Travelpro - Oktober 2022

Reissector in

crisis?

kennen

de valkuilen van de reissector”

Danny Ruitenberg en Mikel van Nimwegen (Vuelandia)

Saadiyat Island in Abu Dhabi. Een eiland met vele mogelijkheden. Natuurlijk via Travel Impressions.

ONE LOVE: TRAVEL IS COMING OUT?

Bij welke ZSO, reisbureau of touroperator zouden de aanvoerders van Feyenoord, Excelsior en Ajax nog welkom zijn als reisprofessional? De eerste weigerde de one love-aanvoerdersband, de ander droeg een andere band en de laatste droeg hem op z’n kop. Zeggen dat je respect hebt voor iedereen, maar niet meedoen. Zeggen dat je als reisorganisatie voor one love bent, maar niks zichtbaars doen?

Hebben jullie als reisbedrijf nog iets gedaan met de jaarlijkse Nationale Coming Out Dag (11 oktober)? Zouden de CEO’s van reisbedrijven aanschuiven met een One Love aanvoerdersband of regenboogtrui bij Jinek of langsgaan bij hun relaties in landen waar men niet achter one love staat? Is zoiets een manier om als reissector een steentje bij te dragen aan een wereld met meer respect voor elkaar, ongeacht religie, achtergrond of voorkeur? Voordat ik op studiereis ging naar Jamaica viel het mij op dat meerdere TUI-medewerk(st)ers een one love-keycord droegen. Of álle TUI-medewerk(st)ers op Schiphol er een droegen? Geen idee, maar ik vond het een mooi idee.

Jammer dat we in het reisadvies nog zo vaak de volgende waarschuwing zien: ‘In … is shariawetgeving van kracht. Homoseksuele handelingen zijn strafbaar. In het algemeen is seksueel en lichamelijk contact in het openbaar niet toegestaan. Er is sprake van discriminatie tegen lhbtiq+ personen (lesbische, homoseksuele, biseksuele, transgender, intersekse en queer personen of personen die hun gender of seksualiteit anders omschrijven dan cis gender of heteroseksueel). Houd hier rekening mee.’

Als we het dan hebben over het laten zien welke positieve invloed de reissector heeft, wat we zo graag willen benadrukken als sector, vraag ik mij af wat Nederlandse reisorganisaties eigenlijk doen in landen waar de one love gedachte ver te zoeken is. In ieder geval in de wetgeving dan. Vaak vertellen we als collega’s in de branche over de dingen die we hebben meegemaakt op deze bestemmingen en zelfs lhbtiq+ collega’s komen met de meest fantastische verhalen thuis, maar ben je dan niet teveel naar de mond gepraat vraag ik mij weleens af? Heb je de werkelijkheid in zo’n land dan wel écht gezien? Of ben je door de vakantie-sprookjeswereld blind geworden voor de Amnesty-berichten?

Ik ben benieuwd hoe jij als reisprofessionals tegen dit vraagstuk aankijkt. Ik begrijp ook wel dat je als reisprofessionals op dit soort bestemmingen niet naar de Formule 1-wedstrijd gaat kijken in een regenboogtrui of met one love aanvoerdersband, of dat je de passagiers uit deze landen niet welkom heet op de gate bij Schiphol met een regenboog-cocktail en ja, in Nederland leeft het one love idee ook nog niet overal zoals je zou verwachten. Toch vinden er nog steeds veranderingen plaats, ook op bestemmingen, door de reissector. Wat te denken van de olifantenritjes, wie heeft ze niet gemaakt? En het is eigenlijk niet meer voor te stellen dat er bestemmingen waren waar je een kruisverhoor moest ondergaan wanneer je bij een hotel incheckte als twee mannen of vrouwen. Maar, er is nog steeds veel werk aan de winkel.

Ook in de Nederlandse reissector is er nog veel werk aan de winkel. Er gaan stemmen op dat een studiereis organiseren voor alleen vrouwen of alleen mannen zonder de andere sekse uit te nodigen écht niet meer kan in deze tijd. Gaat de maatschappelijke tweedeling zich ook binnen de branche verder doorzetten? Wij en zij, gescheiden werelden, worden er muren opgetrokken binnen de branche? Iedereen vindt er iets van. Wat staat de reisbranche nog te wachten? Mogen de adults only, groepsreizen voor vrouwen/female only, couples only, reizen met gay-only accommodaties, enzovoorts straks ook niet meer zo worden genoemd?

In hoeverre moeten we ons als reisbranche mengen in acties om dé wereldverbeteraars te zijn die we willen zijn als reisbranche? Boeit het je als reisprofessional wanneer een klant in een grote keten wil zitten of community based, of je buschauffeur op de bestemming in zijn dagelijks leven mag zijn wie hij is, wat er met het overgebleven eten van de buffetten gebeurd en wie wat verdient aan de toerist? ‘Is wat we doen eerlijk en puur, kan ik mijzelf in de spiegel aankijken’, iets wat de Nederlandse ondernemer Wouter Tjeertes de Travel Managers On Tour op Jamaica meegaf en wat indruk maakte. We, de reissector, zijn er in ieder geval mee bezig. Toch?

Arjen Lutgendorff

Arjen Lutgendorff Hoofdredacteur arjen@travelpro.nl

JAMAICA

Travel Managers On Tour

INHOUD

outdoors

14. DE HEREN VAN VUELANDIA kennen de valkuilen van de sector

Abonnementen

automatisch door,

Kijk voor actuele tarieven op

Vragen? redactie@travelpro.nl Auteursrechten: Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerde

of openbaar

in enige vorm of op enige wijze, hetzij

mechanisch, door fotokopieën,

enige andere

Yeh man! Let’s get together! Uniek samenzijn van ‘concurrenten’ op Jamaica

Een groep reismanagers heeft tijdens de traditionele jaarlijkse Travel Managers On Tour (TMOT) Jamaica bezocht. Door de coronapandemie moest er na de laatste editie (Valencia, 2019) ruim drie jaar worden gewacht op de editie die begin deze maand plaatsvond.

DOOR: ARJEN LUTGENDORFF Man, man, man, wat een reis door het land van Appleton (rum), Red Stripe (bier), jerk chicken, reggae en het land waar James Bond werd geschreven door Ian Fleming. Er werd genoten van de poolbars en de lokale keuken, maar er werden ook serieuze noten gekraakt over de reissector en de werkwijze van diverse partijen in de branche. Desalniettemin is het de vredesboodschap achter het bekendste lied van Bob Marley waar de aanwezige travel managers na de coronajaren, waarin de emoties soms hoog opliepen, naar streven: ‘One love, one heart, let's get together and feel all right’.

Op reis met concurrenten

“De Travel Managers On Tour is een uniek concept, Want in welke branche gaat men met managers van concurrerende bedrijven met elkaar op pad ?”, aldus initiatiefnemer Erik van der Waard (Internoord Travel Group), die samen met mister Jamaica, Hans van Wamel (Jamaicaans Verkeersbureau) de reis organiseerde. Naast Van der Waard en Van Wamel

waren ook Marco Ammerlaan (Sunny Cars), Arjan Dijkshoorn (VakantieXperts van der Werf), Frank Visch (Travel Store), Arnoud Meijer (DTA), Leo van der Hoeven (Apollo), Jan Nijenhuis (Reisbureau Breukelen), Takis Panagopoulos (Face2Face Travel), Ronald Raadsheer (TravelXL), Frank Oostdam (ANVR) en Vincent Hekkert (EURAM) van de partij.

Positief jaar

Met het toerisme op Jamaica gaat het ontzettend goed, zo laat Van Wamel weten aan Travelpro. “Het is een heel druk jaar met bezettingsgraden die boven verwachting zijn. In september is het zelfs 30% tot 40% meer dan normaal en in juni 20% tot 30%. Jamaica heeft gewoon een luxe probleem in de positieve zin van het woord. De vluchten vanuit Nederland met TUI fly (tussenstop in Cancun en/of Curaçao, red.) gaan op maandag en vrijdag en er is sprake van een goede bezetting. Ook vanuit België vliegt TUI fly naar Jamaica. Vanuit de Nederlandse markt wordt er ook veel gebruikgemaakt van de (rechtstreeks) vluchten van Condor vanuit Frankfurt en Edelweiss vanuit Zürich. Daarnaast zien we meer Europeanen via Londen Heathrow en de USA reizen. Met de twee wekelijkse vluchten is Jamaica een heel goed alternatief voor andere Caribische eilanden waar mensen al vaker zijn geweest.”

Emotie

ANVR-directeur Oostdam genoot zichtbaar tijdens de reis en maakte tijdens de discussieochtend (waar hij de onafhankelijke dagvoorzitter was) van zijn hart geen moordkuil. Aan Travelpro laat hij weten de reis een topinitiatief te vinden. “We hebben van alles met elkaar meegemaakt de afgelopen tweeënhalf jaar. Ook met behoorlijk wat conflicten. Dan is het ook goed om op een andere manier met elkaar te verkeren en gesprekken te voeren over de sector en een mooie omgeving te zien.” Op de vraag hoe hij de relatie tussen retail en ANVR ziet, antwoordt

hij: “In tijden van crisis snap ik de emotie die er was zeker. We moeten het onszelf als ANVR ook aantrekken, we hebben er ook van geleerd, we hebben veel meer contact met de retail en een aantal platforms ingericht. Het overleg is heel intensief en ik vind het feit dat ik mee ben op deze reis een bewijs dat de relatie weer goed is. Ik ben uitgenodigd en dat stel ik bijzonder op prijs.”

Lokale projecten steunen

"Natuurlijk hebben we een hoog percentage toeristen dat voor het strand komt, maar een steeds hoger percentage maakt een rondreis per auto", aldus Van Wamel. "Dat betekent dat die mensen direct in het toerisme investeren. Ze gaan naar lokale markten, attracties en kunst- en fruitmarkten. Dat is heel belangrijk en je ziet dat daar steeds meer interesse in is. De Nederlandse toerist kijkt steeds meer naar community based tourism waarmee je lokale projecten kan steunen. Ik kan zien dat de ontwikkeling door toerisme enorme effecten heeft, ook in Trenchtown/Kingston. Er wordt geld verdiend door toerisme, mensen krijgen het er beter door, maar het kost investeringen en jaren geduld.”

Schiphol-chaos

De deelnemers aan de TMOT die de Schiphol-chaos nog niet met eigen ogen hadden aanschouwd (de rijen waren op de dag van vertrek weer gigantisch), kregen daarvoor maar weinig tijd. TUI fly regelde een VIPontsnapping waarbij de mannen allerlei opmerkingen over zich heen kregen (voordringers!). Niet alleen de lange rijen zijn een probleem op Schiphol, ook andere incidenten zorgen ervoor dat de groep een stuk later vertrok dan gepland. “Er is waterlekkage”, “we wachten nog steeds op de push back kar” en “het push back karretje is er, maar het heeft zo lang geduurd dat ons tijdslot is vervallen”. De ‘ongemakken’ mag de pret niet drukken en tijdens de vlucht wordt er al rustig op los gediscussieerd. Na bijna 24 uur reizen wordt er

ingecheckt in het eerste hotel (Iberostar Suites), gelegen op ruim 20 minuten van Montego Bay airport, aan een lang zandstrand en centraal waardoor je alle kanten op kan voor activiteiten.

Sun is shining

“The Sun is shining, the weather is sweet”, aldus Van Wamel vroeg in de ochtend, terwijl we richting de Dunn’s River Falls in Ocho Rios rijden. Toch kan de romantische bamboevlot-tocht over de rivier Martha Brae niet doorgaan, omdat het water te hoog staat na de regenval van de afgelopen dagen. Terwijl de groep bijkomt van de lange reisdag, vertelt Van Wamel over Jamaica, bekende inwoners en het toerisme op het eiland, waarvan hij (bijna) ieder hoekje kent. Tijdens de reis bezoeken we geen hotspots die herinneren aan Bob Marley, waardoor de meeste Nederlanders Jamaica kennen. Te ver weg vanuit de locaties waar we verblijven. Toch klinkt Marley’s muziek in de bus en wordt er meegezongen of geneuried. Onderweg worden glimpen opgevangen van het leven op Jamaica, het links rijden, de kinderen die naar school gaan in uniform en de bebouwing die zoals in zoveel landen zo anders is dan we in Nederland gewend zijn. Ondertussen rijden we langs de school waar de

Met name de rol van de reisagent wordt steeds belangrijker

‘‘

Hans van Wamel, Erik van der Waard en Frank Oostdam bij Rick's Cafe op de West End Cliff

wereldberoemde sprinter Usain Bolt op zat. Het is nauwelijks voor te stellen dat hij hier als kind naar school slenterde (zo werd ons verteld) om later de snelste man ter wereld te worden op de 100 meter sprint.

Menselijke maat

Tijdens gesprekken tussen de deelnemers gaat het ook over de reisverkoop op de lange termijn. Oostdam laat de groep daarover weten dat het steeds belangrijker wordt hoe je verkoopt. “De menselijke maat wordt steeds belangrijker. Met name de rol van de reisagent. De consument is steeds meer op zoek naar de persoonlijke touch. Personalisatie wordt met de dag belangrijker en uiteindelijk maken mensen, (zelfstandige) reisagenten, het persoonlijk. Dat kunnen computers niet. Computers kunnen ook geen empathie tonen.”

Vrouwen

“Op welke manier de reizen naar Jamaica verkocht gaan worden, toerisme is en zal een ontzettend belangrijk onderdeel blijven van de economie op Jamaica”, aldus Van Wamel. “De economie van Jamaica draait op vrouwen, die werken hard en hebben soms twee banen. De ‘jongetjes’ worden aan alle kanten verwend en vrouwen moeten hard werken. Mannen praten alleen over vrouwen, maar verzorgen doen ze niet. Niet voor niets was Jamaica een van de eerste landen ter wereld met een

vrouwelijke minister-president. Zij gaf mij mijn baan bij het verkeersbureau, destijds was zij minister van toerisme.”

Investeren in toerisme

Jamaica is onlangs voor de vijftiende keer uitgeroepen tot belangrijkste cruisebestemming ter wereld. Van Wamel ziet dat steeds meer Jamaicanen het belang van toerisme inzien. “Vroeger was Kingston bijvoorbeeld een no go-area, maar dat is ontzettend veranderd. Vijf jaar geleden zou ik toeristen nog niet zo snel naar Trenchtown/Kingston sturen, maar nu wordt alles gerenoveerd, stuk voor stuk. De mensen verdienen door community based tourism. Ze zijn zich er heel erg van bewust dat als er verkeerde dingen gebeuren, dat van invloed is op het toerisme. Kingston wordt een belangrijke hub in het zuidoosten van Jamaica, waarbij er veel focus is op ecotoerisme. Het is jammer dat veel mensen bij Jamaica het vooroordeel ‘gevaarlijk’ hebben, maar in Nederland zijn ook genoeg plekken waarvan je kan zeggen dat het ‘gevaarlijk’ is.”

Kleinschalig

Vanuit de groep is er veel interesse voor de mogelijkheden op het eiland, wordt er kritisch gekeken naar wat er wordt gezegd en worden er regelmatig vragen gesteld over de mogelijkheden voor toeristen op Jamaica, zoals ‘kunnen onze klanten hier zelf rondrijden?’ Van Wamel: “Twintig jaar geleden had ik nee gezegd, maar sinds vijf

Bij Tracks&Records, mede opgericht door 8-gouden Olympische medaille-winnaar Usain Bolt

jaar kan het absoluut. Jullie zien hoe de weg eruitziet. Sunny Cars verhuurt hier ook auto’s en 15% van de vakantiegangers rijdt rond met een huurauto. Adviseer je klanten om Jamaica te ontdekken. Verblijf in kleinschalige accommodaties, maar ook in luxe hotels, ga de bergen in. Je hebt er zeker 175 bezienswaardigheden. De vraag is wat je klant wil zien en op basis daarvan zoek je er een hotel bij uit. Er zijn inmiddels ook luxe boutiquehotels die laadpalen hebben. Autohuur biedt flexibiliteit en je bent goedkoper uit met een huurauto dan wanneer je een georganiseerde excursie boekt, want die zijn vrij prijzig.”

‘‘

In welke branche ga je samen met je concurrenten op pad?

het eiland, dat van 1494 tot 1655 werd bezet door de Spanjaarden en vervolgens door de Engelsen (die de Spanjaarden bij Runaway Bay van het eiland verjoegen). Nadat in 1838 de slavernij werd afgeschaft, werd Jamaica in 1962 onafhankelijk en dat wordt dit jaar groots gevierd. De nakomelingen van de slaven (de Maroons) van weleer leven nog steeds in (onder andere) Cockpit Country, waar veel slaven in het verleden naartoe vluchten. Je vindt er nog de Afrikaanse cultuur, de van Jamaica bekende barbecuesaus ‘jerk’ komt er vandaan en er wordt door de overheid altijd overleg gevoerd met de gouverneur van de Maroons.

Van Wamel: “Het echte Jamaicaanse leven vind je in de bergen. Het is er dorps, rustig, een easy way of life. De Rastafari’s (het geloof deed in 1930 zijn intrede op Jamaica), maken 5% van de bevolking uit. Ze geloven in de goedheid van de mens, innerlijke mens, zijn heel vrij en familiair.”

Naughty hotels

Op Jamaica zijn enkele hoge hotels in Kingston, Montego Bay en Ocho Rios, maar in Negril is het bij wet verboden om hoger dan de palmbomen te bouwen..

Easy way of life

We rijden langs Discovery Bay, ruim 526 jaar nadat Columbus hier arriveerde (3 mei 1494, red.). De geschiedenis speelt nog steeds een grote rol op

Op het eiland kom je alle bekende ketens tegen, van Secrets, RIU, Iberostar, Palladium, Sandals, Hyatt tot het Hard Rock dat momenteel wordt gebouwd. “We hebben hier ook de zogenaamde ‘naughty hotels’. Hedonism is een hotel dat altijd voor 97% vol zit”, aldus Van Wamel. “Op de Vakantiebeurs komt het regelmatig voor dat mensen komen aanschuivelen en vragen naar een brochure van ‘dat bijzondere hotel’.”

Relaxen bij Rick’s Café. V.l.n.r.: Vincent Hekkert, Takis Panagopoulos en Leo van der Hoeven

Uniek

“Zoals men weet wordt er over de inhoud van de discussieochtend weinig prijsgegeven”, aldus medeorganisator Van der Waard. “We hebben de deelnemers om een aantal stellingen gevraagd en daar kwamen een paar thema’s uit, zoals Schiphol, corona en klimaat. Daar hebben we een aantal uur over gediscussieerd.” Tijdens de reis waren veel ondernemers/eigenaren van (familie)bedrijven/ reisbureaus aanwezig. Over de toekomst van deze (familie)bedrijven zegt Van der Waard: “Alleen ben je relatief kansloos, daarom zijn de ondernemers die hier aanwezig zijn ook aangesloten bij partijen als DTA, ITAC en TravelXL. Twee jaar geleden dachten we ‘daar gaan we met de hele sector’. Nu ziet de toekomst er wat rooskleuriger uit, maar we zullen er hard aan moeten trekken. We zullen om moeten gaan met allerlei perikelen, zoals Schiphol, pandemieën en noem maar op. Maar het is gebleken dat we daar als sector vrij goed mee kunnen omgaan. De TMOT-reis is uniek voor onze sector en het geeft maar weer eens aan hoe saamhorig we zijn om de boel op poten te krijgen. Reizen staat constant in een negatief daglicht. Mensen hebben het over klimaat en zaken die wij met z’n allen beschadigen, maar toerisme heeft ook positieve impact zoals we hebben gezien bij de chocoladezaak van de Nederlander Wouter Tjeertes op het eiland.”

Eerlijk, duurzaam en puur

De groep ontmoette Tjeertes bij Island Village. Hier meren de cruiseschepen aan en de mannen mochten er proeven van Jablum Coffee en Appleton (rum). Tjeertes kreeg met zijn chocolade de handen op elkaar. Bij toeval ontstond de mogelijkheid een presentatie en rondleiding bij hem te volgen, waarbij hij vertelt over zijn werkwijze. “Bij elke beslissing die we nemen, houden we altijd één ding in gedachten: ‘Is wat we doen eerlijk, duurzaam en puur?’ Dat is ook waar onze naam (purechocolatecompany.com) voor staat. Wij verkopen geen Verkade, maar chocolade van een stuk betere kwaliteit. Allemaal handgemaakt, iedereen krijgt z’n fair share en we maken repen die competitief zijn in de wereld. Het kan, en het komt erop neer dat je iets minder hebberig moet zijn.” Tjeertes en zijn Jamaicaanse vrouw Rennae Johnson wonnen menig prijzen met de chocolade die ze maken, en die ook in Nederland te koop is. Studenten van de kunstacademie ontwierpen de wikkels en beuren per verkochte reep commissie. Het verhaal van Wouter en zijn vrouw verdiende onder de groep een groot applaus en wordt na de reis vaker aangehaald als voorbeeld voor wat de combinatie van toerisme en eerlijke bedrijven voor de bevolking van een bestemming kan doen. Het onderwerp ‘duurzaam’ en ‘eerlijk toerisme’ blijft de gehele reis een serieus onderwerp van gesprek,

Het verhaal van Wouter Tjeertes (gestreepte shirt) over eerlijke chocolade maakte indruk op de groep.

waarover Van Wamel benadrukt hoe belangrijk het is om fooien te geven.

‘‘

Community based tourism heeft prioriteit op Jamaica

Hey sexy guys

Tijdens de TMOT-reis wordt ook een kort bezoek gebracht aan Montego Bay, voordat de groep gaat zipplinen en bootje varen bij Chukka (dat interessante pakketten aanbiedt) Ocean Outpost in Sandy Bay.

Terwijl we over de ‘hip strip’ van Montego Bay lopen, worden de mannen geroepen door een groepje vrouwen dat souvenirs probeert te verkopen: ‘Hey sexy guys!’. De marihuana, wordt om de haverklap enkel door mannen aangeboden met vaak de meest bijzondere

bijnamen, zoals Smokey Man. Bij geen interesse verdwijnen de verkopers al snel. Gedurende het jaar is er van alles in de stad te doen, zo laat Van Wamel weten. Van het reggae festival waarvoor je maanden van tevoren je tickets moet reserveren tot shoppen en uiteten gaan, waarvoor Van Wamel Pier1 aanraadt met prachtig uitzicht op de baai. Niet voor niets zit er een team van twintig collega’s van het Jamaica Tourist Board in Montego Bay, dat ook wel the capital of tourism wordt genoemd op het eiland. Gedurende de rit langs de noordwestkust van het eiland van het Iberostar naar RIU Palace Tropical Bay in Negril (via Montego Bay/Sandy Bay) passeren we ook andere leuke dorpjes, waar met enthousiasme naar buiten wordt gekeken en gewezen. Het RIU-hotel waar we verblijven was het eerste RIU dat op Jamaica is gebouwd, maar dat is niet te zien aan het gebouw en de faciliteiten. Vorig jaar vierde de keten dat het eerste hotel op Jamaica twintig jaar geleden werd geopend. Luis Riu (CEO RIU) zei destijds: “Na mijn eerste bezoek aan het eiland in 1998 wist ik dat ik een RIU-hotel op Jamaica moest openen. Ik was betoverd door de stranden en de natuur, maar bovenal door de cultuur en het charisma van de mensen. Ik wist dat onze gasten ook verrukt zouden zijn.”

Voor ieder wat wils

In Negril bevindt de groep zich in de hippiestreek van

Het strand bij Margaritaville, waarvandaan de sunset cruise vertrok

het eiland. “De sfeer is uniek voor Jamaica. Elke avond reggae-feesten en de hotels zijn allemaal lager gebouwd dan de palmbomen. Je hebt er een boulevard, maar elf kilometer langzaam aflopend strand, perfect voor kinderen. Ocho Rios is voor de ondernemende vakantieganger. Je kan er bobsleeën, het Bob Marley mausoleum bezoeken. Verder verbied ik het om Negril aan het begin van een reis te verkopen. Je kan het beste beginnen met Ocho Rios met 30 activiteiten. Verder is Port Antonio een juweeltje, het is er zo groen dat alles blauw is en je vindt er unieke kleinschalige accommodaties waar je wakker wordt van de vogeltjes. Als je daar niet tot rust komt, heb je zelf een probleem.” De

groep ontspant zich de laatste dag tijdens een catamarantocht om te genieten van de sfeer, duikkapriolen en zonsondergang bij Rick’s Café, waar we in de buurt eten bij het lokale en gezellige Pushcart Restaurant & Bar waarop de volgende ochtend het land na drie dagen alweer wordt verlaten. “Jamaica is een bestemming waar je zeker tweeënhalf tot drie weken voor nodig hebt om een beetje te leren kennen”, aldus Van Wamel. “Ik ben er 49 keer geweest en heb nog niet alles gezien. Wij zijn met de TMOT op de plekken geweest waar de meeste toeristen komen. Voor mij zijn de mensen hier de nummer één reden waardoor ik hier graag terug kom. Ze hebben het niet altijd makkelijk en halen het beste eruit. Er zijn maar weinig toeristen die zich niet thuis voelen op Jamaica.”

Toekomst rooskleurige, maar we zullen er hard aan moeten trekken

‘‘

Erik van der Waard en Hans van Wamel

Kimberly Raynor (Iberostar Jamaica) en Hans van Wamel

Wordt het niet eens tijd om je eigen dromen te volgen?

Dat je in de allerleukste branche werkt wist je natuurlijk al. Maar heb je je wel eens afgevraagd hoeveel leuker het is als je ook nog zelfstandig ondernemer bent? Dat jij besluit hoe, wanneer en voor wie jij je droomreizen samenstelt. Maar wel met de steun van een professionele organisatie die jou met alles kan helpen waar je hulp bij nodig hebt.

Ontdek het nieuwe werken en word net als vele andere reisprofessionals lid van de leukste reisclub van Nederland! Meer weten? Neem snel een kijkje op zelfstandigreisadviseur.nl/dromen

Danny Ruitenberg en Mikel van Nimwegen

Mikel van Nimwegen en Danny Ruitenberg lanceerden tien jaar geleden Vuelandia, een B2B-groothandel van reisproducten en travel booking-software. Zeker in het begin werd het tweetal regelmatig neergezet als cowboys, maar tien jaar verder werken bijna alle gerenommeerde partijen samen met Vuelandia. Travelpro sprak met Mikel en Danny in het kantoor van Vuelandia in Hoofddorp, waar je vliegtuigen op de Kaagbaan ziet vertrekken en aankomen.

DOOR: ARJEN LUTGENDORFF

Hoe leg je iemand die Vuelandia niet kent in het kort uit wat jullie doen?

Mikel: “Wanneer je als reisagent of touroperator reizen wilt verkopen aan de klant, dan heb je daar uiteraard middelen voor nodig. Vuelandia is facilitator in alle reisproducten en diensten die een reisagent of touroperator nodig heeft in de verkoop. De term groothandel past daar zeker in. Als ik aan mijn buurman vertel dat we de Makro zijn voor de reisindustrie en travel booking software leveren, dan is dat heel duidelijk.”

Hoe kwamen jullie op het idee om met Vuelandia te starten?

Mikel: “Zo’n dertien jaar geleden kwamen Danny en ik elkaar tegen. We hadden gezamenlijke vrienden die net als wij werkzaam waren in de reissector. We raakten met elkaar in gesprek. Op dat moment werkte ik bij BCD, een matrixorganisatie waar veel gebeurde zonder dat je er invloed op had. Danny werkte op dat moment bij United. Wij zagen destijds kansen op het gebied van consolidating en merkten ook dat daar ook ruimte voor was op de markt. Vanuit de zakenreis- en luchtvaarthoek stapten we in de leisure-tak, waar Danny overigens al veel mensen kende.”

Hoe verliep die start?

Danny: “Gezamenlijk zochten we naar een kantoor in Hoofddorp, vooral vanwege de centrale ligging vlakbij Schiphol. We waren het erover eens dat we qua bedrijfsvoering en benadering de dingen anders wilden doen dan de bestaande partijen. Zo gingen we een samenwerking aan met Sabre, dat van alle GDS’en het kleinste marktaandeel in Nederland had. Onze concurrenten zaten allemaal bij Amadeus.”

Mikel: “We hebben die lijn, waarbij we ons wilden onderscheiden van de gevestigde orde, in de afgelopen

“INMIDDELS KENNEN WE DE VALKUILEN VAN DE REISSECTOR”

tien jaar doorgezet. Daarnaast hebben we ook andere producten op de markt gebracht die in Nederland nog helemaal niet bekend waren.”

Hebben jullie het runnen van een eigen bedrijf onderschat?

Mikel: “Onderschat is een groot woord. We kwamen allebei uit een gespreid bedje waar alles voor ons werd geregeld. Als zelfstandig ondernemer hebben we moeten leren om meer op onszelf te vertrouwen en vooral ons gevoel te volgen. In het begin was het soms zoeken wat we wel en niet moesten doen en keken we nog veel naar wat andere partijen deden. Nu gaan we uit van onze eigen kracht en doen we wat we zelf willen. Maar ik denk dat iedere starter daarmee in het begin zoekende is.”

Danny: “Wij waren in het begin zeker geen ondernemers en liepen tegen dingen aan waar je als werknemer niet mee te maken hebt; financiën, personeel, IT, juristen, advocaten, regeltjes, enzovoorts. Maar we deden het toch en hebben ook veel zelf gedaan, tot en met installaties, schilderen, laminaat leggen, enzovoorts. Je groeit met vallen en opstaan. Dat het soms niet meezat had zeker ook met de markt te maken en de tegenwerking die er veelal was. In sommige dingen waren we ook té goed van vertrouwen en vooral dat hebben we echt moeten afleren.”

Je noemt ‘tegenwerking die er veelal was’?

Mikel: “Er waren bedrijven die duidelijk lieten dachten ‘wat zijn dat voor jongens?!’. Wij dachten out of the box, waardoor anderen het beeld van ‘cowboys’ schetsten. Als je een eigen onderneming start in de reiswereld en je denkt anders, dan kom je erachter hoe conservatief de reissector eigenlijk is.“

Danny: “En dat is eigenlijk nog steeds zo. Het gros binnen de reissector vindt het lastig om te veranderen. Dat hebben we vanaf het begin af aan gezien en ervaren met de ‘ook al ben ik niet blij, ik blijf toch’ mentaliteit. Hoewel de reisbranche een superdynamische branche is. Best opvallend en jammer!”

Zijn jullie zelf wel veranderd?

Danny: “We zijn denk ik rustiger en doordachter geworden. Als we al ‘cowboys’ waren, dan zijn we dat nu zeker niet meer. Ik vind onszelf in ieder geval professioneler dan in het begin.”

Mikel: “In het begin deden we nog weleens iets waarvan we de consequenties niet goed inzagen. Puur vanuit ons enthousiasme. Nu denken we eerst tien keer na voordat we iets beginnen of lanceren. Bij de start van Vuelandia vochten we om marktaandeel te winnen, nu winnen we dat op een strategische manier. Inmiddels kennen we wel de do’s en dont’s van de reissector.”

Tien jaar geleden werd Vuelandia als dé groothandel voor de reiswereld in de markt gezet. Is daar nog iets aan veranderd?

Mikel: “Dat was en is de basis van Vuelandia. Maar in de tussentijd hebben we naast de tickets, van alles toegevoegd, zoals accommodaties, autohuur en IT.”

Danny: “Door onze groei in partners en producten, hebben we ervoor gezorgd dat processen automatisch afgehandeld kunnen worden. In de afgelopen jaren hebben we heel veel tijd, energie en geld in de ontwikkeling van IT gestoken om die slag te kunnen

We wilden ons onderscheiden van de gevestigde orde

‘‘

maken.”

Mikel: “Daar wil ik nog aan toevoegen dat we daardoor nog steeds een onafhankelijke groothandel zijn, want er zitten geen partijen achter ons die ons zeggen wat we moeten doen.”

Zijn jullie na tien jaar een spin in het web voor de reissector?

Mikel: “Ik denk dat we wel aardig die kant op gaan. In het begin waren we nog flink aan het ontwikkelen op het gebied van IT en was nog maar één ZRA-keten bij ons aangesloten. In de daaropvolgende jaren hebben we veel geïnvesteerd in doorontwikkeling en onze sales. En met resultaat, nu hebben we met bijna iedereen een overeenkomst.”

Danny: “Veel partijen nemen al onze producten af (tickets, hotels, autohuur, enzovoorts), maar sommige overeenkomsten zijn ook product-specifiek, bijvoorbeeld alleen voor autohuur of hotel én autohuur. Je bent dus niet verplicht alles af te nemen. Dat maakt het juist zo aantrekkelijk om met ons een samenwerking aan te gaan.”

‘‘

Anderen schetsten het beeld van ‘cowboys’

Jullie omzet blijft maar groeien. Hoe verklaar je dat?

Mikel: “In 2016 hebben we actieve sales aangenomen en daar is best wel wat uitgekomen. Niet alleen hebben we altijd kwalitatief goede mensen aan boord gehad, maar we hebben er ook altijd voor gezorgd dat zowel IT als offline goed voor elkaar was.”

Danny: “We zijn ook nog internationaler gaan kijken en werken ondertussen samen met grotere touroperators. En we zijn er nog niet, want we willen nóg internationaler worden. Ons product is schaalbaar, dus in principe kunnen we heel makkelijk opschalen naar het buitenland. Je ziet het met het autohuur-product Flexible Autos, dat binnen no time in België is geïntroduceerd.”

Wat was in de afgelopen tien jaar een grote teleurstelling?

Mikel: “Interessante vraag. Echte teleurstellingen ken ik niet. Natuurlijk loop je wel eens tegen zaken aan die misschien anders aangepakt hadden moeten worden. Maar net als iedere zelfstandige leer je nog dagelijks. Wel heb ik er als ondernemer heel veel moeite mee dat er soms dingen over ons worden geroepen. Dingen waarin we onszelf helemaal niet kunnen terugvinden die worden gebruikt om ons af te remmen in onze groei. Je wil

soms zo graag, maar het wordt je dan om een of andere reden niet gegund. Voor ons dan alleen maar nog meer uitdaging om door te zetten.”

Hebben jullie weleens onderzocht hoe bekend Vuelandia is in de reissector? Hoe groot is jullie naamsbekendheid?

Mikel: “Ik denk dat, zeker in de leisure-tak, minstens 80% ons kent en misschien nog wel veel meer. Dat heeft ook te maken gehad met de dingen die we in de afgelopen tien jaar hebben gedaan op het gebied van development, productontwikkeling, zichtbaarheid, enzovoorts. We kijken met een nuchtere blik naar andere dingen dan monopolisten vaak doen. Maar we blijven vooral onszelf, zonder het hebben van een bepaalde attitude en een hoop blabla. Daar zit men tegenwoordig helemaal niet meer op te wachten.”

Wat voor wensen hebben jullie nog voor de toekomst?

Mikel: “We gaan nu richting € 30 miljoen omzet en die omzet willen wij de komende vijf jaar graag nog verdubbeld zien. Dit met de producten die we hebben, die op het moment in ontwikkeling zijn, nog ontwikkeld moeten worden en een nog betere IT. We doen we het best aardig vinden we zelf.”

Hoe verwachten jullie je omzet te verdubbelen?

Mikel: “Dat kan op heel veel manieren. We hebben heel veel aansluitingen in de Nederlandse reiswereld en we kunnen internationaal snel opschalen. We kijken naar

de behoeftes in de markt en die zijn we aan het invullen. Onder andere met het nieuwe b2b-platform Dutch Travel Services en b2b-autobroker Flexible Autos.”

Hoe zouden jullie jezelf als ‘baas’ omschrijven?

Mikel: “Het is een redelijk platte organisatie. Wij voelen ons wel verantwoordelijk voor deze tent, maar we zijn niet echt directeur-directeur. We zijn allebei aandeelhouder, dga (directeur groot aandeelhouder), maar onze collega’s vinden wij net zo belangrijk als onszelf. Samen bereik je veel meer, we vinden een goede teamspirit heel belangrijk en stimuleren het personeel dan ook om pro–actief mee te denken.”

Danny: “De deur staat altijd open en we praten op hetzelfde niveau als ons personeel. Natuurlijk moet je soms een beetje bazig zijn, maar meer dan dat zit er niet echt in. Ik denk dat dat juist de kracht van Vuelandia is.”

bedenkt iets moois kan maken. Danny en ik hebben hele korte lijntjes waardoor de meeste ideeën ook snel besproken en uitgewerkt kunnen worden.” Inmiddels tien jaar Vuelandia, wordt het makkelijker om een samenwerking te starten?

Mikel: “De reissector heeft meer vertrouwen in ons. In het begin was het heel moeilijk om een samenwerking te starten, meer omdat organisaties niet anders gewend waren. Maar steeds meer reispartijen begonnen ons interessant te vinden en werden uiteindelijk partner. En dat wekte bij anderen ook weer interesse op. De reiswereld zelf is ook aan het veranderen en dat maakt het voor ons ook makkelijker. Want steeds meer partijen staan eerder open voor vernieuwing en contact. Wanneer je door de jaren heen kijkt, kunnen we zeggen dat we niet veel klanten hebben verloren. Alleen hier en daar een partij die de dingen zelf is gaan doen.”

Welke problemen zien jullie op dit moment in de sector en op welke manier kunnen jullie daarbij helpen?

Danny: “Dé manier waarop wij onze partners helpen is onze service en met onze producten mee veranderen met de markt en de behoeftes van onze partners pijlen en meten. Daarvoor zoeken wij oplossingen. Proactief handelen is een must.”

Bereiden jullie je al voor op nieuwe crisissen die de reissector kunnen overkomen?

Hoe is jullie taakverdeling?

Danny: “Ik ben meer micro en Mikel is meer macro en dat weten we ook van elkaar. Onbewust wisten we dat misschien al, maar in de laatste jaren is dat absoluut bewuster geworden en hebben we onze taken steeds duidelijker verdeeld. Voor mij is dat pricing & revenu, internationale sales, supplier relations (airlines, hotels et cetera.), business development en het IT-gedeelte. Mikel houdt zich bezig met de operatie, financiën, HR, sales, en alles wat er omheen hangt.”

Mikel: “Wij moesten afleren om niet te veel dingen tegelijkertijd aan te pakken. Waardoor je iets niet kon afmaken, omdat je niet de volledige focus had. Nu zijn we heel gestructureerd en gaan pas door als dat andere is afgerond.”

Wat vond je in de afgelopen tien jaar écht leuk?

Danny: “De werksfeer en hoe we onderling met elkaar omgaan, dat is altijd goed. Ook onder slechte omstandigheden. Het is niet zo dat we onderling zwaar in de stress zitten.”

Mikel: “Ik heb geleerd om de dingen altijd vanuit een positieve kant te bekijken en begon dat ook leuk te vinden. We hebben zeker ook momenten meegemaakt die verre van leuk waren. Maar het uitdagende van ondernemen is en blijft dat je van alle dingen die je

Mikel: “We hebben er natuurlijk van geleerd. Personeel konden we behouden en we zijn niet achterover gaan leunen en hebben ‘alles of niks’ gedaan. Het is een golfbeweging, Corona heeft twee jaar geduurd, maar volgend jaar kan er weer iets anders gebeuren. We kennen nu wel de impact van een dergelijke crisis. Je moet er altijd voor zorgen dat je service op niveau is, dat je aan je IT blijft werken, nooit verslappen. Daarmee kan je sterk de toekomst in. Kwalitatief op niveau blijven. Wat dat betreft heeft alles rondom Corona ons wel nog scherper gemaakt.”

Hebben jullie verandering gezien in de reissector in de afgelopen tien jaar?

Mikel: “Zoals ik al eerder benoemde, vind ik de reissector niet op alle vlakken progressief genoeg. Wij hebben hier in Hoofddorp bijvoorbeeld een ZRA werken, zoiets hoor je nog niet vaak. Ik denk dat je meer naar een Facility Center toe moet waarmee je

Wij zijn onafhankelijk en hebben SGR, SGRZ, ANVR, IATA

Wij willen continu mee veranderen

‘‘ ‘‘

verschillende partijen kan faciliteren. In Duitsland heb je dat al, in Nederland nog niet. Iedereen blijft een beetje op z’n eigen eilandje zitten. Dat is voor ons soms wel moeilijk, want wij willen continu mee veranderen. Ik moet wel zeggen dat het na Corona langzaam een beetje begint te veranderen, en dat er beweging komt. Er blijven partijen achteroverleunen, maar er zijn er ook zat die zijn gaan kijken naar wat ze moesten veranderen voor de toekomst. Die komen ook bij ons. Ze vragen ons hoe wij het zien en hoe we elkaar kunnen versterken.”

Welke verandering zit er bij jullie aan te komen waarover je al iets kan vertellen?

Danny: “Wij zijn bezig met een nieuwe flight engine en wij verwachten die dit jaar nog te lanceren. We zitten in de eindfase en een aantal partijen gaan testen draaien. Dat wordt een hele grote sprong voor ons.”

Als iemand nog niet samenwerkt met Vuelandia, waarom moet je dat volgens jullie dan alsnog gaan doen?

Mikel: “Ik begrijp het niet wanneer partijen nog niet met ons samenwerken. We staan altijd open voor een gesprek. We zijn super onafhankelijk, we hebben alle producten en diensten die iemand nodig heeft om reizen te verkopen, dus wat zou een reden kunnen zijn om niet met ons samen te werken? Ik weet het niet. Verandering is moeilijk. Maar sommige partijen willen gewoon niet veranderen denk ik.”

Ik vind het ergens wel te begrijpen dat je loyaal blijft aan een partner waar je al jaren mee samenwerkt.

Mikel: “Partijen die pretenderen B2B te zijn, maar uiteindelijk ook B2C verkopen, vind ik een no-brainer. Daar moet je niet bij aangesloten willen zijn. Die partijen zorgen ervoor dat je uiteindelijk je klant kwijtraakt, want je geeft hen de data van je klant(en) in handen. Als reisprofessional moet je daar absoluut goed op letten. Let maar eens op welke partijen die pretenderen B2B te zijn commercials uitzenden, die dus net zo graag direct aan de consument met hoge kortingen willen verkopen. Ik ga hier geen namen noemen, maar in een persoonlijk gesprek willen wij dat absoluut toelichten. De onafhankelijkheid die wij hebben naast SGR, SGRZ, ANVR en IATA, wat wil je nog meer?”

Staat het dan zwart op wit dat jullie altijd B2B blijven?

Mikel: “Wij gaan geen B2C-activiteiten ontplooien, bijvoorbeeld geen www.vuelandia.com starten waar de consument kan boeken. Als een B2C-partij een goede website heeft en ons vraagt hem of haar te faciliteren, dan gaan wij zeker in gesprek, want voor ons is dat B2B.”

Wat is voor jullie dan de reden om jullie product niet B2C aan te bieden?

Danny: “We zijn volledig B2B ingericht en B2C is een hele andere tak van sport met heel andere processen. Daarnaast, het binnenhalen van B2C-boekingen ga je nooit winnen van de grote jongens en daar moet

je miljoenen aan marketing in pompen. We zijn B2B ingericht en kunnen het ook heel makkelijk B2C gaan inrichten, maar dan moet je wel gevonden worden. Een B2C-organisatie heeft hele andere expertise nodig en structuur. Een goede OTA kan geen Afrika-product verkopen, terwijl onze partners dat wel goed kunnen. Wij faciliteren hen daarbij. Wij blijven dus B2B, onze kracht zit in B2B en wij geloven in de retail en andere reispartners.”

Waar staat Vuelandia over tien jaar?

Mikel: “Ik denk dat we nog wel voor een deel hetzelfde doen, want dat is al tien jaar onze core, maar er gaan nog wel wat elementen bij komen. Ik hoop dat er in de reiswereld zelf ook wat verandert.”

Danny: “Het is heel moeilijk de toekomst te voorspellen, want niemand weet wat zij zal brengen. Airlines zijn met NDC bezig, maar hoe gaat het met hotels, de crypto-betalingen, web3 komt eraan en in Amerika zijn al partijen bezig met het NFT-verhaal. Grote OTA’s (Booking, Expedia, enzovoorts) worden groter en kleine B2C’s worden opgeslokt. Voor de retail zullen er grote kansen komen om zich te onderscheiden van de grote OTA’s. en wij blijven daar graag in faciliteren en meedenken.”

“EEN CAVIA IS VOOR MIJ EEN NO-GO”

DOOR: SHARON EVERS

Ontbijten aan de kust, lunchen in de Andes en dineren in de Amazone. Dat kan allemaal in Ecuador. “Ondanks dat het geen groot land is, is het wel heel divers”, zegt Corine Ravestein (Vakantieparels). Zij reisde af naar dit prachtige land en kwam terug met de mooiste verhalen die ze graag wil delen.

Een veelzijdige bestemming als Ecuador vraagt om een goede voorbereiding. Corine: “Van topje tot thermo, maar denk ook aan goede bescherming tegen de zon. Je zit vlakbij de evenaar en de zon staat loodrecht boven je, dat voel je. De hoofdstad Quito is gelegen op 2.850 meter hoogte en heeft een heerlijke lentetemperatuur, maar het kan er ook flink regenen. De Andes waar het tegen het einde van de dag echt koud wordt, terwijl de Amazone erg warm is en een hoge luchtvochtigheid heeft, zorgt ervoor dat alle soorten kleding moeten worden meegenomen. Na mijn reis kan ik ook zeggen dat ik alles heb gedragen, vaak in laagjes.”

Pareltjes

“De route begint in de hoofdstad Quito, waar ik een paar dagen verblijf om vervolgens door te vliegen naar de Amazone. Daarna reis ik in een auto met chauffeur langs de Avenue der Vulkanen en ter afsluiting kies ik voor een verblijf in het Nevelwoud. De reis is door Untamed Travelling perfect samengesteld; alle

vakantiepareltjes zitten er in. De reis stond al voor de coronapandemie op het programma, het finetunen ervan heb ik in die periode zelf gedaan waardoor de voorpret alleen maar groter werd en de reis langer.”

In haar eentje

Deze reis heeft Corine in haar eentje ondernomen, iets wat volgens haar heel goed kan. “Ik kwam onderweg genoeg mensen tegen, hoorde hun belevenissen en glunderde toen ze zeiden het land een parel te vinden en dan had ik mijn visitekaartje nog niet eens gegeven…”, lacht ze. “Ik heb onderweg mijn Spaans goed kunnen bijspijkeren door korte gesprekjes te voren met de vele katholieke Maria’s die het land rijk is. Wat ik ook zo leuk vind aan alleen reizen, is dat ik met niemand rekening hoeft te houden. Zo kon ik eten waar ik wilde eten; ik genoot van de locro de papa, een kaassoep met aardappel, maar ik genoot net zo hard van een verfijnd achtgangenmenu bij restaurant URKO.”

Genieten

Dat genieten een kernwoord is tijdens deze reis, blijkt als Corine vertelt enorm gelachen te hebben om de deurklinken, die bij haar tot kniehoogte komen. “Ik ben met mijn 1.72 meter toch ook weer niet zo heel lang... haha. Maar ik heb heel erg genoten van de panfluitmuziek en de vele vaak nog werkende vulkanen. Dat is zo imposant. Maar ik hoorde en zag ook de grote verschillen tussen het arme zuiden, de mensen in de Amazone en de rijkeren in NoordQuito. Voor velen van hen is het echt overleven en het leven hard. Keihard genieten van het leven doen ze gelukkig wel met elkaar. Ik kreeg bewondering voor de manier hoe ze daar leven, met dat wat er is of liever gezegd met dat wat er niet is. Veel jeugd verruilt het dorpse leven voor een nieuw leven in de grote stad Quito, maar hun ouders hopen wel dat zij de tradities in stand houden. Het contact onderling tussen de dorpen en families, maar ook met onbekenden zoals ik, is hartverwarmend. Hoewel de locals zich ook met

elkaars privéleven bemoeien… haha. Ik heb me toch een verhalen gehoord.”

In het midden

Tijdens haar reis staat een bezoek aan het middelpunt van de aarde ook op het programma. “Dat was best interessant. Ik heb daar nog leuke testjes gedaan, heel grappig om te zien hoe water op het noordelijk halfrond anders wegloopt dan op het zuidelijk halfrond.”

Goud

Het historische centrum van Quito – dat op de UNESCO-Werelderfgoedlijst staat - heeft volgens Corine sfeervolle en gezelligvolle pleinen. “Heerlijk om daar te zitten met een lekker drankje of wat te eten en te genieten van al het moois dat er om je heen gebeurt. Er zijn prachtige kerken om te bezichtigen, en je kan zelf het dak beklimmen van La Basilica del Voto Nacional. Hoezo hoogtevrees? Je hebt er een mooi uitzicht hield

ik mijzelf voor en dat had je ook. Al het goud in de Iglesia de Compania de Jezus maakte dat ik er twee keer ben geweest, in het begin en aan het einde van de reis. Zo bijzonder is het. Ik was zo onder de indruk van al dat bladgoud en de kunst dat ik het simpelweg nog een keer wilde zien. Maar ook door de gesprekken die ik had met de mensen uit de Andes; daar waar het Spaanse bloed het goud meenam, het katholieke geloof opdrong, tradities verloren zijn gegaan en er zoveel is geleden dat ik op het einde van mijn reis er meer met boosheid naar keek. Dat is wat reizen met je doet; je gaat nadenken, praten, genieten en het proberen te begrijpen.”

In de hoogte

Corine: “Ik ben zelf geen bergbeklimmer, maar nu ik er toch ben, wilde ik alles proberen. Dit dus ook. En alleen op grote hoogte zie je lama’s en vicuña’s in het wild bij de Chimborazo vulkaan. Ik ga flink ingepakt

Corine Ravestein

de hoge berg op, want het is er behoorlijk koud. Het geweldige uitzicht beneemt me al snel de adem, laat staan de hoogte. Het is een rare gewaarwording, maar het was de inspanning meer dan waard.”

Verfpalet

Het Yasuni National Park staat ook op het programma.

Corine: “Dat betekent twee uur lang varen om vervolgens nog eens twee uur te kanoën, zo’n 140 kilometer door de Amazone om bij Napo Wild Life uit te komen, gelegen in het prachtige Yasuni National Park dat door UNESCO is uitgeroepen tot biosfeerreservaat. Nergens anders in de Amazone vind je juist daar zoveel soorten amfibieën, reptielen, vissen en vogels. De rust

Taart

Corine: “Tijdens deze reis was ik jarig en hoe geweldig is het om je verjaardag te vieren met een kaaiman voor de deur en reuzenotters die ‘gedag’ komen zeggen? Als cadeau kreeg ik gefrituurde reuzemieren aangeboden… maar ik kreeg ook een zelfgemaakte taart, die wel heerlijk was.”

wordt afgewisseld door een kakofonie aan geluiden, kleurrijke vlinders en vogels. Het lijkt alsof ze in een verfpalet zijn gevallen, zo mooi. Met mijn privégids

Juan maak ik de mooiste tochten per kano en te voet, en zien wel 50 verschillende diersoorten. Hij zegt dat het er uitzonderlijk veel zijn.”

Cavia’s “Ik had de reis zo gepland dat ik op donderdag in Guamote zou aankomen, dit is een unieke marktdag in Zuid-Amerika. Alle indígenas uit de omliggende dorpen komen op donderdag er hun inkopen doen. Ik keek mijn ogen uit, iedereen droeg prachtige kleurrijke kleding. De specifieke kleuren behoren tot een bepaalde gemeenschap, waardoor mensen elkaar en anderen herkennen. Ik kon er wel uren blijven en alleen al genieten van iedereen die voorbijloopt. De veemarkten echter, daar moet je wel tegen kunnen. Het getrek aan die grote varkens en hun geluiden, dat vond ik vreselijk en daar kan ik heel slecht tegen. Ecuador is een ander land en heeft andere gewoontes, maar ik wilde het liefst schreeuwen: ‘Mensen, heb respect voor alles wat leeft, groeit en bloeit’. Ze smullen er namelijk ook van cavia’s. Je ziet ze gewoon ronddraaien aan het spit. Voor hen is het net zo gewoon als wij kip eten. Ik heb echt van alles gegeten, maar een caviaatje is voor mij een no-go. Genoot wel van de overheerlijke chocolade. Wist dat het land daarom bekend staat, dus ik had vooraf al wat goede adresjes opgezocht om een paar repen te kunnen kopen voor thuis.”

Latijns-Amerika smaakt naar más, much más

‘‘

Kruiden

Corine: “Bij het meer van de Cotopaxi vulkaan kreeg ik uitleg van de plaatselijke gids over de geneeskrachtige kruiden die er groeien. Dat was niet weinig, je hebt zo een medicijnkast vol tegen hoogteziekte, maagkrampen, slapeloosheid et cetera. Ik heb geen idee welk kruid ze tegen een kater hebben, maar een paar uur later stond ik op het Mama Negra Festival waar de drank overdag al rijkelijk vloeide. Maanden geleden had ik al eens over dat festival gelezen, maar nu was het nou nét die dag en ik was in de buurt. Wilde er wel heel graag naartoe. Het festival is ter ere van de maagd van Barmhartigheid die de uitbarsting van een vulkaan in 1742 heeft gestopt. De stad werd gespaard en ter ere daarvan wordt dat ieder jaar gevierd. Dansgroepen, muzikanten, luidruchtig, uitbundig en leuk. Het leek een beetje op ons carnaval.”

In de wolken

Regenwoudhotel in de wolken, zo wordt Mashpi Lodge beschreven. Corine: “Het is uniek in zijn soort, gelegen tussen het nevelwoud en tropisch regenwoud. De locatie van Mashpi Lodge, een van de National Geographic Lodges, is dan ook niet voor niets gekozen. Glazen ramen van boven naar beneden waardoor gasten bijna één met de natuur zijn. Binnen no time heb ik laarzen en een poncho aan en voor het eerst van mijn leven een wandelstok gepakt, omdat we door de rivier gaan wandelen en zwemmen bij de waterval. Dat laatste is heel erg koud. Vanuit de Dragonfly had ik een prachtig 360-graden uitzicht op het Chocó nevelwoud.” Terug naar de Mashpi Lodge. Dit is een enorm luxe hotel met heerlijk eten en drinken en veel leuke activiteiten, zoals de Sky Bike (fietsen door de boomtoppen). “Dat is zo ontzettend hoog; maar het was fantastisch. In dit gebied van Ecuador zit een onderzoeksteam dat een paar jaar gelden een nieuwe kikkersoort ontdekte, de (hoe origineel) Mashpi kikker. Ik wilde zelf heel graag de bekende glass frog zien. ’s Nachts was het dan zover, zag een paar nachtvlinders, grote spinnen en dan… ziet de gids een heel klein groen kikkertje op een blad. Ik zou er zelf zo voorbijlopen. Deze transparante kikker is dé glass frog. Ze blijven klein, zijn transparant waardoor de organen zichtbaar zijn, heel bijzonder.”

Corine: “En dan is het weer tijd om naar huis te gaan met een panamahoed, die dus uit Ecuador komt, mooie sjaal van alpacawol en chocolade. Ik heb de belofte gemaakt om de gids in de Amazone te gaan helpen. Op mijn verjaardag bood ik dat spontaan aan. Hoe fijn is het om juist op die dag een ander iets cadeau te kunnen geven, was ik maar iedere dag jarig. Zuid-Amerika is meer dan Peru of Argentinië, dit is Zuid-Amerika in het klein. Latijns-America smaakt naar más, much más.”

|

Registreer je nu gratis op vakantiebeurs.nl/vakbezoekers

TravDay 2022 What’s new…

Inmiddels is het vaste prik: de laatste maandag van september is TravDay. Travelpro maakt een rondje door de zaal…DOOR: ARJEN LUTGENDORFF

Blij met ontwikkeling

“We hebben het automatisch inlezen van de boekingen in het administratiesysteem van BAS getest. Dat werkt en dat zijn we nu aan het uitrollen. Dit zijn hele belangrijke ontwikkelingen. We blijven daarnaast bezig met het uitbreiden van het aantal partners, zoals Avis met aanbod in Amerika. In Spanje wordt er op dit moment ook een aantal nieuwe partners toegevoegd. De boekingen lopen boven verwachting. We zien dat we richting een ander seizoen gaan, waarin er andere bestemmingen worden geboekt. Als ik kijk naar een jaar geleden, dan zijn we heel erg blij met hoe we onszelf hebben ontwikkeld. Het is bijzonder fijn dat steeds meer reisbureaus ons weten te vinden. Daar zit de grootste winst in.”

Bert Wildeman (Flexible Autos)

Denderend nieuws

“Palma de Mallorca is een nieuwe stad die we als Sunair Vakanties gaan aanbieden. Verder is het nieuw dat we de Time to Momo-boekjes via de app gaan aanbieden. De boekjes zijn ook nog verkrijgbaar, en die kan je tegen een meerprijs bijbestellen. Voor de rest werkt Sjors geweldig, we breiden op alle bestemmingen ons aanbod uit en men kan ons nog steeds bellen voor persoonlijke tips. Het gaat goed met

de boekingen. Het is alleen vervelend dat er steeds vluchten worden uitgehaald, wat wij dan weer moeten oplossen. We doen ook meer met regionale luchthavens en merken een toename in het aantal boekingen voor stedentrips met de trein. Londen en Parijs doen het goed, maar ook de Belgische steden. Dat wat we altijd al deden, proberen we nog beter te doen.”

Marja Bouwmeester en Linda Andeweg (Sunair Vakanties)

Polen is superveilig

“Na twee jaar corona rekende iedereen op een goed jaar, maar Polen heeft met nog een andere factor te maken, namelijk de oorlog in Oekraïne. Er zijn dit jaar heel veel Polen in eigen land gebleven, omdat zij helpen met het opvangen van vluchtelingen uit Oekraïne die bij velen van hen thuis verblijven. We kunnen voorzichtig zeggen dat het met de Poolse reissector niet zo slecht gaat. Polen is superveilig. Het was dit jaar prachtig weer in het land, ideale omstandigheden, maar toch bezochten minder mensen ons land. Voor de winter zijn onze kerstmarkten in trek, die in alle grote steden plaatsvinden. Met betrekking tot de Schiphol-

Oppenheim Travel. De Israël specialist

Oppenheim Travel. De Israël specialist

Toe aan een vakantie naar Israël? Kies dan voor Oppenheim Travel!

Is jouw klant toe aan een vakantie naar Israël? Kies dan voor Oppenheim Travel!

De agentvriendelijke midden-oosten specialist met reeds bijna 50 jaar ervaring. Of het nu gaat om een fami liereis op maat of een luxe rondreis met privégids, een fly drive of een groepsreis.

Travel. De Israël specialist

vakantie naar Israël?

Oppenheim Travel!

naar Israël, of het nu gaat om uw familiereis op de mogelijkheden en hebben veel ervaring.

10 daagse Highlights Tour

10-daagse Highlights Tour met vrije zondag in het programma

Deze rondreis, met gegarandeerd vertrek iedere zaterdag is een groepsreis met gids. Ideaal als kennismaking met Israël.

Liever zelf rijden? Kies een fly-drive

Deze rondreis met gegarandeerd vertrek iedere zaterdag is een groepsreis met gids, ideaal voor een kennismaking met Israël.

Wilt u liever zelf rijden, wij bieden veel mogelijkheden met diverse routes voor individuele fly-drives. Voordelige aanbiedingen voor hotels, bijvoorbeeld het Herods hotel in Tel Aviv of het Prima Park in Jerusalem.

10-daagse Highlights Tour met vrije zondag in het programma

Fly drives Israël op wielen

Deze rondreis met gegarandeerd vertrek iedere zaterdag is een groepsreis met gids, ideaal voor een kennismaking met Israël.

Keuze uit diverse fly drive arrangementen in Israël. Met een fly drive bepaal je samen met jouw klant welke route hij neemt en welke bezienswaardigheden hij wil gaan bekijken.

Deze mooie rondreizen door Israël laten de hoogtepunten van het land zien.

de wensen van jouw

op een snel en deskundig voorstel van ons enthousiaste en betrokken team.

enthousiasme en betrokkenheid bij uw reis. Neem contact op en bespreek de ruime mogelijkheden met één van onze medewerkers.

Kijk voor onze prijzen op onze website: www.oppenheim.nl

Wat uw wensen ook zijn, u kunt vertrouwen op onze

Kijk voor onze prijzen op onze website: www.oppenheim.nl

Oppenheim Travel, een vertrouwd adres voor de reiswereld. We zijn aangesloten bij ANVR/SGR/Calamiteitenfonds en IATA.

Bel of mail voor nadere info 020 - 404 20

Al sinds 1973 het vertrouwde adres voor al uw reizen naar Israël, of het nu gaat om uw familiereis op maat of een groepsreis voor uw kerk. Wij kennen de mogelijkheden en hebben veel ervaring. www.oppenheim.nl • 020 - 404 20 40 • Nijenburg 2H (1e etage), 1081 GG Amsterdam

Boek veilig en vertrouwd bij Oppenheim Travel We zijn aangesloten bij ANVR/SGR/ Calamiteitenfonds en IATA.

Al generaties lang dé Midden Oosten specialist (misschien reisden uw ouders of zelfs uw grootouders al met Oppenheim Travel!)

Israël

chaos willen we wijzen op de mogelijkheid om met de auto naar Polen te reizen. Dat is namelijk echt niet ver. Overigens is de trein ook een prima optie.” Magdalena Stoch en Malgorzata Duijmayer (Polish Tourism Organisation)

Nieuwe luxe rederij

Explora Journeys is een nieuwe Europese rederij in het luxe segment. Suzanne Kochen startte in april en Daniël Kruithof in september. “Volgend jaar vertrekt onze eerste cruise, maar de schepen moeten nog worden gebouwd. We gaan uiteindelijk overal cruises aanbieden, maar het eerste schip gaat naar verwachting in mei varen in het Middellandse Zeegebied. Tegen

de tijd dat we met dit schip in Alaska zijn, komt het tweede schip in Europa in de vaart. Als je Explora met andere rederijen vergelijkt, zitten we in hetzelfde segment als Regent Seven Seas, Silversea en Seabourn, We proberen echt een resort op zee te zijn. Veel meer hotel dan traditionele rederijen. Explora is een Zwitsers bedrijf, we vallen onder het grote cargobedrijf van MSC Cruises en zijn daar de luxe tak van. Oorspronkelijk was het idee om onder MSC Cruises een yacht-stijl schip te creëren, maar daar is de familie op terug te komen. Ze probeerden mensen uit het luxe cruisesegment aan te nemen, maar de feedback die ze kregen was dat ze alleen zouden komen wanneer het écht luxer zou worden en dat ze de yacht club niet als écht luxe zagen. Explora gaat niet vanuit Nederland cruisen, maar er is wel een cruise die Nederland aandoet. Ergens volgend jaar gaan we ook pakketten met vluchten aanbieden, nu houden we het bij cruises only.” Daniël Kruithof en Suzanne Kochen (Explora Journeys)

Uniek als beddenbank

“We bieden duizenden hotels aan. We doen onze inkoop nog meer zelf. In het verleden was dat bijna een derde en nu is dat ongeveer de helft. Daarmee zijn we uniek als beddenbank. Daarnaast hebben we met zo’n 8.000 hotels exclusieve afspraken. Deze winter zijn Dubai en de overige emiraten speerpunten. Verder zijn we constant bezig het systeem te updaten, zodat er steeds meer zelf online kan worden geboekt. In Nederland maakt iedereen binnen de retail wel gebruik van Bedsonline. Het kost ook niks, je hoeft geen lid te worden en wat handig is, je betaalt pas achteraf. Ook daar blijven we in doorontwikkelingen. We blijven puur b2b, dus we

Marja Bouwmeester en Linda Andeweg

Daniël Kruithof en Suzanne Kochen

Bert Wildeman

willen benadrukken dat we niet b2c gaan werken.”

Hans Ritman en Marije ’t Hart (Bedsonline)

Meer Israël vanuit Nederland

“De zomer was erg goed voor Israël. Het land opende in mei haar grenzen weer en we zagen de vluchten stuk voor stuk terugkomen. KLM, Transavia, El Al, iedereen begon weer vanaf Amsterdam naar Tel Aviv te vliegen. We hebben geen restricties meer. De zomer was al erg goed, maar ik kijk nog meer uit naar de volgende zomer want dan weten de mensen dat Israël écht open is. Het is mooi om te zien dat de media en de industrie net zo enthousiast zijn als ik over Israël. Voor de winter zien we de stedentrips populairder worden. Tel Aviv en Jeruzalem zijn erg populair en daar zullen we de mensen aan blijven herinneren. Vanaf Amsterdam hebben we meer dan 30 wekelijkse vluchten naar Tel Aviv. We hopen dat we in de toekomst meer vluchten krijgen vanuit Nederland, ook vanaf andere Nederlandse luchthavens en ook naar andere luchthavens in Israël, zoals Eilat. We hopen deze bestemming in de winter van 2023-2024 op de kaart te zetten.”

Dana Gazit (Israëlisch Bureau voor Toerisme)

Pretparkpitstop

“Rulantica, ons waterpark, heeft dit jaar heel goed gescoord. We hebben er sinds de opening in 2019 al flink uitgebreid. Je kan er nu met VR-bril onder water zwemmen. We hebben vorig jaar zomer een heel groot bastion met glijbanen erbij gebouwd. Deze winter gaat er nog een derde glijbaantoren open. Daar komen acht glijbuizen uit. Verder wordt Eatrenalin gebouwd. Daarin komen de drie disciplines van ons bedrijf tot uiting: achtbanen (we maken achtbanen, ook voor andere preparken), videoproducties en restaurantsensatie. Je gaat in een stoel zitten waarmee je door het restaurant

rijdt; door negen verschillende werelden met eigen geluid, beweging en geur. Het is een totaal nieuwe dimensie. De boekingen lopen top. Ook bij onze hotels, waarvan we er nu zes hebben. Veel mensen op weg naar het zuiden van Europa komen bij Europa-Park als tussenstop. Ik noem dat altijd de pretparkpitstop. Er komen hier ook veel mensen die het Zwart Woud bezoeken. Daarnaast zijn er ook veel mensen die ons als exclusieve pretparkvakantie zien. Dit park is zo groot, dat doe je niet in één dag. We hebben ook verschillende soorten tickets. In Duitsland worden de parken als twee verschillende parken op de markt gezet, maar voor de Benelux heb ik besloten om het als één park neer te zetten.” Henk Groenen (Europa-Park)

Authentiek Arabië

“Het reisseizoen voor Oman is per 1 oktober begonnen. Het begint dan aangenamer te worden qua temperatuur om rond te reizen. Er is nog wel wat werk aan de winkel als het gaat om consumenten die informeren naar Oman. We proberen nu vooral reisorganisatoren te informeren. Veel Nederlanders die in Oman zijn geweest, zijn er namelijk enthousiast over. Ik vind het uniek dat je in een week zoveel highlights kan zien, zoals een wadi, vallende sterren in de woestijn. Ik heb zelfs schildpadden eieren zien leggen op het strand. Oman heeft echt dat authentieke. Je hebt er geen wolkenkrabbers, alles is er maximaal negen verdiepingen hoog. Ik vind Oman heel

Meer TravDay 2022? Kijk dan op Facebook.com/travelpro voor de foto’s en video.

Henk Groenen

Manon van Dijk en Jesse Graas

authentiek Arabië en ik vond het superveilig. Er is bijna geen criminaliteit en dat merk je dus ook als je op straat bent. Je hebt niet het gevoel dat je je hand op je tas moet houden en je wordt niet lastig gevallen. Het is een heel welvarend land, er is bijna geen armoede. KLM vliegt semi-rechtstreeks, met een tussenlanding, maar dat verschilt per dag. Ik ben zelf met Turkish Airlines gevlogen, maar je kan ook via Abu Dhabi of Dubai. Er zijn best wel wat verbindingen, maar nog niks rechtstreeks. Je vliegt er ongeveer negen uur over. Er zijn steeds meer touroperators die het aanbieden, zoals recentelijk 333travel en Silverjet, en Avila heeft een uitgebreid programma. Het is al duizenden jaren een handelaarsland, dus Oman is internationale reizigers wel gewend. Toerisme staat dan nog wel in de kinderschoenen, maar wat er is is kwalitatief erg goed. Vijfsterren high-end ga je hier zeker vinden.”

Evelyn Groenenberg en Irene Lipper (Lieb Management/ Oman)

All-inclusive betekent veel afval

“We zijn in 2019 gestart om ons all-inclusive-concept in een aantal hotels aan te passen, want all-inclusive betekent veel afval en daar willen we vanaf. We gaan in kleinere hoeveelheden eten klaarmaken. Dat doen we door de keuken in het restaurant te zetten. daardoor is er veel meer interactie tussen de chef en de gast. De gast kan ook kiezen tussen gezouten en niet gezouten menu’s. Er zijn kleinere hoeveelheden tegelijkertijd en alles is veel verser. Dat hebben we nu in drie hotels en vanaf deze winter gaan we dat concept ook in Paloma Pasha (Menderes/İzmir, Turkije) compleet integreren. Dat hebben we al deels gedaan in de à la carte restaurants, maar vanaf deze winter doen we dat in alle restaurants. De boekingen lopen heel goed. In de zomer hadden we ook veel Nederlandse gasten. We zijn pas laat uit de lockdown gekomen, maar in de versnelling waarin we nu zitten loopt alles erg goed. We hebben nu negen hotels open en in de winter zijn er drie hotels open. Floristas met verwarmd buitenzwembad, Paloma Oceana en Impesial, waarvan de laatste twee in Side liggen dichtbij de oude stad. Er wordt ingespeeld op long winterstays, waarvoor we een aangepast programma hebben met tuinieren, taallessen, enzovoorts. In de hotels hebben we ook een erg goede wifi en spelen we in op worcation.”

Angelique de Roose (Paloma)

Magisch moment

“De 30e verjaardag van Disneyland Paris is een denderend succes. We hebben een hele handige agenda om te zien wat een gunstig moment is om ons park te bezoeken. Als er nu een arrangement wordt geboekt, ontvang je een jaar lang Disney+ cadeau. Een noviteit is dat de Disney droneshow de prijs voor beste themaparkshow heeft gewonnen. Daar zijn we heel trots op. Komende zomer komt er een nieuw Pixar show naar het World Disney Studio Park, ook als onderdeel van onze 30e verjaardag. Daarnaast zijn we druk bezig met de uitbreidingen van ons World Disney Studio Park, zoals met Frozen Land. Er is een nieuwe Rapunzel-attractie

aangekondigd. Daarnaast kijken we uit naar het zesde schip van Disney Cruise Line, The Disney Treasure. Malu van der Graaff, Tomas Jansen, Samantha Brouwer en Anita Ignjatijev.' (Walt Disney Parks and Resorts)

Samenwerking intensiveren

“Wij komen eind oktober met een nieuw concept, namelijk ‘premium groepsreizen’. We bieden daarbij reizen aan voor wat kleinere groepen, van twaalf tot zestien personen en de accommodaties zijn wat luxer. Het is een soort allinclusive rondreis. Ontbijt, diner en excursies zijn allemaal inclusief. We gaan dit aanbieden in Oman, Jordanië, Costa Rica, enzovoorts, in totaal acht bestemmingen om te beginnen. Verder is er heel veel vraag naar de 22-35 jaar reizen. We lopen ten opzichte van 2019 een paar procent achter, maar we mogen echt niet klagen. We hebben een pittige zomer gehad met de ellende op Schiphol als je kijkt naar de annuleringen, dus hoe het zich gaat ontwikkelen is spannend. We zien het met vertrouwen tegemoet. Onze reissommen zijn best hoog, we richten ons ook op het hogere segment; tweeverdieners, mensen met een goede baan, die boeken nog wel. Het is voor ons de eerste keer op de TravDay. We hebben altijd al via de retail geboekt, maar we proberen dat te intensiveren. Daarom zijn we hier nu ook.”

Manon van Dijk en Jesse Graas (Sawadee)

TRAVDAY - 3 APRIL 2023

Wil je de volgende editie van TravDay niet missen? Meld je dan nu alvast aan via de QR-code

Malu van der Graaff, Tomas Jansen, Samantha Brouwer en Anita Ignjatijev.

Daarom boek je bij Captain Cruise Laagste prijsgarantie Klanttevredenheid 9,6 Beste cruise aanbieder 2019 Zee- en riviercruises Meer dan 35.000 cruises wereldwijd Ervaren Cruise-Experts Eerlijk en passend advies Grootste aanbod rederijen in NL

Al bijna 15 jaar verzorgt Captain Cruise cruises over de gehele wereld Wij maken voor jullie klanten een passende pakketreis, zodat ze onbezorgd op cruise gaan. Naast mooie cruises bieden wij ook aansluitende vluchten, hotels, excursies en transfers aan. Wij zoeken alles voor jullie uit tot in de puntjes en maken de droomcruise voor jouw klanten compleet! www.captaincruise.nl

Er is een cruise voor iedereen! Wij vertegenwoordigen maar liefst 46 rederijen. Zowel zeecruises als riviercruises. Bij ons krijg je een passend advies van onze Cruise-Experts dat aansluit bij de wensen van jouw klanten! Bestemmingen zoals de warme Caribbean, of de pareltjes van de Middellandse zee? Wil je weten welke rederij bij jouw klant past? Bekijk onze cruiseselector.nl of neem telefonisch of per e-mail contact met ons op! Wij staan voor jou klaar!

Familie Cruises | Luxe Cruises | Expeditie Cruises

HOE DUURZAAM ZIJN CRUISES?

Wie denkt aan duurzaamheid, zal het misschien niet zo snel in

adem noemen met een

terecht? Wat doen

in het

Maar

kunnen rederijen

die reputatie

DOOR: RAHANNA VAN STAPELE

Net als in de wereldpolitiek en volop media is duurzaamheid ook in de cruisewereld een onderwerp met topprioriteit. Op welke manieren kán een cruiseschip met duizenden passagiers duurzamer worden? Over het algemeen gaat de meeste aandacht hierbij uit naar het verminderen van uitlaatgassen en gebruik van vervuilende brandstoffen, en het verminderen van afval en dan met name plastic.

Op dit moment is de meest gebruikte manier om af te stappen van vervuilende fossiele brandstof het varen op LNG (Liquefied Natural Gas), vloeibaar aardgas. LNG wordt naar verwachting de meeste gebruikte brandstof van de toekomstige cruiseschepen. Ook komen testen met het varen op de nog schonere biobrandstoffen langzaam van de grond. Tijdens het liggen in de haven zorgen de motoren van de schepen tot nu toe nog voor de elektriciteit die nodig is voor alle (hotel) activiteiten aan boord. Door het toegankelijk maken van walstroom in de haven kan er een behoorlijke hoeveelheid uitstoot (van brandstoffen) worden vermeden. Voor het gebruik van walstroom moet er passende infrastructuur worden aangelegd in de betreffende haven, wat een investering vraagt. Op dit moment zijn er wereldwijd 22 cruisehavens (dat is 2% van alle cruisehavens) die walstroom bieden, waarvan de helft in Noord-Amerika.

ROTTERDAM EN AMSTERDAM

In de cruisehaven van Rotterdam wordt op dit moment het gebruik van walstroom vanaf 2024 mogelijk gemaakt. De ambitie daarbij is dat het in 2030 mogelijk is om 90% van de zeecruiseschepen die het kunnen gebruiken, daadwerkelijk aan walstroom aan te sluiten. Cruise Port Rotterdam ontvangt jaarlijks meer dan 100 cruiseschepen, en heeft samen met de havens van Antwerpen, Hamburg, Bremen en Le Havre de handen ineens geslagen om de uitrol van walstroom te versnellen. Ook Port of Amsterdam is bezig de scheepsvaart in de haven te verduurzamen en ook hier wordt groene walstroom aangelegd, waarmee aangemeerde zeecruises vanaf 2025 hun motoren kunnen uitschakelen. Ten slotte wil de haven vanaf 2024 selectiever zijn ten opzichte van zeecruises: schepen met oudere motoren mogen niet meer aanmeren en schepen met aansluiting tot walstroom krijgen vanaf 2025 voorrang.

OCEANIA CRUISES

Gevraagd naar de rol van duurzaamheid de laatste jaren in de cruisewereld, laat Oceania Cruises vanuit het hoofdkantoor weten dat de industrie onlosmakelijk is verbonden met de toestand van onze oceanen en dat voortdurende verbetering een van hun kernverantwoordelijkheden is.

Christine van Leeuwen ( Business Development Manager Oceania Cruises): “Onze inzet voor het milieu ontwikkelt zich voortdurend en breidt zich

uit naar andere gebieden van onze activiteiten, zowel aan boord als aan de wal. In lijn met deze verantwoordelijkheid is onze inzet om ongelukken en incidenten met vervuiling te voorkomen, de milieu-impact van onze activiteiten te verminderen, afval te beheren via methoden die recycling en hergebruik van materialen bevorderen en te zorgen voor een voortdurende verfijning van onze ISO 14001-certificeringsdoelstellingen en -doelen.”

WAT DOET OCEANIA CRUISES OM TOT EEN ZO DUURZAAM MOGELIJKE VLOOT TE KOMEN? WAT HEEFT HIERBIJ PRIORITEIT?

“We hebben vier belangrijke doelstellingen: zo min mogelijk afval storten, onze CO2-uitstoot verminderen, meer duurzaam inkopen en investeren in nieuwe technologieën.”

WAT MERKEN PASSAGIERS HIERVAN?

“We hebben met onze nieuwe Vero Water-service de Gold Standard in stilstaand en bruisend water aan boord geïntroduceerd. Alle suites en hutten zijn voorzien van hervulbare en herbruikbare Vero Water-karaffen, evenals alle restaurants en bars. We hebben de Vero-service ook uitgebreid naar onze ervaring aan wal, waarbij gasten navulbare waterflessen als aandenken mee krijgen aan wal, waardoor er jaarlijks miljoenen minder waterflessen nodig zijn. We elimineren het verbruik van miljoenen pagina's papier per jaar via nieuwe digitale technologie aan boord, waaronder een interactief TV-systeem, digitale kranten en een digitale gastenenquête. Deze nieuwe initiatieven helpen ons miljoenen stukken papier te besparen om zo het afval te verminderen en onze koolstofvoetafdruk te verkleinen.”

WAT ZIJN DE LANGETERMIJNDOELEN?

“Norwegian Cruise Line Holdings (NCLH), het moederbedrijf van Oceania Cruises, Norwegian Cruise Line en Regent Seven Seas Cruises, heeft onlangs aangekondigd dat het streeft naar netto nul uitstoot van broeikasgassen tegen 2050. De 'zero' ambitie omvat niet alleen de activiteiten van het bedrijf, maar ook de gehele waardeketen. Het doel is om belangrijke partners, waaronder het uitgebreide netwerk van bijna 20.000 wereldwijde leveranciers en ongeveer 35.000 teamleden mee te nemen op deze reis. Om de weg naar netto nul te ondersteunen, hebben we ook toegezegd om op korte termijn doelstellingen voor de reductie van broeikasgassen te ontwikkelen. De weg naar netto nul zal complex zijn en vereist aanzienlijke innovatie en samenwerking met partners, zoals scheepswerven, motorfabrikanten en classificatiebureaus om de technologische vooruitgang te versnellen die nodig is om dit doel te bereiken, maar NCLH geeft aan vastbesloten te zijn bij te dragen aan de gezamenlijke wereldwijde inspanning.”

“We zijn nu meer dan ooit gericht op onze inzet om een positieve impact op de samenleving

en het milieu te stimuleren via ons wereldwijde duurzaamheidsprogramma Sail & Sustain. Het succes van ons bedrijf en ons vermogen om langetermijnwaarde te leveren aan onze belanghebbenden is ontegenzeggelijk verbonden met de gezondheid van onze planeet, onze mensen en de gemeenschappen die we wereldwijd bezoeken", aldus Frank Del Rio, president en chief executive officer van Norwegian Cruise Line Holdings Ltd.

MSC CRUISES

Daniëlle Groot (Sales Manager Nederland MSC Cruises): “Helaas heeft cruisen een imagoprobleem als het gaat om duurzaamheid. In verschillende campagnes worden cruises neergezet als zijnde een van de meest vervuilende branches. Het speelt vanzelfsprekend ook onder klanten en partners, daarom is een goede voorlichting belangrijk. Duurzaamheid speelt de laatste jaren een hele grote rol. Het is belangrijk dat wij vertellen wat MSC Cruises allemaal doet om de footprint te verlagen voor de kinderen van de toekomst.”

WAT DOET MSC OM DIE MEEST DUURZAME VLOOT TE BEREIKEN?

“MSC geeft jaarlijks een Sustainabilitiy report uit. Voor MSC betekent duurzaamheid het beschermen van het milieu, het ondersteunen van de mensen die met ons werken en ervoor kiezen om met ons te reizen, evenals de gemeenschappen en plaatsen die we bezoeken en waarmee we zaken doen. Ons duurzaamheidsbeleid is gebaseerd op vier pijlers: People, onder meer qua gezondheid en veiligheid, opleiding en ontwikkeling van werknemers, diversiteit en inclusie. Planet, zoals het verbeteren van kwaliteit van scheepsemissies, werken aan nieuwe technologieën en oplossingen, energie-efficiënte en water- en afvalbeheer. Place, met duurzame excursies en onze Ocean Cay Marine Reserve. In december 2019 verwelkomde MSC Cruises haar eerste gasten op Ocean Cay op de Bahama's, een prachtige tropische eilandbestemming die is ontstaan uit een voormalige industriële zandafgraving. De visie voor de ontwikkeling van Ocean Cay was om het oorspronkelijke ecosysteem van het eiland te herstellen en de ongerepte staat te herstellen. Dit hield in het opruimen van het industriële afval op en rond het eiland, en het bieden van een veilige, natuurlijke leefomgeving voor het zeeleven en zeevogels. En ten slotte Procurement, zoals de vermindering van de milieu-impact en plastic voor eenmalig gebruik en bevordering van lokale inkoop.”

WAT MERKEN PASSAGIERS HIERVAN IN DE PRAKTIJK?

“Niet alleen minder plastic voor eenmalig gebruik, maar ook in het aanbod van duurzame excursies, zoals e-bike tours.’

WELKE LANGETERMIJNDOELEN HEEFT MSC ALS HET GAAT OM DUURZAAMHEID?

“Wij verleggen voortdurend de grenzen van wat technisch mogelijk is op zee en zijn actief betrokken bij de ontwikkeling van de volgende generatie milieutechnologie om tegen 2050 een netto koolstofneutrale werking te bereiken en uiteindelijk een netto nul-uitstoot voor al onze activiteiten.”

ZET MSC OOK STAPPEN OP HET GEBIED VAN ALTERNATIEVE BRANDSTOFFEN?

“Op 20 december komt de MSC World Europa in de vaart, het eerste schip van MSC Cruises aangedreven op LNG en tevens het grootste LNGvarende cruiseschip ter wereld, gevolgd door de MSC Euribia in juni 2023, ook LNG aangedreven. LNG is de schoonste scheepsbrandstof die momenteel op schaal beschikbaar is, die uitstoot aanzienlijk vermindert en compatibel is met toekomstige alternatieven brandstofoplossingen. MSC investeert actief in onderzoek en ontwikkeling van LNG.”

HOLLAND AMERICA LINE

Halverwege september liet Holland America Line weten de eerste meerweekse test van biobrandstoffen in de cruisesector te hebben afgerond aan boord van de Volendam in de haven van Rotterdam. De test duurde twintig dagen en het cruisebedrijf meldde positieve resultaten. De test met geavanceerde biobrandstof resulteerde in een vermindering van de levenscyclusemissies in vergelijking met gasolie voor de scheepvaart. Tijdens de eerste vijf dagen van de test gebruikte het schip een mix van 30% biobrandstof en 70% gasolie voor de scheepvaart (MGO) in een van de hoofd-hulpmotoren. Tijdens de laatste vijftien

AN UNRIVALLED EXPERIENCE™

NOW EVEN MORE INCLUSIVE, WITH OPTIONAL FLIGHT PACKAGES

Our Unrivalled Experience™ is now even more inclusive as we add an optional flight package We aspire to give your customers more than just luxurious ships, exquisite dining, refined service, and unlimited and included shore excursions.

We aspire to give more than any one of those things because a truly all-inclusive travel experience is about having every luxury included, just the way you and your customers like it.

EVERY LUXURY INCLUDED™

Our unrivalled experience encompasses every luxury amenity you can imagine

optional FLIGHTS &

UNLIMITED SHORE

included SPECIALITY RESTAURANTS

PRE-PAID

included UNLIMITED WIFI included 1-NIGHT PRE-CRUISE HOTEL PACKAGE IN CONCIERGE SUITES & HIGHER

FOR

included VALET LAUNDRY SERVICE

Receive

100€ GIFT VOUCHER

the

testdagen gebruikte het schip 100% biobrandstof. Volgens GoodFuels, biobrandstofleverancier, was er tijdens de laatste vijftien dagen van de proef een daling van 78% van de CO2-uitstoot over de hele levenscyclus in vergelijking met de uitstoot van gasolie.

WERELDHAVEN

“We waren enthousiast over deze kans om de brandstofbron van de volgende generatie te testen op een schip van Holland America Line, en we zijn zeer bemoedigd door de resultaten”, zegt Gus Antorche (President Holland America Line). “Als onderdeel van ons streven naar duurzaamheid hebben we altijd gezocht naar geavanceerde oplossingen voor milieu-uitdagingen die ons zullen helpen de duurzaamheidsdoelstellingen van Carnival Corporation van de komende decennia te behalen.” De onder de Nederlandse vlag varende Volendam werd geselecteerd voor de test, omdat het zich in de haven Rotterdam bevond, een van de wereldhavens waar Goodfuels de infrastructuur exploiteert die nodig is voor het bunkeren van biobrandstof. De biobrandstof in kwestie wordt gewonnen uit grondstoffen die gecertificeerd zijn als 100% afval zonder residu, zonder landgebruik problemen en zonder concurrentie met de voedselproductie of ontbossing.”

PIJLERS

Holland America Line volgt het duurzaamheidsbeleid van moederbedrijf Carnival

Corporations & PLC (met onder andere de merken AIDA Cruises en Seabourn), dat bestaat uit verschillende pijlers en waarvan het verantwoord gebruik van energie er één van is. Er wordt daarvoor onder meer gebruikgemaakt van scheepsmotoren met een hybride dieselelektrische aandrijving en er wordt geprobeerd bij de havens waar dat mogelijk is groene energie in te kopen. Het doel daarbij is de uitstoot van CO2 en andere schadelijke stoffen terug te dringen met 40% in 2030 en helemaal CO2-neutraal te zijn in 2050. Ook aan boord wordt gepoogd het verbruik terug te dringen en aan te sturen op zoveel mogelijk hergebruik. Waar mogelijk probeert de rederij haar water te zuiveren voor het op zee wordt geloosd. In het kader van Operation Oceans Alive, in 2018 in het leven geroepen, streeft het bedrijf ernaar het gebruik van plastic met 50% terug te dringen. Een van de belangrijkste pijlers volgens henzelf is het beperken van de schade aan de biodiversiteit en het zeeleven. Dat wordt gedaan door de romp van de schepen zo te behandelen dat mossels, algen en andere micro-organismen zich er lastiger aan kunnen hechten en soorten zo meegevoerd worden van het ene ecosysteem naar het andere. Ook ballastwater wordt om deze reden zo veel mogelijk hergebruikt in plaats van geloosd.

SILVERSEA CRUISES

Komende zomer wordt naar verwachting het nieuwe schip van Silversea geïntroduceerd, de Silver Nova, als onderdeel van het innovatieve

NODIG JE KLANTEN UIT VOOR HET OPENINGSSEIZOEN VAN SILVERSEA ENDEAVOUR

Overdag nippen van champagne terwijl het adembenemende Antarctische landschap zachtjes voorbij glijdt. En ’s avonds genieten van kaviaar aan boord van één van de meest luxueuze expeditieschepen ooit gebouwd. Als je klanten zich hierin herkennen en onze passie voor meeslepende belevingsreizen delen, nodig ze dan uit om met ons mee te gaan tijdens het openingsseizoen van Silver Endeavour.

Meest luxueuze expeditieschip

Silver Endeavour debuteert op 21 november van dit jaar als ’s werelds meest luxueuze expeditieschip ter wereld. Haar superieure ice-class capaciteiten in combinatie met geavanceerde navigatietechnologie, geven haar een ongeëvenaarde toegang tot sommige van de verste uithoeken van onze planeet. Het schitterend ontwerp, de grote lichtrijke ruimtes, de ongekende service ratio’s, de state-of-the-art exploratie voorzieningen, waaronder een toonaangevende Zodiac-to-guest ratio, een vloot van kajaks en de royale suite- en veranda-accommodaties zorgen ervoor dat je klanten in ultieme luxe en comfort reizen.

Superieure suites

De prachtig ontworpen suites behoren tot de ruimste in de wereld van expeditie cruises, variërend in grootte van 33m2 tot 174m2. Ze worden aangeboden in zeven categorieën en zijn verdeeld over vier publieke dekken. Alle 100 suites beschikken over een ruim privé veranda en ramen van vloer tot plafond voor een onbelemmerd uitzicht op de omgeving. De geraffineerde interieurs zijn uitgerust met alle voorzieningen en met een overvloed aan luxe om een elegant toevluchtsoord te creëren na een dag vol buitengewone avonturen aan wal.

De allereerste Deep South Expedition in 2023 Silver Endeavour vertrekt op 12 februari 2023 vanuit Puerto Williams en reist naar de South Shetland Islands, de Antarctic Sound en het Antarctisch Schiereiland, voordat ze

de 69e breedtegraad probeert over te steken op Silversea's allereerste 20-daagse 'Deep South' expeditie. Je klanten krijgen de kans om enkele van 's werelds meest afgelegen en extreme bestemmingen te bezoeken, Antarctica uit de eerste hand te verkennen en getuige te zijn van de zeldzame wilde dieren en unieke landschappen van het continent.

Antarctica Bridge - in Business Class rechtstreeks naar het hart van Antarctica Hoe avontuurlijk ook, de spanning van de Drake Passage is niet voor iedereen weggelegd. Onze Antarctica Bridge afvaarten bieden hiervoor een comfortabele oplossing. Je klanten kunnen een chartervlucht nemen in Punta Arenas. Slechts twee uur later stappen ze aan boord van de Silver Endeavour op de besneeuwde South Shetland Isles. Antarctica afvaarten zijn beschikbaar vanaf 5 tot en met 9 daagse reizen waarbij bestemmingen zoals het Antarctisch Schiereiland, de Antarctische Sound en de Zuidelijke Shetland Eilanden worden verkend. Deze All-Inclusive Expeditie-avonturen zijn beschikbaar vanaf EUR 19.200 met Deur-tot-deur prijzen, en vanaf EUR 15.050 met de haven-tot-haven -tarieven.

MEER INFO

Maurits Kruytzer

Sales Manager - Benelux, Frankrijk & Monaco

MauritsK@silversea.com

+31 6 58 996 170

nieuwbouwproject Project Evolution. Het wordt het eerste hybride luxecruiseschip zonder lokale emissies in de haven, en het eerste schip in de Nova-klasse van de rederij. De Silver Nova gebruikt LNG als belangrijkste brandstof, en de hybride technologie helpt om uiteindelijk een totale vermindering van 40% van de uitstoot van broeikasgassen per dubbele suite te bereiken in vergelijking met de vorige klasse schepen. Andere kenmerken van het schip zijn onder meer een micro-automatisch vergassingssysteem, dat het afvalvolume aan boord vermindert, wat resulteert in een lagere verbrandingsuitstoot. Bovendien zal de scheepsklasse naar verwachting een Energy Efficiency Design Index (EEDI) bereiken die ongeveer 25% beter is dan de geldende eisen van de Internationale Maritieme Organisatie (IMO). Ook kan het schip gebruikmaken van walstroom.

"Onze Nova-klasse schepen vertegenwoordigen een aanzienlijke investering in ongekende technologische oplossingen. Ze ondersteunen onze missie om de planeet te beschermen zonder afbreuk te doen aan comfort of luxe," zegt Roberto Martinoli (President en CEO van Silversea Cruises). "Silver Nova is de manifestatie van Silversea en Royal Caribbean Group's lange termijn inzet voor duurzaamheid.” Richard Fain (Voorzitter en CEO van de Royal Caribbean Group): “Silversea's nieuwste scheepsklasse is een belangrijke stap voorwaarts in ons streven naar duurzaam scheepsontwerp en onze reis om

onze ecologische voetafdruk te verkleinen. We kondigden onze brandstofcelambities enkele jaren geleden voor het eerst aan. Door toewijding en doorzettingsvermogen zijn we nu trots om het eerste schip te introduceren met grootschalige brandstofceltechnologie die emissievrije havenactiviteiten kan realiseren."

SAMENWERKING WERELD NATUUR FONDS

In het jaarlijkse duurzaamheidsrapport van moederbedrijf Royal Caribbean Group in mei worden de stappen richting duurzaamheid door de drie dochtermerken (Royal Caribbean International, Celebrity Cruises en Silversea Cruises) gevolgd. Het rapport verscheen vlak na de aankondiging dat Royal Caribbean een vijfjarig-partnerschap is aangegaan met het Wereld Natuur Fonds, waarbij het gaat helpen duurzame bedrijfspraktijken op te zetten op gebieden als emissies, duurzaam toerisme en meer. Rondom uitstoot beroept het bedrijf zich op haar Destination Net Zerostrategie, dat als doel heeft tegen 2050 netto nul emissies te bereiken. Belangrijkste punten hierbij zijn de introductie van een hybride brandstofcelontwerp met nul emissie in de haven, het streven dat elke nieuwe scheepsklasse 20% energieefficiënter is dan zijn voorganger, de ontwikkeling afvalbeheertechnologiën die afval in energie kunnen omzetten en klaar zijn om walstroom te gebruiken zodra de lokale stroomnetwerken beschikbaar komen.

OP WEG NAAR DE WINTERZON: NORWEGIAN CRUISE LINE BIEDT WEER CRUISES AAN NAAR DE CANARISCHE EILANDEN

De 10- tot 14-daagse reisroutes verbinden bestemmingen op de Canarische Eilanden met bezoeken aan Portugal, Spanje en Marokko. Gasten kunnen kiezen uit vertrekhavens Lissabon, Malaga en Santa Cruz de Tenerife.

Het zes maanden durende debuutseizoen van de Norwegian Sun door de regio zal tot maart 2023 talrijke voor NCL nieuwe havens aandoen, waaronder Puerto del Rosario (Fuerteventura) en San Sebastian de la Gomera, Spanje; Cueta, Spanje; Agadir, Marokko; en ook Horta (Azoren), Portugal.

De havenintensieve cruises bieden maximaal twee dagen op zee en gemiddeld twaalf uur ligtijd met late avondvertrekken vanuit Lissabon, Portugal; Santa Cruz de Tenerife; Las Palmas (Gran Canaria) en Casablanca, Marokko. Voor bepaalde vertrekken zijn zelfs overnachtingen in de havens van idyllische plaatsen met een bruisend nachtleven gepland, zoals Santa Cruz de Tenerife en Funchal (Madeira), Portugal.

Aan boord van de volledig gemoderniseerde Norwegian Sun kunnen de gasten zich verheugen op de fijnste culinaire hoogstandjes, bijvoorbeeld in Los Lobos met op het menu een grote keus aan verse margarita’s, traditioneel Mexicaans eten met bijzondere aandacht voor taco’s en enchilada’s en lekkere specialiteiten zoals carne asada. Daarna kan men zich uitleven op de dansvloer van de Bliss Ultra Lounge, NCL’s exclusieve dansclub op zee. Een heerlijk levendige sfeer gegarandeerd, iedere avond weer.

Met de Norwegian Sun heeft NCL in totaal negen schepen varen op Europese wateren en daarmee is dit de grootste Europese vloot in de geschiedenis van het bedrijf. NCL doet meer Europese havens aan dan welke andere cruiselijn ook. Gasten hebben daardoor meer keus dan ooit tevoren en dat komt mede dankzij het debuut in augustus 2022 van de Norwegian Prima in IJsland, waar het recentste lid van de NCLvloot

en vlaggenschip van de baanbrekende Prima-klasse wordt gedoopt.

Boek nu een wintercruise op de Norwegian Sun voor uw klanten en tover een glimlach vol voorpret op hun gezicht als de dagen in de herfst weer koeler worden. Alle routes, prijzen en actuele aanbiedingen vindt u op de site.

Marketing- en referentiemateriaal voor reisbureaus vindt u bij de NCL agentschappen onder www.norwegiancentral.com.

Naast de vele andere resources die u op de website vindt, staat de volgende informatie ook tot uw beschikking:

- De Norwegian Cruise Line University (‘NCLU’) met gereduceerde studententarieven - Het boeksysteem ‘Book Norwegian’ voor reisbureaus - Toegang tot actuele updates en evenementen

Lasteresitas, Tenerife

Norwegian Sun

Agenten ontdekken Norwegian Prima met Captain Cruise

Reisagenten van diverse ketens verkenden onlangs de Norwegian Prima van Norwegian Cruise Line. De studiereis vond plaats op uitnodiging van Captain Cruise.

“Het was een ontzettend leuke groep van reisagenten van diverse ketens. Thanks for having fun”, zegt Martyn Valkhoff, Commercieel Directeur van Captain Cruise.

Speerpunten

“Wij zijn gaan varen naar Amsterdam, om Denemarken heen, en via Kiel kwamen wij aan in Warnemunde. Vanuit Warnemunde zijn we met de trein teruggegaan naar Nederland. De reisagenten hebben genoten van het schip en alle faciliteiten aan boord”, zegt Valkhoff, die eraan toevoegt dat ontspanning een van de belangrijkere speerpunten aan boord van Norwegian Prima is.

Genieten

“De deelnemers genoten in de luxe spa of waren op het buitendek in de zon. Er werd ‘gewandeld’ over de Oceanwalk, een glazen brug over het gehele schip, waar je geen seconde het uitzicht op

de oceaan mist. Anderen namen een duik in de infinitypool of zaten rustig in de buitenlounge bij La Terrazza. Genieten, ontspannen en ontdekken, dat was het motto. Een leerzame presentatie over Captain Cruise en NCL ontbrak natuurlijk niet.”

Meer studiereizen

Volgens Valkhoff komen er nog veel meer studiereizen aan, waarbij hij weer reisagenten gaat uitnodigen. Ook staan er nog diverse scheepsbezoeken op stapel.

CELEBRATING 75 YEARSCELEBRATING 75 YEARS

y Alleen Holland America Line brengt in 2022 al 75 jaar gasten naar Alaska – dus al langer dan Alaska officieel een staat is!

Wij hebben de meest deskundige en best getrainde medewerkers in Alaska: een team van duizenden personeelsleden

Als beste in Alaska beoordeeld door Cruise Critic Cruisers’Choice, AFAR en meer

Een Alaska-vloot van 6 schepen, waaronder Pinnacle-klasse schip de Koningsdam

y Wij bieden meer reisroutes aan via Glacier Bay National Park, allemaal met vrij uitzicht vanaf onze schepen

106 uit de 130 Alaska afvaarten zijn inclusief Glacier Bay National Park

7 en 14 nachten rondreis Vancouver inclusief Glacier Bay National Park

Gletsjer-ontdekkingscruises, inclusief twee dagen om gletsjers van dichtbij te bekijken

7-daagse Seattle rondreis cruises inclusief vier havens in Alaska en Glacier Bay National Park

y Op onze Cruisetours (landprogramma’s) in Alaska en de Yukon gebruiken wij onze eigen hotels, treinwagons en touringcars voor ontspannen reizen, meer gastvriendelijke reisschema’s en consistente kwaliteit en service op het schip en aan land.

Eigen McKinley Chalet Restort van 60 hectare grenzend aan het Denali National Park

Ultiem Denali: meer tijd om te verkennen met maximaal 3 nachten in het Denali National Park

McKinly Explorer®: eigen luxe treinwagons met glazen koepeldak

◽ Rechtstreeks per trein naar Denali bij geselecteerde reisroutes

◽

Waarom cruisen in Alaska?

y Over zee beste manier om de ongerepte natuur van Alaska te zien – er zijn bijna tot geen wegen in Alaska die de bestemmingen met elkaar kunnen verbinden zoals met een cruisevakantie

y

Dichterbij de glaciers vanaf het water en de indrukwekkende Inside Passage

y Meer kans om de “Ocean 5” te spotten: orka, steller zeeleeuw, zeeotter, grijze walvis en de bultrug

y

Ontspannen; het schip brengt je naar een verscheidenheid aan bestemmingen die anders niet te bezoeken zijn tijdens één vakantie

Tundra winderness tour inbegrepen bij alle 2- & 3- nachten Denali verblijven

Exclusieve Yukon+Denali Cruisetours met reisgastheer of -vrouw

◽ Volg de Klondike Gold Rush helemaal naar Dawson City

◽

Op Alaska gerichte Exploration Central®- programmering en een natuurkenner aan boord

◽

Virtuele evenementen over Alaska op het podium in samenwerking met cruisespecialisten

Waarom met Holland America Line naar Alaska?

& DE YUKON

Boek voor 15 november 2022 een 2023 2024 Alaska cruise of Cruisetour en profiteer van veel extra’s, inclusief:

GLACIER BAY & JUNEAU

GLACIER BAY

7 nachten rondreis Seattle Schip: Eurodam

Prijs vanaf:

CRUISE HIGHLIGHTS:

: Drankenpakket, Wifi-Surfpakket, Specialiteitendiner(s) & Landexcursie(s)

7 nachten rondreis Seattle Schip: Westerdam

€ 1.334

Langer verblijf in Victoria, Juneau & Icy Strait Point

Glacier Bay National Park: ontdek gletsjers, fjorden, inhammen, rivieren & wilde dieren

VERTREKDATA: 29 APR ; 6, 13, 20, 3, 10, 17, 24 JUN; 1, 8, 15, 22, 29 JUL; 5, 12, 19, 26 AUG; 2, 9, 16, 23, 30 SEP 2023

Prijs vanaf:

CRUISE HIGHLIGHTS:

◼ Langer verblijf Victoria

€ 1.234

GLACIER BAY & INSIDE PASSAGE

GROOT ALASKA

14 nachten rondreis Vancouver Schip: Nieuw Amsterdam

Prijs vanaf:

CRUISE HIGHLIGHTS:

◼ Hubbard Glacier: langste getijdengletsjer van Alaska van 122 km lang

VERTREKDATUM: 7 , 14, 21, 28 MEI; 4, 11, 18, 25 JUN; 2, 9, 16, 23, 30 JUL; 6, 13, 20, 27 AUG; 3, 10, 17, 24 SEP 2023

GLACIER BAY NATIONAL PARK

DENALI NATIONAL PARK TOUR D9C

10 nachten Vancouver naar Anchorage Schip: Noordam

Prijs vanaf:

CRUISE HIGHLIGHTS:

◼ Langer verblijf in Juneau

€ 1.734

DENALI NATIONAL PARK & GOLD RUSH

YUKON & DENALI TOUR R4C

12 nachten rondreis Seattle Schip: Koningsdam

Prijs vanaf:

CRUISE HIGHLIGHTS:

◼ Glacier Bay National Park & Denali National Park

VERTREKDATA: 14*, 21, 28 MEI, 4, 11, 18, 25 JUN; 2, 9, 16, 23, 30 JUL; 6, 13, 20, 27 AUG; 3, 10 SEP 2023

€ 2.669

Glacier Bay National Park: ontdek gletsjers, fjorden, inhammen, rivieren & wilde dieren

Sitka: omgeven door het regenwoud van Tongass National Forest

VERTREKDATUM: 7 MEI 2023

NOORDAM: 17 SEP 2023

€ 2.263

◼ Langer verblijf in Juneau & 2 dagen Dawson en Seattle

◼ 2 dagen Denali & inbegrepen Toendra Wilderniss Tour

VERTREKDATA: 24, 27*, 31 MEI; 3, 7, 10, 14, 17, 21, 24, 28 JUN; 1, 5, 8, 12, 15, 19, 22, 26, 29 JUL; 2, 5, 9, 12, 16, 19, 23, 26, 30 AUG; 2 SEP 2023

3 DAGEN DENALI

YUKON & DENALI TOUR Y1L

18 nachten rondreis Vancouver Schip: Nieuw Amsterdam

Prijs vanaf:

CRUISE HIGHLIGHTS:

€ 4.334

Langer verblijf in Juneau, 2 dagen Dawson, Fairbanks, & Anchorage

3 dagen Denali & inbegrepen Toendra Wilderniss Tour

VERTREKDATA: 10, 17*, 24, 31 MEI; 7, 14, 21, 28 JUN; 5, 12, 19, 26 JUL; 2, 9, 16, 23, 30 AUG; 6 SEP 2023

Voor meer info & algemene voorwaarden ga naar hollandamerica.com. Vermelde tarieven zijn gebaseerd op de dikgedrukte data waar een * achter is geplaatst. Afhankelijk van beschikbaarheid, o.v.v. prijswijzigingen, druk- en of zetfouten.

HUBBARD GLACIER & SITKA HUBBARD GLACIER

HOLLAND AMERICA LINE,

75 JAAR PIONIER IN ALASKA

Meld je aan voor ons Alaska Event op dinsdag 15 november 2022, locatie Puur Amsterdam van 10.30 uur tot 14.00 uur. Leer alles over onze Alaska Cruises, Alaska Cruisetour en ontdek wat Alaska als bestemming zo uniek maakt.

Stuur een email voor vrijdag 4 november 2022 naar salesnl@hollandamerica.com om je aan te melden.

Wil je meer leren over het Holland America Line Alaska product? Volg de online Alaska Academy. Registreer je via www.halacademy.nl

Win een plek op onze Alaska studiereis ‘7 nachten Inside Passage cruise, rondreis Vancouver met de Koningsdam’ in mei 2023, tijdens ‘November Alaska Maand’.

Volg de online Alaska Academy en laat in 50 woorden weten waarom jij mee zou moeten op deze Alaska studiereis door voor vrijdag 2 december 2022 een bericht te sturen naar salesnl@hollandamerica.com samen met je Academy Certificaat. De winnaar wordt voor vrijdag 16 december 2022 bekend gemaakt.

Tip! Tijdens de Alaska maand, start onze Alaska promotie inclusief Air Credit op ons Alaska aanbod. Exacte details volgen via onze nieuwsbrieven.

ALASKA PLANNER 2023

Wij hebben een handige en gespecialiseerde Alaska 2023 planner beschikbaar, zowel digitaal als in print. Alaska 2023 planner staat vol met praktische informatie, Alaska Cruisetour schema’s tot in de detail uitgelegd en gedetailleerde kaarten van Alaska & de Yukon. Gebruik deze planner als handige tool om je klanten optimaal te informeren. Deze is bestelbaar op TWI.

BIJ VRAGEN EN/OF INFORMATIE NEEM CONTACT OP MET JOUW BUSINESS DEVELOPMENT TEAM: SALESNL@HOLLANDAMERICA.COM / 0102976614. KIJK OOK OP HOLLANDAMERICA.COM.

Pascal Driever Yvonne Netz Nathalie van Dijkde Ridder

Anouk Buise

SHARON EVERS

Hugo van Drie en Hans Knottnerus

Hans Knottnerus (Managing Director Nederland, België en Frankrijk Sunny Cars) en Hugo van Drie (Director Nordic Nederland en Duitsland) interviewen elkaar.

Hans: “Ik heb je leren kennen als een enorm ambitieus persoon, zowel bij Eliza was here, Sunweb als nu Nordic, die lange dagen werkt en veel op reis is. Inmiddels heb je ook een gezin. Ik ben benieuwd hoe je je ambities in lijn kan brengen en houden met een jong gezin?”

Hugo: “Ik ben vrij competitief ingesteld en leg de lat het liefst zo hoog mogelijk. Mijn doelstelling voor het eerste jaar van Nordic Nederland was meer dan € 5 miljoen omzet. De één noemt het ambitieus en de ander krankzinnig, maar door die lat zo hoog te leggen en er gewoon keihard voor te gaan is het wel ruimschoots gelukt. Het is inderdaad lastig om dan je aandacht te verdelen tussen werk en thuis. Vroeger was ik alleen in het weekend thuis, maar tegenwoordig ben ik vrijwel elke avond thuis. Ik merk nu bij mijn jongste dochter Pom, zij is geboren tijdens de coronapandemie, dat ik veel van het eerste jaar van mijn oudste dochter Puck heb gemist. Dat ik nu meer thuis ben, is al een hele vooruitgang. Ik ben mij er wel van bewust dat het niet alleen gaat om letterlijk thuis te zijn, maar vooral dat aandacht voor thuis belangrijk is. Ik heb daar echt de grootste moeite mee,

grijp nog veel te veel naar mijn mobiel en heb dus op dat vlak nog wel wat te leren. Maar ik weet ook dat als ik iets wil bereiken, ik offers moet brengen. Dat heeft Koen Everink (oprichter Eliza was here, red.) mij al vroeg in mijn carrière geleerd. Die offers heb ik altijd kunnen brengen door de support van mijn vrouw Marion. Maar de juiste balans vinden, blijft moeilijk.”

Hugo: “Hans, je bent altijd netjes gekleed, keurige scheiding in het haar, gepoetste schoenen. Dat is de Hans zoals wij die altijd zien. Ben jij altijd zo netjes of is er ook een andere kant die we niet kennen van je?”

Hans: “Ik beschouw mijn werkkleding als een soort uniform, alhoewel ik bij Sunny Cars wel een spijkerbroek en overhemd zonder stropdas kan dragen. Dat is voor iemand die altijd in de corporate-wereld heeft gezeten al een hele stap. Maar ik probeer altijd wel een voorbeeld voor mijn collega’s te zijn; we willen toch een bepaalde standaard uitstralen. Zodra ik thuiskom, trek ik een hoodie aan en in het weekend scheer ik me ook niet. Ik ben al 30 jaar fervent Formule 1-fan en dan zit ik ook met een oranje petje op mijn hoofd en een Red Bulloutfit aan voor de tv.”

Hugo: “Wordt er voor medewerkers ergens een grens getrokken? Mogen ze bijvoorbeeld in korte broek naar kantoor komen?”

Hans: “Dat mag, maar over het algemeen verwacht ik

wel dat iedereen redelijk gekleed binnenkomt. Wat ik nu draag dat trek ik niet elke dag aan, misschien nog twee keer per jaar. Over het algemeen loop ik er casual gekleed bij. Maar ik houd van mooie kleren, ik heb thuis drie vrouwen: mijn vrouw en ik hebben twee dochters van 31 en 33 jaar. Eén keer per jaar gaan we met z’n allen naar Italië en daar zit een kledingzaak waar ik graag kom. Ik word dan vaak tot de orde geroepen dat het nu echt tijd is om te gaan.”

mij de taak om Nordic in de Nederlandse markt tot een succes te brengen. Nordic Collection is met ongeveer 90 medewerkers en een positie als marktleider in België geen startup meer, maar een sterke centrale organisatie. Ik kan Nederland als startup opbouwen met een nieuw kantoor in Nieuwegein en een team van enthousiaste medewerkers om vervolgens elk jaar te verdubbelen qua omzet, maar wel met enorm veel oog voor kwaliteit dankzij die centrale organisatie. Daar krijg ik enorm veel energie van en een mooiere stap was er voor mij niet te bedenken. Het is bijna een godsgeschenk dat het op mijn pad is gekomen.”

Hans: “Je bent toch ook wel even thuis geweest; niet dat je op de ene dag de deur bij Sunweb dichttrok en de volgende dag bij Nordic binnenstapte?”

Hugo: “Een half jaar en dat was heerlijk. Zo’n noodstop is voor mij heel goed geweest om vervolgens een vliegende start met Nordic te maken.”

Hans: “Het was voor mij geen verrassing dat het op een gegeven moment bij jou ging schuren. Ik denk dat het bij grote corporates een probleem is dat de mensen die beslissingen moeten maken, die beslissingen niet durven te nemen.”

Hans: “Je bent overgestapt van het grote en corporate Sunweb naar de startup Nordic. Hoe bevalt deze overstap?”

Hugo: “Daar is best wat aan voorafgegaan. Je moet je voorstellen dat ik als achttienjarig jochie ben begonnen met werken. Persoonlijke doelstellingen had ik niet, het was voor mij één groot avontuur. Ik kreeg elke twee jaar de kans een nieuwe rol, project of functie op te pakken. Het was een cultuur van ‘work hard, play hard’. Een cultuur die goed bij mij past, mij activeert en mij heeft gemaakt tot wie ik vandaag de dag ben. Na bijna twintig jaar vol gas kwam in coronatijd alles tot complete stilstand en daar had ik zelfs professionele hulp bij nodig. Op een leren bank met een kop thee hield iemand mij een spiegel voor en ik leerde dat ik veel te veel op adrenaline leefde en dat ik die drammer in mij zo nu en dan eens op de achterbank moest zetten. Ik ben op dat moment kritisch gaan kijken naar welke rol ik binnen Sunweb had en welke er voor mij nog zou zijn weggelegd. Ik kwam samen met het bedrijf tot de conclusie dat het tijd was om wat anders te gaan doen. Ik heb echt geleerd om ‘nee’ te zeggen. Twintig jaar lang heb ik altijd ‘ja’ gezegd, zoals toen Sunweb naar Duitsland ging, waardoor ik een tijd lang daar heb gewerkt. Toen Sunweb in Denemarken startte, ging ik daar naartoe. Dankzij de gesprekken met de psycholoog heb ik kritisch gekeken naar hetgeen wat echt bij mij past en waar ik energie uit haal, samen met Sunweb heb ik de keuze gemaakt om uit elkaar te gaan. Met nieuwe inzichten en nieuwe energie ben ik aan de slag gegaan bij Nordic. Een kleine organisatie met korte lijntjes en een prachtig product. Ik heb een klein aandeel in het bedrijf en daardoor voelt het wel echt als mijn eigen bedrijf. Dat maakt toch een verschil. Aan

Hugo: “Dat klopt zeker. Bij veel grote bedrijven zie je dat mensen geen verantwoordelijkheid durven te nemen,

Mij zie je niet meer bij een groot corporateplatform dat toevallig reizen verkoopt Hugo van Drie

‘‘

het niet willen of het verspreid ligt bij te veel mensen. Ownership moet je bij iemand neerleggen.”

Hans: “Tegen mijn management zeg ik altijd dat ik liever heb dat er om vergeving wordt gevraagd dan om toestemming. Als er om vergeving wordt gevraagd, ben je al twee stappen verder. Van die foute beslissing kan je leren, maar ik heb een hekel aan het niet nemen van een beslissing.”

‘‘

Door corona zijn we een beetje uit elkaar gegroeid

Hans Knottnerus

Hugo: “Welke persoonlijke inzichten heb jij gekregen in coronatijd en wat doe je post-corona echt anders?”

Hans: “We zaten in een tredmolen die in een keer tot stilstand kwam, dat is een wake-upcall voor mij geweest. De afgelopen dertien jaar was ik elke dag op kantoor, nu moest ik leren hoe het was om thuis te werken. Ik moest in een paar weken tijd 40 medewerkers ontslaan, dat was heel zwaar. Ik wilde het zo verwoorden dat die mensen uiteindelijk met een positief gevoel het bedrijf zouden verlaten; we hebben ze ook een ruime regeling kunnen aanbieden. Daar zaten mensen bij die soms al 20 jaar voor ons werkten. Dat maakte het er niet gemakkelijker op. Uiteindelijk is dit voor veel van hen een goede verandering in hun leven geweest, doordat ze nu gedwongen werden om ergens anders te kijken en aan de slag te gaan. In die periode kreeg ik veel intensiever contact met mijn mededirectieleden in Duitsland. We moesten met elkaar veel meer beslissingen nemen; als

directieteam zijn we veel meer naar elkaar toegegroeid. We begrijpen elkaar beter, de lijnen zijn korter en de omgeving kan geen ruis veroorzaken. Bij ons geldt: ‘Een man, een man en een woord, een woord’. Als we iets signaleren, dan bespreken we het meteen. Die kortere lijnen worden ook teruggezien in het bedrijf.”

Hugo: “Personeel vinden en houden is een kunst in deze tijd. Wat doe jij om mensen te werven en ze te binden aan Sunny Cars?”

Hans: “Daar hebben we professionele hulp voor ingeroepen. Hoe kunnen we ons goed profileren richting potentiële werknemers? We moeten een duidelijk propositie neerzetten met wie we zijn en wat we verwachten. Zodra mensen bij ons binnenkomen, moeten de zaken waarvoor wij staan direct zichtbaar zijn, zoals openheid, veilige werkomgeving en owner driven.”

Hugo: “Eigenlijk doen jullie het nu niet anders, maar laten jullie meer zien waar Sunny Cars voor staat?”

Hans: “We zijn marketingwijs altijd heel sterk geweest om ons product naar de markt toe te verkopen en nu moeten we ons als bedrijf aan de arbeidsmarkt verkopen. Het is een werknemersmarkt geworden en het is zeker geen werkgeversmarkt meer.”

Hugo: “ De sollicitatiegesprekken zijn nu als ware omgedraaid.”

Hans: “Dat zien we zeker terug op ons klantencontactcenter, waar we nauwelijks mensen voor krijgen, terwijl we toch echt goede salarissen betalen.”

Hugo: “Doen jullie ook dingen anders om mensen te behouden?”

Hans: “Door corona zijn we een beetje uit elkaar gegroeid. Elk kwartaal gaf ik een online presentatie, maar dat is best moeilijk; je kijkt naar een scherm en het kwam nauwelijks tot een dialoog.”

Hugo: “Via een scherm is dat zo ongelooflijk moeilijk.”

Hans: “Het met elkaar live in dialoog komen, dat pakken

we snel weer op. Er staat binnenkort een teambuildingsessie op het programma. Daarnaast zit er in ons pand een sportschool waar medewerkers gratis mogen sporten en komt een keer per maand een stoelmasseuse langs.”

Hans: “In je inkooptijd had je veel met ZuidEuropese landen te maken, bij Sunweb werkte je veel in Duitsland en Denemarken en nu rapporteer je aan een Belgische eigenaar. Hoe ga je om met al die verschillende culturen?”

Hugo: “Ik rapporteer heel graag vanuit mezelf, niet omdat het me wordt gevraagd. Ik heb dat echt geleerd bij een corporate als Sunweb. Ondanks dat ik het niet per se hoef te doen, geeft het mij juist een bepaalde houvast, ook naar de medewerkers toe. In België kijken ze zelf natuurlijk ook naar de cijfers en als het niet goed zou gaan, dan hoor ik het vanzelf.”

Hans: “Haha, dat ken ik.”

Hugo: “Maar over de cultuurverschillen; mijn grootste les en mijn advies aan iedereen is stop met eindeloos heen en weer mailen, maar pak die telefoon en ga echt in gesprek. Zeker als je werkt met verschillende culturen en talen, dan is de kans heel groot dat een mailtje niet lekker overkomt. Bouw daarom actief aan de relatie met collega’s door elkaar regelmatig fysiek te zien, voer een discussie zodat je echt een goed gesprek kunt voeren en elkaar leert begrijpen. Zet daarna pas de gemaakte afspraken op de mail. Uiteindelijk zijn we allemaal mensen met de juiste intenties en door actief de samenwerking op te zoeken kunnen verschillende culturen elkaar alleen maar versterken en kunnen we veel van elkaar leren.”

Hugo: “Jij rapporteert aan het kantoor in Duitsland. Hoe gaat dit?

Hans: “In het verleden was ik één tot twee keer in de maand in München, waar ik samenvatte wat er die maand allemaal was gebeurd. Dat wat begin in de maand was gebeurd, was je alweer kwijt en daarnaast moest alles ook nog eens in een meeting worden gestopt. In het begin van de coronapandemie hebben we besloten om elke maandag, woensdag en vrijdag een Teamsmeeting met elkaar te hebben; de ene keer spreken we elkaar tien minuten en de andere keer een uur. Maar we kunnen meteen de actualiteiten van beide kanten bespreken en dat geeft een gigantisch voordeel. Communicatie is ontzettend belangrijk, vandaar dat we deze overlegstructuur ook nu nog vasthouden.”

Hans: “Waar zie je jezelf over tien jaar staan, ben je dan nog steeds werkzaam in de reiswereld?”

Hugo: “Dat hangt er echt helemaal vanaf hoe de reiswereld er dan uitziet. Over tien jaar zijn het waarschijnlijk toch echt de marketplaces die de markt volledig domineren. Dankzij duizenden AB-testen hebben zij de meest optimale user experience neergezet en met een efficiënte marketingmachine kunnen zij heel Nederland bereiken met een aanbod van 150.000 reizen door allemaal gekoppelde datapunten. Datawiz-kids brengen de mooiste inzichten om die klant nog snellere

digitale oplossingen te bieden. Allemaal prachtig voor de massa en voor die knappe koppen die daar goed geld mee verdienen, maar daar haal ik mijn plezier niet uit en dat vraagt ook competenties die ik niet in mij heb. Ik hoop én geloof dat er over tien jaar nog altijd een hele sterke stroming is van reisspecialisten en daar zul je mij dan aantreffen. Ik wil zelf horen hoe een klant vanuit kennis en ervaring wordt geholpen door een passievolle medewerker die zelfs kan vertellen wat voor kussen er op dat bed ligt en hoe het eten smaakt in dat hotel. Ik wil een inkoper spreken die mij vol enthousiasme vertelt over zijn of haar laatste ontdekking en een klant zien die vol aandacht zit te luisteren naar een livepresentatie en daarna blijft hangen voor een biertje. Dat geeft mij kippenvel en dat is waarom ik werk in het toerisme. Bij een nieuwe koppeling die duizend onzichtbare klanten heeft opgeleverd, heb ik geen gevoel. Dat doet mij echt niets meer. Persoonlijk contact en (opr)echte emoties, dat maakt mij gelukkig en dat hoop ik over tien jaar in de reisbranche nog te vinden.”

Hans: “Dat is dan wel bij een niche-speler?”

Hugo: “Absoluut, mij zie je niet meer bij een groot corporate-platform dat toevallig reizen verkoopt. Ik ga niet meer de hele dag naar data kijken en misschien ben ik wel een uitstervend ras, maar ik word daar niet gelukkig van. Daar moest ik in de loop der jaren zelf ook achter komen.”

Hans: “Maar toch vraag ik me af of het zich zo gaat ontwikkelen, zoals men in de reisbranche denkt dat het gaat gebeuren. In onze branche heb je toch een

bepaalde passie nodig, dat niet te regelen valt met grote marketingmachines.”

Hugo: “Heel veel zaken lopen in een bepaalde cyclus, je ziet bijvoorbeeld ook dat de vraag naar persoonlijk contact weer toeneemt. Aan de ene kant gaan ontwikkelingen heel hard, maar aan de andere kant ook weer niet. Er zijn namelijk ook bedrijven die tien jaar geleden al een marketplace hadden willen zijn.”

Hans: “De techniek in de reiswereld is altijd een issue. We kunnen allerlei systemen koppelen, maar als je echt naar de details gaat kijken hoe die koppeling er daadwerkelijk uit moet komen te zien, dan moet je wel knowhow hebben van het product. Het moet echt door mensen worden gedaan die affiniteit hebben met het product, anders wordt het niets.”

Hugo: “Eens, als Sunny Cars puur een tech-bedrijf zou zijn geweest, dan had het allang geen bestaansrecht meer gehad. Jullie bestaansrecht is dat wat je kan regelen met partners, partnerships dus.”

Hans: “Sommige van onze concullega’s, die zich presenteren als tech-platform, zijn alleen geïnteresseerd in transacties en niet in de customer journey. Die klant heb je één keer binnen, maar daarna ben je ‘m kwijt. Dat hebben wij niet, ons percentage repeaters – zowel b2b als b2c – is enorm. Maar daar doen we ook alles voor.”

Hans: “De pay-off van Nordic is ‘Op zoek naar een unieke vakantie? Het hoge noorden wacht op jou’. Wat onderscheidt Nordic van de andere aanbieders op Scandinavië?”

Hugo: “Een vakantie in het zonnige zuiden is heerlijk. Maar wees eerlijk, hoe uniek is die vakantiebeleving? Een echt unieke vakantie beleef je nu eenmaal in het noorden met prachtige ongerepte natuur met meren,

bergen, fjorden, het noorderlicht en alle activiteiten in zowel de winter als in de zomer. Het inkopen in het Hoge Noorden is alleen verrekte lastig. Niemand heeft je nodig, er is schaarste op goede bedden en veel ruimte om even lekker te onderhandelen is er niet. Het is het spotten van die paar kansen die er zijn en vervolgens ook risico durven nemen. Maarten Raes (oprichter) snapt dat spel heel goed waardoor Nordic zich kan onderscheiden met een uniek aanbod. Waar iedereen het roept maken wij dat echt waar, zeker omdat we veelal pakketreizen verkopen met onze directe chartervluchten van zowel Brussel, Amsterdam als Düsseldorf. Wat Nordic daarnaast echt onderscheidt en waar ik nog wel het meest trots op ben zijn onze Travel Designers die met zoveel passie, empathie en kennis de klanten helpen. Dat is elke dag weer een genot om naar te luisteren en volgens mij geeft iedere klant of potentiële klant die interesse heeft in een reis naar het Hoge Noorden een warm bad.”

Hugo: “Sunny Cars moet continu meebewegen met een veranderende markt. Op welke innovatie of strategische wijziging ben jij het meest trots?” Hans: “Toen ik dertien jaar geleden binnenkwam was Sunny Cars als B2B-speler alleen een autohuuraanbieder voor de traditionele reisbureaus. Zeker met behulp van Suzanne Al (Director of Marketing Sunny Cars) en Marco Ammerlaan (Director of Sales Sunny Cars) zijn we op een gegeven moment breder gegaan. Zo is onze website een belangrijk verkoopkanaal geworden. In het begin was dat echt vloeken in de kerk, kwamen we bij ketens die dat niet waardeerden, omdat zij ons hadden grootgemaakt en we zouden hen compleet links laten liggen. Dat is uiteraard nooit onze bedoeling geweest, we

wilden het merk juist versterken. De prijs is bijvoorbeeld altijd hetzelfde gebleven. Of men nu via de retail boekt of direct, hij betaalt altijd hetzelfde voor de huurauto. Tien jaar geleden zagen we door de samenwerking met Eliza was here dat we ons product ook aan de touroperatormarkt konden aanbieden. Voorheen deed de productmanager van het betreffende bedrijf dat er ‘even’ bij, omdat het allemaal niet zo moeilijk zou zijn. We hebben laten zien dat het wel degelijk een nicheproduct is en dat hij of zij zich nog beter op de core business zou kunnen richten als autohuur wordt uitbesteed aan een specialist. Dit hebben we na de overname door Sunweb fors uitgebouwd, ook richting andere touroperators. We zijn nu ook de carrental-engine van TUI; zowel in de retail als aan de touroperator-kant. Het bijt elkaar niet, het versterkt elkaar juist. Ik ben er trots op dat we dit met z’n allen hebben weten te bereiken.”

Hugo: “We grappen er al jaren over dat je bijna met pensioen gaat. Nu mag je nog wel een paar jaar, maar dat het dichterbij komt is toch wel een feit. Hoe zou jij je carrière willen afsluiten en wat hoop je dat mensen zeggen op je afscheid?”

Hans: “Tegen die tijd werk ik zestien à zeventien jaar bij Sunny Cars. Ik hoop dat er dan wordt gezegd dat mijn team en ik het goed hebben gedaan, door samen Sunny Cars in de Benelux en in een deel van Frankrijk neer te zetten. Ik hoop natuurlijk ook dat diegene of meerdere mensen die mij gaan opvolgen, doorgaan op de manier zoals ik het heb gedaan.”

Hugo: “Nog drie jaar dus?”

Hans: “Inderdaad. Tegen Kai heb ik gezegd dat ik wil stoppen als ik 65 jaar ben. De pensioengerechtigde leeftijd is later, maar ik wil eerder leuke dingen gaan doen.”

Hugo: “Zoals?”

Hans: “Reizen. Ik heb een tijd in India gewoond en daar wil ik weer eens voor een langere tijd weer naartoe.”

Hugo: “Wanneer heb je in India gewoond?”

Hans: “In 2009 ben ik bij Sunny Cars begonnen, daarvoor heb ik voor Sixt gewerkt. Op het hoofdkantoor in München raakte ik destijds in gesprek met Director of Franchise, die vertelde een franchise-kantoor in India te willen openen. Ze waren op zoek naar Europese managementondersteuning. Ik reageerde enthousiast op India, waardoor hij vervolgens aangaf dat ik de eerste was die dat deed. Maar ik ben met India opgegroeid, mijn vader is 30 jaar commercieel directeur voor Air India geweest. Toen ik veertien jaar oud was, kwam ik voor het eerst in India. Dat was een gigantische cultuurshock. Het India was toen was heel anders dan wat het nu is geworden. In de loop der jaren kwam ik er steeds, het is mijn tweede vaderland geworden. Toen ik de kans kreeg om er te werken, greep ik die ook aan. Mijn dochters waren zestien en veertien jaar, maar zij vonden het een te grote stap om er te wonen. Mijn vrouw en ik besloten dat ik alleen zou gaan, dat is achteraf de beste beslissing gebleken. Ik had veel contact met expat-gezinnen en die hadden het niet altijd even makkelijk. De mannen werkten en runden het gezin, ik runde mijn gezin alleen tijdens de vakanties als mijn vrouw en kinderen kwamen. Na tweeënhalf jaar zat mijn tijd in India erop, dat kwam voornamelijk omdat ik het slachtoffer was geworden van mijn eigen succes. We groeiden te hard. De franchisegever had op een gegeven moment niet meer de middelen om nieuwe auto’s te kopen. Eenmaal in Nederland werd ik gebeld of ik voor Sunny Cars aan de slag wilde gaan…”

FRÉDÉRIQUE SAMANTHA STEENWIJK PETER VOGEL

INFLATIESPOOK MAAKT HET LEVEN ÉN VAKANTIE FORS DUURDER REISSECTOR IN CRISIS?

DOOR: ARJEN LUTGENDORFF

Factoren die de Nederlandse economie beïnvloeden, houden ook reisprofessionals bezig. Uit de reacties op Travelpro Research blijkt dat er grote zorgen zijn in de sector. Daarentegen zijn er ook reisprofessionals en -bedrijven waar het beter gaat dan ooit.

De tegenstellingen onder consumenten zijn ook groot. Waar de één bespaart op vakantie, geeft de ander honderden euro’s uit om de rijen op Schiphol te omzeilen. Hoe zwaar wordt de crisis, waar de reissector zich volgens ruim 52% van de stemmers in bevindt?

Wie rondloopt op de Nederlandse luchthavens zal, wanneer je puur kijkt naar het aantal reizigers, niet snel het gevoel krijgen dat de Nederlandse reissector in een crisis zit of dat deze er wellicht aan zit te komen. Schiphol zelf is een ramp, maar nog steeds vertrekken honderden Nederlandse reizigers vanaf de luchthaven. “We zitten nog lang niet op het precovidniveau, maar het herstel zet zich tot het einde van het jaar gewoon door. Het blijft dus druk op Schiphol”, aldus Frank Oostdam (directeur ANVR).

Last minute

Grote bedrijven als Booking en Expedia waren in de eerste helft van dit jaar nog erg positief over de boekingscijfers, maar in de sector zijn ook geluiden hoorbaar over sombere vooruitzichten voor de herfst met stijgende inflatie, stijgende voedselen energieprijzen en aanhoudende wereldwijde conflicten. Veel consumenten hebben de besparingen die ze tijdens de pandemie hebben ‘verdiend’ geïnvesteerd in reizen voor de lente en de zomer. Maar nu worden diezelfde consumenten geconfronteerd met stijgende rekeningen, waardoor ze geen boekingen van tevoren kunnen of willen maken. Een veel gehoord geluid is dan ook dat we meer en meer naar een last minute-markt gaan.

Pakketreizen fors duurder Berekeningen die het CBS in oktober maakte, wijzen erop dat alles duurder aan het worden is. Hoe groot de gevolgen zijn voor de reissector is onmogelijk te voorspellen. Volgens het CBS zijn consumentengoederen en -diensten in september

14,5% duurder dan in dezelfde maand een jaar eerder. In augustus was de inflatie nog 12%. De stijging van de inflatie kwam vooral door de prijsontwikkeling van energie. Kampeerwagens (10,5%), hotelkamers (15,7%) en pakketreizen naar het buitenland (18,1%) zijn daarentegen in de afgelopen maand fors in prijs gestegen.

Buiten de boot

Reisprofessionals die reageren via Travelpro Research zijn verdeeld: “Reizen blijft een eerste levensbehoefte. Al gaan mensen wel concessies doen om de prijs lager te houden. Verder vallen de mensen met een lager budget buiten de boot” en “De antwoorden die ik gegeven heb, gaan over de situatie tot aan vorige week. Hoe het de komende tijd zal gaan, is koffiedik kijken. Dat hangt af van de kabinetsmaatregelen, verloop oorlog in Oekraïne, et cetera.”

Minder reizen

In internationale media wordt er veel geschreven over de inflatie en de gevolgen voor de reissector. Zo heeft Axel Hefer, CEO van Trivago, het over een heel interessante tijd met een opgehoopte vraag, hoge prijzen, grote leveringsproblemen en ondermaatse serviceniveaus. "Om opnieuw in balans te komen, moet je de salarissen verhogen om meer mensen uit andere sectoren aan te trekken, wat hogere kosten betekent die je doorberekent aan je klanten. Dit alles komt bovenop de torenhoge inflatie in Europa en de VS, wat betekent dat consumenten een nog grotere pijn zullen voelen als hun besteedbaar inkomen daalt. Het is onze visie dat het totale reizen zal afnemen, omdat er fundamenteel iets uit balans is, het voelt niet goed. Mensen zullen nog steeds willen reizen, we hebben gezien dat in de pandemie de basisbehoefte er nog steeds is, maar ze zullen zoeken naar iets waar ze op kunnen besparen.”

Hogere reissommen geen probleem

“Tot op heden is er nog niets te merken van een crisis. Negen van de tien offertes komen akkoord. Klanten geven tot op heden gemakkelijk geld uit en ook hoge reissommen zijn geen probleem. Aanvragen voor grote reizen voor volgend jaar blijven binnen komen, ook bedrijfsincentives naar het buitenland gaan door”, aldus Esther van Loenen (The Travel Club Eerbeek).

Eva Hofman (TravelXL Reisbureau Oud-Beijerland):

“Mensen willen echt op reis, maar het liefste niet vanaf Schiphol. Rotterdam en Eindhoven zijn favoriet. Prijzen zijn hoog, maar er wordt nu nog steeds volop geboekt. Ook treinreizen zijn zeer in trek. De oorlog in Oekraïne is geen spelbreker, ze gaan gewoon. Corona is ook geen issue meer om thuis te blijven. Wellicht dat later de gasprijs roet in het eten gaat gooien en de boekingen wat op de rem gaat zetten, dat is nu nog koffiedik kijken.”

Salarissen

Een andere reisprofessional wijst op de salarissen. “Het salaris is de grootste crisis op dit moment samen met de aanhoudende werkdruk.” Onder meer de salarissen van het Schiphol-personeel zijn volop besproken in de landelijke media. Na weken van overleg liet de luchthaven begin deze week weten: “Gesprekken tussen Schiphol, de vakbonden FNV en CNV en beveiligingsbedrijven hebben geresulteerd in een onderhandelingsakkoord over een nieuw sociaal pakket dat op korte termijn structureel de arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden op de luchthaven zal verbeteren. Doel is om meer beveiligers aan te trekken en daarmee bij te dragen aan meer comfort en minder lange wachtrijen voor de passagiers.” De ANVR vraagt zich af of de verhoging van het minimumloon in de huidige omstandigheden

wel de meest geëigende keuze is. Ook ondernemers reageren hier en daar met afkeer op de verhoging van het minimumloon. Met de vakbonden heeft ANVR echter al afgesproken de cao-minima te verhogen per 1/7/22 en 1/7/23 met in totaal 10%. De aangekondigde verhoging maakt dat er daarom opnieuw gekeken moet worden naar het moment van doorvoeren van de tweede al geplande verhoging. ANVR zal hierover tijdig de gesprekken aangaan met de betrokken vakbonden.

Werk niet leuker

“De boekingen zijn na de coronacrisis absoluut gestegen. We hadden een paar geweldige maanden, totdat ineens de chaos op Schiphol ontstond en nu de dreiging van financiële problemen rondom de verwachte energieprijzen. Vliegreizen lopen een slechte naam op en zo zijn we ineens weer bezig met omboeken en problemen oplossen alsof we opnieuw in coronatijd zitten. We corresponderen veel met onzekere klanten over de situatie op luchthavens en zijn vooral bezig met randzaken. Het maakt het werk er echt niet leuker op, vooral als offertes die je uitbrengt ook niet worden geboekt”, aldus een reisprofessional.

Werklozen

Iets dat als een lichtpuntje kan worden gezien, is het feit dat het aantal werklozen al zeven kwartalen op rij afneemt. Een goed teken, want wie werkt, wil waarschijnlijk op vakantie. De werkloze beroepsbevolking bestaat uit alle 15- tot 75-jarigen die in Nederland wonen en geen betaald werk hebben, maar wel recent naar werk hebben gezocht en daarvoor direct beschikbaar zijn. In het tweede en derde kwartaal van 2020 – aan het begin van

de coronacrisis – nam het aantal werklozen met 141.000 sterk toe, naar 528.000. Daarna is het aantal werklozen weer gedaald, naar 327.000 in het tweede kwartaal van 2022. Dat is 3,3% van de beroepsbevolking.

Who cares

Er wordt door reisprofessionals ook erg positief gekeken naar het boekingsgedrag van de consument. “Men is over de hele linie afwachtend en boekt laat gezien de onzekerheden. Vouchers zijn besteed en nu plant men weer vanuit de portemonnee” en “Mensen reizen massaal, letten minder op budget en hebben ook een beetje een 'who cares'-mentaliteit. Vakantie is essentieel voor veel mensen en niet direct waar ze op bezuinigen”.

Verwacht minder “Ik begon als ZRA tijdens de financiële crisis. Iedereen in mijn omgeving vroeg zich af waarom ik stopte met mijn vaste baan. En andere zeiden dat het juist nu de tijd was om te starten. En ook al is iedere start lastig; alles liep toch wel fijn door. Tijdens corona was het ander verhaal; je bedrijf lag dan zo goed als stil. Maar ook daar zijn we weer uitgekomen. Afgelopen september had ik al mijn beste jaar ooit, door voornamelijk maatwerkreizen. We gaan het zien wat de toekomst brengt”, aldus een reisprofessional. Een andere reisprofessional laat weten: “Afgelopen zomer is er nog redelijk goed geboekt, omdat we eerder niet konden reizen door de coronacrisis. Ik verwacht volgend jaar veel minder boekingen in verband met al de andere crisissen die er op dit moment zijn.”

Minder aanbod, hogere prijzen

“Misschien eens een onderzoek doen naar de ‘verdienmodellen’ van al die milieuclubs? Ik las dat de directeur van Natuur en Milieu iets van € 120.000 verdient en zij vindt iets van 300.000 vliegbewegingen

vanaf Schiphol wel voldoende. Minder aanbod en hogere prijzen zijn de oplossing om uitstoot terug te brengen volgens haar. Alleen behoort ze zelf wel tot de ‘happy few’ die nog kunnen blijven vliegen met zo'n salaris. En dit is er maar eentje, ik denk dat er veel meer zijn…”, aldus een reisprofessional.

Veel werk, geen beloning “Het is moeilijk voor een ieder. Maar doordat er nu al minder wordt geboekt, verwacht ik dat het voor velen erg moeilijk gaat worden. Misschien ook voor touroperators. En of het dan nog leuk werken is met alle annuleringen, veel werk en geen beloning? Daar hik ik tegenaan”, aldus een reisprofessional van VX Mobiel. Een andere reisprofessional laat weten: “Daar waar het kan, blijven mensen op vakantie gaan. Juist omdat ze dat na alle ellende nodig hebben. Wel verwacht ik dat het hogere segment gewoon blijft reizen, maar dat de minima dichterbij blijft om zo minder geld kwijt te zijn. Of meer kamperen in plaats van vliegen.”

2023 sterk jaar

Op dit moment wordt verwacht dat 2023 een sterker jaar zal worden voor zakenreizen dan dit jaar, dat blijkt uit een peiling van de Global Business Travel Association. Bijna 80% van de reismanagers zegt dat hun werknemers in 2023 meer zakenreizen zullen maken dan dit jaar, en ongeveer twee derde zegt dat zowel het interne als het externe reizen in 2023 jaar zal toenemen. In termen van verwachtingen voor 2023 zegt slechts 4% van de reisaanbieders in het onderzoek dat Covid-19 de meest waarschijnlijke boosdoener zou zijn in het verminderen van het aantal boekingen voor zakenreizen, vergeleken met 80% die zich meer zorgen maakt over krappere of bevroren reisbudgetten als gevolg van hoge inflatie of een recessie.

Onzeker

“Voor klanten is het onzeker hoe hun situatie over zes tot twaalf maanden is en zijn daardoor voorzichtig met het (ver) vooruit plannen van hun vakantie”, aldus Freek Sikkema (De Reis Expert). “Ook de aanhoudende situatie op Schiphol zal ons keihard gaan raken. Ik verwacht hierdoor een last minute-seizoen in 2023. Daarnaast staat de prijs/kwaliteitverhouding onder druk, zeker in het hogere segment, waardoor ook de meer bemiddelde klant op de rem trapt.”

Mensen met een lager budget vallen buiten de boot

‘‘

GROEPSREIZEN:

RISICO’S VAN NU

DOOR: RAHANNA VAN STAPELE

Marije Breuker (Motivation Travel) organiseert sinds 2004 voornamelijk incentivereizen, tot nu toe dit jaar zo’n 20 tot 25. Het uitvoeren van deze Europese reizen, met gemiddeld vijftig tot een paar honderd deelnemers, ervaart ze op dit moment als heel ingewikkeld. “Het piept en het kraakt overal. Niet alleen Schiphol, dat is voor mij slechts een puzzelstukje. Onze reizen zijn heel intens, vaak maar drie dagen en een aaneenrijging van activiteiten en stukken logistiek. Dat betekent dat je van ongelofelijk veel partijen in een hele korte tijd afhankelijk bent. En als die keten dan verstoord wordt, hoef ik niet uit te leggen wat voor effect dat heeft.”

DUS DE SITUATIE OP SCHIPHOL IS ‘SLECHTS’ EEN PUZZELSTUKJE?

“Niet specifiek, maar het is natuurlijk wel een groot onderdeel van de problematiek die op tafel ligt. Ik had van de week een groep waarbij de vlucht niet doorging, dan ben je echt de pineut. Ik heb proberen om te boeken, maar gezien het grote aantal deelnemers lukt dat niet op zo’n korte termijn en moet de reis gewoon worden geannuleerd. Het is iedere dag opstaan en hopen dat de geboekte vlucht doorgaat.”

BIJ ANNULERING BLIJF JE MET EEN GROTE KOSTENPOST ZITTEN. WIE DRAAIT DAARVOOR OP?

“Op dit moment ben ik nog met de afwikkeling bezig. Formeel gezien zou je het moeten afwentelen op Schiphol of op de airline. Maar daar begint de ellende al, want die wijzen naar elkaar. KLM laat weten alleen vervoersplicht te hebben, en dan kom je weer bij Schiphol uit. Uiteindelijk was dit goed te verzekeren en dat hebben wij gedaan, maar zolang er niet is uitbetaald, is er nog geen zekerheid of de kwestie gedekt is. Conform polisvoorwaarden wel, maar je weet nooit hoe een verzekeraar echt handelt in geval van schade.”

HOE VERLOOPT HET CONTACT MET DERDE PARTIJEN, ZOALS DE GEBOEKTE HOTELS?

“De rek is er gewoon uit, want je komt toch uit de coronaperiode. Heel heftig, maar partijen kunnen zich gewoon niet meer coulant opstellen, hoe graag ze dat ook willen. Het hotel na een gecancelde trip naar Spanje antwoordde: ‘Sorry, maar wij kunnen een dag van de voren geen vijftig kamers opnieuw verkopen. Extra pijnlijk, maar ik begrijp het hotel wel..”

TEGEN WELKE PROBLEMEN BUITEN DE LUCHTHAVEN LOOP JE NOG MEER AAN?

“Personeelsproblemen; buschauffeurs, gidsen, activiteitencentra afhankelijk van instructeurs, overal eigenlijk. Daarnaast zijn er heel veel personeelswisselingen geweest, dus je ziet veel nieuwelingen die nog niet alles weten. Dat is ook een serieus probleem. Toen ik er eens over nadacht kwam ik dat tot de conclusie dat ik zelf eigenlijk

40% meer moet werken om hetzelfde te realiseren. Omdat mensen moeilijk of langzaam bereikbaar zijn en die extra tijd kan je gewoon niet doorfactureren. De inspanning die je zelf moet leveren is gewoon enorm gestegen. We zijn nóg bezig met projecten van voor corona.”

ZIE JE DAAR WEL LANGZAAM VERBETERING IN?

“Het is dubbel. Er wordt op dit moment wel ontzettend goed geld verdiend met alles dat goed gaat. Maar het kost veel moeite en ik moet met veel meer onzekerheiden en meer inspanning werken.. Het gaat niet meer vanzelfsprekend.”

VAN ALLE GROEPSREIZEN DIT JAAR, HOEVEEL ZIJN ER PROBLEEMLOOS VERLOPEN?

“Uiteindelijk heb ik één grote schade gehad, omdat de vlucht niet doorging. Voor de rest is alles uiteindelijk oké verlopen, maar vraag me alsjeblieft niet hoe het soms achter de schermen is gegaan. Het is maar net wat je probleemloos noemt, maar wel omdat ik bij wijze van spreken dag en nacht ben doorgegaan. Samen met branchecollega’s (ook incentivebureaus) overleggen we vaak. We steunen elkaar en herkennen veel in elkaars verhalen. En bij iedereen is het allemaal hetzelfde geval.”

ZIE JIJ ZELF ERGENS EEN OPLOSSING?

“Nee. Zeker in Zuid-Europa, waar wij veel werken, heb je ook nog te maken gehad met een zeer langdurige overheidssteun vanuit de overheid voor bedrijven, onder voorwaarde dat er dan ook nauwelijks gewerkt werd. Onze lead-tijd, de voorbereiding, duurt een half jaar. En lange tijd zaten daar dan enkele medewerkers die van niks wisten. Het herstellen van de markt om weer op normale sterkte te komen, dat zie ik nog niet snel komen. En we gaan ook nog een energiecrisis in.”

KOMT DE AIRLINE JULLIE ALS BELANGRIJKE KLANT NIET TEGEMOET?

“Nee. Hoe KLM haar agenten behandeld is schaamteloos slecht. Als Marjan Rintel (CEO KLM) dan kritiek heeft op Schiphol en op de manier waarop ze haar behandelen, denk ik dat ze ook echt eerst even in de spiegel moet kijken. Als er een vlucht geannuleerd wordt, weten wij, of erger onze klanten, dat eerder via de media, terwijl je PNR’s hebt, boekingsnummers. Het zou heel professioneel zijn dat ze ons vooraf inlichten, zodat wij onze klanten weer kunnen inlichten. Ten tweede Transavia: van onze business speelt zich 90% in het weekend af, maar de groepsafdeling van Transavia, dochteronderneming KLM, is gesloten in het weekend. Als wij in een noodsituatie met onze PNR Transavia bellen, zegt Transavia, als je ze al aan de lijn krijgt, dat ze je niet verder kunnen helpen. Het is van de zotte dat dit anno 2022 nog steeds aan de orde is. En KLM weet op dit moment heel duidelijk welke vluchten geschrapt gaan worden of niet. Voor ons zijn de consequenties heel groot. Als ik weet dat mijn vlucht van volgende week eruit gaat, doe ik deze week geen betalingen meer. Als KLM ons nu netjes op de hoogte brengt, wij betalen juridisch gezien wel de rekening.”

DENK JE DAT DIT SOORT KOSTEN UITEINDELIJK ECHT SUCCESVOL VERHAALD GAAN WORDEN OP SCHIPHOL?

“Tja, dan moet je een hoop advocatenkosten betalen en een hele lange adem hebben. En niemand gaat dat doen. Dan kom je in een enorm ingewikkeld juridisch web. En dat is schrijnend. Overigens ligt hier een aandachtspunt op politiek vlak. 100 % risico lopen als touroperator terwijl de marge 1020 % omvat is natuurlijk een onevenredige scheve verhouding. Het gesprek zou op langere termijn ook zeker hier over moeten gaan!”

Even ontsnappen aan de winter

Eigenlijk is de beste reistijd voor Puerto Vallarta van december tot en met april. Zonnig, warm en bijna geen regen. De perfecte ingrediënten om even te ontsnappen aan de kille en natte Nederlandse herfst en winter. Daarbij waait er ook nog een heerlijk verkoelend briesje aan zee. Hier bungel je uren in je hangmat tussen twee palmbomen en geniet je van het goede leven.

“Slechte communicatie is echt een heel groot punt bij KLM op dit moment. Slecht bereikbaar, niet bereikbaar. De ene airline is iets beter bereikbaar dan de andere, maar als we naar de eigen vloot kijken, Transavia en KLM, toch onze hofleveranciers, is dat echt om te janken. Je kan ook gewoon niks. Sta je op de luchthaven, vraagt de klant of je Transavia wil bellen, en dan kan ik alleen maar antwoorden dat ze niet opnemen. En dan heb je als klant met 100 man op een vlucht, 30.000 euro bij Transavia neergelegd, en ze zijn niet bereikbaar want hun groepenafdeling is gewoon dicht. Bij die grote bedrijven en CEO’s die ik op dat moment bij me heb, gaat dat er ook echt niet in.”

IS DE KLANT OOK MET DE MOEILIJKHEDEN BEZIG?

“Ja, de voorpret wordt voorspanning. Iedereen zit met samengeknepen billen tot je ingecheckt bent en door de security en dan begint de reis een beetje. Het moment waarop je samen iets leuks gaat doen, begint al met een berg spanning. En we hebben nu al klanten die het vliegen al willen ontwijken. Parijs en Londen gaan hiervan profiteren. Maar ja, Londen en de Eurostar, ook een schrijnend voorbeeld van slechte tot geen communicatie. Met veel bombarie kwam er een campagne en vervolgens weet niemand wanneer deze trein frequent gaat rijden. Het grote besef is wel ontstaan dat reizen ook heel kwetsbaar kan zijn. Veel branchegenoten en ikzelf ook werken keihard om alle reizen uit te voeren in een druk seizoen. Als dat achter de rug is dan ga ik nadenken over hoe leuk het nog is.”

vijf bestaat uit: Italië, Griekenland, Madeira, Ierland en Fins Lapland.”

GEBEURDE HET EERDER (VOOR DE PANDEMIE) VAAK DAT REIZEN DOOR PROBLEMEN RONDOM LUCHTHAVENS OF BIJ HOTELS NIET DOOR KONDEN DOORGAAN OF DAT DE GROEP NIET TIJDIG KON ARRIVEREN OF VERTREKKEN?

“We hebben in het verleden uiteraard wel eens te maken gehad met problemen rondom luchthavens. Dan moet je denken aan bijvoorbeeld overlast naar aanleiding van een vulkaanuitbarsting, zoals op IJsland en Bali. Deze problemen wisten wij in samenwerking met de luchtvaartmaatschappij en de medewerking van onze leveranciers ter plaatse goed op te lossen. De problemen rondom Schiphol, zoals we de afgelopen maanden hebben ervaren, zijn van een geheel andere orde en bij ons niet eerder voorgekomen.”

HOE IS JULLIE ERVARING MET DE ORGANISATIE VAN GROEPSREIZEN DIT JAAR?

“Door onze jarenlange ervaring in het organiseren en uitvoeren van groepsreizen en de samenwerking met betrouwbare leveranciers ervaren wij ter plaatse zelden uitdagingen. De problematiek betreft voornamelijk de vlucht naar en van de bestemming. Niet alle luchtvaartmaatschappijen zijn al weer terug naar de oorspronkelijke frequentie van voor corona, waardoor het soms een uitdaging is de gewenste vluchten in te kopen.”

HOEVEEL VAN DE PROBLEMEN HANGEN SAMEN MET DE CHAOS OP SCHIPHOL?

Anja van Overbeeke (Senior Sales Representative ANWB Reizen):

“We zien dat het aantal groepsboekingen naar verre bestemmingen weer toeneemt, maar nog niet op niveau van 2019 zit. Onze ervaring is dat reizigers die kiezen voor een groepsreis, behalve gezelligheid ook een bepaalde vorm van geborgenheid zoeken. Deze klanten waren nog wat voorzichtig. In de afgelopen weken zien wij echter een significante groei in onze groepsboekingen naar verre bestemmingen ontstaan. Het vertrouwen lijkt weer de goede kant op te gaan en dat is positief.”

WAT ZIJN BELANGRIJKE BESTEMMINGEN VOOR GROEPSREIZEN?

“ANWB biedt groepsrondreizen aan over de hele wereld. Op dit moment zijn onze belangrijkste bestemmingen: Zuid-Afrika, Thailand, Vietnam, Jordanië, Marokko, Verenigde Staten en Costa Rica. Sinds enkele jaren bieden wij echter ook groeps- en singlerondreizen aan binnen Europa, waarbij de top

“De problemen op verre groepsreizen zijn bij ons beperkt gebleven. De vluchten zijn doorgaans altijd uitgevoerd door de luchtvaartmaatschappijen, al dan niet met een gewijzigde vertrek- of aankomsttijd. Bij ons is de leidraad van de problemen eerder de beperkte beschikbaarheid van vluchten en de vele schemawijzigingen, waar onze klanten mee zijn geconfronteerd. Het omboeken kost veel extra tijd en vraagt soms flexibiliteit van de klant én van ons team. Op het Europa-groepsproduct zijn er hier en daar reizen geannuleerd wegens het uitvallen van vluchten door de problematiek op Schiphol.”

IS HET OP DIT MOMENT EEN GROOT RISICO OM GROEPSREIZEN TE ORGANISEREN?

“De grote onzekerheid in uitvoer van vluchten door annuleringen en de vele schemawijzigingen veroorzaken vaak extra kosten en veel extra werk, wat de druk op de operationele teams vergroot. Daarbij zorgt de blijvende chaos op Schiphol voor een negatief beeld omtrent vliegreizen in het algemeen, wat zijn weerslag ook heeft op onze groepsreizen. Het zal ongetwijfeld klanten weerhouden om nu een dergelijke reis te boeken. Mooi om te zien is dat wij juist de afgelopen weken weer een stijgende lijn zien in de vraag naar verre

“REIZIGERS ZOEKEN EEN VORM VAN GEBORGENHEID”

groepsrondreizen. Juist de onzekere situatie van de problemen rondom Schiphol doet klanten besluiten te kiezen voor zekerheid. En dan zijn ze bij ANWB natuurlijk aan het juiste adres.”

WAAR KOMT DE KOSTENPOST TE LIGGEN BIJ EEN OPGEGEVEN VLUCHT?

“Door het uitvallen van vluchten en schemawijzigingen kunnen er extra kosten ontstaan voor het verblijf. Bij een datumwijziging kan het zelfs zijn dat het verblijf verlengd of ingekort moet worden. Daarnaast hebben we soms te maken met extra kosten voor binnenlands vervoer. Extra kosten die hieruit ontstaan komen voor rekening van de reisorganisatie, ondanks de door de luchtmaatschappij akkoord gegeven allotments.”

HOE VERLOOPT IN DAT GEVAL HET CONTACT/ DE SAMENWERKING MET DE VERVOERDER EN VERBLIJFSBESTEMMING?

“We proberen er natuurlijk altijd samen uit te komen. Met de luchtvaartmaatschappij wordt er gekeken naar alternatieven die geen of toch zo min mogelijk extra kosten met zich mee brengen. Heeft de wijziging gevolgen voor het landarrangement, dan proberen we er ook met onze leveranciers uit te komen. Ervaring leert echter dat extra kosten toch vaak door de reisorganisatie betaald worden.”

MERKEN JULLIE MEER ZORGEN ONDER DE DEELNEMERS OVER PROBLEMEN ONDERWEG?

“Klanten die een groepsreis van ANWB boeken, kiezen voor onbezorgd onderweg zijn. Ze weten dat ze in goede handen zijn bij een betrouwbare reisorganisatie en dat hun groepsreis ter plaatse begeleid wordt door een ervaren reisleider. Men kiest juist voor de zekerheid die ANWB biedt: wat er onderweg mogelijk zou kunnen gebeuren lossen wij op.”

“HET IS EEN OPERATIONEEL UITDAGEND JAAR”

Coby van Dongen (de Jong Intra Vakanties) vertelt dat de reisorganisatie deze zomer 376 groepsreizen kon uitvoeren, met als belangrijkste bestemmingen Schotland, Noorwegen, Noordkaap, Italië, Oostenrijk en Duitsland.

“Dit jaar was het operationeel uitdagend. Nog niet eerder worden we geconfronteerd met zoveel uitdagingen op allerlei gebieden. Die uitdagingen laten zich uitsplitsen in allerlei vormen. We doorliepen soms ongekende zoektochten naar de juiste chauffeur, reisleider of de juiste touringcar. Of hotels die kort voor aankomst meldden dat er geen kok was of te weinig schoonmakers. Soms te weinig beschikbare kamer door het opnemen van vluchtelingen. Daarnaast zijn er nog klanten die positief testten op corona en daarom in quarantaine moesten. Dat eiste veel extra begeleiding van ons team en voor de chauffeur of reisleiders. We hebben dan ook heel veel waardering voor hen.”

Van Dongen: “Ook waren er problemen met de vluchten. Een alternatief dat bijvoorbeeld drie dagen later ligt, is geen alternatief. Dan is een vliegbusreis al lang ver van de aanvlieghaven verwijderd. We hebben niet precies bijgehouden hoeveel problemen toe te schrijven zijn aan Schiphol.”

WIE DRAAGT UITEINDELIJK DE LASTEN VAN DIE PROBLEMEN?

“Als er extra kosten zijn of klanten annuleren, dan ligt die schadepost tot nu toe bij de reisorganisatie.

Onbegrijpelijk! Contacten met de busvervoerders indien er problemen zijn, zijn goed. Bij problemen contact krijgen met airlines, is veel lastiger.”

Op de vraag of klanten ook zich ook veel zorgen maakten tijdens het reizen dit jaar laat ze weten dat er bij de Jong Intra niet bijzonder extra stress opgemerkt werd onder deelnemers. “Gelukkig hebben klanten vaak geen weet van de uitdagingen die wij ervaren, omdat achter de schermen heel veel wordt opgelost. En dat hoort ook zo. Een klant moet zorgeloos kunnen genieten. Wel wordt er vooraf heel veel gebeld met de ‘wat als’-vraag. Gesprekken die zomaar 40 minuten kunnen duren. Veel waardering voor de collega’s die daar de hele dag mee bezig zijn. En dit jaar moet zoveel meer dan voorgaande jaren op voorhand vastgelegd worden. Je moet als het ware voor vrijwel alles een ‘slot’ krijgen.”

Brink: “Mensen boeken wel, maar we zien ook meer spanning bij de deelnemers over de situatie op Schiphol, mogelijke terugkeer van Covid-19 en de angst voor een economische crisis. Een aantal van die problemen heeft direct met de problemen op Schiphol te maken, en bij sommige anderen speelt het in de gedachten mee tijdens het boeken.”

ZOU JE HET ORGANISEREN VAN GROEPSREIZEN OP DIT MOMENT RISICOVOL NOEMEN?

“Als je de juiste bestemmingen kiest en een goede risicoanalyse maakt, dan niet. Wij boeken geen vluchten voor deelnemers, dus wij dragen hierin ook geen risico bij reizen. Mocht de vlucht niet doorgaan, dan helpen we de klant wel met alternatieven zoeken.”

Rik Brinks (Culture Road) organiseert al sinds 2014 groepsreizen. Voor 2022 hebben ze er tot nu toe twaalf reizen op de planning staan, naar verre bestemmingen als Syrië, Irak en Venezuela.

Mariëlle Broekman (Heart of Living) organiseert groepsactiviteiten in Nederland en groepsreizen naar onder meer Andalusië en Glastonbury voor vijftigplussers. In oktober vertrekt ze met een nieuwe groep naar Nepal. “Ik werk veel met derde partijen, ook veel met TUI incentives. En mochten reizen of activiteiten om dit soort redenen niet doorgaan, krijgen mensen toch hun geld terug of een voucher.”

DOE JE IN DE HUIDIGE MARKT DINGEN ANDERS?

“Bij voorkeur gaan we nu niet via Schiphol. Nepal is wel vanuit Amsterdam, maar een Spanjereis in januari is wel bewust vanuit Rotterdam gepland. Ik zie wel meer dat mensen zich zorgen maken, vaak ook om de stijgende coronacijfers. Mensen annuleren niet meteen, maar ik ontvang wel bezorgde telefoontjes. Het blijft gewoon hartstikke spannend. Maar moet je dan gaan stoppen met reizen organiseren? Ik wil me ook niet laten leiden door angst.”

MERK JE OOK IETS VAN HET PERSONEELSTEKORT?

“Ja, dat wel. Ik heb nu ook zelf weer problemen met Ryanair. Ik krijg geen mensen te pakken, het inchecken lukt niet, et cetera. En natuurlijk ook vluchten met enorm veel vertraging of die je bijna mist. Ik heb er zelf ook bijna één gemist naar Spanje. En mensen zijn om die situatie op Schiphol veel meer gespannen. Men gaat niet meer onbezorgd op reis, dat is iets dat zeker is. En ik zelf ook niet.”

“REIZIGERS ERVAREN MEER SPANNING DOOR SCHIPHOL-CHAOS”

“BIJ VOORKEUR GAAN WE NIET VIA SCHIPHOL”

“WE GELOVEN ER WEER IN”

DOOR: DYLAN CINJEE

Avila Reizen heeft vorige maand een nieuw kantoor geopend op een van de mooiste locaties van Haarlem. Travelpro mag als eerste een kijkje nemen en spreekt met Tim en Hilda van der Wel (eigenaren Avila Reizen).

Met de bijnaam ‘De Skybox’ is er niets te veel gezegd. Gevestigd op de vijfde verdieping van het pand aan de Zijsingel 1 biedt het kantoor een bijna 360 graden uitzicht over Haarlem en omgeving. “We zien de zon opkomen over de oude binnenstad van Haarlem en ondergaan in de bossen van Bloemendaal. Elke dag zie je weer nieuwe dingen. Het is een fijne werkomgeving voor onze specialisten, maar ook een prachtige locatie om klanten te kunnen ontvangen”, aldus Hilda. De reden dat Avila Reizen een nieuw kantoor heeft geopend is omdat er de afgelopen maanden maar liefst tien nieuwe specialisten zijn begonnen. “Het is best wel een ingewikkeld jaar in zekere zin. We hebben twee crisisjaren achter

de rug en dan opeens een jaar waar veel omzet en marge te verwezenlijken is. Je gaat opeens ‘terug naar normaal’ alleen is dat ‘normaal’ niet wat je gewend was, want je hebt opeens een breder portfolio door de bestemmingen die zijn toegevoegd tijdens de crisis. De hele reisbranche heeft het drukker gekregen, waardoor je ziet dat er later wordt gereageerd op aanvragen of dat bedrijven zoals Schiphol het bijvoorbeeld niet aankunnen. Daardoor is het best een intensief jaar. We hebben wel een snel reactievermogen en hebben binnen deze uitdagende omstandigheden adequaat kunnen handelen om maximaal te profiteren van de kansen die er dit jaar liggen”, laat Tim weten.

Allround touroperator

Nu de reisbranche weer draait mogen Tim en Hilda weer geloven in de droom en visie die ze hebben met Avila Reizen. Tim: “We hebben uiteraard ook de afgelopen twee jaar geloofd in die droom, maar toen was de realiteit écht heel anders. We zijn flink op de proef gesteld, met name eind vorig jaar. Bijna iedereen was toen gevaccineerd en toch moest alles weer dicht. Dit jaar is het wat boekingen betreft echt een roller coaster en moeten we snel schakelen. Al onze klassieke bestemmingen liepen, op Azië na, al vrij weer snel goed en dan hebben we opeens ook nog Europa, Noord-Amerika, het Caribisch gebied en het MiddenOosten erbij in ons portfolio. Het was onmogelijk om met hetzelfde team alle aanvragen te behandelen. Je kan er natuurlijk voor kiezen om deze ‘nieuwe’ bestemmingen weer uit te zetten, maar we hebben flink geïnvesteerd in kennis en partnerships op deze bestemmingen. We hebben een aantal jaar geleden de koers ingezet om een allround touroperator te zijn in het hogere segment, dus alle nieuw ontwikkelde bestemmingen passen perfect in deze visie. De nieuwe specialisten die het team zijn komen versterken zorgen ervoor dat we nog verder de diepte in kunnen.”

Teamspirit

Een pittige klus in deze tijd met een krappe arbeidsmarkt, maar het is Avila Reizen gelukt om tien nieuwe specialisten aan te nemen. Hilda: “We stonden toen voor de keuze, gaan we vanuit huis werken of gaan we zorgen dat we genoeg werkplekken hebben voor ons hele team. We vinden het belangrijk om samen op kantoor te werken, omdat de dynamiek heel anders is dan thuis. Specialisten leren van elkaar hoe ze een bestemming moeten verkopen, je kan samen sparren en het zit in ons DNA om samen die teamspirit te creëren. Zeker voor onze nieuwe specialisten is het belangrijk om een goede relatie op te bouwen met het team en is het extra belangrijk om veel samen te kunnen werken.” Tim vult aan: “Een nieuw kantoor geeft veel positieve energie. We zijn allemaal gevoelsmensen en ik weet zeker dat een nieuw kantoor onze specialisten een boost geeft. Uiteraard is het natuurlijk spannend, want het is geen gegeven dat je zo blijft draaien als dat we sinds januari doen, maar de boekingen stromen nog steeds binnen. We hebben nog wel een paar jaar nodig om in volle kracht te komen, maar de crisis zoals we die hebben meegemaakt ligt achter ons.”

Obstakels overwinnen

Hilda: “We hebben nieuwe reisspecialisten voor Europa, Noord-Amerika, het Midden-Oosten, Afrika en Azië. Noord-Amerika draait heel goed dit jaar. Afrika zit flink in de lift en loopt echt als een trein. Onze kracht is expertise. Onze specialisten hebben echt heel veel kennis over de bestemmingen. Zo hebben we specialisten die tientallen jaren in Afrika en Azië hebben gewoond of bij een DMC hebben gewerkt.

EEN KIJKJE IN HET NIEUWE KANTOOR

Onze specialisten zijn stuk voor stuk toppers.” Kennis over bestemmingen is bij Avila Reizen een must. Tim: “We verkopen niet de standaard strandvakanties, maar ontdekkingsreizen met een vakantiegevoel verspreid over veel bestemmingen. Investeren in specialisten is altijd een grote stap, want je moet vertrouwen hebben in een toekomst die nog heel onzeker is. Er zijn nog genoeg obstakels te overwinnen, maar in de basis hebben we iets neergezet waar heel veel potentie in zit.”

Het zit in ons DNA om samen die teamspirit te creëren

‘‘

Hilda & Tim

Wil je een kijkje nemen in het nieuwe kantoor en kennismaken met enkele specialisten? Bekijk dan de video op het YouTube-kanaal of de Facebookpagina van Travelpro.

AIR TRANSAT NAAR

OP ZOEK NAAR DE CULTURE OF OUTDOORS

Enigszins

DOOR: RAHANNA VAN STAPELE

Gelukkig verloopt het eerste deel van ons vertrek vlekkeloos. We zijn mee met een groep van zes touroperators, begeleid door Yvonne Halderman van Air Transat en Irene Lipper van Lieb Management namens Ottawa Tourism. Omdat er voor ons Option Plus is bijgeboekt, kunnen we via een speciale rij extra snel inchecken. Ook biedt dit de mogelijkheid tot extra ruimbagage, iets dat voor sommigen goed van pas komt. Uiteraard ontkomen we niet aan het half uurtje schuifelen voor de security, maar daarna zijn we ruim op tijd voor onze vlucht met de Airbus A321neoLR, het nieuwste toestel in de vloot van Air Transat. Om 13.15 uur vliegen we in zo’n zeven uur naar Montreal, aan de Canadese oostkust. MontréalPierre Elliott Trudeau International Airport (YUL) is dit seizoen als bestemming toegevoegd, als aanvulling op Toronto. Aankomend zomerseizoen maakt Air Transat drie keer per week de oversteek van Schiphol naar Montréal. Op piekdagen kan dit met de grotere Airbus 330 zijn. Yvonne: ‘Schiphol is een zeer belangrijke bestemming voor Air Transat in het zomerseizoen. Het hele jaar door kan ook worden gevlogen vanuit Parijs en Londen, welke voor Transat in de winter ook hele belangrijke Europese luchthavens zijn.’

DE TIJD VLIEGT VOORBIJ

Als we aan boord gaan mogen enkele gelukkigen plaatsnemen in de Club Class, de exclusieve twaalf stoelen voorin het toestel. Op deze brede en luxe uitgeruste zittingen ligt een aangenaam pakketje te wachten met warme slippers, fijne toiletartikelen en alles wat je op zo’n zeven uur durende reis nodig zou kunnen hebben. Maar ook in de Economy Class is het goed vertoeven. De stoelen zijn net iets breder dan in oudere toestellen, hebben voldoende beenruimte en helemaal fijn is de 50% afname van het cabinegeluid voor eenieder die hoopt wat bij te kunnen slapen. Amusement kan gevonden worden in de verbeterde entertainmentschermen, en in de Club Class vliegt de tijd door de vip-behandeling met talloze grote en kleine maaltijden al helemaal snel voorbij. Een lekkere groenteschotel gepaard met bijgerechten en bubbels, een klein charcuterie-plankje tussendoor. Voor we het weten wordt de landing ingezet en stappen we uit op Canadese grond. Voor de deur van de luchthaven staat een vriendelijke Canadees met zwaar Frans accent ons al op te wachten met zijn camperbusje. Hij brengt ons in zo’n twee uur naar... Ottawa!

AANKOMST IN OTTAWA

Want wie dacht dat we meteen Montréal in zouden trekken, moet nog even geduld hebben: eerst gaan we vier dagen op ontdekkingstocht in de Canadese hoofdstad, die zowel vanaf Toronto als Montréal goed te bereiken is per auto of trein. Rond vier uur ’s middags checken we in bij het Embassy Hotel & Suites, centraal gelegen in het centrum. Na een half uurtje settelen en bijkomen

staat ons gelijk een smakelijk uitstapje te wachten: Nicole Graves van Ottawa Tourism ontmoet ons in de lobby om samen te dineren in The Grand Pizzeria and Bar. We wandelen langzaam over de brede Elgin Street (waar we de komende dagen zeer bekend mee raken), en na een kwartiertje lopen bereiken we ByWard Market, hét bruisende hart van Ottawa. De cafés en restaurants zijn hier kleurrijk, vol planten en bloemen en doen met (dak)terras vol lampjes heel idyllisch en intiem aan, ondanks dat we in een grote stad zijn. Als we na flinke porties nacho’s en pizza weer ‘huiswaarts’ keren, is het nachtleven hier duidelijk net begonnen. Dit gezellige plein, dat overdag plaats biedt aan de vaste warenmarkt, loopt nu vol met datende stellen en enthousiaste groepjes jongeren.

INDRUKWEKKEND

De eerste ochtend is er één voor comfortabele schoenen, want er staat een wandeltocht op het programma. Rond 10.00 uur staan we op Parliaments Hills bij de zeer indrukwekkende parlementsgebouwen van Ottawa en ontmoeten we Craig MacDonald van Ottawa Walking Tours.

Rideau Canal

Hij neemt ons met aanstekelijk enthousiasme mee naar de belangrijkste highlights, waardoor we al een snel een globaal beeld van deze stad krijgen. Niet alleen door het kasteelachtige senaatsgebouw, maar ook door de indrukwekkende ministerswoning en veelvuldige ambassades realiseer je je dat je in een hoofdstad loopt. Hier vinden met regelmaat persoptredens plaats en rennen mensen in pak op en neer door de straten. En ook het indrukwekkende National War Memorial (bijzonder: tussen alle bronzen soldaten staan ook twee ‘war-nurses’ afgebeeld) herinnert aan de nationale rol van Ottawa. Maar politiek en statigheid is lang niet alles dat deze stad is.

TULPENFESTIVAL

We komen al iets dichter bij het leven van de gemiddelde Ottawaan als we langs Rideau Canal lopen, dat recht door de binnenstad snijdt. De lokale bevolking leeft rond dit kanaal en een van de hoogtepunten van het jaar vindt plaats in de wintermaanden, wanneer het hele kanaal wordt omgetoverd in een gigantische ijsbaan waarover mensen ’s ochtends naar hun werk schaatsen. En niet alleen hier kan een lijntje getrokken worden tussen deze Canadese stad en Nederland. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Prinses Margriet er geboren en zelfs gedoopt. Als dank voor de bescherming stuurde de Nederlandse overheid 100.000 tulpenbollen, een actie die uiteindelijk heeft geleid tot een van Ottawa’s grootste jaarlijkse evenementen: The Tulip Festival.

Een tweede moment waarop we echt kennis

maken met de locals is tijdens een footballgame van de Ottawa RedBlacks. De tribunes zitten vol met families en tussen het juichen door vertelt Jantine van Kregten van Ottawa Tourism ons dat sport en natuur echt deel uitmaken van het Ottawaanse dna. Een ‘Culture of outdoors’, ook verwijzend naar de verbazingwekkende korte tijd die je nodig hebt om in deze stad van hartje downtown in de groene natuur te komen. Gelegen aan de Lawrence River en met aan alle kanten een overdaad aan bossen, ben je hier in no time klaar om in de kano of op de mountainbike te stappen.

STAD VAN MUSEA

De eerste dagen van onze reis genieten we van de verschillende tours, die ieder weer een ander aspect van de stad belichten. Sluipen we ’s avonds nog langs het donkere kanaal tijdens de Haunted Walk, staan we de middag erna Franse Poutine en een knapperige Beavertail te proeven tijdens de Foodtour. Buiten kijf staat dat Ottawa ontzettend divers is in zijn aanbod. Juist de reiziger die op alle vlakken geïnteresseerd is in Canada is er op zijn plek. Behalve geschiedenis, een inkijkje in de landelijke politiek en het outdoor-leven, is hier op cultureel gebied ook veel te halen. Van de traditioneel Canadese tot vele Libanese eettentjes, de idyllische Franse binnenpleintjes, het Knoflookof Jazzfestival en uiteraard de talloze musea. In het schitterende Canadian Museum of Nature wordt door alle schermen, knoppen en bewegende installaties meteen duidelijk dat hier gedacht is aan kinderen en de toekomst. Met een knipoog naar

Nathalie Mulder (Tioga Tours / Fly to the West), Irene Lipper (Lieb Management / Ottawa Tourism), Yvonne Halderman (Air Transat), Rick Dierckx (Travelhome), Marcella Profita (Travel Trend), Marloes Lukaart (Riksja Travel), Eveline de Waal (Live To Travel), Karlijn Maas (TUI/ Beleef Reizen).

"ECHT EEN WARM BAD"

TRAVEL COUNSELLORS

- TRAVEL COUNSELLOR MADELON GESTART IN 2020

W W W . W O R D E E N T R A V E L C O U N S E L L O R . N L

de officiële staatsmusea, heeft het verkeersbureau van Ottawa voor het komende seizoen een lijst samengesteld met ‘onofficiële musea’, die garant staan voor een tripjes met humor. Wat kan je verwachten tijdens een bezoekje aan het Onofficiële Museum van Grassprieten? En hoe de weg terug te vinden na The Unofficial Museum of Getting Lost?

PARIJS

Dinsdagochtend verzamelen we ons in de lobby voor een transfer naar het treinstation. Vanaf daar treinen we in de comfortabele businessclass van VIA Rail Canada naar Montréal, in hotel Mariott Chateau Champlain. Ondanks de kleine 200 kilometer tussen de twee steden merken we meteen verschil. Waar de Franse kant van Ottawa veel meer mixt met Amerikaanse ruimtelijkheid en ontspanning, ademt Montreal meer Parijs en hectiek. Hier wonen zo’n twee miljoen mensen (op het centrale eiland) en is Frans overal de voertaal, al wordt er ook goed Engels gesproken. In regenponcho’s worden we door onze gids door downtown en het oude centrum geleid. De gemixte geschiedenis zie je terug in de opmerkelijke mengelmoes van neogotische en sierlijke gebouwen, tussen moderne, glazen torens. Het oude centrum oogt zelfs zó Frans dat je even terug in Europa waant. Maar dat is waar Montreal zich om prijst: Angelsaksische en Franse humor en volop mediterrane invloeden.

MONT ROYAL

Die diversiteit zien we de ochtend daarop duidelijk terug als we vanuit de Portugese wijk starten met onze elektrische scootertour. Vanuit de kleurrijke Portugese wijk scheuren we door de chique Franse villawijken, voorbij Chinatown en recht door de charmante en authentieke markt in Little Italy.

Onderweg stoppen we bij de St Viateur Bagel Shop, om een echte Montréalse houtgestookte bagel te proeven. Dat ook Montréal een groene stad is wordt duidelijk bij het ‘beklimmen’ van de Mont Royal, de heuvel direct tegen de stad met

schitterende uitzichtpunten, het serene Beaverlake en mooie hike- en fietsroutes. Omdat de stad aan twee samenkomende rivieren ligt meren er regelmatig zeecruises aan en ontspannen mensen hier ’s zomers graag rond het water.

Ten slotte breekt de tijd om naar huis te gaan écht aan en laten we ons per taxi naar de luchthaven brengen. Eenmaal aan boord en opgestegen, zien we de een na de ander onder de uitgedeelde dekentjes kruipen. Het is immers al middernacht. Tot een volgende keer, Oost-Canada!

EVELINE DE WAAL: “OP EEN POSITIEVE MANIER VERRAST”

“Voor ons als Live To Travel is Canada een nieuwe bestemming die er sinds corona is bijgekomen. Wij hebben nog niet heel veel Canada-reizen geboekt. De reizen die wij nu op onze website hebben staan, zijn met name op het westen gericht. Naar aanleiding van deze studiereis willen wij onze reizen op de website zeker gaan uitbreiden met meer routes in het oosten. Beide steden hebben mij op een positieve manier verrast. Naast dat je in de stad verblijft, zijn er nog zoveel andere leuke bezienswaardigheden en natuur in de omgeving waardoor dit een hele leuke en afwisselende combinatie is. Zeker ook met de omliggende steden, zoals Toronto en Quebec en plaatsen als Niagara Falls en Niagara on the Lake. Wat ik een leuke combinatie vind, is dat je deze steden goed kan bereiken met een huurauto, maar ook met de trein kan combineren. Je stapt op in de ene stad en weer uit in de volgende stad. Het fijne is dat de vluchten met Air Transat direct naar Montreal gaan, maar ook naar Toronto vanaf Amsterdam.”

Schnoorviertel in Bremen

© GettyImages / bbsferrari

AER LINGUS

Aer Lingus gaat in 2023 vliegen op Cleveland, Ohio. De Ierse maatschappij gaat vanaf mei 2023 non-stop tussen Dublin en Cleveland. Het gaat om vier wekelijkse vluchten aan boord van een Airbus 321NEO. Uiteraard vliegt Aer Lingus ook met regelmaat tussen Amsterdam en Dublin wat de reis naar Cleveland een stuk makkelijker maakt voor vertrekkende passagiers uit Nederland.

AEROMEXICO

Aeromexico verhoogt tijdens het hoogseizoen de frequenties op de routes Madrid – Monterrey en Madrid – Guadalajara. De vluchten op beide routes nemen toe van drie naar vijf en zijn van kracht van 12 december 2022 tot 15 januari 2023. Met de nieuwe frequenties verbindt Aeromexico’s aanbod Spanje tijdens het winterseizoen met Mexico met meer dan 62.000 zitplaatsen via meer dan 240 vluchten naar Mexico-Stad, Guadalajara en Monterrey. Dit vertegenwoordigt een stijging van het aanbod met 45% om te voldoen aan de vraag van haar klanten. “We zijn trots op het hoogste aantal van frequenties tussen Spanje en Mexico, met 24 directe vluchten per week, wat ons positioneert als de luchtvaartmaatschappij met de meeste reismogelijkheden tussen Europa en Mexico, met 47 wekelijkse vluchten”, aldus Pasquale Speranza, Regional Sales Director Europa en Azië.

AIR BELGIUM

Op 15 december start de Belgische luchtvaartmaatschappij Air Belgium officieel met directe vluchten naar Punta Cana in de Dominicaanse Republiek. En dit vanaf Brussels Airport (Zaventem). Concreet gaat het om wekelijks twee rechtstreekse vluchten: één op woensdag en één op zaterdag. Op die twee dagen kunnen reizigers ook met dezelfde vlucht doorreizen naar het eiland Curaçao, na dus een korte tussenstop in Punta Cana. Het gaat inmiddels om de tweede bestemming van Air Belgium vanaf Brussels Airport, nadat eerder dit jaar al succesvol een verbinding naar Mauritius werd gelanceerd. Air Belgium

biedt zijn klanten een complete service aan in drie reisklassen: Economy, Premium en Business. Met de opening van deze nieuwe lijn naar Punta Cana breidt de Belgische maatschappij het aanbod uit voor passagiers die naar de populairste bestemming van de Caribbean willen reizen.

AMERICAN AIRLINES

American Airlines heeft twintig supersonische vliegtuigen besteld bij de Amerikaanse constructeur Boom, en neemt een optie op nog eens 40 toestellen. De vliegtuigen moeten vanaf 2029 worden ingezet. Het financiële plaatje maakt de luchtvaartmaatschappij niet bekend. De zogenaamde Overture-vliegtuigen kunnen 65 tot 80 reizigers vervoeren met een snelheid van zo’n 2.100 kilometer per uur. Dat is twee keer zo snel als de snelste commerciële vliegtuigen die op dit moment worden ingezet. Een vlucht van Londen naar Miami wordt dan mogelijk in minder dan vijf uur. De toestellen zullen vliegen op duurzame brandstof. De Overture moet in 2025 worden gelanceerd en in 2029 zijn eerste passagiers vervoeren.

CONDOR

Luchtvaartmaatschappijen voegen steeds meer extra services toe die tegen betaling geboekt kunnen worden. Zo kunnen passagiers van de Duitse vakantievlieger Condor binnenkort op geselecteerde vluchten in Economy Class hun eigen bagagevak reserveren. Voor een prijs vanaf 9,99 euro beschikken passagiers over voldoende opbergruimte voor de handbagage die in het geboekte tarief is inbegrepen. De extra service is vanaf 1 november dit jaar beschikbaar op langeafstandsvluchten met een Condor A330-200. De definitieve prijs is afhankelijk van de vraag.

EASYJET

easyJet heeft een vlootbrede investering van meerdere miljoenen ponden aangekondigd in de nieuwste vliegtuigsoftware. Dit zal de luchtvaartmaatschappij helpen om op korte termijn substantiële en permanente CO2-

emissiereducties te bereiken. Met deze nieuwe software wordt optimalisatie van vliegtuigdalingen mogelijk. De vlootbrede introductie van Descent Profile Optimization (DPO) en Continuous Descent Approach (CDA) op alle daarvoor geschikte vliegtuigen zal brandstof – en dus CO2-reducties opleveren. Ook geldt voor vliegtuigen die zijn uitgerust met CDA een geluidsreductie. Volgend jaar rond deze tijd zal easyJet, zodra de aanpassingen zijn voltooid, beschikken over de grootste vloot van vliegtuigen met DPO- en CDA-ondersteuning ter wereld. Dit leidt tot een geschatte jaarlijkse CO2reductie van 88.600 MT CO2, wat gelijk staat aan 16.173 keer rond de aarde rijden met de gemiddelde auto. DPO is een brandstofbesparingsinitiatief waarbij het Flight Management System (FMS) wordt bijgewerkt om consequent efficiëntere afdalingen mogelijk te maken. Het vliegtuig blijft dan langer in de cruisefase en het vertragingsniveau vermindert. Hierdoor vermindert ook de CO2-uitstoot. CDA minimaliseert ook de geluidsoverlast bij de afdaling, wat een positieve bijdrage levert aan bewoners rondom luchthavens.

EMIRATES

Emirates heeft aangekondigd de A380 vanaf 30 oktober op de drukke route naar Bangalore in te zetten. Hiermee is Emirates de eerste luchtvaartmaatschappij die met de A380 opereert op Kempegowda International Airport. Dankzij de upgrade naar het A380-toestel, kunnen reizigers die van en naar de Zuid-Indiase stad reizen, genieten van de kenmerkende diensten over een breder netwerk. Bangalore wordt de tweede stad in India waar het iconische Emirates A380-toestel wordt ingezet. Sinds 2014 wordt deze namelijk ook al ingezet op route Dubai – Mumbai. De dagelijkse A380-vluchten worden uitgevoerd als EK568/569 met een toestel in een drieklassenconfiguratie, met zitplaatsen in

Economy Class, Business Class en First Class. De inzet van de dubbeldekkers vormt een aanvulling op de bestaande diensten EK564/565 en EK566/567, die elk ook dagelijks worden uitgevoerd met de moderne wide-body Boeing 777-toestellen. Emirates heeft de A380 ingezet op een uitgebreide lijst van bestemmingen om te voldoen aan de grote vraag van reizigers op populaire routes. De capaciteit op een enkele vlucht is tot 45 procent hoger dan met de Boeing 777. Momenteel worden de Emirates A380-toestellen op meer dan 30 luchthavens op zes continenten ingezet, met in totaal meer dan 130 bestemmingen in het wereldwijde netwerk van de luchtvaartmaatschappij. Emirates begon in 1985 met lijndiensten naar Mumbai en Delhi en bedient reizigers in Bangalore sinds 2006. Emirates biedt toegang tot negen punten in India.

KLM

Vanaf de winterdienstregeling (28 oktober 2022 tot 25 maart 2023) zal het netwerk van KLM 163 bestemmingen omvatten; 92 in Europa en 71 intercontinentaal. Nieuw in het netwerk zijn Nantes in Frankrijk, Rovaniemi in Finland, Aarhus in Denemarken en Katowice in Polen. KLM zet deze winter ook de in de zomer gestarte vluchten naar Austin (Texas) voort. Naar Noord-Amerika biedt KLM meer stoelen aan ten opzichte van 2019. KLM voegt de bestemmingen Nantes, Aarhus en Katowice toe aan haar Europese netwerk. Vanaf 29 oktober 2022 wordt Nantes twee keer per dag aangevlogen en Aarhus en Katowice dagelijks een keer. Ook nieuw in het Europese netwerk is Rovaniemi (Finland), waar KLM van 3 december 2022 tot 25 maart 2023 één keer per week op vliegt. Daarnaast zal KLM het aantal vluchten naar Teeside, Humberside, Cardiff, Southampton (UK) en Graz (Oostenrijk) worden opgeschaald. Als laatste zullen Napels (Italië) en Split (Kroatië) beide dagelijkse aangevlogen worden.

Rovaniemi, Finland

Dit is nieuw in de winter maar een continuering van de zomerdienstregeling. In totaal vliegt KLM deze winter naar negentien bestemmingen in Noord-Amerika (Canada, VS, Mexico), goed voor 11 procent meer stoelen vergeleken met 2019. Zo vliegt KLM deze winter tien keer per week naar Los Angeles, wat neerkomt op drie extra vluchten per week vergeleken met vorig jaar winter. De bestemming Austin, die in de zomer van start ging, wordt voortgezet. Cancún (Mexico) is een winterbestemming die KLM in 2021 introduceerde en dit jaar opnieuw zal aanbieden.

INTERCONTINENTAAL

Naar het Caribisch gebied (met name de Antillen) is het aantal stoelen deze winter met meer dan 20% uitgebreid ten opzichte van 2019. Zo zal KLM Curaçao minstens tien keer per week aanbieden, met twee vluchten per dag tijdens de kerstperiode. Op de vlucht naar Aruba in combinatie met Bonaire zal KLM dagelijks het grootste toestel uit haar vloot, de Boeing 777-300ER (408 stoelen), inzetten. Net als in de winter van 2021 biedt KLM ook dit seizoen vluchten aan naar Bridgetown (Barbados) en Port of Spain (Trinidad en Tobago).

Het aantal beschikbare stoelen op vluchten naar Zuid-Amerika neemt deze winter met 6% toe ten opzichte van vorig jaar. KLM vliegt dagelijks naar Argentinië, Brazilië, Chili, Colombia en Peru. Costa Rica wordt vier keer per week aangevlogen. KLM zal vijf vluchten per week naar Paramaribo uitvoeren, eveneens met de Boeing 777-300ER. Ook zal KLM Buenos Aires (Argentinië) weer gaan combineren met Santiago de Chile (Chili). KLM introduceert drie extra vluchten per week naar Kaapstad, Zuid-Afrika. Naast de dagelijkse dagvlucht kunnen klanten nu ook drie keer per week kiezen voor een nachtvlucht. Passagiers kunnen in de winter ook naar Zanzibar vliegen in

combinatie met Dar es Salaam (beide Tanzania). Op vluchten naar Nairobi en Dar es Salaam is het steeds vaker mogelijk om KLM's nieuwe Premium Comfort-klasse te boeken. KLM rust de komende tijd steeds meer langeafstandsvliegtuigen uit met dit nieuwe product, te beginnen met de Boeing 787 Dreamliners.

AZIË

Het aantal beschikbare stoelen naar Azië is met maar liefst 50% gestegen ten opzichte van vorig jaar. Dit komt doordat een groot aantal ZuidoostAziatische bestemmingen hun deuren weer hebben geopend voor buitenlandse bezoekers. Vluchten van/naar Tokyo Narita worden deze winter weer nonstop uitgevoerd. KLM blijft echter via een omweg vliegen, omdat het Russische luchtruim gesloten is. Ook de vluchten naar Kuala Lumpur (Maleisië), die verder gaan naar Jakarta (Indonesië), zullen deze winter rechtstreeks zijn, in plaats van via Singapore. Afgelopen zomer heeft KLM de vluchten naar Bangalore (India) hervat. Deze vluchten zullen deze winter worden voortgezet. De vluchten naar China blijven vooralsnog beperkt. KLM vliegt deze winter drie keer per week op Shanghai/Hangzhou met een tussenstop in Seoul Incheon.

LUFTHANSA

De Lufthansa Groep en Amadeus hebben een nieuwe distributieovereenkomst gesloten. Daarin wordt geregeld hoe de twee partners in de toekomst met de NDC-content van de luchtvaartmaatschappijen van de Lufthansa Group zullen omgaan. Reisbureaus die op de systemen van Amadeus zijn aangesloten, hebben hier lang op gewacht. Ook is het NDC-contract tussen Lufthansa Group en Amadeus een feit. In de loop van het vierde kwartaal zullen Amadeus-gebruikers voor het eerst toegang hebben tot aanbiedingen en tarieven van Lufthansa Group die het klassieke Amadeus-reserveringssysteem niet biedt. Volgens een verklaring van Lufthansa en Amadeus zullen de NDC-aanbiedingen boekbaar zijn via het Amadeus Travel Platform. Reisbureaus en andere bedrijven hebben dus een aansluiting nodig op het Amadeus Selling Platform Connect, op de Amadeus Travel API of op Cytric Travel & Expense. Naast de inhoud van Lufthansa zijn ook tarieven en aanbiedingen van Swiss, Austrian, Brussels, Air Dolomiti en Eurowings Discover beschikbaar, inclusief doorlopende prijzen. Lufthansa Group belooft ook een groot aantal aanvullende diensten toe te voegen, zoals stoelreserveringen en extra bagage.

RYANAIR

Vanaf 3 november vliegt de Ierse luchtvaartmaatschappij Ryanair elke dinsdag en zondag van Weeze naar de ‘Costa Verde’ aan de Atlantische kust van Spanje. “De bestemming Oviedo en de regio Asturië bieden veel interessante mogelijkheden voor vakantiegangers en pelgrims. Wij zijn verheugd dat Ryanair in het winterseizoen

Asturië vanaf Weeze als achtste bestemming in Spanje aanbiedt”, aldus Sebastian Papst, directeur van Airport Weeze. De oude binnenstad van Oviedo met de kathedraal en de oude Romaanse kerken, die op de werelderfgoedlijst van de UNESCO staan, maken de stad tot een echte insider-tip. De stad met 220.000 inwoners is omgeven door bergen en ligt in het achterland van de Costa Verde, met zijn 400 kilometer lange kustlijn. Een bezoek aan de historische oude binnenstad van Oviedo is bijzonder de moeite waard. Oviedo is ook een bekende bestemming voor pelgrims. De pelgrimsroute Camino Primitivo begint hier en eindigt in Santiago de Compostela, 300 kilometer verderop, waar alle Camino de Santiago-routes samenkomen.

TRANSAVIA

Sinds 21 september is het mogelijk om tickets te boeken voor de zomer van 2023. Transavia vliegt dan weer naar ruim 100 prachtige bestemmingen met name in Europa en Noord-Afrika. De bestemming Bordeaux komt terug in het netwerk. De stad ligt in een bij Nederlanders populaire streek. Niet alleen vanwege de wereldberoemde wijngebieden, maar ook de prachtige kastelen, de gastronomie, natuurparken en het kustgebied met aantrekkelijke dorpen en steden. Deze bestemming wordt aangeboden vanaf Eindhoven Airport. Transavia vliegt vier per week naar Bordeaux: op maandag, donderdag, vrijdag en zondag. Marcel de Nooijer, CEO Transavia: “We zagen de afgelopen zomer dat Nederlanders heel graag op vakantie willen en hier ook echt aan toe waren na een intense periode van covid. We houden er daarom rekening mee dat zij ook volgend jaar weer hun welverdiende reis willen maken. Daarom hebben wij ook voor volgend jaar

een breed aanbod voor onze passagiers.” Naast lijndienstvluchten voert Transavia in deze zomer ook fullchartervluchten uit voor verschillende touroperators naar Egypte (Marsa Alam en Hurghada), Turkije (Antalya, Dalaman en Bodrum), Noord-IJsland (Akureyri) en Finland (Rovaniemi).

ELEKTRISCHE AIRLINER

Transavia Ventures, de investeringstak van Transavia investeert in startup FlyWithLucy (Lucy), de eerste elektrische airliner die zich volledig richt op elektrisch vliegen. De stap past in Transavia’s ambitie naar verdere verduurzaming. Met deze investering maakt de luchtvaartmaatschappij duurzaam elektrisch vliegen voor consumenten - in de toekomst - bereikbaar. De twee partijen tekenden de overeenkomst tijdens het World Aviation Festival in de RAI in Amsterdam waar de wereldwijde luchtvaartsector drie dagen bij elkaar is. Lucy gaat in 2025 haar eerste elektrische vluchten aanbieden vanaf vliegveld Eindhoven. Daarbij slaat een compleet nieuw ecosysteem van universiteiten, startups, corporates en vliegtuigbouwers de handen ineen. Lucy start met 5 persoons e-vliegtuigen met een range van zo'n 250 km. De ambitie is uiteraard grotere e-planes met een groter bereik. Eerst als vervanging van de bestaande regionale luchtvaart en uiteindelijk ook geïntegreerd in het huidige routenetwerk van de commerciële luchtvaartbedrijven.

TUI FLY

TUI vliegt vanaf 2 november twee keer per week tussen Eindhoven en Sal in Kaapverdië. De vluchten worden uitgevoerd op woensdag en zondag. TUI stopte eind maart 2020 met vliegen tussen Eindhoven en Kaapverdië vanwege de coronapandemie. Op woensdag vertrekt de vlucht om 8.25 uur, op zondag om 8.15 uur. Maar er is meer. TUI fly vliegt ook in het winterseizoen 2022/2023 wekelijks twee keer naar Jamaica. Nadat TUI fly begin juli van start ging met de tweede vlucht naar Montego Bay, vliegt de airline komende winter

Marcel de Nooijer (Transavia) en Teun Kraaij (Lucy)

ook twee keer per weeek naar Montego Bay. De vluchtdagen zijn: Maandag: Amsterdam - Montego Bay - Cancun - Amsterdam. Vrijdag: AmsterdamMontego Bay - Curaçao - Amsterdam

UNITED AIRLINES

United Airlines hervat vanaf 29 oktober 2022 haar vluchten tussen Washington en Schiphol Amsterdam. In juli schrapte de Amerikaanse carrier tijdelijk deze route vanwege de capaciteitsproblemen op Schiphol. De airline maakt nu bekend per 29 oktober 2022 weer dagelijks te gaan vliegen tussen beide steden. Het vluchtschema ziet er als volgt uit: Vlucht UA947 vertrekt om 11.00 uur lokale tijd vanuit Amsterdam en komt om 15.05 uur lokale tijd aan in Washington. Vlucht UA946 vertrekt om 18.50 uur lokale tijd vanuit Washington en komt om 7.05 uur lokale tijd aan in Amsterdam.

WESTJET

De Canadese airline WestJet maakt dit najaar een terugkeer op Schiphol met een directe vlucht op Calgary. De airline, vertegenwoordigd door APG Air Agencies, gaat vanaf 14 november drie keer per week non-stop met de Dreamliner vliegen tussen Calgary en Amsterdam.

WIZZ AIR

Wizz Air vliegt weer tussen tussen de Moldavische hoofdstad Chisinau en de luchthavens van Brussels South Charleroi Airport (6 september) en Eindhoven (7 september). De lowcost maatschappij vliegt drie keer per week Charleroi-Chisinau (op dinsdag, donderdag en zaterdag). Vanaf 30 oktober dit jaar wordt op maandag, woensdag en vrijdag gevlogen. Tussen Eindhoven en de Moldavische hoofdstad zijn er twee vluchtrotaties per week (op woensdag en zondag). Vanaf 30 oktober wordt gevlogen op donderdag en zondag. In de Benelux verzorgt Wizz Air vluchten van- en naar de luchthavens van Eindhoven en Brussels South Charleroi Airport. Vanuit Charleroi worden zeventien bestemmingen aangeboden. Vanaf Eindhoven biedt Wizz Air 26 bestemmingen. Daarnaast verbindt de airline vanaf 17 december Eindhoven met de Roemeense stad Suceava. Wizz Air vliegt vanaf dan twee keer per week (dinsdag en zaterdag) tussen Eindhoven en de stad in het noordoosten van Roemenië. De vluchten worden uitgevoerd met een Airbus A321NEO. De bestemming is met name interessant voor reizigers die vanwege werk reizen tussen Eindhoven en Suceava. Met toevoeging van deze bestemming is Eindhoven Airport verbonden met vier steden in Roemenië. Boekarest, Iasi, en Cluj Napoca waren al bestemmingen van Eindhoven Airport.

BREAK.

‘WE HEBBEN EEN ENORME KNOWHOW IN HUIS’

DOOR: RAHANNA VAN STAPELE

Al 49 jaar kan iedereen voor een reis naar het Midden-Oosten aankloppen bij Oppenheim Travel. De reisorganisatie is een specialist in hart in nieren, met oprichter Steven Oppenheim nog altijd aan het roer.

Voor wat voor reizen kan men bij jullie terecht?

“Wij bieden reizen aan naar Israël, Egypte en Jordanië, die alle drie even belangrijk voor ons zijn. Echter richten we ons rondom Egypte op het hogere segment. Geen chartervluchten naar Hurghada, maar een directe vlucht naar Caïro, waar men helemaal in de watten wordt gelegd en er altijd sprake is van een privégids en -transfer. Wat betreft Israël zijn we zeer breed: kibboets, stedentrip of rondreis met gegarandeerd vertrek, alles wat je kan bedenken bieden we daar aan. Jordanië zit er met verschillende mooie fly-drives en privérondreizen net tussenin. Ten slotte richten we ons ook in bescheiden mate op Marokko.”

Wat onderscheidt Oppenheim Travel van andere reisaanbieders?

“Met de focus op een beperkt aantal landen en medewerkers die al minimaal 25 jaar bij ons in dienst zijn, hebben we enorm veel knowhow in huis. Ook zijn we zeer servicegericht en agentvriendelijk. Als iemand opbelt voor een brochure of informatie, zullen we meestal verwijzen naar een plaatselijk reisbureau en we geven zonder meer 10% commissie. Oppenheim Travel heeft dan ook een vaste klantenkring van reisbureaus die zich steeds meer uitbreidt, en een groot aantal repeaters. We beantwoorden bijna 100% van de telefoontjes binnen één minuut en staan je direct kundig te woord. Ook offerte-aanvragen worden altijd binnen drie dagen behandeld. Daarnaast leveren we gewoon een heel goed product. Neem Egypte: bij wie kan je rechtstreeks enkele daagjes naar Caïro, door naar Aswan op Nijlcruise, om uiteindelijk terug te vliegen vanaf Hurghada? Ook ter plaatse bieden we altijd ondersteuning via onze mensen in de landen zelf.”

Oppenheim Travel verkocht ooit hoofdzakelijk Israëlreizen. Wat maakt dat voor jou een bijzondere bestemming?

“Het is een land met korte afstanden en enorme contrasten. Dat maakt dat je tijdens je verblijf in Tel Aviv rustig even naar het strand of een middag naar Jeruzalem kan gaan. Binnen een afstand van 80 kilometer vind je

zowel de stad van de drie wereldgodsdiensten als het ‘Miami van het Midden-Oosten’, waar de restaurants 24 uur per dag geopend zijn. En weer even verderop uitgestrekt woestijngebied. Als je twee weken in Israël zou blijven, heb je nóg niet alles gezien. Daarnaast is het weer er goed en de gemiddelde Nederlander is zich niet bewust van de schitterende stranden die je er vindt. Maar we zien steeds meer families en jongeren die naar deze regio willen voor mooie rondreizen of bruisende citytrips.”

Volgend jaar een 50-jarig bestaan. Groot feest? “Klopt, erg leuk, er zijn weinig kleine specialistische touroperators die zo lang bestaan. We zien soms klanten waarvan de grootouders hier nog boekten. Over een viering moeten we nog nadenken. Ik ben in 1973 begonnen en vind het nog veel te leuk om te stoppen. Dankzij onze eerdere topjaren en reserves hebben we het de afgelopen tijd goed kunnen uithouden en heeft er niemand hoeven vertrekken. Ik ben trots op de mensen die hier zitten, stuk voor stuk experts.”

Boek & ga geheel verzorgd op reis