The Shogh Sunday Bulletin Issue # 228 - December 31, 2023

ՇՈՂ - SHOGH ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 31 DECEMBER, 2023 – No. 228

ԿԻՐԱԿՆՕՐԵԱՅ ԹԵՐԹԻԿ - SUNDAY BULLETIN ԿԻՐԱԿՆՕՐԵԱՅ ԹԵՐԹԻԿ-SUNDAY BULLETIN

ՍՈՒՐԲ ՅԱԿՈԲ ՄԾԲՆԱՅ ՀԱՅՐԱՊԵՏ

Զ. ԿԻՐԱԿԻ ՅԻՍՆԱԿԻ ՃԱՇՈՒ ԸՆԹԵՐՑՈՒԱԾՆԵՐ ԵՍԱՅԻԻ ՄԱՐԳԱՐԷՈՒԹԵՆԷՆ 51.15-52.3 ՊՕՂՈՍ ԱՌԱՔԵԱԼԻ ԿՈՂՄԷ ԵԲՐԱՅԵՑԻՆԵՐՈՒՆ ՈՒՂՂԱԾ ՆԱՄԱԿԷՆ 13.18-25 ՂՈՒԿԱՍԻ ԱՒԵՏԱՐԱՆԷՆ 22.24-30 Առաւօտեան Ժամերգութիւն Ժամը 9։30-ին Սուրբ Եւ Անմահ Պատարագ Ժամը 10։30-ին Պատարագիչ եւ Քարոզիչ՝ ՝

Տ. ՀԱՅԱՐԻ ՔՀՆՅ. ԹԱՆԱՇԵԱՆ Հոգեւոր Հովիւի օգնական

SEVENTH SUNDAY OF ADVENT SYNAXIS READINGS ISAIAH 51.15-52.3 HEBREWS 13.18-25 LUKE 22.24-30 MORNING SERVICE at 9:30 am DIVINE LITURGY at 10:30 am Celebrated by:

REV. FR. HAYARI TANASHIAN Pastor’s Assistant Choirmaster: Dn. Shahe Altounian Organist: Mrs. Sona Artinian 2

ՊՕՂՈՍ ԱՌԱՔԵԱԼԻ ԿՈՂՄԷ ԵԲՐԱՅԵՑԻՆԵՐՈՒՆ ԳՐՈՒԱԾ ՆԱՄԱԿԷՆ 13.18-25 Աղօթեցէ՛ք մեզի համար, որովհետեւ համոզուած ենք թէ ունինք բարի խղճմտանք ու կ՚ուզենք ամէն բանի մէջ վարուիլ պարկեշտութեամբ: Բայց առաւելապէս կ՚աղաչե՛մ որ ընէք ատիկա, որպէսզի աւելի՛ շուտ վերադարձուիմ ձեզի: Խաղաղութեան Աստուածը, որ մեռելներէն վեր հանեց մեր Տէրը՝ Յիսուսը -ոչխարներուն մեծ Հովիւը՝ յաւիտենական ուխտին արիւնով-, ամէն բարի գործի մէջ հաստատէ ձեզ՝ իր կամքը գործադրելու, ձեր մէջ իրագործելով իր առջեւ հաճելի եղածը՝ Յիսուս Քրիստոսի միջոցով, որուն փա՜ռք դարէ դար՝՝: Ամէն: Կ՚աղաչե՛մ ձեզի, եղբայրնե՛ր, որ հանդուրժէք այս յորդորական խօսքիս, որովհետեւ համառօտաբար գրեցի ձեզի: Գիտցէ՛ք թէ մեր եղբայրը՝ Տիմոթէոս արձակուած է. եթէ շուտով գայ՝ անոր հետ պիտի տեսնեմ ձեզ: Բարեւեցէ՛ք բոլոր ձեզ կա-ռավարողներն ու բոլոր սուրբերը. կը բարեւեն ձեզ անոնք՝ որ Իտալիայէն են: Շնորհքը ձեր բոլորին հետ: Ամէն: ՂՈՒԿԱՍԻ ԱՒԵՏԱՐԱՆԷՆ 22.24-30 Վէճ մըն ալ եղաւ անոնց մէջ, թէ իրենցմէ ո՛վ պիտի համարւի մեծագոյնը: Ան ալ ըսաւ անոնց. «Հեթանոսներուն թագաւորնե՛րը կը տիրեն իրենց, եւ անոնք որ կ՚իշխեն իրենց վրայ՝ բարերար կը կոչուին: Բայց դուք այնպէս պէտք չէ ըլլաք. հապա ա՛ն որ ձեր մէջ մեծագոյնն է՝ կրտսերին պէս թող ըլլայ, ու հրամայողը՝ սպասարկուին պէս: Քանի որ ո՞վ է մեծը, սեղան նստո՞ղը՝ թէ սպասարկուն: Միթէ սեղան նստողը չէ՞. սակայն ես ձեր մէջ սպասարկուի մը պէս եմ: Եւ դուք անոնք էք՝ որ միշտ ինծի հետ կը մնայիք փորձութիւններուս մէջ. ես ալ թագաւորութիւն մը կը կտակեմ ձեզի, ինչպէս իմ Հայրս թագաւորութիւն մը կտակեց ինծի. որպէսզի 3

դուք ուտէք ու խմէք իմ սեղանէս՝ իմ թագաւորութեանս մէջ, եւ բազմիք գահերու վրայ՝ դատելու Իսրայէլի տասներկու տոհմերը»: HEBREWS13.18-25 Pray for us. We are sure that we have a clear conscience and desire to live honorably in every way. I particularly urge you to pray so that I may be restored to you soon.

Now may the God of peace, who through the blood of the eternal covenant brought back from the dead our Lord Jesus, that great Shepherd of the sheep, equip you with everything good for doing his will, and may he work in us what is pleasing to him, through Jesus Christ, to whom be glory for ever and ever. Amen.

Brothers and sisters, I urge you to bear with my word of exhortation, for in fact I have written to you quite briefly.

I want you to know that our brother Timothy has been released. If he arrives soon, I will come with him to see you.

Greet all your leaders and all the Lord’s people. Those from Italy send you their greetings. Grace be with you all.

LUKE 22.24-30 A dispute also arose among them as to which of them was considered to be greatest. Jesus said to them, “The kings of the Gentiles lord it over them; and those who exercise authority over them call themselves Benefactors. But you are not to be like that. Instead, the greatest among you should be like the youngest, and the one who rules like the one who serves. For who is greater, the one who is at the table or the one who serves? Is it not the one who is at the table? But I am among you as one who serves. You are those who have stood by me in my trials. And I confer on you a kingdom, just as my Father conferred one on me, so that you may eat and drink at my table in my kingdom and sit on thrones, judging the twelve tribes of Israel.

4

ՇԱԲԹՈՒԱՆ ՏՕՆԵՐԸ - FEASTS OF THE WEEK ՃՐԱԳԱԼՈՅՑ (ԽԹՈՒՄ) Ս. ԾՆՆԴԵԱՆ (ՅՈՒՆՈՒԱՐ 5, 2024) Ս. Ծննդեան նախորդ օրը Ճրագալոյց է եւ այդ օրը կը մատուցուի Ս. Պատարագ: Ճրագալոյցի երեկոն կը կոչուի նաեւ Խթում: Այդ երեկոյ եկեղեցիներէ ներս կանթեղներ կը վառուին եւ ճրագը կը բաժնուի ժողովուրդին՝ անոնց մոմերը վառելով ու այդպէս վառած մոմերը տուն տանելով՝ որպէս խորհրդանիշ աստուածային լոյսի եւ եկեղեցւոյ օրհնութեան: Պատարագէն յետոյ կը կատարուի յաջորդ օրուայ նախատօնակը, որով կը կանխուի Սուրբ Ծննդեան շաբաթապահքը: Ժողովուրդը Տէրոջ Ս. Ծնունդը եւ Աստուածայայտնութիւնը կը սկսի տօնել Յունուար 5-ի երեկոյան: Ճրագլոյցի ժողովրդական սովորութիւններն են՝ մէկը միւսին Քրիստոսի ծննդեան «Աւետիս» տալը , ապա աւանդական ընթրիքի շուրջ հաւաքուիլը, ճաշակելու համար բանջարեղէնով ուտեստներ, չոր միրգեր, ձկնեղէն, հաւկիթ, տեսակաւոր թխուածքներ ու գինի: EVE OF FEAST OF THE HOLY NATIVITY AND THEOPHANY OF OUR LORD JESUS CHRIST (January 5, 2024) On the eve of the Feast of the Nativity and Theophany of Our Lord Jesus Christ on January 5, the Jrakalouyts Divine Liturgy is celebrated.

5

That evening the church lanterns are lit and people take home the lit candles from church as a symbol of divine light and blessing.

The Feast of the Holy Nativity (Christmas) is preceded by a weeklong fast (the Fast of Nativity), which begins from December 30 till January 5.

According to tradition, after the Christmas Eve Mass people spread the good news of Christ's birth, and gather together at a dinner table friends and family, where traditional food such as fish, vegetable dishes and wine are served. ՍՈՒՐԲ ԾՆՈՒՆԴ ԵՒ ԱՍՏՈՒԱԾԱՅԱՅՏՆՈՒԹԻՒՆ (Յունուար 6, 2024) Յունուար 6-ին, Հայաստանեայց Առաքելական եկեղեցին կը տօնէ մեր Տէր Յիսուս Քրիստոսի Ս. Ծնունդն ու Մկրտութիւնը կամ Աստուածայայտնութիւնը: Մինչեւ 4-րդ դարը բոլոր քրիստոնեաները Ս. Ծնունդը կը տօնակատարէին Յունուար 6-ին: Սակայն, Հռոմի կայսրութեան մէջ հեթանոսական աւանդութիւնները խափանելու պատճառով Հռոմի եկեղեցին առաջին ա նգամ 336 թուին Յիսուս Քրիստոսի Ս. Ծնունդի օրը տօնեց Դեկտեմբեր 25-ին: 451 թուականին, Քաղկեդոնի 4րդ Տիեզերական ժողովին, որուն Հայաստանեայց Եկեղեցին չմասնակցեցաւ, վերջնականապէս հաստատուեցաւ 6

Սբ. Ծնունդը տօնել Դեկտեմբեր 25-ին, իսկ Մկրտութեան տօնը թողել Յունուար 6-ին: Հայ Առաքելական եկեղեցին բացառութիւն կազմելով հաւատարիմ մնաց աւանդութեան, Ս. Ծնունդը եւ Մկրտութիունը միասնաբար կը տօնէ Յունուար 6-ին: Այսպիսով նաեւ Հայաստանեայց եկեղեցին պահեց իր ինքնուրոյնութիւնը: NATIVITY AND THEOPANY (January 6, 2024) On January 6, the Armenian Apostolic Church celebrates the Holy Birth (Sourp Dznount) and the Baptism of our Lord Jesus Christ (Theophany).

By the 4th century all Christian Churches were celebrating Christmas on January 6.

However, to prevent the pagan traditions within the Roman Empire, in 336 the Roman church officially declared to celebrate Christmas on December 25.

During the fourth Ecumenical Council of Chalcedon in 451 (Armenian Church did not attend it), it was decided to observe the Nativity of our Lord on December 25, and Theopany on January 6th. The Armenian Apostolic Church remained faithful to the tradition and celebrates both the Holy Nativity and Theophany together on January 6. ՋՐՕՐՀՆԷՔ Յունուար 6-ին, Ս. Ծնունդի Պատարագէն յետոյ կը կատարուի Ջրօհնէքի արարողութիւն: Ջրօրհնէքի արարողութիւնը հաստատւած է ի յիշատակ Յորդանան գետի մէջ Քրիստոսի մկրտութեան՝ ձեռամբ Յովհաննէս Մկրտիչի: 7

Պատարագիչը յատուկ ընթերցուածներէն, քարոզէն եւ աղօթքէն ետք խաչով կ’օրհնէ ջուրը եւ անոր մէջ աղաւնաձեւ Միւռոնաթափէն Ս. Միւռոն կաթեցնելէ ետք ջուը կը բաժնուի հաւատացեալներուն՝ իբրեւ սրբութեան խորհրդանիշ եւ բժշկութեան միջոց: Հաւատացեալները, օրհնըւած այդ ջուրէն նաեւ տուն կը տանին, որպէսզի եկեղեցի չեկած անձներն ալ խմեն եւ հաղորդակից ըլլան Ջրօհնէքի սուրբ խորհուրդին: BLESSING OF WATER On January 6 the Armenian Church commemorates not only the birth of Christ, but also His baptism by John the Baptist, which is remembered through the "Blessing of Water" ceremony.

Following the Divine Liturgy the celebrant clergy performs the ceremony of Jurorhnek, or the "Blessing of Water."

During the ceremony, the cross is dipped in water to bless it.

Then, the Holy Chrism (Muron) is poured into the water from a doveshaped container.

The shape of containers symbolizes the appearance of the Holy Spirit in the form of a dove. At the end of the service, the members of the parish receive the blessed water to drink and take home for the family members who were not able to attend the church that day.

8

ԱՍՏՈՒԱԾԱՅԱՅՏՆՈՒԹԻՒՆ Աստուածայայտնութիւնը կը յիշատակէ մեր Փրկչի մկրտութիւնը: Աստուածայայտնութիւնն այն է, որ Քրիստոսի մկրտութեան ժամանակ յայտնուեցաւ Ս. Երրորդութիւնը` Սուրբ Հոգին` Քրիստոսի վրայ աղաւնակերպ իջաւ, եւ Հօրը` ի վերուստ հնչող ձայնը ըսաւ «Ա՛յս է իմ սիրելի Որդիս՝ որուն հաճեցայ» (Մատթ. 3.17, Մարկ. 1.11, Ղուկ. 3.22 THEOPANY Theopany is referred to the Baptism of our Savior Jesus Christ in honor of his manifestation as the Son of God. During the Baptism the Holy Trinity was revealed: the Father pronounced, "This is my Son, the Beloved, with whom I am well pleased," and the Holy Spirit in the shape of a dove descended and alighted on Jesus Christ. (Matt. 3:16; Mark 1:10; Luke 3:22).

ՏԱՂ ՍՈՒՐԲ ԾՆՆԴԵԱՆ Այսօր տօն է սուրբ ծննդեան, աւետի՛ս. Տեառն մերոյ եւ յայտնութեան, աւետի՜ս: Այսօր արեւն արդարութեան, աւետի՛ս. Երեւեցաւ ի մէջ մարդկան, աւետի՜ս: Քրիստոս ծնաւ եւ յայտնեցաւ: Այսօր սուրբ կոյսն անապական, աւետի՛ս. Ծնաւ եբեր զանմահ Արքայն, աւետի՜ս: Այսօր հրեշտակք յերկնից իջեալ, աւետի՛ս Ընդ մեզ օրհնեն զանմահ Արքայն, աւետի՜ս: Քրիստոս ծնաւ եւ յայտնեցաւ:

9

Requested by Mr. Gino Hamparian Mr. Armen Hamparian Ms. Nadya Hamparian In Memory of Their Beloved Father and Uncle THE LATE HAGOP HAMPARIAN on 40th day of his passing

Requested by Mr. & Mrs. Harout & Rita Yacoubian and Daughters Marie & Tamar Mr. & Mrs. George & Arousyag Tahtajian & Family In Memory of THE LATE LEVON NAHABEDIAN on 40th day of his passing (passed away in Montreal) As well as All deceased members of Yacubian & Nahabedian families

Requested by Mrs. Talin Hacat Dr. and Mrs. Nathalie & Grant DeGroot and children Justin and Alexandra Dr. Kevork Justin Hacatoğlu Mr. Krikor Hazarosyan and SonMarc Mr. & Mrs. Dirk and LenaRosyan and daughter Talina

Dr. and Mrs. Joan and WilliamDeGroot and families in Memory of Their Beloved Mother,Grandmother, Great Grandmother and in-Law THE LATE SIRVART HAZAROSYAN On 1st Anniversary of her passing THE LATE HOVSEP HAZAROSYAN On 12th Anniversary of his passing THE LATE MINAS HACATOGLU On 27th Anniversary of his passing

Altar Flowers are sponsored by MR. & MRS. HAROUT & RITA YACOUBIAN AND FAMILY In Memory of THE LATE LEVON NAHABEDIAN Սուրբ Խորանի Ծաղիկներու Նուիրատու՝ ՏԷՐ ԵՒ ՏԻԿԻՆ ՅԱՐՈՒԹ եւ ՌԻԹԱ ԵԱԳՈՒՊԵԱՆ ԵՒ ԸՆՏԱՆԻՔ Ի յիշատակ՝ ԼԵՒՈՆ ՆԱՀԱՊԵՏԵԱՆԻ

11

List of Donations December 23- 29, 2023 95TH ANNIVERSARY OF HOLY TRINITY ARMENIAN CHURCH Mr. Leonard Tossounian $500 Med Sport Clinic $500 Mr. & Mrs. Edward & Ani Avanessy $200 Mr. & Mrs. Hayk & Tamar Nar $200 CHURCH RENOVATION FUND Mr. & Mrs. Harout & Rita Yacoubian & Family $50 Mrs. Anaheed Hagopian $50 HTAC HUMANITARIOAN FUND-ARTSAKH Anonymous $1,000 GENERAL Dr. Nana Sogomonian $150 Mr. & Mrs. Mike & Vicki Kesian $200 Mr. & Mrs. Kewerk & Rita Arshak $200 Lanse Slewa $100 Mr. & Mrs. Zaven & Mary Kalaydjian $90 Ms. Iskouhi Tatourian $100 Mrs. Gayane Mkrtchyan $100 Mr. Aram Safaryan $100 Mr. & Mrs. Hrayr & Nrane Tadevosyan $80 Mr. & Mrs. Edik & Karolin Gragisian $100 Anonymous $100 Mr. & Mrs. Tigran & Nayira Osipov $100 ST. SAHAG AND ST. MESROB ARMENIAN SATURDAY SCHOOL Anonymous $500

12

MEMBERSHIP Mrs. Sonia Artinian $80 Ms Anahid Mamourian $80 Mrs. Araxi Nalbandian $80 Mrs. Mary Kalaydjian $80 Mr. Zaven Kalaydjian $80 LOUMA Mrs. Arpiné Altounian $100 BLESSING OF WATER Mr. & Mrs. Yerivan & Janet Anonymous $100

Ghareeb $200

CHRISTMAS OFFERING Ms Anahid Mamourian $420 Mr. & Mrs. Fred & Nora Wallenburg $ 200 Mr. Dan Fasie $50 Mrs. Sonia Artinian $105 Mrs. Arpiné Altounian $100 Mr. & Mrs. Krikor & Anais Tozak $100 Mr. & Mrs. Harout & Rita Yacoubian & Family $50 Ms Payloun Movsessian $50 Mr. Avedis Merdjanian $80 ALTAR FLOWERS Mr. & Mrs. Harout & Rita Yacoubian & Family $100 IN MEMORY OF THE LATE KEVORK KOUYOUMDJIAN Mr. & Mrs. Ninos & Arpi Shalemon / Church General Renovation $400 Dr. Hagop Boyrazian $200 Mr. & Mrs. Neal & Lerna Francisco $100 Mr. & Mrs. Michael& Sona Mouradian $100 Mr. Stephen-Sarkis Tchilinguerian $50 13

Mr. Aris B Babikian $50 Ms Meghri Hajinian $50 Mrs. Bayzar Terzian $50 Mr. Sebastiano Longato $ 50 Mr. Khajag Papazian $20

APPRECIATION We thank all our donors for supporting Holy Trinity Armenian Church through their heartfelt donations. If you prefer to stay anonymous, please contact the Church office and inform the administration.

ՇՆՈՐՀԱԿԱԼԻՔ Շնորհակալութիւն ձեր սրտաբուխ նուիրատուութիւններուն համար։ Եթէ կը նախընտրէք ձեր անունը չյիշել կատարած նուիրատուութեան համար, կը խնդրենք նախօրօք կապուիլ եկեղեցւոյ գրասենեակ:

Donations may be made: Over the phone: 416 431 3001 E-transfer via: info@TorontoArmenianChurch.com Cheques payable to: HTAC

14

15

16

17

18

Սիրելիներ, 1928 թուականէն սկսեալ Սուրբ Երրորդութիւն Հայց. Առաք. Եկեղեցին կը շարունակէ մատուցել հոգեւոր, կրթական, մարդասիրական, մշակութային, ընկերային եւ այլ ծառայութիւններ մեր սիրելի հայրենակիցներուն: Հաճեցէք կապ հաստատել եկեղեցւոյս գրասենեակին հետ վերոյիշեալ ծառայութիւններու համար: Since 1928, the Holy Trinity Armenian Church proudly offers a range of services that cater to the needs of our vibrant community!

Contact us to discover a welcoming sanctuary where traditions thrive, hearts are nourished, and souls find solace.

Tel: 416 431 3001

Email: info@TorontoArmenianChurch.com

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

Դուն, որ մեր տկար բնութեան փորձառութիւնը ունեցար, ո՜վ մեր Քահանայապետը՝ Յիսուս, քեզի՛ կը նայինք: Դուն՝ որ մեզի համար մեղքի պատարագ եղար, որպէսզի մենք քեզի համար արդար ըլլանք: Դուն՝ որ մեզի համար երկրաւոր եղար, որպէսզի մենք քեզի համար երկնաւոր ըլլանք: Դուն՝ որ մեզի համար Հաց եղար, որպէսզի մենք քեզ ճաշակելով սրբուինք: Տո՛ւր վիշտերով լեցուն քու Մարմինդ, որպէսզի բոլոր սիրտերը քեզ ճաշակեն եւ սրբուին: Մատռուակէ՛ վտակի պէս կաթկթող քու անմեղ Արիւնդ, որպէսզի մարդիկ անմեղութեամբ յագենան: Երկարէ՛ փրկական խաչդ՝ այս աշխարհի ծովուն մէջ լողացողներուս, մեզ վեր՝ դէպի քեզ բարձրացնելու համար: Շնորհքի՛ կարօտ ենք, սփռէ՜. յոգնած ենք մեղանչելէ, քաւէ՛. խաւարի մէջ կը խարխափինք, ճառագայթէ՛. մեր հաւատքէն տապալած ենք, հաստատէ՛: Դո՛ւն ես յոյսը, դո՛ւն ես լոյսը, դո՛ւն ես կեանքը, դո՛ւն ես քաւաութիւնը, դուն ի՛նքդ ես անմահութիւնը: Քեզի՛ կը սպասենք, քու շնորհքիդ կռթնածներս. քեզմէ՛ փրկութիւն ստանալու կարօտ ենք, քու Մարմինիդ միացածներս. քե՛զ իբրեւ քաւիչ քահանայ ունինք, մենք՝ քու Արիւնովդ գնուած հօտդ: Նայէ՛ բոլորիս, սփոփէ՛ մեր տարակուսանքները քու փրկագործութեամբդ, հանդարտեցո՛ւր մեր խռովութիւնները քու խաղաղութեամբդ, հանգստացո՛ւր մեր յոգնած հոգիները քու օթեւաններուդ մէջ, ուր դուն գացիր, ո՜վ Տէր, եւ նոյնը մեզի խոստացար: Եւ արժանացո՛ւր մեզ՝ քեզի պատկանողներս, որ փառաւորենք քեզ, Հօրը եւ Սուրբ Հոգիին հետ միասին՝ յաւիտեանս: Ամէն:

Ս. ՆԵՐՍԷՍ ԼԱՄԲՐՈՆԱՑԻ 29

Ս. ԵՐՐՈՐԴՈՒԹԻՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԵԱՅՑ ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ ԵԿԵՂԵՑԻ HOLY TRINITY ARMENIAN APOSTOLIC CHURCH

Գանատահայոց Թեմի Փոխառաջնորդ Հոգեւոր Հովիւ Տ. Զարեհ Աւ. Քհնյ. Զարգարեան

Vicar of Armenian Church Canadian Diocese and Parish Priest Rev. Archpriest Fr. Zareh Zargarian

Հոգեւոր Հովիւի Օգնական Տ. Հայարի Քհնյ. Թանաշեան

Pastor’s Assistant Rev. Fr. Hayari Tanashian

Church Office Hours: Monday to Friday - 9:00 AM to 4:00 PM Executive Secretary, Ani Sarvarian Ani@TorontoArmenianChurch.com Administrative Secretary, Betty Panossian Betty@TorontoArmenianChurch.com 920 Progress Ave. Toronto, ON, M1G 3T5 Tel: 416 431 3001 www.TorontoArmenianChurch.com info@TorontoArmenianChurch.com @TorontoArmenianChurch.com 30