PANDEMİ SÜRECİ VE SONRASINDA NASIL BİR SÜREKLİ EĞİTİM?

m

M

T Ü R M O B TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ

(UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY)

15 Ekim 2020

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler

15 Ekim 2020 e-PANEL

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

ÖNSÖZ Mali müşavirlik ve yeminli mali müşavirlik mesleğinde bilgi ve birikimin önemi büyüktür. Mesleği gerçekleştirirken birikimin yanı sıra mutlaka bilginin sürekli güncel olması, mesleğin uygulanması açısından olmazsa olmaz şartların başında gelmektedir.

Bu yüzden, TÜRMOB ve Odalarımızın temel önceliğini eğitim faaliyetleri oluşturmaktadır. Mesleki gelişimi sürekli kılmamızın en önemli araçlarından birisi sürekli mesleki eğitim faaliyetleridir. Ülke genelinde gerçekleştirdiğimiz eğitimlerimizle, bu konuda uzman bir meslek örgütü olduk. Pandemi süreci tüm alışkanlıklarımızı olduğu gibi eğitim alışkanlıklarımızı ve yöntemlerimizi yeniden dizayn etmek zorunda bıraktı. Eğitimin temelini oluşturan yüz yüze eğitimler maalesef pandemi koşullarında yerini uzaktan eğitime bırakmak zorunda kaldı.

Pandemi süreci ve sonrasında sürekli eğitimin geleceğini dünya uygulamaları ışığında Türkiye için şekillendirmek oldukça önemsediğimiz bir çalışma. Bu yüzden gerçekleştirdiğimiz e-Panelle bu konuyu değerlendirdik. Oldukça faydalı ve verimli bir çalışma gerçekleştirdik.

Kitabımızın faydalı olmasını diliyorum.

Emre KARTALOĞLU TÜRMOB Genel Başkanı

2

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler

SUNUŞ Meslektaşlarımız, işletmelere güven vererek ve kaliteli hizmet sunarak hem işletmelerimize hem ülke ekonomisine değer katmaktadır. Mali müşavirlik mesleğini diğer mesleklerden ayıran en önemli fark sürekli güncel bilgiye sahip olma zorunluluğudur. Bu yüzden meslek örgütünün temel görevlerinden birisi meslektaşlarımızın işletmelere güven vermesi ve kaliteli hizmet sunmaları için sürekli eğitim ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılamaktır.

Meslek örgütü olarak, meslektaşlarımızın ihtiyaç ve taleplerini karşılayarak, mesleki gelişimine katkı sunmak öncelikli ve temel hedeflerimiz arasında yer almaktadır. Sürekli Mesleki Geliştirme Eğitim Merkezimizi kurarak faaliyete geçirdik. Ancak yaşanan pandemi süreci eğitim faaliyetleri ile ilgili bizleri yeniden değerlendirme yapmak zorunda bıraktı.

“Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim? Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler” e-Panelimizde sürekli eğitimi değerlendirdik. Pandemi süreci koşularını dikkate alarak eğitim çalışmalarımızı geliştirerek devam ettireceğiz. Sürekli eğitim çalışmalarımızla meslektaşlarımızın uygulamada karşılaşacağı sorunları çözmesine ve işlerini daha kolay gerçekleştirmesine imkan sağlayarak, mesleğin gelişimine katkı sunmaya devam edeceğiz.

Gerçekleştirdiğimiz e-paneli, e-kitap yaparak, burada yapılan sunumları, değerlendirmeleri ve önerileri sizlerle paylaşıyoruz. Meslektaşlarımızın katkı ve önerileri ile sürekli mesleki eğitimde geçmiş tecrübelerimizle, başarılı bir geleceği birlikte oluşturacağız. e- kitabımızın, çalışmalarınıza katkı sağlaması ve faydalı olmasını diliyorum.

Yahya ARIKAN TÜRMOB Genel Sekreteri

3

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

İÇİNDEKİLER AÇILIŞ KONUŞMASI Emre KARTALOĞLU................................................................. 6 TÜRMOB Genel Başkanı

Fettah AÇAN........................................................................... 10 SÜRGEM Başkanı

e-PANEL Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN................................................... 15 Moderatör

Alta PRINSLOO....................................................................... 17 Kıdemli Direktör, Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (IFAC)

Hilde BLOMME . ..................................................................... 31 Genel Müdür Yardımcısı, Avrupa Muhasebeciler Federasyonu (Accountancy Europe)

Dr. Masum TÜRKER............................................................... 52 TÜRMOB Yönetim Kurulu Üyesi

Prof. Dr. Cemal İBİŞ................................................................ 70 Işık Üniversitesi Rektörü

4

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler

AÇILIŞ KONUŞMALARI

Emre KARTALOĞLU TÜRMOB Genel Başkanı Fettah AÇAN SÜRGEM Başkanı

5

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Emre KARTALOĞLU

TÜRMOB Genel Başkanı - Değerli Başkanlarım, Uluslararası Muhasebeciler Federasyonunun Değerli Temsilcisi, Avrupa Muhasebeciler Federasyonunun Değerli Temsilcisi, Değerli panelistler, değerli meslek mensupları, değerli eğitmen arkadaşlarım ve tüm katılımcılar, Öncelikle hepinizi TÜRMOB ve kurulları adına sevgi ve saygıyla selamlıyorum. Bir elektronik panelde beraberiz, birlikteyiz. Elektronik panelde bugün “Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?” konusunu inceleyeceğiz, işleyeceğiz. Çok değerli fikirler, çok değerli görüşler ortaya çıkacak.

Bildiğiniz üzere ülkemizde, Türkiye’de muhasebe mesleği 3568 sayılı Kanun’la 1989 yılında yasal alt yapısına kavuştu ve 30 yılı aşkın süredir TÜRMOB ve Odalarımız, 85 Odamız ve 120 bini aşan meslek mensubumuzla ülkemizin mali ve finansal hayatına değer katmaya çaba gösteriyoruz, bu çerçevede emek harcıyoruz.

TÜRMOB’umuzun ve Odalarımızın temel işlevlerinden birisi eğitim. Bu çerçevede meslek mensuplarının eğitimi son derece önemli, 30 yılı aşkın süredir hem TÜRMOB, hem Odalarımız bir akademi gibi çalıştılar, bir akademi işlevi gördüler. Bu çerçevede de meslek mensubunun eğitimini en iyi şekilde yerine getirebilmek adına hem TÜRMOB, hem Odalarımız olağanüstü bir çaba içerisinde bulundular.

6

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler Ancak son dönemde hem uluslararası entegrasyonu sağlayabilmek açısından hem de yapmış olduğumuz mesleğimizin bir gerekliliği olarak sürekli eğitim ön plana çıktı, sürekli eğitim gündemimize geldi. Bu çerçevede de bizler TÜRMOB olarak Sürekli Mesleki Geliştirme Eğitimi Merkezimizi kısa adıyla SÜRGEM’i kurduk, hayata geçirdik. Faaliyetlerine başladık. Ancak yine malumunuz olduğu üzere mart ayından itibaren tüm dünyada olağanüstü günler yaşamaktayız. Geçirmekte olduğumuz pandemi, COVID 19 nedeniyle salgın süreci mesleği yapışımızı, mesleği yapış alışkanlığımızı, öğrenme alışkanlıklarımızı, eğitim alışkanlıklarımızı tamamen gözden geçirmek zorunluluğunu ortaya koydu. Bizler bu süre içerisinde elbette yüz yüze eğitimleri yapamadık, virüsten korunmak adına yüz yüze eğitimlerden uzak kalmak zorunda kaldık ve eğitimlerimizi online platformlara taşımak zorunda kaldık. Meslek mensubumuzun gelişen şartlara ayak uydurabilmesini, pandemi şartlarında mesleğini icra edebilmesini sağlayabilmek amacıyla da bugüne kadar ciddi eğitimler yaptık.

Birkaç örnek vermek isterim; ülkemizde muhtasar beyannamelerle, sosyal güvenlik kurumu bildirgelerinin birleşmesi sağlandı.

Bununla ilgili bir online eğitim yaptık. Yaklaşık 21 bin kişi izledi.

GEKAP, geri kazanım katılım payıyla ilgili online bir eğitim yaptık, yaklaşık 16 bin kişi izledi. E-dönüşümle ilgili bir eğitim yaptık, yaklaşık 15 bin kişi izledi. Bunlar halen izlenmekte, halen ulaşılabilmekte. Dolayısıyla eğitim alışkanlığında da bir farklılaşma meydana geldi pandemi sürecinde.

Sürekli eğitimde az önce bahsettiğim üzere hem uluslararası entegrasyonun bir parçası hem de mesleğimizin bir gerekliliği olarak yapılması gereken bir fonksiyon olarak karşımızda. Bizler de bu panelde pandemi sürecinde ve pandemi sürecinden sonra sürekli eğitim nasıl gerçekleştirilmeli, uluslararası uygulamalar

7

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

nasıl, TÜRMOB’un buna bakış açısı, akademik camianın buna bakış açısını bu panelde bunları tartışmak, bir yol haritası çıkartmak, doğruyu bulmak hedefindeyiz, amacındayız.

Ben, bu online eğitimlerde, online toplantılarda aslında öğrendiğim, benim şahsen öğrendiğim bir şey var, çok fazla sözü uzatmamak gerekiyor hem katılımcının daha fazla verim elde edebilmesi hem de toplantıların daha verimli sonuçlanabilmesi adına. Ama eski bir eğitmen olarak, eski bir eğitmen kardeşiniz olarak aslında belki de kısaca, çok kısa kendi fikrimi söyleyeyim.

Yüz yüze eğitimleri ben hiçbir şeye değişmem aslında, keşke bu pandemi sürecinden bir an önce kurtulabilsek, yüz yüze sınıfta keçeli kalem kullanarak, akıllı tahta kullanarak veya tebeşir kullanarak örnekler çözerek o sınıf eğitimleri dönemine geri dönebilsek. Yüz yüze eğitimlerin sadece eğitim fonksiyonu olmadığına inanan bir arkadaşınızım, bir kardeşinizim. Birlikteliği, beraberliği bu çerçevede aslında meslek mensuplarının birbirine güvenini arttırarak mesleki sorunların da çözümüne katkı sağlayan fonksiyonları olduğunu düşünmekteyim. Umarım bu pandemi sürecini bir an önce atlatırız ve yüz yüze eğitimleri benim şahsi fikrim olarak bunu açılış bölümünde söylüyorum, geri dönebiliriz ama bu dönem bize de gösterdi ki bundan sonraki günlerde biz bu online eğitimlere, online sürecin de içerisinde devam edeceğiz, devam etmek zorunda kalacağız. Bu çerçevede de başlangıç bölümünde hatırlatmakta fayda görüyorum, bağımsız denetim yapan meslek mensuplarımız için sürekli zorunlu eğitim, KGK’nın zorunlu kıldığı sürekli zorunlu eğitimlerin online yapılabilmesi için biz TÜRMOB olarak, SÜRGEM olarak eğitim yetkisi aldık, akredite olduk, Kamu Gözetim Kurumuna. Bu çerçevede de en kısa sürede aralık ayı sonuna kadar gerekli eğitimleri tamamlayacak

8

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler planlamayı yapmak üzereyiz, birkaç gün içerisinde de bunları sizlerle paylaşacağız.

Ben çok fazla sözümü uzatmak istemiyorum. Öncelikle bu panelin düzenlenmesinde emeği, katkısı, fikri olan tüm SÜRGEM Yönetim Kurulu üyelerine, başta Fettah Açan Başkanımız olmak üzere nezdinde tüm SÜRGEM Yönetim Kurulu üyelerine teşekkür ediyorum. Bugünkü panelimizin moderasyonunu Prof.

Dr. Sayın Cemal Yükselen Başkanım yapacak çok teşekkür ediyorum şimdiden. Konuşmacılarımız Uluslararası Muhasebeciler Federasyonundan Sayın Alta Prinsloo’ya, Avrupa Muhasebeciler Federasyonundan Sayın Hilde Blomme’a çok teşekkür ediyorum sunacakları katkıları için. Yönetim Kurulu üyemiz, Değerli Hocamız Sayın Masum Türker’e sunacağı katkıları için çok teşekkür ediyorum. Akademi camiasının bu sürece bakış açısını bizlere yansıtacak Işık Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sayın Cemal İbiş Hocama çok teşekkür ediyorum. Panelin mesleğimize, mesleğimizin geleceğine, meslektaşımızın eğitimine faydalı olmasını temenni ediyor, hepinize başarılar diliyorum. Teşekkür ediyorum.

Sözü SÜRGEM Başkanımız Fettah Açan’a bırakıyorum. Tekrar teşekkürler, sağlıklı günler.

9

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Fettah AÇAN

SÜRGEM Başkanı Teşekkür ederim Sayın Genel Başkanım. Sayın Genel Başkanım, değerli başkanlarım, çok değerli konuşmacılar, değerli konuklarımız, değerli meslektaşlarımız, bizleri online olarak izleyen çok değerli izleyicilerimiz, SÜRGEM olarak hepinize öncelikle saygı ve sevgilerimi sunarak konuşmaya başlamak istiyorum.

Bilindiği gibi online yarattığımız bu panelin konusu “Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim? Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler” konulu bu etkinliğimizin ben de sözün başında başarılı olmasını ve taraflara da gerekli olan faydayı sağlamasını dileyerek sözlerime başlamak istiyorum.

Sürekli mesleki eğitim bizim dilimizde iyice yaygınlaştı ama öncesini bir hatırlatmak istiyorum. Biliyorsunuz 5786 sayılı Yasa ile 44’üncü maddesinde bir değişiklik yapıldı ve bu 5786 sayılı Yasa hatırlarsanız 26 Temmuz 2008 yılında geldi önümüze ve o değişen şeklinden itibaren artık biz sürekli eğitimi konuşmaya başladık. Ancak bununla ilgili düzenlemenin alt düzenlemelerinin yapılması gerekiyordu. Nitekim aradan bir süre geçti ve 23 Haziran 2018 tarihinde bu defa Yönetmeliğimiz yayınlandı. Yönetmelik, TÜRMOB Sürekli Mesleki Geliştirme Eğitimi Yönetmeliği adıyla yürürlüğe girdi. Dolayısıyla bundan sonra Yönetmelik hükümleri gereğince SÜRGEM oluşturuldu. SÜRGEM’in temel faaliyeti eğitim faaliyetleri adı üzerinde, biraz önce Sayın Genel Başkanımız

10

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler SÜRGEM’in açılımını da ifade ettiler, hepimiz de biliyoruz zaten.

Kısaca SÜRGEM diyeceğim ve bu şekilde de anlaşılacağını biliyorum.

Yönetmeliğimizde zorunlu sürekli mesleki eğitimden bahsediliyor. Dolayısıyla bir tarafı sürekli eğitim, öte tarafında da zorunluluğu kast ediyor. Dolayısıyla üç şekilde değerlendirilmiş; uzaktan, yüz yüze ve sürekli mesleki geliştirme eğitimleri kapsamında değerlendirilecek diğer eğitim faaliyetleri olmak üzere üç başlıkta düzenleme yapılmıştır.

2019 yılında eğitim planlama çalışmalarını başlattık ve bazı stratejik kararları da aldık. Eğitimlerimiz ilk aşamada Yönetmelik hükümleri kapsamında öncelikle akreditasyon onayına tabi olarak diğer eğitim faaliyetleri şeklinde başlatıldı. Ne zaman? 27 Ocak 2020 tarihi itibariyle uygulamayı başlattık. Diğer eğitim faaliyetleri SÜRGEM’den akredite onayı almış ve bu şekilde düzenlenebilen konferans, panel, seminer, kongre, sempozyum, çalıştay, kurs ve sertifika programı, mesleki teknik komite, komisyon toplantılar ve meslek mensuplarının katılacakları eğitim faaliyetleri olarak tanımlanmıştır. Ancak o sürecin hemen ertesinde bildiğiniz gibi pandemi önümüze geldi ve bütün dünyayı etkisi altına aldı.

COVID-19 maalesef tüm eğitimler gibi dünyadaki tüm faaliyetler gibi Merkezimizin faaliyetlerini ve dolayısıyla SÜRGEM eğitimlerini de etkilemiştir. Bu kapsamda 2020 yılının SÜRGEM, Sürekli Mesleki Eğitimlerinin deneme amaçlı ilk uygulama yılı da olduğu dikkate alınırsa küresel salgın nedeniyle sıkıntılı bir süreçten geçmekte olan meslek mensuplarına ek bir yükümlülük getirmesini önlemek adına 2020 yılındaki meslek mensubu eğitimlerine katılma zorunluluğunu ve bu eğitimlerin yapılmamasını, bunlar hakkında da yaptırım uygulanmaması kararını aldık ve bunu duyurduk. Dolayısıyla faaliyetlerimize devam ediyoruz ama 2021

11

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

için yapacağımız bu faaliyetlerde tabii ki altyapı çalışmalarımız biraz önce Sayın Genel Başkanımızın da ifade ettiği üzere mesafe almış bulunmakta. Merkezimiz, pandemi süreci ve sonrası için eğitim planlama çalışmalarını yürütmekte ancak pandemi ile artık online eğitimlerin de son derece önemli hale geldiğini önümüze koyduk ve bu gerçekten hareketle de planlamalarımızı buna göre yapmaya karar verdik.

Sürekli eğitimden bahsediyoruz sürekli, sürekli eğitimin meslek yaşamımızda olmazsa olmazlarından biri olduğunu artık rahatlıkla söyleyebiliyoruz. Umuyoruz pandemi tabii ki belli bir süre sonra bitecek ve alışkın olduğumuz yüz yüze eğitimlerin de inşallah önümüze geleceği beklentisi içinde ama şu anki mevcut durum itibariyle de bunlara, bütün bu olaylara, faaliyetlere ve gelişmelere intibak etmemiz gerektiği gerçeğini de unutmuyoruz. Dolayısıyla sürekli eğitimin meslek hayatımızda, sadece insan hayatı değil meslek hayatımızda da önemini özellikle vurgulamamız lazım.

Sürekli eğitim, değişimlere uyum sağlama ve devamlı mesleki gelişme demektir. Sürekli eğitim yaşam boyu öğrenme demektir.

Mesleki yetkinlik ve becerilerimizin daha da yükseklere çıkartılması demektir. Mesleğin dinamik, aktif, araştırmacı, sorgulayıcı olarak icrası için bir gereklilik olduğunu söylememiz gerekir. Sürekli eğitim ulusal sınırları aşmak, küreselleşmek, yeni standartlara ulaşmak, öğrenmek, yabancı dil bilen global muhasebeci olmak demektir. Sürekli eğitim mesleki hizmet ve faaliyetlerimizde kalitenin arttırılması demektir. Sürekli eğitim kamu güven ve çıkarının korunması, kaynakların verimli alanlara yönelmesi için de bir gereklilik olduğunu vurgulamaktır. Sürekli eğitimin yeni teknolojilere uyumu ve dijitalleşmeyi yakalamak olduğunu da söylememiz gerekiyor. Sürekli eğitim bir mesleki bilgi üretimi, paylaşımı ve iletişim platformudur. Sürekli eğitim mesleki motivasyon,

12

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler güdülenme ve kişisel gelişim ortamını yarattığını da ifade etmemiz gerekiyor. Yani kısacası uzmanlık ve iş alanlarını yine sürekli mesleki eğitimlerle elde edebileceğiz ve mesleğimizde özellikle öteden beri hem mali konularda vergiyle ilgili konularda hem de muhasebenin bugün geldiğimiz dünya ölçeğindeki sürekli bir değişim yaşandığını, sürekli birçok şeyin değiştirilmeye başlandığını göz önüne alırsak sanırım sürekli eğitimin ne derece önemli olduğunu ve meslek yaşamımızın da bu derece bundan uzak durmasının mümkün olmadığını da yeri gelmişken ifade etmek istiyorum.

Son olarak şunu söylememiz lazım, biz gelecek için sürekli eğitim istiyoruz. Sürekli eğitim ise eğitimin geleceği diyoruz ve SÜRGEM olarak pandemi sürecinde bunun daha da önem kazandığını biliyoruz. Panelin Merkez faaliyetlerimize ışık tutacağına olan inancım tamdır. Evet, biz eğitim faaliyetlerine kısmen başlamıştık, önemli diğer eğitim faaliyetleriyle başlamıştık, ama maalesef yüz yüze eğitim ve uzaktan eğitimlere başlayamadık; ama inanıyorum ki bu panelle birlikte artık bu işlerin de yavaş yavaş online yaptığımız bu panelde startını da verdiğimizi düşünüyorum. Özellikle panel moderatörümüze çok teşekkür ediyorum.

Yabancı konuklarımız var aramızda Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu ve Avrupa Muhasebeciler Federasyonundan, onlara da hem hoş geldiniz diyorum hem de şimdiden tebrik ve teşekkür ediyorum. Değerli hocalarıma, Cemal İbiş Hocama ve Masum Başkanıma da başarılar diliyorum ve son sözümde bütün izleyicilerimize, katılımcılarımıza bu panelden gerekli olan faydayı almaları dileğiyle söz Sayın Moderatörümüz Prof. Dr. Cemal Yükselen’e veriyorum.

13

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

e- PANEL

Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN Moderatör / TÜRMOB Yönetim Kurul Üyesi Alta PRINSLOO Kıdemli Direktör, Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (IFAC) Hilde BLOMME Genel Müdür Yardımcısı, Avrupa Muhasebeciler Federasyonu (Accountancy Europe) Dr. Masum TÜRKER TÜRMOB Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Cemal İBİŞ Işık Üniversitesi Röktörü

14

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN Moderatör

Teşekkür ederim Başkanım. Sayın Genel Başkanım, Sayın SÜRGEM Başkanım, değerli panelist arkadaşlarım, değerli katılımcılar, hepinize sevgi ve saygılarımı sunuyorum, sağlık dileklerimle panele başlıyoruz.

Uluslararası düzeyde iki katılımcı panelistimiz var. Genel Başkanımın ve Değerli Başkanımın söyledikleri gibi Uluslararası Muhasebeciler Federasyonunun temsilciliğini yapan Alta Prinsloo, Kıdemli Direktör olarak ve Avrupa Muhasebeciler Federasyonu Genel Müdür Yardımcısı olarak Hilde Blomme aramızdalar ve Işık Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sayın Cemal İbiş Hocamla, Yönetim Kurulu Üyemiz Dr. Sayın Masum Türker ile beraber olacağız.

Biz tam böyle dijital değişim, dönüşüm mesleğimizde çok ciddi değişiklikler yaratıyor, yeni yetkinlikler kazanmamıza neden oluyor, işte bunları konuşmaya başlamışken, hangi yetkinlikleri bir an önce meslek mensuplarının sahip olması gereken alanlar olarak ortaya koyalım bunları çalışırken, özellikle bilgi işlem teknolojilerine hakimiyetimizin giderek artması gerektiği bir alanda ne gibi yetkinliklerimiz olmalıyı konuşurken, birdenbire mesleki eğitimlerde bu konuları hazırlık olarak sunarken bu pandemi geldi ve pandemi başka bir boyut kazandırdı: Online eğitim. Sayın Genel Başkanımın da belirttiği gibi evet, bundan sonra eğitimin önemli bir parçası mı olacak, yoksa bu bahsettiğimiz dijitalin yarattığı değişim dönüşüm, online eğitimle yetkinlik kazandırabile-

15

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

cek özellikleri sağlayacak mı? Bu süreç eğitime nasıl etki ediyor?

IFAC ve Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu bu konuya nasıl yaklaşıyorlar? Biz neler yapmalıyız? Müşteriye değer sunacak danışmanlık ve denetim hizmetlerine dönen bu meslek bir yanda bu değişimi nasıl yönetecek öbür taraftan da pandemi ve pandemi sonrasında bu online eğitimler bu süreci nasıl şekillendirecek bunu sizlerle paylaşmaya çalışacağız.

Bu anlamda ilk konuşmayı ben Uluslararası Muhasebeciler Federasyonunun Temsilcisi olarak Kıdemli Direktör Sevgili Alta Prinsloo’ya sözü vermek istiyorum. Evet, Sevgili Alta zevkle ve heyecanla sizi dinliyoruz.

Buyurun.

16

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler Alta PRINSLOO

Kıdemli Direktör, Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (IFAC) Çok teşekkür ediyorum. Benim için burada sizlerle beraber olmak büyük bir memnuniyet vesilesi. Şimdi evden çalışıyorum, arka tarafta çocukları koşarken görebilirsiniz, alt kattan köpek havlayabilir, evde çalışmanın bütün cilvelerini yaşayabiliriz çok özür diliyorum şimdiden. İlk olarak yalnız değilsiniz diyerek başlamak istiyorum. Bu sene Haziran ayında Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu üyelerine yönelik bir anket çalışması yürüttü. Bu anketin bulguları şu şekildedir: İlk olarak Üye meslek örgütlerimizin %69’u Sürekli Mesleki Gelişim uygulamalarının online olarak yürütülmesi ile ilgili daha fazla bilgi edinmek istediklerini belirttiler. %43’ü Covid-19’un bir sonucu olarak online Sürekli Mesleki Eğitim Uygulamalarına zaten geçmiş olduklarını belirttiler. %43’ü de online SMG’nin onlar için en zorlu alanlardan biri olduğunu söylediler. Yani yalnız değilsiniz.

Gelecek şimdi diyoruz. Neden gelecek şimdi diyoruz? Şimdi dünya ekonomik forumunun işlerin geleceği raporuna bir göz atalım.

Evet bu rapor 2022 için dünyada işlerin nasıl olacağını, nasıl bir manzara olacağını açıklıyor. 2022’e kadar yaklaşık olarak 75 milyon görevin yerine başka görevler gelecek. Başka roller gelecek çünkü bazı görevler insanlardan makinalara aktarılacak. Ama bu dünya ekonomisinin küçüleceği anlamına gelmiyor. Çünkü aynı zamanda 133 milyon yeni görevin ortaya çıkacağını görüyoruz.

17

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Peki neden endişe duymalıyız? Ancak bu herhangi bir şekilde yeni roller ortaya çıkmayacak demek değil. Şimdi burada yükselen meslekleri ve etkinliği azalan meslekleri görüyorsunuz. Ve buradaki slayttan da görebileceğiniz gibi bunlar arasında muhasebeciler de var. Bu ne demek oluyor? Biz çok aktif davranmalıyız ve burada acaba becerilerimiz nedir, yeteneklerimizi ne yönde geliştirmemiz gerekiyor? Bu alanlarda nasıl çalışmalıyız?

Beklentiler ne olmalı? Ve biz buradaki ve ilk baştaki 10 mesleğe baktığımızda analistler ve veri bilimciler ve makine öğrenme uzmanlarına bakacak olursak şimdi dijital transformasyon uzmanlarına bakacak olursak enformasyon teknolojisi uzmanları buralarda hepsi üst üste geliyorlar. Ve bizim kendi öğrenme sistemimize bakacak olursak bizim çok aktif ve acil davranmamız gerekiyor.

Bir yıl önce yeni bir yaklaşıma geçişimizi gerçekleştirmiştik ve küresel düzeyde bu dönüşümü tamamlamaya başladık. Şimdi bu görüntünün üzerine tıklayacak olursanız kısa bir videoyu göreceksiniz yeni yaklaşımımızı anlatan ve çok iyi odaklandığını da göreceksiniz ve burada tıpkı TÜRMOB gibi aktif bir şekilde geleceğe hazırlanma, geleceğin mühendislerini hazırlama konusunda bağlama uygun, değerli ve bağlam içerisinde bireyselliği, itibarını, kamu sektörüne ve müşterilerine ve topluma en iyi hizmeti temin edebilecek sürdürülebilir hale getirmek. Biz ifac.org’a isminizi dahil ederiz, sizi elektronik haber postamıza dahil ederiz ve bu çerçevede sizlerin yapabileceği çalışmaları desteklemiş oluruz. Şimdi biz bütün bunları nasıl yapacağımızı anlayabilmek için öncelikle mesleğimiz nereye doğru gidiyor onu anlayabilmemiz lazım. Muhasebecilerimiz Excel kullanıyorlar, manüel olarak verileri topluyorlar, sistemleri birbiriyle uyumlu hale getiriyoruz, belli örneklemler üzerinden çalışıp onlara göre kararlar alıyoruz ve de

18

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler sınıf temelli eğitim programları düzenliyoruz. Ama tek bir çözüm yok. Yani bu ortamda biz otomasyonun artan bir kullanımını gördük ve çok daha iyi bir iletişim teknolojisi kullandık ve kendi kendine öğrenmede artış kaydettik. Ama muhasebeciler farklı şeyler yapıyorlar. Dolayısıyla burada önemli olan bugün aldığımız kararlar, attığımız adımlar geleceğimizi belirleyecek. O yüzden TÜRMOB’un bugün yaptıkları çok çok önemli.

Ne yapabiliriz? Acaba bizim doğru bir iş modelimiz olduğundan, geleceğe uygun bir iş modeli olduğundan nasıl emin olacağız?

Burada uzmanları sürece dahil etmemiz gerekiyor. Vizyonlarımızı ve stratejilerimizi geleceğe uygun şekilde formüle etmemiz gerekiyor. Uluslararası öğrenme standartlarımızı ortaya koymamız gerekiyor. Teknolojiyle uyumlu profesyonel şüpheciliğimizin olması sürekli yeni gelişen rolleri anlamamızı, sorgulamamızı, onlara uygun hareket edebilmemiz gerekiyor. Kendimizi yukarıya, daha iyiye götürürken mevcut üyelerimizi de unutmamamız, onları da beraber yukarıya doğru çıkartmamız gerekiyor. Dijital bir ortamda kendinize şunu söylemeniz gerekiyor, benim stratejim muhasebecilerin gelecekte farklı şeyleri yaptıkları bir hayat düzenine, mesleki düzene uygun mu sorusunu sormamız lazım ama her şeyin kalbinde, özünde birey var. Bizler muhasebeciler olarak kendi gelişimimizin sorumluluğunu almalıyız ama tabii ki meslek örgütlerimizle beraber, onların desteği ile ilerlemeliyiz.

Onlara ihtiyacımız var ve pasif olan ve uyuma dayanan destek mekanizmalarından faydalanmamız lazım ve bireysel ihtiyaçlara uygun süreçler üzerinde düşünen, bilişim teknolojilerinin yeteneklerini geliştirmemizi sağlayacak kritik düşünme, meraklı olma, ömür boyu öğrenmeye açık olma, dijital sistemlere açık olma, verilerin toplanması, sentezlenmesi ve iletişimin sağlanması, farklı öğeler arasında iletişimin sağlanmasını mümkün kılmamız lazım.

19

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Peki, bunu nasıl yapacağız? TÜRMOB bunu nasıl yapacak?

Network’ünüzü üst duruma çıkartmanız, IFAC ile ve uluslararası kurumlarla hep bağlantıda olmanız gerekiyor. Mesela, Hilda da birazdan üzerinden duracak, Avrupa Muhasebeciler Federasyonunun neler yaptığını anlatacak ama en son makalelerden bir tanesi 15 beceriyi saymış. Bunlar en çok talep edilen hard ve soft becerileri tanımlamış. Bu makalede yüz yüze eğitimden bahsediliyor. Coursera, Linkedln, Udemy tarafından verilen eğitimler bunlar. Mesela CA2025 bağlama uygunluk yolu isimli yeni bir sistem başlattık. Bu yeni proje bizlere tamamen bireyselleştirilmiş bir eğitim imkanı veriyor, yani pasif ve uyumlu olmaya çalışmaktansa bireye odaklanıp bireyin kendi ihtiyacına göre sürekli gelişmesini mümkün kılmaktan bahsediyoruz. Yapay zeka öğrenme platformları bireylere kendi ihtiyaçlarını kendi eğitimlerindeki boşlukları tespit etme imkanı veriyor ve bunları tespit ettikten sonra da boşlukları kapatacak eğitimleri alabilme imkanını sağlıyor.

Evet, bir iki ilave örnek verecek olursak; PWC kendi dijital uygunluk testlerini yapıyorlar. İlk önce PWC müşterileri ve personeline emre amade kılınan bu program şimdi herkese açıldı. PWC uygulamasını kullandığınızda dijital olarak ne durumdasınız, dijital fitness’ınız nedir bunu görebiliyorsunuz. Aynı zamanda profesyonel muhasebe sistemleri kendi eğitim ve öğretimlerini nasıl belirleyecekler? Mesela CPI Avustralya’ya bakacak olursak bir mikro-credentials programı başlattı. Mikro kimlikler ve dijital rozetler olarak adlandırabiliriz biz bunu. Mikro kimlikler ve dijital rozetlerin ötesine geçenler de var. Mesela PWC’nin son raporlarından bir tanesi sanal gerçekliğin nasıl bu soft skill eğitimlerinde kullanıldığını gösteriyor. Sizin network’ünüz de bu alanda aktif, dolayısıyla ben de bu örneklerden ve kaynaklardan azami derecede faydalanmanızı önermek istiyorum. Ve ne dedim? IFAC’ı da hep kont-

20

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler rol edin, ne yapıyor bir gözünüz de IFAC faaliyetlerinde olsun.

COVID ile biz şunu öğrendik ve meslek örgütleri olarak bizim online SMG hizmetlerimizi sürekli kılmamız lazım. Online SMG hizmetlerimizi meslek örgütlerimizle bağlantıda olduğumuz web sitesi aracılığıyla sunuyoruz. Bu web sitesi üzerinde 15’den fazla meslek örgütünü göreceksiniz. Her biri ücretsiz online eğitimleri TÜRMOB gibi meslek örgütlerine sunuyorlar. Yani TÜRMOB da kendi altındaki örgütlerine bunu sunabilir web sayfası aracılığıyla ya da bu verilen hizmetlerini belirlerken kullanabilir. Bazı meslek örgütleri hatta bakacak olursak kendi özel ihtiyaçlarına göre SMG’lerini tasarlıyorlar. Dolayısıyla farklı farklı dillerde de bu eğitim programlarına kendi ihtiyaçlarına adapte edilmiş haliyle bulabilmek mümkün. Şimdi IFAC meslek örgütlerine nasıl yardımcı oluyor bunları görüyoruz. Liderlik eğitimi, muhasebe becerileri, krizden normale geçiş döneminde verilen eğitimler üzerine odaklanıyor. Paydaşlar yuvarlak masa faaliyetleri etrafında bir araya getiriliyor ve yayınlıyoruz. Halihazırda bunlar emre amade kılındı, belli linkler, bağlantılar aracılığıyla sunuluyor ve gelecekte yayınlarımızı da Linkedln üzerinden takip edebilirsiniz. Muhasebecilerin geleceği nasıl olacak, önümüzdeki 10 yılı nasıl öngörüyoruz ve şirketlerin bu konudaki değerlendirmeleri. Bunların hepsini bulabilirsiniz.

Bir Z kuşağı, bir sonraki kuşakların mesleğe erişimi ve girişi nasıl olacak? Onlar bambaşka bir alandan düşünüyorlar, insanları düşünüyorlar ve mesleği düşünüyorlar. Bizim sorumluluğumuz mesleğimizin de insanları, iklimi, refahı düşünmesini sağlamamız lazım.

21

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Şimdi şunu söyleyerek sizin akıllarınıza bir not düşmek istiyorum. İlk küresel öğrenme ve gelişim zirvesini gerçekleştireceğiz IFAC olarak. Burada herkesi bir araya getirip düşünce yapımızı değiştirmeye çalışacağız, yeni fikirleri ortaya koymaya çalışacağız, anlayabilmeyi, olanı biteni kavrayabilmeyi ve büyük bir kıvraklıkla, süratle davranabilmeyi beraber tartışacağız. Kasım’ın 16’sı ile 19’u arasında dört tane 2 saatlik oturumumuz olacak. Lütfen, bugün kayıt olun, orada görüşmek üzere. Zamanınızı ayırdığınız için teşekkür ediyorum.

22

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler

Geleceğe Hazır Muhasebe Meslek Mensupları için Öğrenme & Gelişim

Alta Prinsloo Kıdemli Direktör Page 1 | Proprietary and Copyrighted Information 15 Ekim 2020

Yalnız Değilsiniz—Pandemi Döneminde SMG Küresel Bir Zorluktu

Page 2 | Proprietary and Copyrighted Information

23

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Gelecek şimdi

2018 Geleceğin İşleri Raporu Dünya Ekonomik Forumu

Page 3 | Proprietary and Copyrighted Information

Meslekler 2022

133 Milyon

Değişen roller, 2022’e kadar küresel değişim

75 Milyon

Giderek ortadan kalkacak roller, 2022’e kadar küresel değişim

Page 4 | Proprietary and Copyrighted Information

24

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler

Meslekler 2022 Yükselen ilk 10 Meslek

Etkinliği Azalan İlk 10 Meslek

•

Veri Analisti ve Veri Bilimci

•

Veri Giriş Elemanları

•

Yapay Zeka ve Maline Öğrenme Uzmanları

•

Muhasebe, Defter Tutma ve Bordro Elemanları

•

Genel ve Operasyonel Müdürler

•

İdari ve Yönetici Asistanlar

•

Yazılım ve Uygulama Geliştiricileri ve Analistleri

•

Montaj ve Fabrika İşçileri

•

Müşteri Bilgi ve Hizmetlerinde çalışanlar

•

Ticari Hizmetler ve İdari Yöneticiler

•

Muhasebe Meslek Mensupları & Denetçiler

•

Malzeme Kaydı ve Stok Tutma Görevlileri

•

Satış ve Pazarlama Uzmanları

•

Büyük Veri Uzmanları

•

Dijital Dönüşüm Uzmanları

•

Yeni Teknoloji Uzmanları

•

Kurumsal Gelişim Uzmanları

•

Bilgi Gelişim Hizmetleri

•

Genel ve Operasyon Yöneticileri

•

Posta Hizmetleri Memurları Page 5 | Proprietary and Copyrighted Information

Geleceği Tahmin Et & Mesleki Çeviklik ile Harekete Geç

Videoyu izlemek için resmin üzerini tıklayın

eNews

Vizyon Geleceğe hazır muhasebe mesleğinin gelişimine aktif bir şekilde katkıda bulunan muhasebe meslek örgütleri •

İlgili, itibarlı, değer katan ve sürdürülebilir

•

Farklı kişiler içinde çekici

•

Kamu, özel sektör ve toplumun ihtiyaçlarını karşılayan Güncel kalın – education@ifac.org

Page 6 | Proprietary and Copyrighted Information

25

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Muhasebe Mesleği Nereye Gidiyor?

Evrim

Aynı işleri farklı şekilde yapan muhasebe meslek mensupları

Aynı işleri yapan muhasebe meslek mensupları

Farklı işler yapan muhasebe meslek mensupları Devrim

• Excel • Manüel toplama, çıkartma ve işleme • Reconciliation • Örnek esaslı kararlar alma • Örgün, kontrollü eğitim – herkes için tek bir şekil

• • • •

Daha az otomasyon İçgörüler için görselleştirme İletişim teknolojileri Kendi kendine öğrenmede artış • Sonsuz öğrenme günleri, dijital hızlandırıcılar, kimlik kartları

• Bugün yaptığımız işler ile ortaya çıkacak

COVID -19 Page 7 | Proprietary and Copyrighted Information

Muhasebe Meslek Örgütlerinin İş Modelleri Geleceğe Uygun Olmalıdır E-Tool Paydaşları harekete geçirin; Uzmanlar ile iletişime geçin

Yeni Eğitim Standartlarını Uygulayın; değişen rollere uygun Öğrenme Sonuçları

Yeniden beceri kazandırma ve becerilerin geliştirilmesine olanak sağlayın

Yeni normalde yaşamaya hazır olun

Stratejiniz muhasebe meslek mensuplarının farklı şeyler yaptığı bir gelecek ortaya koyuyor mu?

Page 8 | Proprietary and Copyrighted Information

26

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler

Geleceğe Hazır Muhasebe Meslek Mensupları için Öğrenme & Gelişim Bireysel ihtiyaçlara göre uyarlanmış Öğrenme & Gelişim

Pasif ve uyum esaslı Öğrenme & Gelişim

İş Zekası

İletişimler

Veri Sorgulama, Sentez ve Analiz

Bilgi ve İletişim Teknolojileri Yeterlilik & Beceriler

Davranışsal Yeterlilik

Dijital Zeka

Page 9 | Proprietary and Copyrighted Information

Ağınızdan Yararlanın—Örnekler •

Avrupa Muhasebeciler Federasyonu

•

Eğitim Teknoloji – LinkedIn 2020 yılında işe alınmanıza yardımcı olacağını söylediği 15 beceri ve onları nereden öğreneceksiniz •

En çok talep edilen beceriler: blok zinciri, bulut & dağıtılmış işlem, analitik akıl yürütme, yapay zeka, UX tasarım becerileri, iş analizi vb.

•

En çok talep gören sosyal beceriler: yaratıcılık, ikna, işbirliği, uyarlanabilirlik, duygusal zeka –

•

LinkedIn Learning, Coursera, edX, Udemy tarafından önerilen 100 e-kurstan fazlasının listesi

CA2025 Pathways to Relevance (Muhasebeci 2025 Uygunluğu Giden Yollar) daha fazla kişiselleştirilmiş öğrenmeye olanak sağlamak – Yapay Zeka Tanısal & Öğrenme Platformu – Öğrenim eksiklikleri hakkında öngörü sağlayın ve bu eksiklikleri kapatmak için son derece kişiselleştirilmiş müfredat ortaya koyun Page 10 | Proprietary and Copyrighted Information

27

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Ağınızdan Yararlanın—Örnekler • Dünya için dijital uygunluk– bir uygulama • Mikro kimlikler ve dijital rozetler • Bir adım daha ileri götürmek … sosyal beceri eğitimi için sanal gerçeklik (VR)

Page 11 | Proprietary and Copyrighted Information

IFAC’ı Takip Edin • Ortaklık gücü – Ücretsiz veya online SMG hizmetleri sunan 15’ten fazla muhasebe meslek örgütü var – Birliğiniz için uygun olan çözümler – İngilizce, Fransızca, Portekizce, İspanyolca

IFAC COVID-19 Kaynakları

Page 12 | Proprietary and Copyrighted Information

28

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler

IFAC’ı Takip Edin •

Düşünce Liderliği – Muhasebe Becerilerinin Gelişimi: krizden bir sonraki normale • •

•

•

Yarının Muhasebecisi Nasıl Tanımlanır? Üniversiteler adapte oluyor, muhasebe eğitimi de adapte olmalıdır (Muhasebe çağında) Gelecekteki yayınlarımız için IFAC’ın LinkedIn hesabını takip edin

Araçlar

– Finans fonksiyonunun dönüşümünde rehberlik edecek değerlendirme aracı • •

CFO ve finans fonksiyonunun vizyonu Geleceğe uygun muhasebe meslek mensupları: önümüzdeki on yıl için roller

– Hızlı geleceğe hoşgeldiniz

•

•

Mesleki Firmaların Dönüşümü eylem planı–geleceğe yol haritası

İnsan … gezegen… refah

– Artan kurumsal raporlama: gelecek

Page 13 | Proprietary and Copyrighted Information

IFAC’ın Küresel Öğrenme & Gelişim Zirvesi Geleceğin Gizemini Ortadan Kaldırmaya Yardımcı Olacaktır

• Kaçırmayın - Öngörücü Muhasebeci - Öğrenme ve Gelişimi Dönüştüren Küresel Eğilimler • 16-19 Kasım 2020, 2 saatlik 4 oturum • Kaydol!

Page 14 | Proprietary and Copyrighted Information

29

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN Moderatör

- Sevgili Alta çok teşekkür ediyorum. Çok önemli bilgiler verdi, önemli açılımlar yaptı. Ben hemen vakit kaybetmeden sözü ikinci panelistimiz Avrupa Muhasebeciler Federasyonundan Sevgili Hilde’ya veriyorum.

Evet, Hilde buyurun…

30

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler Hilde BLOMME

Avrupa Muhasebeciler Federasyonu Genel Müdür Yardımcısı

- İyi günler, beni iyi duyduğunuzu umuyorum. TÜRMOB ve SÜRGEM’e çok teşekkür ederim davetleri için, bugünkü Panele beni davet ettikleri için. Tabii ki ben sizlerle Pandemiden sonraki bir dönemde konuşmak isterdim ama henüz o noktaya ulaşamadık. Öncelikle birkaç slayt ile Avrupa Muhasebeciler Federasyonunu açıklamak istiyorum sizlere, daha sonra da üye kurullarımızı elektronik öğrenme ile ilgili tecrübelerinden bahsetmek istiyorum, birkaç ipucu vermek istiyorum sürekli mesleki gelişim ile ilgili faydası olabileceğini düşündüğüm. Umuyorum ki şimdi slaytlar da ekrana yansıtılacak. Onu beklerken bir yandan da Avrupa Muhasebeciler Federasyonu ne anlama geliyor ondan bahsetmek isterim.

Biz muhasebecileri, denetçileri, danışmanları vergi danışmanlarını temsil ediyoruz, başka alanlardaki danışmaları da temsil ediyoruz Avrupa Muhasebeciler Federasyonu olarak. Biz 51 mesleki enstitünün oluşturduğu bir Federasyonuz. Üye kurumlarımız arasında 35 ülkeden kurumlar bulunmakta, Türkiye de bunların arasında. 6 tanesi de Avrupa Birliği üyesi ülkeler. İlk iki slaydı geçmiş olduk. Bu 51 üye kurumumuz 1 milyon meslek elemanını temsil etmektedir toplamda. Şimdi üç numaralı slayda geçmenizi rica edeceğim, çok teşekkür ederim.

31

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Bir sonraki slaytta Avrupa haritası göreceğiz, üye ülkelerimizin, üyelerimizin bulunduğu yerleri göreceğiz bir sonraki slaytta. Evet, burada da görebildiğiniz gibi bütün üye kurumlarımızın dağılımı mevcut.

Bir sonraki slayda geçecek olursak misyonumuz şöyle; üç aşamalı bir misyonumuz var. Birincisi, tabii ki karar vericilerimiz üzerinde bir etki yaratmak Avrupa düzeyinde hem de uluslararası düzeyde bu etkiyi oluşturmak. Avrupa düzeyinde derken bahsettiğimiz şey özellikle Avrupa Komisyonundan ve Avrupa Parlamentosundan bahsediyoruz. Tabii ki burada çok fazla kararlar alınıyor, birçok mevzuat belirleniyor, hem bu mesleği ilgilendiren hem de müşterimizi ilgilendiren mevzuatlar, kararlar bunlar. Biz burada yorumlarda bulunuyoruz, yapılan çalışmalara katkıda bulunuyoruz, standartlara katkıda bulunuyoruz, standartların sağlanması, standartlara bağlı kalınmasını da sağlamaya çalışıyoruz. İkinci aşaması tabii ki mesleğin geleceğinin şekillenmesine yardımcı olmaya çalışıyoruz. Özellikle pandemi döneminde pek çok üyemiz ile çalışmalar yürüttük, onların kendi üyelerine, kendi bireysel üyelerine nasıl yardımcı olacakları konusunda destek olmaya çalıştık.

Misyonumuzun üçüncü kısmı da üyeler arası işbirliğine olanak sağlamak. Bazıları tabii ki çok daha geniş kapsamlı, çok daha büyük kuruluşlar, bazıları daha küçük, hepsinin kendine özgü ihtiyaçları var elbette ama tabii ki ortak noktaları da var ve bunları paylaşıp birbirlerinden bir şeyler öğrenebilir ki bu da çok değerlidir. Tabii ki burada ağ oluşturmak, network oluşturmak tabii ki zor ama işte 2020 boyunca hiç bir araya gelemediğimiz için bu ağı

32

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler oluşturtmak biraz zorlaştı ama elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz, iletişimimizi korumaya çalışıyoruz. Şimdi bir sonraki slayt ile devam etmek istiyorum, bu slayt ile de sunumumum ikinci kısmına başlamış oluyorum. Burada odaklanmak istediğimiz konu, muhasebe meslek mensubu olmak için, danışman olabilmek için ne tür yeterliliklere ihtiyaç duyuyoruz bunlardan bahsedeceğim. Avrupa Birliğine baktığımız zaman muhasebeciler ile danışmanlar herhangi bir kurala bağlanmış durumda değiller Avrupa Birliği düzeyinde, düzenlenmemiş bir alan bu. Dolayısıyla da Avrupa düzeyinde korunma altında da değiller ama eğer düzenlenirse ulusal düzeyde bu düzenleme vardır. Özellikle temmuz ayının başında biz bir geniş kapsamlı anket yayınladık bütün üyelerimiz de buna katıldı ve Avrupa’da muhasebe mesleğinin nasıl bir düzenlemeye tabi, muhasebecilik mesleği, danışmanlık mesleği ulusal düzeyde nasıl düzenlenmiş, 18 ülkede düzenlenmiş olduğunu gördük, 12 ülkede ise düzenlenmemiş olduğunu gördük. Biraz daha detaylı konuşacak olursam, sürekli mesleki gelişimden bahsedecek olursak bu aslında buradan devam eden bir konu, Avrupa düzeyinde de henüz bir birlik söz konusu değil, uyumluluk söz konusu değil bu konuda.

Pek çok üye ülkemizde ulusal düzeyde bazı düzenlemeler olduğunu biliyoruz ama uygulamada denetçilerle, denetçilere uygulanan düzenlemelere çok benzediğini de görüyoruz.

Peki, Avrupa Birliğinde düzenlenmiş olan kısım nedir diye merak ediyor olabilirsiniz. Bazı çerçeveler, sınır ötesi faaliyetlerle ilgili çerçevelerin oluşturulmuş olduğunu görüyoruz. Avrupa Birliğine üye ülkeler arasındaki ruhsatlarla ilgili ve bunların tanınmasıyla alakalı ve hizmet sunumuyla alakalı çerçevelerin tanımlanmış olduğunu görüyoruz.

33

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Bir sonraki slaytta bu çerçeveden biraz daha detaylı olarak bahsedeceğim, denetçilerle alakalı, denetim ruhsatı Avrupa Birliğinde nasıl ele alınıyor? Tabii ki düzenlemiş bir alan Avrupa Birliği düzeyinde ve daha çok küresel olarak “3E” denen temeli baz alıyor; Eğitim, Tecrübe ve Sınav Sistemi “e” harfi ile başlıyor. Bunlar tabii ki temel bileşenleri iyi bir denetçi olmanın. Avrupa Birliği terminolojisiyle söyleyecek olursak, dört önemli nokta var burada.

Bir tanesi şu; mutlaka iyi itibarı olur denetçinin, mutlaka başlangıç seviyesi eğitim yükümlülüklerini tamamlamış olması gerekir, bu mesleğin erbabı olmak isteyen kişinin bir üniversite derecesi olması gerekir, master seviyesinde bir eğitimi olması gerekir, buna ilave olarak 3 yıllık stajını tamamlamış olması veya 3 yıllık tecrübeye sahip olması gerekir. Ve son olarak bunlarla sınırlı değil tabii ki ve bütün bu sürecin sonunda bir mesleki yeterlilik sınavını geçmesi gerekir.

Bu başlangıç düzeyinde Avrupa Birliğinde denetçi olmak için gereken gereklilikler ama tabii ki bunun devamı var, sürekli mesleki gelişim ile ilgili bazı gereklilikler hâlâ var Avrupa Birliğindeki denetçiler için. Her yıl ortalama olarak 40 saat sürekli mesleki gelişim eğitimi almaları gerekiyor, yani 3 yılda 120 saatlik bir eğitimi tamamlamış olmaları gerekiyor. Ve burada zorunluluk şu yerine getirmeleri gereken; teori bilgileri mutlaka olmalı, mesleki becerileri ve değerleri olması lazım, teorik bilgiler tabii ki mevzuat ile alakalı, bunları çok iyi bilmeleri gerekiyor, mesleki becerileri, mesleki değerlerin de buna ilaveten çok üst seviyede olması gerekiyor, yüksek kaliteli bir denetim hizmeti sunabilmeleri için.

Tabii ki bunlara uyulmazsa eğer bu gereklilikler yerine getirilmezse bazı yaptırımlara maruz kalabiliyorlar bu durumu gözeten bazı kurumlar tarafından. Bu asgari gereklilikleri yerine getirmeyen kişilerin yaptırımlara tabi olması söz konusu.

34

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler Neredeyse bütün üyelerimiz bizim sürekli mesleki gelişim kursları sunuyorlar. “e-panel” var mesela bir araç olarak, ben de bunlarda konuşmacı olarak bazen bulunuyorum. Bir sonraki slaydımda da şunu göreceksiniz, bunların altı tanesinde mesela konuştum, katkı sağlama memnuniyetini yaşadım. Bütün buralarda yaptığım görüşmeler, mesela İtalya, Almanya, Hollanda, Birleşik Krallık, Portekiz’deki kurum, Malta’daki Muhasebe Enstitüsü, buralarda da katkılarım oldu.

Konuştuğumuz konuları birazcık anlatacak olursam; en iyi uygulamalar nelerdir mesleki sürekli gelişim ile ilgili olarak, genel olarak ve hatta biraz daha özeline indik diyebilirim, özellikle Pandemi süreçlerinde, Pandemi zamanlarında bu durum nasıldır, bu konuyla ilgili zorluklar nasıl aşılabilir, bunları konuştuk. Üç sonuç oldu bizim özellikle odaklandığımız, özellikle Pandemi döneminde ele alınan. Farklı içeriklerden bahsettiler, farklı araçlardan, tabii ki sanal araçlar bunlar şu anda halihazırda kullanılan ve biraz daha şaşırtıcı gelecek size belki ama farklı izleyici kitlelerinden de bahsettiler. Ve şöyle söylediler bize, izleyiciler sadece uygulayıcılardı önceden, meslek elemanlarıydı ama şu anda biraz daha hedef kitlelerini, izleyicilerini genişletmeye başladıklarından bahsettiler, paydaşları, bu meslek ile bağlantısı olan paydaşları, mevzuat yapıcıları, gözetim pozisyonunda olanları, yatırım yapan kişileri, özellikle sermaye piyasalarına yatırım yapan kişileri de dahil etmeye çalıştıklarını söylediler ve bu geniş kapsamlı izleyici kitlesinden sürekli mesleki gelişime çok ciddi bir ilgi olduğunu da söylediler. Bu sebeple de izleyici kitlelerinin genişletilmesi yolunu seçtiklerinden bahsettiler. İçerikten biraz daha bahsedecek olursam, bir sonraki slaydımda içerik ile ilgili bilgiler yer alıyor. Yüz yüze olmayan, uzaktan yapılan webinarlarda nasıl uyarladıklarını konuştuğumuzda şöyle

35

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

yanıtlar aldım; çok daha farklı, çok daha geniş kapsamlı konuları ele aldıklarını, bazılarının tamamen yeni konular olduğunu bazılarının öncelik kazandığını söylediler. Çünkü eğitim ile öğrenmenin gereklilik haline geldiğini söylediler bazı alanlarda. Sürekli mesleki gelişim konularında teşvikler var, hükümet destekleri olabiliyor farklı üye ülkelerde. Mevzuat değişiklikleri olabiliyor bu konuyla bağlantılı olarak.

Mesela iflas, belirsizlik, işletmenin sürekliliği konusu denetçiler açısından çok önemli bir konu olarak tespit edilmişti özellikle pandemi sürecinde çok fazla firma belirsizlikler yaşadı ekonomik durumlarıyla alakalı. Dolayısıyla bu konuya odaklanmayı tercih etmişler. Bu da bir farkındalık yaratması gerektiğini düşünmüşler denetçiler arasında. Bir firmanın bu konuyu nasıl değerlendirdiği konusunda bir farkındalık yaratılmasının önemli olduğunu düşünmüşler. 2019 sonu ile 2020 ortası ve 2020 Aralık itibarıyla bu konular çok daha fazla önem kazanmaya başlayacak. Şunun farkında olmak tabii ki önemli denetçiler açısından, bu denetim mekanizması nasıl işleyecek, müşteriyle çalışırken en uygun değerlendirmenin yapılması açısından bu önemli. Finansman açısından önemli, finansmanın emre amade olması açısından bunun değerlendirilmesi ve perspektifinden bunlar önemli. Nakit akışının yanı sıra sadece geçmişe bakmak değil tabii ki denetim geçmişine de bakar, biraz ileriye de bakmak, geleceğe de bakmak konuları buraya dahil edilmiş çünkü daha etkilerinin devam ettiğini biliyoruz, edeceğini biliyoruz. Bu sürecin ve belirsizliklerin tabii ki firmanın gelecek dönemlerde hayatta kalabilmesi önemli, burada işte herkesin odaklanması gereken nokta bu. Bununla bağlantılı olarak bir sonraki konular tabii ki bir hile konusu, dolandırıcılık konuları da ne yazık ki bununla başa baş giden bir konu. Potansiyel olarak bu durumların fırsat yaratabildiğini veya

36

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler ortaya çıktığını söyleyebiliriz. Uzaktan çalışmanın çok fazla yaygınlaştığı bir dönemde dahili kontrollerin firmalar tarafından çok uygun bir şekilde uygulanamamasından kaynaklanan durumlar var. Bazı üye kurumlar denetçilerinin burada hile ile ilgili imkanların biraz daha fazlalaştığını tespit ettiklerini söylediler örneğin.

Dolayısıyla bunların da farkında olmaları, buna hazırlıklı olmaları denetçilerin, bu konuya odaklanmış olmaları çok önemli bundan sonra gerçekleştirecekleri denetimlerde. Bunlar bizim üye kuruluşlarımızdan öğrendiğimiz temel konular diyebilirim pandemi sürecinde verdiğimiz önerilen eğitimler sürecinde. Özellikle tabii ki bunlar Avrupa Birliği ülkelerinde yapılmış olan eğitim çalışmaları.

Burada odak noktasının finansal raporlamaya kaydığını görüyoruz mevzuattan ziyade. Çünkü firmalar artık finansal olmayan bilgileri rapor ediyorlar, çevresel, sosyal bilgileri daha çok raporlarına yansıtmaya başlıyorlar. Burada tabii ki pandemi ile doğrudan bir bağlantı olduğunu görüyoruz. Çünkü çevresel bilgilerin raporlanması halihazırda önemli kabul edilmekteydi iklim değişikliğinden dolayı ve diğer iklimle alakalı sorunlardan dolayı ama pandemi konusu da bunu açık bir hale getirdi ki sosyal konular, istihdam konuları yine firmalar için çok daha fazla önemli hale gelmeye başladı ve bu odak kayması firmaların bu konular hakkında daha fazla rapor vermesiyle sonuçlandı. Bu raporlamayla, bu bilgilendirmeyle beraber bir hareketlenme olduğunu görüyorsunuz. Bir teminat beklentisi var, bu finansal olmayan bilginin de denetlenmesiyle alakalı bir beklenti olduğunu da görüyoruz. Dolayısıyla bunlar daha fazla odaklanmaya başlıyor denetçilerle. Şu anda ve gelecekte bu konular çok daha fazla önem kazanmaya başlayacak. Bunlar yeni odaklanmaya başladığımız, ele almaya başladığımız konu başlıkları.

37

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Genel konular haricinde teminatlar aracılığıyla şunu gördük, meslek üyelerimizle biz sanal ortamlarda bir araya gelebiliyoruz. Şunu da söylediler bize, daha önceki gibi aynı şekilde teknik unsurlara odaklanmaya devam ettiklerini de söylediler bu sürekli mesleki gelişimle alakalı, çünkü bu konu bizim mesleğimizin ayrılmaz bir parçası.

Bir sonraki slaytta ben biraz daha bu çevirim içi webinar’larda kullanılan web tabanlı seminerlerde kullanılan araçlara değinmek istiyorum. Bir önceki slayda geçelim lütfen.

Burada çok fazla dijital seçenek var tabii ki kullanılan. Bugün mesela zoom’u kullanıyoruz, çok farklı ortamlar kullanılabiliyor.

Sanıyorum bir sonraki slayda geçmemiz gerekiyor. Üye kuruluşlarımız bu sürekli mesleki gelişimin zamanlamasının öneminden bahsediyorlar, mümkün olduğunca zamanında yapılması çok önemli. Eğer öğrenme sanalsa çok daha hızlı, çok daha kolay gerçekleşebiliyor. Yeni öğrenmeler, yeni içerikler daha önce planlananların yerini alabiliyor, başka içeriklerin yerini alabiliyor. Son gelişmelerin, son ihtiyaçların karşılık bulabileceği içerikler, yeni içerikler olarak eklenebiliyor. Gerçek baskı noktaları nelerdir, bunların tespiti ve bunların içerik olarak dahil edilmesi önemli bir konu. Genelde bazen böyle hibrit çalışmalar yapılıyor, önceden ön okuma için bazı dokümanlar gönderiliyor, daha sonra eğitim gerçekleştiriliyor. Daha geniş bir grup halinde başlanıp sonra küçük gruplara ayrılıp alıştırmalar yapılabiliyor. Böylece yeni içeriklerin öğrenilmesi, pekiştirilmesi daha kolaylaştırılabiliyor. Burada sanal olarak gerçekleşiyor olması daha çok müşteriye odaklı olmayı da beraberinde getiriyor. Katılımcılar bazı ücretsiz webinar’lara katılabiliyor, bazı çevrimiçi faaliyetlerine katılabiliyor. Pek çok üye kuruluşumuz benzer eğitimler sunuyorlar. Bunların da gayet faydalı olduklarını mümkün olduğunca yardımcı olduklarını

38

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler düşünüyoruz. Ve tabii ki burada müşteri memnuniyetini ölçmek de daha kolay sanal ortamlarda yapıldığında bu çalışmalar.

Eğer pandemi sonrası geleceğe dair durumu soracak olursanız, bu konuya nasıl yaklaşmayı planlıyorsunuz diye soracak olursanız, sürekli mesleki gelişim konusunda hep aynı duyguyu paylaşıyorum aslında Başkanınızla. Şöyle söylemişti, yani bu konunun, bu çalışmanın aslında sanal ortamda olması çok da işin doğasında yok. Bence birebir yüz yüze sınıf ortamında olması bunun doğrusu ama bununla beraber buna paralel olarak online eğitimler de olabilir. Zaman zaman sınıf ortamındaki eğitimler kaydedilebilir, bunlar çevrimiçi olarak insanların erişimine sunulabilir. İnsanlar bu konuları bu kayıtlardan da öğrenebilirler yani böyle bir hibrit bir kombinasyon şeklinde bu eğitimler devam edebilir.

Ve bir sonraki slaytımla devam etmek istiyorum. Yine sürekli mesleki gelişim ile ilgili bazı ipuçları vermek isterim. Biz bunları Avrupa Konseyi ile yaptığımız çalışmadan derledik ve yine başka eğitimlerden başka toplantılardan derledik diyebilirim.

Sürekli mesleki gelişimin geliştirilmesi için bazı temel ipuçları diyebilirim bunlar için çok da basitler ama bence çok da faydalılar elimizden gelenin en iyisini yapmak konusunda. Tarihin seçilmesi çok önemli, başka büyük bir faaliyetin olmadığı bir tatil olmayan bir tarihi seçmemiz çok önemli. Mesela bugünkü toplantıda da kısa tutmak gerektiğini biliyorum. Genelde biz de iki saatlik yapıyoruz. Yani her zaman paylaşmak istediğimiz içerik iki saatlik bir içerik olmayabiliyor. O yüzden birkaç güne yayılmış, birkaç oturumdan oluşan organizasyonlar tercih edebiliyoruz. Ve tabii ki önemli olan konulardan bir tanesi güvenilir bir online araç kullanmak. Biz bunu da yine öğrenmiş olduk ki bu çevrimiçi araçların

39

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

sık sık değişmek gibi bir özellikleri var. Bu hizmeti sunanların bazı değişiklikler yaptığını biliyoruz. Dolayısıyla en son güncellenmiş versiyonu kullandığımızdan emin olmamız çok önemli.

Mesela bu hafta bir webinarımız vardı CF’de. Bin katılımcı, bin civarında katılımcının dahil olacağı bir organizasyondu canlı yayın bağlantımızı kurduk. Ama ancak yüz kişi buna katılabildi ve buradan işte bu dersi almış olduk. Mutlaka güncellenmiş versiyonu kullanmamız gerekiyor özellikle canlı yayınlanacak bir organizasyonsa.

Bir sonraki slaydımda yine birkaç ipucu daha vermek istiyorum içerik ile alakalı. Sürekli mesleki gelişim ile ilgili çalışmalarımızı yürütürken mutlaka dikkat etmemiz gereken ipuçları bunlar verdiğim örneklerden de bunu anlamışsınızdır diye düşünüyorum.

Daha geniş olarak bizim alanımızda neler olup bitiyor buna mutlaka aşina olmamız lazım, mutlaka bilgi sahibi olmamız lazım.

Burada bir öğrenme ihtiyacı var mı yaşanan son durumlarla alakalı olarak buna cevap vermek gerekiyor mu? Bunu mutlaka dikkate almak lazım. Tabii ki vereceğimiz yanıt şu olacaktır, bir beceri eğitimi düzenlenebilir mevcut duruma üyelerimizin uyumunu sağlayabilmek için.

Yine önemli olan konulardan bir tanesi, bir mevcut durum bilgisi vermek, bir gidişat bilgisi vermek çok önemli. Genelde katılımcılar bu tür bilgileri çok faydalı buluyorlar. Böyle büyük değişikliklerin yaşandığı durumlarda, bütün değişiklikleri takip edebilmek her zaman kolay olmuyor. Dolayısıyla biz şunu fark ettik ki biz bunları bir araya getirip derlediğimizde, katılımcılarımıza bunu sunduğumuzda bundan çok faydalanıyorlar, çok daha kolay ve hızlı bir şekilde öğrenme gerçekleşiyor. Onlar zamandan tasarruf etmiş oluyorlar özellikle de ücretli bir faaliyetse bu.

40

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler Evet, dinleyici kitlesi ile nasıl iletişim halinde olacağız, onları nasıl katacağız eğitimlerimize bu da bir sonraki slaydımda bahsettiğim konu. Bununla ilgili de bazı ipuçları vermek isterim. Bir sonraki slayda geçebilirsek.

Evet, burada tabii bütün katılımcıları dahil etmek önemli. Tabii ki bizim bildiklerimizi aktarmamız gerekiyor ama alışveriş şeklinde olması da çok önemli. Onların sorularını sorabilmesi, bir sohbet ortamının olabilmesi de çok önemli. Tabii ki bazı dönemlerde öğrenme aşamasında konuşmacılara, katılımcılara söz vermek önemli. Bu sıklıkla daha da fazla yapılıyor. Anketler yoluyla da onlara erişebiliyoruz artık. Geri bildirimlerini alabiliyoruz bazı özel konularla ilgili olarak. Başka hangi konularda ihtiyaçları var öğrenme konusunda bilgi toplayabiliyoruz. Bu anketler yoluyla hangi konuların daha derinlemesine incelenmesini istediklerini öğrenebiliyoruz. Çünkü sürekli mesleki gelişimden bahsediyorsak geleceği de planlamamız gerekiyor.

Son slaydıma geçmek isterim. Bunlar da başarılı bir sürekli mesleki gelişim ile alakalı ipuçları diyebilirim. Evet, canlı yayınlanan bir toplantıdayız şu anda, bunların kaydedilmesi çok önemli. O anda, yayınlandığı anda erişim sağlayamayan kişiler için daha sonradan dahil olabilmeleri buradan faydalanmalarını sağlayacaktır. Kayıt etmek bu açıdan çok önemli. Yine aynı şekilde bu çevrimiçi eğitim eğer çok çeşitli bakış açılarına sahip, farklı eğitim veya çevrelerden gelen konuşmacıların olması yine çok takdir gören bir konu bu tür eğitimlerde. Akademisyenlerin, konuyla ilgili olan, bilgili olan farklı bireylerin katılımı, farklı kişilerin katılımı katılımcıların takdir ettiği bir konu. Tabii ki daha sonraki aktiviteler için, faaliyetler için kayıt verilerinin, katılım verilerinin düzgün bir şekilde tutulması da çok çok önemli. Hangi konularda ilgilerinin

41

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

olduğu bu kişilerin, hangi eğitimlere katılım gösterdiklerini tespit edebilirsiniz bu bilgiler aracılığıyla.

Yine son olarak gerçi hep bizim alışkın olduğumuz bir konu değil ama bu sunduğumuz eğitimlerin reklamının, tanıtımının yapılması çok önemli bir konu. Eğer iyi bir ürününüz varsa, ihtiyaçlara cevap veren bir ürünse bu mesleki anlamda bunun mutlaka pazarlanması, tanıtılması gerekir. Bundan çekinmememiz gerekir eğer insanların ihtiyaçlarına cevap veriyorsak.

Sunumuma son verirken, hepinize beni dinlediğiniz için teşekkür etmek istiyorum.

Eğer sorunuz olursa da seve seve cevap veririm.

Teşekkür ederim.

42

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler

TÜRMOB e-paneli

Pandemi Süresince ve Sonrasında Sürekli Mesleki Gelişim (SMG) 15 Ekim 2020

Hilde Blomme

Genel Müdür Yardımcısı, Avrupa Muhasebeciler Federasyonu

BİZLER MUHASEBE MESLEK MENSUPLARI, DENETÇİLER & DANIŞMANLARI TEMSİL EDİYORUZ

43

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

1 MİLYON'DAN FAZLA MUHASEBE MESLEK MENSUBU

26 AB ÜYE ÜLKESİ

51 MUHASEBE MESLEK ÖRGÜTÜ

35 ÜLKE

A A A•

ıB,ı! Cı\ U S! M ! M IBl! RS, C0 U N T.

..

AA

.

A•

A.A.A AA

..

.AA.M. . .AAA ..

1

A

" A•A•

.

.".

AA .

A •

AA

A A

A

A

A•

A A•

AA

..

AA. .

A

"

""

A

A•

A

44

A

A • A

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler

Misyonumuz Karar alıcıları etkilemek

Mesleğin geleceğinin şekillenmesine yardım etmek

Üyeler arası işbirliğine olanak sağlamak 5

Muhasebe meslek mensupları & Danışmanların ruhsatları • AB’de düzenlenmemiş • Eğer düzenlendiyse: yerelde • Eğitim ve SMG: -> AB’de uyumlu değil • Uygulamada, denetçiler ile benzer • AB’de ruhsatların sınır-ötesi tanınması ve hizmetlerin sunulması çerçevesi 6

45

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

AB’de Denetim Ruhsatı

1-EĞİTİM

2-TECRÜBE

3-SINAV

DENETÇİ

• İyi itibar • İlk eğitim yükümlülüklerinin tamamlanması • Minimum 3 yıl staj • Mesleki yeterlilik sınavı 7

AB’de Denetçiler için SMG • Her yıl ortalama 40 saat • Aşağıdakilerin korunması yükümlülüğü: • Teorik bilgi • Mesleki beceriler ve değerler

• Uyum sağlanmamışsa yaptırımlar

8

46

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler

Üyelerin en iyi SMG uygulamaları Önemli sonuçlar: • Farklı içerik • Farklı araçlar • Farklı izleyici kitlesi (daha geniş) Genel: Artan fayda ve olumlu tecrübe devam edecektir

9

Online etkinliklerdeki farklı içerikler • Devlet yardımı ve ödenekler • Mevzuatta değişiklik • İflas, belirsizlik ve işletmenin sürekliliği • Hile • Hızla gelişen alan: finansal olmayan bilgi Ayrıca: • Ruhsatı almak için eğitim ve sınavlar İlave olarak: • Olağan (teknik) konulara devam edilmesi 10

47

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Online toplantılardaki farklı araçlar • Çok çeşitli dijital teklifler • Zaman: yenile, dönüştür, değiştir, iptal et • Ara / grup çalışmaları • Daha sonra derinlemesine öğrenmek için göz gezdirme • ‘Müşteri odaklılık’: ücretsiz web-tabanlı toplantılar veya online eğitimlerde indirimler • Değer katmak için memnuniyetin ölçülmesi • Gelecek: paralel sınıflar ve online öğrenme 11

SMG gelişimi için temel ipuçları Püf noktalar: • Doğru tarihi seç • Süreyi kısa tut – en fazla 2 saat • Birkaç gün içerisinde birden fazla oturum düzenle • Güvenilir bir online araç kullan 12

48

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler

SMG Gelişimi için içerik konusunda ipuçları İçerik için püf noktalar: • Daha geniş çerçeveden trendlerin neler olduğuna göz atın • Bu koşulları destekleyecek beceriler sunun • Hedef kitleye göre bilgileri bir araya getiren bir «yol haritası» belirleyin 13

SMG Gelişiminde Hedef Kitlenin Bağlılığı Konusunda İpuçları Dinleyici katılımı • Konuşma balonculuğu ile soru ve yorumları bir araya toplayın, ekran paylaşımı ve sunum paylaşımını kullanın • Dinleyicilerin konuşmasına izin verin ve onlara söz verin • Dinleyicinin ilgisini çekmek için anketler kullanın 14

49

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

SMG gelişiminde bir sonraki seviye ipuçları Bir sonraki aşama ipuçları:

• Canlı yayın yapılması /eğitimin kaydedilmesi • Farklı bakış açılarından çok çeşitli konuşmacıların yer alması • Kayıt ve katılım verisinin iyi tutulması • Eğitimlerin desteklenmesi 15

TEŞEKKÜRLER

Accountancy Europe

50

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN Moderatör

- Sevgili Hilde çok teşekkür ederiz. Finansal ve finansal olmayan bilgilerin özellikle meslek mensuplarının yetkinlik kazanması gerektiği noktasından online eğitimlerde uyulacak ilkelere kadar bir perspektif çizdik.

Değerli Katılımcılar, panelistlerimize sorularınız varsa, bunları yazılı olarak bize iletebilirsiniz. Panelin sonunda onlara sorularımızı yönelteceğiz.

Vakit kaybetmeden hemen sözü üçüncü konuşmacımız, Yönetim Kurulu Üyemize, Sayın Dr. Masum Türker’e vermek istiyorum.

Evet, Sayın Türker buyurun.

51

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Dr. Masum TÜRKER

TÜRMOB Yönetim Kurulu Üyesi - Değerli Başkan, değerli arkadaşlarım Alta ve Hilde, değerli başkanlarımız, Sayın Genel Başkan ve değerli izleyenler, meslektaşlarım hepinizi saygı ile selamlıyorum.

Ben size bu konuyu aktarırken daha çok Türkiye’de sürekli mesleki eğitimden uzak olmadığımızı anlatarak başlamak istiyorum. Sürekli mesleki eğitim ilk defa Türkiye’de tarihçesine baktığımız zaman 1977 yılında başlamış ve o tarih de IFAC’ın kuruluş yılıdır. Zaten IFAC’ta yapılan kongredeki konuşmaların etkisinde kalınarak başlamış, 1982 yılında bugün tartıştığımız sürekli mesleki eğitim standardının ilk olarak guideline yani rehber olarak hazırlanan ve 1982’de yayınlananlara da Türkiye’de meslektaşlarımızın, üstatlarımızın ciddi katkıları vardır IFAC bünyesinde.

Daha sonra son şeklini alıp sonradan standarda dönüşüm şeklinde 5 yıl kadar yine Türkiye’yi ben ve iki profesör arkadaşımız, Sayın Recep Pekdemir ve Sayın Ercan Bayazıtlı bugünkü hazırlanan mesleki eğitimin bütün çalışmalarında bulundu.

Biz Türkiye’deki tarihi tecrübelerimizi de aktardık. Çünkü Türkiye’de 1977’de başlayan meslek yasası çıktıktan sonra TÜRMOB bünyesinde devam eden bu çalışma özellikle gönüllü sürekli mesleki eğitim bağlamında olmuştur. Yani zorunlu olmadan meslek mensuplarının bu konuda yapılan çalışmalara, eğitimlere katılmalarıyla başlamıştır. Ve bu amaçla da TÜRMOB, 1993 yılında ilk defa tek düzen hesap planını bütün Türkiye’de yaymak

52

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler ve finansal tabloları yeni standartlara göre aktarabilmek için ilk defa eğitmen eğitimi yapmış ve bir yıl içinde beklenmeyen bir şekilde o tarihte 20 bin kişinin eğitilmesi sağlanmıştır. Sürekli mesleki eğitimle ilgili bu çalışmalar devam ederken 1999 yılında TÜRMOB Sürekli Mesleki Eğitim Yönergesini mesleki eğitimi zorunlu hale getirmek amacıyla yayınlamış ama bu yayınlanan yönerge yine yalnız gönüllülük bağlamında kullanılmış. Bu konuda bir zorunluluk olduğu farkına varılmış. Çünkü işlerin yoğunluğu, olaylara bakış açısı bu sürekli mesleki eğitimi zorunlu yapmak imkânı olmamıştır.

Bunun üzerine meslek örgütümüzün yani TÜRMOB’un talebi üzerine Parlamento 2008 yılında biraz evvel SÜRGEM Başkanı Sayın Fettah Başkanımızın belirttiği değişiklik yapılmış ve bugün dünyadaki bütün ülkelerden farklı olarak bir tek Türkiye’de muhasebe meslek mensuplarının zorunlu meslekteki gelişme eğitimi yani ilk başlarken biz sürekli mesleki eğitim diye başlamıştık ama 1999 yılından itibaren IFAC’taki gelişmelere paralel olarak bunu sürekli mesleki gelişme eğitimi şeklinde değerlendirmeye başladık. Bu zorunlu eğitime geçerken tabii yine daha evvel başlayan ve 2008 yılındaki yasal düzenleme olmadan evvel bizim ilk sürekli mesleki eğitim faaliyetlerini temel eğitim ve staj merkezi dediğimiz kısa adı TESMER’de başlamış. TESMER’de 3 türlü eğitim gerçekleştirilmiştir. Birinci eğitim; sürekli eğitim bağlamında biraz evvel aktardığım eğitmenler eğitimi yapılarak ve eğitim malzemeleri, materyalleri, üniversite ile iş birliği yaparak hazırlanmış, yaygınlaştırılmış, ardından ikinci bir eğitim olarak ilk defa yine stajyerlerin hazırlanması ile ilgili ve bu sefer online sistemde yani bugün artık pandemi dolayısıyla geçiş yapalım denilen sürekli eğitimi biz sürekli eğitim olarak yani sürekli gelişmenin ötesinde sürekli eğitim olarak online sistemi stajyerlerimize

53

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

2005 yılından beri TESMER bünyesinde uygulamaktayız ve şu anda Genel Sekreterliği bizim Oturum Başkanımız Sayın Cemal Yükselen Bey’in fiilen yönettiği bu Ekim 2005’ten beri başlayıp halen devam eden bir eğitim sistemi. Ve o eğitim sistemindeki değerlendirmeler, sınavlar uluslararası denetim standartlarındaki girdi çıktılarına göre değerlendirme olguları koyduk. Aslında biz bu gönüllü eğitimden deneyimli olarak zorunlu eğitimi çıkartırken, çıkardığımız yönetmelikte aynı zamanda değerlendirme yani her sürekli eğitimin ardından not verme ya da not vermesek bile böyle bir anket sınavı yapma ki biraz evvel Değerli Meslektaşım Hilde bu konuyu söyledi. Asıl olan dedi, bu değerlerin ölçülmesidir yani yapılan işlemlerin. Biz onu da koymuştuk ama ne yazık ki Maliye Bakanlığı bu değerlendirme olmaz diye bunu kaldırttı. Biz de sustuk ama bu arada Türkiye’de tabii farklı bir gelişme oldu.

Bu farklı gelişmenin de özelliği şudur. Kamu Gözetim Kurumu yani İngiltere’de adıyla overside dediğimiz sermaye piyasasını korumak amacıyla muhasebe meslek mensuplarının gözetimine ilişkin yapı oluştu. Bu yapı oluşunca biz de bu SÜRGEM adıyla kısaca bahsedilen eğitim merkezini oluşturup TESMER’in bünyesindeki sürekli eğitimi farklılaştırarak yapmak zorunda kaldık.

Niye kaldık? Çünkü Temel Eğitim Staj Merkezi hem mesleğe gireceklerin eğitimini yapıyordu hem de sürekli eğitim artık meslek mensuplarına eğitim yapmak noktasında olduğu için bu ayırım yapılmak zorunda kaldı. Ve sürekli mesleki gelişim eğitiminde zorunluluğu oluşturabilmek için bu sefer dikkatli davranmak gerekti. Neden dikkatli davranmak gerekti? Biz çünkü Kamu Gözetim Kurulunu yani devlet, sürekli mesleki gelişim eğitimini ben yapacağım diye tutturdu. Tutturunca biz de kendi meslek mensuplarımıza çift eğitim olmasın diye bu konuda bir uyumlaştırma politikası aldık. Ve bugün sürekli mesleki gelişme eğitimlerini yani SÜRGEM’de yapılan eğitimlerle Kamu Gözetim Kurumunda

54

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler yapılan eğitimler ahenkleştirildiği gibi Kamu Gözetim Kurumunun istemediği birazdan açıklayacağım diğer ekstra eğitimler bizim programımızda vardı. Şimdi burada çok önemli bir işlemdir bu TÜRMOB ve Kamu Gözetim Kurumu eğitimlerinin entegrasyonu yani normalde bugün bu yaptığımız panelin Kamu Gözetim Kurumu ile entegrasyona göre sürekli eğitim bağlamında not verilmesi ve hatta Kamu Gözetim Kurumunun bile buna katılımcı olması gerekiyordu. Şimdi bunları yaparken tabii sürekli mesleki eğitim biraz evvel gerek Alta’nın, gerek Hilde’nin anlattığı bağlamda Türkiye için baktığımız zaman Türkiye’deki meslek yapısına bakmalıyız. Bizim ülkemizde muhasebe mesleği aslında serbest muhasebeci mali müşavir kısacası SMMM dediğimiz, İngilizlerin Certified Public Accountant muadili ya da Fransızların Expert Contable muadili meslektir. Ama bizim mesleğimizin bir de ekstrası var. O da şu, 10 yıl serbest muhasebeci mali müşavirlik yaptıktan sonra yapılmış olan ayrı bir sınavı siz gerçekleştirip kazandığınız takdirde Maliye Bakanlığı size ayrı bir denetim yetkisi yani Maliye Bakanlığı adına “tasdik” dediğimiz vergi denetimi yapma yetkisi veriyor.

Bu yetki verilmiş olmakla beraber halen Maliye Bakanlığı devlet kamu hukukçuluğu dolayısıyla tam da yüzde yüz etkili olduğunu söylemek mümkün değildir.

Bu iki grup dışında üçüncü bir grup var meslek mensubu o da auditor dediğimiz yani Türkiye’deki adıyla bağımsız denetçi dediğimiz ve bizim ister serbest muhasebeci mali müşavir ister yeminli mali müşavir olsun, bu unvanlardan sonra alınmış olan bir bağımsız denetim lisansı devreye girdi. Yani aslında Kamu Gözetim Kurumu serbest muhasebeci mali müşavirlik sınavının içeriğine, niteliğine bakmaksızın kendisi bir sınav ihdas etti. Aslında serbest muhasebeci mali müşavirlik sınavının tamamı şu

55

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

anda uluslararası 8 No.lu Bağımsız Denetim Standardına ufak bir ayrıntı ile tam uyumludur. Yani hem Uluslararası Muhasebe Standartlarının yeterlilikle ilgilidir hem de denetimle ilgilidir. Ama Türkiye’de böyle diğer ülkelerden farklı olarak ikinci bir ruhsat almak zorunda kalıyoruz. İşte bu bağlamda baktığımız zaman Türkiye’de meslek faaliyetleri ile buradaki unvanlara göre farklılaşıyor. Bizde ofis muhasebeciliği dediğimiz, yabancılarda da yani İngiltere, Amerika’da, Kanada’da outsourcing diye adlandırılan finansal raporları hazırlama sürecine kadar yani defter tutma şeye kadar oluşan yapıyı yapan ofis muhasebeciliği vardır. Burada ofis muhasebeciliği bünyesinde bir meslek mensubu istihdam edemeyen küçük, orta ölçekli yani KOBİ’lerin hizmetlerini talep ettikleri, dışarıdan hizmet talep ettikleri bir faaliyettir ve bu faaliyeti Türkiye’de serbest muhasebeci mali müşavir bürolarından elde ediyorlar. Tabii serbest muhasebeci mali müşavirler bu hizmeti verirken birazdan söyleyeceğim bağımsız denetim hizmetini de vermekte bir engel yok. Bir tek engel ve sıkıntı şudur, o da serbest muhasebeci mali müşavirin denetim yaptığı firmayla kesinlikle ofis muhasebeciliği ilişkisi kuramamasıdır. Ayrıca danışmanlık bağlamında da bizim Türk Ticaret Kanunu iki tane yalnız danışmanlığa izin veriyor. O da denetim yaparsan vergi danışmanlığı ve vergi denetimi hizmetlerine izin veriyor. Tabii vergi denetimi hizmetleri gelirken şimdi bir konuya da açıklık getireceğim birazdan. Parlamento yetki verdiği halde yani yasama organı biz mali müşavirlere güven olarak yetki verdiği halde maalesef esas bu yetkiyi mükerrer 227’de Maliye Bakanlığı istismar ederek kullanmaktadır. Neden bu istismar kelimesini söylüyorum? Bu yetki bizim ön denetim yapma yetkisidir. Ama Maliye Bakanlığı bu ön denetimi yaptırtmıyor, finansal raporların hazırlanmasında sorumluluk arıyor. Halbuki

56

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler sorumluluk uluslararası etik kurallarda bile eğer işin sahibiyse ve siz finansal rapor hazırlamışsanız iş sahibine aittir, bizim sorumluluğumuz yalnız meslek kurallarına uymamaktan kaynaklanan sorumluluktur. Bu nedenle bu işe baktığımız zaman Türkiye’de ofis muhasebeciliğini yalnız SMMM unvanı alan arkadaşlarımız gerçekleştirebiliyorlar, o hizmeti kendi mali müşavirlik bürolarında ya da denetim bürolarında bunu gerçekleştiriyorlar. İkinci meslek mensuplarımızın yoğun çalıştığı şeyse yönetim de çalışan meslek mensuplarımız ki bunlar yine finansal raporların hazırlanmasında ve gerekli beyanların bulunmasında yetkilidirler.

Bizim burada vergi denetimi iki türlü gerçekleştirilmektedir. Birinci vergi denetimi yalnız yeminli mali müşavirlerin gerçekleştirdiği ve on yıllık serbest muhasebeci mali müşavirlik deneyiminden sonra sınavla bu hakkın elde edildiğidir ki buna biz Türkiye’de, Türkçe de “tasdik” adıyla söylüyoruz bu denetim türünü, vergi denetim türünü. Bu türe baktığımız zaman yeminli mali müşavirler aslında vergi hukukunda uzmanlaşmış ve devlet tarafından yetki devredilmiş mali müşavirlerdir yani serbest muhasebeci mali müşavirdir. Ama bu sefer eğer siz devletten bu yetkiyi alırsanız, siz ofis muhasebeciliği yapamazsınız yani defter tutma, finansal rapor hazırlama sorumluluğunu üstlenemez ki bu yalnız şimdi yeminli mali müşavirler için değil bağımsız denetim içindir de birazdan anlatacağım bağımsız denetim yetkisi için de uluslararasında bağımsızlık standardı için de yasaklanmıştır. Şimdi bu denetimin yapılmasını serbest muhasebeci mali müşavirler yapıyor ancak bu denetimden önce bu slaytta da yer alan vergi amaçlı ön denetim yetkisi vardı. Vergi amaçlı ön denetim yetkisi mükerrer 227. madde ile ve Parlamentonun bizim bütün mali müşavirlere verdiği bir yetkidir. Burada vergi beyannamesi-

57

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

nin imzalanması zorunludur; ama vergi beyannamesinin imzalanması için bir ön denetim yapılması özelikle yasada tarif edilmiştir ama bu yetki bugüne kadar maalesef devlet tarafından kullandırılmamaktadır. Bunu ancak bizim meslektaşlarımız hazırladıkları, ilgilendirdikleri, ofis muhasebeciliği yaptıkları kurumlarda gönüllü olarak gerçekleştirmekte ama bütün beyannamelerin verilmesinde de imza şartı aranmaktadır. Bu yapıdan sonra baktığımız zaman mesleki faaliyetlerin bu yönüne baktıktan sonra bağımsız denetimin bir özelliği var. Aslında bu özellik tabii mesela Hilde için yabancı bir özellik değil. Hatırlayacak olursa kendisine de o zaman benim de Avrupa Birliğinde çalıştığım dönemde kendisi de yeni başlamıştı işe mesela Hollanda’da Kamu Gözetim Kurumu sürekli eğitimi vermedi, disiplini vermedi, kendi yaptı ama sonradan sayı çok çoğalınca o tarihte ben yakından izlediğim için Hollanda ve Danimarka’da devretmek zorunda kaldı. Bizim Türkiye’de ise halen kendi ellerinde şey olarak tutmakta ve bu işi götürmektedirler. Şimdi bu neden önemlidiri söylüyorum. Şimdi bu yaptığım açıklamalar sürekli mesleki gelişim eğitimini, şimdi slaytı değiştirebiliriz. Şimdi sürekli gelişim eğitiminde TÜRMOB’un vizyonuna bakmak lazım. Şimdi TÜRMOB’un vizyonu gönüllü eğitime başladığı yıldan beri 1993 yılından beri muhasebe ve denetim hizmetlerinin geleceğini inşa etmeyi hedeflemiştir. Bunu hedeflerken bugün bu vizyona yeni bir vizyon eklemek zorunda kaldı. Bu vizyon da nedir? “Geleceğin ihtiyaçlarına uygun muhasebe ve denetim faaliyetleri nelerdir”? Yani mesleğin yeni yüzü nasıl olmalıdır? Buna neden ihtiyaç duyuyoruz? Buna pandemi dolayısıyla ihtiyaç duyulmadı. Yıkıcı denilen ve biraz önce Alta’nın kaybolacak, etkinliği azalacak meslekler arasında belirttiği muhasebe, denetim hizmetleri bizdeki adıyla ofis muhasebeciliği işlemlerinin yerine

58

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler kaim olacak yeni yüzü inşa etme görevi şu anda TÜRMOB’un bünyesindedir.

Tabii bu arada roller değişiyor ya da değişim odaklı roller gündeme geliyor. Roller nasıl değişiyor? Şimdi Türkiye’de çok önemli bir farkındalık var diğer ülkelerden farklı olarak, tabii bizde biraz Maliye Bakanlığının ekonomiyi yönetme amacından geliyor. Aslında burada biz meslek mensuplarının üzerinde ciddi tartıştığımız, mesleğe başladığımız zaman farkına varmadığımız ama belli bir deneyimden sonra gerçekleri dile getirdiğimiz şu soru vardı. Ekonomi mi maliyeye yani vergi düzenine hakimdir? Vergi düzeni mi ekonomiye hakimdir? Bir ülkenin gelişebilmesi için, o ülkedeki mikro ekonomiyi oluşturan ister büyük ölçekte, ister KOBİ ölçeğinde olan işletmelerin çalışabilmesi için vergi uygulamalarının, vergi hukukunun ekonominin emrinde olması gerekir. Yani ekonomik çemberin dönebilmesi için gerekli niteliklerde hazırlanmış olması gerekir. Bu konudaki değişen rolleri şöyle belirteyim. Bizde vergi hukuku ki bu en az 2 yıl ama 5 yıla uzanabilir, çünkü şu andaki deneyimler Maliye Bakanlığının altyapısının daha tam yeterli olmadığıdır. Ama bir gün yeterli olacak Alta’nın bahsettiği dijital zekâ vesaire gibi programlardan yararlanarak kurduğu hazır beyan esasıyla ve özellikle elektronik ortamdaki belgelendirme sistemi ile artık kayıtlar otomatikman paralel olarak Maliye Bakanlığında yani bu işe daha çok vergisel bakan yerde yer alacak. İşte burada yer alınca daha çok defter tutma hizmetleri Alta’nın çok güzel tespiti olduğu gibi muhasebe denetim hizmetleri eski önemini yitirecek. Yani mesela muhasebe ve denetim hizmetleri nelerdir, bütün dünyada kabul ettiği bir zamanlar yakın tarihe kadar iki üç yıl evveline kadar IFAC’ın, Uluslararası Muhasebeciler Federasyonunun bizim mesleği tarif ederken güven yaratan, kamu güvenliği sağlayan meslek olma gibi özellikleri, özellikle

59

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

şimdi pandemi dolayısıyla ikinci plana kaldı. Neden? Çünkü bu konuda beklenen hizmetlerin yerine getirilebilmesi için normalleşme dediğimiz oralara gitmek, fiilen temas etmek sınırlı hale geldi. Şu anda denetimler bile online sistemi ile gerçekleştiriliyor.

Muhasebe raporlaması online sistemi ile gerçekleştiriliyor. Artık temas yoluyla bir sistem ortadan kalktı. İşte bu temasın kalkması nedeni ile kamuoyunda ve herkesin ağzına pelesenk ettiği işte muhasebe mesleğinin etkisi azalacak, varlığı kalkacak sorununa bizler nasıl karşı yanıt vermeliyiz ve mesleğimizin etkinliğini koruyabilmeliyiz? Burada değişim odaklı roller söz konusu olacaktır.

Bu değişim odaklı roller biraz evvelki birinci, ikinci şeyde, burada slaytta yer alan geleceğin ihtiyaçlarına uygun muhasebe ve denetim faaliyetleri bizim mesleki hizmetimizi sunduğumuz ekonominin aktörleri olan işletmelerin, şirketlerin artık yeni ihtiyaçlarına göre ortaya konacaktır. Şimdi bunun için farklı bir yaklaşım söz konusu olarak gündeme geliyor bu değişimi sağlayabilmek için. Acaba biz bu işi nasıl sağlamalıyız, hangi yöntemle getirmeliyiz? Bu konuda en önemli faktör eğitmenlerdir. Ve bu eğitmenlerin eğitimi ise bizim 1993 yılında TÜRMOB’da başlatılan 2000’li yıllarda bütün Türkiye’ye yayılan önce büyük şehirlerde başlatılan daha sonra bütün illere yayılan eğitmen eğitimi yapılmıştır. Bu eğitmenlerin %90’ının yetkin, belli deneyime sahip meslek mensuplarından olmasına dikkat edilmiş, bir kısmı da devlet kamuda çalışmış, devlette çalışmış, mevzuata hâkim arkadaşlardan olmasına dikkat edilmiş. Bu eğitmenleri mesleğimize gönül vermiş, akademisyen arkadaşlarımız vermiştir. Dolayısıyla burada sürekli mesleki eğitim biraz sonra söyleyeceğim özellikle online sistemde daha da ileriye gidebilmesi için ciddi bir şekilde eğitmen eğitimi yapılması gerekir. Çünkü eğitmen kadrosunun güçlü olduğu, biraz evvel hem Alta’nın hem

60

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler Hilde’nin uluslararası bazda anlattıklarının meslek mensuplarına aktarılabilmesi için güçlü ve nitelikli eğitmenlere ihtiyaç vardır ve meslek mensuplarının uzun vadede hayal edecekleri, belli bir yaşa geldikleri zaman hayal edecekleri yeni bir statüleri de kendilerinin, gelecek nesillere deneyimlerini aktarabilmektir. Çünkü şu anda dünyada yeni bir felsefe var. Eskiden biz geçmişe göre geleceği yönlendiriyorduk. Bu felsefe şimdi değişti. Bu pandemi özellikle de bu felsefenin hızla değişmesi gerektiğini gündeme getirdi. Geleceğe göre geçmişi şekillendirmemiz gerekir.

Ne demek istiyorum? Bugün, yarının geçmişidir. O halde bugünü biz değerlendirirken yarın ne olacağını dikkate alarak bugünkü faaliyetleri organize etmeliyiz. Bu da ciddi bir eğitmen eğitimi ile olur. Tabii bu eğitmen eğitimi yalnız meslektaşlardan oluşması o zaman bir dar görüş olarak ortaya çıkar. Dışarıdan ciddi bir taze kanla enjekte edilmesi gerekir. O nedenle, Fettah Başkanın açıkladığı akreditasyon devreye giriyor. Eğitmen akreditasyonu yani üniversitelerde belli konularda uzmanlaşmış hocaların akredite olduklarını ilan edip bu eğitmenlerle beraber akreditasyonu sağlayıp uygulamacı yoluyla eğitim yapmamız gerekiyor. Şimdi Türkiye bu konuda çok şanslı özellikle bu pandemi dolayısıyla şu anda Türkiye’de bütün üniversitelerimiz uluslararası düzeyde yarışacak şekilde online sistem eğitimini bu bir yıl içerisinde gerçekleştirmişlerdir ama yıllar evvel bu iş başlamış. Örneğin, ben on yıl evvel bir uluslararası toplantıdayken benden sonra konuşacak olan Prof. Dr. Cemal İbiş bir ara müsaade istedi, üniversitesinde online sistem ile Amerika’dan Türkiye’de eğitim yaptı. Yani biz de üniversitelerimiz bunu yavaş yavaş başlatmış, altyapısını kurmuşlardır. Ama bu online sistemi şu anda bütün hocaların ve bütün üniversitelerin olmasını sağladı.

61

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Bu online sisteme baktığımız zaman, sorunlarına geçtiğimiz zaman, sorunların en önemlisi nedir eğitimde? Kullanıcıdır. Yani bizim meslek mensubu, bu işten yararlanacak olan kişilerdir.

Bugünlerde bunun sıkıntısını çekiyoruz, niye çekiyoruz? Çünkü farklı yaş profilleri, farklı eğitim alanları dolayısıyla dijitalleşmeye hızlı intibak etmemiz mümkün olmamaktadır. Ama biraz evvel söylediğim gibi bizim geleceğimiz gene şanslı, çünkü pandemi dolayısıyla bugün ilkokuldan başlayarak ortaokul ve liseler dahil artı üniversitelerde online sistemi ile eğitim gerçekleştiriliyor.

Yani kullanıcının bizim bu sürekli eğitimi algılama gücü artıyor.

Eğitmenle ilgili sorunlarımızı biraz önce anlattım. Şimdi tasarım önem kazanıyor.

Bu işin tasarımını kim yapacak? Bu işin tasarımı için biraz evvel Alta’nın bahsettiği konular aslında şu anda bizim TÜRMOB’un da gündeminde. Bu konuda sürekli eğitimin gönüllü bağlamında da geçtiğimiz yıllarda yapıldı. Veri kullanımı, bilgi işlem sistemleri, düzen kurma ve dijital yapıya hâkim olma gibi tasarımla ilgili olgular var. Bu tasarım neden önemli? Önümüzde iki seçenek var.

Bu tasarımı ya bilgisayarcılar yani bilgisayar mühendisleri inşa edecek ya da bu bilgisayar mühendisleri inşa ederken yanlarında partner olarak mali müşavir meslek mensubunun yer aldığı bir tasarım olması gerekiyor.

Bizim Türkiye’de bir deneyimimiz var. 1980’li yıllarda muhasebe, bilgisayar elektronik ortama geçerken her şeyi bilgisayarcılar dayattı eksik bilgiler ile ve o zaman ciddi bir kaos yaşandı. O bilgisayarcılar bile o kaostan çıkabilmek için bünyelerinde bu iş için hasseden dizayn yapan, tasarım yapan mali müşavirleri istihdam etmek zorunda kaldılar.

62

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler Şimdi finalde meslek örgütünün özelliği ve bu sorundaki yeri nedir? Bizim meslek örgütü olarak çözümünde dikkat etmemiz gereken şey şu; özellikle en önemli şey, meslek örgütleri bütün dünyanın sorunudur. Ve benim bu söyleyeceğim söz de yalnız Türkiye ile ilgili bir gözleme dayanmıyor 2018 yılında Avrupa Muhasebeciler Federasyonunda Genç Meslek Mensupları Panelinde getirilen dördüncü koşuldu; düzensizlik ve azalan düzenleyicideki görevlerin muhasebe meslek örgütlerini daha seviyeli iş yapmayı hedeflemesiydi. İlk kurulabildiği zaman özellikle gelecek olan eleştiriler, sürekli mesleki eğitim zorunluluğu olmasına itirazlar kalkacak. Kalkar mı? Kalkar. Çünkü şu anda bağımsız denetim yapılanmasında sürekli mesleki eğitimi tamamlamayanlar gayri faal olduğu için denetim hizmeti sunamıyorlar. İşte bugünkü panelimizin gerçekleştirilmesinde başta Sayın Genel Başkanımız olmak üzere, bütün değerli arkadaşlarımızın çok önemli bir teşebbüsüdür bunun için de özellikle bizim altyapımızın da varlığını ortaya koydular. Çünkü şu anda devam eden altyapının bir uzantısıdır. Ve bu konuda başta SÜRGEM’in Başkanı olma üzere başta SÜRGEM Mensuplarına teşekkür ediyorum.

Online sistemin de ben ayrıntıya girmedim. Benden sonra konuşacak Cemal Hocam daha fazla anlatabilir. Türkiye’nin müfredat belirlemek ve hâkim olmak sorunu yok. Şu anda dünyada en iyileri olan bu konudaki bütün konulara mesela sürdürülebilirlik konusu biraz evvel Alta anlattı, sürdürülebilirlik konusu muhasebe açısından olduğu halde bizim Oturum Başkanımızın son yayınladığı kitabın konusu, sürdürülebilirlik bağlamındadır.

Bunları dikkate aldığımız zaman bütün mesele geleceğe ilişkin eğitimlerin sürekli mesleki eğitim içinde yer almasıdır.

63

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Son olarak şunu söylüyorum. Diğer ülkelerde fazla yok. Bizim sürekli eğitimde Kamu Gözetim Kurumu bağlamında 20 saat, Kamu Gözetim Kurumu dışında olan yani denetçi olmayanlarda ise 15 saat uygulama sürekli mesleki eğitim kapsamında kabul edilmektedir. Ve kullanılan saatler uluslararası standarda Avrupa Birliği standardına uygundur. Yıllık en az 40 saat, 3 yıl 120 saat olmak üzere ve bu 120 saatin şimdi sıkıntı o ki; son bir kararla çözülmeye çalışıldı TÜRMOB’da da. Bu yüz yüze olan bunların içinde TÜRMOB’da yılda 10, 3 yılda 30 saat ama Kamu Gözetim Kurumu yani denetçi için yılda 20, üç yılda 60 saat olgusunun sorun çıkarması düşünülmeye başladı. Bu konuda hem Kamu Gözetim Kurumunda hem TÜRMOB’da da bu saati, eğitim saatlerine yapmaya başlıyoruz.

Son sözüm şu ki; online sistemindeki haberleşmeleri biz bu eğitimlerde nasıl vermeliyiz ki bu güvenliği sağlayabilmeliyiz. Çünkü gizli sır dediğimiz bilgiler online sistemi ile denetime çekildiği zaman oradaki güvenliğin korunması gereken, bu yalnız Türkiye’nin değil dünyanın da sorunudur. Ama sanıyorum ki çözülecek. İkinci konu ise sürekli eğitimde kontrolün nasıl yapılacağı, nasıl olacağıdır. Bizim TÜRMOB’da eğer yüz yüze yani iki türlü eğitim öngörülmüş, birisi senkronize yani canlı yayın diğeri ise asenkronize video sistemi ile bu konuyla ilgili de geliştirilmiş teknikleri fazla anlatmayayım. Bu tekniklerle de kişinin bizzat kendisinin eğitim almasını sağlayacak olgular yapılmıştır. Mesela uzaktan eğitim deneyimi bu üniversitelerden sonra Kamu Gözetim Kurumu 50 dakika olmasını ve her 50 dakika için de her 10 dakikada araya ayrı sorular sorarak etkileşimli bir sürekli eğitim olması sağlanmıştır.

Hepinize saygılar sunarım.

64

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler

PANDEMİ SÜRECİ VE SONRASINDA NASIL BİR SÜREKLİ EĞİTİM? Dünya Uygulamaları ve Türkiye için Öneriler Dr. Masum TÜRKER TÜRMOB Yönetim Kurulu Üyesi 15 Ekim 2020, Ankara

GİRİŞ Hedef • Muhasebe ve denetim hizmetlerini etkin kılmak ve muhasebe meslek mensuplarını güçlendirmek

65

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

TÜRKİYE’DE SÜREKLİ GELİŞİM EĞİTİMİNİN TARİHÇESİ !GÖNÜLLÜ !ZORUNLU " TÜRMOB " TESMER " SÜRGEM (GÖNÜLLÜ SÜREKLİ EĞİTİM, STAJYER EĞİTİMİ VE ZORUNLU ETİK EĞİTİMİ) " KAMU GÖZETİM KURUMU (KGK)

" TURMOB-KGK ENTEGRASYONU

MESLEK FAALİYETLERİNİN YAPISI

MESLEKİ ÜNVANLAR -

SMMM (CPA)

-

YMM (CPA&TAX ADVISOR)

-

DENETÇİ (SMMM&YMM)

MESLEK FAALİYETLERİ • OFİS MUHASEBECİLİĞİ (OUTSOURCING) (SMMM) • YÖNETİMDE MUHASEBE MESLEK MENSUPLARI (SMMM&YMM) • VERGİ DENETİMİ (YMM) • VERGİ AMAÇLI ÖN-DENETİM (VERGİ BEYANNAMELERİNİN İMZALANMASI ZORUNLULUĞU) (SMMM)

66

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler

SÜREKLİ GELİŞİM EĞİTİMİNDE TÜRMOB’UN VİZYONU - MUHASEBE VE DENETİM HİZMETLERİNİN GELECEĞİ (MESLEĞİN GELECEĞİ) - GELECEĞİN İHTİYAÇLARINA UYGUN MUHASEBE VE DENETİM FAALİYETLERİ (MESLEĞİN YENİ YÜZÜ) - DEĞİŞEN ROLLER VEYA DEĞİŞİM ODAKLI ROLLER

EĞİTMENLER

EĞİTMEN EĞİTİMİ EĞİTMEN AKREDİTASYONU

67

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

KULLANICI EĞİTMEN

SORUNLAR

TASARIM MESLEK ÖRGÜTÜ

TEŞEKKÜRLER Dr. Masum TÜRKER

68

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN Moderatör

- Teşekkür ederim Sayın Türker. Vakti verimli kullanmak açısından ben hızla sözü Sayın Rektörümüz Prof. Dr. Cemal İbiş’e veriyorum.

Hocam hızlı bir şekilde size sözü devrediyorum, buyurun.

69

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Prof. Dr. Cemal İBİŞ

Işık Üniversitesi Rektörü - Sayın Hocam, Sayın Başkanım çok teşekkür ederim. Ben de benden önceki konuşmacılara, TÜRMOB’a, Sayın Genel Başkanımıza, SÜRGEM Başkanımıza, üyelerine bana bu fırsatı verdikleri için çok teşekkür ediyorum.

Başarılı bir panel geçmesini diliyorum.

Eğer arkadaşlar bana ekran paylaşma izni verirlerse sunumumu burada kendim paylaşmak isterim.

Benim için heyecan verici bir panel. Çünkü yaşıyorum, mart ayından beri daha önce de yaşadık ama mart ayından beri yoğun bir şekilde uzaktan eğitim yaşıyorum. Bizim panelimizin adı “Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?”

Türkiye, benim anlatacağım bölüm; Türkiye yükseköğretim tecrübesi ve TÜRMOB için önerileri olacak. Önce YÖK uzaktan eğitim uygulamalarında neler yaptı? Bunu sizinle paylaşacağım. Çok uzatmayacağım. İkinci olarak Rektörü olduğum Işık Üniversitesinde uzaktan öğretimde biz ne gibi uygulamalar yaptık? Bunları sizinle paylaşacağım. Tecrübemizi ve nihayetinde TÜRMOB’un uzaktan eğitim için neler yapması gerektiğine dair bu tecrübeler ışığında önerilerim olacak.

Evet, Yükseköğretim Kurumları uzaktan eğitim uygulamaları.

Yükseköğretimi biraz tanıtmam gerekirse aramızda uluslararası katılımcılar var. Yükseköğretim Türkiye’de tüm yükseköğretimden sorumlu tek kuruluştur. Şu anda Türkiye’de 207 tane Yük-

70

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler seköğretim Kurumu var, 175 bine yaklaşan öğretim elemanımız var ve bugün gecikmemin nedeni 2020-2021 akademik açılışta tekrar söylendi, Türk Yükseköğretiminde 8 milyon öğrencimiz var. Böyle bir yapı. YÖK neler yaptı? YÖK’ün küresel salgında yeni normalleşme sürecinin genel değerlendirmesini şu şekilde yapabiliriz. 2019–2020 eğitim öğretim yılı bahar döneminde bütün dersler neredeyse çevrimiçi yani uzaktan online olarak yapılmaya başlandı. Eğitim ve öğretim süreçlerinin kesintiye uğramaması ve bu sürecin en az hasarla aşılması için bu uygulamalara geçildi. İkinci olarak, uzaktan eğitimle ilgili doğal olarak bazı mevzuat değişiklikleri hızlı bir şekilde yapıldı. Üçüncü olarak, bu önemli, YÖK dersleri adı verilen dijital ders malzemeleri Atatürk Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi tarafından hazırlanmış dersler dijital ders malzemeleri olarak açık erişime açıldı.

Dördüncü olarak, uygulamalı eğitimler, stajlar, işyerinde mesleki eğitim gibi konularda da salgının seyrine göre kararlar alınarak üniversitelere iletildi ve uygulamaya geçilmesi talep edildi.

Beşinci olarak, salgının 2020- 2021 eğitim öğretim yılında da devam etmesi ihtimaline karşın yeni düzenlemeler yapılması ihtiyacı doğdu. Sonuç olarak yükseköğretimi bütün alanlarda mümkün olan önlemleri alıp dinamik ve çevik yönetim anlayışıyla süreçleri yöneterek hızlı uyum kabiliyeti olduğunu ortaya koydu ve bir kılavuz yayınlandı. Bütün üniversitelerle paylaşılan küresel salgında yeni normalleşme süreci olarak. Bu kılavuzun amacı şuydu; pandemide olası senaryolara göre genel bir çerçeve oluşturmak, salgının bölgesel ve yerel seyrine göre farklı programlar için yapılacak olan uygulamalara yönelik hususlarda bunu özellikle be-

71

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

lirtiyorum, yetkiyi üniversitelerin ilgili kurullarına bırakmaktır. Bu dönemde Yükseköğretim Kurulu üniversitelere bunu böyle yapın, şunu şöyle yapın demedi, çerçeveyi çizdi. Uygulamaları üniversitelere bıraktı.

Bu kılavuzun ‘Çerçeve Kararları ve Öneriler’ başlıklarımıza baktığımızda 5 başlık görüyoruz. Bu kılavuzda bir; uzaktan öğretim uygulamalarının nasıl yapılabileceğine ilişkin açıklamalar oldu. İki; uygulamalı eğitimlerin nasıl yapılacağına ilişkin açıklamalar oldu, yönlendirmeler oldu. Üç; ölçme ve değerlendirme uygulamalarının nasıl yapılacağına ilişkin öneriler oldu. Dört; yabancı uyruklu öğrenciler için ne yapılması lazım? Beş; üniversitelerde toplantılar, kongreler ve değişim programları nasıl olması gerektiğine dair bu kılavuzda düzenlemeler, öneriler oldu.

Yükseköğretim Kurulu uzaktan öğretim çalışmalarındaki düzenlemelere ana başlıklarıyla bakmamız gerektiğinde, Yükseköğretim Kurumlarında uzaktan öğretime ile ilgili usul ve esaslara ilişkin bir düzenleme yapıldı. Üniversite öğrencilerine ücretsiz 6 GB uzaktan eğitime destek kotası sunuldu ücretsiz olarak. YÖK Dersleri Platformu oluşturuldu. YÖK’ten salgın sürecinde üniversitelerindeki uzaktan eğitimin bir aylık durum tespiti çalışması yapıldı. Üniversitelerde küresel salgın sürecinde uzaktan öğretim uygulamalarına ilişkin anket çalışması yapıldı ve bu kamuoyuyla paylaşıldı. Yerli imkânlarla gerçekleştirilen önemli bir ihtiyaç olduğunu düşünüyorum ben de. Uzaktan Öğretim Platformu 15 üniversitenin hizmetine sunuldu. YÖK bünyesinde Uzaktan Eğitim Politikaları Komisyonu oluşturuldu. Bu çalışmalar bu süreç içerisinde YÖK tarafından yapıldı.

Peki, Işık Üniversitesinde biz neler yaptık? Bunları sizinle kısaca paylaşmak isterim. Işık Üniversitesi 1885 yılında kurulmuş Fev-

72

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler ziye Mektepleri Vakfı tarafından 1996 yılında ilk vakıf üniversitelerinden biri olarak faaliyete geçmiştir. Maslak, Şile, iki kampusumuz var. 5 fakülte, 2 meslek yüksekokulu, 2 enstitü, 8 araştırma merkezi, 8 bin civarında öğrencimiz tam ve yarı zamanlı 650 öğretim elemanımız var.

Pandemi de neler oldu? 12-13 Mart 2020 tarihinde YÖK henüz karar vermeden biz pandeminin gidişatına bakarak, proaktif davranarak Işık Üniversitesinde eğitim ve öğretime ara verdik. 16 Mart 2020 tarihinde YÖK uzaktan öğretim kararı aldı. İsteyen üniversiteler geçebilir dedi. 23 Mart 2020 tarihinden itibaren Işık üniversitesi uzaktan öğretim vermeye başladı. Nasıl bir organizasyonumuz oldu? Bir sorumlu atadık ve Rektör Yardımcımız Prof. Dr. Ercan Solak bilgisayar mühendisi öğretim üyesidir, onu sorumlu atadık. Bizim UZEM adını verdiğimiz Uzaktan Eğitim Merkezi Birimimiz var. Bunun bir müdürü var, Dr. Öğretim Üyesi Çiğdem Çavdaroğlu. Enformasyon teknolojileri öğretim üyesidir ve iki teknik memurla uzaktan eğitimi götürdük. Ayrıca Uzaktan Öğretim Altyapı Komisyonu üniversitenin altyapısında ne gibi ihtiyaçları var bunu tespit etsin çalışsın diye bu komisyonu kurduk.

Bir de Uzaktan Eğitim Pedagoji Komisyonu kurduk. Eğitim öğretimin pedagojik tarafına nasıl yaklaşalım diye ve bunlar çalıştı. Bununla birlikte Işık Üniversitesinde uzaktan öğretim altyapımızda balckboard dediğimiz öğrenme yönetim sistemini kullanıyoruz, birçok üniversitede kullanılıyor. Bu sistemle biz online derslerimizi canlı, senkron ya da kaydederek dersi anlattığımız anda bu ders kaydını da yapıp bunu blackboard da arşivliyoruz. Öğrenci istediği zaman istediği yerde girip bunu tekrar tekrar inceleyebiliyor.

Yoklama alabiliyoruz. Ödev teslimi yapılabiliyor. Değerlendirmeler buradan yapılabiliyor, ödevlerin değerlendirmesi öğrencilerle kendi aramızda veya iletişim, mesaj, e -postalar, online sınavları

73

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

buradan yapabiliyoruz ve ders malzemeleri paylaşımını yine bu sistem üzerinden yapıyoruz. 8 bin kullanıcılı bir sistem daha fazla da olabilir, Eylül 2018’den beri biz bu sistemi kullanıyoruz. Özellikle uzaktan eğitim ve yüksek lisans ve bazı derslerde. Pandemi döneminde tüm derslerde kullandık. Tabii bir anda pandemi başlayınca 23 Mart’ta da biz derslere başlayınca bizim öğretim elemanlarına ders verme, onlara bu konuda eğitmek ihtiyacı ortaya çıktı ve onları eğittik, UZEM, Uzaktan Eğitim Merkezimizde.

Geçen yarı yıl Işık Üniversitesindeki uzaktan eğitim şudur: Derslerin teorik uygulama, toplam derslerin yüzde seksenini biz uzaktan yaptık. Evet, Işık üniversitesinde uzaktan eğitim ile ilgili çeşitli Senato kararları aldık. Bu Senato kararlarını alırken öğrencilerimizle birlikte aldık. Bu sınavlarla ilgili bir karar, üniversite sınavlarını, biz de şunu yaptık. Öğretim üyelerine dedik ki size güveniyoruz, öğrencimize dedik ki size güveniyoruz. Öğretim üyesine bıraktık, öğretim üyesi ister ödev verdi, proje yaptırdı, efendim makale yazdırdı veya sınav yaptı. Kamerasını öğrencinin açtırdı veya açtırmadı.

Bir diğer kararımız uzaktan öğretim altyapısı ile ilgili, burada ihtiyaçlar ne ise tespit edildi. Bu örneğin grafik tablet alınması ihtiyacı ortaya çıktı. Bunları aldık, bilgisayarlar alındı. İnternet altyapımız geliştirildi vesaire.

Pedagoji Komisyonu çalıştı. Bunların önerdiği birtakım uygulamalar karara bağlandı. Burada önemli bir nokta ders süreleri sanki örgünde yapılıyormuş gibi iki artı bir veya üç saat yapılabilir dedik. Burada öğretim üyelerimizin inisiyatifine bıraktık. Senkron yani canlı derslerde önceden kayıt yapılıp derse başlamadan önce bunların öğrencilere gönderilip, öğrencilerin bunlara hazırlanması veya birtakım videoların, birtakım okumaların ekranlarda

74

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler blackboardda yüklenip öğrenciler derse gelmeden hazırlanıp bu derse gelmeleri yönünde tavsiye kararlarımız oldu. Şunu yapmaya çalıştık. Öğrenci isteyerek gelsin uzaktan eğitime veya öğretime. Biz onu zorlamayalım. Bunu açacak birtakım çalışmaları birtakım önerileri bu pedagoji komisyonumuz çalıştı. Ve bunları biz hayata geçirdik. Durumumuz nedir? Uzaktan eğitimleri yaptık. Tabletlerimizi aldık, entegrasyonlar yaptık, Pearson McGrawHill gibi, sınavlar için Respondus ve Lockdown Browser aldık. İzleme ve değerlendirmelerimiz devam ediyor.

Sonuç: Üniversitemiz için söyleyeyim altyapımız için yeterli olduğunu biliyoruz. Öğrencilerimizden aldığımız, öğretim üyelerimizden aldığımız geri dönüşlerle akademisyenler hızlı adapte oldu. Öğrenciler altyapıdan memnun, alışma süreci tamamlandı. Süreci takip ediyoruz, sürekli geliştiriyoruz. Şimdi bunları anlattıktan sonra Türk Yükseköğretimi, Işık Üniversitesi onun içinde bir birim TÜRMOB için uzaktan eğitimde ben neler öneriyorum?

Efendim, yeni normal sürecin yeni üçlüsü; çeviklik bir, iki uyum – esneklik, üç dayanıklılık. Çevik olacağız. Maalesef belirsizlik var. Bunu mümkün olduğunca öngörüp, önceden tedbir alıp en az hasarla mümkünse hasarsız ama en az hasarla bu süreci atlatmamız lazım. İki, uyum sağlamamız lazım. Esnek olmamız lazım. Üç, bu süreçte dayanıklı olmamız lazım.

Bu yeni üçlüyü herkesin görüşüne sunuyorum.

75

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Önerimiz şu; benim önerilerim, YÖK’ün yapmış olduğu çalışmalardan ve kendi üniversitemdeki tecrübelerimde bir defa şunu unutmamak lazım. Bu küresel salgın gibi olağanüstü hallerde eğitim ve öğretimin ana ruhunu, akademik teamül ve etik değerleri koruyarak, program kazanımlarının öğrencilerin üzerinde gerçekleşmesine azami dikkat ederek, farklı eğitim ve öğretim yöntemleri de kullanılabilir bu gibi olağanüstü hallerde.

Bu çerçevede önerilerim şunlar madde madde: Bir, pandemi sürecinde ve sonrasındaki süreçte uzaktan eğitim faaliyetleri birbirinden farklı olmalıdır. Pandemide hiç beklemediğimiz bir anda biz eğitime, öğretime devam etmek zorunda kaldık. Ama sonrasındaki süreçte şu anda anlattım, kendi tecrübemizi de yansıttım sizlere. Daha tecrübe kazandık, daha bilinçli, daha belirli bir çerçevede daha istikrarlı bir eğitimi, uzaktan eğitimi gerçekleştiriyoruz. İki, salgının etkinliği azalmakla beraber devam ettiği yeni normal süreçte harmanlanmış, karma veya hibrit denilen öğrenme uygulamalarına yer verilebilir TÜRMOB’da. Yani sınıfta öğrenci az sayıda kabul edilebilir ama yine o dersi alan diğer bir kısım öğrenci ofisinde, evinde her neyse o dersi takip edebilir. Bunlar dönüşümlü olabilir. Hibrit, karma dediğimiz yöntem. Üç, yüz yüze yürütülen dersleri desteklemek üzere sınıf içi eğitimin yanı sıra çevrimiçi ders notu paylaşımı, örnek olay uygulamaları, makale yazdırma, seminer çalışması yapma gibi gerçekleştirilebilir. Bu önemli çünkü burada en sonda bir önerim daha olacak. Heltz100 eğitim uygulaması burada temel esas şu; öğrenci derse katılırken özellikle uzaktan eğitimde veya sınıf eğitiminde de olabilir. Hoca önceden o derse ilişkin bir hazırlık yapıyor, bir video hazırlıyor ve bunu sisteme yüklüyor. Öğrenci

76

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler o videoyu izliyor, dersin özünü kavrıyor ve sınıfa geliyor. Sınıfta konu oluşturulan gruplarla, birtakım yöntemlerle oluşturulan gruplar arasında tartışılıyor ve burada öğrenciler tartışarak hocanın da katkısıyla daha iyi öğreniyorlar, daha iyi bir sonuç çıkıyor.

Dördüncü bir öneri; zenginleştirilmiş ders içerikleri geliştirilebilir.

Evet, bu da önemli. Ders notunun yanında, kitabın yanında ayrıca çeşitli videolar, grafikler, çeşitli istatistikler ve çeşitli videolar biçiminde dersi ders olmaktan çıkaracak adeta derse gelmek için katılımcıyı teşvik edecek uygulamalardan bahsediyorum. Artık bu mümkün! Biz bu pandemiden önceki eğitim ile pandemiden sonraki eğitimi iyi ayırt etmemiz lazım. Daha önce öğrencinin sınıfa gelip de hocanın da heybesinde ne varsa onu aktardığı dönem bana göre bitti. Şimdi öğrencinin önceden hazırlanıp hocanın eskiye göre çok daha iyi hazırlanıp uzaktan eğitim yöntemlerini mutlaka bana göre öğrenip gelip, bunu öğrenciye bu yöntemlerle en iyi şekilde aktarması lazım. Dolayısıyla zenginleştirilmiş ders içeriklerinin geliştirilmesi lazım.

Beşinci olarak, TÜRMOB’un uzaktan eğitim teknik altyapısı belli standartlarda sürdürmesi sağlanabilir. Altyapısı var. Bunun daha da geliştirilmesi iyi olur diye öneriyorum.

Altıncı madde; eğitmenlerin uzaktan eğitim yeterliliklerini geliştirecek uygulamalar yapılabilir. Yani eğitmenlerin uzaktan eğitim ya da biraz önce söylediğim artık pandemiden önceki eğitimle pandemi sonrası eğitim aynı olmayacak dediğimde bunu kastettim. Eğitmenleri eğitmek lazım. Eğitmenlerin eğitimini yapmak lazım. Sertifikalar verilebilir ki biz bunu yaptık, Işık Üniversitesinde.

Bundan son derecede memnun oluyorlar. Onların yeterlilikleri daha da iyileştirilebilir.

77

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Yedinci madde; TÜRMOB’un uzaktan eğitimde yapılanma ve organizasyon yapısı geliştirilebilir. Işık Üniversitesinde UZEM kurduk, TÜRMOB’da var biliyorum. Bu daha da geliştirilebilir.

Sekiz; ders dışı çevrimiçi etkinlikler planlanabilir. Paneller, konferanslar burada olduğu gibi. Öğrencilerin kendi arasında bloklar oluşturulabilir. Bu eğitimi daha da geliştirir, zenginleştirir, verimli hale gelir. Şimdi efendim, toparlayacak olursak; eğitim, Konfüçyüs’ün çok sevdiğim bir sözü var. “Okudum unuttum, gördüm hatırladım, yaptım öğrendim.” Ben bunu çok seviyorum. Okuduğumuz bir şeyi çabuk unutuyoruz, gördüğümüz bir şeyi hatırlıyoruz hayal meyal de olsa ama yaptığımız şeyi öğreniyoruz. Öğrenme piramidi var tartışılan ama yine de birçok atıf alan, birçok yerde kullanılan öğrenme piramidi var, National Teaching Laboratory Institute tarafından hazırlanmış. Bu piramit şunu söylüyor. Biliyorsunuzdur ama ben hatırlatayım, ortalama bir öğrenci için hatırlama oranları. Derste öğrenilenler yüzde beş hatırlanıyor. Okuyarak öğrenilenler yüzde on hatırlanıyor. Görsel ve işitsel öğrenilenler yüzde yirmi hatırlanıyor. Uygulama gösterisi ile öğrenilenler yüzde otuz hatırlanıyor. Grup tartışması ile öğrenilenler yüzde elli hatırlanıyor. Uygulayarak öğrenilenler yüzde yetmiş hatırlanıyor. Diğerlerine öğreterek öğrenilenler yüzde doksan hatırlanıyor. Bunu aklımızda tutalım bu bence önemli.

Somut öneri: Ters düz edilmiş öğrenme modeli. Flipped learning veya inverted learning. Yükselişte olan bir eğitim modelidir. Ters yüz edilmiş bir öğrenmenin amacı ders konularının önceden kaydedilerek konuların dijital ortamda sunulması ve daha sonra bir araya gelip birlikte tartışılmasıdır ya da bir araya gelmekten kastım illa sınıfta olmaz, şu anda bizim bir araya geldiğimiz gibi

78

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler ekranlarda da bir araya gelip tartışılarak öğrenilmesi. Öğrenme piramidindeki yerine bakarsanız grup tartışmalarıyla öğrenilenlere bakarsanız yüzde elliye denk gelirsiniz derste öğrenilenler yüzde beş olmasına karşın.

TÜRMOB tarafından eğitimlerde ve özellikle uzaktan eğitimde uygulanmasını öneriyorum. Yaygın bir şekilde, etkin bir şekilde uygulanmasını öneriyorum.

Efendim ben sabrınız ve ilginiz için çok teşekkür ediyorum. Bu panelin sonucunda inanıyorum ki TÜRMOB sürekli eğitimde başarılı bir model oluşturacak ve bir meslek mensubu olarak kendi adıma da bundan her meslek mensubu faydalanacak. Çok teşekkür ederim Sayın Başkanım.

79

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

PANDEMİ SÜRECİ VE SONRASINDA NASIL BİR SÜREKLİ EĞİTİM ?

TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM TECRÜBESİ VE TÜRMOB İÇİN ÖNERİLER Prof. Dr. Cemal İBİŞ SUNUM İÇERİĞİ I.

YÖK UZAKTAN ÖĞRETİM UYGULAMALARI

II.

IŞIK ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN ÖĞRETİM UYGULAMALARI

III. TÜRMOB UZAKTAN EĞİTİM İÇİN ÖNERİLERİ

80

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler

I. YÜKSEKÖĞRETİM KURULU (YÖK) UZAKTAN ÖĞRETİM UYGULAMALARI

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU («YÖK») !Yükseköğretim Kurulu 2547 sayılı kanun hükümleri ve Anayasa'nın 130. ve 131. maddeleriyle kendisine verilen görev ve yetkiler çerçevesinde özerkliğe ve kamu tüzel kişiliğine sahip ve tüm yükseköğretimden sorumlu tek kuruluştur. !129 Devlet Üniversitesi, 74 Vakıf Üniversitesi ve 4 Vakıf Meslek Yüksekokulu olmak üzere toplam 207 Yükseköğretim kurumu mevcuttur. !2020 Yılı itibariyle, 28.514 Profesör, 16.664 Doçent, 40.998 Dr. Öğretim Üyesi, 37.651 Öğretim Görevlisi, 50.667 Araştırma Görevlisi olmak üzere toplamda 174.494 öğretim elemanı görev yapmaktadır. !2019-2020 Eğitim ve Öğretim Yılında öğretim düzeyine göre, 3.002.964 Önlisans, 4.538.926 Lisans, 297.001 Yüksek lisans ve 101.242 Doktora öğrencisi olmak üzere yükseköğretimde toplam 7.940.133 öğrenci vardır.

81

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

YÖK KÜRESEL SALGINDA YENİ NORMALLEŞME SÜRECİNİN GENEL DEĞERLENDİRİLMESİ ! 2019-2020 eğitim öğretim yılı bahar döneminde eğitim ve öğretim süreçlerinin kesintiye uğramaması ve bu sürecin en az hasarla aşılması için çevrimiçi (Uzaktan/Online) eğitime geçildi. ! Uzaktan eğitimle ilgili bazı mevzuat değişiklikleri yapıldı. ! YÖK Dersleri (Yükseköğretim Kurumları Dersleri) adı verilen bir ara yüzle üniversitelerin dijital ders malzemeleri açık erişime açıldı. ! Uygulamalı eğitimler, stajlar, işyerinde mesleki eğitim gibi konularda da salgının seyrine göre kararlar alınarak üniversitelere iletildi. ! Salgının 2020-2021 eğitim ve öğretim yılında da devam etmesi ihtimaline karşın yeni düzenlemeler yapılması ihtiyacı doğdu.

Sonuç olarak; Türk Yükseköğretimi bütün alanlarda mümkün olan önlemleri alıp, dinamik ve çevik yönetim anlayışıyla süreçleri yöneterek hızlı uyum kabiliyeti olduğunu da ortaya koydu.

82

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler

YÖK KÜRESEL SALGINDA YENİ NORMALLEŞME SÜRECİ KLAVUZ İÇERİĞİ

Kılavuz, olası senaryolara göre genel bir çerçeve çizmekte, salgının bölgesel ve yerel seyrine göre farklı programlar için yapılacak olan uygulamalara yönelik hususlarda yetkiyi üniversitelerin ilgili kurullarına bırakmaktadır. ÇERÇEVE KARARLAR VE ÖNERİLER BAŞLIKLARI I. Uzaktan Öğretim Uygulamaları II. Uygulamalı Eğitimler III. Ölçme ve Değerlendirme Uygulamaları IV. Yabancı Uyruklu Öğrenciler V. Toplantılar, Kongreler ve Değişim Programları

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU UZAKTAN ÖĞRETİM ÇALIŞMALARI ! YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDA UZAKTAN ÖĞRETİME İLİŞKİN USUL VE ESASLAR ! ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNE DESTEK" KOTASI, 29 Nisan 2020

ÜCRETSİZ

6

GB'LIK

"UZAKTAN

EĞİTİME

! YÖK DERSLERİ PLATFORMU (YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI DERSLERİ) ! YÖK'TEN SALGIN SÜRECİNDE ÜNİVERSİTELERDEKİ UZAKTAN EĞİTİMİN BİR AYLIK DURUM TESPİTİ ÇALIŞMASI, 03 Mayıs 2020 ! ÜNİVERSİTELERİMİZDE KÜRESEL SALGIN UYGULAMALARI ANKET ÇALIŞMASI

SÜRECİNDE

UZAKTAN

! YERLİ İMKÂNLARLA GELİŞTİRİLEN “UZAKTAN ÖĞRETİM ÜNİVERSİTENİN HİZMETİNE SUNULDU, 27 Ağustos 2020 ! YÖK BÜNYESİNDE “UZAKTAN OLUŞTURULDU, 17 Eylül 2020

ÖĞRETİM

ÖĞRETİM

PLATFORMU”

POLİTİKALARI

15

KOMİSYONU”

83

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

II. IŞIK ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN ÖĞRETİM UYGULAMALARI

IŞIK ÜNİVERSİTESİ («IÜ»)HAKKINDA BİLGİ ! 1885 Yılında Kurulmuş Fevziye Mektepleri Vakfı (Kurucu Vakıf) tarafından 1996 yılında ilk vakıf üniversitelerinden biri olarak kuruldu ! Maslak ve Şile olmak üzere 2 Kampüs ! 5 Fakülte, 2 Meslek Yüksekokulu, 2 Enstitüsü, 8 Araştırma Merkezi ! 8.000 civarında öğrencisi ile tam ve yarı zamanlı toplam 650 Öğretim Elemanı

84

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler

PANDEMİ : TAKVİM ! 12-13 Mart 2020 - IŞIK ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM ARA ! 16 Mart 2020 - YÖK UZAKTAN ÖĞRETİM KARARI ! 23 Mart 2020’DEN İTİBAREN IŞIK ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN ÖĞRETİM VERMEKTEDİR

IÜ UZAKTAN ÖĞRETİM ORGANİZASYONU ! Sorumlu, Rek. Yar. Prof. Dr. Ercan Solak, Bilgisayar Müh. Öğr. Ü. ! Uzaktan Eğitim Merkezi («UZEM») Birimi Dr. Öğr. Üyesi Çiğdem Çavdaroğlu, Müdür, Enf. Tek. Öğr. Ü.

2 Teknik Memur ! Uzaktan Öğretim Altyapı Komisyonu ! Uzaktan Eğitim Pedagoji Komisyonu

85

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

IÜ UZAKTAN ÖĞRETİM ALTYAPISI Blackboard Öğrenme Yönetim Sistemi (LMS) ! Stanford, Oxford, Princeton, Boston, Duke ODTÜ, Bilkent, Koç, Anadolu Üni., Apple, Intel, Sharp ! Online ders (canlı, kayıtlı) ! Yoklama ! Ödev teslim, Değerlendirme ! İletişim, Mesaj, e-posta ! Online Sınav ! Ders Malzemeleri Paylaşımı

BLACKBOARD – IŞIK ÜNİVERSİTESİ ! 8.000 Kullanıcı ! Eylül 2018’den Beri Uzaktan Eğitim Yüksek Lisans Programlarında ve bazı derslerde Kullanılmakta ! Pandemi Döneminde Tüm Derslerde Kullanılmakta

86

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler

PANDEMİ – IÜ UZAKTAN ÖĞRETİM ÖĞRETİM ELEMANLARINA DERS

IÜ UZAKTAN ÖĞRETİM - DURUM

Fakülte/MYO OFF ON TOTAL ON % İİBF 0 83 83 100 Hazırlık 168 168 168 100 Mimarlık Tasarım 2 162 164 99 Sağlık Hiz. MHY 3 185 188 98 Fen-Edebiyat 25 276 301 92 Mühendislik 31 218 249 88 Fen Bilimleri Lisansüstü 7 34 41 83 MYO 17 79 96 82 Güzel Sanatlar 49 162 211 77 Sosyal Bilimler Lisansüstü 37 122 159 77 TOPLAM 339 1321 1660 80

87

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

IÜ SENATO KARARLARI - I 2019-2020 Akademik Yılı Bahar Yarıyılı Final Sınavlarının !Çevirimiçi (online) olarak dijital imkanların veya ödev, proje gibi alternatif yöntemlerin uygulanarak yapılmasına !Hangi yöntem ile yapılacağına ilişkin, karar yetkisinin dersi veren öğretim elemanında olmasına !Her ders için, final sınavının hangi şekil ve yöntem ile yapılacağının fakülte/yüksekokul kurulu kararı olarak tespit edilip öğrencilere Blackboard üzerinden duyurulmasına,

!Hangi şekilde yapılırsa yapılsın, dersin öğretim elemanının sınavın sağlıklı, güvenli, izlenebilir, denetlenebilir ve şeffaf yapılması için gerekli tüm tedbirleri alan bir yöntem belirlemesine, !Sınavların sağlıklı, güvenli, izlenebilir, denetlenebilir ve şeffaf olarak uygulanması için dersin öğretim elemanının gerekli gördüğü hallerde, öğrencinin bilgisayar veya cep telefonundan birinin kamerası ve mikrofonunu (yani tek kamera ve tek mikrofonu) kullanmayı zorunlu tutabilmesine ve bu cihazların kullanılma şeklinin dersin öğretim elemanı tarafından belirlenip öğrencilere Blackboard üzerinden duyurulmasına karar verildi.

IÜ SENATO KARARLARI - II Uzaktan Öğretim Altyapısı ile İlgili Karar

!Ders veren tüm öğretim elemanlarının kullanımı için yeterli sayıda grafik tablet alınması !Pearson/MyLab eklentisinin Blackboard entegrasyonunun yapılması !Uzaktan yapılan derslerin zamanlarının örgün olanlar kadar olması ve bu konunun akademik birim yöneticileri tarafından izlenmesi !Sınavlarda kullanılacak metotların (kameralı vb.) her dersin öğretim sorumlu öğretim elemanı tarafından belirlenip ilan edilmesi !Sınav gözetimi için kullanılan Respondus eklentisinin hem lockdown browser hem de monitor uygulamalarıyla alınması

88

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler

IÜ SENATO KARARLARI - III Uzaktan Eğitim Pedagoji Komisyonu Kararları - I !Öğrencilerin derse katılımlarını sağlamak için derslerin daha interaktif bir şekilde tasarlanması (öğrencinin derste aktif ve üretken bir rol oynaması) ve ders içi soru ve quizlerin değerlendirmeye alınması !Derslerin çevrimiçi yapılacak "uygulama" bölümlerinin mümkün olduğunca küçük sınıflar haline yapılması !Derslerin senkron (canlı) bölümleri kadar, uygun olan derslerde "asenkron" (kayıtlı) bölümleri de planlayıp, ders planında detaylı bir şekilde belirtilmesi !Ders süresi olarak 2+1 veya 3 saat modellerinin kullanılabilmesi, dersin öğretim üyesinin bu süre zarfında hangi faaliyetleri yaptıracağı hususunun (ders anlatımı, quiz, uygulama vs) öğretim üyesi ve ilgili bölümün kararına bırakılması !Uzaktan eğitimin pedagojisi/ders tasarımı ile ilgili olarak komisyon üyelerinin temel bir eğitim almaları

IÜ SENATO KARARLARI - III Uzaktan Eğitim Pedagoji Komisyonu Kararları - II !Komisyon üyelerinin kendi birimleri içinde farkındalık yaratma, bilgilendirme ve deneyim aktarımı toplantıları düzenlemeleri. Bu toplantılara yarı-zamanlı hocaların da davet edilmesi !Pearson gibi kaynakların kullanıldığı derslerde öğrencilere düşen maddi yükün azaltılması hususunda üniversitenin adımlar atması !Öğrenci oryantasyonunda uzaktan eğitimin öğrenciden beklentisi, respondus programı, Blackboard sistemi ve onur kodu/etik ile ilgili konularda bilgilendirmelerin yapılması !Kopya ve intihal durumlarında uygulanacak disiplin yönetmeliği ile ilgili olarak öğrencilere detaylı bilgilendirmenin/hatırlatmanın yapılması !Blackboard sisteminde quiz uygulamaları, grup çalışması yapma gibi daha teknik eğitimlerin tüm hocalarımıza UZEM birimi tarafından verilmesi !Uzaktan eğitim verilmesi esnasında, Üniversite tarafından temin edilen, öğrencilere ait kişisel verilerin korunması için, mevzuatın öngördüğü tedbirler alınması

89

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

IÜ UZAKTAN ÖĞRETİM - DURUM ! Eğitimler Yapıldı ! Wacom Tablet Alındı ! Pearson ve McGraw-Hill Entegrasyonları Yapıldı ! Sınavlar için Respondus ve Lockdown Browser ! İzleme ve Değerlendirmeler Devam Ediyor

IÜ UZAKTAN ÖĞRETİM SONUÇ ! Altyapı Yeterli ! Akedemisyenler Hızlı Adapte Oldu ! Öğrenciler Altyapıdan Memnun ! Alışma Süreci Tamamlandı ! Süreç Takip Ediliyor

90

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler

III. TÜRMOB UZAKTAN EĞİTİM ÖNERİLERİ

“YENİ NORMAL” SÜRECİN “YENİ ÜÇLÜSÜ” 1. ÇEVİKLİK 2. UYUM / ESNEKLİK 3. DAYANIKLILIK

91

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

TÜRMOB UZAKTAN EĞİTİM ÖNERİLERİ - I

Yaşadığımız küresel salgın gibi olağanüstü hallerde eğitim ve öğretimin ana ruhunu, akademik teamül ve etik değerleri korumak, program kazanımlarının öğrencilerin üzerinde gerçekleşmesine azami riayet etmek şartıyla farklı eğitim ve öğretim yöntemleri de kullanılabilmektedir. (YÖK Küresel Salgında Yeni Normalleşme Süreci, 2020) Bu çerçevede, YÖK Küresel Salgında Yeni Normalleşme Süreci, 2020, çalışması dikkate alınarak TÜRMOB UZAKTAN EĞİTİM ÖNERİLERİ sunulmuştur.

TÜRMOB UZAKTAN EĞİTİM ÖNERİLERİ - II 1. Pandemi sürecinde ve sonrasındaki süreçte uzaktan eğitim faaliyetleri birbirinden farklı olmalıdır.

2. Salgının etkinliği azalmakla birlikte devam ettiği yeni normal süreçte harmanlanmış (karma/hibrid) öğrenme uygulamalarına yer verilebilir.

3. Yüz yüze yürütülen dersleri desteklemek üzere sınıf içi eğitimin yanı sıra çevrimiçi uygulamalar da (ders notu paylaşımı, örnek olay uygulamaları, makale yazdırma, seminer çalışması gibi) gerçekleştirilebilir.

4. Zenginleştirilmiş ders içerikleri geliştirilebilir.

92

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler

TÜRMOB UZAKTAN EĞİTİM ÖNERİLERİ - III 5. TÜRMOB’un uzaktan eğitim teknik altyapısını belli standartlarda sürdürmesi sağlanabilir.

6.

Eğitmenlerin iyileştirecek

uzaktan öğretim yeterliliklerini uygulamalar yapılabilir.

7.

TÜRMOB’un uzaktan eğitimde yapılanma organizasyon yapısı geliştirililebilir.

ve

8. Ders dışı çevrimiçi etkinlikler planlanabilir.

TÜRMOB UZAKTAN EĞİTİM ÖNERİLERİ - IV Konfüçyüs: “Okudum unuttum, gördüm hatırladım, yaptım öğrendim”.

93

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

TÜRMOB UZAKTAN EĞİTİM ÖNERİLERİ - IV

• Somut Öneri: Ters Yüz edilmiş öğrenme modeli (flipped learning veya inverted learning) yükselişte olan bir eğitim modelidir.

• Ters yüz edilmiş öğrenmenin amacı, ders konularının önceden kaydedilerek öğrencilere dijital ortamda sunulması ve birlikte tartılışılmasıdır.

• TÜRMOB tarafından eğitimlerinde ve özellikle uzaktan eğitimde uygulanması önerilir.

SABRINIZ VE İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER

94

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN Moderatör

- Sayın Hocam, Sayın Rektörüm çok teşekkür ederim.

Ben hızla sorulara geçmek istiyorum. Panelist arkadaşlarımın konuşmaları sırasında bize ulaşan katılımcıların bazı soruları var. Bu soruları paylaşarak hızla yanıt vermek ve aslında zamanı da aştık ama yine zaman içinde hızlı hareket etmek istiyorum. Şöyle Sevgili Alta, Sevgili Hilde, ortak olarak yöneltilen sorular var. Ben soruları size söyleyeyim. Sonra bunları siz yanıtlayın lütfen.

Sorulardan bir tanesi şu şekilde; kayıt tutma faaliyetlerinin dijitalleşme ile olumsuz etkileneceğini belirttiniz. Sürekli eğitim kapsamında hangi beceriler ile muhasebe mesleği dijitalleşmeden olumlu etkilenir? Ben bütün soruları söyleyeyim, bu birincisiydi. İkincisi; artık dünyada eğitimde eğitmen değil öğrenci ön plana çıkıyor. Dolayısıyla böyle bir süreçte nasıl bir sürekli eğitim düşünürsünüz? Üçüncü soru; 2021 yılında sürekli eğitim konularıyla ilgili hangi alanları önerirsiniz?

Ve tabii bütün dünyanın üzerine odaklandığı temel birçok bilim adamlarını ilgilendiren bir konu bize de yöneltilmiş bir soru var. Z kuşağının beklentilerine uygun eğitimler nasıl olabilir?

Beşinci soru da şu şekilde, dünya genelindeki gelişmeleri dikkate aldığımızda işletmelerde çalışan muhasebe meslek mensupları ve kendi firmalarını yöneten meslek mensupları için mesleki gelişme açısından en net farklılık nedir? SMP’ler yani küçük ölçekli mali müşavirler ve meslek örgütleri açısından kendilerini geliştir-

95

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

meleri için neler söyleyebilirsiniz? Size yöneltilen değerli misafirlerimiz sorular bunlar.

Avrupa Muhasebeciler Federasyonun Değerli Üyesi, Değerli Temsilcisi Hilde’ye özel bir soru hatta iki soru var.

Biri şöyle; Avrupa Birliği ülkelerinde sürekli eğitimin takibi nasıl yapılıyor? Ben diyor mali müşavirim. Akşam evimde mesleki bir makale okudum, bunu kredi olarak beyan edebilir miyim, diyor Avrupa Birliği standartları içerisinde.

Ve bir soru da bir hocamızın sorduğu bir soru var. Diyor ki hocamız, aslında diyor denetçilerin belli bir kredi doldurma zorunlulukları var, fakat bu COVID dolayısıyla oldukça zor oluyor ve denetçiler bu konuda krediyi dolduramıyorlar. Bu konu ile ilgili Avrupa Birliğinde ne yapıyorsunuz? Bununla ilgili belli istisnalar tanıyor musunuz? şeklinde sorular var.

Evet, değerli panelistlerimize yöneltilen sorular bunlar, onlardan yanıtları aldıktan sonra ben birkaç soruyla daha devam edeceğim.

Evet, Sevgili Alta, Sevgili Hilde buyurun.

96

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler Alta PRINSLOO

Kıdemli Direktör, Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (IFAC) - Şimdi, bütüncül olarak bakacak olursam aslına bakarsanız sorulara ileride eğitim süreci ne olacaktır? 2021’de nelere odaklanmamız gerekecek diye bir soru vardı. Şimdi aslına bakarsanız bunun çok ilginç bir tartışma olduğunu düşünüyorum. Becerileri gösterdiğim, yetkinlikler, geliştirilmesi gereken yetkinliklerle ilgili slayda dönmek isterim aslına bakarsanız. Şimdi biz aslında bu farklı teknolojileri öğrenmek zorunda değiliz. Teknoloji sürekli olarak değişiyor ve bu değişime ayak uydurmak gerçekten güç.

Bugün öğrettiğiniz şey yarın tamamen farklı olabilir. Bu sebeple daha ziyade ben öğrencilere nasıl meraklı olmayı öğretebiliriz.

Bence bunu düşünmemiz lazım. Öğrenme yetisini nasıl kazandırırız? Hayat boyu öğrenmeye nasıl odaklanmalarını sağlayabiliriz? Kritik analiz yapmalarını nasıl sağlayabiliriz? Ve biz burada mesleki becerilerden de başlayabiliriz. Yumuşak fikirlerden de bahsedebiliriz, aslına bakarsanız. Kendi yollarına, karşılarına ne çıkacaksa bunlarla baş edilebilmeleri için eğitilmeleri lazım. Şimdi küçük ve orta düzeyli uygulayıcılara baktığımız zaman muhasebe mesleğinde aslına bakarsanız doğrudan teknoloji ile ilgili bir şey yok ama teknoloji iş modellerini değiştiriyor. Ve muhasebecinin de iş modellerindeki bu değişikliğe ayak uydurması gerekiyor, yani özellikle teknolojiye ayak uydurmaya çalışmanıza gerek yok, daha ziyade bir değişiklik olduğu zaman hızlı bir değişiklik olduğu zaman, iş modelleri değiştiği zaman buna odaklanmak lazım. SMP’lere baktığımız zaman hatta web sitesine bakın lütfen burada fast forward adında bir sayfamız var ve özellikle de SMP’lere bu küçük ve orta düzeyli uygulayıcılara odaklanıyor. Özellikle de gelecekte verecekleri hizmet türlerine odaklanıyor. Şimdi isterseniz durayım ve Hilde’ye vereyim sözü.

97

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Hilde BLOMME

Avrupa Muhasebeciler Federasyonu Genel Müdür Yardımcısı

- Dediklerine ben de kesinlikle katılıyorum. Spesifik sorularla ilgili aslında biz doğrudan eğitime odaklanmıyoruz. Çünkü eğitim ve CPD, AB’de aslında daha ziyade üye kuruluşlarımıza verilen ve üye devlet sadece bunu değerlendiriyor, onlar bu izleme çalışmasını yapıyor. Yani elbette Avrupa seviyesinde genel bazı ilkeler var ama daha ziyade ulusal devlet seviyesinde izleme çalışmaları gerçekleştiriliyor. Ve belki hayal kırıklığına uğrayacaksınız ama bizim üye kuruluşlarımızın veya öğrenim kurumlarının bu eğitimi veya CPD’ni pandemi gereksinimi ile azalttığını düşünmüyorum. Genellikle şu şekilde düşünülüyor; şimdi daha öncesinde yüz yüze yapılıyor olabilir bazı şeyler ama şimdi dijitale dönmüş durumda fakat daha az talepkâr değil, daha az zorlu değil.

Ve hatta daha fazla eğitim yapılması için daha fazla sürekli mesleki gelişim sağlanması için, eğitim sağlanması için aslına bakarsanız çaba var ama gönüllü temelde.

Daha genel sorularla ilgili olarak da şunları söyleyebilirim diye düşünüyorum. Şimdi biz ileride özellikle bu kurumsal raporlama ile ilgili özellikle, tescil ile ilgili ve finansal raporlama açısından muhasebeci için ne demek ve buna baktığımız zaman işletmeler buna daha fazla girmeye başladı elbette. Mali müşavirler için de kendi uygulamaları üzerine düşünmeleri lazım. Bu yalnızca büyük işletmeler için değil aslına bakarsanız burada şimdi tedarik zincirinin değişmesi ile küçük işletmelere de aslına bakarsanız kayıyor bu. Hem raporlama tarafında hem gözetimde, denetimde de bunu görebiliyoruz. Ya zorunlu güvence sağlanması isteniyor ve bunun trend olduğunu görebiliyoruz. Şu anda bunun Avrupa

98

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler Birliğinde de aslına bakarsanız kesin hale getirileceğini gerekli zorunlu hale getirileceğini düşünüyoruz. İleride bu sebeple de mesleki olarak şimdiden buna hazır olmamız ve bu hizmetleri de sunabilmemiz gerekiyor.

Alta PRINSLOO

Kıdemli Direktör, Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (IFAC) - Ben de bir şey ekleyecek olursam sürekli eğitim ile ilgili Hilde’ye bir soru sorulmuştu. Şimdi sürekli eğitimi öğrenme sonuçları üzerinden düşünmeliyiz. Öğrendiklerimiz üzerinden düşünmeliyiz.

Yani şimdi burada harcadığımız saatleri düşünmek yerine mesela daha ziyade bunu daha kullanılabilir hale getirmeyi düşünmeliyiz ve bu iş modellerindeki değişikliklere mesela bu eğitim yoluyla nasıl ayak uyduruluyor? Bunu düşünmemiz gerekiyor.

Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN Moderatör

- Peki, teşekkür ederim. Sevgili Hilde, Sevgili Alta çok teşekkür ederiz.

Sayın Rektörüm size bir soru var bir katılımcımızın. Pandemi süreci yükseköğretim programlarını nasıl etkiledi? İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesine talep nasıl, bu mesleğin geleceğini nasıl etkiler, diye soruyor.

Hocam, buyurun.

99

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

Prof. Dr. Cemal İBİŞ

Işık Üniversitesi Rektörü - Çok teşekkür ederim hocam. Bugün Ankara’da Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde akademik bir açılış vardı. YÖK Başkanımız Prof.

Dr. Yekta Saraç Hoca şunu söyledi. Bu yıl geçmiş yılın en iyi dönemini yaşadık. Pandemideyiz, kontenjanlar geçmiş yıla göre en iyi durumda. Üniversitelerde İktisadi İdari Bilimler Fakülteleri Türkiye’de genelde bir düşüşte. Bunun çeşitli nedenleri var. Bizim üniversitemize baktığımda biz istediğimizi aldık. Hedeflerimizi tutturduk ama şunu bilelim, biliyordur arkadaşlarımız, açık öğretimde çok sayıda iktisadi ve idari programlar var. Yüz binler ile ifade edilen diğer programlarda olmadığı kadarıyla iyi iktisadi idari programları talep görmeye devam ediyor. Biz bu sene şunu yaptık. Işık Üniversitesinde Türkçe programlarımıza, iktisadi idaride Türkçe programlarımıza öğrenci talep etmedik. Bütün programlarımız İngilizce. İşletme, ekonomi, uluslararası ilişkiler vesaire böyle olunca da farklılaşıyorsunuz. İyi eğitim verirseniz de öğrenci size geliyor. Herhangi bir şey yok hocam. Olumsuz bir şey yok.

100

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN Moderatör

- Teşekkür ederim Sayın Hocam. Özellikle konumuz çerçevesinde zamanı değerlemek açısından konumuz çerçevesindeki soruları ön plana aldım. İki katılımcımızın sorusu var. Öncelikle bağımsız denetçiler için online eğitim yapılacak mı?

Evet, yapılacak. TÜRMOB bu konuda Kamu Gözetim Kurumundan uzaktan eğitim yetkisini aldı. Eğitimlerle ilgili duyuruyu da yakında yapacağız hem senkron hem asenkron eğitimlerle lütfen izleyin gerekli duyurular yapılacak. Onun yanında bu pandemi dolayısıyla ertelenen faaliyetler özellikle zorunlu ve sürekli eğitim faaliyetlerinin başlaması ile ilgili olarak 2021 yılı itibari ile başlatılması için SÜRGEM’in birtakım çalışmaları var. Lütfen SÜRGEM’in web sayfasından bunu izlemeye devam edelim. Gerekli duyurular yapılacak.

Değerli katılımcılar, değerli panelistler, panelin sonuna geldik.

Toparlamak istiyorum. Gerçekten birbirinden değerli 4 konuşmacımızla bu pandemi ve sürekli eğitim konusu ile ilgili nasıl bir dünya bizi bekliyor? Nasıl bir perspektif çizmeliyiz? Aslında bunların temel başlıkları çıktı. Bizler kamuya, topluma ve müşteriye değer sunmak gibi bir sorumluluğu üstlenmiş durumdayız. Dijitalleşme ile başlayan yeni muhasebe normali diye benim tanımladığım bu çerçeve içerisinde yaratıcılığımızı, ikna yeteneğimizi, iş birliği ve duygusal zekayı teknolojik becerilerimizle, sosyal becerilerimiz ile harmanlayacak bir eğitim ortamına ihtiyacımız var. Bu anlamda birçok platformda kendi kendimizi eğitme imkânı var. Bunları değerlemeliyiz. TÜRMOB olarak da bu anlamda bu eğitimi sunan platformların aslında meslek mensuplarına sunulması büyük bir önem taşıyor. Bu çerçevede bizim teknoloji alanındaki gelişmele-

101

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

re yapay zekadan büyük veri kullanımına kadar uzanan ve sonrasında da entegre raporlama olarak her geçen gün büyük önem kazanan finansal olmayan bilginin de yatırımcılara ve çevreye de sunulmasını sağlayan bir bilgi birikimi ve uygulamaya ihtiyacımız var. Dolayısıyla da eğitim konuları için de bu konuda özellikle duyarlılık göstermemiz gerekiyor. Kurumsallaşma düzeyi, çevreye karşı sürdürülebilirlik düzeyi bakımından geleceğe yönelik yani geçmişin finansal tablolarıyla bilgileri sunmanın yanında geleceğe yönelik, Sayın Türker’in de belirttiği gibi sürdürülebilirlikleri ve çevresel sorumlulukları ile ilgili kabul edilebilirliklerini ortaya koymak büyük önem taşıyor. Bu anlamda üzerinde önemle durulması gereken konular da çıkıyor. TÜRMOB’un vizyonu bu çerçevede muhasebe ve denetim alanında özellikle meslek mensuplarına değer ve fayda sunacak eğitimlerle bu yetkinlikleri kazandırmak. Türkiye bu konuda pandemi dolayısıyla yükseköğrenim de önemli bir deneyim kazandı bir bilgi birikimi var ve bu bilgi birikimini de aslında TÜRMOB eğitime hiç de yabancı olmayan ve 1989-1990’dan itibaren bu yapı içinde zaten eğitime büyük ölçüde önem vermiş bir kurum olarak pandemi döneminde de olağanüstü online eğitimlerle gerçekten bilgi birikimini, deneyimleri ile paylaşan bir kurum olarak önümüzdeki dönemde de yine etkili bir şekilde müşteriye topluma ve devlete fayda ve değer sunabilecek çalışmalar içerisinde olabileceğiz. Bu anlamda eğitmenlerin eğitiminden, ters yüz edilmiş eğitim modeline kadar ve birçok online eğitim kurallarına uyarak bu konuda gerek Türkiye gerekse TÜRMOB’un bugüne kadar pandemiden kaynaklanan sahip olduğu bu bilgi birikimini çok anlamlı bir şekilde gerçekten önümüzdeki günlerde uygulamaya aktarmaya devam edebileceğimize inanıyorum.

102

Pandemi Süreci ve Sonrasında Nasıl Bir Sürekli Eğitim?

Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler Ben bu çerçevede bu panelin düzenlenmesinde etkin rol oynayan Sayın Genel Başkanımıza, Sayın Genel Sekreterimize, SÜREM Başkanımıza,Yönetim Kurulumuza çok teşekkür ediyorum. Değerli panelistlere, sevgili Alta’ya, Sevgili Hilde’ye çok çok teşekkür ediyorum. Tekrar onları görmek bizim için büyük bir mutluluktu.

Sayın Türker ile böyle bir akademik ortamda olmak, Sayın Rektörümüz ile beraber yine böyle bir ortamı paylaşmak çok güzeldi.

Umarım hepimiz önemli yararlar elde ettik. TÜRMOB’un başka bir etkinliğinde tekrar görüşmek üzere hepinize saygılar, sevgiler sunuyorum. Sağlık diliyorum, hoşça kalın.

103

m

M

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY

m

M

T Ü R M O B TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ

(UNION OF CHAMBERS OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS OF TURKEY)

http://www.turmob.org.tr

104