Zwerfafval_week_49_21 by Uitgeverij Verhagen

Eindelijk een krantje over mij..!

DEZE SPECIAL IS

• WAT IS ZWERFAFVAL EIGENLIJK? • (STRAAT)JUTTERS KATWIJK • DE JACHT OP PLASTIC PELLETS • WILHELMINASCHOOL RUIMT OP

EEN BEWAAREXEMPLAAR

• LIMES BUBBLE BARRIER • ZOETWATERAMAZONE IN ACTIE • WAT WEL OF NIET IN DE PMD BAK • COAST BUSTERS EN NOG VEEL MEER

DUURZAAM BUBBELEN Met de Bubble Barrier wordt er bijgedragen aan een duurzame toekomst met minder plastic in zee. Ook bij Groene-Woningen werken we samen met jullie aan een duurzame toekomst. Door slim gebruik te maken van de gratis energie uit de zon verlagen we je energie rekening. En met de huidige tarieven geeft dat ook nog eens een heel mooi financieel rendement! We combineren dit graag met accu’s en laadpalen voor bij jou thuis en bij het MKB.

Vraag een adviesgesprek aan en kom te weten wat jij kan besparen !

info@groene-woningen.nl 071 403 403 6

Valkenburgseweg 28b 2223 KD Katwijk

Slim met Energie

(Zwerf)afval: de uitdaging is groter dan ooit, maar het bewustzijn groeit Welkom in deze speciale bijlage over (zwerf)afval. Een immer actueel onderwerp dat in onze gemeente veel aandacht krijgt. In deze krant vindt u een uitgebreid overzicht van alle initiatieven en ontwikkelingen die bijdragen aan een mooiere, schonere leefomgeving.

et afval dat de industrie en consument produceren vormt een van de grote uitdagingen van deze tijd. Veel afvalstromen zijn in ons land inmiddels goed geregeld door middel van inzameling en recycling, maar plastics vormen hierop een nadrukkelijke uitzondering. De honderden soorten plastic die geproduceerd worden voor eenmalig gebruik komen massaal in het milieu terecht als zwerfafval en eindigen veelal als plastic soep in onze oceanen. Dat de Ocean Cleanup momenteel prachtig werk verricht in het opruimen van al die rommel is mooi, maar het is aan ons allemaal om de kraan dicht te draaien. Geen afval meer op straat, geen rommel meer in het water, geen plastic meer naar zee. Maar wat kunnen wij nou helemaal

Louis van Schie

het gewicht van alle mensen betekenen als klein landje, samen op aarde. 40% van al laat staan als slechts één gedat plastic wordt binnen een meente? In deze krant vindt maand weggegooid, soms u het antwoord en laten we het maar meteen ver8 miljard ook achteloos in de berm of in het water. klappen: we kunnen kilo plastic Het opruimen van heel veel betekenen. zwerfafval is een groDe uitdagingen zijn eindigt te kostenpost en daar niet gering: van de 300 in zee betalen we allemaal miljoen ton die jaarlijks aan mee. Ondanks inspanaan plastic wordt geproduningen van overheid en vrijwilceerd weet naar schatting 8 ligers moeten we vaststellen miljard kilo naar open zee te dat de Rijn nog altijd een grote ontsnappen. En denk niet dat hoeveelheid plastic rommel de oorzaak alleen naar zee voert. Er is werk aan in Azië ligt, hier in de winkel, maar gelukkig zijn er West-Europa kunnen we er ook wat ook tal van oplossingen voorhanden. Lees verder in deze van! 300 miljoen ton is moeilijk voor speciale bijlage waar de uitdagingen en oplossingen liggen te stellen, het en ontdek wat u allemaal kunt komt grofdoen voor de natuur weg overen daarmee ook een met voor onszelf. Veel inspiratie en leesplezier! ✿

Zwerfafval, wat is het eigenlijk? De ballon

Het roerstaafje

De plastic pellet

Het plastic flesje

Het visnet

Het vispluis

Kauwgom

Het plastic tasje

Het mondkapje

al dan niet ‘afbreekbaar’, ze horen niet in het milieu. Jutters Katwijk vindt regelmatig helium gevulde ballonnen die de oversteek vanaf Engeland gemaakt hebben of gebruikt zijn bij het afscheid van dierbaren. Ballonnen zijn levensgevaarlijk voor allerlei diersoorten. Ballonlinten zijn oorzaak van vele verst(r)ikkingen.

sinds 1 juli 2021 zit er eindelijk statiegeld op kleine plastic flesjes en direct is een grote afname van het aandeel van dit type zwerfafval zichtbaar. Deze sterke afname zouden we graag ook bij andere soorten zwerfvuil zien!

kauwgom ligt overal op straat en is slechts met de grootst mogelijke moeite te verwijderen. De uitgespuugde kauwgom bestaat vooral uit kunststof en is ook een vorm van zwerfafval.

de kleine witte plastic staafjes voor het roeren van je koffie zijn gelukkig in de ban gedaan. Als ze na een paar seconden gebruik in het milieu terechtkomen zwerven ze nog eeuwenlang rond! Ook andere kunststofproducten voor eenmalig gebruik zijn inmiddels verboden, zoals het plastic wattenstaafje.

we zijn er nog niet, maar de visserij lijkt er beter op te letten dat netten niet verloren gaan. ‘Spooknetten’ vormen een groot gevaar voor het zeeleven en worden met tonnen tegelijk verwijderd gedurende schoonmaakacties van duikteams.

op plastic tasjes zit al weer een tijdje statiegeld. Zeker, we vinden ze nog steeds, maar aanmerkelijk minder. Speciale categorie: het hondenpoepzakje dat we zowel leeg als, helaas, gevuld aantreffen.

plastic producten worden gemaakt van kleine plastic korrels die deels weglekken gedurende transport over land, rivier en zee. Jaarlijks ontsnappen vele biljoenen korrels uit zeecontainers. Op het Katwijkse strand hebben we er al duizenden uitgezeefd, maar er ligt nog een veelvoud. Je ziet ze pas als je het doorhebt!

vispluis zit onderaan visnetten om snelle slijtage tegen te gaan. Vispluis vind je als gekleurde kunststof draadjes overal op het strand, soms hele bundels. De visserij onderzoekt biologisch afbreekbare alternatieven.

met de pandemie is een geheel nieuw soort zwerfafval ontstaan: het mondkapje. Ze zijn niet afbreekbaar en de elastiekjes vormen een gevaar voor dieren in verband met verstrikking en verstikking.

Zwerfafval of zwerfvuil is afval dat rondslingert op plekken waar het niet hoort: op straat, in de berm, op het strand, in de natuur. Slordigheid, nalatigheid of opzet zorgt voor een groot afvalprobleem in het milieu. Als onze rommel eenmaal is ontsnapt naar onze leefomgeving heeft weer en wind vrij spel. Op deze pagina’s wat voorbeelden van veel voorkomend zwerfafval. Onverslaanbaar!

no.

De sigarettenpeuk

De bio korrel

al net zo klein als de plastic pellet, maar dan meestal zwart en onregelmatig. Ze worden gebruikt in de waterzuivering, maar ontsnappen soms massaal bij storingen van de installatie. Veel van deze bio beads komen van waterzuiveringsinstallaties in Engeland.

frisdrankblikjes staan hoog in de lijstjes van veel aangetroffen soorten zwerfvuil. Ze zijn niet van blik maar vooral aluminium en bevatten ook plastic! De binnenkant van ieder blikje heeft een dun laagje plastic om de inhoud te beschermen tegen het aluminium.

De schuimverpakking

Het niet eenmalige afval

Het piepschuim

De flessendop

Het drinkpakje

afgezien van de grote concentratie gifstoffen ook een bron van microplastics. Jazeker, het filter bevat plastic en met biljoenen peuken die jaarlijks in het milieu terechtkomen dragen sigarettenfilters sterk bij aan de stroom zwerfafval.

denk maar aan de verpakking van je hamburger of de foam opvulchips die worden gebruikt als bescherming in kwetsbare pakketjes. Gelukkig zijn er goede alternatieven en de industrie heeft daar steeds meer aandacht voor.

plastic afval dat niet voor eenmalig gebruik is vinden we ook, maar vormt een klein aandeel. Vaak gaat het om gebruiksvoorwerpen en gereedschappen die waarschijnlijk per ongeluk in het milieu terechtgekomen zijn.

Het blikje

polystyreen kent vele toepassingen en is een moeilijk op te ruimen type zwerfafval. Eenmaal in het milieu valt het al snel uiteen in ontelbare bolletjes. We vinden het overal tijdens opschoonacties per kano, maar ook op het strand en hoog in de duinen.

no.

De snoepverpakking

chips, snoepjes, repen, de toepassingen zijn oneindig en de hoeveelheid snoepverpakkingen in het milieu is ook bijna oneindig.

gek genoeg vinden we plastic doppen van wegwerpflesjes vaak los op het strand. Laten we hopen dat dat minder wordt met het recentelijk ingevoerde statiegeld.

een hardnekkig soort zwerfafval dat we te land, in het water en op het strand blijven aantreffen. Ogenschijnlijk van karton, maar met een plastic binnenvoering.

De jacht op plastic pellets Plastic producten worden gemaakt van plastic pellets, bolletjes van enkele millimeters groot. Ze worden per container over land, rivier en zee vervoerd. Door incidenten bij fabrikage en transport lekken de pellets massaal naar het milieu en komen in de voedselketen terecht. Plastic pellets, ook bekend als nurdles of zeemeerminnentranen, worden overal op aarde aangetroffen, vaak in grote hoeveelheden. Ook op het Katwijkse strand liggen er duizenden. Strandovergang 8, ten noorden van de Buitenwatering, is een van de plekken waar ze massaal gevonden kunnen worden. Hoewel de meeste pellets wit zijn, kun je ze vinden in allerlei kleurschakeringen. Tussen de pellets zijn ook biokorrels te vinden. Zwarte, onregelmatig gevormde korrels die worden gebruikt in de waterzuivering. Naast het rapen van regulier zwerfafval gaat Jutters Katwijk ook wel eens ‘nurdelen’: met een zeef wordt zand uitgezeefd op zoek naar nurdles. Omdat zand nogal kan stuiven liggen de korreltjes vaak ook net onder de toplaag en zie je ze niet direct. Opruimen is onbegonnen werk, maar door het probleem in kaart

De noordse stormvogel

De noordse stormvogel staat symbool voor het leed dat plastic veroorzaakt onder de vogelstand. 95 procent van alle dood aangetroffen dode stormvogels blijkt plastic afval in de maag te hebben. Bij ruim 50 procent

te brengen kan bij de industrie gedragsverandering worden afgedwongen. Betere opslag, veiliger vervoer en niet te vergeten minder productie! Nurdles leveren een grote bijdrage aan de plastic soep en vormen een ernstige bedreiging voor het dierenleven. Vooral vogels zijn kwetsbaar: ze zien nurdles aan voor viseitjes en verhongeren omdat hun magen vol plastic raken. Ook in de magen van vissen, zeehonden, dolfijnen en walvissen worden nurdles gevonden. Breed inzetten op het verminderen van plastic vervuiling, waaronder nurdles, blijft onverminderd belangrijk. Er ligt een grote taak voor industrie en beleidsmakers, maar we kunnen allemaal bijdragen aan een schonere zee. Minder plastic gebruiken, meedoen aan schoonmaakacties en mensen in je omgeving inspireren. Kleine bijdragen leiden tot grote veranderingen. ✿

van de onderzochte dieren worden ook plastic pellets gevonden. Het goede nieuws is dat de stormvogel door de jaren heen iets minder plastic binnenkrijgt. Aan ons de taak ervoor te zorgen dat deze trend zich voortzet. (Foto: Martin Poot) ✿

Stichting Coast Busters ontwikkelt en ondersteunt initiatieven ter bestrijding van de plastic soep Wij zetten projecten op touw waaraan burgers, ondernemers en overheden kunnen deelnemen en zo bij kunnen dragen aan vermindering van met name (plastic) zwerfafval. Ons werkgebied is vooral de Duin- en Bollenstreek en Leiden & omstreken, maar we werken ook samen met gelijkgestemde landelijke organisaties.

et begon voor ons in 2017 met het burgerinitiatief Jutters Katwijk. We ontdekten dat veel plastic rondom de Buitenwatering van zoet water afkomstig was, waardoor we eens te meer het belang inzagen van het tegenhouden van plastic vóór het de zee instroomt. Min of meer gelijktijdig hoorden we van The Great Bubble Barrier, een jong bedrijf dat met een bellenscherm afval uit de waterkolom haalt. Al snel zaten we met diverse gemeenten en het waterschap aan tafel en voerden ook oriënterende

PeukMeuk

Afgelopen jaar deden we mee met de landelijke actie PeukMeuk, die inzet op het bestrijden van al die sigarettenpeuken op straat. Sigarettenfilters bevatten onder meer celluloseacetaat (plastic), zware metalen, PAK’s (kankerverwekkende teerachtige stoffen) en bestrijdingsmiddelen. Eén peuk vervuilt acht liter water dusdanig dat het waterleven afsterft. Op land dringen de gifstoffen in de bodem en leiden tot bodemverontreiniging en sterfte van het bodemleven.

gesprekken met de provincie, Rijkswaterstaat en goededoelenorganisaties. In dit stadium hebben we stichting Coast Busters opgericht, waar we de bestaande activiteiten in onderbrachten: het strandjutten, het straatjutten en het drijfvuilvissen. Daar kwam nu het project Limes Bubble Barrier bij. Met het Wereld Natuur Fonds startten we bovendien de actie Operatie Jonas en met Natuurcentrum Katwijk het PlasPlas tic Dieet. Ineens volop bebe drijvigheid, met hulp van heel veel inzet van talloze Iemand nog interresse in mijn vrijwilligers. Steeds meer gevoelens..? mensen

weten ons te vinden en helpen mee. Ben jij een organisatietalent dat mee wil helpen aan onze projecten? We zoeken nog extra bestuursleden en mensen die kennis hebben van social media en van WordPress om onze website bij te houden. Maar ook als je wilt meedoen met onze activiteiten ben je natuurlijk altijd welkom. Gewoon een keertje meedoen, kennismaken en een grote kans dat we je vaker zien! ✿

De vrijwilligers van Jutters Katwijk maken al jaren het Katwijkse strand vrij van zwerfafval. Het oogt wellicht als sisyphusarbeid, maar met deze continu-actie vragen we voortdurend aandacht voor de plastic soep die onze oceanen verstikt. Door het zichtbaar maken van de uitdagingen kunnen we politiek, bedrijfsleven en de burger mobiliseren. Jutters Katwijk gaat maandag,- en vrijdagochtend om 09:00 uur het Katwijkse strand op. In een uur tijd rapen we zoveel mogelijk zwerfvuil op, ieder met een eigen Juttas en eigen traject. Nadien steevast koffie in een van de gezellige strandpaviljoens. Keertje meedoen? Mail naar jutterskatwijk@gmail.com Deelname is gratis en uiteraard geheel vrijblijvend. We zien uit naar je komst!

De plastic soep begint op straat! Pak het op! Eén windvlaagje en hup, daar ligt het zwerfafval al in de sloot. In of onder water degradeert het tot steeds kleinere fragmenten en microplastics. Ongeacht de grootte: het blijft plastic. Hoe kleiner, hoe lastiger om het nog uit het water te halen.

eel mensen ‘prikken’ in hun eigen straat of wijk afval op. Zij ergeren zich aan het vuil in het straatbeeld en zijn zich vaak ook bewust van de desastreuze gevolgen als het niet wordt opgeruimd. Een vervuilde omgeving is niet fijn om in te leven en trekt bovendien ongedierte aan. Niet alles wordt expres in het milieu gedumpt, er worden ook dingen per ongeluk verloren. Een kleine groep onweldenkenden kan echter

Locaties actieve straatjutters

grote problemen veroorzaken. Plekken waar veel zwerfafval bijeen ligt heten hotspots. Daar liggen bijvoorbeeld veel blikjes, drankflessen, peuken en buisjes van joints bij elkaar. Maar ook op bedrijventerreinen en rondom supermarkten en fastfoodwinkels ligt bovengemiddeld veel zwerfafval. Straatjutters Katwijk is één van de activiteiten van stichting Coast Busters. Graag komen we in contact met mensen die mee willen helpen het ‘straatjutten’ beter op de kaart te zetten. Dit kan bijvoorbeeld door maandelijks georganiseerd in een wijk een groepsactiviteit te organiseren door een Facebookpagina te lanceren. De Lions Katwijk hebben onlangs een bakfiets gesponsord om deze activiteit te ondersteunen. Wilt u meehelpen? Zet uzelf op de kaart, zie www.

straatjutterskatwijk.nl. Bent u een organisatietalent dat een bijdrage wil leveren aan dit doel? Stuur een mail naar ✿ info@coastbusters.nl.

Prikken is weten! De gevorderde straatjutter legt vast wat er ‘geprikt’ wordt. Immers: ‘meten is weten!’ Zie het artikel van GoClean de Liemers elders in deze krant. Dataverzameling heeft er toe geleid dat de ‘knetterballen’ en waterballonnetjes uit de schappen verdwenen en de snoepwikkels van Antaflu nu van waspapier zijn in plaats van plastic. Met de actie ‘Mission Mars’ willen de Plastic Soup Surfer (Merijn Tinga) en de Zwerfinator (Dirk Groot) tot stand brengen dat alle merken van Mars (o.a. ook Snickers, Bounty, M&M, Twix) een plasticvrije verpakking krijgen. ✿

Duurzamer met KafeTaria Bezorging per fiets, frituren in 100% plantaardige olie, zorg voor de regenwouden en aanbod van diverse vegetarische producten, het is duidelijk dat KafeTaria aandacht heeft voor een duurzame bedrijfsvoering.

afeTaria gebruikt geen plastic bakjes en verpakkingen, maar gebruikt papier en karton. Zo wordt geen aardolie verspilt voor de Wethouder Jacco productie van Knape: ‘Mooi zoals wegwerpplastics het Eetcafé in Rijnsen komen er geen burg ruim twee jaar plastic artikelen geleden al de keus in het milieu maakte om zo weinig die uiteindelijk mogelijk wegwerpuiteenvallen in plastic te gebruiken. microplastics en Goed voorbeeld. Iebijdragen aan dereen kan bijdragen de plastic soep. aan het grotere doel!’ Kennis maken met de duurzame aanpak van KafeTaria? Gewoon even de cadeaubon winnen door de kruiswoordpuzzel in deze special op te lossen! Bestellen op de gangbare manier is natuurlijk ook een optie. Zie www.kafetaria.nl voor alle mogelijkheden. Iedereen kan op de woensdagen 15 EN 22 DECEMBER VOOR € 1,een plasticvrij frietje komen halen bij het noemen van deze supergeheime code: GOED BEZIG!

Blij met zwerfvuilkrant Wat ben ik ontzettend blij met deze speciale bijlage over (zwerf)afval. Zwerfafval is vervelend. Het is slecht voor het milieu en het ziet er niet uit. We hebben er allemaal last van als we onze voordeur uit lopen.

nmiddels hebben we wel in de gaten dat dit afval slecht is voor de natuur, dus voor ons, de dieren, het groen en het water! Hier werken we hard aan, dat blijkt wel uit alle mooie initiatieven en ontwikkelingen die in deze krant gepubliceerd staan. Dit doet me goed, want het schoonhouden van de gemeente Katwijk doen we samen: de gemeente reinigt en haalt afval op, onze inwoners gooien hun afval weg in de prullenbak. Zo gaan we zwerfvuil tegen. Helaas komt af en toe per ongeluk of expres afval op de grond, dan is extra inzet nodig. Ook hier werken we graag samen met elkaar. Wilt u na het lezen van deze krant ook aan de slag, bijvoorbeeld door het organiseren van een opruimactie in uw buurt? Kijk dan eens op www.katwijk.nl/ zwerfafval. De gemeente ondersteunt u hier graag bij. Zo zorgen we onder andere voor materialen als grijpers en vuilniszakken en halen we het verzamelde zwerfafval op. Tegen alle (toekomstige) jutters, zwerfvuilrapers en -initiatiefnemers wil ik graag zeggen: hartelijk bedankt! Door deze gezamenlijke inzet, zorgen we ervoor dat de gemeente Katwijk nu, maar ook in de toekomst een fijne en schone openbare ruimte houdt. Rien Nagtegaal wethouder gemeente Katwijk

BINDERS

Marouscha, Alexander en Jeffrey

edere maandag en woensdag gaan twee groepjes van drie op pad om anderhalf uur zwerfafval te rapen. Ze hebben wel eens 102 mondkapjes gevonden in twee dagen tijd, om maar wat te noemen. Op de foto Marouscha, Alexander en Jeffrey. Zij vinden het vooral erg vervuild rondom de supermarkten van de Lidl en de Albert Heijn. Jeffrey heeft niet alleen ware arendsogen, maar ook een sterke arm, die heb je wel nodig met dit werk. Alexander draagt bij aan de goede sfeer, hij lacht waarschijnlijk zelfs

nog in zijn slaap! Marouscha heeft maar liefst drie banen, maar vindt de opruimsessies

het leukst om te doen. Ze sluiten bovendien mooi aan op het middageten.

✿

gevaarlijke sitiaties (b.v. losse tegels) of te grote rommel die TIP: Meld je vindt via de Fixi-app zodat de gemeente ermee aan de slag kan. ’S HEEREN LOO

Didier en Ruchmirh

om zwerfafval op te ruimen. Ze lopen dan één van de drie min of meer vaste trajecten: de keuze is uit twee etappes langs de Kanaaldijk tot en met de Albert Heijn en het rondje Rijnmond - Buitensluis parkeerterrein Noordduinen. De sessies zijn zo populair, dat er zelfs een wachtlijst is om mee te kunnen lopen. Soms neemt men de wijk naar VV Katwijk, ook een gebied dat altijd dik in de prijzen valt!

e bewoners van ‘s Heeren Loo hebben al vier jaar een tweede thuishonk

Regelmatig zetten Fa. Schaddé van Dooren en J. bij IJsclub Voorwaarts op de Jonker & Zn. een gerichte Goerie. Hiervandaan trekken vraag bij hen uit om een stukje zij er drie keer per week op uit onder handen te nemen. ✿

Jacoline van Duijn

acoline is van kinds af aan geboeid door wat er allemaal aanspoelt op het strand, vooral na een flinke storm. Het begon met het verzamelen van mooie, door de zee gepolijste stukken hout en schelpen. Maar op een gegeven moment ging ze ook creatieve mogelijkheden zien in het vele

aangespoelde plastic. Dagelijks is ze twee, drie uur op het Katwijkse strand op zoek naar materiaal. Op het strand vormt ze al een beeld van wat ze met de gevonden voorwerpen kan gaan doen. In haar atelier en tevens persoonlijke museum kijk je je

ogen uit naar de ongelooflijke hoeveelheid artistieke creaties; stuk voor stuk ware kunstwerken. Botten, schelpen, hout, kwasten, netten, touw en heel veel plastic. Haar hobbyruimte, waar de tuin deel van uit maakt, is primair voor zichzelf bedoeld en niet zozeer openbaar. Belangstellenden zullen echter niet snel een ‘nee’ te horen krijgen van Jacoline. Op de vraag wat ze zou willen meegeven aan de Katwijkers is het antwoord: je hoeft echt geen activist te worden om iets goeds te doen voor het milieu. Denk na bij wat je koopt en gebruikt. Als iedereen bv maar een klein beetje minder badschuim of shampoo zou gebruiken levert dat op jaarbasis gezien best al een behoorlijke winst op. Hele kleine dingen kunnen zeker ✿ het verschil maken.

Jan Zuiderduin

an ruimt al 11 jaar zwerfafval op, in en voor de gemeente Katwijk. Hij is gedetacheerd via Provalu (voorheen MareGroep). ‘Dat staat voor Professionele VakLui’ grapt Jan. Daarvoor werkte hij via een uitzendbureau bij diverse werkgevers, maar die gingen allemaal failliet. ‘Dus dat dit de gemeente nog bespaard is gebleven mag zeker in de krant!’ Met humor en een positieve benadering houdt Jan het makkelijk vol. Hij is trots op zijn werk en blij dat hij zoveel voor het milieu kan

doen. ‘Maar’, concludeert hij, ‘dit is een gevecht dat je nooit wint. Je moet nooit achterom kijken want dan ligt het er al weer’. Iemand gooide wel eens twee blikjes naar hem: ‘Meneer, hier heeft u werk’. Zo’n naar incident blijft hangen, al staan er nog zoveel dagelijkse opgestoken duimen tegenover. In De Hoornes vindt hij het meest.

Het winkelgebied in Katwijk aan Zee komt tweede: veel kapotgegooid glas en vieze steegjes. Rijnsburg krijgt brons en Katwijk aan den Rijn valt buiten het podium, daar is het ‘t schoonst. ✿

Leen en Maarten

Leen van Duijn Al op de lagere school rende Leen in de pauzes snel even naar de Watering, om te zien of er wat aangespoeld was. De passie is gebleven en ook vandaag de dag is Leen vaak langs de kustlijn te vinden. Hij treft ook veel dieren in nood aan. In de jaren 70 en 80 waren dat talloze met olie en teer besmeurde vogels, waarvan hij er honderden van een wisse en nare dood heeft gered.

et de toename van de zeehondenpopulatie deed Leen de zorg voor zieke dieren er ‘logisch’ gewoon bij. Lenie het Hart, wie kent haar naam niet, had hij om de haverklap aan de telefoon. Halverwege de jaren tachtig werden er zo’n 350 zeehonden geteld, vooral in het Waddengebied. Inmiddels zijn het er rond de 20.000 en verspreiden ze zich langs de hele kust.

is. Jaarlijks gaan 65 á 70 zeehonden naar de opvang in Stellendam of Pieterburen, dat is zo’n 20 procent van de gemelde dieren.

Maar natuurlijk vinden Leen en Maarten veel meer dan zieke dieren. Hun garage hangt bom- en bomvol met ‘blazen’, boeien, jonen, reddingvesten, Daarom zien we ze ook het is teveel om op te noemen meer rond Katwijk. Leen en en je kijkt je ogen uit. Er is zoon Maarten zijn opgeleid zelfs een hele bar gebouwd tot EHBZ-er (Eerste Hulp van gevonden grenenhout, die Bij Zeezoogdieren) en hun er prachtig uit ziet. Een kist zorggebied loopt van ‘van pier voor reddingsvesten dient als tot pier’ (Scheveningen tot salontafel. IJmuiden). De meeste dieren worden geobserveerd en Luisterend naar de vele soms overgebracht naar het verhalen van Leen is het strandreservaat Noordvoort, een genot om hier een waar verzwakte dieren beter paar uurtjes te vertoeven. kunnen herstellen omdat het Hopelijk schrijft Leen ooit zijn een toegewezen stiltegebied avonturen ooit nog eens op. ✿

We kunnen er niet omheen: we moeten zelf in actie komen om een duurzame(re) toekomst te creëren voor onszelf en onze kinderen. Dat is vandaag De Groene Uitdaging voor ons allemaal. De Groene Uitdaging helpt daarom graag. Op onze website vindt u verhalen uit de gemeenten, maar ook informatie over de hulptroepen die er al zijn om u te helpen, of u bij aan te sluiten. Op Facebook, Twitter en Instagram kunt u bovendien volgen wat uw mede-inwoners in uw gemeente, of de regio, zoal doen voor een duurzamere toekomst. Wij vragen u, of eigenlijk dagen we u uit, om zelf stappen te zetten en zelf ook weer een bron van inspiratie voor anderen te zijn. Het is níet moeilijk, het is wél leuk, en vooral - u hoeft het niet alleen te doen. De Groene Uitdaging

Honing van de 3 Bijen & Streekhoning uit Panbos Verkrijgbaar bij

NatuurHoek Natuurdrogist Zuidstraat 50 • Katwijk aan Zee

DOE WAT JE DOEN KAN! Dat is het motto van jutter Jet Parlevliet. Zo hoopt ze iedereen te inspireren dat ook te doen. Mede daarom heeft ze de rol van klimaatburgemeester van Katwijk op zich genomen. Zich inzetten om de natuur te beschermen deed ze ook zonder deze tijdelijke titel. Ze nam het initiatief voor Natuurcentrum Katwijk, Lief Initiatief en nu met het collectief Bewust aan de Kust. Wellicht heeft u haar wel eens gezien als ze op haar sup aan het zwerfafval vissen is? Of skeelerend of ploggend, dat laatste is hardlopen en tegelijk afval jutten. Het is heel makkelijk vindt ze, buiten sporten en dan meteen zwerfafval rapen. Uur voor je natuur! Goed voor je lichamelijke en geestelijke gezondheid en tegelijk de natuur ontlasten. Doe je mee?! ✿

De foto’s op deze pagina zijn een samenwerking van Jet met onderwaterfotograaf Cor Kuyvenhoven. Hij heeft al 20 jaar ervaring en duikt regelmatig mee met ‘Duik de Noordzee schoon’ en Ghost Diving. Zijn foto’s staan oa in National Geographic, Panorama en Quest. Jet en Cor werken aan een fotoserie van confronterende beelden die mensen aan het denken zetten.

Gemeente Katwijk zet in op reductie van Zwerfafval GoClean is een landelijke organisatie die zich data-gedreven inzet voor reductie van zwerfafval. Samen met vrijwilligers door het hele land ruimen zij niet alleen zwerfafval op, maar doen gelijktijdig onderzoek naar de herkomst ervan. Ook in Katwijk wordt gebruik gemaakt van deze methode. Bronaanpak Zwerfafval is veel inwoners een doorn in het oog, maar is helaas ook niet meer weg te denken uit ons straatbeeld. Gemeente Katwijk wil breder inzetten op de bestrijding van zwerfafval en slaat de handen ineen met GoClean.

verwachten een dergelijke afname ook met blik als er eind 2022 eveneens statiegeld op komt. Verder liggen er mogelijkheden in weten regelgeving op single-use plastic verpakkingen, voorlichting op scholen, participatie,

Divers

Haribo

Maoam

Marlboro

Coca Cola

300

Albert Heĳn

Divers

Piepschuim

Onbekend

Glas

Karton

Kleding stof

600

Blikjes

4000

Losse stukjes

900

Papier

6000

Cellulose

1200

Plastic

8000

2000

Merken Merken

1500

Ed Bull

Soorten Soortenmateriaal materiaal

Informatie Het vergaren van informatie is de sleutel naar oplossingen. Hoeveel ligt er? Welke items komen we het meest tegen? Waar concentreert zwerfafval

McDonald’s

10000

verantwoordelijkheid bij lokaal bedrijfsleven, et cetera.

Antaﬂu

De statistieken

Heineken

Landelijk zien we door de jaren heen een toename van de hoeveelheid afval in de openbare ruimte. Na een opruimactie is het een kwestie van dagen voor straten en parken weer vol liggen met zwerfvuil. Hoewel het vraagstuk rond zwerfafval geen eenduidige oplossing kent, ligt een belangrijke sleutel in aanpak bij de bron. Welke maatregelen kunnen worden genomen om te voorkomen dat afval zwerfafval wordt? De uitbreiding van statiegeld op kleine PET-flesjes blijkt een sterke reductie op te leveren van zwerfflesjes. We

zich? Kunnen we door de samenstelling te analyseren wellicht focusgroepen en herkomst onderscheiden? Om deze vraagstukken te kunnen beantwoorden heeft GoClean het Zwerfafvakompas ontwikkeld. Eerst wordt afval fotografisch vastgelegd in Litterati, een app waarmee wereldwijd afval in kaart gebracht wordt. De data uit Litterati wordt geïmporteerd in het Zwerfafvalkompas en alle items worden voorzien van registratielabels. Wanneer deze data wordt uitgelezen geeft deze antwoorden op bovengenoemde vraagstukken.

METEN IS WETEN MET ‘LITTERATI’ APP

Twee vliegen in één klap Wordt ook onderzoeker en meld je aan op De registratie van het afval zwerfafval@katwijk.nl o.v.v. ‘Aanmelding Kompas’. gebeurt tijdens de prikronde Je ontvangt benodigdheden zoals grijper, telefoonhouder met zogeheten ‘dataknijpers’. en instructies. Help mee zwerfafval in Katwijk voorkomen! Op deze wijze kost het vastleggen weinig extra tijd. Zo ben je als vrijwilliger niet alleen bezig met opruimen van waarna de gemeente bekijkt zien wij jou graag van alle zwerfafval maar help je ook welke maatregelen op deze informatie en benodigdheden. met het voorkomen ervan. locatie getroffen kunnen Help mee en wordt zwerfworden. Hierin is een goede afvalonderzoeker! Je bepaalt Samenwerking samenwerking zelf hoeveel tijd je wilt Ook de gemeente tussen gemeente ✿ besteden. Katwijk wil en vrijwilligers graag inzetten essentieel. Speeltuin Miereweide op preventie rookvrij verklaard van zwerfafval en gaat Word zwerfafvalonderzoeker daarbij gebruik maken van Wil je meehelpen om onze het Zwerfafvalkompas. mooie gemeente zwerfafvalvrij Specifieke probleemlocaties te maken en zwerfafval te worden in beeld gebracht voorkomen? Dan voor-

Gevonden objecten Gevonden objecten

10000

Rejeinste dicrimisatie!

2000 0

Divers

Flessendop

Flessen

Onbekende stukjes

Snoep papiertjes

Blikjes

Losse stukjes

Wikkel

4000

Peuken

6000

Kleine losse stukjes

8000

Een voorafgaande meting toonde dat er vrijwel net zoveel snoeppapiertjes als peuken lagen.

De Limes Bubble Barrier:

Plastic vangen in de Rijn

Een gordijn van opstijgende luchtbellen gaat binnenkort ruim 86% van al het plastic dat de Rijn aanvoert tegenhouden. Deze nieuwe verdedigingslinie in het Uitwateringskanaal vormt een bijdrage in de strijd tegen de plastic soep die onze oceanen en het leven erin bedreigt.

e Romeinen kwamen niet verder dan de Rijn en nu willen wij hier het plastic stoppen! Waren de Coast Busters in de ketel met toverdrank gevallen toen ze deze gedurfde doelstelling formuleerden? Wie weet, maar drie jaar later is de financiering rond en eind november heeft gemeente Katwijk opdracht gegeven aan The Great Bubble Barrier voor de aanleg van een luchtbellenscherm. Nog voor de zomer van 2022 gaat het bruisen in het Uitwateringskanaal, als de Limes Bubble Barrier wordt ingeschakeld. Alles wat wij mensen al dan niet per ongeluk aan rommel in het milieu terecht laten komen wordt afgevangen door dit innovatieve luchtgordijn.

The Great Bubble Barrier bedacht deze toepassing van een bellenscherm in 2015 en heeft het samen met Deltares en een team van ingenieurs verder geperfectioneerd.

Microplastics Deeltjes van 5 mm en kleiner vallen onder de microplastics. Ze zitten in cosmetica, shampoo, scrubs, tandpasta, maar komen ook vrij bij het wassen van een fleecetrui. Via het riool en waterzuivering eindigen ze in het oppervlaktewater. Autobanden produceren fijnstof dat zowel in het oppervlaktewater als in onze longen terechtkomt. Microplastics vind je overal: in de voedselketen en zelfs in placenta’s bij ongeboren baby’s. Het risico voor de volksgezondheid is onderwerp van voortdurend onderzoek.

Na het proefdraaien in het lab, volgden succesvolle veldtesten in de Hollandse IJssel en Wervershoof. Inmiddels draait er al bijna twee jaar een goed werkend systeem in het Westerdok in Amsterdam. Werking De Bubble Barriertechnologie bestaat uit een geperforeerde buis op de bodem van de waterweg waar lucht doorheen wordt gepompt en een opvangsyteem. Plastic en ander afval dat met de stroom wordt aangevoerd, wordt tegengehouden door het bellengordijn en vervolgens meegenomen naar het oppervlak. Door het

scherm diagonaal te plaatsen en gebruik te maken van de stroming, wordt al het afval naar het opvangsysteem aan de zijkant geleid. Gebleken is dat fragmenten van slechts één millimeter groot al worden opgevangen. Harkrooster en steekproef Het gemaal in Katwijk is uitgerust met een harkrooster met spijlen die een tussenruimte hebben van 8,5 centimeter. Veel afval passeert daarom ongehinderd. Bij een steekproef heeft Coast Busters vijf big bags met afval uit de Rijn gehaald. Het organische materiaal is gescheiden, waarna 14.042 zwerfvuilobjecten zijn geteld. De sortering bleek voor 78% uit plastic te bestaan, doorgaans tussen de 5 en 25 millimeter groot. Ruim 99% van het afval was dusdanig klein dat het direct langs het harkrooster kon ontsnappen naar de Noordzee. Een eerste extrapolatie wijst uit dat de Rijn jaarlijks tussen de 2,3 en 2,6 ton afval op de Noordzee loost. Het eerder genoemde systeem in Amsterdam heeft echter al drie keer meer afval onderschept dan aanvankelijk geschat was.

De betrokken partijen

Vispassage Op basis van eerder gedaan onderzoek is de verwachting dat vissen geen hinder zullen ondervinden van het bellenscherm.

APP TIP: Beat the Microbead

Toch zijn er in het ontwerp van het bellenscherm diverse voorzorgsmaatregelen opgenomen om risico’s uit te sluiten.

Educatie en monitoring De Limes Bubble Barrier wordt niet alleen letterlijk een blikvanger, maar trekt ook de aandacht aan van het publiek. Een unieke kans om een combinatie te maken met een educatief centrum, waarbij ook andere initiatieven rond zwerfafval in de regio een podium kunnen krijgen. Daarnaast kan er een schat aan informatie worden vergaard door onderzoek te doen naar het uitgeschepte afval. De eerste gesprekken voor het realiseren van een educatief centrum zijn gevoerd en de betrokken partijen zijn enthousiast! ✿

Lions Katwijk sponsort bakfiets voor aanpak zwerfafval

LIONS KATWIJK

ondersteunt talloze goede doelen, waaronder initiatieven die een schoner milieu nastreven. Coast Busters heeft dankzij steun van de Lions de beschikking gekregen over een elektrische bakfiets. Deze wordt ingezet voor het straatjutten in onze gemeente.

Met deze peukenpocket voorkomt u dat er via uw peuk microplastics en Eindelijk een giftige chemicaliën in huisje! het milieu terecht komen. Het plastic uit de filters komt anders terecht in de grond waarop we ons voedsel verbouwen, in het water dat we drinken én de lucht die we inademen.

HEEFT U AL EEN PEUKENPOCKET?

WIST U DAT: • sigarettenpeuken wereldwijd het meest gevonden zwerfafval is? • de filters bestaan uit cellulose-acetaat, een type onafbreekbaar plastic? • zwerfpeuken direct bijdragen aan het plasticprobleem in onze natuur en oceanen? • er meer dan 4000 giftige stoffen in een peuk huizen, waaronder lood en arsenicum? • elke peuk in de natuur 8 liter grondwater vervuilt?

Best eng als je dit zo leest! Voorkom daarom onnodige vervuiling, gebruik de peukenpocket en draag uw peukje bij aan een schoner Nederland!

Maak de kruiswoordpuzzel in deze special en verdien een Peukenpocket t.w.v. €3,-

Bestel via coastbusters.nl of stuur een mailtje naar info@coastbusters.nl

Minder afval op de basisschool De Koningin Wilhelminaschool staat in het centrum van het dorp, het mooiste plekje van Rijnsburg. Afgezien van de basisvakken krijgen de 230 leerlingen ook les op het gebied van natuur en milieu. Kinderen zijn zich in toenemende mate bewust van de uitdagingen die toekomstige generaties wachten.

en van de zaken waar we zelf als school invloed op kunnen uitoefenen zijn onze afvalstromen. Een groot deel ervan bestaat uit papier dat we nauwgezet verzamelen in de aan ons verstrekte container. Ook ouders kunnen gebruik maken van deze papierbak. De bak wordt wekelijks geleegd en we ontvangen een vergoeding van de gemeente voor de vele

kilo’s oud papier en karton. In overleg met de gemeente hebben we ook twee PMDbakken gekregen. De conciërge leegt twee maal per dag de afvalemmer die in iedere klas geplaatst is. De PMD-bakken worden wekelijks geleegd en zorgen voor een reductie van zo’n 60% aan restafval. We beperken ons niet tot het schoolterrein. Elke bovenbouwgroep houdt één of twee keer per jaar schoonmaakactie in de wijk, die wij koppelen aan een thema. Naast de grote milieuwinst is bewustwording bij kinderen, ouders en ook bij onszelf de kern van de zaak. Minder aluminiumfolie rond de boterhammen,

minder drinkpakjes, het zijn voorbeelden van een hele reeks mogelijkheden om de afvalstromen in te perken. Meer herbruikbare verpakkingen, zoals trommeltjes. Meer fruit, want dat heeft z’n eigen verpakking. Minder afval, meer winst voor het milieu. De jonge generatie gaat ons het voorbeeld geven! Albert Heus Wilhelminaschool

PUZZEL MEE VOOR EEN PEUKENPOCKET! 13

24 11

30 2

39 9

45 14

HORIZONTAAL: 1. Opgeblazen afval 4.Flessencenten 11. Onder andere 12. … de Janeiro 13. Kerstbeest 14. #me… 15. Dik onder de grond 16. Zoals Roetveegpiet door de schoorsteen ging 20. Sporttrofee voor borst 21. Basisonderwijs 22. Plastic velletje 23. Beleefdere jouwe 24. Mist in ppschuim 25. Operatie voor prostaatkanker (afk) 27. Dwingende vraag 28. Algemeen plaatselijk verordening 30. Hogesnelheidslijn 31. Bijbels personage 32. Muzieknoot 33. Moederskindje uit Ierland 34. Leesniveau op basisschool 35. Bij Romeinen Cupido 37. Twee klinkers 38. Dorpje in Noardeast-Fryslân 39. Toestand van lamp 40. Onbeheerste begeerte naar kunststof 44. Ster met hoogste status 45. Florijn 46. Waar Oude Rijn Noordzee ontmoet 50. Voortgezet onderwijs 51. Historisch motorfietsmerk 52. Keuzeverbinding 53. Niet de VU, maar de … 55. Deel van een lach 57. Notitie 59. Viezigheid in buitenwater 63. Wederhelft van plas 64. Larve van een langpootmug 66. Heel oud 67. Vervoersbedrijf Rotjeknor 68. Landingsplaats ark van Noach 70. Bittere waterbron Oude Testament 73. Vervuilend snoepgoed 74. Corona-attribuut VERTICAAL: 1. Belletje van de barrière 2. Laughing Out Loud 3. Muzieknoot in kast 4. Webstek 5. Vader van Otje 6. Aansporing 7. Vorm van zijn 8. Enzovoorts 9. Mister Bubble Barrier 10. Kandidaat voor de doop 12. Van A naar B 16. Wegwerplepeltje 17. Grondstof voor plastic 18. Bovenaan de lijst 19. Rotzooi zonder dak 26. Zeerover 28. Anonieme Alcoholisten 29. Smerig 30. Zeebewoner die groet 33. Eenvoudig 36. Broer van 13 horizontaal 37. Waarvan …. 40. Rotzooi die een filtersigaret achterlaat 41. Is zoals Duitsers het zeggen 42. Mijn beschermer (Hebreeuws) 43. Prikkende springer 47. Ook zo 48. Brei er sokken mee in de UK 49. Winters weertype 54. Voetbal International 56. Uitspraak Rutte op klimaattop 58. Wat de pot schaft 60. Venster 61. Soort plastic 62. Stem die andere stemmen overbodig maakt 63. Schop om hogerop te komen 65. Label 69. Reformatorische Omroep 70. Doctor of Medicine 71. Gebergte in Turkije 72. Zonnegod

Lever de ingevulde puzzel voor 1 januari in bij Albert Heijn Rijnsburg of bij NatuurHoek Katwijk en ontvang uw welverdiende peukenpocket. Mail je antwoord ook naar zwerfafval@katwijk.nl en maak kans op een van de verdere prijzen! (Zie een na laatste pagina)

Gezonde zee zonder spooknetten De Stichting Healthy Seas, a Journey from Waste to Wear, is opgezet met het doel om afval, met name visnetten, uit de zeeën te verwijderen met het oog op het creëren van gezondere zeeën en het recyclen van zwerfvuil in textielproducten.

e visnetten worden door vrijwillige duikers van Stichting Ghost Diving geborgen en samen met ander nylonafval door Aquafil getransformeerd en geregenereerd tot ECONYL®-garen, een hoogwaardige grondstof voor het maken van nieuwe producten. Het stichting is met name actief in Europa, met de nadruk op de Noordzee, de Adriatische Zee en de Middellandse Zee, dit zijn alle regio’s die van belang zijn voor de biodiversiteit en het toerisme en ook intensief worden gebruikt voor de visserij.

Stichting Ghost Diving werd in Nederland opgericht in 2012. Ze bestaat uit technische duikers die wereldwijd natuurbeschermingsprojecten uitvoeren en zich hebben gespecialiseerd in verloren vistuig. Ze opereren op individuele basis of met behulp van bekende en onbekende collegamilieuorganisaties. Het bewezen concept heeft zich inmiddels verspreid over 16 landen, waar lokale duikteams actief zijn voor Ghost Diving. De organisatie stond tot eind 2019 bekend als Stichting Ghost Fishing, waarna het een naamsverandering onderging om zo beter herkenbaar te zijn als duikorganisatie die zich

foto’s cor kuyvenhoven

richt op het verwijderen van onderwaterafval, waaronder visnetten, vislijnen en visserstuigage. Het afgedankte, verloren of verlaten vistuig worden vaak ‘spookvistuig’ genoemd, omdat het zonder menselijke betrokkenheid vis en andere zeedieren blijft vangen wat men ‘spookvissen’ noemt. Miljoenen zeedieren, inclusief haaien, dolfijnen, zeehonden en schildpadden lijden en sterven door verstrikking in deze netten. Vistuig kan worden verlaten, verloren of op een andere manier worden weggegooid in het ene deel van de wereld en eindigen in een ander deel. Oceanische stromingen en winden kun-

nen duizenden kilometers lang ‘spookvissend’ materiaal vervoeren. Zelfs afgelegen Antarctische habitats zijn niet vrij van deze vervuiling - elke oceaan en zee op aarde is aangetast. De gezamenlijke projecten bieden op Europees niveau een showcase voor marine afval, circulaire economie en duurzaamheid, terwijl wordt benadrukt dat afval te waardevol is om te worden verspild. De kracht van de projecten ligt in het partnerschap van bedrijven en non-profit’s die werken aan hetzelfde doel: een betere planeet en gezondere zeeën, terwijl ze al doende leren staan ze open voor nieuwe partners en creatieve ideeën. ✿ Ga voor meer informatie naar de sites www.healthyseas.org en www.ghostdiving.org

NIEUW! Savage Gear molens 100% ontwikkeld door Savage Gear. Innovatie design en functies ….. dit alles om te voldoen aan jouw visserij!!! Inclusief 5 jaar garantie!

De gehele range spinmolens van SG2 tot SG8 (voor zowel beginnende als ervaren roofvisser) … nu bij Hengelsport Ons Stekkie verkrijgbaar! AANBIEDING: Strandhengel Avocet Power 4,20m, 100250 gram + strandmolen Agility surf70 met 0,30mm nylon Nu voor € 159,90 Voor de snoekvisser met dood aas hebben wij een leuk assortiment doodaasdobbers van Predox in onze winkel.

Uiteraard hebben wij ook dood aas, zoals o.a. makreel en horsmakreel. En niet te duur! Wij hebben voor de strandvisser altijd vers zeeaas zoals zeepieren en zagers op voorraad. Voor de zekerheid kunt u echter het beste reserveren. Tevens hebben wij mesheften en Franse tappen voor u in de vriezer liggen. Wij staan paraat als het om vissen gaat! Vanaf 2022 hebben wij een Nieuw Stekkie. Dan gaan wij verhuizen naar Voorstraat 50 te Katwijk. Met nog veel meer vierkante meters visplezier.

Haven 7, 2225 BH Katwijk aan Zee Tel. 071-5428967

Al peddelend afval opvissen In ons waterrijke land eindigt helaas veel zwerfafval in sloten, vaarten en rivieren. Overal ontstaan mooie initiatieven om de waterlopen weer schoon te maken. In onze gemeente zijn de Coast Busters actief die met kajaks regelmatig rommel opvissen.

rijfvuilvissen, want zo noemen we het oppikken van al die troep uit het water, is een behoorlijk verslavende bezigheid. Niet alleen is er de voldoening van het schoon achterlaten van soms ernstig vervuilde plekken, maar ook de waardering van passanten is een motiverende factor. Op het dek van onze boten hebben we open bakken waar we al het afval in verzamelen en alles kan uitlekken. De vaak afgeladen kajaks laten weinig aan de verbeelding over: je kan het zo gek niet verzinnen of we vinden het in het water. Toch kunnen we een algemeen beeld schetsen van onze vondsten: de oogst aan

drijfvuil wordt gedomineerd door plastic verpakkingen voor eenmalig gebruik. Drijfvuilvissen is inmiddels een nationale bezigheid: overal in het land ontstaan

initiatieven waarbij met kajaks, kano’s en SUP’s al dan niet in groepsverband aandacht wordt gevraagd voor al dat (plastic) afval in onze wateren. Afgezien van het daadwerkelijk schoner maken van het oppervlaktewater

ontstaat ook een steeds gedetailleerder beeld van de problematiek, zodat beleidsmakers kunnen handelen op de bevindingen van drijfvuilvissers. Inzetten op bewustwording blijft een speerpunt. Natuurlijk is er een kleine groep die opzettelijk rommel maakt, maar hoe vaak komt het niet voor dat de inhoud van een door meeuwen opengereten vuilniszak de gracht inwaait? Een voorbeeld van iets dat je zelf gemakkelijk kan voorkomen. Inmiddels gaan de Coast Buster kajaks onvervaard door met drijfvuilsessies, want het blijft immers leuk om te doen. Oh ja: en nuttig! ✿

HOERA, DE FESTIVALBEKER IS OP Z’N RETOUR!

De festivalbeker, een plastic beker voor eenmalig gebruik, vissen we steeds minder op. Dankzij het Leidse project Canal Cups is in samenwerking met gemeente en horeca een goed werkend statiegeldsysteem ingevoerd gedurende grote evenementen. Daarmee is de stroom van duizenden plastic bekers via de Rijn naar de Noordzee gestopt. Haringrock werkt ook met herbruikbare bekers en gebruikt in de strijd tegen de plastic soep duurzame alternatieven voor merchandise, bordjes en verpakkingen.

✓ Huishoudelijk plastic Schoonmaakmiddelen, drink,- en zuivelverpakking (leeg met dop!)

Speelgoed (milieustraat) Plastic Metaal (Blik) Drinkpakken

Koffiebekers

Tuinmeubelen (milieustraat) Piepschuim (milieustraat)

Blik, chipszakken en drankblikjes DAT WIST IK NOG NIET...

de zwarte mogen in principe ook mee in de PMD bak maar worden er helaas toch uitgehaald omdat de sorteerinstallatie niet kan omgaan met de kleur zwart. Efficienter is dus om deze direct bij restafval te doen. Halogeen/gloeilampen: NIET in de glasbak maar bij restafval Pizzadozen: NIET bij het oud papier maar bij restafval Frituurvet en bakolie: NIET in het riool of WC, dat veroorzaakt verstoppingen, maar naar milieustraat (tip: giet het terug in de verpakking) Plastic plantenpotjes:

EN DE REST VAN HET AFVAL? RESTAFVAL: Plastic schaaltjes en foam (soort piepschuim) afkomstig van groente- en vleesverpakkingen • As van open haard of BBQ (dus niet bij GFT) Mondkapjes • Kattenbakvulling • Kaaskorst met plastic • Spuitbus deodorant KCA (Klein Chemisch Afval): let op! dit afval moet naar de milieustraat Batterijen • Spaarlampen • Ledlampen • TL-lampen • Smeervet • Motorolie Frituurvet • Lampenolie • Bakolie • Verfresten • Printerinkt (cartridge) GFT (Groente-, Fruit- en Tuinafval): Etensresten • Botjes • Koffieprut met filter Kleine restjes jus • Groente,- en fruitresten • Aardappelschillen • Tuinafval

MEER WETEN? KIJK OP WWW.KATWIJK.NL/AFVALABC

info voor op de koelkast

Deze wordt ook wel PMD (plastic, metaal- en drinkverpakkingen) genoemd

✄

Wat mocht ook alweer in de plastic bak?

Vrijwilliger Tim Bins: ‘Een beter milieu begint óók in het milieupark’ Er zijn 39 milieuparken in Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg. Op ieder park staan diverse containers voor het gescheiden aanbieden van afval. Op 24 parken houden vrijwilligers toezicht en doen een melding bij de gemeente als een container vol is of defect is.

aast zijn reguliere werk is Tim ook vrijwilliger op een van onze milieuparken. Hij ziet meermalen per week vastgelopen containers doordat er te grote dingen in worden gestopt. Is een container vol of verstopt, neem dan je afval weer mee naar huis en bel de gemeente. Afval naast de container zetten leidt tot zwerfafval, trekt ongedierte aan en is een bron van ergernis voor omwonenden. Als Tim een volle container aantreft doet hij melding in een speciale groepsapp waarna de gemeente direct in actie komt.

TIP: Als je als bewoner een positieve bijdrage wilt leveren, maak dan bijvoorbeeld kartonnen dozen plat voor je ze in de papierbak deponeert. De capaciteit van een container neemt zo enorm toe. Hij weet dankzij de app dat er enkele beruchte milieuparken zijn waar bijvoorbeeld veel bedrijfsafval terecht komt, dat is niet de bedoeling. Het Hoftuinplein in Rijnsburg heeft zelfs ‘Tokkieplein’ als bijnaam gekregen. Verbetering zit volgens Tim in voorlichting: meer media-aandacht, blijven herhalen waar zaken wel of niet inmogen. Piepschuim en hard plastic kleerhangers

horen bijvoorbeeld niet in het PMD (Plastic / Metaal / Drinkpakken). Hij heeft wel eens een opblaaszwembad uit een container staan wrikken. Tim is niet direct voor cameratoezicht vanwege hoge kosten, maar het kan misschien helpen op de grote probleemplaatsen. Hij pleit vooral voor meer handhaving: soms is het adres te achterhalen in het afval of kunnen controleurs in burger steekproeven doen. Maar boete en handhaving zouden een laatste middel moeten zijn. Samen verantwoording nemen voor een prettige leefomgeving is een veel betere motivatie. ✿

Betere afvalscheiding doen we voor de portemonnee en de planeet

In gemeente Katwijk blijven de cijfers op het gebied van afval scheiden al jaren gelijk. Per persoon bieden wij ongeveer 220kg restafval per jaar aan. In dit restafval zitten ook veel grondstoffen die kunnen worden hergebruikt. Dit hergebruiken levert geld op. Het verbranden van restafval kost ons geld en de belasting daarop wordt steeds hoger.

n 2018 betaalden wij 13,21 Mens versus machine De gemeente kiest bewust voor bronscheiding. Dat wil zeggen euro verbrandingsbelasting dat iedere individu in de gemeente verantwoordelijk is voor het per ton restafval. In 2020 scheiden van afval. In sommige gemeenten is er gekozen voor was dit al 32,63 euro. Daar nascheiding. Dat betekent dat alles op een hoop wordt aangebovenop komen de kosten boden en machines het sorteerwerk doen. Op dit moment laten voor het verbranden van het analyses zien dat bronscheiding beter werkt dan nascheiding. afval zelf, de transportkosten, Een oorzaak is dat bij nascheiding er veel afval aan elkaar blijft de overslagkosten en kleven, waardoor de machines minder accuraat kunnen scheiden. inzamelkosten. De kosten voor het verbranden van het de kosten beheersbaar Inzamelen plan van de restafval zijn ook flink te houden en de gemeente wordt stapsgewijs gestegen de laatste ‘Niets planeet beter toegewerkt naar de ambities jaren. Al deze kosten doen is geen achter te laten van Nederland om geen afval worden betaald door optie meer’ voor volgende meer te produceren in 2050. de inwoners via de Wethouder van generaties. Als eerste wil de gemeente afvalstoffenheffing. Starkenburg Het anders naar 80% afvalscheiding Een drastische inzamelen van afval eind 2023. Hoe hoger het verandering in het maakt het mogelijk afvalscheidingspercentage, gedrag met betrekking tot het tij te keren. In het Anders hoe lager de omvang van het het afval sorteren is nodig om restafval. Op dit moment ligt het afvalscheidingspercentage van gemeente Katwijk al Ten eerste krijgt ieder Ten tweede is er enkele jaren op 50%. laagbouw huishouden gekozen voor Diftar. Uit analyse van het restafval een PMD-container voor Hiermee betalen ziet men dat er nog veel huishoudelijk plastic, metaal huishoudens een vast tarief grondstoffen in het restafval en drinkpakken (PMD). voor afvalinzameling plus aanwezig zijn. Zo zit er in ons Hoogbouw in de gemeente een variabel tarief voor de restafval 36% GFT-afval wat krijgt een ondergrondse verwerking van restafval. in de groene container thuis container voor PMD. Want De uiteindelijke hoogte van hoort. Ook is er een grote uit de analyse blijkt dat de de afvalstoffenheffing heeft hoeveelheid plastic, metaal en helft van het volume restafval ieder huishouden dus zelf in drinkpakken nog aanwezig in uit PMD bestaat. Het PMD de hand. Een huishouden dat het restafval. Het is voordeliger scheiden van het restafval goed sorteert wordt beloond om die grondstoffen zorgt ervoor dat de grijze met een minder hoge heffing gescheiden aan te bieden in container maar voor de helft dan een huishouden dat plaats van te betalen voor het vol gaat zitten. minder goed sorteert. verbranden ervan. ✿

Twee grote maatregelen in 2022

Huishoudelijk afval thuis goed scheiden essentieel voor optimale recycling De twintig medewerkers van de Katwijkse afvalinzameling zorgen voor het legen van minicontainers, ondergrondse en bovengrondse containers en vormen het team op de milieustraat. Medewerkers Rob, Arjen en Willem geven toelichting.

agelijks rijden er drie voertuigen rond om minicontainers te legen en twee voertuigen voor de ondergrondse containers. Op maandag, de drukste dag, rijdt iedere auto wel drie keer per dag naar de VAB in Voorhout om te storten. De wagens hebben een gemiddeld laadvermogen van 10.000 kg, goed voor het legen van zo’n 1000 minicontainers of 80 ondergrondse containers per dag. Een ervaren vuilnisman kan aan het gewicht van de container vaak al voelen of er bijvoorbeeld restafval in

Willem: ‘Hoe beter mensen thuis het afval scheiden, des te beter voor het milieu’.

Door de as van barbecue en open haard lijken de chauffeurs soms meer op schoorsteenvegers. een gft-container ‘verstopt’ zit. In dat geval wordt de container niet geleegd, maar krijgen een label met reden. Bij herhaling volgt een boete. Op de afhaaldagen worden auto’s soms onhandig op straathoeken geparkeerd, waardoor de vuilniswagen de bocht niet kan nemen. Op de milieustraat staan altijd medewerkers klaar om aanwijzingen te geven. Diverse vrachtwagens verwisselen vóór 10 uur ’s morgens de volle containers. De bak piepschuim wordt drie keer per week geleegd. De populariteit van webwinkels draagt daaraan bij: met al die

pakketjes komt veel extra piepschuim mee. Hoewel piepschuim licht is, weegt de inhoud van een volle bak toch ruim 120 kilo. Er komt binnenkort een speciale pers om het piepschuim samen te drukken tot blokken van 80 kg. De verwachting is een flinke besparing op transportkosten. Door afval gescheiden en correct aan te bieden kunnen we zelf een belangrijke bijdrage leveren aan het efficiënt verwerken van de afvalstromen. Vaak is dat heel eenvoudig: kartonnen dozen platgemaakt inleveren scheelt bijvoorbeeld ruimte en daarmee transportkosten. ✿

Vuurwerk levert minder afval op, maar is dat voldoende?

Bron van ergernis voor de een, passie voor de ander: vuurwerk is controversieel. Met opnieuw een vuurwerkverbod gedurende de komende jaarwisseling is de discussie tijdelijk verstomd, maar toch is het goed de milieuaspecten rond vuurwerk nog eens onder de loep te nemen.

ankzij het Knalplastic Convenant in 2020 kwam er een einde aan het grootschalig gebruik van plastic in vuurwerk, een belangrijke stap in de strijd tegen zwerfafval. Maar plasticvrij of niet, vuurwerk blijft verantwoordelijk voor een forse impact op het milieu. Zo is er de cocktail aan chemicaliën die leidt tot ernstige luchtvervuiling. En wat er in de straten achterblijft bevat ook allerlei residuen die de bodem en het oppervlaktewater kunnen vervuilen. Verder is er nog al het fijnstof dat onze longen bedreigt, rond de jaarwisseling zijn concentraties tot wel vijftig keer zo hoog! Na het feest blijft het afval achter en het is zaak dat zo snel mogelijk op te ruimen,

zodat er niet nog meer kwalijke stoffen in het milieu komen. Zodra je zeker weet dat er niets meer nasmeult opruimen dus! Alleen al in de gemeente Katwijk levert vuurwerk jaarlijks tienduizenden euro’s aan schade op aan openbare

voorzieningen, huizen en persoonlijke eigendommen. De schade voor persoonlijk letsel is moeilijk in geld uit te drukken, maar we hebben kunnen zien dat door het vuurwerkverbod gedurende de laatste jaarwisseling veel leed voorkomen is. Onderschat ook de stress voor dieren niet! Voor zowel huisdieren als dieren in het wild is vuurwerk een bron van angst. Radarbeelden laten bijvoorbeeld zien dat ontelbare vogels midden in de nacht opvliegen als ons vuurwerk massaal de lucht in gaat. Ondanks alles staat de vuurwerktraditie voor veel mensen voor gezelligheid en saamhorigheid. De uitdaging is nu hoe we deze waarden kunnen verenigen met een meer duurzame benadering van Oud en Nieuw. ✿

Extra schoonmaakactie vaak nodig De vuurwerkliefhebbers van Pyro Freaks organiseren al jaren fraaie vuurwerkshows bij de Uitwatering. Ondanks hun aandacht voor een nette afhandeling bleken er na de show van 2019/2020 nog heel wat plastic hulzen van allerhande vuurwerk rond te zwerven, vaak onzichtbaar in het hoge gras. De grote opschoonactie van Pyro Freaks en Jutters Katwijk die volgde, leverde zakken vol plastic hulzen op. Zo werd de noodzaak van plasticvrij vuurwerk andermaal benadrukt.

Aan de slag tegen zwerfafval op bedrijventerreinen Het Parkmanagement Katwijk vindt een schoon en geordend bedrijventerrein van groot belang. Daarom is samen met de gemeente een aantal afspraken opgesteld over het tegengaan van zwerfvuil en ongewenste dumping van afval. Bij deze afspraken spelen zowel de ondernemers als de beveiliger een belangrijke rol.

e ondernemers van de bedrijven die gevestigd zijn in ’t Heen of Klei Oost werken samen om zwerfafval tegen te gaan. Dat doen ze vanuit het Parkmanagement Katwijk (PMK), de vereniging die de collectieve belangen van de ondernemers behartigt. Sinds vijf jaar maakt het PMK daarover concrete afspraken met de gemeente. Campagne Er wordt jaarlijks een campagne gevoerd om zwerfafval tegen te gaan. De medewerkers van de op de terreinen gevestigde ondernemingen spelen een belangrijke rol in effectieve aanpak en het bieden van oplossingen. Bewustwording is de kern van de campagne, waarbij ingezet wordt op het voorkomen van zwerfafval en andere vormen van vervuiling. Denk hierbij aan afval dat door wandelaars (de

Ondernemers van de bedrijven in ’t Heen of Klei Oost werken samen om dit soort situaties tegen te gaan. ‘pauzeloper’) is weggegooid, aan gedumpte vuilniszakken en ander afval dat langs de straat of in de groenstrook wordt achtergelaten. Maar soms ook vuil dat door bedrijven zelf veroorzaakt wordt, zoals het wegwaaien ervan uit de afvalcontainers

Ideeën en tips zijn zeer welkom

Het opruimen van zwerfafval op het openbare deel van de terreinen gebeurt momenteel ook door groepen vrijwilligers. Parkmanagement, gemeente en vrijwilligers streven naar betere resultaten en zijn met elkaar in overleg hoe dit bereikt kan worden. Stuur uw tip, gouden idee of opmerking naar zwerfafval@katwijk.nl. onder vermelding van ‘PMK idee’. Wij nemen deze graag mee in de plannen voor schonere bedrijventerreinen!

of het gebrekkig opruimen van de terreinen. De afspraak is dat de ondernemer zijn eigen terrein schoonhoudt. Met de door het PMK namens de ondernemers ingehuurde beveiliger is afgesproken dat zij kapotte verlichting, schade aan de openbare weg en het storten van afval dagelijks melden. Daardoor kan samen met de gemeente snel gezorgd worden voor aanpak en herstel. Daarnaast is er op een aantal plekken extra afvalbakken geplaatst. De afvalbakken op de bedrijventerreinen worden geleegd door een aannemersbedrijf. ✿

op zoek naar een duurzaam bedrijfsuitje? neem contact met ons op!

We Are Nature: wie we zijn en wat we doen Wie we zijn: een collectief van sociaal ondernemers met een gedeelde liefde voor de zee. In wisselende teams zetten we ons in om positieve projecten op te zetten. Onze betrokkenheid bij natuurbehoud en het geloof dat het anders kan is wat ons verbindt. Wat we doen: we werken samen met gemeente Katwijk, Katwijkse strandpaviljoens, basisscholen en middelbare scholen om samen zwerfafval tegen te gaan. Onze projecten hebben een positieve insteek, zijn oplossingsgericht en dagen strandbezoekers, strandpaviljoens en leerlingen uit zwerfafval te voorkomen.

project 1: grondstofjutters

project 2: middelbare scholen

project 3: basisscholen

Hoe kunnen strandwandelaars helpen zwerfafval tegen te gaan?

Hoe krijg je tieners mee als ambassadeurs van oplossingen tegen zwerfafval?

De plastic soep begint op de stoep! Hoe kunnen leerlingen hun steentje bijdragen?

Bij strandpaviljoens zijn juttassen te leen; bij inlevering van een volle juttas krijg je een gratis koffie of ijsje als beloning voor je goede werk!

Leerlingen zijn onderzoekers en adviseurs van gemeente Katwijk en denken tijdens een speciale les mee over oplossingen tegen zwerfafval!

Jutter Thijs zingt zijn geplastificeerde zeemansliederen en neemt kinderen mee op jut-expeditie in hun buurt!

MEER INFORMATIE? Kijk dan op www.we-are-nature.nl of www.grondstofjutters.nl of neem contact met ons op.

Dankzij het vertrouwen van gemeente Katwijk

Eerste projecten van We Are Nature gestart Wij zijn We Are Nature, een collectief van ondernemers dat mensen en organisaties weer in verbinding brengt met de natuur, zichzelf en elkaar. Dit doen we door leuke projecten op te zetten waar nieuwe vormen van samenwerking ontstaan die bijdragen aan natuurbeheer. Hoe zijn jullie begonnen? e zijn zeven jaar geleden begonnen met Grondstofjutters in Katwijk. We zagen dat er veel afval op het strand lag, maar dat er ook veel wandelaars op het strand lopen die bereid waren mee te helpen door onderweg te jutten. Als we allemaal een tas vullen, is het zo schoon! Met de strandpaviljoens zijn we toen gestart met de juttas; inmiddels doet heel de Zuid-Hollandse kustlijn mee. Jaarlijks jutten er duizenden mensen. Katwijk is daarmee echt een koploper!

Grondstofjutters seizoensopening Katwijk 2021

in Katwijk en Rijnsburg. Wat verboden op het stadhuis, is voor afval ligt er? Waar ligt er een watertappunt geslagen het? Wie maakt gebruik bij een voetbalveldje, en van die plek? Waar hebben leerlingen wordt het verkocht? een graffiti- en abriWelke projecten doen Jaarlijks Hoe ontstaat het? campagne gemaakt jullie nog meer? jutten er Na het onderzoek om volwassenen We werken ook al een aantal bedenken meer bewust te jaar met middelbare scholen duizenden leerlingen maken. Zo denken samen: Visser ‘t Hooft, mensen! preventieve jaarlijks honderden Andreas College en Yurverta leerlingen actief mee (Wellant). We leiden leerlingen oplossingen die we als advies aanbieden aan met het zwerfafvalbeleid op tot plasticsoepexpert. gemeente Katwijk en voeren in Katwijk! Daarna gaan ze naar buiten we samen de beste ideeën om onderzoek te doen naar uit. Zo is plastic confetti En met basisscholen? het ontstaan van zwerfafval Ook leerlingen van basisscholen helpen graag mee om zwerfafval tegen te gaan rond hun school. Met lessen We hopen volgend jaar met Plasticvrij Terras te starten in van onder andere Jutter Thijs, Katwijk; een project waarbij we strandpaviljoens uitnodigen zingen ze geplastificeerde al het (makkelijk verwaaibare) wegwerpplastic te weren zeemansliederen, gaan ze van hun terras. Denk aan plastic rietjes, koekverpakkingen, naar buiten om te jutten, en melkcupjes en honingstaafjes. Zo kan dit plastic niet het bedenken samen oplossingen strand op waaien. Daarnaast scheelt het bedrijfsafval. tegen de plastic soep. Zo zetten deelnemers stappen richting een circulaire Een geweldig project om te bedrijfsvoering door plastic weg te laten of voor doen, inmiddels met bijna herbruikbare en hernieuwbare opties te kiezen. ✿ 800 leerlingen!

Wat zijn jullie toekomstplannen?

Kruiswoordpuzzel prijzenpot Stuur voor 1 januari uw oplossing naar

ZWERFAFVAL@KATWIJK.NL

Onder de goede inzendingen worden deze fijne prijzen verloot:

Een kijkje over de Katwijkse afvalgrens Overal in Nederland zijn initiatieven om de leefomgeving schoner te maken. Hier enkele in de omgeving van Katwijk.

n Noordwijk zijn de Z-Ambassadeurs actief. Nee, hun handtekening, de letter Z, staat niet voor Zorro, maar voor ‘Zwerfafval’. De ambassadeurs grijpen ook niet zoals Zorro naar hun degen in de strijd tegen zwerfafval, maar hanteren hun grijpers wel degelijk gedegen. Rob Choufoer (in actie op foto) en Helmus Wildeman trekken de kar. Op het Noordwijkse strand houden de Jutters Noordwijk huis. Ik bedoel strand. Met 13,5 kilometer is het Noordwijkse strand ruim drie keer zo lang als dat van Katwijk. Langere vrijwilligers of eventueel langere afvalgrijpers zijn niet voldoende om het langgerekte natuurgebied schoon te houden. De oplossing zit in

colofon De zwerfafvalspecial is een uitgave van Uitgeverij Verhagen in opdracht van Gemeente Katwijk in het kader van het aanpakken van zwerfafval.

méér vrijwilligers! Hint: iedere vrijdag kan je mee op pad! Eh, strand dus... Teylingen kent de kernen Voorhout, Warmond en Sassenheim die ieder hun eigen ZAP-pers kennen. Inderdaad, dat staat voor ZwerfAfvalPakkers. De gemeente heeft zelfs een afvalcoach. Onbekend is of zij zich daardoor zullen kwalificeren voor het WK zappen. In Leiden houdt De Grachtwacht de Leidse grachten schoon. Met hun kanovloot ruimen ze niet alleen op, maar brengen ze ook in kaart wat er zoal in het water drijft. Op straat zijn de vrijwilligers van de Raapstelen te vinden. Ze houden al jaren de Tuinstad-Staalwijk netjes. ✿

1x Gesigneerd boek van Plastic Soup Surfer Merijn Tinga Dagblad Trouw: ‘Een duurzaam boek dat je moet lezen’

1x Kadobon t.w.v. €25,te besteden bij EetKafee, Rijnsburg en 5x een familiezak friet + snacks af te halen in de maand januari bij KafeTaria

N a t u u rd ro g i s t K a t w i j k a a n Z e e

Verrassingsmandje beschikbaar gesteld door NatuurHoek

Denk naast een Peukenpocket ook eens aan mij...

Redactie Louis van Schie Daniël Siepman

Illustraties Peukie Nik Heemskerk www.nikheemskerk.com

Vormgeving Peter Minnee www.meneerminnee.nl

Met dank aan iedereen die een bijdrage heeft geleverd aan deze krant.

Parl r ev rl evli vliet & Va V n der Plas

Onze producten worden al jaren duurzaam gevangen en met zorg bereid. Dat garandeert dat alleen het beste product bij u op tafel komt. En het lekkerste...