ
WXWXPXQGDQ UDKDWVร ] YH EX GXUXP oDOร รบPD RUWDPร QGD Lรบ DUNDGDรบODUร \OD
LOLรบNLOHUH \DQVร PDNWD YH oDWร รบPDODUD QHGHQ RODELOPHNWHGLU %X ย o QHGHQGHQ
GROD\ร DNUDQODUร \OD HQ D] oDWร รบPD \DรบD\DQODU LVH 0ย Gย UOHUGLU %X GXUXPD
EHONL \|QHWLFL |]HOOLNOHULQLQ JHUHรทL YH DNUDQODUร \OD GDKD D] LOLรบNL LoLQGH ROPDODUร
URO R\QDPร รบ RODELOLU
dDOร รบDQODUร Q EX oDWร รบPD Vย UHFLQGH oDWร รบPDODUร o|]ย POHPHN LoLQ
NXOODQGร NODUร oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ODUร Qร LQFHOH\HFHN ROXUVDN โ ข
Problem รงรถ]PH WDU]ร oDOร รบDQ SHUVRQHOLQ VDGHFH XQYDQร QD J|UH
DQODPOร ELU IDUNOร Oร N J|VWHUPHNWHGLU %XQD J|UH SUREOHP o|]PH WDU]ร Qร HQ
ID]OD NXOODQDQODU \|QHWLFL SR]LV\RQXQGD RODQ Pย Gย U YH Pย Gย U \DUGร PFร ODUร Gร U
%X XQYDQODUร X]PDQODU L]OHPHNWHGLU %XUDGD \|QHWLFLOHULQ NDUรบร WDUDIOD LรบELUOLรทL
\DSDUDN JHUoHN SUREOHPL SUREOHPLQ ND\QDรทร Qร YH IDUNOร Oร NODUร \DSร Fร ELU
ELoLPGH GHรทHUOHQGLUHUHN oDWร รบPDODUร Q o|]ย Pย QGH HQ DU]X HGLOLU \|QWHPL
NXOODQGร NODUร J|Uย OPHNWHGLU โ ข
8]ODรบPD WDU]ร LoLQ oDOร รบDQ SHUVRQHOLQ \Dรบร KL]PHW Vย UHVL YH
XQYDQร QD J|UH DQODPOร IDUNOร Oร NODU EXOXQPXรบWXU
<DรบDQDQ oDWร รบPDODUGD X]ODรบPD WDU]ร Qร Q \Dรบ JUXEXQGD GDKD
Vร N NXOODQร OGร รทร \Dรบ JUXEXQGD LVH HQ D] NXOODQร OGร รทร \Dรบ LOHUOHGLNoH EX
WDU]ร Q NXOODQร Pร Qร Q D]DOGร รทร J|Uย OPHNWHGLU
Hizmet sรผresine J|UH DQODPOร ELU IDUNOร Oร N J|VWHUHQ X]ODรบPD WDU]ร Qร Q
NXOODQร Pร KL]PHW Vย UHVL\OH WHUV RUDQWร Oร Gร U 'LรทHU ELU GH\LรบOH KL]PHW Vย UHVL
DUWWร NoD oDWร รบPDODUร Q o|]ย Pย QGH X]ODรบPD WDU]ร Qร Q NXOODQร Pร D]DOPDNWDGร U
8]ODรบPD WDU]ร SHUVRQHOLQ LรบH LON EDรบODGร รทร \ร OODUGD GDKD Vร N NXOODQร OPDNWDGร U
8QYDQODUD J|UH GHรทHUOHQGLUHFHN ROXUVDN X]ODรบPD WDU]ร Qร GDKD
\RรทXQ NXOODQDQODU LVH X]PDQ \DUGร PFร ODUร Gร U %X XQYDQร PHPXUODU YH รบHI
\DUGร PFร ODUร L]OHPHNWHGLU โ ข
8\PD WDU]ร oDOร รบDQ SHUVRQHOLQ VDGHFH FLQVL\HWLQH J|UH DQODPOร ELU
IDUNOร Oร N J|VWHUPHNWHGLU &LQVL\HWOHU DUDVร NDUรบร ODรบWร UPDODUGD HUNHNOHULQ
NDGร QODUD J|UH X\PD WDU]ร Qร GDKD ID]OD NXOODQGร NODUร VDSWDQPร รบWร U โ ข
.Doร QPD WDU]ร oDOร รบDQ SHUVRQHOLQ VDGHFH XQYDQร QD J|UH DQODPOร
ELU IDUNOร Oร N J|VWHUPHNWHGLU .Doร QPD WDU]ร Qร PHPXU YH รบHI \DUGร PFร ODUร GDKD
Vร N NXOODQPDNWDGร U 3UREOHP o|]PH WDU]ร Qร HQ ID]OD NXOODQDQ Pย Gย U YH Pย Gย U
\DUGร PFร ODUร NDoร QPD WDU]ร Qร LVH HQ D] NXOODQDQ LNL XQYDQ JUXEXGXU โ ข
=RUODPD WDU]ร LoLQ oDOร รบDQ SHUVRQHOLQ FLQVL\HWLQH XQYDQร QD YH
HรทLWLP GXUXPXQD J|UH DQODPOร IDUNOร Oร NODU EXOXQPXรบWXU
&LQVL\HWOHU DUDVร NDUรบร ODรบWร UPDODUGD HUNHNOHULQ NDGร QODUD J|UH
]RUODPD WDU]ร Qร GDKD ID]OD NXOODQGร NODUร VDSWDQPร รบWร U
8QYDQODUD J|UH EDNWร รทร Pร ]GD Pย Gย U \DUGร PFร ODUร YH X]PDQODU
]RUODPD WDU]ร Qร GDKD Vร N NXOODQPDNWDGร UODU %X WDU]ร HQ D] NXOODQDQODU LVH
PHPXUODU รบHIOHU YH X]PDQ \DUGร PFร ODUร Gร U
=RUODPD WDU]ร LoLQ \DSร ODQ JUXSODU DUDVร NDUรบร ODรบWร UPDODUGD ย QLYHUVLWH
PH]XQODUร Qร Q OLVH YH \ย NVHN OLVDQV GRNWRUD |รทUHQLPL J|UPย รบ RODQODUD J|UH
]RUODPD WDU]ร Qร GDKD Vร N NXOODQGร NODUร VDSWDQPร รบWร U /LVH PH]XQODUร LVH GLรทHU
JUXSODUD J|UH EX WDU]ร HQ D] NXOODQPDNWDGร UODU
dDWร รบPDQร Q QHGHQOHUL YH EX oDWร รบPD Vย UHVLQGH EX oDWร รบPDODUร
o|]ย POHPHN LoLQ NXOODQGร NODUร oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ODUร EDNร Pร QGDQ HYOL YH
EHNDU oDOร รบDQODU DUDVร QGD DQODPOร ELU IDUNOร Oร N ROXS ROPDGร รทร Qร EHOLUOHPHN
DPDFร \OD \DSร ODQ W WHVWL VRQXoODUร QD J|UH HYOL YH EHNDUODU DUDVร QGD DQODPOร ELU
IDUNOร Oร N RUWD\D oร NPDPร รบWร U 'LรทHU ELU GH\LรบOH oDOร รบDQODUร Q PHGHQL GXUXPODUร QD
J|UH oDWร รบPDODUร Q QHGHQOHUL YH oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ODUร IDUNOร Oร N gรถstermemektedir. $\Qร รบHNLOGH SHUVRQHOLQ J|UHY \DSWร รทร ELULPOHU LoLQ \DSร ODQ
NDUรบร ODรบWร UPDODUGD GD DQODPOร ELU LOLรบNL EXOXQDPDPร รบWร U 'LรทHU ELU DQODWร POD
oDWร รบPDQร Q QHGHQOHUL YH oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ODUร EDNร Pร QGDQ oDOร รบร ODQ
ELULPOHU DUDVร QGD DQODPOร ELU IDUNOร Oร N RUWD\D oร NPDPDNWDGร U
%X oDOร รบPD\D LOLรบNLQ EXOJXODU ร รบร รทร QGD JHOLรบWLULOHQ |QHULOHU DรบDรทร GD
VXQXOPXรบWXU โ ข
%X DUDรบWร UPDGD %DQNDGD \DรบDQDQ oDWร รบPDODUGD SUREOHP o|]PH
YH X]ODรบPD WDU]ร Qร Q GDKD \RรทXQ NXOODQร OGร รทร |]HOOLNOH \|QHWLFL NDGHPHVLQGHNL
0ย Gย U YH 0ย Gย U <DUGร PFร ODUร Qร Q NHQGL DNUDQODUร \OD \DรบDGร NODUร oDWร รบPDODUGD
SUREOHP o|]PH WDU]ร Qร GDKD \RรทXQ NXOODQGร NODUร J|Uย OPย รบWย U %X WDU]ODUร Q
ELUH\ YH |UJย W Doร Vร QGDQ GLรทHUOHULQH J|UH GDKD VDรทOร NOร ROGXNODUร V|\OHQHELOLU
'ROD\ร Vร \OD %DQNDGD \DรบDQDQ oDWร รบPDODUร Q GDKD HWNLOL ELU รบHNLOGH
o|]ย POHQPHVLQL VDรทODPDN DPDFร \OD oDOร รบDQODUD oDWร รบPD \|QHWLP WDU]ODUร
KDNNร QGD ELOJL YHULOPHOL YH RQODUร Q SUREOHP o|]PH YH X]ODรบPD WDU]ODUร Qร GDKD
Vร N NXOODQPDODUร WHรบYLN HGLOPHOLGLU โ ข
<|QHWLFLOHUH Gย รบHQ WHPHO J|UHY |UJย WWH RUWD\D oร NDQ KHU Wย UOย
oDWร รบPD\ร EDVWร UPDN GHรทLO IDNDW EX oDWร รบPDODUร UDV\RQHO ELU ELoLPGH
\|QHWPHN VXUHWL\OH ]DUDUOร \DQODUร Qร PLQLPL]H HWPHN YH |UJย W LoLQ \DUDUOร
J|Uย OHQ \DQODUร Qร PDNVLPL]H HWPH\H oDOร รบPDN ROPDOร Gร U %|\OH ELU \|QHWLP
DQOD\ÕúÕ |UJ W Q HWNLOLOL÷LQL \DUDWÕFÕOÕ÷ÕQÕ YH \HQLOLNoL oDEDODUÕQÕ KDUHNHWH
JHoLUPHN DGÕQD oDWÕúPDQÕQ \RNOX÷X KDOLQGH |UJ WVHO oDWÕúPDQÕQ RUWD\D
oÕNPDVÕQÕ |]HQGLUPH\L ELOH LoHUHELOLU %XQX \DSDUNHQ GH \|QHWLFLOHU
+DQJL oDWÕúPDODU ELUH\ YH |UJ W DoÕVÕQGDQ \DUDUOÕ KDQJLOHUL
]DUDUOÕGÕU"
gUJ WOHUGH oDWÕúPDODU QDVÕO GR÷DU"
dDWÕúPD KDQJL GXUXPODUGD YH QDVÕO |]HQGLULOLU"
dDWÕúPD QDVÕO D]DOWÕODELOLU YH\D o|] POHQHELOLU"
dDWÕúPD \|QHWLPL\OH ELUH\VHO \DUDWÕFÕOÕN YH |UJ WVHO HWNLOLOLN QDVÕO
X\DUÕODELOLU"
VRUXODUÕQD DoÕNOÕN JHWLUPHN GXUXPXQGDGÕUODU •
gUJ W \|QHWLPLQLQ EDúDUÕVÕQÕQ oDWÕúPD ROJXVXQXQ |QHPLQLQ
NDYUDQPDVÕQD
YH
oDWÕúPD\Õ
\|QHWPH
WHNQLNOHULQLQ
HWNLQ
ELoLPGH
NXOODQÕOPDVÕQD ED÷OÕ ROGX÷X ILNUL XQXWXOPDPDOÕGÕU %X NRQXGD \|QHWLFLOHULQ
bilinçlenmeVL YH KDQJL GXUXPODUÕQ KDQJL oDWÕúPD \|QHWLP VWUDWHMLVLQH X\JXQ
ROGX÷X NRQXODUÕQGD H÷LWLP VHPLQHUOHUL G ]HQOHQHELOLU •
%X DUDúWÕUPDGD VDGHFH oDOÕúPD DUNDGDúODUÕ DUDVÕQGD \DúDQDQ
oDWÕúPDODU \DWD\ oDWÕúPD ]HULQGH GXUXOPXúWXU øOHULGH \DSÕODFDN
oDOÕúPDODUGD EX NRQXGD IDUNOÕ |OoHNOHU IDUNOÕ WHNQLNOHU P ODNDW \ ]\ ]H
J|U úPH YE GHQHQHELOLU $\UÕFD DVWODU YH VWOHU DUDVÕQGD \DúDQDQ
oDWÕúPDODUÕQ GLNH\ oDWÕúPD QHGHQOHUL YH WDUDIODUÕQ EX oDWÕúPD V UHFLQGH
WHUFLK HWWLNOHUL oDWÕúPD \|QHWLP WDU]ODUÕQÕ VDSWDPDN DPDFÕ\OD |OoHNOHU
JHOLúWLULOHELOLU YH EXQODUÕQ SVLNRPHWULN |]HOOLNOHUL VÕQDQDELOLU *HOLúWLULOHFHN
|OoHNOHU EHOOL DUDOÕNODUOD oDOÕúDQODUD X\JXODQDUDN oDWÕúPDODUÕQ VH\UL L]OHQHELOLU •
%XQGDQ VRQUD \DSÕODFDN oDOÕúPDODUGD \DúDQDQ oDWÕúPDODUÕQ
WDUDIODUÕQ PRUDOLQL LúH \|QHOLN oDEDODUÕQÕ YH SHUIRUPDQVODUÕQÕ QDVÕO HWNLOHGL÷L
NRQXVXQGD EX WH]H NDWNÕ \DSÕODELOLU
ùXQX XQXWPDPDN JHUHNLU NL H÷HU oDOÕúDQODU \|QHWLFLOHULQ NHQGLOHULQL
DQODPDGÕNODUÕ G ú QFH YH ILNLUOHULQH GH÷HU YHUPHGLNOHUL LVWHNOHULQL \HULQH
JHWLUPHGLNOHUL NHQGLOHULQL |QHPVHPHGLNOHUL KXVXVODUร QGD UDKDWVร ] LVHOHU YH
\|QHWLP GH oDOร รบDQODUร Q YHULPOL oDOร รบPDGร รทร QGDQ LรบOHUL DNVDWWร รทร QGDQ YH
RQODUร Q EHFHULNVL]OLNOHULQGHQ GHUW \DQร \RUVD oDOร รบDQODU ELUELUOHULQH NDUรบร
Jย OHU\ย ] J|VWHUPL\RU YH LรบH PXWVX] ELU รบHNLOGH JHOL\RUODUVD oDOร รบPD
RUWDPร QGD NLรบLOHU DUDVร QGD JUXSODรบPDODU DรบLNDUVD R Lรบ RUWDPร QGD oDWร รบPDODUร Q
\RรทXQ ROGXรทX YH oDWร รบPD o|]ย P VWUDWHMLOHULQ IDUNร QGD ROXQPDGร รทร \D GD L\L
NXOODQร OPDGร รทร Doร NWร U
.$<1$.d$ $,.(1 /HZLV 5 5DWLQJ 6FDOHV DQG &KHFNOLVWV (YDOXDWLQJ %HKDYLRXU 3HUVRQDOLW\ DQG $WWLWXGHV 1HZ <RUN -RKQ :LOH\ 6RQV ,QF
$/3 6HYD ³øúOHWPH gUJ WOHULQGH dDWÕúPD YH <|QHWLPL´ $QNDUD $QNDUD hQLYHUVLWHVL 6RV\DO %LOLPOHU (QVWLW V <D\ÕQODQPDPÕú
Yüksek Lisans Tezi). $1$67$6, $QQH 3V\FKRORJLFDO 7HVWLQJ 6L[WK (GLWLRQ 1HZ <RUN 0DFPLOODQ 3XEOLVKHUV
$<',1 0XVWDID gUJ WOHUGH dDWÕúPD $QNDUD BARON, R.A., “Personality and Organizational Conflict: Type A Behavior
3DWWHUQ DQG 6HOI monitoring”. 2UJDQL]DWLRQDO %HKDYLRU DQG +XPDQ 'HFLVLRQ 3UHRFHVVHV S
%$ù$5$1 øEUDKLP (WKHP <|QHWLPGH øQVDQ øOLúNLOHUL <|QHWVHO 'DYUDQÕú $QNDUD
%/$.( 5 5 0RXWRQ - 6 7KH 0DQDJHULDO *ULG +RXVWRQ 7; *XOI %h<h.g=7h5. ùHQHU 6RV\DO %LOLPOHU øoLQ 9HUL $QDOL] (O .LWDEÕ 3HJHP <D\ÕQFÕOÕN EDVNÕ
&$1 +DOLO Organizasyon ve Yönetim 6L\DVDO .LWDEHYL %DVNÕ &$1/, (EUX ³gUJ WOHUGH .LúLOHUDUDVÕ dDWÕúPDODU´ øVWDQEXO øVWDQEXO hQLYHUVLWHVL 6RV\DO %LOLPOHU (QVWLW V <D\ÕQODQPDPÕú
Yüksek Lisans Tezi).
(5'2Ăś$1 øOKDQ øúOHWPH <|QHWLPLQGH gUJ WVHO 'DYUDQĂ&#x2022;Ăş øVWDQEXO (5(1 (URO Âł<|QHWLP 3VLNRORMLVL´ %DVNĂ&#x2022; øVWDQEXO (5*ø1 &DQDQ Âł7 UNL\HÂśGH <|QHWLP /LGHUOLN YH øQVDQ .D\QDNODUĂ&#x2022; 8\JXODPDODUĂ&#x2022;´
TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;deki
Ă&#x2013;rgĂźtlerde
d|] POHQPHVLQH øOLĂşNLQ dDOĂ&#x2022;ĂşPDODU, Ankara: TĂźrk
'HUQHáL <D\Ă&#x2022;QODUĂ&#x2022; 1R V
Ă&#x2021;DWĂ&#x2022;ĂşPDODUĂ&#x2022;Q Psikologlar
ERTĂ&#x153;RK, MĂźmin. øúOHWPHOHUGH <|QHWLP YH 2UJDQL]DV\RQ EDVNĂ&#x2022; %HWD <D\Ă&#x2022;QODUĂ&#x2022; øVWDQEXO
)ø//(< $ODQ & ,QWHUSHUVRQDO &RQIOLFW 5HVROXWLRQ 6FRWW )RUHVPDQ DQG &RPSDQ\ ,OOLQRLV
)5ø('0$1 5D\PRQG $ YH GLáHUOHUL Âł:KDW *RHV $URXQG &RPHV $URXQG The Impact Of Personal Conflict Style On Work Conflict And Stressâ&#x20AC;?,
7KH ,QWHUQDWLRQDO -RXUQDO RI &RQIOLFW 0DQDJHPHQW 9RO
1R SS
*22':ø1 -HQQ\ Âł5HVROYLQJ $XGLWRU &OLHQW &RQIOLFWV &RQFHUQLQJ )LQDQFLDO 6WDWHPHQW Issuesâ&#x20AC;?
KWWS DFFRXQWLQJ UXWJHUV HGX UDZ DDD DXGLW PLG\HDU PLG\HDU SDSH UV JRRGZLQ PLG\HDU SGI
+$// - Conflict Management Survey: A Survey Of Oneâ&#x20AC;&#x2122;s Characteristic
5HDFWLRQ WR DQG +DQGOLQJ &RQIOLFW %HWZHHQ +LPVHOI DQG 2WKHUV
&DQRH 7; 7HOHRPHWULFV ,QWHUQDWLRQDO
-$0(621 -HVVLFa K., â&#x20AC;&#x153;Toward a Comprohensive Model for the Assessment
DQG 0DQDJHPHQW RI ,QWUDRUJDQL]DWLRQDO &RQIOLFW 'HYHORSLQJ WKH
Frameworkâ&#x20AC;?, 7KH ,QWHUQDWLRQDO -RXUQDO RI &RQIOLFW 0DQDJHPHQW 9RO ; 1R SS
.$/.$1 ĂšHYNHW Âł2UJDQL]DV\RQODUGD .LĂşLOHUDUDVĂ&#x2022; dDWĂ&#x2022;ĂşPDODUĂ&#x2022;Q d|] P ĂšHNLOOHUL 3LORW %LU $UDĂşWĂ&#x2022;UPD´ øVWDQEXO øVWDQEXO hQLYHUVLWHVL <D\Ă&#x2022;QODQPDPĂ&#x2022;Ăş < NVHN /LVDQV 7H]L
.$5ø3 (PLQ dDWĂ&#x2022;ĂşPD <|QHWLPL 3HJHP \D\Ă&#x2022;QFĂ&#x2022;OĂ&#x2022;N $QNDUD KOĂ&#x2021;EL,
Tamer.
øúOHWPH
<|QHWLFLOLáL
<|QHWLP
YH
2UJDQL]DV\RQ
2UJDQL]DV\RQODUGD 'DYUDQĂ&#x2022;Ăş .ODVLN 0RGHUQ dDáGDĂş <DNODĂşĂ&#x2022;PODU
øVWDQEXO
KOZAN, Kamil M. ve Canan Ergin. â&#x20AC;&#x153;The Influence of Intra &XOWXUDO 9DOXH Differences on Conflict Management Practicesâ&#x20AC;?, 7KH ,QWHUQDWLRQDO -RXUQDO RI &RQIOLFW 0DQDJHPHQW 9RO ; 1R SS
.2=$1 .DPLO 0 YH 6HOLP 6 øOWHU Âł7KLUG 3DUW\ 5ROHV 3OD\HG E\ 7XUNLVK Managers in Subordinatesâ&#x20AC;&#x2122; Conflictsâ&#x20AC;?, Journal of Ornazitional
%HKDYLRU 9RO ;9 1R SS
.ø/0$11 5 + YH 7KRPas, K. W., â&#x20AC;&#x153;Developing a Forced &KRLFH 0HDVXUH RI &RQIOLFW +DQGOLQJ %HKDYLRU 7KH 02'( øQVWUXPHQW´ (GXFDWLRQDO
DQG 3V\FKRORJLFDO 0HDVXUHPHQW S
/87+$16 ) 2UJDQL]DWLRQDO %HKDYLRXU 6HYHQWK HGLWLRQ 86$ 0F*UDZ +LOO
0&.(11$ (XJHQH %XVLQHVV 3V\FKRORJ\ DQG 2UJDQLVDWLRQDO %HKDYLRXU 3V\FKRORJ\ 3UHVV
MOORE, Christoper W., â&#x20AC;&#x153;The Mediation Process: Practical Strategies For Resolving Conflictâ&#x20AC;?, Jossey %DVV ,QF 6DQ )UDQFLVFR &$ PUTNAM, L.L. ve Wilson, C.E. â&#x20AC;&#x153;CommunicatLYH 6WUDJLHV LQ 2UJDQL]DWLRQDO Conflicts: Reliability and Validity of a Measurement Scaleâ&#x20AC;? In
0 %XUJRRQ (G &RPPXQLFDWLRQ \HDUERRN %HYHUO\ +LOOV &$ 6DJH
9RO SS
5$+ø0 0 $I]DOXU ve Magner, N. R. â&#x20AC;&#x153;Confirmatory Factor Analysis of the
6W\OHV RI +DQGOLQJ øQWHUSHUVRQDO &RQIOLFW )LUVW 2UGHU )DFWRU 0RGHO
DQG LWV øQYDULDQFH $FURVV *URXSV´ -RXUQDO RI $SSOLHG 3V\FKRORJ\ 9RO S
5$+ø0 0 $I]DOXU 5DKLP 2UJDQL]DWLRQDO &RQIOLFW øQYHQWRULHV 3URIHVVLRQDO 0DQXDO 3DOR $OWR &$ &RQVXOWLQJ 3V\FKRORJLVWV 3UHVV
5$+ø0 0 $I]DOXU $ 6WUDWHJ\ IRU 0DQDJLQJ &RQIOLFW LQ &RPSOH[ 2UJDQL]DWLRQV +XPDQ 5HODWLRQV 9
62/08Ăš 7DUĂ&#x2022;N ÂłgUJ WOHUGH .LĂşLOHUDUDVĂ&#x2022; *UXSODUDUDVĂ&#x2022; dDWĂ&#x2022;ĂşPDODU YH dDWĂ&#x2022;ĂşPD YĂśnetimiâ&#x20AC;?, TĂźrk Psikoloji BĂźlteni 6D\Ă&#x2022; 0DUW V Úø0Ăš(. 0 ĂšHULI YĂśnetim ve Organizasyon %DVNĂ&#x2022; .RQ\D 7$Ăš7$1 6HoLO <|QHWLP 2UJDQL]DV\RQ YH øQVDQ .D\QDNODUĂ&#x2022; <|QHWLPL â&#x20AC;&#x153;dDWĂ&#x2022;ĂşPD
YH
dDWĂ&#x2022;ĂşPD
<|QHWLPiâ&#x20AC;?,
KWWS ZZZ LQVDQND\QDNODUL JRNFHDGD FRP FDWLVPD KWPO 7ø16/(< &DWKHULQH ´0RGHOV RI &RQIOLFW 5HVROXWLRQ LQ -DSDQHGH *HUPDQ
and American Culturesâ&#x20AC;?, -RXUQDO RI $SOLHG 3V\FKRORJ\ 9RO /;;;,,, 1R SS
TJOSVOLD, Dean. â&#x20AC;&#x153;Interdependence Approach to Conflict Management in Organizationsâ&#x20AC;?, Managing Conflict: An Interdisciplinary Approach, (EditĂśr: M.Afzalur Rahim) Praeger Publishers, New York, 1989. 78Ăś/8 $\KDQ ÂłgUJ WVHO dDWĂ&#x2022;ĂşPD YH <|QHWLPL´ øVWDQEXO 0DUPDUD hQLYHUVLWHVL <D\Ă&#x2022;QODQPDPĂ&#x2022;Ăş < NVHN /LVDQV 7H]L
78/81$< 1LKDO ³gUJ W LoL dDWÕúPDODU YH dDWÕúPD d|] P <|QWHPOHUL LOH øOJLOL %LU $UDúWÕUPD´ øVWDQEXO øVWDQEXO hQLYHUVLWHVL
<D\ÕQODQPDPÕú 'RNWRUD 7H]L
:(ø :X YH GL÷HUOHUL ³,QGLYLGXDOLVP FROOHFWLYLVP DQG &RQIOLFW 5HVROXWLRQ 6W\OHV $ FURVV FXOWXUDO VWXG\ RI PDQDJHUV LQ 6LQJDSRUH´ ùXEDW
KWWS ZZZ IED QXV HGX VJ IED PVFSKG SGI
(./(5
ย
m o
md l m
e
mn
h
l
kj
ji
h
lj
u
iu
o
d
wq
wq
x
sj
wq
wq
e
xe
c
p
u lq
c
k
c
k v
tu
sj
ql
gr
cg
kq
c
p
mn dm
h
l
kj
ji
c
h
d
fge
c
cd
o
m
m m
l m
m
m l m
dm l m
m
dm
m
d
j
cd
l
w
l
w e
m
m
m
m
l
wd
u
l
m
l
m
h
m
m
h
l
l
m
l
dm
m
l
m
f
S
S
VX
VW
VN U
TP
VX
VW
VN U
TP
P_
_
]J
_ P_
T[
U
J
ZY N
K
ba
`
U
J
ZY N
P ^^
V\ VNX
T[
Q MR
VX
VW
]N
Q M SR
J
TP VN U
OP
MN
I
KL
JH
IG H
ย
l
mn
h
l
kj
ji
d
lj
u
l
pu
ย
ย ย
md
u
ย
ย
uo
mn
h
l
kj
e
lu qe
ng
ย ย
j
d
q
z ji
k
hu yv
j
ย ย
ย
m
dm
v jv
0 { s
c
sj
m
รธ'$5( 0(5.(=รธ1'( 819$1/$5,1 *(1(/ 0h'h5/h./(5( *g5( '$รถ,/,0,
ย ย
o
l
mn
h
l
kj
u
l uq
k
sj
i
ร
ย
o
md
u|
ji
h
f
kj
j
n
m
o
mn
mn
mn
h
l
kj
u
u eu ji
h
f
lj
o
o
kj
kj
ji
cdg
l
cq
k
v
u
lu
dm
ji
hj
j
l}
c
h
cy
kq
c
k
o
o
mn
h
l
kj
ji
sj
e
u
l
o
mn
h
u
uq
fv
cf
c
k
o
dm
l
kj
ji
d
lj
~
s} u
u
u
l
dm
mn
h
l
kj
ji
pj
jv
cf
fv
dm o
mn
h
l
kj
ji
cd
l
c
c
u
nu
e|
ย ย
mn
h
l
kj
u
v
w
hx
ย ย
e ji
d
lj
l
c
c
uy
lj
u
yv
z
v
dm
w
l
w
wd
qe
tf
j
f
ย ย
]J
K
ba
`
(.
o
mn
h
u
o
uq
mn l m
dm
h
l
kj
ji
fv
u
u
o
e
mn
kj
ji
hj
j
l}
c
h
sj
cf
c
k
u v
mn
h
l
kj
ji
cdg
l
cq
k
cy
kq
c
k
u
o
mn md l
h
l
kj
m
u
u eu ji
h
f
lj
o
z
mn md l
h
l
kj
ji
k
m
hu yv
j
o
e u
mn md l
h
l
kj
ji
d
lj
m
u
lu qe
ng
o
lq
c
k
c
k
e
v
tu
sj
ql
gr
cg
kq
c
p
S
S
VX
VW
VN U
TP
VX
VW
VN U
TP
Q
P
T[
]J
U
J
K
ba
`
U
J
_ P_
T[
ZY N
_
_
ZY N
]N
P ^^
V\ VXN
MR
VX
VW
Q
M SR
P
J
TP VN U
O
MN
ย
ย
ย
ย
cd
l
w
ย
m
l
ย ย
ย
ย
ย
m
m
l
w
ย
l
dm
ย ย
m
m
ย
m
m
$5$รน7,50$1,1 8<*8/$1',รถ, *(1(/ 0h'h5/h./(5 9( 819$1/$5,1 %8 *(1(/ 0h'h5/h./(5( *g5( '$รถ,/,0,
ย ย
ย
l
I
KL
JH
IG H
ย
m
dm
m
m
wd
m
h
m
m
l
dm
m
l
ย
o
dm
l
kj
ji
d
lj
~
s} u
cf
fv
l
m
dm
mn
h
l
kj
ji
pj
jv
c
u
nu
e|
m
o
mn
h
l
kj
ji
cd
l
c
v
w
hx
o
ย
mn
h
l
kj
u
c
uy
l
ย
e ji
d
lj
l
c
yv
z
v
dm
]J
K
ba
`
(.
m o
md l m o
u
mn md l
h
l
kj
ji
d
lj
m
u
o
lq
c
k
c
k
e
v
tu
sj
ql
gr
cg
kq
c
p
ย ย
m
ย
ย ย
m
m
ย
m
ย ย
ย ย
ย ย
ย
cd
l
w
ย ย
m
l
ย ย
m
m
l
w
ย
l
dm
ย
ย
ย
l
S
S
S
V
X
X
VX
ย
P
T[
_
_ U
J
ZY N
]N
P ^^
V\ VNX
_
_ U
J
T[
T[
`ย
ย ย
ย T Vย Vย ย T[
P
T[
ZY N
Q MR
ย T V
Mย
T[
VX
ย
Q MR
P
J
ย T
Mย
T[
VX
VW
VN U
TP
VX
VW
VN U
TP
VX
VW
VN U
TP
O
MN
ย
m
dm
m
m
wd
m
h
m
l
dm
m
l
I
KL
JH
IG H
ย ย
o
l
mn
h
l
kj
e
lu qe
ng
ย ย
ย
mn
md
z ji
k
hu yv
j
ย
mn
mn
h
l
kj
u
u eu ji
h
f
lj
ย ย
o
h
l
kj
u
ย
m
kj
v
ji
cdg
l
cq
k
cy
kq
c
k
ร
ย
o
l
dm
ji
hj
j
l}
c
h
e
u
m
o
mn
h
l
kj
ji
sj
cf
c
k
o
o
mn
h
u
uq
fv
u
u
l
m
dm
l
kj
ji
d
lj
~
s} u
cf
fv
l
dm
mn
h
l
kj
ji
pj
jv
c
u
nu
e|
dm o
mn
h
l
kj
ji
cd
l
c
v
w
hx
'$รถ,7,/$1 9( 723/$1$1 $1.(7/(5รธ1 *(1(/ 0h'h5/h. 9( 819$1/$5$ *g5( '$รถ,/,0,
ย
ย
mn
h
l
kj
u
c
uy
ย ย
e ji
d
lj
l
c
yv
z
v
ย ย
]J
K
ba
`
(.
(.
d$7,û0$ <g1(7ú0ú $1.(7ú
2UJDQL]DV\RQODUGD dDWÖüPD <|QHWLPL NRQXOX X]PDQOÖN \HWHUOLOLN WH]LPLQ ELU SDUoDVÖQÖ ROXüWXUDQ EX DQNHWLQ DPDFÖ 7&0% PHQVXSODUÖQÖQ Lü DUNDGDüODUÖ\OD \DüDGÖNODUÖ oDWÖüPDODUÖQ VHEHSOHUL LOH EX oDWÖüPDODUÖQ QH NDGDU VÖNOÖNOD \DüDQGÖùÖQÖQ YH EX oDWÖüPDODU NDUüÖVÖQGDNL GDYUDQÖü WDU]ODUÖQÖQ WHVSLW HGLOPHVLGLU d$7,û0$ 2UJDQL]DV\RQ LoLQGHNL ELUH\ \D GD JUXSODUÖQ NHQGL LoOHULQGH DUDODUÖQGD YH\D RUJDQL]DV\RQOD oHüLWOL QHGHQOHUGHQ ND\QDNODQDQ X\XüPD]OÖN ]ÖWODüPD DQODüPD]OÖN YH ELUELULQH WHUV G üPH üHNOLQGH RUWD\D oÖNDQ ELU V UHo RODUDN WDQÖPODQDELOLU %X DQNHW IRUPX E|O PGHQ ROXüPDNWDGÖU , E|O P .LüLVHO ELOJLOHULQL]L ,, E|O P úü DUNDGDüODUÖQÖ]OD KDQJL QHGHQOHUGHQ GROD\Ö oDWÖüPD \DüDGÖùÖQÖ]Ö ,,, E|O P <DüDGÖùÖQÖ] oDWÖüPDODU NDUüÖVÖQGD QH W U GDYUDQÖüODUGD EXOXQGXùXQX]X belir lemeye yönelikt ir .
$QNHW IRUPXQXQ FHYDSODQGÖUÖOPDVÖQGD J|VWHUHFHùLQL] GLNNDW YH VDPLPL\HW EX DUDüWÖUPDQÖQ WDPDPODQPDVÖ YH JHUoHùL \DQVÖWPDVÖ EDNÖPÖQGDQ |QHPOLGLU 6RUXODUD YHUHFHùLQL] \DQÖWODU DUDüWÖUPDGD YHUL RODUDN GHùHUOHQGLULOHFHN YH NHVLQOLNOH EDüND ELU DPDoOD NXOODQÖOPD\DFDNWÖU $\ÖUDFDùÖQÖ] ]DPDQ YH J|VWHUHFHùLQL] LOJL LoLQ üLPGLGHQ WHüHNN U HGHULP úVD 8<6$/
8]PDQ <DUGÖPFÖVÖ
, %g/h0 .øùø6(/ %ø/*ø/(5
úON o VRUX\X \D]DUDN \DQÖWOD\ÖQÖ] 'LùHU VRUXODUÖ VL]H X\JXQ RODQ VHoHQHùLQ \DQÖQGDNL SDUDQWH]LQ LoLQH oDUSÖ ; LüDUHWL NR\XQX]
dDOÕúWÕ÷ÕQÕ] *HQHO 0 G UO N 8QYDQÕQÕ] <DúÕQÕ]
&LQVL\HWLQL]
g÷UHQLP GXUXPXQX]
0HGHQL GXUXPXQX]
/LVH YH GHQJL RNXO Üniversite Yüksek Lisans/Doktora
(YOL %HNDU
%DQNDGDNL KL]PHWLQL] \ÕO ( ) 31 ve üzeri
.DGÕQ (UNHN
,, %g/h0 d$7,ù0$1,1 1('(1/(5ø
%X E|O PGH Lü DUNDGDüODUÖQÖ]OD VL]LQ DUDQÖ]GD oDWÖüPD \DUDWDELOHFHN ED]Ö VHEHSOHU VÖUDODQPDNWDGÖU 6RQ ELU \ÖO LoLQGH Lü DUNDGDüODUÖQÖ]OD DUDQÖ]GD JHoHQ oDWÖüPD \D GD DQODüPD]OÖN GXUXPODUÖQÖ G ü Q Q ] YH VRUXODUÖ EXQD J|UH FHYDSOD\ÖQÖ] $üDùÖGD EHOLUWLOHQ VHEHSOHU \ ] QGHQ Lü DUNDGDüODUÖQÖ]OD +LoELU ]DPDQ oDWÖüPD \DüDPÖ\RUVDQÖ] L 1DGLUHQ oDWÖüPD \DüÖ\RUVDQÖ] \L $UDVÖUD oDWÖüPD \DüÖ\RUVDQÖ] dRùX ]DPDQ oDWÖüPD \DüÖ\RUVDQÖ]
+HU ]DPDQ oDWÖüPD \DüÖ\RUVDQÖ] L GDLUH LoLQH DOÖQÖ]
øú DUNDGDúODUÕPOD oDWÕúPD \DúDGÕ÷ÕP VHEHSOHU øú DUNDGDúODUÕPOD LOHWLúLPLPL]GH WÕNDQÕNOÕNODUÕQ ROPDVÕ øú DUNDGDúODUÕPOD LúOHULQ QDVÕO \DSÕODFD÷Õ NRQXVXQGD IDUNOÕ J|U úOHUH VDKLS ROPDPÕ]
.LúLOLNOHULPL]LQ X\XúPDPDVÕ
øú DUNDGDúODUÕPÕQ |]HO KD\DWODUÕQGDNL VRUXQODUÕ Lú\HULQH WDúÕPDODUÕ øú DUNDGDúODUÕPÕQ EHQGHQ GDKD D] oDOÕúPDODUÕ øú DUNDGDúODUÕPÕQ EHQL NÕVNDQPDODUÕ øú DUNDGDúODUÕPÕQ V|\OHGLNOHULQL DQODPDPDP YH\D \DQOÕú DQODPDP øú DUNDGDúODUÕPÕQ EXOXQGX÷XP NRQXPX XQYDQÕ KD]PHGHPHPHOHUL %D]Õ Lú DUNDGDúODUÕPD DPLUOHULPL] WDUDIÕQGDQ D\UÕFDOÕN WDQÕQPDVÕ øú DUNDGDúODUÕPÕQ EDQD HPLU YHUPHOHUL $UDPÕ]GD WHUIL HWPH NRQXVXQGD UHNDEHWLQ ROPDVÕ øú DUNDGDúODUÕPÕQ LúOHULQL G ]J Q \DSPDPDODUÕ *|UHY GD÷ÕOÕPÕ NRQXVXQGD DQODúDPDPDPÕ] øú DUNDGDúODUÕPÕQ ELOJLVL] ROPDODUÕ
" ¡ ¢ £¤¢ ¥ ¦
¢ § ©¨ ¥
ª ¢ «"¬ ¢
'®"¯±° ¡ ¢ £¤¢ ¥
²¨ ¡ ¢ £¤¢ ¥
øú DUNDGDúODUÕPOD oDWÕúPD \DúDGÕ÷ÕP VHEHSOHU
øú DUNDGDúODUÕPÕQ EHQLP NLúLVHO GH÷HUOHULPH WHUV G úHQ GDYUDQÕúODUGD EXOXQPDODUÕ øú DUNDGDúODUÕPÕQ |]HO KD\DWODUÕQGD VRUXQODUÕ ROGX÷X ]DPDQ KÕQoODUÕQÕ EHQGHQ DOPDODUÕ
øú DUNDGDúODUÕPÕQ EHQGHQ GDKD D] Lú \DSPDODUÕ øúOHULQ \ U W OPHVL NRQXVXQGDNL ILNLUOHULPL]LQ IDUNOÕ ROPDVÕ
øú DUNDGDúODUÕPÕQ EHQLP EDúDUÕOÕ ROPDPÕ NÕVNDQPDODUÕ $UDPÕ]GDNL LOHWLúLPLQ \HWHUVL] ROPDVÕ
øú DUNDGDúODUÕPÕQ LOHUL V UG ÷ P \HQL ILNLUOHUL VHUW ELU úHNLOGH HOHúWLUPHOHUL
øú DUNDGDúODUÕPÕQ LúOHULQL ]DPDQÕQGD ELWLUHPHPHOHUL
øú DUNDGDúODUÕPÕQ EHQLP V|\OHGLNOHULPL DQODPDPDODUÕ YH\D \DQOÕú DQODPDODUÕ øú DUNDGDúODUÕPÕQ oRN LúLP ROGX÷XQGD EDQD \DUGÕP HWPHPHOHUL
øú DUNDGDúODUÕPÕQ Lú \DSPD EHFHULOHULQLQ \HWHUVL] ROPDVÕ
%D]Õ Lú DUNDGDúODUÕPD \|QHWLFLOHU WDUDIÕQGDQ LPWL\D]ODU WDQÕQPDVÕ
øú DUNDGDúODUÕPÕQ VRUXPOXOXNODUÕQÕ \HULQH JHWLUPHPHOHUL øú DUNDGDúODUÕPÕQ KDNHWWL÷LQGHQ fazla ödüllendirilmeleri
" ¡ ¢ £¤¢ ¥ ¦
¢ § ©¨ ¥
'®"¯±° ¡ ¢ £¤¢ ¥
²¨ ¡ ¢ £¤¢ ¥
ª ¢ «"¬ ¢
,,, %g/h0 d$7,ù0$ <g1(7ø0 7$5=/$5,
.HVLQOLNOH NDWÖOPÖ\RUVDQÖ] L
.DUDUVÖ]VDQÖ] 3'ü,
$üDùÖGDNL LIDGHOHU Lü DUNDGDüODUÖQÖ]OD \DüDGÖùÖQÖ] oDWÖüPD \D GD DQODüPD]OÖN GXUXPODUÖQGD QH W U GDYUDQÖüODUGD EXOXQGXùXQX]X EHOLUOHPH\H \|QHOLNWLU 6RQ ELU \ÖO LoLQGH Lü DUNDGDüODUÖQÖ]OD DUDQÖ]GD JHoHQ oDWÖüPD \D GD DQODüPD]OÖN GXUXPODUÖQÖ WHNUDU G ü Q Q ] YH VRUXODUÖ EXQD J|UH FHYDSOD\ÖQÖ] $üDùÖGDNL LIDGHOHUH .DWÖOPÖ\RUVDQÖ] \L
.DWÖOÖ\RUVDQÖ] 4'ü,
.HVLQOLNOH NDWÖOÖ\RUVDQÖ] L GDLUH LoLQH DOÖQÖ]
¶· ³ ´µ
½¼
½
¸´ ½
¼¾ Àµ
¸ ¼¾ »¼
¶·
¸ ¼¾ »¼
¸½ »¼
¹º
º
¿ÀÁ ¼Â
À
³º º
³
º
¸¶¹
³ ´µ
¿ÀÁ ¹º
Her ikimizce kabul edilebilecek bir çözüm bulabilmek için VRUXQX NDUúÕPGDNL NLúL\OH ELUOLNWH LQFHOHGLP
%LU X]ODúPD VD÷ODQPDVÕ LoLQ NDUúÕPGDNL NLúL LOH SD]DUOÕN HWWLP
7DWVÕ]OÕN oÕNPDVÕQÕ |QOH\HELOPHN LoLQ NDUúÕPGDNL NLúL LOH RODQ DQODúPD]OÕ÷Õ RUWD\D oÕNDUPDGÕP
3UREOHPL ELUOLNWH o|]HELOPHN LoLQ V|]NRQXVX NLúL LOH DoÕN ELU úHNLOGH ELOJL DOÕúYHULúLQGH EXOXQGXP
6|] NRQXVX NLúL\OH WHUV G úPHNWHQ NDoÕQÕS DQODúPD]OÕ÷D G úPHPH\H oDOÕúWÕP
øNLPL]LQ GH NDEXO HGHFH÷L ELU NDUDUD YDUPDN LoLQ EX NLúL\OH LúELUOL÷L \DSWÕP
.DUúÕPGDNL NLúL\OH ELUOLNWH VRUXQXQ GR÷UX DQODúÕODELOPHVL LoLQ oDOÕúWÕP
.DUúÕPGDNL NLúLQLQ LVWHNOHULQL \HULQH JHWLUGLP
.DUúÕPGDNL NLúL\OH DUDPÕ]GDNL DQODúPD]OÕNODUÕQ DoÕNoD NRQXúXOPDVÕQGDQ NDoÕQGÕP
Söz konusu tarafa tavizler verdim.
¿ÀÁ
¸½ »¼ ³
½
¿ÀÁ ¼¾
½
¸¶¹
¸´
%X NLúL LOH DQODúPD]OÕ÷Õ NRQX HGHFHN ELU NDUúÕODúPDGDQ NDoÕQGÕP
.DUúÕPGDNL NLúL\OH ELUOLNWH KHU LNLPL]LQ GH EHNOHQWLOHULQL NDUúÕOD\DFDN ELU o|] P LoLQ oDOÕúWÕP
¶· ³ ´µ
.DUúÕPGDNL NLúL LOH NDUúÕOÕNOÕ WDWVÕ] V|]OHU VDUIHGLOPHVLQGHQ NDoÕQGÕP
½¼
½
¸´ ½
¼¾
¼¾ Àµ
¸ ¼¾ »¼
¶·
¸ ¼¾ »¼
¸½ »¼
¸½ »¼
¹º
º
³
¿ÀÁ ¼Â
À
³º º
³
º
¶¹¸
³ ´µ
¿ÀÁ ¹º
.HQGL ILNLUOHULPLQ NDEXO LoLQ Q IX]XPX NXOODQGÕP
%LU X]ODúPD VD÷ODQPDVÕ LoLQ NDUúÕOÕNOÕ WDYL]OHU |QHUGLP
.DUúÕPGDNL NLúLQLQ |QHULOHULQH X\GXP
øVWHGL÷LP ELU NDUDUD YDUÕOPDVÕ LoLQ RWRULWHPL NXOODQGÕP
.DUúÕPGDNL NLúLQLQ LVWHNOHULQH UD]Õ ROGXP
6RUXQXQ HQ L\L ELU úHNLOGH o|] POHQHELOPHVL LoLQ KHU LNLPL]LQ GH LVWHNOHULQLQ DoÕNoD RUWD\D NRQPDVÕQD oDOÕúWÕP
øVWHGL÷LP ELU NDUDUD YDUÕOPDVÕ LoLQ X]PDQOÕ÷ÕPGDQ \DUDUODQGÕP
.HQGL J|U úOHULPLQ NDEXO LoLQ NDUDUOÕ GDYUDQGÕP
.DUúÕPGDNL NLúLQLQ EHNOHQWLOHULQH X\PD\D oDOÕúWÕP
0 FDGHOH\L ND]DQPDN LoLQ RWRULWHPL NXOODQGÕP
Bir gerilimi önlemek için RUWD \RO EXOPD\D oDOÕúWÕP
.DUúÕPGDNL NLúLQLQ LKWL\DoODUÕQÕ NDUúÕODPD\D oDOÕúWÕP
dÕNPD]ODUÕQ o|] P LoLQ ELU RUWD \RO EXOPD\D oDOÕúWÕP
=RU ELU GXUXPD G úPHPHN LoLQ V|] NRQXVX NLúL\OH RODQ DQODúPD]OÕN NRQXVXQGD KHUKDQJL ELU JLULúLPGH EXOXQPDPD\Õ WHUFLK HWWLP
%LUOLNWH ELU NDUDUD YDUDELOPHN LoLQ G ú QFHOHULPL NDUúÕPGDNL NLúLQLQ G ú QFHOHUL LOH ELUOHúWLUPH\H oDOÕúWÕP
¿ÀÁ
¿ÀÁ
¶¹¸
½
½
¸´
(.
5DKLP 2UJDQL]DWLRQDO &RQIOLFW ,QYHQWRU\ ,,
ÃÅIJÆÈÇ'É"Ê Ë
'Ì'Í
ËÎÊ
Ï Ð Ñ Ò Ó Ô Ó Õ¤Ó Ö × ÑØÔ Ù Ú Û ÜÝÑ Þ Ó Ü Ñ Ú Ó Ü Ñ × Ñ ÔßÚ Ó Ò à á Ö â ÕãÚ Û Ü Ù Ú Ó Ü Õ1Ñ ÔäÓ à Ó åäæ ç Ò Û å ÛÈÔ Ù Ò è é Õ Þ Ù Ô Ó Ô Ó è Ó ê Ü ÑØÚ Ó Ò Ü Ó ÔÝë Ñ Ó å × Ñ Ü Ñ Þ Ó Õíì Ï î Ò ç Ú Ü Ñ Õ¤Ó Ú Ó Ò Ü Ó Ôïë ÑØà á Ö Ñ Ú Ó Ü Õ Ñ ÔßÓ à Ó åßæ á Ö Ô ç å Û æ Û Ô Ó è Ó Ó Ü Ñ1Ù à é ÔðÚ Ó Ò è Ñ Ô Ó Ü Þ ÑØÚ Ó Ü ñ Ó Ù Ü é è ò Ñ Ò Ó è Ó å Þ ÑØÚ Û Ü Û å Þ Û ÕÎì Ï ó Ô Ó Õ¤Ó Ö Ó åßÞ ÑØÔ Ù Ú Û ÜïÑ Þ Ñ × Ñ ô Ó Ú Ó Ò Ô Ù Ò Ù Ò Ùäò Ù Ò Õ1Ù ÔßÓ à Ó åÈÚ ÛÈÔ Ó è Ó ê Ü ÑÎÓ è Ú Ó Ò Ü Ó ô Óïê Ù õ ëöé ÕÎì Ï ÷ Ù Ò è é Õ Þ Ù Ô Ó Ô Ó è Ó ê Ü ÑØÚ Ó Ò Ü Ó ÔÝë Ñ1æ ç Ò Û å Û åäÞ ç ô Ò ÛäÙ å Ü Ù è é Ü Ù Ú Ó Ü Õ1Ñ æ Ó Ó à Ó åäà Ù Ü é è ëöé Õíì Ï ÷ Ù Ò è é Õ Þ Ù Ô Ó Ô Ó è Ó ê Ü Ñ¤Ú Ó Ò Ü Ó ÔÝë ÑÎø Ñ Ò Ó Ô Ó Õ¤Ó Ö Ó åßÞ ÑØÚ Ñ Ô Ü Ñ å ë Ó Ü Ñ Ò Ó å Ó Ô Ù Ò è é Ü Ù ê Ù × Ù ÔßÚ Ó Ò à á Ö â ÕùÓ à Ó åäà Ù Ü é è ëöé ÕÎì Ï ú Ó Ò Ü Ó ÔÝë ÑØÚ Ó Ò Ô Ù Ò Ù Ò Ùäò Ù Ò Ù Ú Ó Ü Õ Ñ ÔßÓ à Ó åßÞ â è â å × Ñ Ü Ñ Ò Ó Õ¤Ó Ô Ù Ò è é Õ1Þ Ù Ô Ó Ô Ó è Ó å Ó åäÞ â è â å × Ñ Ü Ñ Ò Ó Ó Ü ÑØÚ Ó Ò Ü Ñ è ë Ó Ò Õ Ñ ê Ñ à Ù Ü é è ëöé ÕÎì ç Ò Û å Û åäÑ å Ó ê Ó Ú Ó Ò è Ñ Ô Ó Ü Þ Ñ1à á Ö â Õ¤Ü Ñ å Ñ Ú Ó Ü Õ Ñ æ Ó Ó à Ó å ø Ñ Ò Ó Ô Ó ÕÎÓ Ö Ó åäÞ ÑÎÓ æ ë Ñ Ô Ü Ñ Ò Ó å Ó åäÙ à é Ô à Ù1ç Ò ë Ù ê Ù1Ô ç å Õ1Ù æ é å Ù Ï û
à Ù Ü é è ëöé ÕÎì ü Í
Ï
É ª'ý Ë ª
ú Ó Ò Û Ö Ü Ù è ÕØÙÈæ Ù ô Ü Ù å Õ1Ù æ é Ó à Ó åÈÔ Ù Ò è é Ü é Ô Ü éÝë Ù ò Ó Ö Ü Ñ Ò á å Ñ Ò Þ Ó Õíì Ï
ú Ó Ò Û Ö Ü Ù è ÕØÙÈæ Ù ô Ü Ù å Õ1Ù æ é Ó à Ó åÈÔ Ù Ò è é Õ Þ Ù Ô Ó Ô Ó è Ó Ó Ü ÑØõ Ù Ö Ù Ò Ü é ÔþÑ ë ë Ó ÕÎì Ï Bir gerilimi önlemek için orta yol bu Ü Õ1Ù ê Ù à Ù Ü é è ëöé ÕÎì Ï ÿ é Ô Õ1Ù Ö Ü Ù Òöé åÈà á Ö â ÕÎâ Ó à Ó åÈÚ Ó Ò ç Ò ë Ùäê ç Ü Ú Û Ü ÕØÙ ê Ù à Ù Ü é è ëöé ÕÎì ü þË ª Ï ÷
Ù Ò è é Õ Þ Ù Ô Ó Ô Ó è Ó å Ó å1Ó æ ë Ñ Ô Ü Ñ Ò Ó å Óïê Ñ Ò Ó å Ñ1ñ Ñ ë Ó Ò Þ Ó ÕÎì Ï Söz konusu tarafa tavizler verdim. Ï ÷ Ù Ò è é Õ Þ Ù Ô Ó Ô Ó è Ó å Ó åÈá å Ñ Ò Ó Ü Ñ Ò Ó å ÑÎÛ ê Þ Û ÕÎì Ï ÷ Ù Ò è é Õ Þ Ù Ô Ó Ô Ó è Ó å Ó å1Ó æ ë Ñ Ô Ü Ñ Ò Ó å Ñ¤Ò Ù Ö é ç Ü Þ Û Õíì Ï ÷ Ù Ò è é Õ Þ Ù Ô Ó Ô Ó è Ó å Ó å Ú Ñ Ô Ü Ñ å ë Ó Ü Ñ Ò Ó å Ñ¤Û ê Õ1Ù ê Ù1à Ù Ü é è ë é ÕÎì Ï ÷ Ù Ò è é Õ Þ Ù Ô Ó Ô Ó è Ó å Ó å1Ó ø ë Ó ê Ù à Ü Ù Ò é å é Ô Ù Ò è é Ü Ù Õ1Ù ê Ù à Ù Ü é è ëöé ÕÎì
ª
Ë ª
¦
Ï
Ù ë æ é Ö Ü é Ôðà é Ô ÕØÙ æ é å é á å Ü Ñ ê Ñ Ú Ó Ü Õ Ñ ÔäÓ à Ó åÈÔ Ù Ò è é Õ1Þ Ù Ô Ó Ô Ó è Ó Ó Ü Ñ1ç Ü Ù åäÙ å Ü Ù è Õ1Ù Ö Ü é ô"é ç Ò ë Ù ê Ù à é Ô Ù Ò ÕØÙ Þ"é ÕÎì Ï Söz kon Û æ ÛÈÔ Ó è Ó ê Ü ÑÈë Ñ Ò æðÞ â è Õ Ñ ÔÝë Ñ åÈÔ Ù à é å é õ Ù å Ü Ù è ÕØÙ Ö Ü é ô Ù Þ â è Õ1Ñ Õ Ñ ê Ñ1à Ù Ü é è ëöé ÕÎì Ï ÷ Ù Ò è é Õ Þ Ù Ô Ó Ô Ó è Ó ê Ü Ñ1Ù Ò Ù ÕÎé Ö Þ Ù Ô Ó Ù å Ü Ù è ÕØÙ Ö Ü é Ô Ü Ù Òöé åÈÙ à é Ô à Ù1Ô ç å Û è Û Ü Õ1Ù æ é å Þ Ù åÈÔ Ù à é å Þ"é ÕÎì Ï
ú ÛÈÔ Ó è Ó Ó Ü Ñ1Ù å Ü Ù è Õ1Ù Ö Ü é ô"é Ô ç å ÛäÑ Þ Ñ × Ñ ÔðÚ Ó Ò Ô Ù Ò è é Ü Ù è Õ1Ù Þ Ù åÈÔ Ù à é å Þ é ÕÎì
Ï ÷
Ï
ÆäÄ'É ª Ë ª Í
Ï ÷ Ï ó Ï ó Ï ÷ Ï
Ù Ò è é Õ Þ Ù Ô Ó Ô Ó è Ó Ó Ü Ñ Ô Ù Ò è é Ü é Ô Ü éïë Ù ë æ é Öäæ á Ö Ü Ñ Ò æ Ù Ò Ñ Þ Ó Ü Õ1Ñ æ Ó å Þ Ñ å Ô Ù à é å Þ"é ÕÎì
ç Ò Ú Ó Ò Þ Û Ò Û Õ1ÙÈÞ â è Õ Ñ Õ Ñ ÔßÓ à Ó åßæ á ÖÈÔ ç å Û æ Û Ô Ó è Ó ê Ü Ñ1ç Ü Ù åäÙ å Ü Ù è Õ1Ù Ö Ü é ÔðÔ ç å Û æ Û å Þ ÙØø Ñ Ò ø Ù å ñ Ó Ú Ó Ò ñ Ó Ò Ó è Ó Õ1Þ ÑØÚ Û Ü Û å Õ1Ù ÕØÙ ê éÝë Ñ Ò × Ó øäÑ ë ë Ó ÕÎì
Ñ å Þ Ó Ó Ô Ó Ò Ü Ñ Ò Ó Õ¤Ó å Ô Ù Ú Û Ü â Ó à Ó å å â Û Ö Û Õ¤Û Ô Û Ü Ü Ù å Þ"é Õíì æ ë Ñ Þ Ó ô Ó ÕãÚ Ó Ò Ô Ù Ò Ù Ò ÙÈò Ù Òöé Ü ÕØÙ æ é Ó à Ó åÈç ë ç Ò Ó ë Ñ ÕÎÓ Ô Û Ü Ü Ù å Þ é ÕÎì æ ë Ñ Þ Ó ô Ó ÕùÚ Ó Ò Ô Ù Ò Ù Ò ÙÈò Ù Òöé Ü ÕØÙ æ é Ó à Ó å1Û Ö Õ1Ù å Ü é ô"é Õ Þ Ù åðê Ù Ò Ù Ò Ü Ù å Þ"é ÕÎì Ñ å Þ ÓÝñ á Ò â è Ü Ñ Ò Ó Õ¤Ó åÈÔ Ù Ú Û Ü â Ó à Ó åÈÔ Ù Ò Ù Ò Ü é Þ Ù ò Ò Ù å Þ"é ÕÎì â × Ù Þ Ñ Ü Ñ ê Ó Ô Ù Ö Ù å Õ1Ù ÔäÓ à Ó åÈç ë ç Ò Ó ë Ñ ÕÎÓ Ô Û Ü Ü Ù å Þ é ÕÎì