Spiritual Bread - Հոգեւոր Հաց -February 2, 2022

ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ / SPIRITUAL BREAD Չորեքշաբթի/ Wednesday: 2 Փետրուար / February, 2022- No. 269

ՕՐՈՒԱՅ ԶՐՈՅՑԻՆ ՆԻՒԹԸ՝ «ԹԱԴԷՈՍ ԵՒ ԲԱԴՈՒՂԻՄԷՈՍ ԱՌԱՔԵԱԼՆԵՐԸ» ՄԱՏԹԷՈՍ՝ 28: 1- 20

պիտի ներկայացնէ ԱՐԺ. ՏԷՐ ՀԱՅԱՐԻ ՔՀՆՅ. ԹԱՆԱՇԵԱՆԸ հոգեւոր հովիւի օգնական

TOPIC OF THE CONVERSATION:

«THE APOSTLES THADDEUS AND BARTHOLOMEW » MATTHEW: 28: 1- 20

the talk will be led by REV. FR. HAYARI TANASHIAN Pastor’s Assistant

ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ Գ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Տէ՛ր իմ, Տէ՜ր պարգեւատու, ինքնաբուն բարի, Բոլորին տիրող հաւասարապէս, միայն արարիչ դու ամէն ինչի. Փառաւորեալ անքնին, ահեղ ահարկու, սոսկալի հզօր, Անպարագրելի, անմերձենալի, անըմբռնելի, անիմանալի, Անճառելի, անտեսանելի, անզննելի, անշոշափելի, անորոնելի, Անսկիզբ եւ անժամանակ, անշամանդաղ գիտութիւն, Համարձակ տեսողութիւն, ճշմարիտ էականութիւն, Բարձր եւ խոնարհ, օրհնաբանուած գոյութիւն. Անստուեր ծագում, ամենափայլ ճառագայթ, խոստովանուած լոյս, Անտարակոյս վստահութիւն, կատարեալ հանգիստ, Անհեղելի կնիք, անսահման պատկեր, վկայուած անուն, Ճաշակ քաղցրութեան, բաժակ բերկրութեան, Հաց` հոգին հաստող, սէր` մթանն օտար, աներկբայ խոստում, Ծածկոյթ ցանկալի, զգեստ անկապուտ, օթոց բաղձալի, Զարդ վայելչական, մեծազօր պաշտպան, գովուած ապաւեն, Աննուազելի շնորհ, անպակասելի գանձ, 2

Անապական անձրեւ, արփիացնցուղ ցող, Ամենաբոյժ դեղ, ձրի բժշկութիւն, կրկնաձիր առողջութիւն, Վեհագոյն խրախոյս, անպատիր կոչում, հանուր աւետիս, Ստրկամեծար թագաւոր, աղքատասէր պաշտպան, մշտահարուստ տուող, Անխափան ընթացք, աննահանջ հրաման, Անհամառօտ յոյս, երկար տեսողութիւն, տուրք անզղջական, Ամենաբաշխ աջ, արդարակշիռ ձեռք, անաչառ աչք, Մխիթարիչ ձայն, սփոփարար լուր, բերկրութեան բերումն, Անուն կենդանի, նախախնամող մատ, Անմոլար ճամփայ, անխարդախ ընթացք, կենդանարար կամք, Աննենգելի խրատ, աննախանձ պատիւ, լայնարձակ հնարք, Անձկական պայման, անգտնելի հետք, աներեւոյթ շաւիղ, Անչափագիր պատկեր, քանակութի՜ւն անսահման, Աննմանական տիպ, անզուգական գութ, ողորմութիւն բազմազեղ, Խոնարհութիւն տօնելի, համբոյր փրկարար, Կա՜ն դեռ շատ ուրիշ խօսքեր աւելի վեհ ու վայելուչ Նուիրելու քեզ` աստուածութեանդ: Օրհնուած, գովուած, բարեբանուած, քարոզուած, աւետարանուած, Հռչակուած, հնչեցուած, պատմուած, Աղաչուած կամքով անխաբելի, Եւ դեռ ինչ որ դու ներշնչում ես մեզ քաղցր բխումով, Որոնք մեր յաջորդ ճառերում պէտք է որ լուսաբանուեն: Որով եւ պիտի դու զուարթանաս իմ փրկութեամբ, ո՜վ երանութիւն, Ախորժ զգացմամբ լցուած լիուլի: Դատարկ բառերով հիւսուած երգով չէ, որ փառաւորւում ես դու, Այլ իմ այս փոքրիկ աղերսը թող որ դառնայ մի պատճառ քո մեծ փրկութեան: Բ Ողբե՜ր երգեցի ես շարահիւսուած այս նոր մատեանում,Որն իբրեւ կցորդ, մեծապէս գիտակ բոլոր վշտերի` Նշաւակում է ուրոյն պատկերով կրքերը ամէն մարդու պատահող,3

Այս երկրում ապրող ամէն հասակի բանականների համար անխտիր, Աշխարհում ցրուած բազմասփիւռ բոլոր քրիստոնեաների, Բոլոր նրանց, որոնք կեանքի առաջին շրջանումն են, Եւ նրանց, որոնք արբունքի են հասել, Նրանց, որ մօտ են անկար ծերութեամբ կեանքի վախճանին, Մեղաւորների եւ արդարների, Բարձրահոն ինքնամեծարի եւ իր սխալն ընդունող անձնադատի, Բարիների եւ եղեռնագործների, նկունների եւ արիների, Ստրուկների եւ հպատակների, Գերաշխարհիկների եւ սեպուհների, միջակների եւ պայազատների, Շինականների եւ տոհմիկների, արուների եւ էգերի, Հրամայողների եւ հնազանդուողների, վսեմների եւ նուաստների, Վեհերի եւ փոքրերի, ազնուականների եւ ռամիկների, Ձիավարժների եւ հետեւակների, քաղաքացիների եւ գեղջուկների, Ահաւորի սանձով բռնուած գոռոզ արքաների, Վերնականների հետ խօսակցող մենակեացների, Մաքրակենցաղ եւ տիրանուէր զգաստների, Երջանկակրօն եւ ընտրելագոյն քահանաների, Վերակացու եւ բարեզգեցիկ առաջնորդների, Նախաթոռ գահակալների, սրբանուէր տեսուչների համար, Որոնցից ոմանց` աղերս-աղաչանք եւ ոմանց` բարի խրատներ Հօրինեցի ես աղօթքի համար` այս մատենիկով, Որ հոգուդ զօրութեամբ եմ ձեռնարկել, Գրի առնելով մաղթանքներ պէս-պէս, Որպէսզի խնդրանքներն այս բոլորի սրանով ընդմիշտ Քո մեծ գթութեա՜նը ներկայացուեն: Գ Արա՛ այս մատեանն ընթերցողների սրտերը յստակ, Բժշկի՛ր նրանց հոգիները դու եւ յանցանքները սրբի՛ր, Թո՛ղ պարտքերը նրանց եւ արձակի՛ր կապանքները մեղքի: Արտասուքները թող բխեն սրանով հրահանգուողների, Եւ թո՛ղ սրանով պարգեւի նրանց իղձ ապաշաւի: Շնորհուի թող, ո՜վ Տէր, նրանց հետ եւ ի՛նձ զղջումի կամք, Ինչպէս եւ նրանց` ի՛մ իսկ բառերով` շունչ բարեհամբոյր.

4

Թող այս մատեանով եւ ի՛նձ նուիրուի պաղատանքը նրանց, Եւ իմ խօսքերով իմ փոխարէն էլ խնկուեն նրանց հեծեծանքները: Ողբերգութիւնն այս սիրով ճաշակող սրտերում թող որ Շնորհիդ լո՜յսը մտնի եւ բնակուի: Եթէ պատահի, որ ինձ համար բարեպաշտները սրանով քեզ ընծայուեն, Ի՛նձ էլ ընդունիր, գթած, նրանց հետ, որոնք կենդանի են քեզ համար. Եթէ սրանով մեղքերը մաքրող արցունքներ կաթեն աչքերից, Ո՜վ խնամակալ, անձրեւի՛ր նաեւ նրանք ի՛նձ վրա: Հաղորդակիցներն այս կենաց գրքի` թող փրկուածներին լինեն դասակից: Քո կամքով, օրհնեալ, թող որ նաեւ ե՛ս համարուեմ փրկուած: Եթէ խօսքերի իմ ազդեցութեամբ որեւէ մէկի սրտի խորքերից Հնչեն հառաչներ աստուածահաճոյ, Թող որ նրա հետ, ո՜վ բարձրեալ, եւ ե՛ս օգտուեմ քեզանով. Թէ մաքուր մի ձեռք անուշ խունկերով առ քեզ կարկառուի, Թող իմ ձայնի հետ հասնի, միանայ Եւ ա՛յս աղերսանքն առ քեզ մատուցուող` աղօթքների. Եթէ ուրիշներն էլ պաղատանքներ երկնեն ինձ նման, բազմաբովանդակ, Նրանցով ե՛ս էլ թող որ քեզ կրկին նուիրուած լինեմ: Եթէ բանաւոր պատարագն այս իմ հաճոյ լինի քեզ եւ գնահատես, Ուրիշներինն էլ, առաջ, քան թէ իմ, թող քեզ ընծայուի. Եթէ տրտմութեամբ մի ոք սրտաբեկ նուաղի տկար, Թո՛ղ կանգնի դարձեալ հառաչանքների այս հաստարանով` քեզնով յուսադրուած. Եթէ ամբարտակն ապահովութեան խորտակուի մեղքով, Թո՛ղ որ քարերովն այս պատշաճապէս կառուցուի՜ դարձեալ, աջովդ պաշտպանուած. Եթէ յանցանքի սրով կտրուի յոյսի լարը ձիգ, Ամենակալիդ կամքով թող դարձեալ կցուի ամրապէս` քո պատուաստումով. Դ Եթէ հոգեկան ցաւի մի վտանգ պաշարի մէկին մահացու կերպով, Թող որ փրկութիւն գտնի սրանով` յոյսով ապրելու, 5

Ո՜վ կեցուցիչդ քեզ աղօթողի: Տարակուսանքի տագնապով եթէ խոցոտուի մի սիրտ, Թո՛ղ քո քաղցրութեամբ` բուժուի սրանով եւ առողջանա. Թէ անքաւելի մեղքի կորստեամբ մէկն ընկղմել է խոր անդունդի մէջ, Այս կարթով թող որ դէպի լո՜յսը գայ` քո պաշտպանութեամբ. Թէ խաւարային գործերով թմրած` ուժասպառ է ոք, Թող որ զօրանայ քեզ ապաստանած, միա՜կ ապաւեն. Եթէ պահպանակը վստահութեան լքել է մէկի հոգին, Ա՛յս միջնորդութեամբ թող ձեռքդ նրան ընդունի դարձեալ եւ ամրապնդի. Եթէ ոք հսկող պահապաններից հեռու դեգերի, Այդպիսին թող որ սպասի սրանով նորոգչիդ դարձին. Եթէ դիւային ջերմի սարսուռը խռովի մէկին, Սթափուի՛ թող նա խաչիդ խորհրդի Այս խոստովանուած ու երկրպագուած նշանի առջեւ. Անօրէնութեան խորտակիչ հողմի մրրիկը եթե Մարդու մարմնեղէն շինուածքն աշխարհի ծովում հարուածի, Թող որ քո կողմից շինուած այս ղեկով, առագաստներով խաղաղուի՜ դարձեալ: Ե Մատեանն այս ողբերի, որ քո անունով սկսեցի, բարձրեա՜լ, Թո՛ղ կենսատու դեղ ու դարման լինի Եւ բժշկի քո արարածների հոգու եւ մարմնի ցաւերը բոլոր: Սկսածն այս իմ` իր աւարտին հասցրու դու Եւ թող քո հոգին խառնուի սրան: Մեծիդ նորոգող շունչը թող միանայ ինձ շնորհածդ այս բանաստեղծութեանը, Քանզի դո՛ւ ես լոկ տալիս զօրութիւն վհատ սրտերին Եւ ընդունում փա՜ռք բոլորից. ամէն: ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: 6

Տէր Յիսուս,Դո՛ւն ես յոյսը, Դո՛ւն ես լոյսը, Դո՛ւն ես կեանքը, Դո՛ւն ես քաւաութիւնը, Դուն ի՛նքդ անմահութիւնն ես: Սփոփէ՛ մեր տարակոյսները Քու փրկագործութեամբդ եւ հանդարտեցո՛ւր մեր խռովութիւնները Քու խաղաղութեամբդ: Արժանացո՛ւր մեզ՝ Քեզի պատկանողներս, փառաւորելու Քեզ, Հօրը եւ Սուրբ Հոգիին հետ միասին՝ յաւիտեանս: Ամէն: ԱՒԵՏԱՐԱՆ ԸՍՏ ՄԱՏԹԷՈՍԻ 28.1-20

Շաբաթ գիշերը, երբ Մէկշաբթին կը լուսնար, Մարիամ Մագդաղենացին ու միւս Մարիամը եկան՝ տեսնելու գերեզմանը: Եւ ահա՛ հզօր երկրաշարժ մը եղաւ, որովհետեւ Տէրոջ հրեշտակը երկինքէն իջնելով՝ եկաւ, դռնէն մէկդի գլորեց քարը ու նստաւ անոր վրայ: Անոր տեսքը փայլակի պէս էր, եւ անոր հագուստը՝ ձիւնի պէս ճերմակ: Անոր վախէն՝ պահակները ցնցուեցան ու մեռելի պէս եղան: Հրեշտակը ըսաւ կիներուն. «Դուք մի՛ վախնաք, քանի որ գիտեմ թէ կը փնտռէք Յիսուսը՝ որ խաչուեցաւ: Ան հոս չէ, որովհետեւ յարութիւն առաւ (ինչպէս ըսած էր): Եկէ՛ք, տեսէ՛ք այն տեղը՝ ուր Տէրը դրուած էր: Յետոյ շուտո՛վ գացէք, ըսէ՛ք անոր աշակերտներուն. “Ան մեռելներէն յարութիւն առաւ, ու ձեր առջեւէն կ՚երթայ Գալիլեա. հո՛ն պիտի տեսնէք զայն”: Ահա՛ ըսի ձեզի»: Անոնք ալ շուտով դուրս ելան գերեզմանէն, վախով եւ մեծ ուրախութեամբ, ու վազեցին պատմելու աշակերտներուն: Երբ կ՚երթային՝ պատմելու անոր աշակերտներուն, Յիսուս դիմաւորեց զանոնք եւ ըսաւ. «Ողջո՜յն»: Անոնք ալ մօտենալով՝ բռնեցին անոր ոտքերը ու երկրպագեցին անոր: Այն ատեն Յիսուս ըսաւ անոնց. «Մի՛ վախնաք, գացէ՛ք՝ լո՛ւր տուէք իմ եղբայրներուս որ երթան Գալիլեա: Հո՛ն պիտի տեսնեն զիս»: Երբ անոնք կ՚երթային, պահակազօրքէն ոմանք գացին քաղաքը եւ պատմեցին քահանայապետներուն բոլոր պատահածները: Անոնք ալ՝ երէցներուն հետ հաւաքուելով ու խորհրդակցելով՝ շատ դրամ տուին զինուորներուն, եւ ըսին.

7

«Սա՛ ըսէ՛ք. “Անոր աշակերտները եկան գիշերուան մէջ ու գողցան զայն, երբ մենք կը քնանայինք”: Եթէ այդ բանը հասնի կառավարիչին ականջը, մենք կը համոզենք զինք եւ ապահով կ՚ընենք ձեզ»: Անոնք ալ առին դրամը, ըրին ի՛նչպէս որ սորվեցուցած էին իրենց, եւ այս զրոյցը մինչեւ այսօր տարածուեցաւ Հրեաներուն մէջ: Իսկ տասնմէկ աշակերտները գացին Գալիլեա, այն լեռը՝ որ Յիսուս որոշած էր: Երբ տեսան զայն՝ երկրպագեցին անոր. բայց ոմանք կասկածեցան: Իսկ Յիսուս մօտեցաւ եւ խօսեցաւ անոնց՝ ըսելով. «Ամէ՛ն իշխանութիւն ինծի՛ տրուեցաւ՝ երկինքի մէջ ու երկրի վրայ: Ուրեմն գացէ՛ք, աշակերտեցէ՛ք բոլոր ազգերը, մկրտեցէ՛ք զանոնք Հօր, Որդիին եւ Սուրբ Հոգիին անունով: Սորվեցուցէ՛ք անոնց պահել ամէն ինչ որ պատուիրեցի ձեզի: Եւ ահա՛ ամէն օր ես ձեզի հետ եմ՝ մինչեւ աշխարհի վախճանը»: Ամէն: ՔԱՐՈԶ Վասն հիւանդաց եւ ամենայն վշտացելոց աղաչեսցուք զՓրկիչն մեր Քրիստոս, զի ողորմեսցի ըստ մեծի ողորմութեան Իւրում եւ բժշկեսցէ զախտս եւ զհիւանդութիւնս հոգւոց եւ մարմնոց ծառայից Իւրոց եւ կատարեալ առողջութեամբ հասուսցէ զամենեսեան ի մշտնջենաւոր եւ յանախտ կեանս: Որ առաքեցաւ ի Հօրէ ի բժշկութիւն ազգի մարդկան Միածին Որդին Աստուծոյ՝ Տէր մեր եւ Փրկիչ Յիսուս Քրիստոս. կեցո՛ եւ ողորմեա՛: ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր 8

եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւ կրնաս ներել մեր մեղքերը եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: Բարիքներ պարգեւող, առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, որովհետեւ արարածներուդ միջոցով միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՔԱՐՈԶ Սուրբ խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցուսցէ՛ եւ ողորմեսցի: ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն. այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ 9

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Օրհնեալ ըլլաք Սուրբ Հոգիին շնորհներով, խաղաղութեամբ գացէք եւ Տէրը ձեր բոլորին հետ ըլլայ. ամէն։

֍

10

LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen.

Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven.

Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil.

For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages.

Amen.

READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 3 Speaking with God from the Depths of the Heart A Lord, my Lord, grantor of gifts, root of goodness, ruler of all equally, creator of all from nothing, glorified, awesome, awe inspiring, beyond understanding, dreadful, mighty, stern, unbearable, unapproachable, incomprehensible, inconceivable, ineffable, invisible, unexaminable, untouchable, unsearchable, without beginning, outside of time, unclouded knowledge, bold vision, true being, exalted and humble, blessed existence, shadowless dawn, ray shining upon all, light professing to all, unwavering assurance, undisturbable calm, 11

indelible seal, infinite image, witnessed name, taste of sweetness, cup of bliss, soul-nourishing bread, love in dark exile, unambiguous promise, covering most desirable, garment most protective, cloak most worthy, ornament most glorious, great help, trustworthy refuge, undiminishing grace, inexhaustible treasure, pure rain, glittering dew, universal cure, free healing, health restored, sublime spur, undeceiving call, good news for all, king who lifts up the slave, defender who loves the poor, giver of endless wealth, safe harbor, unyielding command, hope without bounds, long in vision, unsparing in generosity, just right hand that dispenses to all, impartial eye, voice of comfort, consoling tidings, harbinger of bliss, living name, finger of foresight, unstumbling start, sincere course, life-giving will, candid advice, unenvying honor, broad possibility, narrow restriction, track without trace, path without markers, image indescribable, quantity immeasurable, model inimitable, unparalleled compassion, inexhaustible mercy, humility celebrated, kiss of salvation.

And more than these worthy epithets, dedicated to your Godliness, you who are blessed, praised, lauded, preached, evangelized, proclaimed, exalted, recounted, sought with unflagging desire, 12

whatever your streams of sweetness bring us, shall be illustrated in these image-filled psalms, showing you joyful in my salvation, blessed Lord, as if a ravenous hunger had been relieved by a sumptuous feast, for you are glorified not because of some vain song of mine, but because you may accept these modest prayers as justification for granting your great salvation.

B A new book of psalms sings with urgency through me, for all thinking people the world over, expressing all human passions and serving with its images as an encyclopedic companion to our human condition, for the entire, mixed congregation of the Church universal, for the newborn who have just arrived, for adolescents in the second stage of life, for adults whose days are ripe and numbered, for the guilty and the just, for the brazenly haughty and the falsely modest, for the good and the evil, for cowardly and brave, for slaves and underlings, for nobles and clerics, for the middle class and princely, for artisans and the lords, for men and women, for commanders and servants, for high and low, for exalted and menial, for royalty and commoners, for knights and footmen, for city and country folk, 13

for those brutally bridled by arrogant kings, for those cloistered in heavenly contemplation, for sages with God-given wisdom, for priests, pious and chosen, for bishops, properly arrayed, for patriarchs, charged with pious supervision.

May this book of prayers I have undertaken to compose with the strength of the Holy Spirit and with a view to the multitudinous needs of all serve for some as heartfelt pleas of intercession and for others as counsel toward virtue that through this book they might constantly appear before you, Great Mercy.

C May you heal the souls and wash away the transgressions of those who read this book with pure hearts.

Forgive their debts and free them from the bonds of sin.

Release the flow of tears from those who study this book, and instill in them the desire to repent.

And with them, Lord, grant me, contrition for my willfulness, and give them grace-filled inspiration through my voice.

May their prayers, through this book, also be offered for me, and may their sighs rise like incense in place of mine.

May your light enter and dwell in those who taste and embrace these mournful psalms.

And if through me some pious readers dedicate themselves to you, receive me also, merciful Lord, with those who live for you.

And if this book brings forth cleansing tears for our ills, may they also rain upon me, Keeper.

And if those who share the passion for life contained in 14

this book are enrolled in your heavenly kingdom and earn salvation, grant that by your will, O blessed Lord, I might be in their number.

And if sighs pleasing to God should be evoked through this book, may the benefit overflow to me also, exalted Lord.

If a pure hand lifts incense to you, may my voice join with the sound and sighs of prayers and reach you.

If others’ petitions labor to be born with mine, may mine, thus multiplied, be rededicated to you.

If my offering of the words of my soul is pleasing, may they be offered to you with those who have gone before.

If disheartened people falter in exhaustion, may they regain their steadiness through these sighs, setting their hope on you.

If the bulwark of their faith crumbles with sin, may it be rebuilt with these writings shaped by your protecting right hand.

If the thread of hope is severed by the sword of trangressions, may it be restored by the goodness of your almighty will.

D If the perils of death besiege a person with pain, may redemption and hope of life be found through these words, victorious in you, O Life Giver, If a confused heart is wounded by doubt, may these words make it whole through your sweetness.

If one is defeated by an irreparable loss, or buried in the depths of an abyss, may he come to the light under your watchfulness, hooked by this invention.

If one is ensnared by drugs and their torpor, and surrenders to dark tendencies, 15

let him be strengthened on your account, Sole Refuge, and find tranquility in you.

If deserted by the armor of faith, may he be sustained through the hand of your intercession, and held in your steadfastness.

If one strays from the watchful eye of his caretakers, let him be watched over by these words until their return, Renewer.

If one is seized by the tremors of demonic fevers, awake his soul with the sign of the cross, proclaiming and worshiping this miracle.

If a violent storm suddenly strikes the vessel of the human body on its voyage through this world, steady its course with your rudder and send it sailing back toward you.

E And may you make this book of mournful psalms begun in your name, Most High, into a life-giving salve for the sufferings of body and soul.

May you perfect what I have started and may your spirit be mixed with it.

May the breath of your great might infuse these verses with grace so that you may brace the wilting heart and accept praise from us all.

Amen.

PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Lord Jesus, I trust in You, You are the light, You are the life, You are atonement, You are the immortality. Please comfort our doubts with 16

Your salvation and calm our worries with Your peace. And may all, who belong to you, be worthy to glorify You, together with the Father and the Holy Spirit, forever and ever. Amen.

GOSPEL ACCORDING TO MATTHEW: 28: 1- 20

After the Sabbath, at dawn on the first day of the week, Mary Magdalene and the other Mary went to look at the tomb.

There was a violent earthquake, for an angel of the Lord came down from heaven and, going to the tomb, rolled back the stone and sat on it. His appearance was like lightning, and his clothes were white as snow. The guards were so afraid of him that they shook and became like dead men.

The angel said to the women, “Do not be afraid, for I know that you are looking for Jesus, who was crucified. He is not here; he has risen, just as he said. Come and see the place where he lay. Then go quickly and tell his disciples: ‘He has risen from the dead and is going ahead of you into Galilee. There you will see him.’ Now I have told you.”

So the women hurried away from the tomb, afraid yet filled with joy, and ran to tell his disciples. Suddenly Jesus met them.

“Greetings,” he said. They came to him, clasped his feet and worshiped him. Then Jesus said to them, “Do not be afraid. Go and tell my brothers to go to Galilee; there they will see me.”

While the women were on their way, some of the guards went into the city and reported to the chief priests everything that had happened. When the chief priests had met with the elders and devised a plan, they gave the soldiers a large sum of money, telling them, “You are to say, ‘His disciples came during the night and stole him away while we were asleep.’ If this report gets to the governor, we will satisfy him and keep you out of trouble.” So the soldiers

17

took the money and did as they were instructed. And this story has been widely circulated among the Jews to this very day.

Then the eleven disciples went to Galilee, to the mountain where Jesus had told them to go. When they saw him, they worshiped him; but some doubted. Then Jesus came to them and said, “All authority in heaven and on earth has been given to me. Therefore go and make disciples of all nations, baptizing them in the name of the Father and of the Son and of the Holy Spirit, and teaching them to obey everything I have commanded you. And surely I am with you always, to the very end of the age.”

PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Dispel the pain and heal the sickness of thy people, Lord our God and grant to all perfect health by the sign of thine all-conquering cross through which thou removed the weakness of mankind and condemned the enemy of our life and salvation. Thou art our life and salvation, beneficent and all merciful God, who alone can forgive us our sins and remove diseases and sickness from us, to whom are known our needs and necessities. Bestower of gifts, grant thy bounteous mercy to thy creatures according to their individual needs, through whom thy Holy Trinity is always glorified and praised, now and always and forever and ever. Amen.

LITANY By the Holy Cross let us beseech the Lord, that through it he may deliver us from our sins and save us by the grace of his mercy.

Almighty Lord our God, save us and have mercy upon us.

PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, 18

guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace.

Deliver from enemies visible and invisible.

Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages. Amen.

LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen.

Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven.

Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil.

For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen.

May you all be blessed by the grace of the Holy Spirit.

Depart in peace and the Lord be with you all.

Amen.

19