Zwitserse pioniers overleven kinderziektes

De Hyundai-vrachtwagens met brandstofcel werden in 2018 met veel lawaai aangekondigd op de IAA vakbeurs in Hannover, maar het experiment in Zwitserland heeft de verwachtingen niet ingelost. De vrachtwagen zelf treft geen schuld, maar het ontbrak aan alle noodzakelijke voorwaarden om het project rendabel te maken.

In 2019 werd aangekondigd dat er in Zwitserland 1.600 Hyundaivrachtwagens op waterstof geleverd zouden worden voor 2025. Vandaag rijden er 47 en de jongste leveringen vonden niet plaats in Zwitserland, maar wel in Duitsland. Om te begrijpen wat er precies aan de hand is, moeten we het businessmodel analyseren waarop dit project gebaseerd is.

bouwd door Hyundai, de grootste constructeur die begaan is met waterstofmobiliteit, net als Toyota. De FC-versie is afgeleid van de Xcient, die bestaat sinds 2013 en gehomologeerd werd voor de Europese markt. Op dit moment wordt hij enkele geleverd als 4x2 vrachtwagen met 19 ton en dagcabine, maar aan de bestaande Zwitserse klanten werd een versie voorgesteld met 6x2 en 26 ton. Hyundai kondigde ook een versie aan die is aangepast voor het transport van wissellaadbakken.

Die energie wordt geproduceerd door Hydrospider en geleverd door H2 Energy, waarbij gebruik gemaakt wordt van elektriciteit die afkomstig is van waterkracht, die ruim voorradig is in Zwitserland. Waterstof is immers niet beschikbaar in natuurlijke vorm en moet dus geproduceerd worden door gebruik te maken van elektriciteit. De eerste centrale voor de productie van waterstof door elektrolyse werd ingehuldigd in Gösgen en heeft een capaciteit die overeenkomt met het verbruik van 50 vrachtwagens.

De Xcient Fuel Cell vrachtwagens worden in Zuid-Korea ge-

In Zwitserland ging Hyundai Motor Europe een samenwerking aan met het lokale H2 Energy om de joint-venture Hyundai Hydrogen Mobility te vormen. Die onderneming verhuurt de vrachtwagens aan Zwitserse bedrijven volgens het ‘pay per use’-principe: in functie van het gebruikersprofiel betaalt de transporteur een forfait per kilometer waarin het voertuig, het onderhoud en de energie begrepen zijn.

Omdat de constructeur deelnemende partij is in het bedrijf dat de voertuigen verhuurt, weten we niet voor welke prijs de Xcient Fuel Cell wordt geleverd aan Hyundai Hydrogen Mobility. We kunnen alleen veronderstellen dat het om een ‘vriendenprijs’ gaat, net als bij Toyota, dat de personenwagens die het verkoopt in Europa in ruime mate subsidieert.

De component ‘onderhoud’ is relatief verwaarloosbaar in de TCO van een dergelijk voertuig, het is dus de prijs van groene waterstof die het meest onvoorspelbare element uitmaakt. Het moet wel gezegd dat 2022 op dat vlak ook al niet eenvoudig was. In oktober 2022 werd een kilo waterstof verkocht voor 22 Zwitserse frank (22,6 EUR) terwijl dat tussen de 10 en 12 frank was in 2020. De kostprijs bedraagt nu 10,8 frank (11,12 EUR) bij Shell, iets meer dan de zeer ‘commerciële’ prijs van 9,99 EUR/kg die we zagen bij DATS24 in Halle op het moment van schrijven.

Het komt er echter op neer dat met de tarieven die gehanteerd werden de operatie zelfs in Zwitserland waarschijnlijk niet rendabel was. Dat is de reden

• Model: 4x2 vrachtwagen, dagcabine waarom HHM geen extra voertuigen meer heeft geleverd voor de Zwitserse vloten. Er gingen wel 27 exemplaren van de Xcient Fuel Cell naar Duitse klanten. Uit goede bron vernamen we echter dat H2 Energy een tweede productiecentrum gaat openen voor groene waterstof, wat het project in een context van relatieve stabiliteit van de energieprijs zal moeten toelaten opnieuw van start te gaan.

Van de vloten komt immers het bericht dat het experiment als positief wordt ervaren. Op dit moment hebben de vrachtwagens samen de kaap van de 6 miljoen kilometer overschreden. “Het voertuig heeft uiteraard enkele kinderziekten gekend, maar die horen tot het verleden,” zegt Rolf Galliker, CEO van het gelijknamige Zwitserse

• Leeggewicht: 9795 kg (zonder de opbouw)

• Maximaal Toegelaten Massa: 19.000 kg

• Elektromotor van Siemens met 350 kW / 3400 Nm

• Voeding door een brandstofcel met 190 kW (2 x 95 kW) en Akasol accu’s (661V / 73,2 kWh)

• Transmissie via een Allison ATM S4500 versnellingsbak (6 verhouding + achteruit)

• Verhouding van de aandrijfas: 4,875

• Waterstoftanks: 39,02 kg aan 350 bar bedrijf. Galliker AG zet vandaag zes Hyundai vrachtwagens op waterstof in, die dagelijks probleemloos tussen de 450 en 500 kilometer afleggen, met een tiental tankstations ter beschikking.

Eenzelfde geluid horen we bij Peter Altenberger, verantwoordelijk voor de milieuprojecten bij Gebrüder Weiss: “Wij gebruiken de Xcient net als om het even welke andere vrachtwagen voor ophaalmissies en leveringen. Onze chauffeurs waarderen het enorm om met een zero emissie vrachtwagen te rijden en we zijn er van overtuigd dat dit type voertuig een aanvaardbaar alternatief vormt voor een dieselvrachtwagen.” Het verbruik van het voertuig schommelt rond de 7,5 kg / 100 km, wat neerkomt op een kilometerkost van 83 cent per kilometer aan de huidige tarieven. Dat blijft dus hoger dan de kilometerkost van een dieseltruck en bevestigt nog maar eens dat de prijs van groene waterstof moet dalen om van dit technische alternatief ook een economisch haalbaar alternatief te maken.

CLAUDE YVENS