annesi ç›k›yor, di¤er bir kap›dan bir solcu ç›k›yor. Ama kampanyan›n en önemli etkisi Kürtlerle birlikte çal›flman›n yaratt›¤› dönüflümdü. Beraber çal›flman›n karfl›l›kl› olarak ne gibi etkileri oldu? Beyhan: En net olarak birbirini anlama halini gördüm. Hepimizin ayn› siyasetin ma¤duru oldu¤umuzu, ayn› sorunlar› yaflad›¤›m›z› gördük. Tabii ki Kürtlerin savafltan dolay› çok daha a¤›r yaflad›¤› bir süreçten bahsediyoruz, ama birbirimizi anlayabildik. Onlarla kad›n meselesini, özellefltirme meselesini, sendika meselesini tart›flt›k. Çok fazla iflçi vard› ve sendika diye bir fley bilmiyorlard›, duymam›fllar. Onlar için siyaset Kürt olmak üzerinden biçimlenmifl hep. Konuflurken, karfl›l›kl› ön yarg›lar›n, güven eksikli¤inin izleri görülüyordu; hep flu tart›flma oluyordu: “Meclis’e girdikten sonra, Ufuk Kürtleri satar m›?” Sebahat Tuncel deyince onlar için durum çok net, ama Ufuk baflka. Bu çal›flmaya kat›lan bütün Kürtlerin çok de¤iflti¤ini düflünüyorum. “Kaç senedir siz bizi eziyorsunuz, flimdi de biz ezelim” diyor, oradan bafll›yoruz tart›flmaya. Özgür: Kampanya süreci her fleyden önce, bana mutluluk verdi. Ne kadar yorulursan yorul, akflam yata¤a yatt›¤›nda, “bugünü bofla geçirmedim” diye düflünüyorsun. ‹nsanlar›n ilgili olmas› çok güzeldi. Kampanya süresince olumsuz bir olayla karfl›laflmad›k. Gitti¤imiz her yerde, “bu s›cakta bu insanlar sokaklara döküldü¤üne göre bir dertleri var ve bu derdi hiçbir ç›kar gözetmeden anlatmaya çal›fl›yorlar” diye bakt›lar. Yüzyüze çal›flman›n en önemli yan› buydu. Ev ziyaretleri yapt›k, bildiri da¤›tt›k. Ana cadde, meydan gibi yerlerde bildiri da¤›tmak çok etkili de¤il. Ama mesela vapurda da¤›tt›k, oras› baflka bir fley, her sabah ayn› insanlar biniyor, daha özel alanlar› gibi. Göre göre beni sima olarak tan›yor, kafalar›nda benimle ilgili bir fikir olufluyor. Bildiri da¤›tt›ktan sonra insanlarla siyaset konufluyorduk. Bu gerçekten bir kazan›m. Evet, cumhuriyet mitingleri kötüydü, ama en az›ndan insanlar politize oldu, bu da bize bir alan yaratt›. Sar›yer’in konumsal önemi ve de¤eri aç›s›ndan flöyle bir fleyle karfl›laflt›k, bu beni çok mutlu etti: AKP’nin kentsel politikalar›na karfl› insanlar örgütlenme ihtiyac› duyuyor. Sar›yer’de bar›namayacaklar›n›n, en az›ndan belli bir s›n›f›n bar›namayaca¤›n›n fark›na vard›lar. Yavafl yavafl örgütlenmeye çal›fl›yorlar. Sol olarak, bizim de buna söyleyecek bir laf›m›z›n olmas› gerekiyor. Sar›yer’de de F›nd›kl›’daki
48
Kürt sorunu sol aç›s›ndan turnusol ka¤›d›. Sol örgütlerdeki arkadafllardan “Kürtlerle çal›fl›lmaz” laf›n›, çok duyuyorum. Aç›kças›, huzursuz oluyorum. Bu insanlar›n kimliklerine dair her ç›k›fllar›n›n “Kürt milliyetçili¤i” olarak görülmesi beni sinirlendiriyor. Kemalizm solun en önemli sorunlar›ndan biri. Nas›l kurtulaca¤›m›z› bilemiyorum, ama en az›ndan etki alan›n› küçültmeliyiz.
gibi, yaflam koflullar›n›n çok kötü oldu¤u yerler var. Ayn› zamanda, 1950’lerde gecekondulaflmaya bafllam›fl Reflitpafla, Poligon gibi, eski mahalleler var. Kentsel dönüflüm projeleriyle buralarda yaflayanlar baflka yerlere sürülmek isteniyor. Bu mahallelerde örgütlenme flans›n›n olabilece¤ini gördüm. Aç›kças›, AKP’nin bu oy oran› beni biraz korkutuyor, adamlar›n iktidar alanlar› çok geniflliyor. Bundan sonra, bahsetti¤imiz politikalar› çok daha vahfli bir flekilde yürütmeye bafllayacaklar. O yüzden seçim kampanyalar›nda kazand›¤›m›z ivmenin bofla gitmemesi gerekiyor. Somut alanlarda çal›flarak, yerelden örgütlenerek yavafl yavafl, önümüzdeki yerel seçimlerde olmasa da, bir sonraki yerel seçimlerde birkaç belediye kazanarak, bu belediyelerde örnek çal›flmalar yaparak varolmaya bafllayabiliriz. Kampanyan›n öncesiyle sonras› aras›nda bak›fl›n›zda, düflüncelerinizde neler de¤iflti? Özgür: Moralimi çok bozan fleyler de gördüm. Eskiden beri CHP’li olan, Alevi olup sosyal demokrat bir çizgiyi savundu¤unu söyleyen pek çok kifliden “gene ne varsa orduda var” gibi laflar duymak üzücü oluyor. Toplumda Kürtlere karfl› ciddi bir set olufltu¤unun fark›na vard›m. “Mafya da, bütün karanl›k ifller de Kürtlerde” sözünü çok s›k iflittim. ‹fl yerindeki arkadafllar›m ücretli, emekçi insanlar, ortalama maafllar al›yorlar, AKP’nin politikalar›ndan onlar da etkileniyorlar, onlarda da Kürtlere karfl› antipatiyi gördüm. ‹dam cezas›ndan yana tav›r çok yayg›n, özellikle kapkaç mevzusunda, kapkaçç›lar da Kürt ya. Halbuki bu kentte tutunmaya, var kalmaya çal›flan Kürtlerden bahsediyoruz. Pendik’de biri fabrika duvar›na flunu yazm›fl: “Köyümden sürgünüm, flehirde özgürüm”. Nas›l bir özgürlük bu? Ama dedi¤i de do¤ru, köyünde can korkusu var, yaflayam›yor. Ve bunu duvar yaz›s› olarak yazm›fl. ‹nsan›n içini s›zlat›yor. Moralini düzelten, iyimserlik veren durumlar olmad› m› hiç? Özgür: Vapurda bildiri da¤›t›rken, adam›n biri Roll’un verdi¤i Bask›n Oran kitap盤›n› çantas›ndan ç›kartt›, gösterdi. Belli ki, daha önce hiç Roll almam›fl, çok hofluma gitti. Ya da mesela, yine ayn› gün vapurdaki yolcular “siz iki k›zs›n›z dikkatli olun” diye bizi uyar›yorlard›. Me¤er Büyükderede’de Bask›n Oran afifllerinin eli sopal› MHP’liler taraf›ndan indirildi¤ini görmüfller, bizim için endi-
fleleniyorlar. Belki onlar Bask›n Oran’a oy vermedi, ama çal›flma yapmam›za hoflnutlukla bak›yorlard›. CHP’lilerden “oylar› bölüyorsunuz” diye çok tepki geliyordu Ama onlara derdimizi anlatt›¤›m›zda, “biz de CHP’den hoflnut de¤iliz. Hadi kurun bir parti de, gelip biz de çal›flal›m” diyebiliyorlar. Beyhan: Kampanyan›n en güzel yanlar›ndan biri de emekçilerle ö¤rencilerin yan yana gelmesi oldu. Ö¤renciler sadece üniversitede siyaset yap›yorlar, o siyasetin merkezi de YÖK ya da zaman zaman faflistlerin ç›kard›klar› meselelerle mücadele etmek. Solcu ö¤renciler için, okul d›fl›nda politika yapmay› tan›tmas› aç›s›ndan da bu çal›flman›n büyük avantaj sa¤lad›¤›n› düflünüyorum. ‹nsanlar de¤iflti, birbirlerini tan›d›lar, etkilediler. Özgür’ün söyledi¤i mutlulu¤u herkes yaflad›, herkesin gözünden okunuyordu bu. Zehra: Dayan›flma duygusu insanlar› çok sevindirdi, ben de en çok bunu gördüm. Birlikte yan yana durma, ama en önemlisi imeceyle ifl yapma. Bu ‘80’lerden beri unutulmufl bir fley. Biz bütün kampanyay› imeceyle götürdük. Kimse kimseden bir fley almas›n›, getirmesini istemedi, adam bak›yor neyi eksik görüyorsa onu tamaml›yor. Biz Sar›yer grubu olarak 180-200 kifli görünüyorduk, aktif olan 25-30 kifliydik. Ama sürekli bir sirkülasyon vard›. Klasik anlamda bir organizasyon, ifl plan› flemalar› filan yoktu. Ben önce bu flekilde ifller yürümeyecek diye tereddüt ettim, ama kendimi frenledim, müdahale etmedim. Evet, zaman zaman ifller aks›yordu, ama bunlar da bizi güldürüyordu. Sar›yer ilginç bir yer. Bir çok yer gibi en yoksullarla en zenginler yan yana. Eski gecekondulaflm›fl alan inan›lmaz bir ranta sahip. ‹stinye, art›k eski ‹stinye de¤il. Amerikan Konsoloslu¤u’ndan sonra, o bölgedeki insanlar› ç›kartmak için her fley yap›l›yor. ‹nsanlar kentsel dönüflümün tam fark›nda de¤iller, ama bir panik yafl›yorlar. Derbent’in, Poligon’un altlar› çok yoksul. Derbent’in afla¤›lar›nda dolafl›rken, sokakta bir bak›yorsun, kad›nlar eriflte yapm›fl, çarflafta kurutuyorlar, bir tarafta da sac›n üzerinde ekmek pifliriyorlar. Bizi de bir güzel doyurdular. Ço¤u Sivasl›yd›, MHP’ye oy vereceklerdi. Dehflete düfltüm. “Nas›l unutursunuz Marafl’›, Sivas’›” dedim. Kapal› cemaat halinde yafl›yorlar, daha d›fla aç›lm›fl Aleviler öyle de¤il. Topluca MHP’ye oy vereceklerini söyleyince, tart›flmaya bafllad›m. Çok ilginç, ihtiyar nineler “ben demiyor muyum” diye gençlere itiraz etmeye bafllad›lar. Onlar daha iyi hat›rl›yorlar Marafl’›, Sivas’›, daha çok hissediyorlar. fiehirde tutunmaya çal›flan gençlerle yafll›lar aras›ndaki tutum çok baflkayd›. Nineler “elim k›r›ls›n” diyerek CHP’ye oy veriyor, onlar MHP’ye katlanam›yor. Ayn› ailenin insanlar› bunlar. Ben konuflmaya bafllay›nca bir nine tuttu elimden, “gel bunlara anlat n’olur” diye baflka bir eve götürdü beni. “Nas›l unutursunuz Marafl’›” deyince, kad›n a¤lamaya bafllad›. ‹nsanlar bu kadar yak›n tarihe asl›nda ne kadar uzak! Beni çok etkileyen baflka bir fley de siteler. Derbent’in hemen üstünde siteler var. Bu siteler, üzerlerinde elektrikli teller olan duvarlarla çevrili; dehfletengiz bir fley. ‹çeride bir y›¤›n bina, hatta sokaklar var. Ama, girip o sokaklarda dolaflam›yorsunuz, yasak! Halbuki yasa o sokaklar›n hepimize aç›k oldu¤unu söylüyor. Sonuçta, orada seçim çal›flmas› yapam›yorsunuz, bize “sat›c› giremez” muamelesi yap›yorlar. Mahalle hayat› yok oluyor, bu site-