Issuu

WYKŁAD

WYKŁAD Poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, czy przystąpienie Polski do unii monetarnej okaże się w efekcie korzystne, czy przyczyni się do wysokiej efektywności gospodarki narodowej oraz czy ułatwi realizację ważnych celów społecznych, było głównym celem obrad międzynarodowej konferencji naukowej „Kontrowersje wokół akcesji Polski do Unii Gospodarczej i Walutowej", zorganizowanej przez Katedrę Polityki Ekonomicznej i Programowania Rozwoju Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie oraz Katedrę Teorii Ekonomii Uniwersytetu Ekonomicznego w Bratysławie.

W szczególności starano się odpowiedzieć na pytanie, czy gospodarka Polska jest już na tyle dojrzała, aby sprostać warunkom, które należy spełnić przystępując do Unii Gospodarczej i Walutowej, nie mówiąc już o uzyskaniu korzyści związanych z przynależnością do strefy euro. Organizatorzy konferencji dostrzegli potrzebę rzetelnego informowania społeczeństwa, zdezorientowanego na skutek sporów głównych partii na polskiej scenie politycznej, które w sposób nie zawsze i nie do końca odpowiedzialny – a z rzadka naukowo uzasadniony – eksploatują problematykę przystąpienia Polski do strefy euro. Prezentowanie wyważonych i naukowo uzasadnionych opinii ma szczególne znaczenie w dobie pogarszających się – z powodu kryzysu gospodarczego – nastrojów społecznych, tym bardziej że przyjęcie waluty europejskiej rozpatrywane jest niekiedy jako panaceum na problemy rysujące się aktualnie na rynku finansów międzynarodowych. Stąd planowane przez władze rządowe wejście Polski do strefy euro stało się jednym z ważniejszych problemów eksponowanych przez środki masowego przekazu i szereg opiniotwórczych środowisk związanych z partiami politycznymi w naszym kraju. Konferencja zgromadziła wielu znanych i cenionych naukowców z krajowych ośrod-

Kontrowersje wokół akcesji Polski do Unii Gospodarczej i Walutowej

ków akademickich i z Uniwersytetu Ekonomicznego w Bratysławie. W wystąpieniach powitalnych prof. Roman Niestrój – Rektor UEK i prof. Stanisław Lis podkreślali wagę problematyki konferencyjnej oraz rolę współpracy i wymiany naukowej pomiędzy bratnimi uniwersytetami. O znaczeniu trwającej od prawie 40 lat współpracy między uniwersytetami mówił także Rektor Uniwersytetu Ekonomicznego w Bratysławie prof. Rudolf Sivák, podkreślając zasługi osobiste prof. Stanisława Lisa dla podtrzymania i rozwoju tych stosunków. Za i przeciw wejściu do strefy euro W części merytorycznej konferencji prof. Rudolf Sivák przedstawił proces wchodzenia Słowacji do strefy euro i związane z tym doświadczenia. W konkluzji podkreślił, że wprowadzenie euro przez Słowację oznacza lepszą pozycję gospodarczą i polityczną na arenie międzynarodowej. Prof. Zbigniew Mikołajewicz z Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Opolu dowodził, że akcesja Polski do strefy euro została już przesądzona, a dyskusja dotyczyć winna jedynie warunków oraz terminu przystąpienia. PodkreOd lewej: Prof. Ing. Rudolf Sivák, PhD – Rektor UEK w Bratysławie, prof. dr hab. Stanisław Lis

Od lewej: Prof. Ing. Ján Lisý, PhD – dziekan Wydziału Gospodarki Narodowej Uniwersytetu Ekonomicznego w Bratysławie, prof. dr hab. Roman Niestrój, prof. zw. dr hab. Stanisław Lis ślił konieczność spełnienia przez Polskę warunków konwergencji nie tylko nominalnej, ale także realnej i prawnej. Spełnienie tych kryteriów będzie zależało od stopnia rozwoju gospodarczego, z czym wiąże się potrzeba przeprowadzenia niezbędnych reform. Doc. Veronika Piovarčiová z Uniwersytetu Ekonomicznego w Bratysławie mówiła o tym, jak wprowadzenie euro wpłynie na sytuację rynków finansowych szczególnie w warunkach przenoszenia się problemów sektora finansowego na całą gospodarkę. Zwróciła uwagę, że mamy do czynienia z sytuacją, w której narodowe rynki finansowe podlegają silnej regulacji, natomiast na poziomie międzynarodowym występuje zarazem koncentracja i konkurencja. Prof. Jerzy Żyżyński z Uniwersytetu Warszawskiego przypomniał, że kryteria z Maastricht służyć mają lepszej konwergencji gospodarek, a nie są celem samym w sobie. Podstawowy problem, jaki wiąże się z wejściem do strefy euro, dotyczy tego, na jakim poziomie ukształtuje się kurs waluty narodowej w stosunku do euro w momencie przystąpienia do UGiW i jakie mogą być tego następstwa w gospodarce. Prof. Milan Šikula z Instytutu Badań Ekonomicznych Słowackiej Akademii Nauk zwrócił uwagę na fakt, iż Słowacja przystępując do strefy euro, brała pod uwagę doświadczenia

takich krajów jak Grecja oraz Hiszpania. Jego zdaniem problemem jego zdaniem jest nie nominalna, lecz realna konwergencja. Prof. Kazimierz Meredyk z Uniwersytetu w Białymstoku, doceniając znaczenie wejścia Polski do strefy euro, określił przyjęcie euro jako „makroinnowację”. Wprowadzanie euro wymusi jego zdaniem wzrost konkurencyjności gospodarki polskiej. Prof. Eva Muchová z Uniwersytetu Ekonomicznego w Bratysławie, nawiązując do sygnalizowanego już przez innych autorów referatów problemu różnicy między kryteriami konwergencji nominalnej a realnej, wskazała także na kwestię utraty suwerenności w prowadzeniu narodowej polityki monetarnej w momencie przystąpienia do strefy euro. Prof. Sławomir I. Bukowski z Politechniki Radomskiej zwrócił szczególną uwagę na rolę rynków finansowych w procesie przystępowania do unii monetarnej, podkreślając znaczenie zbliżonego stopnia rozwoju rynków finansowych, który jest warunkiem sine qua non z punktu widzenia sukcesu unii monetarnej. Wskazał na to, że rynek finansowy UE jest najbardziej zintegrowany w odniesieniu do obligacji i pieniądza, najmniej natomiast w przypadku akcji i bankowości detalicznej. Sesję plenarną kończyło wystąpienie dr Eryka Łona z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, który bronił sensu pozostania przy walucie narodowej i tym samym utrzymania dotychczasowej roli NBP. Stanowisko swoje uzasadnił wynikami analizy ewentualnych korzyści z wprowadzenia euro (zobowiązanie Polski do przyjęcia euro, szybszy wzrost gospodarczy) w zestawieniu z dobrymi stronami zachowania waluty narodowej (atrybut suwerenności, szybsza reakcja na kryzysy gospodarcze). W dalszej części konferencji obrady toczyły się w sekcjach, w których wystąpienia swe mieli goście zagraniczni, uczestnicy krajowi oraz pracownicy naukowi Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Ze strony gości słowackich wystąpili: prof. Ján Lisý – dziekan Wydziału Gospodarki Narodowej UE w Bratysławie, doc. Mojmir Helisek, prof. Anetta Caplanowa. Konferencja przyciągnęła uwagę wiodących ośrodków uniwersyteckich w kraju. Z Uniwersytetu w Białymstoku wzięli udział prof. Henryk Wnorowski i prof. Kazimierz Meredyk; Akademię Ekonomiczną w Katowicach reprezentowali prof. Ewa Miszewska i prof. Maciej Miszewski; Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu – prof. Wacław Jarmołowicz; Uniwersytet Warszawski reprezentował prof. Jan Jakub Michałek, a Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu prof. Maria Piotrowska oraz członek Rady Polityki Pieniężnej prof. Marian Noga. Ze strony gospodarzy, obok władz Uczelni, udział wzięli: prof. Kazimierz Zieliński

Od lewej: Prof. Ing. Rudolf Sivák, PhD, Prof. Ing. Ján Lisý, PhD, prof. zw. dr hab. Andrzej Prusek – dziekan Wydziału Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych, prof. Andrzej Prusek – kierownik Katedry Polityki Ekonomicznej i Programowania Rozwoju, prof. Mieczysław Dobija – kierownik Katedry Rachunkowości, dr Danuta Golik, dr Danuta Kabat, dr Dariusz Żmija, mgr Agnieszka Szymacha, mgr Kinga Szmigiel, mgr Justyna Kątnik, mgr Piotr Waląg, doktorantka mgr Renata Śliwa oraz student Krzysztof Beck. Podsumowując, głównym przedmiotem debaty krakowskiej było poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, czy przystąpienie Polski do unii monetarnej okaże się – per saldo – korzystne i czy zapewni jej wysoką sprawność i efektywność gospodarowania oraz realizację ważnych celów społecznych. Z prezentowanych wystąpień wynika, że podstawowym kosztem wejścia Polski do strefy euro będzie utrata autonomii (suwerenności) w kształtowaniu polityki pieniężnej i kursowej. Z dotychczasowego przebiegu kryzysu finansowego wynika również, że kraje spoza strefy Eurolandu, takie jak: Polska, kraje skandynawskie, Wielka Brytania, etc., zdają się lepiej znosić negatywne szoki asymetryczne, dzięki czemu ograniczały skutki recesji gospodarczej. Głównym pomysłodawcą i organizatorem konferencji był prof. Stanisław Lis, który od lat koordynuje współpracę z Uniwersytetem Ekonomicznym w Bratysławie. Konferencja stanowi ważny głos w debacie dotyczącej zasad, warunków oraz terminu wejścia Polski do strefy euro oraz stanowiła okazję do wymiany, niekiedy bardzo różnych punktów widzenia.

Referaty przedstawione na konferencji zostaną wkrótce opublikowane w formie książkowej przez wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. dr Danuta Kabat adiunkt w Katedrze Polityki Ekonomicznej i Programowania Rozwoju

Patronat honorowy nad konferencją objęli: prof. dr hab. Roman Niestrój – Rektor UEK oraz prof. Ing. Rudolf Sivák, PhD – Rektor Uniwersytetu Ekonomicznego w Bratysławie. Konferencja miała szczególnie uroczysty charakter ze względu na 5. rocznicę przystąpienia Polski i Słowacji do Unii Europejskiej oraz jubileusz 85-lecia powstania naszej Uczelni. Konferencja ta kontynuuje tradycję cyklicznych spotkań w ramach 37-letniej partnerskiej współpracy pomiędzy naszą Uczelnią i Uniwersytetem Ekonomicznym w Bratysławie. Godnością doktora honoris causa nasza Uczelnia wyróżniła prof. Ládislava Rendoša (1987 r.); natomiast bratysławski Uniwersytet przyznał doktorat honorowy prof. Jerzemu Altkornowi (2001 r.), prof. Aleksandrowi Zeliasiowi (2002 r.) oraz prof. Stanisławowi Lisowi (2007 r.).

Od lewej: dr hab. Sławomir I. Bukowski, prof. PR, prof. dr hab. Maciej Miszewski, prof. dr hab. Ewa Miszewska, dr hab. Kazimierz Zieliński, prof. UEK, prof. dr hab. Wacław Jarmołowicz.