WSPOMNIENIE fot. Tadeusz Filar
Wspomnienie o Profesorze
Andrzeju Adamczyku Profesor Andrzej Adamczyk urodził się 25 listopada 1948 roku w Wadowicach, jako jeden z trójki rodzeństwa, obok dwóch młodszych sióstr. Będąc nastoletnim chłopcem, stracił ojca w wypadku samochodowym, dlatego musiał podjąć trud samodzielnego kształtowania własnej ścieżki życiowej, pomagając jednocześnie matce w wychowaniu młodszych sióstr. Pochodził z malowniczej podwadowickiej miejscowości – Łękawica, do której zresztą powracał w całym swoim życiu, gdzie ostatecznie spoczął na miejscowym cmentarzu. Profesor Adamczyk po ukończeniu szkoły podstawowej został przyjęty do Technikum Ekonomicznego w Wadowicach, które ukończył w 1967 roku. Następnie podjął studia w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Krakowie (WSE), gdzie w 1973 roku uzyskał dyplom magistra na kierunku Ekonomika i Organizacja Przemysłu, za pracę napisaną pod opieką prof. dr hab. Czesławy Żuławskiej, dotyczącą odpowiedzialności dostawcy w zakresie kar umownych. Praca ta nawiązywała do doświadczeń zawodowych Profesora, który po ukończeniu szkoły średniej pracował przez rok w przedsiębiorstwie handlowym w Wadowicach. W trakcie studiów zaliczył trzymiesięczną praktykę w ramach AIESEC we Frankfurcie nad Menem w RFN w 1972 roku. Po ukończeniu studiów w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Krakowie podjął pracę naukową w macierzystej Uczelni w kwietniu 1973 roku. Po zaliczeniu obowiązkowych szkoleń asystenckich w WSE i kilkuletniej analizie literatury przedmiotu rozpoczął przygotowania do pisania pracy doktorskiej z zakresu wzrostu gospodarczego. W ówczesnej sytuacji kadrowej Instytutu Ekonomii Politycznej AE w Krakowie koniecznym stało się szukanie promotora pracy doktorskiej poza macierzystą uczelnią. W tym celu udał się na staż krajowy do Szkoły Głównej Planowania i Statystyki – SGPiS (obecnie SGH) w Warszawie, gdzie został przyjęty na seminarium doktorskie prof.
4 4
WSPOMNIENIE dr. hab. Mieczysława Nasiłowskiego, jednego z czołowych polskich ekonomistów, z którym podjął się badań nad problemami wzrostu gospodarczego państw socjalistycznych w świetle zachodnich teorii wzrostu gospodarczego. Pracę doktorską, pt. „Analiza efektywności wzrostu gospodarczego Polski i Czechosłowacji w latach 1950–1980", napisaną pod kierunkiem prof. dr. hab. Mieczysława Nasiłowskiego z SGPiS w Warszawie, obronił Profesor 15 listopada 1982 roku przed Radą Wydziału Ekonomiczno-Społecznego SGPiS w Warszawie. 1 stycznia 1983 roku Profesor został mianowany adiunktem w Zakładzie Ekonomii Politycznej w Instytucie Ekonomii Politycznej. Po uzyskaniu stopnia doktora został wytypowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz władze Instytutu Ekonomii Politycznej AE w Krakowie do odbycia stażu naukowo-dydaktycznego w Instytucie Łomonosowa w Moskwie na przełomie lat 1983 i 1984. Kolejnym doświadczeniem w przebiegu pracy naukowej Profesora był wyjazd na staż naukowy w 1988 roku do Grand Valley State College w Grand Rapids. Przełomowym momentem w przebiegu pracy naukowej Profesora było doświadczenie lat 1989–1990, kiedy w Polsce nastąpiło przejście od gospodarki realnego socjalizmu do gospodarki rynkowej. W sferze dydaktycznej oznaczało to konieczność przyswojenia nowych standardów wiedzy mikro- i makroekonomicznej, natomiast w dziedzinie zainteresowań naukowych Profesora całkowitą ich przebudowę. Na początku lat 90. zainteresowania Profesora ukierunkowały się na problemy związane z transformacją systemu bankowego, co wiązało się między innymi z funkcją pełnomocnika rektora AE ds. współpracy z PKO BP Oddział Regionalny w Krakowie. Następnie skoncentrował się na dylemacie, jak nowy system gospodarczy rozwiąże tak newralgiczny problem odziedziczony po gospodarce socjalistycznej, jakim było nadmierne zatrudnienie w gospodarce i rosnące bezrobocie. Formułując na nowo swoje zainteresowania naukowe, rozpoczął pisanie pracy habilitacyjnej z zakresu funkcjonowania rynku pracy w gospodarce rynkowej, czego uwieńczeniem była rozprawa o charakterze teoretyczno-empirycznym, pt. „Makroekonomiczne uwarunkowania bezrobocia transformacyjnego w Polsce, Czechach, Słowacji i na Węgrzech”, obroniona w 2006 roku przed Radą Wydziału Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych AE w Krakowie. Przedłożona rozprawa habilitacyjna może być uznana za jedną z pierwszych w polskiej literaturze, która w sposób syntetyczny i porównawczy przedstawiała konsekwencje, jakie płyną dla rynków pracy badanych państw Europy Środkowej i Wschodniej z faktu odejścia od gospodarki socjalistycznej do gospodarki rynkowej. W 2007 roku został mianowany na stanowisko profesora nadzwyczajnego AE w Krakowie. W 2008 roku objął funkcję kierownika Katedry Teorii Ekonomii UEK, wprowadzjąc nową jakość w pracę zespołu i inspirując do bardziej intensywnej pracy naukowej. Zainteresowania zawodowe Profesora koncentrowały się wokół problematyki mikro- i makroekonomicznej, teorii wzrostu gospodarczego, energochłonności gospodarki narodowej, rynku pracy, bezrobocia, funkcjonowania związków zawodowych w gospodarce rynkowej oraz restrukturyzacji systemu bankowego. Opublikował ponad 50 artykułów w czasopismach naukowych i rozdziałów w monografiach naukowych, był współautorem kilku encyklopedii i raportów badawczych, w tym w języku angielskim i rosyjskim. Był recenzentem wielu opracowań naukowych. Pełnił rolę promotora i recenzenta kilkuset prac dyplomowych i magisterskich. Prowadził wykłady z ekonomii politycznej kapitalizmu i socjalizmu, mikroekonomii, makroekonomii, ekonomii II oraz rynku pracy. Brał czynny udział w organizowaniu wielu krajowych i międzynarodowych konferencji naukowych. W uznaniu zasług został odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Złotą Odznaką za Zasługi dla Ziemi Krakowskiej i Srebrną Odznaką za pracę społeczną dla Miasta Krakowa. Za działalność dydaktyczną, naukową i organizacyjną był wielokrotnie nagradzany i wyróżniany Nagrodami Rektora AE w Krakowie.
Profesor był człowiekiem wyjątkowo aktywnym i miał wiele pasji. Jego zainteresowania nie ograniczały się jedynie do nauki i ekonomii, współdziałał z praktyką gospodarczą i był znakomitym organizatorem. Kontynuacją studenckiej działalności na rzecz środowiska (był członkiem AIESEC) była praca w Studenckim Centrum Kultury „Pod Jaszczurami” w Krakowie na stanowisku głównego księgowego w latach 1974–1977. W latach 90. brał udział w organizacji oraz prowadzeniu zajęć związanych z olimpiadą ekonomiczną Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego – Oddział Kraków, a także w prelekcjach popularnonaukowych dotyczących gospodarki rynkowej w Przedsiębiorstwie „Budostal 2” Kraków. Był uczestnikiem zespołu ds. restrukturyzacji Kopalni Węgla Kamiennego „Żory”, a także zespołu opracowującego koncepcje prywatyzacji Przedsiębiorstwa CEFARM w Krakowie. W latach 1993–2003 organizował i koordynował program szkoleń dla pracowników PKO BP Oddział Regionalny Kraków. Zainteresowania Profesora związane z materiałochłonnością i energochłonnością gospodarki polskiej, czeskiej i słowackiej pozwoliły Mu objąć funkcję członka Rady Nadzorczej ENION SA. Do ostatnich dni pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego Rady Nadzorczej Przedsiębiorstwa Budownictwa Elektroenergetycznego ELBUD w Katowicach spółka z o.o. Wielokrotnie sporządzał opinie i recenzje o przydatności dydaktycznej publikacji Wydawnictwa Naukowego PWN. Występował w stacjach telewizjnych TVN i TVP, komentując bieżące wydarzenia ekonomiczne w Polsce i na świecie. Aktywnie brał udział w strukturach związkowych Uczelni. Od 1995 roku był prezesem i wiceprezesem Związku Nauczycielstwa Polskiego Pracowników UEK. W latach 1987–1990 był kierownikiem ds. naukowo-dydaktycznych w PK Tarnów. Od momentu powstania (2000 r.) był ściśle związany również z Wyższą Szkołą Ekonomii i Informatyki w Krakowie, gdzie prowadził wykłady i był profesorem tej Uczelni, a także pełnomocnikiem Rektora ds. Nauki i Wydawnictw oraz kierownikiem Zakładu Ekonomii i Finansów. W roku 2006 został kierownikiem Zamiejscowego Ośrodka Dydaktycznego w Dębicy. Dzięki jego determinacji i zaangażowaniu w życie środowiska Dębicy stał się uznanym autorytetem dla młodzieży tam studiującej, władz samorządowych, miejscowych posłów i senatorów RP, a także tamtejszych przedsiębiorców. W ostatnich kilku latach Profesor podjął się dużego wyzwania, jakim było zintegrowanie środowiska krakowskich i łódzkich ekonomistów. Owocem tych starań Profesora był coroczny udział przedstawicieli Katedry Teorii Ekonomii UEK na konferencjach, seminariach i sympozjach naukowych organizowanych przez Uniwersytet Łódzki. Skutkiem tych kontaktów były również międzyuczelniane projekty badawcze oraz wspólne artykuły w takich czasopismach naukowych jak „Gospodarka Narodowa”, „Wiadomości Statystyczne”, „Bank i Kredyt”. O stopniu zaangażowania Profesora we współpracę Katedry Teorii Ekonomii UEK z Uniwersytetem Łódzkim świadczą słowa pożegnalne przesłane przez jednego z największych polskich znawców i specjalistów z zakresu teorii i praktyki rynku pracy prof. dr. hab. Eugeniusza Kwiatkowskiego – kierownika Katedry Makroekonomii na Uniwersytecie Łódzkim: „…Środowisko ekonomiczne, w tym środowisko ekonomistów łódzkich, ogromnie poruszone faktem nagłej śmierci Prof. Andrzeja Adamczyka, poniosło niepowetowaną stratę. Pan Profesor był bowiem człowiekiem i naukowcem wielce cenionym i uznanym w środowisku ekonomicznym, integrującym ekonomistów krakowskich i łódzkich, inicjującym wspólne projekty badawcze…”. Obok dokonań związanych z Uczelnią, Profesor aktywnie zajmował się myślistwem (był członkiem Koła Łowieckiego „Bór Stryszów” od 1988 roku oraz przewodniczącym Komisji Rewizyjnej tego Koła od 1989 roku), pszczelarstwem (posiadał ponad 40 pasiek), a ostatnio intensywnie zajmował się teoretycznymi i praktycznymi tajnikami leśnictwa (zalesiał pola w okolicach Łękawicy i Wadowic). Był aktywnym inwestorem giełdowym oraz żywo interesował się piłką nożną – w okresie studiów oraz na początku kariery zawodowej był czynnym sędzią piłki nożnej zrzeszonym w Małopolskim Związku Piłki Nożnej w Krakowie. Utrzymywał również przyjacielskie kontakty z wieloma oficerami Wojska Polskiego, szczególnie z sąsiedniej jednostki na
ul. Rakowickiej w Krakowie, goszcząc tam często na basenie pływackim. Jako wyraz głębokiego współczucia i apelu żołnierskiego został napisany przez płk. Bogusława Nowalińskiego i wygłoszony w czasie uroczystości pogrzebowych wzruszający wiersz (obok). Odszedł w pełni sił twórczych, nie dokończył wielu rozpoczętych spraw i przedsięwzięć. Był cenionym współpracownikiem i lubianym przez studentów wykładowcą. Znany z ciętego, ale żartobliwego języka znajdował uznanie zarówno w oczach współpracowników, jak i studentów. W rezultacie wyjątkowych predyspozycji charakterologicznych Profesora oraz Jego autorytetu brał wielokrotnie udział w wyborach do Samorządu Studenckiego w UEK jako Mąż Zaufania. Był człowiekiem o wielkim sercu. Szkoda, że nigdy nie będziemy już w stanie spłacić długu wdzięczności wobec Niego. Szczególne słowa należą się Profesorowi osobiście ode mnie, przede wszystkim za ponad 10-letnią współpracę i dzielenie przez ten czas wspólnego pokoju, a także za ciągłe stymulowanie i krzewienie we mnie zapału do zdobywania wiedzy i poznawania coraz głębszych tajników nauk ekonomicznych. Panie Profesorze, pozostaniesz na zawsze w naszej pamięci! dr Robert W. Włodarczyk wraz z współpracownikami z Katedry Teorii Ekonomii UEK w Krakowie
Epitafium I
dla Andrzeja Adamczyka – Mojego Przyjaciela – Profesora Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie Pożegnanie Nie, nie teraz! – Zbyt wcześnie stąd zabrałeś Go Panie! Sam by nie chciał odchodzić. – Miał co robić tu dalej Tak mi trudno uwierzyć – Byłem w chwili ostatniej z przyjaciółmi tuż obok. – ratowałem Go także! I co z tego! – Nie dałeś żadnej szansy nam wszystkim! Już Go nie ma. – Nie żyje!... Z trudem wiążę swe myśli On – dla ludzi otwarty i pomocny gdy trzeba. On – rodzinny i bratni ... – Przyjaciela już nie mam! Dziś z obrazu – Twój łowczy – gra Ci w smutku na rogu – pieśń rozpaczy ... tęsknoty – od przyjaciół ... znad grobu! Wraz z tą pieśnią ... modlitwą ślemy w niebo błaganie: Daj Mu Panie w spokoju ... wieczne odpoczywanie! Bogusław Nowaliński 4 maja 2009 r.
Epitafium II
dla Andrzeja Adamczyka – naszego Przyjaciela – Profesora Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie Zbyt wcześnie Przyszła cicha, z nagła ... I wyrwała Go od nas! W to, tak trudno uwierzyć. – Godzić się niepodobne! Tyle planów miał jeszcze. – Co dzień tak wiele robił ... Nagle zemdlał i zaczął stąd ... na zawsze odchodzić. Mimo napiętych planów, zdarzeń które bolały ... Tryskał wciąż optymizmem. Wśród nas ... był szanowany! Każdym Jego sukcesem myśmy się także cieszyli. -Popatrz na nas Andrzeju: dzisiaj ... tutaj stoimy! Ból z rozpaczą się miesza – Mowa w zdaniach się łamie. Zmówmy za Jego duszę ... wieczne odpoczywanie! Bogusław Nowaliński wraz z pływacką bracią 5 Kraków, 4 maja 2009 r.