Spiritual Bread - Հոգեւոր Հաց -August 18, 2021

ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ / SPIRITUAL BREAD Չորեքշաբթի/ Wednesday: 18 Օգոստոս / August, 2021- No. 256

ՕՐՈՒԱՅ ԶՐՈՅՑԻՆ ՆԻՒԹԸ՝ « ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՈՒՆՉԸ ԵՒ ՄԻԱՍԵՌԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆԸ» ՅՈՒԴԱ՝ 1:7 պիտի ներկայացնէ ԱՐԺ. ՏԷՐ ՀԱՅԱՐԻ ՔՀՆՅ. ԹԱՆԱՇԵԱՆԸ հոգեւոր հովիւի օգնական

TOPIC OF THE CONVERSATION:

« THE BIBLE AND THE HOMOSEXUALITY» JUDE 1:7

the talk will be led by REV. FR. HAYARI TANASHIAN Pastor’s Assistant

ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ ԿԱ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Եւ ինչո՞ւ համար պիտի մէջ բերեմ եւ իմ տաւիղով երգեմ անդադար, Սաղմոսարանի խօսքերն այն բոլոր, Որոնք իմ դէմ են միշտ եւ շարունակ, որպէս նախատինք եւ որպէս նզովք: Ինչպէ՞ս կարող եմ շուքը երջանկի յարմարեցնել ինձ դատապարտուածիս, Այսպէս ասելով նրա հետ մէկտեղ, թէ` նենգամիտը ինձ չմօտեցաւ: Եւ ինչպէ՞ս դարձեալ զարհուրեցուցիչ, յաջորդ տողերում կարգով թուարկուած` Բարեմասնութիւններն այն բոլոր, որոնք հին օրէնքի թագաւորի, զինուորական մարգարէի, 2

Եւ մարմնական հրամանատարի նկարագրի գծերն են, Երկնայիններին անգամ ցանկալի` կրկնեմ եւ կեանքից չյուսահատուեմ, Ես, որ նոր օրէնքի աւետարանիչ եւ շնորհների աշակերտ լինելով հանդերձ Այդ երկնահաճոյ արժանիքներից անմասն եմ իսպառ: Ըստ իրաւախոհ արդարի` ինչպէ՞ս պիտի զինուեմ մեղաւորների դէմ, Պատրաստ լինելով առաւօտեան վաղ արթնացածի պէս Սպանել նրանց, ըստ առակողի: Ես, որ իմ մարմնի անդամներն անգամ գանահարելով չխրատեցի: Ի՞նչպէս արդ մեծի արիութիւնը օրինակելով` Կարենամ ջնջել անօրէններին Տիրոջ քաղաքից, Երբ իմ հոգու մէջ բուսած մեղքերն իսկչմեռցրի ես: Ինչպէ՞ս սուտ խօսեմ նրա մօտ, որին ծածկուածները յայտնի են, արդէն, Ասելով` "Մոխիրն իբրեւ հաց կերա". Ես, որ Երգողի աղբերակների յստակ արցունքին Իմ հուզումներից պղտոր մի կաթիլ իսկ չմիացրի, Ի՞նչպէս նրա հետ կարող եմ ասել` "Ըմպելիքս խառնեցի ես արտասուքներով Եւ անկողինս արցունքներով թրջեցի": Եւ ապա, որո՞նք վերագրեմ ես ինձ` մեղքերով մահացեալիս, Երբ աստուածասէրն ի բոլոր սրտէ նախնեաց յանցանքներն Իրենն է համարում, ասելով այսպէս."Մենք մեղանչեցինք մեր հայրերի հետ, անօրինացանք եւ յանցանք գործեցինք", Եւ այս սաղմոսի հետագա բոլոր տողերը, որոնք Իրաւամբ ինձ են յարմար աւելի, քան Իսրայէլին: Ինչո՞վ արժանի լինեմ դասուելու բարիների հետ, Երբ չգտնուեց իմ մէջ այն դեղն իսկ, որ յարգուեց որպէս մարդկային մի գիւտ, 3

Այսինքն գարշելով կերակուրներից`մահու չափ քաղցել, Եւ երկարատեւ ճգնութիւններով` հոգով նուաղել, Ըստ տարակրօն հրեաների եւ հեթանոսների երբեմնի սովորութեան: Արդարութիւնն իմ ինչպէ՞ս կարող է մնալ յաւիտեան, որը ես երբէք ի գործ չդրի: Բ Բայց, որպէսզի երկարաբանութեամբ չդառնամ տաղտկալի, Պիտի աշխատեմ խօսքս համառօտել: Ի՞նչ կարող ես ասել այն խօսքերի տեղ, Որոնք նուագեց օրհներգ ու Դաւթի ձայնն աստուածաշունչ, Թէ` "Բոլոր սրտովս ես քեզ փնտրեցի": Ի՞նչպէս սրա հետ ասեմ աւելին, Թէ` "Ամէն տեսակ չար ճամփաներից ոտքս կտրեցի": Ի՞նչպէս սրա հետ ասեմ աւելին, Թէ` "Իմ սրտի մէջ պահեցի խօսքերդ, որպէսզի քո դէմ չմեղանչեմ": Ի՞նչպէս ունայնութիւններս, որպէս կատարելութիւններ ճառեմ մաքուրների հետ, Թէ` "Քո պատուէրներից դաս առնելով, ատեցի բոլոր ճանապարհները չարագործների": Ի՞նչպէս ես հեզի ճշմարտութիւնը` իմ խաբեբայի մշտնջենական Սուտ երդումների հետ համակարգեմ, ուխտելով հաւատարմի հետ, Թէ` "Հաստատապէս երդուեցի պահել դատաստանդ արդար": Ի՞նչպէս կրկնեմ ես այն պատգամը, թէ` "Փրկութիւնը հեռու է մեղաւորներից": Որը իմ վերջին վճռի մահագոյժ հրեշտակն է: Ի՞նչպէս չարս իրօք, բարիների պէս,Որոնք Տիրոջից առնում են իրենց հատուցումն արդար, 4

Հեղեղելով այս տողը ասեմ, թէ` "Տէրը բարիք կանի ուղղամիտներին": Ի՞նչպէս այն անաչառ եւ կտրուկ փոխատրութիւնը մոլորեալիս, Թէ` "Սխալուածներին հափշտակելով կտանի նրանց հետ, ովքեր գործում են անօրէնութիւն": Ինչպէ՞ս պարծանքը Աստուածազգեստի պատուաստեմ ես ինձ ամօթահարիս, Նրա խօսքն ասելով. "Չբարձրացաւ սիրտս, Տէր, Եւ աչքերս երբէք չզվարճացան": Ինչպէ՞ս ընդունեմ մարմնականից վեր խօսքն անճառելի, Որպէս քաջալեր յուսահատուածիս, գանձիս գեհենի, Ասելով Աստծոյ հոգով օծեալի հետ, "Առաջուց տեսար, որ լեզուիս վրայ նենգութիւն չկա", Եւ սաղմոսի այս մարգարէական գլխի սկզբից մինչեւ վերջ գրուած խօսքերը բոլոր: Եւ ի՞նչպէս ինքս, որ համաբան եմ դժնասիրտ մարդկանց եւ դասակից նրանց, Ես, որդիս մահով ջնջուելու արժան` բարեշնորհի խօսքը բարբառեմ."Չէ որ, ահա, Տէ՛ր, քեզ ատողներին ես ատեցի",Եւ մնացածներն ապա այս կարգի: Ի՞նչպէս դու, ա՛նձն իմ, որ աշխարհի ամէնէն աշխարելին ես, Տօնելի Վեհի վստահութեամբ Չստուգուած հոգիդ առաջ մղելով, պանծաս ինքնագով պսակուածի հետ, Թէ` "Փորձիր ինձ, Տէր, եւ տես` կա՞ միթե անօրէնութիւն իմ ձեռքերի մէջ", Դրա հետ նաեւ յաւելուածները: Չար լինելով ես` ինչպէ՞ս չարերից ազատուել մաղթեմ, Իրենց յոյսն Աստծոյ վրայ դրածներին ձայնակցելով, Թէ` "Պահիր ինձ, Տէր, մեղաւոր եւ չար մարդու ձեռքերից": Ի՞նչպէս վեր կենամ` 5

փառաւորեալի հետ աղօթելու Աստծուն, Թէ` "Դու ես իմ յոյսն ու բաժինը կենդանեաց երկրում": Ի՞նչպէս, իբրեւ թէ ճգնաւորի հետ մրցման դուրս եկած, Յաղթանակի մրցանակը թագաւորիդ մատուցելով, Այս աննմանակ աղօթքն անեմ ես աղերսագին."Արդարներդ պիտի սպասեն, մինչեւ դու հատուցես ինձ": Գ Բարեբանեալ է նաեւ հոգեւոր այս միտքը, Որով ամէն ինչ արհամարհելով, Արարածների սկզբնապատճառին է ընտրում միայն ասելով` "Երանի՛ այն ժողովրդին, որի տէրը` իր Աստուածն է". Եւ այս նման է Տիրոջ վարմունքին, որով նա փորձչին յանդիմանեց նրա անպատկառութեան համար: Մեծ է նաեւ այն շնորհը երանութեամբ լի համարձակութիւնն այն երկիւղած, Թէ` "Քո սուրբերը պիտի օրհնեն քեզ": Ըղձալի է նաեւ հոգեւոր հաղորդութեան ընտանութիւնն այն մտերիմ, Որով մարդ իր յոյսը դնում է միայն Աստծոյ վրայ Եւ նրա մէջ էլ մնում հաստատուն սաղմոսի խօսքերով քաջալերական, Թէ` "Տէրը կատարում է իր երկիւղածների կամքը", Եւ ապա թէ` "Տէրը պահում է բոլոր նրանց, ովքեր սիրում են նրան, Եւ ջնջում բոլոր մեղաւորներին": Պատգամներ տխուր եւ ուրախական սաղմոսարանի վերջին գլուխների մէջ, Որոնք ցոյց են տալիս արդարների ու մեղաւորների վերջին հատուցման օրինակները: 6

Իմաստով միմեանց հաղորդակից են եւ ա՛յն երգուածները, Թէ` "Տէրն հեզերին իր մօտ կընդունի Եւ մինչեւ գետին կխոնարհեցնի ամբարտաւաններին":Ուրեմն ո՜րքան եղկութիւններ կան իմ առաջ: Իսկ եթե` "Տէրը սիրում է իր սուրբ ժողովրդին Եւ հեզերին բարձրացնում է փրկելով նրանց",Յապա ես զուրկս արժանիքներից` ի՞նչ յոյսով ամրանամ: Իսկ եթէ Աստուած սրբերից է օրհնւում իսկապէս, Յապա ես օտարս մաքրութիւնից` որո՞նց կարգը դասուեմ: Իսկ եթէ սրանց մօտ դնեմ իբրեւ յանդիմանութեան յիշատակարան, Կանխերգածներից այս տողը, թէ` "Սիրեցէք Տիրոջը, ո՜վ նրա սուրբեր, Զի ուղղութիւն է ուզում նա եւ կրկնակի կպատժի գոռոզներին",Յապա ո՞ր գնդում պիտի լինեմ ես, Գերիս գրաւուած` գաղտնի մեղքերի գիւտարար չարին: Դ Քանզի, ինչպէս որ կտատանուեն տագնապով տերեւները եղեւնու դալար տունկերի Ու շարժուելով ուժգին հողմերից` կթափուեն գետին,Այդպէս էլ ջանաց ջարդել չար ոգին իմ վարք ու բարքի Բարեբեր ճիւղերն` ի վեր բարձրացած, Եւ որոնք անեղ մշակիդ ձեռքով էին յօրինուած, Կրկի՛ն ու կրկին արմատացնելով հաստատի՛ր ամուր Նո՛ր անապական պտղաւորութեամբ զարդարելով այն Քո խնամատար կամքին յանձնուած` կեանքի անդաստանում, Ամենապարգեւ թագաւոր Քրիստոս, օրհնեա՛լ յաւիտեան. ամէն: 7

ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Տէ՜ր զօրութիւններու, խաղաղութեան Հրեշտակին յանձնէ՜ մեր անձերը, որ գալով պահպանէ՜ զմեզ անխռով գիշերը եւ ցերեկը, մեր անքուն եւ քացած ատեն. Վասնզի Դո՜ւն ես լոյսին արարիչը եւ գիշերը հաստատողը։ Ուստի այժմ, Տէր Աստուած մեր, Քեզի կ՚աղաչենք շնորհէ՜ մեզի խաղաղութեամբ անցնել այս գիշերուայ հանգիստը, եւ հասնիլ առաւօտեան ժամի պաշտամունքին, երկրպագելու եւ փառաբանելու Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. Ամէն: ՊԵՏՐՈՍ ԱՌԱՔԵԱԼԻ ԸՆԵՀԱՆՐԱԿԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ՆԱՄԱԿԷՆ 2: 1- 10 Բայց նաեւ սուտ մարգարէներ կային ժողովուրդին մէջ, ինչպէս ձեր մէջ ալ պիտի ըլլան սուտ վարդապետներ, որոնք գաղտնի պիտի ներմուծեն կորստաբեր հերձուածներ, եւ ուրանալով զիրենք գնող Տէրը՝ արագահաս կորուստ պիտի բերեն իրենց վրայ: Շատեր պիտի հետեւին անոնց կորստաբեր ճամբաներուն՝՝, եւ անոնց պատճառով ճշմարտութեան ճամբան պիտի հայհոյուի: Անոնք ագահութեամբ ու շինծու խօսքերով պիտի շահագործեն ձեզ. սակայն անոնց դատաստանը՝ վաղուց պատրաստ ըլլալով՝ անգործ չէ, եւ անոնց կորուստը չի մրափեր: Արդարեւ Աստուած չխնայեց մեղանչած հրեշտակներուն, հապա նետեց տարտարոսը ու մատնեց մթութեան կապանքներուն՝ դատաստանի վերապահելու համար: Նաեւ չխնայեց նախկին աշխարհին. բայց պահեց Նոյը՝ ութերորդ անձը, արդարութեան քարոզիչը, երբ ջրհեղեղը բերաւ ամբարիշտներու աշխարհին վրայ: Մոխիրի վերածելով Սոդոմի ու Գոմորի քաղաքները՝ դատապարտեց զանոնք 8

կործանումով, եւ օրինակ դարձուց յետագայ ամբարիշտներուն. սակայն ազատեց արդար Ղովտը, որ ընկճուած էր անօրէններուն շուայտ վարքէն: (Որովհետեւ անոնց մէջ բնակող այդ արդարը, տեսնելով ու լսելով անոնց անօրէն գործերը, օրէ օր կը տանջէր իր արդար անձը:) Տէրը գիտէ բարեպաշտները ազատել փորձութենէ, եւ անարդարները վերապահել դատաստանի օրուան՝ պատուհասի համար. մա՛նաւանդ անոնք՝ որ կ՚ընթանան մարմինի ետեւէն՝ պղծութեան ցանկութեամբ, ու կ՚արհամարհեն տէրութիւնը: Յանդուգն եւ ինքնահաւան ըլլալով՝ չեն դողար փառաւորներուն հայհոյելով: ՔԱՐՈԶ Վասն հիւանդաց եւ ամենայն վշտացելոց աղաչեսցուք զՓրկիչն մեր Քրիստոս, զի ողորմեսցի ըստ մեծի ողորմութեան Իւրում եւ բժշկեսցէ զախտս եւ զհիւանդութիւնս հոգւոց եւ մարմնոց ծառայից Իւրոց եւ կատարեալ առողջութեամբ հասուսցէ զամենեսեան ի մշտնջենաւոր եւ յանախտ կեանս: Որ առաքեցաւ ի Հօրէ ի բժշկութիւն ազգի մարդկան Միածին Որդին Աստուծոյ՝ Տէր մեր եւ Փրկիչ Յիսուս Քրիստոս. կեցո՛ եւ ողորմեա՛: ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, 9

բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւ կրնաս ներել մեր մեղքերը եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: Բարիքներ պարգեւող, առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, որովհետեւ արարածներուդ միջոցով միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՔԱՐՈԶ Սուրբ խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցուսցէ՛ եւ ողորմեսցի: ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն. այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: 10

ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Օրհնեալ ըլլաք Սուրբ Հոգիին շնորհներով, խաղաղութեամբ գացէք եւ Տէրը ձեր բոլորին հետ ըլլայ. ամէն։

֍

11

LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen.

Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven.

Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil.

For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages.

Amen.

READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 61 Speaking with God from the Depths of the Heart A To what end should I recite the Psalms, to what purpose sing them daily with the harp of my voice when in unison they condemn and curse me?

How can I adopt the persona of the happy Psalmist, to say with him, when I am doomed, “let perverseness be far removed from my heart”?

How disconcerting are the many virtues ascribed to kings, militant prophets and commanders of the Old Law, described in terms befitting the angels?

How can I recite them without despondence at my life, 12

I the preacher of the good news, I disciple of the New Covenant, when I am devoid of those virtues?

How can I, in the manner of the righteous, “Be armed to destroy the wicked at dawn,” and always be ready and vigilant as told in the parable, when I have not tamed and disciplined my own body?

How can I emulate the great valor of David and cleanse the Lord’s city of the unrighteous, when I have not uprooted the shortcomings from my own soul?

How can I lie to one who writes what has not yet been revealed, saying “I have eaten ashes like bread”?

How can I who have not mixed one tainted drop of my remorse with the pure springs of the Psalmist’s eyes, say with him, “I have mingled my drink with tears” and “I have drenched my bed with tears”?

How can I confess my mortal sins, when he who loved God with all his heart, assumed the sins of his forefathers as his own, saying, “We have sinned with our fathers and have done wickedly,” while all that follows is more rightly written for me than for Israel.

How can I be counted among the good, when I have not used those remedies considered effective by human lights— fasting to the point of death, and frequent mortification of the flesh until the body is spent—as practiced even by the Jews and the pagans according to their religions?

Why then should “my righteousness endure forever,” when I have done nothing to attain it?

13

B But so that I do not become tedious and long-winded, let me compress my words, words I say echoing the blessed David in his inspired voice, “I seek you with all my heart.”

How shall I say with him something greater than this, “I hold back my feet from every evil way”?

How shall I add this to what has already been said, “I have laid up your word in my heart so that I might not sin against you”?

How shall I express my emptiness as if it were fullness along with the saints, saying, “Through your precepts I get understanding; therefore I hate every false way”?

How shall I place my lies beside the true vows of the meek, pledging fidelity, saying, “I have sworn to observe your righteous ordinances”?

How can I repeat the verdict of the angel of death, “Salvation is far from the wicked”?

How shall I, who am truly wicked, put myself among the good, who receive their just reward from the Lord, repeating, “Do good, O Lord, to those who ar upright in their hearts”?

How shall I, who have strayed, sentence myself justly, “But those who go off on their crooked ways, the Lord will lead away with evildoers”?

How shall I so ashamed, cloak myself in pious dignity, saying, “O Lord, my heart is not lifted up, my eyes are not raised too high,” and the verses that follow?

And how shall I, who has laid up my treasure in hell, take words beyond human understanding as a sign of encouragement to the weary, 14

and say with the anointed of God, “Even before a word was on my tongue you knew, O Lord, there was no cunning in it,” and the rest of this psalm from its first letter to the last?

How shall I, who conspire with miscreants, a condemned man and depraved son, call out, “Do I not hate them that hate you, Lord,” and the verses that follow?

How shall you, my soul, the most pitiful in the world, with the confidences of that sublime soul, offer your spirit without condemnation and presume to boast with him who has earned his halo, saying,“Test me, Lord, and see if there is any iniquity upon my hands,” and all that follows?

How shall I, being what I am, pray to be delivered from evil and join my voice with those who hope in God, saying, “Guard me, Lord, from the hands of the wicked and preserve me from violent men”?

How shall I arise to pray with worthy David saying, “You are my refuge and my portion in the land of the living”?

How shall I pray as if I had been in combat with evil, to offer the prize of victory to God the king, repeating these unreasonable expectations, “The righteous will surround me; for you will deal bountifully with me”?

C How blessed is the spiritual message of the Psalmist, which recalls our Lord’s own act of rebuffing his tempter, despising all others and preferring only the first cause of all creation, saying, “Happy the people whose God is the Lord!”

15

How sublime the exaltation of grace expressed with prudent forthrightness, inspired by heavenly goodness, “Your saints shall bless you!”

How great the desire for the intimate kinship of spiritual communion to hope in God and built upon him in the joyous words of the psalm, “The Lord fulfills the desire of all who fear him,” from which the Psalmist concludes: “The Lord preserves all who love him, but the wicked he will destroy.”

Thus, in the last chapters of songs of praise, the Psalmist puts the just and unjust on notice of their fates, repeating the themes that grow out of and resonate with each other: “The Lord lifts up the downtrodden, he casts the haughty to the ground.”

What calamity, then, awaits me if, “the Lord takes pleasure in his holy people, and adorns the humble with victory.”

Where shall I stand?

And if “God is blessed among the saints as Lord,” where do I fit, a stranger to saintliness?

And if next to those other warnings I set the reminder, “Love the Lord, all you his saints!

The Lord preserves the faithful, but punishes the haughty.”

In what camp do I find myself, captivated by the clever inventor of evil?

D For like the leaves of the cedar tree 16

wavering in the tempest, which stream down in the battering winds, so too the evil spirit tries to break the fruitful branches of my life’s upward striving, shaped by your nurturing hand, O uncreated God. Restore these broken branches and let them take root in the field of life under the care of your good will, with a new fruitful innocence.

O Christ King, who bestows all good gifts, blessed forever.

Amen.

PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy O Lord of Hosts, we commit our souls to the angel of peace, that he may come and keep us in peace by day and by night, when we are awake or at rest. For you are the creator of light and the maker of night. And now, we pray, O Lord our God, that you grant us to pass through this night’s rest in peace and see the light of the morning, to be able to worship and glorify your All-Holy Trinity; now and always and unto the ages of ages. Amen.

2 PETER: 2: 1- 10 But there were also false prophets among the people, just as there will be false teachers among you. They will secretly introduce destructive heresies, even denying the sovereign Lord who bought them—bringing swift destruction on themselves. Many will follow their depraved conduct and will bring the way of truth into 17

disrepute. In their greed these teachers will exploit you with fabricated stories. Their condemnation has long been hanging over them, and their destruction has not been sleeping.

For if God did not spare angels when they sinned, but sent them to hell, putting them in chains of darkness to be held for judgment; if he did not spare the ancient world when he brought the flood on its ungodly people, but protected Noah, a preacher of righteousness, and seven others; if he condemned the cities of Sodom and Gomorrah by burning them to ashes, and made them an example of what is going to happen to the ungodly; and if he rescued Lot, a righteous man, who was distressed by the depraved conduct of the lawless (for that righteous man, living among them day after day, was tormented in his righteous soul by the lawless deeds he saw and heard)— if this is so, then the Lord knows how to rescue the godly from trials and to hold the unrighteous for punishment on the day of judgment. This is especially true of those who follow the corrupt desire of the flesh c and despise authority.

PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Dispel the pain and heal the sickness of thy people, Lord our God and grant to all perfect health by the sign of thine all-conquering cross through which thou removed the weakness of mankind and condemned the enemy of our life and salvation. Thou art our life and salvation, beneficent and all merciful God, who alone can forgive us our sins and remove diseases and sickness from us, to whom are known our needs and necessities. Bestower of gifts, grant thy bounteous mercy to thy creatures according to their individual needs, through whom thy Holy Trinity is always glorified and praised, now and always and forever and ever. Amen.

18

LITANY By the Holy Cross let us beseech the Lord, that through it he may deliver us from our sins and save us by the grace of his mercy.

Almighty Lord our God, save us and have mercy upon us.

PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace.

Deliver from enemies visible and invisible.

Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages. Amen.

LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen.

Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven.

Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil.

For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen.

May you all be blessed by the grace of the Holy Spirit.

Depart in peace and the Lord be with you all.

Amen.

19

20