Business Life Polska 4 2020

MAGAZYN BEZPŁATNY

ISSN 2450-9612

28 ŚWIAT SKANDAL WIRECARD

NUMER 27 • SIERPIEŃ / WRZESIEŃ 2020

32 PODRÓŻE SAFARI

90 SPORT IRONMAN

PRIVATE BANKING

PAWEŁ BEDNAREK I RAFAŁ KOŁŁĄTAJ

FARMY FOTOWOLTAICZNE

COLUMBUS ELITE

BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE

HISTORIA SEGWAYA

WYDAWNICTWO MAJERMEDIA ul. T. Kościuszki 26 21-500 Biała Podlaska Tel. 83 411 50 11

REDAKCJA REDAKTOR NACZELNY: Szymon Lach REDAKTOR PROWADZĄCY: Maciej Majerczak ZESPÓŁ REDAKCYJNY: Katarzyna Jaszczuk, Konrad Jaszczuk, Aleksandra Makaruk, Rafał Nowicki WSPÓŁPRACA: Marta Brzezińska, Krzysztof Kotlarski, Dawid Mikoś KOREKTA: Anna Nalikowska

REKLAMA SPECJALIŚCI DS. SPRZEDAŻY: Jakub Wróbel Bartłomiej Dudziński Projekt: Piotr Pyczek Skład: Gabriela Centkowska Fotografowie: Bartek Kuczer, Łukasz Kuczyński Druk: Mazowieckie Centrum Poligrafii

WWW www.majermedia.com

E-MAIL redakcja@majermedia.com reklama@majermedia.com prenumerata@majermedia.com Zdjęcie na okładce: ANDRZEJ OPYRCHAŁ

WYDAWNICTWO MAJERMEDIA JEST CZŁONKIEM IZBY WYDAWCÓW PRASY Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo redagowania nadesłanych tekstów. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam.

SZANOWNI PAŃSTWO!

Dziwny jest ten świat. Pandemia na świecie zdaje się nie zwalniać tempa, a sezon letni w pełni. Wystarczy spojrzeć na popularne górskie szlaki lub nadmorskie miejscowości. Trzy miesiące lockdownu dały nam się we znaki i zdaje się, że poczuliśmy olbrzymią chęć wyjścia na zewnątrz. Co prawda w dużych miejscowościach już tak kolorowo nie jest i gołym okiem widać, że ludzi na ulicach jest znacznie mniej. Miejmy nadzieję, że sytuacja szybko się unormuje.

Przygotowaliśmy serię tekstów, które być może urozmaicą Państwu leniwe letnie dni. Temat numeru to wywiad z pomysłodawcami firmy Columbus Elite, którzy wykorzystując współczesne techniki zarządzania i sprzedaży, zbudowali w Polsce organizację sprzedającą fotowoltaikę w systemie prowizyjnym.

Już w pierwszym roku z usług firmy skorzystało ponad 5000 klientów, co może świadczyć o jej bardzo dynamicznym wzroście. O wartościach, ideach i genezie powstania Columbus Elite opowiadają jej założyciele – Paweł Bednarek i Rafał Kołłątaj. Idąc tym śladem, na kolejnych kartach „Business Life Polska” przeczytają Państwo o farmach fotowoltaicznych. Kwestie odnawialnych źródeł energii są w dzisiejszych czasach bardzo zajmujące.

Tematem interesują się zarówno przedsiębiorcy, którzy korzystają jeszcze ze standardowych źródeł energii, jak i sami producenci, którym bliskie jest dbanie o żywotność naszej planety.

W tym numerze poruszamy także tematy związane z inwestycjami.

Przyglądamy się, w co inwestują gwiazdy show-biznesu, takie jak David Beckham, George Clooney czy Brad Pitt. Kilka stron dalej również piszemy o inwestycjach, ale na naszym lokalnym rynku – analizujemy potencjał inwestycyjny w Toruniu.

W kwestiach lifestyle’owych przyglądamy się tematyce wyścigów konnych.

Ci z Państwa, którzy nie mieli okazji podziwiać tego widowiska, zdecydowanie powinni rozważyć taką formę spędzania czasu. Emocje są gwarantowane!

Na koniec polecam tekst o rybach w Japonii. To właśnie w tym kraju ryby potrafią osiągać zawrotne ceny, ale większość mówi, że są warte nie tylko grzechu, ale i olbrzymich pieniędzy. Dlatego, mili Państwo, życzę nam wszystkim, abyśmy niebawem znów mogli swobodnie wyruszyć w podróże małe i duże, by na nowo odkrywać kraje, smaki i poznawać sympatycznych ludzi na naszych drogach.

Wszystkiego dobrego!

Kłaniam się nisko Szymon Lach

3

AS TRAS

WS Z YSTKICH

FUEL EX Fuel EX pokona każdą trasę i zrobi to po mistrzowsku. Jeśli masz wybrać tylko jeden rower, to wybierz właśnie ten. trekbikes.com

24

SPIS TREŚCI

SKANDAL WIRECARD 16 TEMAT NUMERU

COLUMBUS ELITE 38 Newsy ze świata ������������������������������������������������������������������������� 8 Gadżety ���������������������������������������������������������������������������������������12 Temat numeru – Columbus Elite �����������������������������������������������16 Skandal Wirecard ���������������������������������������������������������������������� 24 Chińskie miasto duchów ����������������������������������������������������������� 30 Podróże - safari ����������������������������������������������������������������������� 32 Recenzje hoteli ������������������������������������������������������������������������� 38 Fotowoltaika ������������������������������������������������������������������������������ 44 Alkoholowe biznesy gwiazd ����������������������������������������������������� 50 Private banking ������������������������������������������������������������������������� 56 Wyścigi konne ��������������������������������������������������������������������������� 60 Najdroższe ryby Japonii ���������������������������������������������������������� 64 Historia Segwaya ���������������������������������������������������������������������� 68 Polskie marki z historią ������������������������������������������������������������ 72 Inwestycje ��������������������������������������������������������������������������������� 78 Ile zarabia pilot �������������������������������������������������������������������������� 82 Świat – kakao ��������������������������������������������������������������������������� 86 Przegląd rowerowy ������������������������������������������������������������������� 88 Ironman �������������������������������������������������������������������������������������� 90 Auto – prezentacja ���������������������������������������������������������������������94

6

Business Life Polska

RECENZJE HOTELI

60

WYŚCIGI KONNE

64

72

NAJDROŻSZE RYBY JAPONII

POLSKIE MARKI Z HISTORIĄ

7

AKTUALNOŚCI ZE ŚWIATA

FINAŁ JEDNEJ Z NAJWIĘKSZYCH AFER FINANSOWYCH OSTATNICH LAT Skandal 1MDB dotyczy państwowego, strategicznego funduszu malezyjskiego 1Malaysia Development Berhad, z którego w 2015 r. ówczesny premier kraju Najib Razak wyprowadził ok.

700 mln dolarów na swoje prywatne konta. Sprawa stała się obiektem ostrej krytyki ze strony obywateli Malezji oraz tamtejszych polityków. Ostatecznie Razak stracił władzę, a jego następcy wszczęli śledztwa w sprawie 1MDB. Łącznie, jak później oszacowano, z funduszu zniknęło ok.

4,5 mld dol. Co więcej, okazało się, że fundusz, który miał inwestować w rozwojowe projekty kraju, ma ponad 11 mld dolarów długów. Część z tego długu pochodzi z emisji obligacji spółki, prowadzonej właśnie przez Goldman Sachs, który – według nieoficjalnych informacji – miał na tej transakcji zarobić ok. 300 mln dolarów z prowizji. Bank zgodził się zapłacić łącznie 3,9 mld dolarów w ramach ugody, jednak nie przyznał się do stawianych mu zarzutów. ⚫

DAWNY GIGANT FOTOGRAFII POMOŻE W WALCE Z COVID-19 Dawna legenda fotografii analogowej znów jest na szczycie. Firma Eastman Kodak zanotowała we wtorek duże wzrosty na amerykańskiej giełdzie. Był to efekt ogłoszenia przez prezydenta USA umowy o współpracy z tą firmą dotyczącej produkcji składników do leków generycznych w związku z pandemią koronawirusa. Ceny akcji Kodaka wzrosły o ponad 60 proc. w rozszerzonych notowaniach, a w czasie regularnych notowań poszły w górę trzykrotnie, co było najlepszym wynikiem w historii firmy. Wzrosty nie mają jednak nic wspólnego z jej dotychczasowym biznesem fotograficznym, to efekt przyznania przez rząd USA Kodakowi pożyczki w wysokości 765 mln dolarów. Firma ma te środki przeznaczyć na rozpoczęcie produkcji składników do leków na mocy ustawy o produkcji obronnej. Ustawa ta pozwala prezydentowi USA jako szefowi sił zbrojnych nakazywać biznesowi produkcję wskazanych dóbr. Kodak podał we wtorek, że będzie produkować składniki do leków, które są niezbędne dla bezpieczeństwa zdrowotnego kraju, ale ich brakuje na terenie USA. Spółka poinformowała, że rozbuduje istniejące zakłady produkcyjne w Rochester w Nowym Jorku i St. Paul w Minnesocie jako część nowego działu pod nazwą Kodak Pharmaceuticals.⚫ 8

FOTO: OLGA SUBACH, UNSPLASH

Ogromna dziura budżetowa, niższa płaca minimalna i szeroki plan rządowych inwestycji – to propozycje rządu na 2021 rok dla Polaków. Minister finansów liczy, że uda się zachować deficyt na planowanym wcześniej poziomie 8,4 proc. PKB (biorąc pod uwagę obecną wartość produktu krajowego brutto, może to być nawet 160 mld zł) i rozkręcić szybkie inwestycje lokalne, które dadzą Polakom poczucie bezpieczeństwa i nie skłonią do oszczędności.

Jednak pewne zapowiedzi co do parametrów budżetu są niekonsekwentne. Z jednej strony podtrzymuje się obietnice co do transferów socjalnych, które z założenia miały być wypłacane w dobrych czasach. Dotyczy to również 13. i 14. emerytury. Z drugiej strony zapowiedziano mrożenie płac w budżetówce, co może się skończyć pogorszeniem jakości usług publicznych (np. w służbie zdrowia czy szkolnictwie), jeżeli będą robione na „oślep”.

Płaca minimalna to osobny problem – rząd planuje podnieść ją w przyszłym roku do 2,8 tys. zł brutto. Ekonomiści zaznaczają, że obecny algorytm dla płacy minimalnej zupełnie nie uwzględnia sytuacji kryzysowej, która dotknęła zarówno polski rynek pracy, jak i całą gospodarkę. Przy tak dużej niepewności, ryzyku drugiej fali epidemii, bardzo trudnej sytuacji firm, w szczególności mikro- i małych przedsiębiorstw, wzrost płacy minimalnej w 2021 r. zgodnie z algorytmem ustawowym może doprowadzić do zwolnień i wzrostu bezrobocia.⚫

FOTO: DEV ASANGBAM, UNSPLASH

BUDŻET 2021

POLSKI SAMOCHÓD ELEKTRYCZNY ZA 3 LATA?

FOTO: TAMAS PAP ON, UNSPLASH

FOTO: ANTON, UNSPLASH

Izera – tak nazywa się polskie auto z napędem elektrycznym zaprezentowane przez spółkę ElectroMobility Poland, powołaną przez kontrolowane przez państwo koncerny energetyczne.

Dwa modele mają trafić do produkcji w 2023 roku. Dostępny ma być SUV i hatchback – oba oparte na tej samej platformie i z podobnymi osiągami. Rozpędzą się w ok. 8 sekund do „setki” i przejadą ok. 400 km na jednym ładowaniu. Izera podkreśla, że jej auta będą przede wszystkim nowoczesne. I ma być to widoczne od pierwszej chwili spędzonej w samochodzie.

Kierowcy dostaną do wyboru baterie (w dwóch wersjach pojemnościowych), które można ładować za pomocą szybkiego standardu (szczegółów nie znamy). Będzie też możliwość rekuperacji energii podczas jazdy. Kierowcy otrzymają również do dyspozycji aplikację mobilną dostępną m.in. na smartfony. Z jej poziomu będzie można sterować najważniejszymi parametrami pracy auta, m.in. zdalnie włączać klimatyzację podczas ładowania pojazdu. W kokpicie obu samochodów zostaną również zastosowane gadżety, które umilą i ułatwią jazdę. Będą to np.: energooszczędne oświetlenie LED, automatyczna klimatyzacja, podgrzewana kierownica i ładowarka indukcyjna dla smartfonów. Na wyposażeniu ma być też cały szereg technologii wspomagających kierowcę, w tym m.in. systemy: ESC (system stabilizacji toru jazdy), FCW (ostrzeganie przed zderzeniem), BSW (monitorowanie martwego pola) czy TSR (rozpoznawanie znaków drogowych). Pojazdy mają być produkowane na Śląsku. ⚫

MATERIAŁY MEDYCZNE Z KRAKOWA DO AUSTRALII Mercator Medical (Thailand) Ltd., spółka zależna krakowskiej grupy Mercator Medical, zawarła z australijską firmą Unispace Health Pty Ltd. dwie umowy dotyczące dostawy rękawic medycznych o łącznej wartości 350 mln zł.

Umowy są związane z dostawami przewidzianymi do realizacji w partiach – w okresie do marca 2021 roku. Krakowska firma jest producentem rękawic medycznych i dystrybutorem materiałów medycznych jednorazowego użytku. W czasie pandemii koronawirusa popyt na nie wzrósł wielokrotnie, podobnie jak ich ceny detaliczne. Wpłynęło to bardzo pozytywnie na wyniki finansowe spółki – jej zysk w II kwartale br. był o blisko 700 (!) razy wyższy niż rok wcześniej, natomiast akcje zdrożały od początku roku o ponad 1500%.⚫

SPÓR O KWADRATOWĄ CZEKOLADĘ ROZSTRZYGNIĘTY Ritter Sport nadal będzie jedyną czekoladą o kształcie kwadratu, jaka sprzedawana jest w niemieckich sklepach. Ostateczny wyrok w tej sprawie wydał Federalny Trybunał Sprawiedliwości w Karlsruhe – najwyższa instancja sądownictwa karnego i cywilnego w Niemczech. Firma Alfred Ritter od 1932 roku produkuje czekolady pod marką Ritter Sport, które mają kształt kwadratu – można je kupić także w Polsce. Jednak chęć sprzedaży kwadratowych tabliczek miał też koncern Mondelēz International, producent czekolady Milka. Spór sądowy między dwiema firmami trwał przez 10 lat. Sędziowie uznali co prawda, że znak towarowy nie może ubiegać się o ochronę, jeśli składa się wyłącznie z kształtu. Stwierdzili jednak, że konsument postrzega kwadratowy kształt jako wskazówkę, że jest to czekolada z określonej firmy i kojarzy go z konkretnymi cechami i jakością produktu. ⚫

AKTUALNOŚCI ZE ŚWIATA Adar Poonawalla może okazać się najważniejszą postacią w globalnym wyścigu po szczepionkę na COVID-19. Ten indyjski miliarder – syn doktora Cyrusa Poonawalli, który 54 lata temu założył na swojej farmie koni Serum Institute of India – urasta do rangi jednej z kluczowych postaci w walce z koronawirusem. Do niedawna mało kto na Zachodzie o nim słyszał, a jest to największy na świecie pod względem liczby dawek producent szczepionek na takie choroby jak zapalenie opon mózgowych, tężec czy odra.

Jego zdaniem pandemia koronawirusa powinna skłonić do przemyślenia na nowo praw ochrony własności intelektualnej, które ograniczają dostęp do leków w krajach rozwijających się, a jednocześnie windują ich ceny w krajach bogatych. Przy okazji może osiągnąć od dawna wymarzony cel, czyli przełamanie ochrony patentowej blokującej dostęp na rynek Europy i USA wytwarzanym przez niego za ułamek pierwotnej ceny kopiom oryginalnych szczepionek. W USA i w Unii Europejskiej trwa dyskusja, czy patenty i inne systemy zachęt dla firm, by zaspokajały nowe potrzeby, nie są nadużywane w pogoni za zyskiem. Celem ochrony patentowej jest wynagrodzenie firmom ryzyka i kosztów poniesionych w trakcie badań nad lekami. Trwa ona zwykle ok. 15 lat, później na rynek mogą wejść generyki. Są one tańsze, ponieważ na ogół nie muszą przechodzić testów klinicznych, takich jak pierwotny lek, o ile można udowodnić, że są chemicznie identyczne i mają takie samo działanie biologiczne.⚫

FOTO: CDC, UNSPLASH

SZCZEPIONKA NA KORONAWIRUSA OD INDYJSKIEGO MILIARDERA?

NOBU HOTEL WARSAW JUŻ OTWARTY To pierwszy hotel grupy Nobu Hospitality w Polsce, a zarazem 12. hotel i 43. restauracja na świecie.

Marka została założona przez szefa kuchni Nobu Matsuhisę, aktora Roberta De Niro i producenta filmowego Meira Tepera. W hotelu znajdować się będzie 117 pokoi, przestrzeń przeznaczona do organizacji spotkań i eventów, klub fitness oraz Nobu Restaurant & Café, prowadzona przez szefa kuchni Yannicka Lohou. Nobu prowadzi działalność na pięciu kontynentach i jest obecna w największych stolicach. Hotele Nobu zostały nagrodzone szeregiem wyróżnień, w tym m.in. za najlepszy nowy hotel od CNN Travel, najlepszy hotel miejski od magazynu Wallpaper. Pierwszy butikowy hotel Nobu otwarto w 2013 roku w Caesars Palace w Las Vegas. ⚫

10

Cena złota przebiła 1900 dolarów za uncję i jest najwyższa od 2011 roku. Od początku roku złoto podrożało o mniej więcej 25 proc., a w ciągu ostatnich 2 lat o 55 proc. Według prognozy banku Goldman Sachs cena kruszcu może nie tylko przebić historyczny szczyt, ale osiągnąć nawet 2 tys. dolarów.

Zwyżka cen złota w 2020 r. to efekt między innymi polityki banków centralnych i ich luzowania ilościowego – czy, mówiąc potocznie, dodruku pieniędzy. Fundusze i inni inwestorzy mogą spodziewać się w związku z działaniami banków centralnych inflacji, a tym samym szukają na rynku bezpiecznych przystani inwestycyjnych, które ochronią ich kapitały przed spadkiem wartości pieniądza. Dlatego złoto wraca do łask.⚫

FOTO: JACEK DYLAG, UNSPLASH

FOTO: MATERIAŁY PRASOWE

ZŁOTO NAJDROŻSZE OD LAT

GADŻETY PULSAR ACCELERATOR PZ6033X1 Modny zegarek męski Pulsar PZ6033X1 jest skierowany do aktywnych mężczyzn, którzy cenią sobie sportowe zegarki zasilane energią słoneczną. Masywna koperta została zestawiona z masywnym skórzanym paskiem. Stal szlachetna użyta w tym modelu jest odporna na korozję i pokryta powłoką w czarnym IP. Ciemna tarcza z jasnymi i różowozłotymi akcentami znakomicie kontrastuje i przyciąga uwagę. Zastosowane szkło mineralne jest bardzo wytrzymałe dzięki swojej elastyczności. Dokładny mechanizm kwarcowy, zasilany energią słoneczną, posiada funkcje chronografu i datownika oraz wskaźnik naładowania baterii. Wodoszczelność 100 m pozwala na swobodne pływanie i nurkowanie w zegarku bez akwalungu. ⚫

Cena: 985 zł timetrend.pl

BETONOWY EKSPRES Dziś designerskie są nie tylko meble i stylowe dodatki. Design wkroczył do kuchni, za bary i na zaplecza restauracji. Studio Montaag z Kalifornii zaproponowało więc tym, którzy odnajdują się w najnowszych trendach wnętrzarskich stylowy, betonowy ekspres do kawy. AnZa Espresso Machine jest dostępny w dwóch wersjach: surowej, porowatej i szarej z betonu oraz w gładkiej, białej odsłonie z corianu, czyli materiału mineralno-akrylowego z elementami drewnianymi. Ekspres spełnia wszystkie wymagania dzisiejszych estetów, którym jest z technologią po drodze. Został wyposażony w system zdalnego sterowania oraz możliwość połączenia z innymi inteligentnymi sprzętami w domu. ⚫

Cena: 4865 zł anzacoffee.com

WSZYSTKO W JEDNYM System muzyczny Ruark Audio R2 w niewielkiej, kompaktowej obudowie mieści niezwykle rozbudowane funkcje audio. Zastosowano tu najnowsze rozwiązania techniczne, które zyskują na popularności. Chodzi przede wszystkim o strumieniowe odtwarzanie muzyki, które pozwala cieszyć się nowymi utworami każdego dnia.

Urządzenie wyposażono również w radio FM i DAB (DAB+) zintegrowane z dwoma głośnikami wysokiej jakości, wyjściem słuchawkowym, wejściem liniowym, wejściem USB, odbiornikiem Bluetooth Apt-X oraz Spotify Connect. Oczywiście jest również budzik! Obudowa R2 została wykonana ręcznie z drewna. ⚫

Cena: 2490 zł ruarkaudio.com

W MIEJSKIM STYLU Kanadyjska projektantka Tanya Taylor zaprezentowała w 2012 roku w Nowym Jorku swoją pierwszą imienną kolekcję odzieży. Sukienki, spódnice i bluzki ozdobione skomplikowanymi teksturami i odważnymi kolorami od razu zwróciły uwagę swoim bezpretensjonalnym stylem.

Takie są też maseczki sygnowane nazwiskiem Taylor – modny dodatek z funkcją ochronną! ⚫

Cena: 35 dolarów/3 szt. tanyataylor.com

12

GADŻETY ROWER Z DREWNA Treningowy rower stacjonarny (NOHrD) to urządzenie o innowacyjnym, estetycznym designie, spełniającym nasze stale rosnące wysokie wymagania dotyczące funkcjonalności. Dzięki zaawansowanej przekładni planetarnej z ramą z litego drewna i stali rower jest wyjątkowo trwały, doskonale nadaje się do profesjonalnego użytku w studiu fitness lub domowej siłowni. Został zaprojektowany z myślą o maksymalnej stabilności na minimalnej przestrzeni: zajmując zaledwie 0,44 m2, bezproblemowo wpasuje się w każde wnętrze. Opcjonalnie można dokupić podstawkę do laptopa.

Rower jest kompatybilny z aplikacją treningową NOHrD Bike, która jest dostępna bezpłatnie do pobrania na system Android i iOS, ale teraz – tylko na tablety. ⚫

Cena: ok. 13 tys. zł nohrd.com waterrower-polska.pl

CYFROWY ANALOG Francuska firma Pixii zaprezentowała aparat dalmierzowy Pixii Camera A1112. Poza interesującą specyfikacją wyróżnia się on wykorzystaniem stałego połączenia ze smartfonem. Wskutek korzystania ze smartfona jako narzędzia podglądowego aparat nie posiada własnego ekranu lub wizjera elektronicznego. Zdjęcia po wykonaniu zapisywane są w wewnętrznej pamięci aparatu, a ich kopia w mniejszej rozdzielczości wysyłana jest na telefon. W razie potrzeby możemy też zaimportować na smartfona surowy plik DNG. Oprócz tego podpięty przez Bluetooth telefon pozwala na kontrolę ustawień aparatu i zdalne wyzwolenie migawki. ⚫

Cena: 3490 euro pixii.fr

INTELIGENTNE OKNO W rzeczywistości Atmoph – tak się nazywa przedstawiony gadżet – nie jest prawdziwym oknem, tylko dużym ekranem z „inteligentnymi” funkcjami. Można na nim wyświetlić tysiące różnych grafik i filmów, aby utworzyć efekt plaży lub innego krajobrazu. Ekran ma przekątną 27 cali, można na nim uruchamiać nie tylko filmy z krajobrazami, ale także inne informacje – czas, pogodę, muzykę, kalendarz, zdjęcia i inne. Możliwe są również transmisje online. Wewnątrz ramy wbudowano głośniki, więc nie trzeba podłączać dodatkowych źródeł dźwięku. Dostępna jest także wersja z wbudowaną kamerą, która będzie śledziła wzrok człowieka i dostosowywała obraz do kątów widzenia. Cyfrowym oknem można zarządzać za pomocą smartfona, specjalnego pilota lub głosowego asystenta. ⚫

Cena: 279 dolarów atmoph.com

TAG HEUER CARRERA SPORT CHRONOGRAPH 44 MM Kaliber Heuer 02 ma 80-godzinną rezerwę chodu, kopertę stalową 44 mm i ceramiczny bezel. Wodoszczelność wynosi 100 m. ⚫

Cena: 25 790 zł tagheuer.com

14

www.sztynort.pl @sztynort facebook.com/nowy.sztynort

ŻEGLARSTWO | WYPOCZYNEK | LOKALNA KUCHNIA

COLUMBUS ELITE

PAWEŁ BEDNAREK I RAFAŁ KOŁŁĄTAJ COLUMBUS ELITE

ROZMAWIA: MACIEJ MAJERCZAK

Paweł Bednarek i Rafał Kołłątaj – to pomysłodawcy i Zarząd Columbus Elite, odpowiadający na potrzeby rynku pracownika menedżerowie, którzy wykorzystując współczesne techniki zarządzania i sprzedaży, w niespełna rok zbudowali największą organizację sprzedającą fotowoltaikę w systemie prowizyjnym w Polsce. Swoje kilkunastoletnie doświadczenie w sprzedaży (głównie usług finansowych i FMCG) przekuli z powodzeniem w zbudowanie nowej, silnej spółki w grupie kapitałowej, która coraz odważniejszym okiem spogląda w stronę polskiej giełdy.

CZYM JEST COLUMBUS ELITE I JAKĄ ROLĘ ODGRYWA W GRUPIE CE? Jak mówi Dawid Zieliński, prezes Columbus Energy: Tak jak hubem technologicznym w grupie kapitałowej jest NEXITY, gdzie wytwarzamy technologię przyszłości, tak hubem oraz integratorem rynku sprzedaży partnerskiej jest Columbus Elite.

Paweł Bednarek, prezes Columbus Elite: W Columbus Elite zapraszamy do współpracy wytrwałych w sprzedaży pasjonatów nowych technologii i produktów OZE oraz grupy i agencje sprzedażowe. U nas, pod okiem doświadczonych menedżerów, czeka ich dalszy rozwój oraz sukcesy na wciąż nowym rynku zielonej energetyki. Spółka została założona w czerwcu 2019 r. w Krakowie i w niespełna rok zakontraktowała ponad 5 tysięcy prosumentów, dla których zamontowano instalacje fotowoltaiczne o łącznej mocy ponad 25 MW (dane aktualne znajdują się w raporcie grupy kapitałowej Columbus Energy S.A. publikacja była przygotowywana w okresie zamkniętym). Cieszy nas to tym bardziej, że oznacza kilkukrotne przeskalowanie organizacji przy jednoczesnym utrzymaniu jakości pracy dla naszych struktur i jakości obsługi Klientów.

Ale to dopiero początek rozwoju, idziemy po więcej. Stoi za nami mocny zespół skupionych na swoim rozwoju ludzi, z którymi tworzymy odpowiedzialną organizację, budującą długoletnie relacje z Klientami w całej Polsce.

Wspólna historia biznesowa Pawła Bednarka, Rafała Kołłątaja i Dawida Zielińskiego zaczęła się ponad rok temu, kiedy została zainicjowana Spółka Columbus Elite. Od początku mocno wdrażała ona innowacje sprzedażowe, pracując nad rozwinięciem struktury ogólnopolskiej. Paweł Bednarek i Rafał Kołłątaj, po sukcesach tworzenia skutecznych modeli sprzedażowych na rynkach usług finansowych, od dłuższego czasu byli zainte-

16

Business Life Polska

PAWEŁ BEDNAREK: IDEA #THINKPEOPLE STAŁA MI SIĘ BLIŻSZA W CZASACH COVID-19, KIEDY WRAZ Z LIDERAMI ZESPOŁÓW SPRZEDAŻOWYCH WZMOCNILIŚMY SEKCJE SZKOLENIOWE, A TAKŻE Z DOBRYM EFEKTEM ROZWINĘLIŚMY NOWE KOMPETENCJE W CAŁEJ ORGANIZACJI.

resowani wschodzącym rynkiem odnawialnych źródeł energii.

Połączenie umiejętności zarządzania sieciami sprzedaży z zapleczem instalacyjnym Columbus Energy pozwoliło stworzyć samodzielny i silny podmiot, który stał się Liderem swojego segmentu w Polsce – Columbus Elite. Paweł Bednarek i Rafał Kołłątaj przez rok przetestowali wiele schematów sprzedażowych i marketingowych, a ich dzisiejsze sukcesy pokazują, że należy teraz tylko skalować ten model.

PRACOWNICY, PARTNERZY, AGENCI? JAKI RODZAJ ZATRUDNIENIA PREFERUJE COLUMBUS ELITE? Działalność Columbus Elite opiera się na dwóch polach relacji: #thinkpeople i #thinkpower. #Thinkpeople, to ludzie i dotyczące ich emocje. Z jednej strony są to przyszli prosumenci, za których decyzją sprzedażową kryje się obawa o zdrową i niezależną przyszłość. Z drugiej to sieć kilkuset

FOTO: ARCHIWUM COLUMBUS ENERGY

agentów opierających swoją relację z Klientem na zaufaniu do technologii i efektywnego pozyskiwania energii słonecznej.

Razem tworzą siłę napędową transformacji energetycznej Polski oraz współtworzą globalny trend wzrostu odnawialnych źródeł energii w Europie.

Paweł Bednarek: To właśnie codzienna praca z ludźmi daje mi motywację do wdrażania zmian, które owocują szybkim zadowoleniem Klientów z dostarczonych rozwiązań technologicznych o których w prosty sposób opowiada nasza sieć agentów w całej Polsce. Jestem zwolennikiem nieskomplikowanych, efektywnych rozwiązań na pokolenia. Idea #thinkpeople

stała mi się bliższa w czasach COVID-19, kiedy wraz z liderami zespołów sprzedażowych wzmocniliśmy sekcje szkoleniowe, a także z dobrym efektem rozwinęliśmy nowe kompetencje w całej organizacji. Dzięki temu nasza firma nadal się rozwija, jesteśmy świadomi zagrożeń społeczno-gospodarczych i tworzymy różne scenariusze rozwoju, pozwalające naszym współpracownikom i agentom na dynamiczną realizację celów. Jesteśmy bardzo elastyczni, oferujemy współpracę na właściwie wszystkich warunkach w strukturze agencyjnej i zawodowej na terenie całej Polski. Warunkiem koniecznym jest fascynacja zmianą, determinacja w dążeniu do celu i wiara

17

COLUMBUS ELITE

W KRÓTKIM CZASIE ZARÓWNO NIEWIELKIE, CICHE I WYSOKOWYDAJNE POMPY CIEPŁA, JAK I SAMOCHODY ELEKTRYCZNE STANĄ SIĘ CODZIENNOŚCIĄ W KAŻDEJ RODZINIE W NASZYM KRAJU.

w znamienną rolę odnawialnych źródeł energii w przebudowie współczesnego społeczeństwa . Zapraszamy do współpracy również doświadczonych menedżerów i całe grupy sprzedażowe, gotowe związać się na co najmniej kolejną dekadę z branżą odnawialnych źródeł energii, która pozwoli im dostarczać Klientom ekoenergetyczne rozwiązania na wiele lat.

Za #thinkpower kryje się dynamiczny rozwój Spółki, która stawia na jakość i empatię – dostarczanie do domów i firm technologii przyszłości. Wymaga to ciągłego doskonalenia procesów obsługi i wypracowywania dobrych praktyk. Kluczem do sukcesu jest edukacja w sektorze produktów i usług związanych z odnawialnymi źródłami energii oraz tworzenie wspólnoty, której zależy na czystym i zdrowym środowisku.

Rafał Kołłątaj, wiceprezes Zarządu Columbus Elite: Szkolenia i wdrożenia to istotny element naszej pracy, który nie kończy się na etapie okresu próbnego. Podnosimy swoje kompetencje regularnie, aby idea Columbus Care była cały czas żywa w Columbus Elite, jako istotnej Spółce w grupie kapitałowej. Wraz ze zmianami technologicznymi zmieniamy się i my – naszym obowiązkiem jest dostarczyć Klientowi aktualną wiedzę i rozwiązania, których oczekuje.

FOTO: ARCHIWUM COLUMBUS ENERGY

NA CO MOGĄ LICZYĆ POCZĄTKUJĄCY HANDLOWCY? JAK WYGLĄDA ICH TYPOWY DZIEŃ PRACY, SYSTEM PROWIZYJNY? Paweł Bednarek: Nasza własna przygoda biznesowa zaczęła się ponad 12 lat temu, kiedy sami zaczynaliśmy pracować w sprzedaży, ucząc się kontaktu z Klientami, analizy produktów i skutecznej, pozytywnej komunikacji. Czas pokazał, że rozpoczęcie kariery sprzedażowej w bardzo młodym wieku było dobrą decyzją, ponieważ stałe zaangażowanie w pracę i pozyskiwanie Klientów pomogło nam stworzyć samodyscyplinę, która pozwoliła na połączenie osiągania bardzo wysokich celów sprzedażowych z jednoczesnym kontynuowaniem nauki. Nasza organizacja właśnie dlatego jest stworzona na fundamencie czystej praktyki, którą razem z Rafałem zdobywaliśmy w wysokodochodowych organizacjach z branży FMCG, jak i branży finansowej, gdzie rozwijaliśmy organizację w kraju i za granicą.

Właśnie dlatego w Columbus Elite wdrożenie nowych współpracow-

18

Business Life Polska

FOTO: ANDRZEJ OPYRCHAŁ

ników jest fundamentem dalszych sukcesów. Podstawa to poznanie branży OZE, która dla kandydatów z innych branż jest realną obietnicą rozwoju i stabilnej pracy na wiele lat. Columbus Elite to organizacja, w której wielu ludzi ma swoją mocną historię zmian. Cieszę się, że w ciągu ostatniego roku tyle razy usłyszałem od naszych współpracowników podziękowania za wykorzystanie ich potencjału. Określali oni przyłączenie się do Columbus Elite jako najlepszą decyzję zawodową w swojej karierze. Cieszę się z tego, że po latach doświadczeń pracy w innych organizacjach dzisiaj to my dajemy możliwości rozwoju ambitnym sprzedawcom, oferując im know-how lidera branży OZE. System prowizyjny całkowicie odzwierciedla stopień zaangażowania i efektywności sprzedażowej, jest on czytelny dla wszystkich, którym oferujemy współpracę. Dodatkowo, jeśli dany współpracownik tego potrzebuje – oferujemy pasy startowe czy pensje podstawowe – odpowiadając na aktualne potrzeby rynku. To właśnie elastyczne formy zatrudnienia

i możliwość kształtowania swojej kariery przyciągają do nas coraz większą liczbę kandydatów, co pokazuje także wzrost zaufania do Spółki oraz pozytywne efekty realizowanych przez nas modeli szkoleniowych i wdrożeniowych. Elastyczność form zatrudnienia jest bardzo dobrze przyjęta przez zgłaszających się kandydatów, z którymi indywidualnie omawiamy ich potrzeby i możliwości, jednocześnie budując kompetencje sprzedażowe i systematycznie edukując z obszarów tematyki OZE. To także staje się motywacją do podnoszenia swoich wyników, co pozwala efektywnym agentom sprzedaży przechodzić na kolejne pułapy finansowe. Podstawą sukcesu są liczne szkolenia zespołowe, bliska opieka menedżerów i budowanie szerokich kompetencji produktowych.

Rafał Kołłątaj: Branża OZE i jej możliwości produktowe to dzisiejsza rzeczywistość, a nie odległa technologia przyszłości.

To cała gama usług i produktów niezbędnych w domach mojej rodziny i Klientów, które pozwolą nam wszystkim żyć zdrowo

19

COLUMBUS ELITE

i oszczędnie, a jednocześnie zmniejszyć w znacznym stopniu zagrożenia cywilizacyjne, takie jak zanieczyszczenie powietrza i wody gruntowej czy problem z hałasem. Tak jak w ciągu kilku lat polskie domy zaczęły pokrywać się panelami produkującymi prąd ze słońca, tak w krótkim czasie zarówno niewielkie, ciche i wysokowydajne pompy ciepła, jak i samochody elektryczne staną się codziennością w każdej rodzinie w naszym kraju. Pamiętajmy o tym, jak wiele się zmieniło w tym krótkim czasie od wynalezienia maszyny parowej i pierwszego samochodu spalinowego. Decyzja o rozwoju mojej ścieżki w branży odnawialnych źródeł energii pozwala mi łączyć pasję do sprzedaży, szkoleń i spotkań z ludźmi z pomocą w budowaniu megatrendu i Zielonego Ładu w Polsce.

Rafał Kołłątaj: Decyzja o rozwoju mojej ścieżki w branży odnawialnych źródeł energii pozwala mi łączyć pasję do sprzedaży, szkoleń i spotkań z ludźmi z pomocą w budowaniu megatrendu i Zielonego Ładu w Polsce.

KOGO SZUKACIE? JAKIE WARUNKI POWINIEN SPEŁNIAĆ IDEALNY KANDYDAT? Paweł Bednarek: Zapraszamy do współpracy pasjonatów sprzedaży i bezpośrednich spotkań z ludźmi. Jest wiele osób bardzo zmotywowanych, chcących aktywnie działać, niezależnie od ograniczeń, które stawiają im zakresy produktowe i firmy, w których obecnie pracują. Branża OZE to ocean możliwości, to nabierająca rozmachu przestrzeń produktów i usług pozostających z każdym z nas przez całe życie, aby uczynić je zdrowszym, oszczędniejszym i przyjemniejszym dla nas samych i środowiska. Daje to zatem możliwość konsekwentnego budowania kariery i grona Klientów, z którymi będziemy współpracowali jako Columbus Elite przez wiele lat.

PAMIĘTAM, JAK JAKIEŚ 20 LAT TEMU „POMARAŃCZOWY” OPERATOR TELEFONII KOMÓRKOWEJ MIAŁ W SALONACH TAKIE DUŻE MAPY Z OBSZARAMI ZASIĘGU. SPORO GĘSTO ROZSIANYCH KROPEK W OBRĘBIE WIĘKSZYCH MIAST, A POZA NIMI BIAŁE POLA. JAK JEST Z TYM U WAS? JAKIE SĄ NAJLEPSZE OBSZARY W POLSCE, A GDZIE SĄ „PUSTYNIE”?

Rafał Kołłątaj: Spółka działa na terenie całego kraju – jesteśmy zwolennikami mikrodziałań i współpracy z lokalnymi społecznościami. To właśnie bezpośrednie relacje budowane na lata pozwalają skutecznie doradzać polskim rodzinom i firmom w zakresie wyboru produktów ekoenergetycznych, optymalizować ich oczekiwania wraz z rozwojem technologii i oczekiwań konsumenckich.

KTO JEST GRUPĄ DOCELOWĄ COLUMBUS ELITE? Paweł Bednarek: Columbus Elite zaczyna budować swoją mocną pozycję marki zawodowej. Grupą docelową Spółki są grupy i agencje, a także doświadczeni i początkujący ambitni sprzedawcy, którzy chcą na dłużej związać się z sektorem odnawialnych źródeł energii i wykonywać z pasją pracę zawodową, jednocześnie edukując

20

Business Life Polska

FOTO: ANDRZEJ OPYRCHAŁ

CZY SĄ W TEJ CHWILI TAKIE MIEJSCA NA MAPIE POLSKI, NA KTÓRYCH SZCZEGÓLNIE SIĘ SKUPIACIE? Rafał Kołłątaj: Spółka rozwija się dynamicznie na terenie całego kraju, stawiając na lokalnych liderów i bliskie relacje. Obecnie również trwa rekrutacja. Rynek produktów OZE jest tak chłonny, że wciąż przyjmujemy nowe osoby gotowe uczyć się o technologii ułatwiającej ludziom zdrowe i niskokosztowe życie, rozwijając jednocześnie swoje umiejętności interpersonalne i sprzedażowe.

„MÓJ PRĄD”, „CZYSTE POWIETRZE” ORAZ INNE PROGRAMY DOFINANSOWUJĄCE INSTALACJE NA PEWNO WAM SPRZYJAJĄ. JAK BARDZO WASZE WYNIKI SĄ OD NICH ZALEŻNE? Paweł Bednarek: Nasz model sprzedażowy testowany był w warunkach agresywnego rynku, nigdy nie myśleliśmy o dotacjach i wsparciu programów finansujących jako o dźwigni do sukcesu naszych współpracowników i nas samych.

FOTO: ANDRZEJ OPYRCHAŁ

polskie rodziny i firmy z opłacalności i pozytywnego efektu ekologicznego, które wnoszą do ich życia nowoczesne produkty OZE.

21

COLUMBUS ELITE

Rafał Kołłątaj: Pomimo faktu, iż swoją ścieżkę rozwoju związaliśmy ze sprzedażą, kontakt z każdym Klientem również dzisiaj jest dla nas i naszych agentów unikalnym spotkaniem, na którym z pasją możemy przybliżać rozwiązania ekoenergetyczne właścicielom domów i firm w całej Polsce. Zarówno my w Zarządzie Spółki, jak i wielu naszych współpracowników jesteśmy z pokolenia internetu, ale pomimo dynamicznego rozwoju e-commerce kontakt bezpośredni z każdym Klientem stawiamy zawsze na pierwszym miejscu.

Paweł Bednarek: Doświadczenia w dynamicznym budowaniu organizacji i zwinnych zespołów sprzedażowych chcemy już wkrótce przełożyć na kolejne produkty wspierające rozwój zielonej energetyki w Polsce, a w nieodległej przyszłości również w innych krajach europejskich. Zielony Ład w Unii Europejskiej to idea, która nas fascynuje.

Wierzymy, że wraz z naszymi inwestorami idziemy w dobrym kierunku, planując zwiększenie i dywersyfikację aktywów, a także otwarcie nowych rynków.

NIEWĄTPLIWIE MAMY BOOM NA INSTALACJE FOTOWOLTAICZNE. MÓJ SĄSIAD JUŻ MA, DRUGI WŁAŚNIE INSTALUJE. WRACAJĄC OSTATNIO Z WROCŁAWIA, WIDZIAŁEM PO DRODZE CAŁE WSIE, MIASTECZKA Z DACHAMI „POROŚNIĘTYMI” PANELAMI. KIEDY RYNEK SIĘ NASYCI? I CO WTEDY ?

Paweł Bednarek: Rynek tak szybko się nie nasyci. Mamy w Polsce już kilka milionów domów i budują się nowe, a Columbus Elite jeszcze w tym roku znacząco poszerza swój portfel produktowy, mając na uwadze długoletnią satysfakcję Klientów korzystających z wielu rozwiązań ekoenergetycznych, które szybkimi krokami zbliżają ich do zeroemisyjności i zerowych rachunków w domu lub w firmie.

FOTO: ARCHIWUM COLUMBUS ENERGY

KIEDY GŁÓWNY PARKIET? Columbus Elite nie jest Spółką tylko i wyłącznie sprzedażową – ma unikalny model działania. Spółka rozpoczyna reinwestowanie 100 procent wolnych środków (częściowo wspólnie z Columbus Energy) w aktywa OZE, zaczynając od pierwszych farm fotowoltaicznych już od 3. kwartału 2020 r. Zarząd Columbus Elite ma nadzieję, że inwestowanie w długoterminowe aktywa uczyni Spółkę dywidendową na dziesiątki lat. Przed Columbus Elite czas dynamicznych zmian i rozwoju, które zgodnie z planami Zarządu Spółki będą dotyczyć dywersyfikacji rynków i produktów do końca 2020 r.

Paweł Bednarek: Mając kilkunastoletnie doświadczenia w polskim i europejskim biznesie, poprzeczkę stawiamy zawsze wysoko. Również czas wyjścia z naszą działalnością poza granice Polski zbliża się wielkimi krokami – jesteśmy w trakcie analizy biznesowej wybranych rynków europejskich.

Istniejący w świadomości europejskiej Zielony Ład również uległ redefinicji i dziś postrzegany jest jako jeden z kluczowych elementów zrównoważonego rozwoju gospodarek i społeczeństw. To czas transformacji i dynamicznego rozwoju spółek, które jak Columbus Elite, chcą wziąć czynny udział w przekształcaniu energetyki Starego Kontynentu. ●

22

Business Life Polska

Finanse – afera Wirecard

24

Business Life Polska

AFERA

Wirecard – jak rozsypał się finansowy gigant

25

Finanse – afera Wirecard

TEKST: KRZYSZTOF KOTLARSKI

Niemiecka firma Wirecard, działająca w obszarze fintech, znalazła się w ostatnich tygodniach w centrum afery, która wstrząsnęła europejską branżą finansową.

Sprawa ujrzała światło dzienne, gdy firma wydała oświadczenie o zgubieniu kwoty niemal 2 mld euro. Niedługo później jednak przedstawiciele Wirecard zaprzeczyli, że pieniądze te w ogóle istniały, a na jaw zaczęły wychodzić kolejne szokujące fakty.

JAK NIE WIADOMO, O CO CHODZI...

Cała afera ma bardzo tajemniczy charakter i nic tu nie jest oczywiste. Pewny jest jedynie fakt, że dzięki zamieszaniu wartość giełdowa Wirecard w ciągu dwóch dni spadła o 10 mld dolarów, prezes firmy z dnia na dzień bez słowa opuścił stanowisko, a sama spółka ogłosiła bankructwo. Kilka dni później były już prezes został aresztowany i wypuszczony za kaucją w wysokości 5 mln euro, a były dyrektor finansowy ukrył się gdzieś w Chinach.

Wirecard w ostatnich latach stał się jednym z globalnych liderów w dziedzinie płatności elektronicznych i notowany był w ramach prestiżowego niemieckiego indeksu giełdowego DAX. Tajemnicze 2 mld euro znajdować się miały rzekomo na specjalnych kontach bankowych przeznaczonych do transakcji związanych z przejmowaniem podmiotów zewnętrznych. Konta miały być zlokalizowane na Filipinach.

I rzeczywiście, w księgach rachunkowych firmy kwota ta widniała od dawna i miała znaczący wpływ na jej raporty finansowe. Deklarowany przychód za 2018 rok był bowiem niewiele wyższy od tej kwoty i wyniósł 2,02 mld euro.

Kolejna wersja wydarzeń mówiła, że środki te były przechowywane... w gotówce. Okazuje się jednak, że zawarte w raportach dane, wedle słów przedstawicieli Wirecard, „nie były poprawne”, co w skrócie oznacza, że pieniądze nigdy nie istniały. Firma na razie przyznała jedynie, że przedstawione wyniki finansowe za rok 2019, a być może także wcześniejsze okresy, były błędne. Toczące się śledztwo z każdym dniem ujawnia jednak kolejne nieprawidłowości, które coraz bardziej pogrążają spółkę.

Co ciekawe, niemiecki nadzór finansowy BaFin przez lata nie zauważył żadnych

26

Business Life Polska

nieprawidłowości w finansowej działalności Wirecard.

Wiele wskazuje na to, że wręcz aktywnie krył niejasne działania zarządu spółki. Komisja Europejska już zapowiedziała własne śledztwo dotyczące zaniedbań niemieckich instytucji finansowych.

NOWY ENRON

Skandal, który w najlepszym wypadku można uznać za daleko idącą niekompetencję zarządu Wirecard, a w najgorszym za zakrojone na szeroką skalę oszustwo finansowe, bardzo poważnie odbił się na pozycji niemieckiego giganta branży fintech. Kurs akcji spółki w ciągu dwóch dni obniżył się aż o 80 procent. Obecnie wartość giełdowa firmy oceniana jest na około 1,8 mld euro. To mniej niż zagubiona kwota, która rzekomo miała być przeznaczona na akwizycję firm trzecich.

Teraz, zamiast pozyskiwać inne spółki, Wirecard sam desperacko poszukuje partnerów i inwestorów. Do wybuchu afery firma nie miała najmniejszych problemów z pozyskiwaniem środków. Obecnie, czemu trudno się dziwić, nikt już nie chce zaufać niemieckiej spółce. Jeżeli w krótkim czasie przedstawicielom Wirecard nie uda się wypracować porozumienia z bankami lub innym inwestorem, dalsza działalność firmy może stanąć pod znakiem zapytania. Jak na razie jednak, wedle zapewnień Wirecard, wszelkie systemy płatności nadzorowane przez spółkę działają na dotychczasowych zasadach.

Problemy z finansowaniem dalszej działalności to jednak nie koniec kłopotów Wirecard. Na niejasnych działaniach firmy ucierpieli inwestorzy, w tym także polskie fundusze inwestycyjne, oraz reputacja całego niemieckiego sektora finansowego. Nic więc dziwnego, że już w maju wniesione zostały pierwsze pozwy przeciwko spółce. Pełnomocnik poszkodowanych inwestorów, Maximilian Weis, porównał aferę wokół Wirecard ze sprawą amerykańskiej spółki Enron, której fałszerstwa finansowe wstrząsnęły w 2001 roku amerykańskim rynkiem energetycznym.

Pierwsze niepokojące sygnały dotyczące księgowych praktyk Wirecard pojawiły się już w 2015 roku.

Niezależni analitycy, w przeciwieństwie do niemieckiego nadzoru finansowego, już wtedy alarmowali, że sprawozdania finansowe publikowane przez spółkę wprowadzają akcjonariuszy w błąd. Były to jednak

NA NIEJASNYCH DZIAŁANIACH FIRMY UCIERPIELI INWESTORZY, W TYM TAKŻE POLSKIE FUNDUSZE INWESTYCYJNE, ORAZ REPUTACJA CAŁEGO NIEMIECKIEGO SEKTORA FINANSOWEGO.

odosobnione głosy, które nie wpłynęły na dalszy imponujący wzrost wartości akcji spółki, które przez zaledwie półtora roku podrożały 5-krotnie.

W 2019 roku jednemu z dyrektorów postawiono zarzuty dotyczące malwersacji finansowych.

Jednak BaFin, zamiast przeprowadzić gruntowną kontrolę w spółce, zajął się śledztwem przeciwko dziennikarzowi, dzięki któremu sprawa ujrzała światło dzienne. Co więcej, instytucja wydała również bezprecedensowy zakaz sprzedaży akcji Wirecard, które zanotowały wówczas istotny spadek.

Naciskana przez inwestorów i opinię publiczną spółka Wirecard zleciła audyt firmie KPMG, jednak publikację raportu odwlekano w nieskończoność.

Okazało się, że spółka nie przekazała audytorom kompletnej dokumentacji koniecznej do przeprowadzenia procesu. Kurs akcji spółki zaczął ponownie spadać, pojawiły się zarzuty o zatrudnianiu przez Wirecard hakerów, a do siedziby firmy zawitała policja. Jednak nawet to nie skłoniło niemieckiego nadzoru finansowego do interwencji. Dopiero najnowsza afera ze znikającymi 2 mld euro sprawiła, że sprawy nie dało się już zamieść pod dywan.

27

ZDJĘCIA: WIRECARD

Finanse – afera Wirecard

OKAZAŁO SIĘ, ŻE SPÓŁKA NIE PRZEKAZAŁA AUDYTOROM KOMPLETNEJ DOKUMENTACJI KONIECZNEJ DO PRZEPROWADZENIA PROCESU. KURS AKCJI SPÓŁKI ZACZĄŁ PONOWNIE SPADAĆ, POJAWIŁY SIĘ ZARZUTY O ZATRUDNIANIU PRZEZ WIRECARD HAKERÓW,

28

Business Life Polska

SZUKANIE WINNYCH

Śledztwo w sprawie Wirecard wciąż się toczy.

Jednak niezależnie od jego wyników afera już teraz nabrała wydźwięku politycznego. Przedstawiciele partii opozycyjnych coraz częściej wskazują na winę nie tylko nadzoru BaFin, ale także samego ministra finansów. Jako główną przyczynę niewłaściwego nadzoru ze strony instytucji państwowych wskazuje się brak odpowiedniej wiedzy i instrumentów do kontroli przedsiębiorstw z sektora fintech. Wielu jednak doszukuje się również złej woli ze strony urzędników. Mogli oni przymykać oko na nieprawidłowości ze względu na silną pozycję Wirecard jako sztandarowej niemieckiej marki eksportowej.

Podobną postawę prezentowały również główne niemieckie media.

Afera Wirecard może jednak mieć także pozytywny wpływ na niemiecki system finansowy. Już teraz ministerstwo zapowiedziało, że system nadzoru finansowego doczeka się gruntownej przebudowy.

Zaostrzone mają zostać również kryteria obowiązujące spółki notowane na giełdzie. ●

chiny

ORDOS-KANGBASHI Współczesne miasto widmo

TEKST RENATA NAWROCKA

Zdarza się, że ludzie porzucają zamieszkane do tej pory miejsce, ponieważ coś się wydarzyło i po prostu musieli lub chcieli odejść. Jedyny lokalny pracodawca właśnie ogłosił upadłość, uaktywnił się wulkan lub władze zadecydowały o budowie zapory wodnej, w wyniku czego cały teren stał się dnem ogromnego zbiornika.

Istnieją jednak miejsca puste lub prawie puste od początku swojego powstania, choć tu powody są całkiem inne.

30

Business Life Polska

FOTO: PIONEER MEDIA

J

ednym z nich jest miasto Ordos-Kangbashi, znajdujące się w Regionie Autonomicznym Mongolii Wewnętrznej na północy Chin. Gdy na tym pustynnym terenie odkryto bogate złoża węgla, władze zadecydowały o wybudowaniu nowej części miasta Ordos. Dzielnicę, pełną biurowców, budynków administracyjnych, hoteli, osiedli mieszkaniowych, boisk, muzeów i wielopasmowych dróg, zaprojektowano na 1-1,5 mln mieszkańców. Powstała „od zera”, w ciągu zaledwie kilku lat, i otrzymała nazwę Kangbashi. Okazało się jednak, że... brakuje chętnych do zasiedlenia lśniących nowością apartamentowców. Ceny mieszkań były wysokie (miasto wybudowano na pustyni), poza tym przeprowadzka oznaczałaby porzucenie dotychczasowego życia, co dla wielu osób bywa bardziej dotkliwe niż pierwszy argument. W rezultacie nowa dzielnica Ordos o powierzchni 355 km2 na razie stała się domem tylko dla ok. 30-40 tys. osób. Większość mieszkańców wciąż żyje w starej jego części – Dongsheng, i mimo wysiłków władz zaludnianie Kangbashi postępuje bardzo opornie. Dzięki spadkowi cen (w niektórych miejscach nawet o 50%) wzrosła sprzedaż mieszkań, które inwestycyjnie kupują zamożni Chińczycy z innych rejonów kraju. Nie zwiększa to zatem populacji miasta, zaś biednych robotników z kopalni wciąż nie stać na zakup eleganckich apartamentów.

Ordos-Kangbashi jest jednym z modelowych przykładów prób przekształcenia chińskiego społeczeństwa z wiejskiego w miejskie. Władze forsują w tym celu budowę, często od podstaw, wielkich aglomeracji zdolnych przyjąć migracje ludności szacowane nawet na 350 mln ludzi (według aktualnych prognoz tylu ludzi miałoby przenieść się ze wsi do miast do 2025 r.)!

Jednak w wielu przypadkach ambitne plany władz zderzają się z rzeczywistością, która bywa nieprzewidywalna. Efektem tego są powstające w środku pustkowia wielkie metropolie, w których słychać głównie wiatr... To właśnie Chiny zmieniły definicję „miasta duchów” – zamiast zniszczonych, opuszczonych i zapomnianych siedlisk, znajdziemy tam całkowicie nowe ośrodki miejskie, w których nikt nie chce mieszkać.

Ordos-Kangbashi nie jest jedynym chińskim „miastem duchów”; podobny los dotknął także Tianducheng – miejsce określane mianem kopii Paryża. ● Wycieczki po mieście duchów z naszym sprawdzonym partnerem na www.youngpioneertours.com

31

PODRÓŻE

TEKST: KARINA O’NEILL

Istnieje wiele sposobów odkrywania dzikiej przyrody w Afryce. Można to robić z lotu ptaka bądź z łodzi, jeepem albo na końskim grzbiecie. Jedno jest pewne: każde safari jest niepowtarzalne i nigdy nie wiadomo, co przyniesie wschód słońca nad Czarnym Lądem.

32

Business Life Polska

S

afari w Afryce jest niezapomnianym przeżyciem, mieszanką dzikiej przyrody, niepowtarzalnych spotkań „międzykulturowych” i spektakularnych widoków. Nie ma nic lepszego niż obserwowanie na żywo buszujących w naturalnym środowisku zwierząt – można się poczuć jak w programie National Geographic.

Zanurz się w dzicz afrykańską i napełnij zmysły jej pięknem. Podróżuj po Afryce, będąc w pełnym kontakcie z naturą, z dala od stresów współczesnego życia.

GDZIE?

Dokąd się udać na pierwsze safari? Kontynent afrykański jest przecież ogromny, a horyzonty bardzo szerokie.

Niektóre parki narodowe są wielkości europejskich państw (np. Serengeti w Tanzanii jest wielkości Belgii).

Spróbujmy zdefiniować regiony pod kątem safari.

Do Afryki Południowej zaliczamy takie państwa jak Botswana, Namibia, Zimbabwe, Zambia i Malawi. Afryka Wschodnia to zasadniczo Kenia i Tanzania. Uganda i Rwanda, gdzie głównym celem safari jest tropienie goryli, należą do Afryki Centralnej albo Południowej. Pod względem krajobrazów i atrakcji regiony te bardzo się różnią. Afryka Południowa posiada Deltę Okawango czy pustynię Kalahari w Botswanie; Wybrzeże Szkieletowe i pustynię Namib w Namibii; Park Krugera i różne mniejsze ekosystemy wzdłuż długiego wybrzeża RPA; dolny region

33

PODRÓŻE

rzeki Zambezi i Wodospadów Wiktorii wzdłuż granic Zambii i Zimbabwe. Afryka Wschodnia to bezkresne równiny Masai Mara w Kenii; Serengeti, krater Ngorongoro i najwyższa góra kontynentu – Kilimandżaro w Tanzanii. Jeśli chodzi o gatunki dzikich zwierząt, na obu obszarach są mniej więcej te same. Większość drapieżników i zwierzynę z równin (zebry, żyrafy, gazele, guźce, hieny, bawoły itp.) można zobaczyć w obu regionach. Afryka Wschodnia oferuje stada zebr i gnu w setkach tysięcy. Roczna migracja pomiędzy Masai Mara i Serengeti to spektakl jedyny w swoim rodzaju. Za to Botswana i Zimbabwe są domem dla mniej więcej 80% słoni. Największą różnicą jest ilość turystów. Afryka Wschodnia stała się bardzo popularna wśród turystów: jest tu wiele hoteli, miejsce słynie też z minivanów i z land roverów z otwieranym dachem oraz z wielu różnych rodzajów zakwaterowania.

Z kolei Afryka Południowa słynie z luksusowych obozów namiotowych, całkowicie „otwartych pojazdów” i bardzo niskiej gęstości turystów. Tak jak w Afryce Wschodniej dominują parki prowadzone i posiadane przez rząd danego kraju, tak w Afryce Południowej wielkie połacie gruntu są własnością prywatną bądź są dzierżawione przez operatorów luksusowych safari, a te koncesje są wyłącznie do indywidualnego użytku danego obozu i jego gości. Takie luksusowe obozy, czyli hotele pod płótnem, zazwyczaj mieszczą nie więcej niż 20 gości, więc czasem można jechać cały dzień i nie spotkać drugiego pojazdu w buszu. Luksus z daleka od cywilizacji ma wiele obliczy.

Może być to apartament na drzewie albo willa z prywatnym basenem. Serwis na najwyższym poziomie i wyjątkowe doznania kulinarne na własnym tarasie o zachodzie słońca są nieodłącznym elementem takiego pobytu. Takie safari to nie tylko najwyższej jakości pościel, wykwintne wina i masaże, ale również najlepsi przewodnicy i indywidualnie dobrane programy pozwalające cieszyć się obfitością przyrody i wspaniałymi widokami z dala od tłumów turystów i warkotu silników. Delta Okawango, Moremi i Linyanti w Botswanie, Park Krugera i prywatne rezerwaty tuż u jego granic w RPA, Dolina Luangwy w Zambii należą do najlepszych z najlepszych, ale praktycznie w każdym parku czy rezerwacie można znaleźć bardziej luksusową opcję.

KIEDY?

Wybierając się na safari, trzeba zwrócić uwagę na kilka czynników, między innymi na pogodę. Zwierzęta są w rezerwatach przez okrągły rok, ale jak wszędzie na świecie, są lepsze i gorsze miesiące do odwiedzenia poszczególnych miejsc. Generalnie przyjmuje się zasadę, że najlepiej udać się na safari w czasie pory suchej, kiedy nie ma gęstej roślinności, a woda jest dostępna tylko przy dużych wodopojach i rzekach, i właśnie tam gromadzi się zwierzyna. Ptaki lepiej podziwiać w porze deszczowej, kiedy gniazdują, a migrujące gatunki są na miejscu.

NA SAFARI NAJLEPIEJ UDAĆ SIĘ W CZASIE PORY SUCHEJ, KIEDY NIE MA GĘSTEJ ROŚLINNOŚCI, A WODA JEST DOSTĘPNA TYLKO PRZY DUŻYCH WODOPOJACH. WŁAŚNIE TAM GROMADZI SIĘ ZWIERZYNA.

34

Business Life Polska

JAK?

Safari jeepem jest najbardziej wszechstronnym sposobem oglądania dzikich zwierząt. Pojazdy te są odpowiednio zbudowane, tak aby wygodnie i bezpiecznie podziwiać dzikie zwierzęta. Wiele safari wbrew powszechnemu wyobrażeniu odbywa się na wodzie. Rzeka Chobe w Botswanie to często jedyne źródło wody dla stad słoni, a także wielu innych gatunków ssaków. Rzeka ta jest również domem dla hipopotamów, których są tutaj tysiące, a także dla innych wodolubnych zwierząt, które trudno zobaczyć w takich ilościach w innych, suchych rejonach. Popołudniowy rejs łodzią zwieńczony najpiękniejszym afrykańskim zachodem słońca nie ma sobie równych. Jest nawet możliwość dwu- czy trzynocnego rejsu – kiedy jednodniowi turyści już odejdą, podczas kolacji w gronie zaledwie kilku innych gości można nasłuchiwać nocnego chrząkania hipopotamów. Podziwianie przyrody bez warkotu silnika jest trudniejsze, ale warto oddalić się w busz i dać się ponieść wodzie z daleka od jakiejkolwiek cywilizacji. Mokoro w Botswanie to swojego rodzaju wąska kanadyjka, gdzie siłą napędową jest drewniany kij wbijany w dno wolno płynącej i przejrzystej wody. Dla bardziej odważnych jest też możliwość pływania kajakiem po rzece Luangwa w Zambii.

Piesze safari z przewodnikiem (na wszelki wypadek zawsze uzbrojonym) odbywają się przede wszystkim w prywatnych rezerwatach, np. Kenii czy Botswanie, ale również w niektórych

ZDJĘCIA: TIME+TIDE

Jedną z głównych decyzji, jaką trzeba podjąć, jest ta, w jaki sposób będziemy podróżować. Lądowa podróż będzie bardziej ekonomiczna i pozwoli nam zobaczyć więcej rzeczy w danym kraju, na przykład wioski plemienne, a tym samym dłużej cieszyć oczy afrykańskim krajobrazem. Droga z Serengeti do krateru Ngorongoro jest wyjątkowo piękna, ale w większości przypadków odległości są duże, a nawierzchnie wyboiste.

Lekkie samoloty, czyli awionetki, pozwolą skrócić czas podróży do minimum, dzięki czemu będziemy mieli więcej czasu na relaks w miejscu docelowym.

parkach narodowych, np. Mana Pools czy South Luangwa w Zambii. To właśnie w Zambii narodziły się piesze safari. To doświadczenie nie ma sobie równych i pozwala dostrzec to, czego nie widać z siedzenia samochodu. Odgadywanie tropów na ścieżce, podziwianie konarów drzew sprzed wielu wieków albo odkrywanie wielkich mrowisk jest naprawdę fascynujące.

To najlepsza lekcja przyrody, jaką można sobie zafundować w Afryce. Idąc w małej grupie przez busz, chłoniesz Afrykę każdym zmysłem, bez zakłóceń w postaci warkotu silnika.

Jazda na grzbiecie konia, np. w Botswanie, pozwoli na dotarcie w miejsca jeszcze bardziej niedostępne, czasem można spędzić w siodle nawet tydzień bez napotkania drogi czy innych śladów cywilizacji. Takie piesze albo końskie safari może trwać od kilku godzin do kilku dni. Wszystko zależy od doświadczenia, dawki przygody i chęci wygody.

W wielu miejscach w Afryce jest też oferowane safari z lotu ptaka. To z pewnością nietuzinkowe doświadczenie. Widoki na Deltę Okawango z pokładu awionetki zapierają dech w piersiach. To największy tego typu ekosystem na naszej planecie. Możemy też podziwiać ogrom wodospadów Wiktorii z helikoptera, a stepy Serengeti o wschodzie słońca... z balonu.

Sam lot helikopterem czy awionetką jest już niesamowitym doświadczeniem, a często jedna osoba może siedzieć obok pilota. Takiego doświadczenia z pewnością nie zapomnimy do końca życia, idealnie nadaje się na specjalną okazję (np. na rocznicę ślubu albo jako prezent urodzinowy).

Mimo że to safari jest głównym celem wyjazdu, nic nie stoi na przeszkodzie, byśmy podczas pobytu postawili też na regenerację. Pomoże nam w tym pobyt na tropikalnej wyspie.

Seszele, Mauritius czy Zanzibar na Oceanie Indyjskim będą doskonałym dodatkiem do naszej podróży na safari. Jeśli tylko czas pozwoli, dlaczego nie spędzić kilku dni w pięknym Kapsztadzie albo nie udać się w podróż luksusowym pociągiem? Słynne Wodospady Wiktorii są tuż za rogiem… ●

35

promocja

Szkolenie personelu w zakresie cyberbezpieczeństwa nie musi być skomplikowane AUTOR: PIOTR KUPCZYK, DYREKTOR BIURA KOMUNIKACJI Z MEDIAMI KASPERSKY LAB POLSKA

Czynnik ludzki prowadzący m.in. do incydentów naruszenia poufnych danych stanowi poważny problem dla firm na całym świecie. Infekcja lub wyciek informacji, w przypadku braku odpowiedniej reakcji, może spowodować straty wizerunkowe oraz finansowe, a nawet kary za nieprzestrzeganie przepisów. Jednak właściwe postępowanie w zakresie higieny komputerowej może znacząco zmniejszyć szkody wynikające z potencjalnych incydentów, a także pozwoli na całkowite ich uniknięcie.

36

Business Life Polska

W

tym celu firma Kaspersky wprowadziła na rynek rozwiązanie Kaspersky Automated Security Awareness Platform (ASAP). Jest to narzędzie online, które pozwala nabyć silne i praktyczne umiejętności cyberhigieny przez pracowników. Uruchomienie platformy i zarządzanie nią nie wymaga dodatkowych zasobów ani przygotowań – rozwiązanie działa w chmurze.

Materiał merytoryczny przygotowali eksperci z firmy Kaspersky, wykorzystując swoje wieloletnie doświadczenie w branży cyberbezpieczeństwa. Z kolei dzięki pomocy psychologów wiedza jest prezentowana w sposób zrozumiały i łatwy do zapamiętania.

Zarządzanie platformą jest bardzo łatwe i nie wymaga doświadczenia w kwestiach technicznych. Nauka odbywa się z wykorzystaniem materiału, który pracownicy mogą odnieść do własnych realiów, dzięki czemu szkolenie jest przyjemniejsze i bardziej interesujące. Co ważne, każdy z uczestników pracuje we własnym tempie i w dogodnym dla siebie czasie: domyślnie szkolenia odbywają się raz w tygodniu i trwają około 10 minut, a administrator systemu ma możliwość nie tylko obserwowania postępów, ale także zmiany intensywności nauki.

Zawartość platformy opiera się na modelu obejmującym ponad 350 praktycznych umiejętności cyberbezpieczeństwa, które powinni opanować wszyscy pracownicy. Metodologia nauki w platformie Kaspersky ASAP przedstawia się następująco: • Trzy poziomy nauki – podstawowy, początkujący i średniozaawansowany.

• Każdy poziom obejmuje osiem rozdziałów: hasła i konta, e-mail, korzystanie z internetu, media społecznościowe i komunikatory, bezpieczeństwo komputera, urządzenia mobilne, dane poufne oraz RODO. • Każdy rozdział obejmuje podzielone tematycznie lekcje. Na końcu każdej z nich uczestnik szkolenia bierze udział w teście, którego zaliczenie jest niezbędne do kontynuowania nauki. W ramach wybranych rozdziałów uczestnicy są wystawiani na symulowane ataki phishingowe, w których sprawdzane są praktyczne umiejętności rozpoznawania cyberataków i sfałszowanych zasobów online.

KAŻDY Z UCZESTNIKÓW PRACUJE WE WŁASNYM TEMPIE I W DOGODNYM DLA SIEBIE CZASIE: DOMYŚLNIE SZKOLENIA ODBYWAJĄ SIĘ RAZ W TYGODNIU I TRWAJĄ OKOŁO 10 MINUT.

• Wszystkie treści szkoleniowe są dostępne w języku polskim i obejmują ilustracje oraz elementy interaktywne.

Aby rozpocząć program szkoleniowy w swojej firmie, wystarczy wykonać cztery proste kroki: 1. Dodanie uczestników szkolenia. Można w tym celu zaimportować listę pracowników (np. w formacie Microsoft Excel lub w pliku tekstowym). Platforma pozwala także na ręczne dodawanie kolejnych użytkowników.

2. Podzielenie pracowników na grupy. Podział powinien uwzględniać poziom ryzyka, jaki dany pracownik stanowi dla firmy (np. księgowy ma dostęp do większej ilości wrażliwych informacji niż osoba obsługująca sekretariat).

3. Uruchomienie szkolenia.

4. Śledzenie postępów w nauce. Platforma automatycznie generuje harmonogram nauki dla każdej grupy, uwzględniając tempo uczenia się i docelowy poziom wiedzy. Ponadto ASAP wysyła raporty i zalecenia, które umożliwiają administratorowi szkolenia, obserwowanie postępów i podejmowanie działań w razie potrzeby.

Platforma jest dostępna na stronie https://asap.kaspersky.pl, gdzie można aktywować także bezpłatną wersję testową, która pozwala szkolić jednocześnie pięciu użytkowników przez dwa miesiące. ●

37

TESTUJEMY I OCENIAMY

FLOHOTEL NA FALI NOWOCZESNYCH TECHNOLOGII Dom na wodzie – już samo to określenie budzi ciekawość. A jeśli powiemy, że ten pływający obiekt – położony na Motławie w Gdańsku – to hotel butikowy, który każdy może wynająć?

Z HISTORIĄ W TLE

Nie sposób go przeoczyć, i to pomimo doborowego sąsiedztwa, w jakim się znajduje. FloHotel położony jest 500 metrów od gdańskiej starówki z jej najbardziej znanymi punktami na turystycznej mapie miasta, jak Długi Targ, Żuraw czy Fontanna Neptuna. Pływający apartament zwraca uwagę swym futurystycznym kształtem. Jego modułowa konstrukcja została wykonana z połączenia kompozytu, włókna szklanego i nowoczesnej izolacji na wzór jachtów, co czyni go niezwykle funkcjonalnym, ale i energooszczędnym. Niezapomniane

wrażenie robią też przestronne przeszklenia, które wystarczy rozsunąć, by dotknąć tafli wody.

Powierzchnia użytkowa apartamentu to 80 m2 – znajduje się tu salon połączony z aneksem kuchennym, sypialnia oddzielona mobilną ścianką oraz łazienka z prysznicem. Wnętrze zaprojektowano we współczesnej stylistyce. Uwagę zwracają przede wszystkim nowoczesne, eleganckie meble i starannie dobrane detale. Dominuje jasna tonacja, jednakże ożywiają ją różne odcienie koloru niebieskiego, co w naturalny sposób nawiązuje do barw marynistycznych, zielonego i żółtego, np. poduszki czy

38

Business Life Polska

ZDJĘCIA: URSZULA CZAPLA/FLOATING GDANSK

tapicerki designerskiego fotela. To nie jedyny taki akcent w tym luksusowym wnętrzu. Znajdziemy tu również inną ikonę designu – słynną wyciskarkę do cytrusów Philippe’a Starcka zaprojektowaną dla włoskiej firmy Alessi. Obcowanie z wzornictwem światowej klasy na pewno umila weekendowy wypoczynek, ale tym, co czyni go naprawdę beztroskim, są rozwiązania technologiczne.

PATRZĄC W PRZYSZŁOŚĆ

jesteśmy w stanie intuicyjnie sterować urządzeniami w hotelu tak, by czuć się w nim komfortowo. To dzięki nim możemy opuszczać żaluzje, by odgrodzić się od wzroku przechodniów spacerujących brzegiem rzeki. Lub odwrotnie: w prosty sposób podciągnąć je, eksponując spektakularny widok. Równie łatwo ustawimy odpowiednie oświetlenie w zależności od tego, jak planujemy spędzić czas – z książką na wygodnej kanapie czy też nadrabiając zaległości filmowe.

FloHotel wyposażony jest w najnowsze zdobycze techniki spod znaku inteligentnego budownictwa. Co to oznacza w praktyce? Nawet kiedy pierwszy raz mamy do czynienia z takimi rozwiązaniami,

Dodatkowym atutem tego miejsca są światła LED-owe zainstalowane w podłodze, które również zaprogramujemy według uznania, podobnie jak odpo-

wiednią temperaturę dzięki ogrzewaniu podłogowemu albo klimatyzacji. Możliwa jest także kombinacja powyższych ustawień, pod postacią tak zwanych scen. System zapamiętuje określone konfiguracje i samodzielnie dostosowuje oświetlenie, klimatyzację, rolety, telewizor lub inne parametry do wskazanych okoliczności zgodnie z preferencjami każdego z gości. A gdy zapragniemy wyruszyć na zwiedzanie miasta, wystarczy nacisnąć jeden przycisk aktywujący funkcję „wyłącz wszystko”. Da nam to pewność, że żadne z urządzeń, w które wyposażony jest apartament, nie będzie działać niepotrzebnie podczas naszej nieobecności. ●

39

TESTUJEMY I OCENIAMY

40

Business Life Polska

W STYLU ŚREDNIOWIECZNYM Malownicza miejscowość we włoskiej Abruzji, a raczej średniowieczna wioska Santo Stefano Di Sessanio, kryje odrestaurowane budowle historyczne. Jeszcze w XX wieku nie było tam prawie żadnych śladów współczesności...

T

a urokliwa wioska, położona na wzgórzach Parku Narodowego Gran Sasso (na wysokości 1250 m n.p.m.), jest pięknie zachowana. Znajduje się tutaj zaprezentowany hotel – Sextantio Albergo Diffuso, którego pokoje i mniejsze apartamenty mieszczą się w pięknych budynkach, utrzymanych w stylu z okresu epoki.

Wystrój wnętrz tego hotelu można porównać do komnat średniowiecznego zamku. Dużą sztuką było wprowadzenie tam luksusu w taki sposób, aby nie zaburzyć charakteru surowego piękna zabytku, lecz mimo wielu trudności, głównie technicznych, powiodło się to znakomicie, a rezultat jest wręcz spektakularny. Prosto, lecz pięknie urządzone wnętrza hotelu zdobi lokalnie produkowana pościel, XVII-wieczne, drewniane sufity i wiekowe kominki. Średniowieczny charakter pomieszczeń nie przeszkodził w wyposażeniu ich w jak najbardziej współczesne udogodnienia, takie jak ogrzewanie podłogowe czy zdalnie sterowane oświetlenie.

Znajdująca się na terenie hotelu restauracja serwuje wyborne dania lokalne, przyrządzane ze świeżych produktów, pochodzących z miejscowych upraw.

Dodatkową atrakcją są dostępne możliwości aktywnego spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu, takie jak górskie wspinaczki, lotniarstwo, wędrówki czy konne przejażdżki. W niewielkiej odległości od hotelu znajduje się wiele uroczych starych miasteczek i popularne stoki narciarskie.

Czy może być coś bardziej romantycznego niż noc spędzona we włoskiej rezydencji sprzed wieków przy cieple kominka? Rano zaś, po uchyleniu drewnianych masywnych drzwi z okuciami, naszym oczom ukazuje się dziewiczy widok na masyw Gran Sasso... ● Opracowanie: redakcja

41

PREZENTACJA PARTNERA

ROŚNIE MOC POLSKIEJ FOTOWOLTAIKI Po latach zastoju rynek odnawialnych źródeł energii w Polsce wreszcie zaczął doganiać kraje zachodniej Europy. Obecnie fotowoltaika stała się nie tylko inwestycją w przyszłość środowiska naturalnego, ale także niezwykle dochodowym przedsięwzięciem. Formuła aukcyjna, w której odbywa się handel energią z OZE, pozwala na generowanie pokaźnych zysków. Już teraz mamy pewność, że bieżący rok, mimo zawirowań związanych z pandemią koronawirusa, będzie rekordowy pod względem ilości energii wystawionej na aukcjach, szczególnie w segmencie projektów o mocy poniżej 1 MW.

I

mpulsy do rozwoju branży płyną z wielu stron. Wytyczne unijne, zobowiązujące kraje członkowskie do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku, skłaniają rządy do prowadzenia działań stymulujących rozwój rynku OZE. To z kolei przekłada się na coraz większą opłacalność działalności w obszarze zielonej energii.

Wyraźny skok wykonany przez Polskę w dziedzinie fotowoltaiki widoczny jest w liczbach. Nowe instalacje uruchomione w Polsce w samym tylko 2019 roku posiadały łączną moc 0,9 GW. Dało to naszemu krajowi piąte miejsce w stawce wszystkich państw unijnych, plasując się tuż za Francją, która swoją przygodę z fotowoltaiką zaczęła o wiele wcześniej.

Trend ten bynajmniej nie zwalnia i tegoroczne prognozy dają nadzieję na jeszcze lepszy wynik. Ma to bezpośrednie przełożenie na wartość polskiego rynku OZE, którego roczne obroty według ostrożnych szacunków mogą przekroczyć nawet 5 mld złotych.

Obecnie mamy jeszcze do czynienia w Polsce w dużej mierze z rynkiem prosumenckim. W systemie tym użytkownicy korzystający z instalacji fotowoltaicznych na własny użytek oddają nadmiar wyprodukowanej energii do sieci. Eksperci prognozują jednak, że struktura ta ulegnie gwałtownej 42

Business Life Polska

przemianie, a przewagę uzyskają wyspecjalizowane wielkopowierzchniowe farmy fotowoltaiczne. Moc większości z nich oscyluje wokół 1 MW, choć w planach są również znacznie większe instalacje.

Same tylko projekty o mocy poniżej 1 MW mają w tym roku zwiększyć całościowy potencjał polskiej fotowoltaiki o kolejnych 800 MW. Na elektrownie o większej mocy przypadnie 700 MW. Inwestorzy coraz chętniej lokują kapitał w zieloną energię. System aukcyjny gwarantuje im stabilną stopę zwrotu w perspektywie kilkunastu lat. Roczny przychód z modelowej farmy fotowoltaicznej o mocy około 1 MW to około 350 tys. złotych. W rezultacie rynek OZE w Polsce z każdym rokiem staje się więc coraz bardziej konkurencyjny.

Atrakcyjność polskiego rynku OZE potwierdza bardzo duża aktywność światowych instytucji finansowych, które intensywnie szukają okazji inwestycyjnych. Jednym z niewielu polskich deweloperów instalacji fotowoltaicznych, którzy każdego roku odnoszą sukcesy w aukcjach URE, jest spółka PCWO Energy. Rosnące udziały w rynku potwierdzają skuteczność obranej przed kilkoma laty strategii firmy, aby obsługiwać kompleksowo cały proces inwestycji w farmy PV. Początkowo nasi specjaliści przygotowują pełną dokumentację projektową, w oparciu o którą następnie przeprowadzana jest budowa. Firma stosuje zaawansowaną politykę jakości, która pozwala wykorzystywać tylko najwyższej klasy panele, inwertery i pozostałe komponenty instalacji, zgodnie z wymaganiami banków i funduszy inwestycyjnych. Po uruchomieniu elektrowni jest ona zarządzana przez wewnętrzny dział, który czuwa nad produkcją energii. To właśnie duże doświadczenie i umiejętne zarządzanie doprowadziły PCWO Energy

do pozycji jednego z liderów na polskim rynku fotowoltaiki. Projekty spółki wygrały aukcje organizowane przez Urząd Regulacji Energetyki zarówno w 2018, jak i w 2019 r. „Rzeczywiście, doświadczenie to dziś nasz duży atut, dzięki czemu nasze plany są bardzo ambitne i konsekwentnie je realizujemy.

Obecnie prowadzimy budowę kilkunastu elektrowni fotowoltaicznych równocześnie. Liczba instalacji planowanych przez nas do realizacji na 2021 rok ma przełożyć się na stworzenie ponad 100 MW nowych mocy, dzięki temu ugruntujemy naszą pozycję na czele krajowych producentów zielonej energii – mówi Mariusz Iwan, Prezes Zarządu PCWO Energy S.A. Zaufanie budzi także dobra kondycja finansowa firmy. Dzięki emisji własnych obligacji w ubiegłym roku PCWO Energy pozyskała niemal 19 mln złotych dodatkowych środków na cele inwestycyjne. „Stajemy się coraz bardziej rozpoznawalną marką na rynku fotowoltaicznym i obserwujemy rosnące zainteresowanie inwestorów, którzy szukają dla siebie bezpiecznej, ale zyskownej lokaty kapitału. W tym roku możemy pochwalić się pozyskaniem bankowych kredytów inwestycyjnych. Jest to duże osiągnięcie, zważywszy na fakt, że banki wciąż bardzo nieufnie podchodzą do dużych, komercyjnych inwestycji w odnawialne źródła energii” – dodaje Mariusz Iwan.

Spółka nie zadowala się jednak wyłącznie kolejnymi wygranymi aukcjami i wzniesionymi elektrowniami. „Gdybym miał podsumować nasze plany na 3 najbliższe lata jednym słowem, to byłby to rozwój. Stale inwestujemy w naszą kadrę, pozyskujemy wykwalifikowanych specjalistów, tereny pod kolejne instalacje, czy rozszerzamy zakres prowadzonej działalności o doradztwo techniczne i obsługę serwisową gotowych elektrowni” – podsumowuje Prezes Mariusz Iwan. ●

PRZYKŁADY INWESTYCJI REALIZOWANYCH KOMPLEKSOWO PRZEZ PCWO ENERGY W 2020 R.

PCWO ENERGY UL. EMILII PLATER 53 00-113 WARSZAWA TEL: 733 754 696 MAIL: BIURO@PCWOENERGY.PL

Farmy fotowoltaiczne

FARMY

FOTOWOLTAICZNE – czy stanowią przyszłość OZE w Polsce?

TEKST: KRZYSZTOF KOTLARSKI

Ilość energii elektrycznej pochodzącej z instalacji fotowoltaicznych w Polsce rośnie z każdym rokiem.

Jednym z najprężniej rozwijających się elementów tego segmentu energetyki są tak zwane farmy fotowoltaiczne. Są to po prostu naziemne elektrownie słoneczne, w które inwestuje coraz więcej podmiotów, zarówno prywatnych, jak i publicznych.

44

Business Life Polska

FO

TO

:J

UD EB EC

K, U

NS PL A

SH

FOTO: ANTONIO GARCIA, UNSPLASH

W

ciągu ostatniej dekady łączny poziom energii pozyskiwanej dzięki ogniwom fotowoltaicznym wzrósł w Europie 10-krotnie, a na świecie nawet 20-krotnie. Polska do tej pory nie była liderem w tej dziedzinie. Ta tendencja ulega jednak zmianie. W 2019 roku znaleźliśmy się na czwartym miejscu wśród krajów unijnych pod względem łącznej mocy nowo powstałych instalacji fotowoltaicznych.

Teraz ogniwa fotowoltaiczne w naszym kraju generują już ponad 2 GW mocy, a w najbliższej dekadzie wartość ta ma wzrosnąć nawet kilkukrotnie. Co prawda wciąż większość tej energii pochodzi z niewielkich przydomowych instalacji, jednak produkcja prądu z energii słonecznej na masową skalę ma coraz większe grono zwolenników. Obecnie istniejące farmy fotowoltaiczne dysponują łączną mocą około 400 MW, czyli 20% całego energetycznego potencjału polskiej fotowoltaiki.

Miło byłoby stwierdzić, że wzrost zainteresowania panelami słonecznymi to efekt wyłącznie większej świadomości ekologicznej Polaków i krajowych firm, jednak dla wielu głównymi motywatorami są liczne ulgi, programy subwencyjne i uprzywilejowane regulacje prawne. To między innymi dzięki nim wielu pasywnych użytkowników energii stało się tak zwanymi prosumentami, czyli producentami energii elektrycznej nie tylko na własny użytek, ale także w celu sprzedaży nadwyżki. Mogą nimi zostać prywatni użytkownicy, jak i przedsiębiorcy czy spółdzielnie mieszkaniowe. Prosument może, gdy zajdzie taka konieczność, odzyskać z sieci 70-80% oddanej energii, w zależności od mocy własnej instalacji. To właśnie ekonomia i czysta kalkulacja najsilniej przemawiają dziś do osób i firm inwestujących w instalacje fotowoltaiczne. Energia słoneczna bowiem z ciekawostki dla zwolenników ekologicznego życia stała się rozwiązaniem najzwyczajniej w świecie opłacalnym.

45

Farmy fotowoltaiczne

Większość segmentów rynku fotowoltaicznego w Polsce działa w tym momencie na zasadzie aukcyjnej, tj. potencjalni inwestorzy biorą udział w aukcji, a ostateczna cena zakupionej energii elektrycznej jest dla zwycięzcy gwarantowana przez okres 15 lat. Być może jednak wkrótce nastąpi odejście od tego systemu na rzecz bardziej tradycyjnych umów komercyjnych.

zlokalizowana w Wierzchosławicach w województwie małopolskim. Ukończona została w 2011 roku. Usytuowane na powierzchni 2 ha 4445 paneli słonecznych wytwarza łączną moc nieco ponad 1 MW. Największą polską farmą fotowoltaiczną pozostaje jak na razie instalacja zlokalizowana w Czernikowie pod Toruniem, operująca z mocą 3,7 MW. W planach są już jednak farmy o mocy wytwórczej sięgającej nawet 600 MW.

IM WIĘCEJ, TYM OPŁACALNIEJ?

Eksperci przewidują, że w latach 2021-2022 nastąpi prawdziwy boom w obszarze masowych farm fotowoltaicznych, a struktura rynku stanie się bardziej zrównoważona. Udział segmentu prosumenckiego z obecnych 80% może szybko spaść do mniej niż połowy.

Obecnie na rynku dominują instalacje o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW. To będzie się jednak szybko zmieniało. Duże farmy fotowoltaiczne mogą stanowić przyszłość odnawialnych źródeł energii w Polsce, do spółki z powstającymi już licznie dużymi farmami wiatrowymi. Inwestycjami w projekty fotowoltaiczne zainteresowanych jest coraz więcej przedsiębiorstw dotychczas związanych właśnie z pozyskiwaniem energii wiatru. Według ekspertów projekty dysponujące mocą co najmniej 50 MW mogą okazać się niezwykle konkurencyjne cenowo.

Nie oznacza to jednak, że farmy o mocy około 1 MW nie mogą być opłacalne. Popularność tego rozwiązania wśród prywatnych inwestorów zdaje się wskazywać, że jest to optymalne rozwiązanie dla osób dysponujących ograniczonym kapitałem. Nie bez znaczenia są tu stale zmniejszające się koszty instalacyjne, związane z coraz niższą ceną samych paneli fotowoltaicznych.

Jak na razie, niestety, wciąż nie jest to tania inwestycja. Farma o mocy około 1 MW to wydatek w okolicach 2-3 mln zł. Dodatkowo potrzebujemy jeszcze działki o powierzchni co najmniej 2 ha.

Na jaki dokładnie zysk możemy liczyć? Cóż, weźmy pod uwagę niewielką farmę o mocy nieco poniżej 1 MW, którą przy sprzyjających wiatrach można wznieść za mniej więcej 2,2 mln zł. Jeżeli zdecydujemy się na dobre, nowoczesne technologie i weźmiemy pod uwagę obecną cenę energii na rynkach aukcyjnych, możemy liczyć na zysk w wysokości 4-5 mln zł w ciągu kolejnych 30 lat. Jak widać, jest to inwestycja dla cierpliwych, która może jednak przynieść naprawdę solidny zwrot.

FOTO: SCIENCE IN HD, UNSPLASH

Dobrym przykładem efektywnie zaprojektowanej farmy fotowoltaicznej jest pierwsza taka instalacja powstała w Polsce,

DOBRY MOMENT NA INWESTYCJĘ?

46

Business Life Polska

Farmy fotowoltaiczne

końcową ocenę wpływu pandemii przyjdzie jeszcze czas. Wszystko wskazuje jednak na to, że inwestycji w fotowoltaikę nie warto odkładać na przyszłość.

Decydując się na budową farmy fotowoltaicznej, należy pamiętać, że choć jest ona ekologiczna, to nie pozostaje bez wpływu na środowisko. Dlatego zawsze konieczna jest konsultacja z lokalnymi władzami i podmiotami odpowiedzialnymi za ochronę przyrody. ●

FOTO: SCOTT GRAHAM, UNSPLASH

W ostatnich miesiącach istniały poważne obawy, że pandemia koronawirusa będzie miała istotny wpływ na zakładanie nowych instalacji fotowoltaicznych. Wszak niemal 70% komponentów tego typu instalacji pochodzi z Chin. Obawy okazały się jednak w dużym stopniu nieuzasadnione. Łańcuch dostaw nie został przerwany, a większość firm w branży nie narzeka na razie na brak zleceń. Oczywiście sytuacja wciąż jest dynamiczna i na

48

Business Life Polska

FOTO: PROMA 1, SHUTTERSTOCK.JPG

BIZNES & GWIAZDY

50

Business Life Polska

MODA NA PŁYNNE INWESTYCJE W SHOW-BIZNESIE TEKST: PIOTR GORCZYCA

Kiedyś gwiazdy filmowe bardziej kojarzyły się ze spożywaniem alkoholu niż z jego produkcją. Jednak w czasach prężnie rozwijających się możliwości inwestycyjnych celebryci nie zostają w tyle i zamiast wina kupują całe winiarnie.

RYAN REYNOLDS

Ten amerykański aktor, scenarzysta, producent dodaje do swojego długiego już CV kolejny punkt – jest właścicielem ginu Aviation z Portland.

Odkupił firmę produkującą ten trunek od poprzedniego właściciela, Davos Brands, po tym, jak poznał smak tej amerykańskiej jałowcówki.

Nie zostało ujawnione, ile zapłacił odtwórca głównej roli w serii filmów „Deadpool” ani jaki procent spółki posiada, jednak, jak sam mówi, planuje wziąć czynny udział w tym biznesie.

GEORGE CLOONEY

Aktor ten jest miłośnikiem tequili na tyle, że wraz z dwoma kolegami (jednym z nich jest mąż Cindy Crawford – Rande Gerber) założył własną firmę produkującą napój alkoholowy z agawy o nazwie Casamigos. Początkowo trunek był spożywany tylko prywatnie przez nich samych, jednak w 2013 roku pojawiła się możliwość wejścia z nim na rynek. Celebryci wykorzystali tę sposobność, jednocześnie promując swoją tequilę humorystyczną reklamą, w której sami wystąpili. Po latach działalności i odniesionym sukcesie sprzedali swoją firmę w czerwcu 2017 roku za miliard dolarów (ok. 3,4 miliarda złotych) największemu producentowi alkoholi na świecie – Diageo. Szacuje się, że zaczynając swoją działalność, trójka założycieli wydała po

600 tysięcy dolarów, natomiast w momencie sprzedaży zyskała po 333 miliony dolarów.

DRAKE

Virginia Black Whiskey – tak nazywa się trunek, który raper wraz z partnerem, Brentem Hockingiem, wypuścili na światło dzienne w 2016 roku. Twórca chwytliwych refrenów wspomógł swój produkt odważnym sloganem „One sip and wooh!” (Jeden łyk i łuuu!), równie odważnie też otworzył się na swoich fanów i odbiorców produktu, gdyż planuje zebrać aż 30 milionów dolarów od inwestorów, aby móc podbijać rynek międzynarodowy.

DAVID BECKHAM

Znany z Manchesteru United reprezentant Wielkiej Brytanii w piłce nożnej razem ze znanym przedsiębiorcą, Simonem Fullerem, stworzyli Haig Club – zbożową whisky. Producentem tego trunku jest ogromna destylarnia Cameronbridge, która jest częścią koncernu Diageo. Niestety, ich produkt nie do końca podoba się krytykom – otrzymuje mieszane recenzje. Może to być spowodowane tym, że targetem całej kampanii są nie koneserzy, lecz osoby, które whisky wcześniej nie próbowały.

51

BIZNES & GWIAZDY

ANGELINA JOLIE I BRAD PITT

Te gwiazdy wielkiego formatu są właścicielami prowansalskiej winiarni, którą kupili w 2012 roku za 60 milionów dolarów.

Z plantacji tej pochodzi Miraval Rosé, które nie jest wyłącznie zachcianką celebrytów.

Zdobyło 84. miejsce wśród najlepszych 100 win w 2013 roku – jako jedyne wino rosé (różowe) na tej liście. Znana para wzięła ślub w 2014 roku właśnie pomiędzy gronami swoich winorośli. Koneserzy tego szlachetnego trunku byli zmartwieni, gdy w 2016 roku Brangelina przestała istnieć, nie byli pewni co do przyszłości Miraval Rosé. Całe szczęście Charles Perrin, doradca państwa Pitt w świecie win, zasugerował, by „plantacja pozostała inwestycją dla ich rodziny i dzieci”.

CHANNING TATUM

Ulubieniec pań z filmu „Magic Mike” zadebiutował w branży alkoholowej, współpracując

z destylarnią Grand Teton z Idaho, wódką Born and Bred. Pomysł ten wcielił w życie po swoich poszukiwaniach najlepszej wódki w całych Stanach – kraju, który raczej nie jest kojarzony z tym wysokoprocentowym alkoholem. Wódka Born and Bred produkowana jest z ziemniaków, i to w stanie, który słynie z ich uprawy.

JAY-Z

Shawn Corey Carter znany jest w świecie biznesu nie od dziś, posiada swoją linię ubrań i perfum. W 2006 roku menedżer winiarni odpowiedzialnej za sławnego w świecie hip-hopowym szampana Cristal stwierdził, że popularność wśród raperów jest dla jego spółki „niechcianą uwagą”. Mąż Beyoncé oskarżył ówczesnego menedżera o rasizm i zaczął bojkotować tę markę, by 8 lat później wejść w posiadanie swojego własnego szampana Armand de Brignac.

FOTO: 2 DENIS MAKARENKO, SHUTTERSTOCK.JPG

POMYSŁ TEN WCIELIŁ W ŻYCIE PO SWOICH POSZUKIWANIACH NAJLEPSZEJ WÓDKI W CAŁYCH STANACH – KRAJU, KTÓRY RACZEJ NIE JEST KOJARZONY Z TYM WYSOKOPROCENTOWYM ALKOHOLEM.

52

Business Life Polska

DREW BARRYMORE

Pani Barrymore współpracuje z Krisem Kato, winiarzem z Carmel Road, przy produkcji Barrymore Wines. W 2016 roku jedynym ich produktem było wino różowe, jednak obecnie wytwarzają wina białe z winogron pinot grigio i czerwone – z pinot noir. Jako miłośniczka wina Drew postawiła sobie za cel przywrócenie do łask trunku ze szczepu merlot.

Danny DeVito, aktor znany ze swojego niskiego wzrostu, to jedyny celebryta, którego firma produkuje limoncello – likier z cytryn.

SEAN COMBS

Raper, producent i przedsiębiorca znany pod pseudonimem „P. Diddy” po raz pierwszy pojawił się w świecie produkcji alkoholowej jako „twarz” wódki Cîroc. Ten zabieg marketingowy osiągnął ogromny sukces, gdyż jej sprzedaż wzrosła podobno aż o 4000%. Po tym sukcesie w roku 2014 muzyk, w porozumieniu z koncernem Diageo, kupił 50% udziałów tequili DeLeón.

FRANCIS FORD COPPOLA

Ojciec chrzestny hollywoodzkich winiarzy. Już w 1975 roku kupił plantacje w Napa Valley i dwa lata później stworzył swój pierwszy vintage, czyli wino wyprodukowane w pełni z winogron zebranych tylko w jednym sezonie. Obecnie posiada dwie winiarnie: Inglenook Estate i Francis Ford Coppola. Pierwsza z nich produkuje wina wysokiej jakości. Tim Atkin, brytyjski Master of Wine, wieloletni dziennikarz i zdobywca wielu nagród dziennikarskich, określa Inglenook jako wspaniałe miejsce i podkreśla, że „Coppola wyprodukował wiele wspaniałych win”.

DANNY DEVITO

FOTO: MUBUS7, SHUTTERSTOCK.JPG

FOTO: A KATZ, SHUTTERSTOCK

Bezpiecznym stwierdzeniem jest, że aktor znany ze swojego niskiego wzrostu to jedyny celebryta, którego firma produkuje limoncello – likier z cytryn. Produkcję zaczął w 2007 roku, po tym, gdy pojawił się w telewizji, będąc pod wpływem alkoholu. Stan ten tłumaczył długim spożywaniem żółtego trunku z… George’em Clooneyem. Wiadomość obiegła świat i fani zaczęli obdarowywać Danny’ego butelkami tego likieru. Aktor wykorzystał swoją sławę w tym temacie i sam zaczął go produkować.

Jego limoncello jest doceniane przez koneserów, gdyż produkuje się je z idealnie nadających się do tego cytryn z Sorrento we Włoszech.

Nawet za czasów filmów czarno-białych i niemych alkohol był obecny na ekranie. Na przestrzeni lat wiele gwiazd, celebrytów i sportowców straciło przez niego karierę, a nawet zdrowie. Obecnie panująca w Hollywood moda na własną markę alkoholową nie jest pozbawiona sensu. Celebryci, inwestując w ten sposób, tworzą nowe miejsca pracy i zabezpieczają się na przyszłość. Pozytywnym aspektem jest również to, że nie jest to moda na byle co, lecz na jakość, gdyż większość z nich pragnie stworzyć własny, niepowtarzalny i najlepszy w swojej dziedzinie produkt, a nie coś, co ma się tylko sprzedawać w dużych ilościach. ⚫

53

promocja

ZAINWESTUJ W TORUNIU Toruń to miasto z wielowiekową historią. Każdego roku toruńskie zabytki, pierniki i postać Mikołaja Kopernika przyciągają 2,5 mln turystów. To jednak miejsce dobre nie tylko na urlop. Proinwestycyjna polityka władz miasta, nowoczesna infrastruktura, strategiczna lokalizacja w centrum kraju, wysoka jakość rynku pracy i sprzyjający klimat społeczny sprawiają, że kolejne firmy lokują tam swój kapitał.

Z

bogatej oferty Torunia w ostatnich latach skorzystało już wielu inwestorów, a w pełni uzbrojone działki w atrakcyjnych cenach kuszą kolejnych. Miasto przyciąga strategiczną lokalizacją w centralnej części kraju. Jest bardzo dobrze skomunikowane z największymi metropoliami. W ciągu 2 godzin można znaleźć się w Warszawie czy Łodzi, a do najbliższego międzynarodowego lotniska jest zaledwie 40 minut. Od lat pod względem jakości życia mieszkańców Toruń jest w czołówce polskich miast za sprawą niskich kosztów, sprawnej komunikacji oraz zaplecza edukacyjnego, kulturalnego i sportowego. Przyszłe kadry kształci między innymi Uniwersytet Mikołaja Kopernika – piąty uniwersytet w kraju według rankingu „Perspektywy”. Co roku na rynek pracy wchodzi około 5 tys. ich absolwentów.

Toruńskie firmy kwitną. Aż 45 z nich zostało uhonorowanych tytułem Diamentów Forbesa 2020. To coroczny ranking prezentujący najbardziej dynamicznie rozwijające się przedsiębiorstwa w kraju. Lokalne władze stwarzają odpowiednie warunki do startu i rozwoju inwestycji. Pod tym względem Toruń wyróżnia się na tle innych polskich miast. W raporcie Banku Światowego został sklasyfikowany na 4. miejscu w grupie 18 największych ośrodków. W tegorocznej ofercie miasta znaleźć można ponad 50 hektarów gruntów pod inwestycje. Coś dla siebie znajdą przedsiębiorstwa usługowe i produkcyjne, a także deweloperzy. Powierzchnie dostępnych działek zaczynają się od 0,05 do nawet 18 hektarów.

54

Business Life Polska

– Nasze tereny są w pełni uzbrojone i przygotowane do rozpoczęcia inwestycji. Ich strategiczna lokalizacja przy drogach wylotowych również nie jest dziełem przypadku.

Jako gospodarze przykładamy ogromną wagę do tego, aby coraz więcej firm związało się z Toruniem. Każdego dnia aktywnie promujemy nasz potencjał gospodarczy i docieramy do inwestorów. Zdajemy sobie sprawę, że rozwój miasta jest nieodzownie związany z rozwojem biznesu – mówi Łukasz Szarszewski, dyrektor Centrum Wsparcia Biznesu w Toruniu.

Toruń to także atrakcyjna alternatywa dla firm z sektora BSS. Według raportu Cushman & Wakefield całkowite zasoby powierzchni biurowej w mieście to blisko 60 tys. mkw.

To dobry sygnał dla wszystkich przedsiębiorstw zajmujących się outsourcingiem nowoczesnych usług dla biznesu. Z prognozy McKinsey Global Institute wynika, że do 2030 roku Toruń czeka dynamiczny wzrost gospodarki opartej na usługach i wysoka jakość rynku pracy.

TERENY INWESTYCYJNE W TORUNIU

STREFA INWESTYCYJNO-LOGISTYCZNA TORUŃ-WSCHÓD

To teren zlokalizowany w bezpośrednim sąsiedztwie węzła autostrady A1. W niespełna półtora roku od wbicia pierwszej łopaty pod budowę Panattoni Park Toruń II swoją działalność prowadzą tam już InPost oraz United Beverages – obecnie jedna z największych firm na rynku mocnych alkoholi w Polsce. W bezpośrednim sąsiedztwie swoje centrum dystrybucyjne ulokowała także Grupa TZMO – światowy gigant produkcji artykułów higienicznych, kosmetycznych i wyrobów medycznych. Już teraz obszar Strefy to jeden z najważniejszych logistycznych punktów na mapie Kujaw i Pomorza. Został przygotowany z myślą o działalności usługowej, składach czy też magazynach. Władze miasta podają, że w tej lokalizacji dostępne jest jeszcze ponad 35 hektarów terenów. Coś dla siebie znajdą tam zarówno przedsiębiorstwa o statusie MŚP, jak i więksi inwestorzy.

Najbliższe przetargi już we wrześniu i październiku.

OSIEDLE JAR Północna część miasta w ostatnich latach zmieniła się nie do poznania. Na niezagospodarowanym terenie po jednostce wojskowej w błyskawicznym tempie powstało nowoczesne osiedle łączące w sobie funkcje mieszkalne, rekreacyjne i biznesowe. Mowa o tzw. osiedlu JAR zlokalizowanym wzdłuż drogi wylotowej na Gdańsk. Z jego ponad 400 hektarów powierzchni 57 przewidziano pod przemysł i usługi. Swoje miejsce znalazło tam już 21 firm – od mniejszych lokalnych działalności po Grupę Neuca, jedno z największych przedsiębiorstw na rynku ochrony zdrowia w kraju. Na chętnych do zainwestowania czekają kolejne grunty. W tegorocznej ofercie miasta znajdziemy działkę, która może zainteresować deweloperów. To prawie 1,5 hektara przeznaczone pod zabudowę wielorodzinną.

W pobliżu dostępne są także dwie mniejsze nieruchomości pod działalność usługową.

ZAJRZYJ NA WWW.TORUN.DIRECT To tylko część oferty inwestycyjnej Miasta Torunia.

Pełna lista nieruchomości na sprzedaż dostępna jest w serwisie www.torun.direct. Znaleźć można tam wszystkie szczegółowe informacje, mapy, zdjęcia, filmy oraz wirtualny podgląd większości terenów.

55

Private Banking

TEKST: BARTOSZ TOMCZYK, PROVEMA

Bez wątpienia sektor bankowości prywatnej wchodzi w dekadę transformacji cyfrowej i generacyjnej.

Najbardziej zamożni klienci będą oczekiwać od swoich banków ochrony przed rosnącym ryzykiem. Sukces w tym zakresie gwarantuje osiągnięcie długookresowej przewagi konkurencyjnej.

56

Business Life Polska

FOTO: NATHAN DUMLAO, UNSPLASH

Sektor Private banking musi uważać na zmiany w otoczeniu demograficznym

lientów sektora private banking tradycyjnie określa się jako „High-Net-Worth Individuals”, w skrócie HNWI, co można przetłumaczyć jako „jednostki o wysokim majątku”.

W praktyce, aby zostać zaliczonym do tej kategorii, należy posiadać płynne aktywa o wartości minimum 1 miliona dolarów.

Jednak każdy, kto miał choć trochę do czynienia z prawdziwą bankowością prywatną, doskonale wie, że w tej branży klientami nie są jednostki. Są nimi najczęściej rodziny. I nie jest to nic nowego. Już pierwsze banki, które powstawały od XIV wieku w północnych Włoszech, istniały po to, aby obsługiwać zamożne rodziny. Pomijając przepaść cywilizacyjną i technologiczną, jaka nas dzieli od okresu wczesnego renesansu, pierwsze banki świata działały tak jak dzisiejszy sektor private banking.

Oznacza to, że stworzenie skutecznej strategii marketingowej dla przedsiębiorstwa z sektora private banking wymaga pilnego śledzenia danych demograficznych. A niektóre trendy, jakie można zauważyć w danych demograficznych w ostatnich latach, powinny dać menedżerom wiele do myślenia.

Prawdopodobnie najważniejsze obecnie zjawisko demograficzne to wydłużająca się średnia długość życia klientów. Dzięki postępowi medycyny i technologii coraz częściej tworzą się wielopokoleniowe, aktywne biznesowo rodziny. Oferowane produkty bankowe muszą jednocześnie odpowiadać na potrzeby urodzonych po II wojnie światowej baby boomersów, pokolenia X i milenialsów. Obsługa trzech lub nawet czterech pokoleń jednocześnie wymaga nie tylko wydłużenia horyzontu czasowego dla produktów inwestycyjnych, ale także zróżnicowania oferty i sposobów obsługi. Aktualnie, na całym świecie, konserwatywne pokolenie baby boomers przekazuje majątki w ręce swoich następców z pokolenia X. Największe fortuny świata trafiają do osób znacznie lepiej czujących się w świecie cyfrowych technologii.

Z całą pewnością nie są to klienci, którzy dzwonią do maklera i przez telefon zlecają mu zakup akcji.

Wymagają oni natomiast od prywatnej bankowości dostępu do rozbudowanych narzędzi bankowości elektronicznej.

Niestety, dla banków może to być ślepa uliczka. Przecież już od dłuższego czasu nawet klienci detaliczni

dysponują doskonałymi narzędziami dającymi dostęp do rynków kapitałowych i pieniężnych. Upowszechniono produkty finansowe, jakie jeszcze całkiem niedawno były dostępne wyłącznie dla instytucji finansowych lub ich największych klientów instytucjonalnych. Nie bardzo wiadomo, jak zbudować elektroniczne produkty premium dla klientów z segmentu HNWI. Można im zaoferować niższe prowizje od transakcji, ale te, w wyniku zażartej konkurencji, są już maksymalnie ścięte nawet dla klientów detalicznych.

Narzędzia bankowości elektronicznej charakteryzują się bardzo niskim kosztem zmiennym użytkowania.

Dlatego wysokie natężenie konkurencji w sektorze powoduje, że platformy usługowe opracowane na użytek najbardziej zamożnych klientów prędzej czy później skończą jako element oferty detalicznej.

Wzrost konkurencyjności w sektorze bankowym i finansowym dotyczy również segmentów private banking i wealth management. W dodatku klienci mają coraz łatwiejszy dostęp do wiedzy ekonomicznej. Mogą też w bardzo łatwy sposób porównywać oferty poszczególnych dostawców. Dlatego cały sektor bankowości premium może spodziewać się znaczącego spadku stopnia lojalności klientów.

W czasach zerowych lub ujemnych stóp procentowych coraz trudniej o skuteczne i zyskowne strategie inwestycyjne. Przestają działać schematy skuteczne od kilkuset lat. Nie można obecnie pomnażać majątku dzięki konserwatywnym, bezpiecznym portfelom.

Ze strony zamożnych klientów będzie rosła presja na banki, aby zapewniły klientom produkty inwestycyjne o wysokim stopniu zwrotu, unikając nadmiernej ekspozycji na ryzyko.

W odpowiedzi na potrzeby coraz młodszych, zaawansowanych technologicznie klientów, portfele inwestycyjne coraz częściej są tworzone za pomocą platform cyfrowych stosujących algorytmy sztucznej inteligencji, znanych jako robo-advisors. Jest to obecnie jedna z najszybciej rozwijających się usług w ramach bankowości prywatnej i całego sektora finansowego. Przez najbliższe lata jej tempo wzrostu może pozostać trzycyfrowe. Trudno jednak sobie wyobrazić, aby ta usługa na dłuższy czas pozostała dostępna tylko dla klientów premium. Prawdopodobnie, tak jak w przypadku innych produktów bankowości elektronicznej, czeka ją upowszechnienie.

57

Natomiast największa szansa dla bankowości prywatnej polega na tym, że klienci, zdając sobie sprawę ze swojej trudniejszej sytuacji, będą bardziej skłonni do płacenia wyższych prowizji za skuteczne doradztwo inwestycyjne.

W świecie coraz bardziej świadomych klientów sukces w branży bankowości prywatnej musi być oparty na prawdziwej, eksperckiej wiedzy.

Strategie inwestycyjne powinny być przede wszystkim skuteczne. Na nieszczęście wielu instytucji finansowych ich skuteczność można w bardzo łatwy sposób zweryfikować.

Menedżerowie sektora wealth management muszą też zwrócić uwagę na inne zjawiska zachodzące w otoczeniu demograficznym.

Jest to na przykład coraz większa rola kobiet jako klientów. Jak doskonale wiedzą specjaliści od marketingu, kobiety często stanowią bardzo wymagającą, ale jednocześnie życzliwie zaangażowaną grupę klientów. Od firm finansowych wymagają tego, co wydaje się bardzo trudne – osiągania dobrych wyników przy niskim ryzyku inwestycyjnym.

Z globalnego punktu widzenia dla branży

58

Business Life Polska

bankowości prywatnej istotnym zjawiskiem jest też wzrost znaczenia Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej kosztem Ameryki Północnej i Europy Zachodniej. Bardzo uważnie należy obserwować wskaźniki demograficzne dotyczące Chin i Indii. W pierwszym przypadku rezygnacja z polityki jednego dziecka może spowolnić proces starzenia się społeczeństwa, co będzie miało korzystny wpływ na rozwój gospodarczy. Z kolei, jeśli chodzi o Indie, specjaliści wróżą temu krajowi bardzo dynamiczny rozwój przez najbliższe kilkadziesiąt lat. Jeżeli uda się utrzymać wysokie tempo rozwoju gospodarczego, Indie dość szybko staną się jedną z najważniejszych gospodarek świata, co będzie miało konsekwencje również dla sektora bankowego.

Bez wątpienia sektor bankowości prywatnej wchodzi w dekadę transformacji cyfrowej i generacyjnej. Najbardziej zamożni klienci będą oczekiwać od swoich banków ochrony przed rosnącym ryzykiem. Sukces w tym zakresie gwarantuje osiągnięcie długookresowej przewagi konkurencyjnej. ●

FOTO: VITOR PINTO, UNSPLASH

Private Banking

Wyścigi konne

Według doświadczonych hodowców wyścigowe konie osiągają szczyt formy, gdy osiągną 5. rok życia, jednak wiele przepisów i rozporządzeń ogranicza start takich zwierząt w wyścigach i do dziś najczęściej spotyka się wyścigi trzylatków. Zwierzęta galopują z jednakowym ciężarem, jeśli więc dżokej jest za lekki, obciąża się siodło odpowiednimi odważnikami.

60

Business Life Polska

DUŻE PRĘDKOŚCI, OGROMNE PIENIĄDZE I NIETUZINKOWE KREACJE:

ŚWIAT WYŚCIGÓW KONNYCH TEKST: PIOTR GORCZYCA

Wyścigi konne to jeden z najstarszych sportów istniejących do dzisiaj.

Z prostej rywalizacji w dziedzinie szybkości i/lub wytrzymałości dwóch ujeżdżanych zwierząt rozwinęły się do widowiska oglądanego przez tysiące ludzi. Dzisiaj jest na torze więcej jeźdźców i koni, używa się również wyrafinowanych narzędzi pomiarowych, zbierających szeroką gamę danych pomagających podczas treningów i całego procesu hodowli koni wyścigowych. Wraz z rosnącą popularnością tego sportu rosły też sumy pieniędzy, które krążyły wokół wyścigów. Kwintesencja jednak nie zmieniła się od wieków: koń, który pierwszy minie linię mety, jest zwycięzcą.

FOTO: THOMAS KELLEY, SHUTTERSTOCK

P

ierwsze wzmianki o tym sporcie sięgają czasów prehistorycznych. Był on obecny, obok wyścigów rydwanów, już na igrzyskach olimpijskich w starożytnej Grecji w latach 700-40 p.n.e.

Wyścigi konne były również dobrze zorganizowaną formą rozrywki dla obywateli Cesarstwa Rzymskiego. Wszelkie zapiski historyczne i kulturowe wskazują na to, iż wyścigi popularyzowały się też w takich krajach jak Chiny, Persja i szereg państw arabskich, gdzie hodowla koni i jeździectwo szybko się rozwijały. Na Starym Kontynencie sport

ten rozwinął się dopiero po sprowadzeniu do Europy podczas wypraw krzyżowych wysokiej klasy koni.

W średniowiecznej Anglii jeźdźcy ścigali się, aby pokazać umiejętności koni potencjalnym nabywcom. Lecz za prawdziwy początek współczesnych wyścigów konnych uznaje się lata 1776-1780, kiedy to po raz pierwszy miały miejsce klasyczne angielskie turnieje – St. Leger Stakes, The Oaks Stakes i Derby. Startować w nich mogły tylko 3-letnie konie. Według doświadczonych hodowców wyścigowe konie osiągają szczyt formy, gdy osiągną 5. rok życia, jednak wiele przepisów

61

Wyścigi konne

i rozporządzeń ogranicza start takich zwierząt w wyścigach i do dziś najczęściej spotyka się wyścigi trzylatków. Zwierzęta galopują z jednakowym ciężarem, jeśli więc dżokej jest za lekki, obciąża się siodło odpowiednimi odważnikami.

Oczywiście najchętniej oglądane i najbardziej emocjonujące są biegi krótkie, których rozstrzygnięcie następuje już po kilku minutach. Przykładem tego są amerykańskie Kentucky Derby, które określa się mianem „najbardziej ekscytujących dwóch minut”. Gonitwa ta rozgrywana jest we wrześniu każdego roku i obserwuje ją z trybun aż 155 tysięcy osób. Oglądanie tego niesamowitego widowiska to wspaniałe doświadczenie dla każdego prawdziwego konesera i entuzjasty wyścigów konnych. Aby móc obejrzeć swojego faworyta z miejsca z doskonałym widokiem na linię końcową, trzeba zapłacić co najmniej 7,5 tys. dolarów.

W Wielkiej Brytanii natomiast królują wyścigi z cyklu Royal Ascot Racecourse. Są to jedne z najbardziej prestiżowych i najbardziej znanych wyścigów na świecie. Gonitwę tę obserwuje co roku brytyjska rodzina królewska, a udział w niej biorą jedne z najszybszych i najpiękniejszych angielskich koni. Impreza ma duże znaczenie nie tylko dla fanów wyścigów, ale również dla społeczeństwa Wielkiej Brytanii. Stwarzają one szansę do prezentacji najnowszych kolekcji projektantów mody, nierzadko

bardzo fantazyjnych, szczególnie jeśli spojrzymy na nakrycia głowy pań obecnych na widowni.

SPORT DLA BOGATYCH

Już podczas pierwszych wyścigów w XVIII wieku wielkie sumy krążyły wokół tego sportu, na przykład pokaźne było „wpisowe” do prestiżowych gonitw.

Sumy oczywiście powiększały się wraz z rosnącą popularnością sportu. Większość wyścigów organizowanych na całym świecie skopiowało formułę tych odbywających się na Wyspach, gdzie funkcjonuje system opłat wnoszonych podczas zapisów, z których wynagradza się zwycięzców. Przykładowo pula nagród w wyścigu St. Leger Stakes w 2017 roku wynosiła 700 tys. funtów. Zdobywca pierwszego miejsca otrzymuje 60% z całej puli, drugi zawodnik dostaje 20%, trzeci 12%, czwarty 6% i piąty 2%.

Z roku na rok rosły opłaty wnoszone przy zapisywaniu konia do gonitw. Coraz więcej też osób brało udział w zakładach. Początkowo typowano tylko zwycięzcę, lecz szybko pojawiła się potrzeba na bardziej rozbudowane i skomplikowane typy. Wkrótce przy każdym torze wyścigowym powstawały sprawnie funkcjonujące zakłady bukmacherskie.

Wraz z pojawieniem się internetu ukazał się szereg stron umożliwiających obstawianie wyścigów z wygodnych przestrzeni własnego domostwa.

Nie powstrzymuje to na szczęście wielbicieli tego

62

Business Life Polska

FOTO: FEATUREFLASH PHOTO AGENCY, SHUTTERSTOCK

FOTO: KERTU, SHUTTERSTOCK

NAJCHĘTNIEJ OGLĄDANE I NAJBARDZIEJ EMOCJONUJĄCE SĄ BIEGI KRÓTKIE, KTÓRYCH ROZSTRZYGNIĘCIE NASTĘPUJE JUŻ PO KILKU MINUTACH. PRZYKŁADEM TEGO SĄ AMERYKAŃSKIE KENTUCKY DERBY, KTÓRE OKREŚLA SIĘ MIANEM „NAJBARDZIEJ EKSCYTUJĄCYCH DWÓCH MINUT”

FOTO: NEALE COUSLAND, SHUTTERSTOCK

sportu od udania się na ulubiony tor i spędzenia tam kilku godzin w towarzystwie innych entuzjastów, obstawiających oczywiście wyścig lub dwa. Współcześnie możemy mówić o milionach widzów oglądających różne wydarzenia, małe i duże, w świecie wyścigów konnych dzięki przeróżnym mediom. Wszechobecny internet pozwala być na bieżąco i śledzić z poczynania swoich faworytów z każdego miejsca na ziemi. Mimo to przez pierwsze dekady XXI wieku sport ten zauważalnie stracił na popularności.

obiektu daleko poza granicami kraju. Niestety, w latach 90. XX wieku hipodrom na Służewcu zaczął podupadać, na szczęście jednak został uratowany przez Totalizator Sportowy. Właśnie na tym hipodromie organizowane są gonitwy z cyklu Wielka Warszawska. Są to najwyżej dotowane i najważniejsze gonitwy w sezonie. Zdobywca pierwszej pozycji otrzymuje Nagrodę Prezydenta miasta stołecznego Warszawy, a często jej zwycięstwo przesądza o otrzymaniu tytułu Konia Roku.

Szereg afer związanych z dopingiem, hazardem i ustawianiem wyścigów w celu zdobycia łatwych pieniędzy spowodowały wiele szumu wokół wyścigów konnych.

Coraz bardziej intensywne treningi koni startujących w gonitwach zwracają uwagę działaczy na rzecz praw zwierząt, którzy otwarcie krytykują ten prestiżowy sport. Wszystkie te afery i kontrowersje, wraz z pojawianiem się nowych trendów w mediach (chociażby transmitowanie e-sportu w telewizji), powodują, że wyścigi konne tracą na popularności. Z drugiej strony pule nagród stale się powiększają, rozwija się także poziom hodowli koni. Koniec końców – sport ten staje się coraz bardziej prestiżowy i ekskluzywny. ⚫

CORAZ BARDZIEJ INTENSYWNE TRENINGI KONI STARTUJĄCYCH W GONITWACH ZWRACAJĄ UWAGĘ DZIAŁACZY NA RZECZ PRAW ZWIERZĄT, KTÓRZY OTWARCIE KRYTYKUJĄ TEN PRESTIŻOWY SPORT.

WYŚCIGI W POLSCE

FOTO: SUKHANOVA DARIA, SHUTTERSTOCK

W Polsce pierwsza wzmianka o wyścigach konnych o charakterze rywalizacji sportowej pojawiła się w 1777 roku, kiedy to na zwykłej polnej drodze z Woli do Ujazdowa klacz pisarza koronnego Kazimierza Rzewuskiego pokonała konia należącego do angielskiego posła Sir Charlesa Whitwortha. Później organizowano spontaniczne wyścigi nawet na ulicy Marszałkowskiej czy w okolicach Łazienek Królewskich. To wydarzenie nie zapoczątkowało jednak regularnych wyścigów konnych w Polsce, gdyż w wyniku rozbiorów i wojen napoleońskich Polska została ogołocona z tych zwierząt. Dopiero po 1815 roku przystąpiono do odbudowy hodowli koni w Polsce, a w 1817 roku powstała pierwsza państwowa stadnina koni w Janowie Podlaskim. Obecnie gonitwy polskich koni możemy oglądać na Torze Służewiec, który powstał w 1939 roku. W momencie otwarcia był on jednym z nowocześniejszych torów w całej Europie.

Nowoczesne rozwiązania i 150 hektarów przestrzeni powodowały, że zazdroszczono nam tego wspaniałego

63

kulinarne inspiracje

NAJDROŻSZE RYBY JAPONII Powiedzieć o Japończykach, że cenią ryby i owoce, to powiedzieć zdecydowanie za mało. To właśnie w tym kraju potrafią osiągać zawrotne ceny. Nic dziwnego – muszą mieć najwyższą jakość, bo w Japonii spożywa się je przede wszystkim na surowo. Sprawdzamy, ile miłośnicy morskich specjałów są w stanie zapłacić za tuńczyka.

64

Business Life Polska

FOTO: ALEX KNIGHT, UNSPLASH

TEKST: MARTA BRZEZIŃSKA

O TO: J FO NATHAN FOR AG E ,U NS

PL

AS

H

JAPOŃSKIE SPECJAŁY

Wyśmienita kuchnia japońska znana jest przede wszystkim z surowych ryb. W przeciwieństwie do filozofii kulinarnej Chin czy Europy, która w dużej mierze opiera się na korzystaniu z zaawansowanych technik obróbki żywności, Japończycy starają się spożywać posiłki jak najmniej przetworzone. Do najbardziej znanych potraw w Kraju Kwitnącej Wiśni należy chociażby sashimi (z japońskiego dosłownie „przebite ciało”), czyli kawałki surowej ryby doprawione sosem sojowym i ostrym chrzanem wasabi.

Oczywiście jedzenie możliwie najbliższych naturze potraw wymaga stosowania świeżych składników, jadanych o tej porze roku, w której są najsmaczniejsze. Na szczęście jako kraj wyspiarski, otoczony ze wszystkich stron morzem, Japonia ma dostęp do najlepszych ryb. Od momentu wyłowienia trafiają na stół Japończyków w ciągu najpóźniej 48 godzin, po upływie tego czasu kupują je mniej wymagający smakosze. Ryby w Japonii kupuje się na specjalnych targach rybnych.

POŻEGNANIE NAJSŁYNNIEJSZEGO TARGU

Największym i najsłynniejszym targiem rybnym świata jest założony w 1923 roku Tsukiji, który jeszcze w tym roku ma zostać całkowicie przeniesiony do nowo wybudowanego obiektu na sztucznej wyspie zwanej Toyosu. Poprzednia lokalizacja zgodnie z decyzją gubernator Tokio Yuriko Koike zostanie wykorzystana pod inwestycje związane z organizacją igrzysk olimpijskich w 2021 r. (przesuniętych o rok z powodu pandemii koronawirusa). Jak na razie, wokół odraczanej wciąż przeprowadzki pojawiło się sporo kontrowersji. W 2016 roku w Toyosu odkryto niebezpieczne stężenie rakotwórczego benzenu, które przekraczało dopuszczalne normy ponad stukrotnie. Sprzedawcy z Tsukiji, który jest nie tyko targiem rybnym, ale i turystyczną atrakcją, mówią otwarcie, że boją się wpływu toksycznych substancji, które mogą zaszkodzić prestiżowi i zaszkodzić zaufaniu klientów. Budowa nowej infrastruktury w Toyosu wyceniana była na ponad 600 miliardów jenów, a samo usuwanie zanieczyszczeń pochłonęło do tej pory 85 miliardów jenów.

65

Jak wyglądało życie targu, zanim plany modernizacji Tokio ze względu na igrzyska zmieniły codzienne życie sprzedawców? Każdego dnia w Tsukiji sprzedawanych było ponad 2 tysiące ton świeżych ryb. Aukcje zaczynały się zwykle tuż przed godziną 5.00 rano. Najlepsze kawałki tuńczyka osiągały cenę nawet dziesięciu tysięcy dolarów, ale chętnych na taki wydatek nigdy nie brakowało. Ryby, którymi nikt nie był zainteresowany w ramach aukcji, trafiały do mniejszych kramów, gdzie były porcjowane, a następnie sprzedawane bezpośrednio restauracjom oraz pozostałym, indywidualnym klientom. Tsukiji najbardziej tłoczne było między godziną 8.00 a 10.00, o 11.00 chaos na targu powoli się zmniejszał, a kramy zaczynały być sprzątane. Co ciekawe, nie każdy mógł sobie pozwolić na uczestnictwo w rybnej aukcji. Codziennie wpuszczanych było na nią tylko 120 osób w dwóch grupach po 60 osób. Większość zainteresowanych musiała wcześniej zarezerwować sobie w pobliżu nocleg – żeby dostać się do środka, trzeba było zająć kolejkę nawet o 2.00 lub 3.00 w nocy.

FOTO: RAWPIXEL, UNSPLASH

kulinarne inspiracje

ILE MOŻE KOSZTOWAĆ RYBA

Statystyczny Japończyk zjada nawet 40 kilogramów ryb rocznie.

Niektórzy smakosze są w stanie zapłacić za nie astronomiczne ceny.

Na początku 2014 roku właściciel znanej restauracji Sushi Zanmai, Kiyoshi Kimura, nabył na aukcji ważącego 222 kilogramy tuńczyka błękitnopłetwego za 155,4 miliona jenów, czyli 1,38 miliona euro.

Oznacza to, że każdy kilogram tej ryby to była równowartość 6 tysięcy euro, a kawałek przygotowanego z niej sushi musiał kosztować aż 260 euro. Co ciekawe, dla Japończyka wygrywanie noworocznych aukcji stało się niemal sportem – w historii targu rybnego Tsukiji zapisał się sześć razy z rzędu.

W styczniu 2018 roku jego miejsce zajął właściciel restauracji Ginza Onodera – Hiroshi Onodera, który za tuńczyka ważącego 405 kilogramów zapłacił 36,5 miliona jenów, czyli 2,7 tysięcy jenów za kilogram. To sporo, ale co uważniejsi szybko mogą wyciągnąć wniosek – ceny tuńczyka w Japonii spadają. Jeszcze pięć lat temu za kilogram tej ryby trzeba było zapłacić w przeliczeniu nawet 7,9 tysięcy dolarów. W 2017 roku cena za ryby była dwukrotnie wyższa niż osiągnięta podczas aukcji w styczniu 2018. Sam radykalny spadek ceny według portalu Japan Today jest skutkiem przeniesienia uwagi na wyniki tegorocznych obfitych połowów w prefekturze Aomori, głównym miejscu połowów tej ryby. W tym roku w pierwszym dniu aukcji sprzedano 1729 tuńczyków, o 690 sztuk mniej niż w ubiegłym roku.

SUSHI PREMIUM

Co można zrobić z tak drogą rybą? Na przykład jeden z ukochanych przez Japończyków rodzajów sushi z dodatkiem toro, czyli tłustego brzucha tuńczyka. Prawdziwy toro pochodzi tylko z tuńczyka błękitnopłetwego i jest klasyfikowany zgodnie z jego tak zwaną marmurkowatością.

Najcenniejszy toro, znany jako otoro, pochodzi ze spodu ryby, z okolic głowy. Chutoro otrzymuje się z kolei z brzucha na środku i z tyłu ryby.

Jest mniej marmurkowy niż otoro. Ceny sushi najwyższej klasy są często dostępne jedynie na żądanie. To jednak posiłek skierowany do tych, którzy o cenę w ogóle nie muszą pytać. ●

66

Business Life Polska

KIYOSHI KIMURA NABYŁ NA AUKCJI WAŻĄCEGO 222 KILOGRAMY TUŃCZYKA BŁĘKITNOPŁETWEGO ZA 155,4 MILIONA JENÓW, CZYLI 1,38 MLN EURO.

Historia Segwaya

POJAZD, KTÓRY MIAŁ ZREWOLUCJONIZOWAĆ ŚWIAT TEKST: RAFAŁ NOWICKI

Dwukołowiec Segway Personal Transporter został po raz pierwszy zaprezentowany publiczności w 2001 roku. Maszynie wróżono świetlaną przyszłość, jednak marzenia twórców pozostały marzeniami, ponieważ wynalazek nie odniósł sukcesu rynkowego.

W lipcu, po blisko dwóch dekadach, zakończono produkcję oryginalnego wehikułu.

P

oczątki Segwaya sięgają lat 90., kiedy pewnego dnia wynalazca Dean Kamen zobaczył młodego człowieka na wózku inwalidzkim, który z trudem radził sobie z pokonaniem chodnika. Zdał sobie sprawę, że problemem nie był nieskuteczny wózek inwalidzki, ale to, że świat został zbudowany dla ludzi, którzy są sprawni fizycznie. Następnie wraz z zespołem stworzył własny wózek, a właściwie „samowyważające urządzenie mobilne” (Independence IBOT Mobility System), które umożliwia użytkownikom pokonywanie schodów i innych nierównych powierzchni. Inżynierowie zauważyli, że technologię wyważającą balans można wykorzystać też w inny sposób, i tak powstał pomysł na Segwaya.

Twórca „pionowego dwukołowca” marzył o tym, by jego maszyna zrewolucjonizowała transport osobisty. Miała ułatwiać ludziom poruszanie się w środowisku miejskim i dojeżdżanie do pracy. „Będzie dla samochodów tym, czym samochód był dla konia i powozu” – powiedział na konferencji po premierze urządzenia. Chciał nawet, by w przyszłości siły zbrojne USA korzystały z Segwayów... podczas walki.

68

Business Life Polska

Segway PT (ang. personal transporter, transporter osobisty) trafił do sprzedaży w listopadzie 2002 roku, za pośrednictwem sklepu Amazon. Pierwsze egzemplarze sprzedawano za kwotę 5 tysięcy dolarów. Kilka miesięcy później pojazdy trafiły do poczty w San Francisco. Chodziło o przetestowanie ich w warunkach całodziennej eksploatacji przez „zwykłych” użytkowników. Ten marketingowy zabieg miał wpłynąć na zwiększenie popytu na transportery. O ile bowiem dwukołowiec cieszył się dużym zainteresowaniem na rozmaitych targach i wystawach, o tyle jego sprzedaż była poniżej oczekiwań. W 2003 roku Segway był już używany w sposób, w jaki się nam zwykle kojarzy: na parkingach, lotniskach i w centrach handlowych.

Wynalazek przez wielu był chwalony, nie brakowało też jednak opinii krytycznych.

Ponoć Steve Jobs był bardzo sceptyczny wobec tego projektu i ostrzegał Kamena, że jakikolwiek wypadek na Segwayu może zrujnować wizerunek firmy. Słowa okazały się prorocze, bo w kolejnych latach kilka znanych osób miało wypadki na Segwayach. Jednym z tych ludzi był ówczesny prezydent George W. Bush, który przewrócił się, jadąc na maszynie po terenie swojej letniej rezydencji w Kennebunkport w stanie Maine. Wypadek

Busha stał się przedmiotem żartów brytyjskiego prezentera Piersa Morgana, który kilka lat później także przewrócił się na Segwayu i złamał trzy żebra. W 2009 roku brytyjski biznesmen i milioner James Heselden kupił spółkę Segway, a rok później zginął w wypadku – podczas jazdy dwukołowcem spadł z klifu w Yorkshire...

Opinię Steve’a Jobsa podzielał także Jeff Bezos, prezes Amazona, który powiedział, że plany dotyczące Segwaya od początku były pełne wątpliwości. Zdaniem Bezosa wokół projektu było zbyt wiele niewiadomych, dotyczących m.in. kwestii prawnych. Na przykład tego, jak ten pojazd ma być traktowany – jak samochód, motocykl, a może jako rower ze wspomaganiem elektrycznym? Podobne wątpliwości wyrażały również firmy ubezpieczeniowe.

69

FOTO: TIMUR ROMANOV, UNSPLASH

FOTO: AJIT SANDHU, UNSPLASH

Z drugiej strony z Segwaya korzystało jednak wielu innych guru świata technologii, jak np. Steve Wozniak, jeden z założycieli Apple’a. Na Segwayach widywano też fundatorów Google’a – Sergeya Brina i Larry’ego Page’a. Jeszcze przed pandemią COVID-19 można było zobaczyć wycieczki na Segwayach w wielu amerykańskich miastach, choćby we wspomnianym San Francisco.

Wehikuł znalazł też swoje miejsce w popkulturze.

W 2009 roku premierę miał film „Oficer Blart”, który utrwalił stereotypowe wyobrażenie Segwaya jako narzędzia ochroniarzy w amerykańskich centrach handlowych. Pojazd coraz częściej był traktowany jako pewnego rodzaju marketingowy żart, a nie cudowny wynalazek. Natomiast „Weird Al” Yankovic – amerykański muzyk i satyryk, znany m.in. z parodii dzieł muzycznych gwiazd (np. Boba Dylana, Michaela Jacksona, Madonny czy Talking Heads) – nawiązał do maszyny w swojej piosence „White & Nerdy”.

W 2015 można było już mówić o Segwayu w kategoriach rynkowej porażki. Między 2002 a 2008 rokiem sprzedano zaledwie 30 tysięcy maszyn. Niewiele, jeśli weźmie się pod uwagę plany twórcy Segwaya, zakładające sprzedaż 10 tysięcy egzemplarzy tygodniowo. Opiniotwórczy magazyn „Wired” o tematyce technologicznej podkreślał, że chyba największym problemem w przypadku Segwaya był niezbyt dobry odbiór urządzenia przez potencjalnych nabywców.

Mimo że maszyna była imponująca technicznie i jeździła bez większych zarzutów, to była ciężka, droga, a przede wszystkim wyglądało się na niej po prostu dziwnie.

Dodatkowo w ostatnim czasie na rynku pojawił się kolejny „osobisty” pojazd transportowy – elektryczna hulajnoga. Urządzenie o prostej konstrukcji i niedrogie w produkcji z miejsca zdobyło popularność, o jakiej dwukołowiec Segwaya mógł tylko pomarzyć. Hulajnogi nie trzeba nawet kupować, można ją tanio wypożyczyć. Kolejny raz okazało się, że technologiczne zaawansowanie to za mało, aby produkt w założeniach przeznaczony dla mas, „chwycił”. Jeśli jego cena będzie zbyt wysoka dla przeciętnie zarabiających, cud techniki pozostanie jedynie ciekawostką – od rynkowej premiery minęło 19 lat, w ciągu których sprzedano tylko około 150 tys. egzemplarzy. Być może ktoś wyciągnął z tego wnioski, bo w ofercie Segwaya pojawiły się... elektryczne hulajnogi. ●

FOTO: NEONBRAND, UNSPLASH

Historia Segwaya

Między 2002 a 2008 rokiem sprzedano zaledwie 30 tysięcy maszyn. Niewiele, jeśli weźmie się pod uwagę plany twórcy Segwaya, zakładające sprzedaż 10 tysięcy egzemplarzy tygodniowo.

70

Business Life Polska

Made in PL

Polskie firmy o ponad stuletniej tradycji

TEKST: RENATA NAWROCKA

Historia naszego kraju, szczególnie w ciągu ostatnich 200 lat, obfitowała w wiele wydarzeń, które pośrednio lub bezpośrednio wpływały na rozwój gospodarczy.

Rewolucje, zabory, wojny, zmiany ustrojów politycznych. Wydawałoby się, że stworzenie i utrzymanie w takich warunkach firmy dłużej niż kilka lat graniczyło z cudem. A jednak powstały przedsiębiorstwa, które przetrwały dziejowe zawieruchy i mają się całkiem dobrze także w XXI wieku.

TYSKIE BROWARY KSIĄŻĘCE

FOTO: POCZTA POLSKA

Oficjalnie browar powstał w roku 1629, co czyni go jednym z najstarszych browarów w Polsce i przedsiębiorstw w ogóle. Jego założycielami i właścicielami był ród Promitzów. W XVIII w. browar podupadł i musiało minąć 100 lat, zanim trafił w ręce gospodarza idealnego. Był nim książę pszczyński Jan Henryk XI Hochberg – przedsiębiorca i wizjoner, który uczynił z browaru miejsce wyjątkowe w skali Europy. Od jego tytułu pochodzi nazwa browaru. W 1897 r. Tyskie Browary Książęce uwarzyły po raz pierwszy 10 milionów litrów piwa. To było wielkie osiągnięcie, a browar stał się w tamtym momencie jednym z największych w Europie. Po II wojnie światowej, jak wiele innych zakładów produkcyjnych, został znacjonalizowany, by powrócić w prywatne ręce po 1989 r.

Obecnie Tyskie Browary Książęce są częścią Kompanii Piwowarskiej, a historyczna część zabudowań (którą można zwiedzać) znajduje się pod opieką konserwatora zabytków.

72

Business Life Polska

FABRYKI PORCELANY W ĆMIELOWIE I CHODZIEŻY

Początki znajdującej się w Wielkopolsce fabryki porcelany w Chodzieży sięgają 1852 r. Zakłady w Ćmielowie z kolei istnieją od 1790 r., czyli już od 230 lat. Przez dziesięciolecia (nie tylko w czasach PRL-u) ćmielowska i chodzieska porcelana stołowa były przedmiotem pożądania każdej pani domu w Polsce, ale wyroby te cieszyły się również wielkim uznaniem na świecie.

W 2013 roku nastąpiła konsolidacja obu wytwórni, a pięć lat później powstała Polska Grupa Porcelanowa – największa fabryka porcelany cienkościennej w Europie. W ramach Grupy w dalszym ciągu funkcjonować będą cztery odrębne marki:

Ćmielów, Lubiana, Chodzież oraz Ćmielów Design Studio. Ma to swoje uzasadnienie, bo wyroby każdej z nich różnią się wzornictwem i są kierowane do innych odbiorców.

POCZTA POLSKA

Dzieje „narodowego operatora pocztowego” rozpoczynają się 18 października 1558 roku, kiedy to nastąpiło utworzenie przez Zygmunta Augusta Poczty Królewskiej – jako sformalizowanej instytucji publicznej. Ustanowił on wówczas stałe (konne) połączenie pocztowe między Krakowem a Wenecją przez Wiedeń. Niemal trzy stulecia później (1 marca 1848),

HISTORIA NASZEGO KRAJU, SZCZEGÓLNIE W CIĄGU OSTATNICH 200 LAT, OBFITOWAŁA W WIELE WYDARZEŃ, KTÓRE POŚREDNIO LUB BEZPOŚREDNIO WPŁYWAŁY NA ROZWÓJ GOSPODARCZY.

73

Made in PL

ZDJĘCIA: WEDEL

decyzją Poczt Królestwa Polskiego, rozpoczęto przewóz poczty koleją – pierwszy transport odbył się na trasie z Warszawy do Częstochowy. W 1928 roku powstaje przedsiębiorstwo państwowe „Poczta Polska, Telegraf i Telefon”, które po przemianach ustrojowych w 1989 roku zostaje przekształcone w „Pocztę Polską”. Największym wyzwaniem dla firmy okazała się działalność na zliberalizowanym rynku. Pojawiły się nowe podmioty świadczące usługi kurierskie, a 1 stycznia 2013 roku zniesiono monopol PP na przesyłki lżejsze niż 50 g.

Jednak mimo niezliczonych zmian i restrukturyzacji przeprowadzonych w tej instytucji warto pamiętać, że Poczta Polska jest jednym z najdłużej istniejących (ponad 460 lat!) przedsiębiorstw w naszym kraju.

A. BLIKLE

Jedną z najbardziej znanych firm cukierniczych w Polsce założył Antoni Kazimierz Blikle w 1869 r. Przedsiębiorstwo – zarówno w czasach PRL-u, jak i po transformacji ustrojowej pozostawało w rękach cukierników rodziny Blikle, zaś po 1989 r. rozwijał ją Andrzej Blikle, mistrz cukierniczy i profesor... nauk matematycznych. Następnie zarządzanie firmą przejął jego syn Łukasz, jednak po 2007 r. kondycja przedsiębiorstwa nie była najlepsza.

W 2012 r. część udziałów trafiło w ręce zewnętrznych inwestorów, wskutek czego rodzina założycieli właściwie straciła wpływ na funkcjonowanie firmy. Z kolei w 2017 roku zamknięto historyczny lokal na Nowym Świecie, który funkcjonował od początku istnienia firmy. W 2019 r. przedsiębiorstwo tworzyło sieć ponad 20 cukierni, z czego większość w Warszawie.

GERLACH

Firma założona przez Filipa Szaniawskiego w 1760 r. jest producentem wysokiej jakości sztućców i garnków. Pod obecną nazwą jest znana od 1824 roku, kiedy to Samuel Gerlach rozpoczął tam produkcję noży oraz narzędzi chirurgicznych. W 1829 r. Car Mikołaj I, doceniając jakość produktów Gerlacha, zezwolił na sygnowanie

74

Business Life Polska

marki koroną, która pozostała w logo firmy do dziś. Fabryka przetrwała pierwszą wojnę światową, ale podczas drugiej została zamknięta, a maszyny i ludzie wywiezieni do Guben w Niemczech. W latach powojennych wytwórnię reaktywowano, ale już jako przedsiębiorstwo państwowe. W 1992 r. firmę przekształcono w spółkę skarbu państwa, a trzy lata później – w spółkę akcyjną.

W 2004 r. firma ponownie trafiła w prywatne ręce.

E. WEDEL

Legendarna marka powstała w 1851 r., kiedy to Karol Wedel otworzył pierwszą cukiernię oraz manufakturę czekolady w Warszawie. Kolejne pokolenia Wedlów rozwijały firmę, ale proces ten dynamicznie przyspieszył, gdy firmą zarządzał Jan Wedel, w latach 1923-1939. To w tym okresie (1936 r.) powstały m.in. słynne mleczne pianki w czekoladzie, znane i produkowane do dziś pod nazwą Ptasie Mleczko. Wtedy też przeniesiono fabrykę na ul. Zamoyskiego w Warszawie, gdzie znajduje się ona do dzisiaj. Jan Wedel był innowatorem, uważał, że produkcję należy stale unowocześniać. W nowej fabryce stanęła sprowadzona z zagranicy maszyna do produkcji twardej i napowietrzanej czekolady oraz pierwszy w Polsce mechanizm do pakowania karmelków. Po drugiej wojnie światowej fabryka stała się własnością państwa, a jej nazwę zmieniono na Zakłady Przemysłu Cukierniczego im. 22 Lipca d. E. Wedel. Po 1989 roku firma przeszła proces prywatyzacji, w wyniku którego stała się własnością koncernu PepsiCo. Obecnie marką zarządza wielobranżowa japońska Grupa Lotte.

Dzieje marki Wedel to liczne zmiany, ale jeden element przetrwał w formie niemal niezmienionej – słynne logo firmy w postaci charakterystycznego podpisu.

Made in PL

FORMA, MIMO ŻE ZAPROJEKTOWANA PONAD PÓŁ WIEKU TEMU, NIE TRACI NA NOWOCZESNOŚCI. DZIEWCZYNA W SPODANIACH, AUTOR: LUBOMIR TOMASZEWSKI, WZÓR Z 1961 ROKU.

76

Business Life Polska

W. KRUK

To najstarsza marka jubilerska w Polsce, istnieje od 1840 r. Pierwszy zakład, wytwarzający głównie akcesoria liturgiczne i biżuterię na zamówienie Kościoła, został założony przez Leona Skrzetuskiego w Poznaniu. W 1893 r. przedsiębiorstwo przejął siostrzeniec Skrzetuskiego – Władysław Kruk. Od tamtej pory kolejne pokolenia Kruków zarządzały firmą, ale pierwszy poznański salon pod szyldem W. Kruk powstał w 1990 r., decyzją ówczesnego właściciela spółki Wojciecha Kruka. W 2002 r. przedsiębiorstwo zadebiutowało na Giełdzie Papierów Wartościowych, a w 2019 r. jako pierwsza firma jubilerska w Polsce wprowadziło do oferty syntetyczne diamenty. ●

MEBLE SWARZĘDZ

Zaczęło się w 1905 r. od skromnego zakładu stolarskiego Antoniego Tabaki. Do 1921 r. firma zatrudniała już ok. 30 osób i rozpoczęła budowę nowoczesnej jak na tamte czasy, zmechanizowanej fabryki, specjalizującej się w produkcji stołów i krzeseł. Do wybuchu II wojny światowej były to już dwa dobrze prosperujące zakłady, zatrudniające ok.

280 osób. Po wojnie firmę znacjonalizowano, w 1948 roku tworząc Wielkopolskie Zakłady Przemysłu Drzewnego. Do 1989 r. stały się one największym polskim producentem mebli. W 1991 r. spółkę wprowadzono na GPW w ramach prywatyzacji. Jednak wolny rynek i panująca na nim konkurencja nie były łaskawe dla przedsiębiorstwa, dlatego w 2009 r. zapadła decyzja o likwidacji spółki Swarzędz Meble SA. Pięć lat później markę reaktywowano, ale już pod nazwą Swarzędz Home. W 2017 r. firma otworzyła swój showroom w Poznaniu, a meble sprzedaje także m.in. w Hiszpanii, pod nazwą Ikonik Home.

Historia lubelskiego producenta makaronów sięga końca XIX wieku, gdy w budynku dawnej papierni powstał pierwszy młyn – młyn Krauzego – który do dziś wchodzi w skład majątku przedsiębiorstwa.

Rozwój spółki nastąpił w latach 1908-1912, kiedy to wprowadzono elektryczność i transport samochodowy. W 1927 r. powstała w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego obecna siedziba zakładu w Lublinie przy ul. Wrotkowskiej. W 1948 r. młyn upaństwowiono i utworzono Polskie Zakłady Zbożowe Lublin. Po przemianach ustrojowych w 1989 roku przedsiębiorstwo zostało przekształcone w spółkę akcyjną i przyjęło nazwę Lubella. W 2003 r. firma stała się częścią Grupy Maspex z Wadowic.

ZDJĘCIA: ĆMIELÓW

LUBELLA

77

inwestycje

ZŁOTO DOBRA INWESTYCJA W CZASIE KRYZYSU? TEKST: ROBERT NIENACKI

N

egatywne informacje z Chin, a później także z Europy Zachodniej (głównie z Włoch) przełożyły się na zachowania inwestorów, którzy zaczęli wyprzedawać posiadane aktywa, takie jak akcje giełdowe, waluty rynków wschodzących, ale również złoto czy srebro. W rezultacie tych działań ich kursy rynkowe zaczęły spadać. Było to do przewidzenia, ponieważ w sytuacjach kryzysowych zwykle następuje ucieczka do gotówki i silnych walut, takich jak dolar amerykański czy frank szwajcarski. Jednak przecena dotknęła rynki w różnym stopniu. Przez kilka kolejnych tygodni główne światowe indeksy akcyjne straciły na wartości około 30-40%, podczas gdy na przykład cena złota spadła o mniej więcej 10%.

Warto wiedzieć (i pamiętać), że zarówno złoto, jak i akcje giełdowe, przynoszą najlepsze rezultaty w długim, przynajmniej kilkuletnim horyzoncie czasowym.

Dlatego wszyscy, którzy chcieliby inwe-

78

Business Life Polska

stować w czasie kryzysu, powinni przeanalizować zachowanie aktywów na jego różnych etapach, a także już po wejściu gospodarki w fazę ożywienia. Wystarczy wspomnieć, że w okresie ostatnich 15 lat wartość złota wzrosła pięciokrotnie.

Metale szlachetne – na czele ze złotem i platyną – to dobra w pewnym sensie limitowane, nie można ich dodrukować, tak jak pieniędzy. Są odporne na inflację i zawirowania cen walut. Ponadto stosuje się je na dużą skalę w jubilerstwie i przemyśle, w związku z tym jest na nie stały popyt.

ZŁOTO INWESTYCYJNE

Zgodnie z Ustawą o podatku od towarów i usług są to złote sztabki o próbie co najmniej 995 oraz monety (tzw. bulionowe) spełniające łącznie określone kryteria: posiadają próbę co najmniej 900, rok produkcji późniejszy niż 1800, status legalnego środka płatniczego w kraju pochodzenia oraz cenę nieprzekraczającą o więcej niż 80% rynkowej wartości złota zawartego w monecie.

Zarówno sztabki, jak i monety bulionowe uznaje się za walutę, a nie surowiec, dlatego nie są one obłożone podatkiem VAT. Pewną przewagą sztabek jest nieco niższy próg wejścia w inwestycję, natomiast monet – łatwiejszy sposób weryfikacji autentyczności oraz większe walory estetyczne.

Wybierając złoto w sztabce, należy wziąć pod uwagę co najmniej trzy podstawowe aspekty: parametry, renomę producenta oraz zastosowane zabezpieczenia. Sztabki dla inwestorów detalicznych produkuje się z czystego złota próby 999 lub ewentualnie 995, a ich waga sięga najczęściej od 1 do 1000 gramów. Zgodnie z obecnymi cenami kruszcu, w zależności od masy sztabki i producenta, kosztują zatem od około 300-400 zł do nawet ponad 200 tys. złotych. Ważne, aby sztabka posiadała oznaczenie cenionego producenta, co ułatwi sprzedaż w przyszłości. Istotne jest również oryginalne opakowanie potwierdzające autentyczność pochodzenia złota. Brak takiego zabezpieczenia

FOTO: SAYAK BALA, UNSPLASH

Panuje powszechne przekonanie, że złoto to dobra lokata kapitału w trudnych czasach.

Czy przyniesie zyski również w kryzysie wywołanym przez pandemię koronawirusa?

79

obniża wartość sztabki, a przy tym może oznaczać trudności w późniejszym znalezieniu nabywcy.

GDZIE SPRZEDAĆ „ZŁOTĄ INWESTYCJĘ”?

Należy wyróżnić dwie grupy kupujących: osoby prywatne oraz przedsiębiorstwa zajmujące się sprzedażą i skupem złota.

Wśród tych ostatnich są między innymi: dealerzy metali szlachetnych, mennice, kantory, jubilerzy, a także niektóre sklepy numizmatyczne. Na uczciwą wycenę posiadanego złota można jednak liczyć głównie u dystrybutorów i producentów złota inwestycyjnego. Lombardy czy jubilerzy naliczają wysokie (nawet kilkudziesięcioprocentowe) marże, co w wielu przypadkach drastycznie obniża rentowność „złotej inwestycji”.

Firmy specjalizujące się w handlu złotem często oferują skup nie tylko w punkcie stacjonarnym, ale również online – w tym przypadku finalizacja transakcji najczęściej następuje jednak w oddziale firmy. Co istotne, tego typu przedsiębiorstwa zwykle udostępniają na swoich stronach internetowych cenniki, dzięki czemu można łatwo się zorientować, ile będą gotowe zapłacić za daną monetę lub sztabkę złota; część z nich dokonuje również wyceny produktów ze złota na podstawie przesłanych zdjęć.

Jest też możliwość zakupu kruszcu z gwarancją jego odkupienia. To wygodna opcja, która pozwala zaoszczędzić czas na poszukiwaniach kupującego, a przy tym wiąże się z przejrzystymi warunkami sprzedaży.

Sprzedaż nie stanowi większego problemu, ponieważ złoto jest jednym z najbardziej „płynnych” aktywów. Faktem jest jednak, że za tę samą sztabkę lub monetę bulionową różni potencjalni nabywcy będą gotowi zapłacić inną kwotę. Gdzie zatem sprzedać złoto inwestycyjne na korzystnych (dla siebie, rzecz jasna) warunkach?

Podsumowując, można stwierdzić, że złoto jest dobrą inwestycją długoterminową, co pokazują ostatnie dekady. Można je traktować jako bezpieczną przystań dla kapitału i dobry sposób na zabezpieczenie go przed inflacją. ●

Monety bulionowe mają przeważnie wagę 1/10, 1/4, 1/2 lub 1 uncji trojańskiej (1 oz = 31,3 g). Złote monety wiążą się zatem z mniejszą rozpiętością cen, a jednocześnie z wyższym progiem wejścia w inwestycję. Najtańsze z nich zawierają ponad trzy razy tyle złota, ile najtańsze sztabki, tak więc są również mniej więcej o tyle samo droższe.

Na monecie bulionowej znajduje się oznaczenie jej wagi, próby złota, roku produkcji i zwykle także nominał. Ponieważ taka moneta nie ma ograniczonego nakładu, na jej cenę wpływa przede wszystkim ilość zawartego w niej złota oraz bieżący kurs kruszcu.

Istotne jest tu jednak pytanie, jakie złote monety kupować, aby móc później łatwo zamienić je na obiegową gotówkę?

Najbardziej znanymi „bulionówkami” są południowoafrykański Krugerrand i Amerykański Orzeł. Renomą cieszą się też Wiedeńscy Filharmonicy, Australijski Kangur oraz Kanadyjski Liść Klonowy.

Dobrym wyborem będzie każda z tych monet, ale ważne jest, by kupowany egzemplarz prezentował idealny stan techniczny.

Wszyscy, którzy chcieliby inwestować w czasie kryzysu, powinni przeanalizować zachowanie aktywów na jego różnych etapach.

80

Business Life Polska

FOTO: ROBERT METZ, UNSPLASH

inwestycje

Zawód pilot

ILE ZARABIAJĄ

TEKST: KRZYSZTOF KOTLARSKI

Wielu z nas w młodości marzyło o pracy pilota. Z niektórymi to marzenie pozostaje na zawsze i dzięki wielu wyrzeczeniom udaje im się je zrealizować.

Piloci obrośli swego rodzaju romantyczną legendą. Klasyczny wizerunek pilota to osoba kompetentna, pewna siebie, opanowana, profesjonalna w pracy, a jednocześnie korzystająca z uroków zwiedzania świata i zarabiająca przy tym olbrzymie pieniądze. Czy jednak naprawdę jest to praca jak z bajki?

82

Business Life Polska

FOTO: JON FLOBRANT, UNSPLASH

Z

arobki pilotów z reguły nie są podawane do publicznej wiadomości. Jedynie w sytuacjach kryzysowych, takich jak ostatnie cięcia płac związane z pandemią koronawirusa, do mediów przedostają się strzępy informacji na ten temat. Trudno dziś prorokować, jak będzie wyglądała sytuacja w nowej rzeczywistości, gdy zagrożenie epidemiologiczne minie, a zagraniczne podróże ponownie

staną się codziennością. Podawane tu dane opisują więc stan sprzed wybuchu pandemii.

Ile zatem tak naprawdę zarabiają piloci? Czy biorąc pod uwagę niezwykle odpowiedzialne zadania, jakie codziennie wykonują, uzyskują adekwatne wynagrodzenie? Czy są duże różnice między sytuacją pilotów w Polsce i na zachodzie Europy? Jedno jest pewne – wynagrodzenia zawodowych pilotów liniowych znacznie przekraczają średni poziom zarobków

w poszczególnych krajach i w opinii społeczeństwa zarabiają oni „bardzo dobrze”. To jednak dość niejasne stwierdzenie. Rzeczywistość maluje nieco bardziej skomplikowany obraz.

CZY LECI Z NAMI PILOT?

Rozpoczęcie kariery pilota to zadanie niełatwe. W Polsce nowych pilotów szkolą jedynie dwie państwowe jednostki zlokalizowane w Rzeszowie oraz Chełmie. Prywatna nauka zaś to niezwykle kosztowny proces. Opłaty za szkolenia i wyrobienie licencji są

83

FOTO: ALEV TAKIL, UNSPLASH

Zawód pilot

ziomie gigantów, takich jak Lufthansa czy Air France.

Istotnym czynnikiem jest także maszyna obsługiwana przez danego pilota. Mniejsze i latające na krótszych dystansach samoloty to z reguły mniej doświadczony pilot z mniejszą ilością ukończonych szkoleń, a co za tym idzie – z niższym wynagrodzeniem.

LATANIE SIĘ OPŁACA

84

Business Life Polska

PIERWSI OFICEROWIE W DUŻYCH MASZYNACH, TAKICH JAK BOEINGI I EMBRAERY, OTRZYMUJĄ JUŻ CO NAJMNIEJ 11 TYS. ZŁOTYCH BRUTTO, A KAPITAN OKOŁO 17 TYS.

FOTO: UNLEASHED AGENCY, UNSPLASH

niekiedy spłacane przez pilotów jeszcze przez lata.

Koszty prywatnych kursów przekraczają nawet 200 tys. złotych i zajmują co najmniej kilka lat.

Aby zdobyć uprawnienia pilota liniowego, należy przejść przez trzy główne etapy szkolenia. Pierwszym jest uzyskanie licencji PPL, umożliwiającej loty rekreacyjne, oraz ATPL (Airline Transport Pilot Licence), która pozwala na sterowanie samolotami pasażerskimi powyżej 9 osób na pokładzie. Dopiero licencja CPL (Commercial Pilot Licence) pozwala jednak na zawodowe i komercyjne latanie.

Pilot otrzymuje wynagrodzenie nie tylko znacznie wykraczające poza średnie krajowe zarobki, ale również zarobki innych członków załogi samolotu, takich jak personel pokładowy. To głównie efekt olbrzymich wymagań stawianych przed przyszłymi pilotami oraz ostrego procesu selekcji. Poza wspomnianymi już dużymi nakładami finansowymi za szkolenie i uzyskanie licencji, które niekiedy są częściowo refinansowane przez zatrudniającego przewoźnika, od pilotów wymaga się także doskonałych umiejętności oraz kondycji fizycznej i psychicznej. Nienormowany czas pracy i rzadkie wizyty w domu są również dla wielu przeszkodą nie do przeskoczenia. Wysokie wymagania wstępne czynią z przedstawicieli tego zawodu elitarną grupę, która w zamian wymaga od pracodawców odpowiedniego poziomu wynagrodzeń.

Całkowite wynagrodzenie pilota to suma wielu składników, na którą wpływ ma chociażby staż w powietrzu czy ukończone szkolenia. Choć każdy pilot liniowy zarabia „dobrze” z perspektywy przeciętnego Kowalskiego, nie oznacza to, że każdy zarabia tak samo. Wynagrodzenie w dużej mierze zależne jest od zatrudniających linii lotniczych. Niewielki lokalny przewoźnik zwyczajnie nie może sobie pozwolić na wypłacanie pensji na po-

Jak więc kształtują się konkretne kwoty w lotnictwie?

Największe polskie linie lotnicze LOT, w przeciwieństwie do wielu innych przewoźników, nie kryją zarobków swoich pilotów. W naszych realiach pierwszy oficer i absolutny debiutant w kokpicie, posiadający za sobą właściwie wyłącznie loty szkoleniowe, może liczyć na wynagrodzenie na poziomie jedynie około 3 tys. złotych brutto miesięcznie. Wraz z każdym kolejnym lotem i nabieranym doświadczeniem kwota ta jednak szybko wzrasta. Pierwsi oficerowie w dużych maszynach, takich jak Boeingi i Embraery, otrzymują już co najmniej 11 tys. złotych brutto, a kapitan około 17 tys. Awans do kokpitu Dreamlinerów, największych maszyn we flocie linii LOT, to zysk w postaci kolejnych kilku tysięcy złotych miesięcznie. ●

Najwyższej jakości tapety Muraspec do hoteli, biur, szpitali, dostępne dla każdego w sklepie internetowym

www.tapety.online

Obiektowa jakość w Twoim domu Muraspec Sp. z o.o.

05-082 Blizne Łaszczyńskiego, ul. Warszawska 40, e-mail: online@muraspec.eu, tel. 22 648 44 67

Świat – kakao

GORĄCE

KAKAO TEKST: KONRAD JASZCZUK

Podobnie jak rynki innych towarów pochodzenia roślinnego, rynek kakao cechuje się znaczną niestabilnością endemiczną. Wynika ona ze zmiennych czynników pogodowych, które determinują wielkość i jakość zbiorów. Mimo że produkcja kakao cechuje się długookresową tendencją wzrostową, wciąż nie widać nasycenia rynku.

86

Business Life Polska

FOTO: MONIKA GRABKOWSKA, UNSPLASH

P

rzemysł cukierniczy zgłasza coraz większe zapotrzebowanie na produkt, a przyczyną tego procesu jest rosnący popyt ze strony konsumentów. Co ciekawe, nawet w czasach spowolnienia gospodarczego czy kryzysu popyt na wyroby czekoladowe nie tylko nie kurczy się, ale wręcz się zwiększa.

Pół żartem, pół serio mówi się, że podczas zawirowań finansowych ludzie znajdują w czekoladzie ukojenie. W ten sposób tworzy się nietypowy dla takiego okresu model konsumpcyjny.

Głównymi producentami kakao są kraje afrykańskie – Wybrzeże Kości Słoniowej, Ghana, Kamerun, które odpowiadają za ponad 60% światowej produkcji (trzecie miejsce wśród światowych producentów zajmuje Indonezja). Niestabilna sytuacja polityczna u największych producentów surowca wielokrotnie staje się dodatkowym elementem cenotwórczym. Częste rebelie, zmiany rządów zakłócają równowagę gospodarczą, powodują problemy logistyczne i wpływają na pewność dostaw oraz jakość upraw.

Koncerny spożywcze wychodzą naprzeciw tym problemom, stosując kontrakty terminowe, budując własne elementy organizacji i kontroli łańcucha dostaw. Stosowane są również rozwiązania instytucjonalne poprzez tworzenie ciał odpowiedzialnych za relacje między producentami a odbiorcami. Powołana w 1973 roku Międzynarodowa Organizacja Kakao (ICCO) stara się uregulować branżę poprzez tzw. Umowy Kakaowe, renegocjowane już wielokrotnie, jednak do tej pory za każdym razem rzeczywistość weryfikowała je brutalnie.

W ostatnim dziesięcioleciu ceny kakao to istny rollercoaster. Przypadający na okres tuż przed wybuchem kryzysu finansowego w 2008 roku boom spekulacyjny na surowce spowodował także wzrost cen kakao. Sam kryzys wywołał efekt trampoliny i, po początkowym spadku cen o mniej więcej 1 tys. dolarów za tonę, wywindował ją do historycznego poziomu 3,5 tys. dolarów za tonę na początku 2010 roku. Wtedy też została zawarta ostatnia umowa kakaowa.

Problemy producentów i ich wpływ na cenę kakao to tylko jedna strona medalu. Z roku na rok widać coraz większe zainteresowanie rynkiem ze strony instytucji finansowych – banków, funduszy inwestycyjnych itd. Do gry włączają się pośrednicy i spekulanci. Początek 2017 roku przyniósł znaczny spadek cen używki, co przełożyło się na mniejsze zarobki farmerów. Powoduje to, że szukają oni innych, bardziej dochodowych zajęć. Jeszcze w 1980 roku w cenie tabliczki czekolady 16% stanowił dochód farmera.

Dziś jest to już tylko ok. 5%. Nie dziwi więc, że farmerzy czują się wyzyskiwani i domagają się ustanowienia ceny minimalnej. Trwa debata nad strategią zrównoważonego rozwoju. Naciski organizacji pozarządowych i Międzynarodowej Organizacji Pracy mają za zadanie przyczynić się do zaprzestania wykorzystywania dzieci do pracy na plantacjach, zapobiegania wylesiania terenów pod uprawę.

Największe koncerny deklarują, że będą płacić więcej za towar, pod warunkiem że będzie on pochodził z upraw spełniających kryteria.

87

MODA NA ZDROWE ODŻYWIANIE UKIERUNKOWUJE KONSUMENTÓW NA SIĘGANIE PO PRODUKTY LEPSZEJ JAKOŚCI, Z WIĘKSZYM UDZIAŁEM NATURALNYCH SKŁADNIKÓW, CO NIWELUJE UDZIAŁ W RYNKU WYROBÓW CZEKOLADOPODOBNYCH. POZA SEKTOREM SPOŻYWCZYM CORAZ WIĘKSZE ZAPOTRZEBOWANIE NA TOWAR ZGŁASZAJĄ PRZEMYSŁ KOSMETYCZNY I FARMACEUTYCZNY. 88

Business Life Polska

giełdzie w Londynie kwota, jaką trzeba będzie zapłacić u progu 2019 roku, to 1550 funtów, o 11% więcej niż rok wcześniej.

Progresywny popyt na kakao i wyroby z czekolady pozwala zakładać przynajmniej umiarkowany wzrost cen. Moda na zdrowe odżywianie ukierunkowuje konsumentów na sięganie po produkty lepszej jakości, z większym udziałem naturalnych składników, co niweluje udział w rynku wyrobów czekoladopodobnych. Poza sektorem spożywczym coraz większe zapotrzebowanie na towar zgłaszają przemysł kosmetyczny i farmaceutyczny. Prognozy największych producentów czekolady – koncernów Barry Callebaut czy Nestlé – wskazują na coraz większe zainteresowanie klientów z Chin. Ekspansja w kierunku Państwa Środka może znacząco wpłynąć na światowe zapotrzebowanie na kakao. ⚫

FOTO: IDEADAD, UNSPLASH

Z kolei, jak donosi Bloomberg, rządy Wybrzeża Kości Słoniowej i Ghany postanowiły wspólnie pracować nad strategią sprzedaży. Pierwszym krokiem ma być usunięcie delegatów prywatnego sektora z rady Le Conseil du Café-Cacao, instytucji regulującej rynek w tych krajach. Według rządów sektor prywatny jest skonfliktowany i nie zależy mu na reformach planowanych przez oba kraje. Celem reform ma być zlikwidowanie nielegalnych plantacji, ochrona lasów.

Międzynarodowa Organizacja Kakao w dniach 19-20 lipca 2017 roku debatowała w Brukseli nad nowym porozumieniem, którego głównym efektem mają być: – strategia zrównoważonej produkcji; – dywersyfikacja przychodów; – modernizacja sektora i inwestycja w infrastrukturę; – transparentność handlu towarem; – zwiększenie współpracy między krajami.

Jak widać, cele postawione przez organizację za każdym razem wyglądają podobnie, jednak od ich rozpoznania do realizacji, jak pokazuje czas, jeszcze bardzo daleka droga.

Handel używką skupiony jest przede wszystkim wokół podmiotów giełdowych z siedzibą w Stanach Zjednoczonych. Są to Chicago Mercantile Group, powstała z połączenia chicagowskich (CME i CBOT) i nowojorskich (NYMEX, COMEX) giełd towarowych, a także konkurencyjny NYSE Euronext, który nabył i przeorganizował londyński rynek LIFFE, oraz francuski MATIF.

Według Reutersa na koniec 2018 roku cena tony kakao na giełdzie w Nowym Jorku wynosić będzie 2200 dolarów za tonę, czyli 16% więcej niż w analogicznym okresie w poprzednim roku. Z kolei na

FOTO: KEITH WELLER, USDA ARS

Świat – kakao

BIZNES & GWIAZDY

TRIATHLON TEKST: PIOTR GORCZYCA

,,Przepłyń 3,86 kilometra, przejedź na rowerze 180 kilometrów, przebiegnij 42 kilometry i chwal się przez resztę życia!” – to hasło po raz pierwszy pojawiło się na ostatniej stronie opisu pierwszych wyścigów triathlonowych o nazwie ,,Ironman”. Co roku, każdej jesieni, powtarzane jest tysiące razy.

W FOTO: VANESSA BELFIORE, SHUTTERSTOCK

latach 70. coraz większą popularność zyskiwały wytrzymałościowe wyzwania pływackie, kolarskie i biegowe. Debatowano, jaki rodzaj sportowców może pochwalić się największą wydolnością. Wskutek tych debat w 1978 roku oficer marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych John Collins postanowił zorganizować, wraz z żoną Judy, wyścig łączący te wszystkie dyscypliny. Połączono więc istniejące już wydarzenia: Waikiki Roughwater Swim – wyścig pływacki na 3,86 km (2,4 mili), Around-Oahu Bike Race – wyścig kolarski wokół wyspy Oahu, 185,07 km (115 mil), który początkowo był dwudniowym eventem, i Honolulu Marathon – bieg na 42,195 km (26,219 mili). W celu sprawnego przeprowadzenia tego długodystansowego triathlonu skrócono dystans kolarski o 4,8 km, tak aby jego początek był na linii końcowej dystansu pływackiego, a koniec – początkiem maratonu. Określenie ,,ironman” pojawiło się po raz pierwszy, gdy twórca dystansu zwrócił się do hawajskiego biegacza: ,,Ten, kto pierwszy dobiegnie, zostanie nazwany człowiekiem z żelaza”.

W pierwszym wyścigu wzięło udział 15 sportowców, jednak tylko dwunastu z nich udało się dobiec do linii mety. Pierwszym z nich był Gordon Haller, oficer marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych, z czasem 11 godzin 46 minut i 58 sekund, tuż za nim na linii końcowej pojawił się John Dunbar, żołnierz jednostki specjalnej Navy Seals. Miał szansę na zwycięstwo, jednak podczas maratonu zabrakło mu wody i jego ekipa pomocnicza wpadła na pomysł, żeby zastąpić ją... piwem. Pierwszą Ironwoman była Lyn Lemaire, z czasem 11 godzin, 15 minut i 56 sekund, która wystartowała w następnej edycji zawodów w 1979 roku, w ogólnej klasyfikacji skończyła na szóstej pozycji. Od 1978 roku każdego roku organizowane są Mistrzostwa Świata Ironman w stanie Hawaje. Od 1981 nowi organizatorzy przenieśli zawody na mniej zurbanizowany obszar Dużej Wyspy (Big Island), a w 1982 roku postanowiono zmienić termin rozgrywania mistrzostw na jesień, co spowodowało też, że w tym roku zorganizowano aż dwa tego typu wydarzenia.

90

Business Life Polska

ZWYCIĘZCA MISTRZOSTW NA HAWAJACH OTRZYMUJE NAGRODĘ W WYSOKOŚCI 650 TYS. DOLARÓW (OKOŁO 2,4 MLN ZŁ).

MOTYWUJĄCE, PRAWDA?

91

BIZNES & GWIAZDY

Aby dostać tytuł ,,człowieka z żelaza”, nie wystarczy tylko pokonać tego ogromnego dystansu – należy również zmieścić się w czasie. Wyścig zaczyna się o 7.00 rano i każdy zawodnik ma 17 godzin na to, aby pojawić się na mecie. Równo o północy kończy się przewidziany przez organizatorów czas. Samo ukończenie wyścigu jest już nie lada wyczynem, jednak to nie wystarcza sportowcom z całego świata. Najbardziej prestiżowa edycja, czyli Mistrzostwa Świata Ironman w Kona na Hawajach, przyciągają śmiałków wyjątkowymi warunkami i atrakcyjnymi nagrodami. Do pokonania znajdziemy tu zdradliwe fale oceanu, upały wulkanicznej Big Island, wiatr, którego prędkość dochodzi do 45 km/h, i innych zaawansowanych sportowców z każdego zakątka globu, którym udało się zakwalifikować. Ktoś siedzący na swojej ulubionej kanapie w dobrze znanej przestrzeni pomieszczenia, które odwiedza codziennie, mógłby zapytać: „A po co tak się męczyć?”. Oprócz dożywotniej chwały i tytułu „człowieka z żelaza” zwycięzca mistrzostw na Hawajach otrzymuje nagrodę w wysokości 650 tys. dolarów (około 2,4 mln zł). Motywujące, prawda?

Obecnym rekordzistą jest zeszłoroczny zwycięzca Patrick Lange, który ukończył cały dystans w czasie 8 godzin 1 minuta i 40 sekund. Wśród kobiet rekordzistką jest Daniela Ryf z wynikiem 8:46:46 – z 2016 roku.

Nie dziwi też, że prestiż, chwała i nagrody motywują do ,,dawania z siebie” jak najwięcej. Już od pierwszych lat sportowcy pokazywali siłę swojego ducha i uporu pomimo wykończenia i odwodnienia. Pierwszą uczestniczką, która już w 1982 roku dała z siebie 110%, była Julie Moss. Zaledwie dziesiątki metrów dzieliły ją od linii mety, kiedy skrajne wyczerpanie i brak wody w organizmie spowodowały, że upadła. Nie powstrzymało jej to jednak przed ukończeniem wyścigu – ostatnie metry wyścigu pokonała na czworaka. Nagrania z tamtych chwil, które obiegły cały świat, uświadomiły obserwatorom, jak wymagającym przedsięwzięciem jest udział w tej prestiżowej odsłonie triathlonu.

92

Business Life Polska

Prestiż i trudne warunki wyścigu przyciągają wielu sportowców w różnym wieku i o różnym poziomie umiejętności. Przewidziane są nagrody w kategorii różnych grup wiekowych, nie tylko dla profesjonalistów, których tak naprawdę jest niewielu – od 5 do 10% wszystkich zawodników. Większość to zapaleńcy, amatorzy, którzy pragną udowodnić sobie i innym, na co ich stać.

Wśród tej grupy znaleźli się również ludzie niepełnosprawni. Od 1997 roku startują w specjalnie dla nich stworzonej kategorii, jednak wymagane są od nich takie same limity czasowe, jak od pozostałych zawodników. Pierwszym niepełnosprawnym, któremu udało się zdobyć tytuł „człowieka z żelaza”, był John Maclean – utalentowany rugbysta, który w wyniku wypadku samochodowego z 1988 roku stracił czucie w nogach. Oprócz ukończenia morderczego triathlonu może również cieszyć się z tytułu pierwszego paraplegika, któremu udało się przepłynąć kanał La Manche.

Celebryci również często ,,łapią bakcyla” sportowej rywalizacji. Jednym z nich jest światowej sławy szef kuchni Gordon Ramsey, który zamienił drogie samochody na specjalistyczne rowery. Twierdzi, że kucharze powinni dbać o swój stan zdrowia ze względu na koszmarne nawyki żywieniowe i stresujący tryb pracy. Ramsay stara się połączyć swoje obie pasje i rozgląda się za dogodnymi lokalizacjami dla nowych restauracji w pobliżu miejsc, w których rozgrywają się wyścigi z serii Ironman.

Nie ulega wątpliwości, że aby zostać ,,człowiekiem z żelaza”, należy się do tego odpowiednio przygotować. Rygorystyczny trening, zaplecze dietetyczne i logistyczne (odpowiednia podaż kalorii podczas kolarskiego odcinka jest niesamowicie istotna) to tylko części składowe do uzyskania sukcesu w postaci pokonania linii mety w odpowiednim czasie. Największą z nich jest psychiczne nastawienie do pokonywania wyzwań. Każdego roku zawodnicy udowadniają, że ,,wszystko jest możliwe”, na przykład kończąc wyścig w wieku nawet 84 lat. Wystarczy ,,tylko” chcieć, bardzo mocno chcieć. ●

FOTO: SHUTTERSTOCK

Szybko rosnąca popularność zawodów spowodowała, że już od 1983 roku wdrożony został specjalny system kwalifikacji.

Sportowcy mogą wziąć udział w wyścigu na Big Island dopiero wtedy, kiedy ukończą inny tego typu event, zdobywając odpowiedni wynik. Na całym świecie po dziś organizowane są różne edycje popularnego Ironmana, wdrożono nawet wyścig o nazwie ,,Ironman 70.3” (70,3 mili to dokładnie połowa całego dystansu). Od 1990 roku tylko wybrane wyścigi noszą nazwę ,,Ironman”, gdyż zastrzeżono wtedy prawa autorskie i znak towarowy rozpoznawany na całym świecie. Nie powstrzymało to przeróżnych zrzeszeń i klubów sportowych przed organizowaniem wyścigów na identycznym dystansie (3,86 km pływania, 180 km jazdy na rowerze i 42,195 km biegu). W Polsce można zdobyć tytuł ,,Polska Man”, a dopiero w 2015 roku w Gdyni pojawiła się pierwsza edycja oficjalnego Ironmana – licencjonowanego przez organizatora światowych mistrzostw World Triathlon Corporation.

auto – prezentacja

94

Business Life Polska

Porsche 911 4S miłość tristaniczna

95

auto – prezentacja

TEKST: MACIEJ MAJERCZAK

Na wstępie chciałbym zaznaczyć, że kompletnie nie znam się na autach, a test „prosiaczka” zrobiłem w zastępstwie. Zatem te kilka słów nie będzie ani nazbyt techniczne, jak np. robi to Cezary Gutowski, ani profesjonalne, no cóż…

Raczej nostalgiczne. Od serca? Coś w ten deseń.

Pokrótce auto prezentuje się tak: dwa bardzo wygodne kubełkowe fotele, mała sportowa kierownica i, o ironio, przeokrutny 450-konny, 6-cylindrowy świr, który od 0 do 100 km/h rozpędza się w 3,4 s (z pakietem Chrono Sport). Największą frajdę daje możliwość przełączania trybów jazdy, z czego, rzecz jasna, najbardziej odjechany

96

Business Life Polska

jest „sport plus”. Tenże przecudowny tryb zamienia, powiedzmy, zwykłą miejską „dziewięćset jedenastkę” w krnąbrnego urwisa szos: m.in. obniża i usztywnia zawieszenie oraz uwalnia wspaniały, agresywny warkot z wydechów. Fantastyczne jest to, że jadąc 220 km/h (oczywiście takie rzeczy tylko na torze), wciskam pedał gazu do końca, a auto dalej się rozpędza, dając wrażenie, że ma nieograniczone zasoby „bandyckiego” przyspieszenia. Odgłos zmiany biegów w trybie sportowym sprawia wrażenie, jakbym grał w grę. Słysząc taki dźwięk w innym aucie, pewnie bym pojechał do mechanika, mówiąc że „coś mi się sprzęgło ślizga”.

Po mieście, na polskich dziurawych drogach auto nie zachowuje się najlepiej i tutaj pewnie bym wolał Passata B5. Ale myślę, że mógłbym się poświęcić. Z tyłu są niby dwa dodatkowe siedzenia, gdzie pewnie zmieściłbym i dwójkę swoich dzieci. Tylko po co?

Na co dzień jestem użytkownikiem bawarskiej „piątki” (kocham to auto), której 6 sekund do setki, to też całkiem przyzwoicie. Ale z przykrością mogę porównać mój powrót do „bety” z lataniem klasą biznes: jak raz spróbujesz, to nie będziesz chciał wrócić do economy.

Co do tych, którzy mówią, że nie jest to auto na co dzień, bo niewygodne, bo dwa miejsca, bo to, bo tamto… ale może nie będę nikogo obrażał.

PS Na autostradzie, wiadomo, inne auta, widząc w lusterku zbliżający się niemiecki pocisk, od razu opuszczają lewy pas, a ja z niego raczej w ogóle nie zjeżdżam.

I to jest naprawdę satysfakcjonujące uczucie! ●

ZDJĘCIA: PORSCHE

W

zasadzie to pierwszy raz miałem okazję prowadzić ten fantastyczny cud techniczny.

Ba, nawet nigdy nie siedziałem w żadnych samochodzie z tej stuttgarckiej „stajni”.

Odbierając go z salonu, grałem starego wyjadacza typu: „daj mi synu te kluczyki, to ci pokażę”. Początek w sumie miałem całkiem spoko, bo jak stary lis otworzyłem maskę i wrzuciłem walizkę.

Tak, to, że silnik jest z tyłu, to wiedziałem. Ale jak to się, kurczę, odpala? Auto zaparkowane przed samiutkim szklanym wejściem do salonu, ja w środku już z 5 minut szukam tego przycisku (w pewnym momencie nawet w podsufitce sprawdzałem), krople potu zaczynają się pojawiać na czole… jest! Znalazłem to pokrętło, cyk, pyk i: o Matko Boska, Dziewico Nazareńska – jak to cudownie brzmi.

POKRÓTCE AUTO PREZENTUJE SIĘ TAK: DWA BARDZO WYGODNE KUBEŁKOWE FOTELE, MAŁA SPORTOWA KIEROWNICA I PRZEOKRUTNY 450-KONNY, 6-CYLINDROWY ŚWIR, KTÓRY OD 0 DO 100 KM/H ROZPĘDZA SIĘ W 3,4 S.

97

Twoje miejsce w sercu Warszawy Nowy etap osiedla gotowy

lokalizacja w centrum Warszawy

zróżnicowane mieszkania i lokale usługowe

wysoka jakość materiałów wykończeniowych

tuż obok stacji metra Rondo Daszyńskiego

mieszkania z tarasami i dwupoziomowe

zdobywca prestiżowych nagród architektonicznych