Enstitü Dergisi Aralık 2009

Page 12

ÖZBEKİSTAN CUMHURİYETİ

÷

zbekistan Cuhhuriyeti Karakalpakistan Cumhuriyeti’nin yanı sıra; bölgeler (vilayetler), ilçeler (tumans), şehirler (shararlar), kasabalar, köyler (qishloglar) ve mahallelerden (alular) oluşur. (Özbekistan Cumhuriyeti Anayasası Madde 68)

Bu dönemde ortalama sıcaklık 30 - 40 °C civarındadır. Kış döneminde sıcaklık - 8 °C’a kadar düşebilir. Yıllık ortalama yağış miktarı 250-300 mm’dir.

Genel Ülke Profili Yüzölçümü: 447,4 bin km2 Nüfusu: 27, 3 milyon Başkenti: Taşkent Coğrafi konumu: Özbekistan Cumhuriyeti Orta Asya’da Sirderya ve Amuderya adı verilen iki büyük nehir arasında yer alır. Kuzey ve kuzeybatıda Kazakistan, doğuda Kırgızistan, güneydoğuda Tacikistan, güneyde Afganistan ve güneybatı da Türkmenistan ile komşudur. Özbekistan, Orta Asya yüzölçümünün % 11’inden fazlasını kapsamaktadır ve Orta Asya nüfusunun % 41’i Özbekistan’da yaşar.

22

Özbekistan Cumhuriyeti haritası

Büyük şehirleri: Semerkand, Namangan, Andican, Nukus, Buhara, Kokand, Karşi, Termez, Fergana, Margelan, Urgenç, Nevai, Şahrisabz, Hiva, Cizzak, Gülistan.

Ulusal ve uluslararası tatiller: Kurtuluş Günü (1-Eylül), Anayasa Günü (8 Ekim), Yeni Yıl (1 Ocak), Dünya Kadınlar Günü (8 Mart), Nevruz (21 Mart), Hatıra ve Anma Günü (9 Мауıs), Öğretmenler Günü (1 Ekim), EidAI-Fitr (Roza Hayiti) ve Kurban Bayramı (Kurban¬ Hayit). İklim: Oldukça karasaldır. Bu da yaz ve kış sıcaklıklarının yanı sıra gece ve gündüz sıcaklıkları arasında belirgin farklar oluşturur. Temmuz yazın en sıcak ayıdır.

Tabii kaynaklar: Yüzden fazla tür ham mineral maddenin yanı sıra geniş miktarlarda mineral reservleri vardır. Özbekistan doğal gaz üreten ülkeler arasında ilk onda yer alır. En geniş doğalgaz yatakları Kaşkaderya ve Buhara bölgelerinde yer alır. Orta Asya bölgesinde çıkarılan doğal gazın % 40’ını Özbekistan üretmektedir. Ülke ayrıca, bakır, gümüş, altın, kurşun, çinko ve volfram yatakları açısından da zengindir. Örneğin altın, Muгuntau, Maгjonbuloq ve Chodaq gibi 41 sahada çıkarılmaktadır. Muгuntau altın sahası Avrasya’daki en büyük sahadır. Özbekistan, ülke altın çıkarımı sıralamasında dünyada sekizinci sıradadır.

Ayrıca Özbek bölgesinde geniş oranlarda tuz, alüminyum ham maddesi, kesme taş, değerli taşlar, demir, krom, manganez ve çeşitli nadir bulunan metal türleri vardır. Çok zengin kömür reservlerine sahiptir. Örneğin, Angren, ve Şargun kömür yatakları gibi. Özbekistan Orta Asya’da çıkarılan kömürün % 55’ini çıkarmaktadır. Özbekistan ayrıca, dünyanın en büyük pamuk ve ipek üretici ve ihracatçıları arasında yer alır. Orta Asya’da yetişen pamuğun % 75’i Özbekistan’da üretilir ve dünya pamuk ipliği ihracatı sıralamasında dördüncü sıradadır. Sanayi potansiyeli: Otomobil üretimi, havacılık, gaz yağı çıkarımı ve işlenmesi, kimya sanayi, hafif ve ağır sanayiler ve ekonominin diğer dalları ülkede başarılı olarak işlemektedir. Tarım sektörü: Özbekistan’ın tarım sektörü sulu tarıma dayanır. Son yıllarda ekili 23


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.