Spiritual Bread - Հոգեւոր Հաց -August 11, 2021

ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ / SPIRITUAL BREAD Չորեքշաբթի/ Wednesday: 11 Օգոստոս / August, 2021- No. 255

ՕՐՈՒԱՅ ԶՐՈՅՑԻՆ ՆԻՒԹԸ՝ « ՀԵՏԵՒԻԼ ՅԻՍՈՒՍԻՆ ԱՌԱՆՑ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐՈՒ» պիտի ներկայացնէ ԱՐԺ. ՏԷՐ ՀԱՅԱՐԻ ՔՀՆՅ. ԹԱՆԱՇԵԱՆԸ հոգեւոր հովիւի օգնական

TOPIC OF THE CONVERSATION:

« FOLLOWING JESUS WITHOUT CONDITIONS » the talk will be led by REV. FR. HAYARI TANASHIAN Pastor’s Assistant

ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ Կ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Արդ, քանի որ ինձ յայտնի է ճշգրիտ առակով արդէն, Թէ` չի վայելում մեղաւոր բերնին օրհնաբանութիւն,Ինչպէ՞ս պիտի նոյն գովութիւնը քեզ կրկնեմ վերստին աղաչաւորս խիստ ամօթապարտ, Որ անէծքներ եմ ընդունում անվերջ` սաղմոսարանում, ինձ համար ասուած: Ի՞նչպէս ինձ համար երգեմ վտանգներ եւ նախատինքներ արձանագրեմ Ու մերկ գրկիս մէջ շուշանի տեղակ փշեր հաւաքեմ. Եւ ի՞նչպէս պիտի համարձակուեմ ես Դաւթի պէս ասել, Թէ` "Պիտի փշրես մեղաւորների ատամները դու", 2

Եւ դարձեալ ինչպէս` "Անօրէննեը չպիտի բնակուեն քո աչքի առջեւ". Ինչպէ՞ս, թէ` "Դատիր ինձ, Տէր, ըստ արդարութեան քո եւ իմ` անբծութեան": Եւ կամ թէ ինչպէ՞ս` "Չարիքները մեղաւորների վրայ պիտի կատարուեն", Ինչպէ՞ս, թէ` "Պիտի խորտակուեն չարի եւ մեղաւորի բազուկները", Եւ ուրիշները հետեւեալ կարգով. Ինչպէ՞ս կարող եմ ասել, թէ` "Մեղաւորների վրայ տեղան պիտի հուր, ծծումբ, որոգայթ". Ինչպէ՞ս, թէ` "Տէրը կթուլացնի նենգաւոր շրթունքներն ու լեզուները մեծաբանող". Ինչպէ՞ս, թէ` "Սիրտս քննեցիր եւ չգտար այնտեղ անիրաւութիւն". Եւ ինչպէ՞ս դրան յաջորդող խօսքն այս, Թէ` "Զգուշացա խստասիրտների ճանապարհից ես". Եւ ինչպէ՞ս ապա, թէ` "Արդարութեամբ ես քո երեսը պիտի ելնեմ". Ինչպէ՞ս, թէ` "Ես էլ անբիծ պիտի լինեմ նրա հետ". Ինչպէ՞ս եւ միւսը, թէ` "Տէրն ինձ ըստ իմ արդարութեան եւ ձեռքի մաքրութեան պիտի հատուցի". Ես ինքս ինչպէ՞ս իմ ստութիւնը պիտի ծանակեմ, ասելով սուրբի հետ, թէ` "Ձեռքերս սրբութեամբ պիտի լուանամ". Սնոտիների մէջ նստածս ինչպէ՞ս ամբարիշտների աթոռները բամբասեմ. Ինչպէ՞ս թշուառս երջանկի պարծանքն ինձ վրայ առնեմ, Թէ` "Դատիր ինձ, Տէր, զի անմեղութեանս մէջ քայլեցի ես". Ինչպէ՞ս օտարս բարի գործերից` պիտի շարժեմ գո՜ւթը գաղտնագէտիդ, Թէ` "Մի՛ դասիր ինձ ամբարիշտներին".

3

Ի՞նչպէս ես ինքս լինելով անիծապարտ, ուրիշների համար ասեմ` "Տո՛ւր նրանց, Տէր, ըստ նրանց գործի", Եւ համարձակուեմ շարունակելու: Բ Մնացածներն էլ եթէ գումարեմ առաջիններին, Կրկնապէս պիտի ծանրանան ցաւերս ու դառնութիւններս աճեն, Բայց արցունքների շեղջերից միայն դոյզն-ինչ առնելով, Առայժմ պիտի բաւականանամ սաղմոսարանի Ընտանի ձայնի հանապազօրեայ յանդիմանութեամբ, Որ ամբարիշտիս կշտամբում է միշտ: Դրանց հետ նաեւ քառասունիններորդ գլխի վերջին հատուածի յանդիմանական տողերը, Որոնք գարշելի համարելով ինձ` խայտառակում են միշտ եւ հանապազ: Խցելով բերանս, որպէսզի չփառաբանեմ` անձս եղկելի են ներկայացնում. Եւ աստուածային ձայնով ինձ ամբաստանելով` զրկում են կեանքի յոյսից, Միաժամանակ, ինչպէս պատնեշի վրայից, քարեր են նետում վրաս: Եթէ ծանր է ուրիշներից անէծք ընդունել, Ապա կրկնակի ծանրածանր է անձամբ ինքն իրեն անիծելը: Իսկ եթէ օրէնք է մերձաւորներից նախատինքներ չառնել, Ապա ուրեմն ամենատեսիցդ սպասել դրանք` Արիւնալից ցաւ, սարսափելի վիշտ ու մտալլկանք են պատճառում մեզ: Բայց ով որ նրանց խոնարհութեամբ անձնատուր լինի, Եւ գաւազանով ծեծի ինքն իրեն, կշտամբի ու դառն անէծքներ կարդա, 4

Այդպիսին պիտի օրհնուի Վերնայնի խոստովանած եւ ամէնիշխան բերանի շրթունքներով. Զի նա ճշգրիտ կերպով բացատրեց դարձն իր դէպի նա, կեանքի ճիշտ ճամփից չհեռանալով. Սիրոյ օրէնքով նա իր մեղքերի արմատը կտրեց, Չնուաճուելով չարախօսների խարդաւանքից, Քրիստոսի հօտի բժշկուած ոչխարը եղաւ նա, Դիմելով աղիքների խոցերը բուժող աղին: Բայց անբանների բարքին է յատուկ ասուն կենդանիների Կենսաձիր խօսքի դալար, ծաղկածին դաշտավայրում` Մտքի թմրութեամբ մահացու արոտներ ճարակելը: Գ Արդ, քանզի իսկ եւ իսկ ինձ համար է ասուած վերջին օրինակն այս կշտամբողական, Եւ չար դիպուածներն ու պատահմունքներն ինձ են ակնարկում, Որոնք նիւթեցի ես ինքս որպէս սաստիկ տոչորող կիզիչ կրակներ, Նրանք երկնքից թափելով իմաստութեանս ճրագարանի` գագաթի վրայ: Այլեւս սաղմոսն ինձ ի՞նչ օգուտ կարող է բերել, Երբ ինքս նրա բազմերանգութիւնից մնացի անպտուղ, Ու չնվագեցի հոգով այն, ինչ որ Պօղոսն է թելադրում: Ի՞նչպէս կարող եմ մեծագոյնս ես մեղաւորներից եւ պիտանիներից նկունս Մարգարէի երգերին խառնել Տիրոջ խօսքերը եւ ասել սուրբի հետ. "Հեռացէ՛ք ինձնից բոլորդ էլ, որ գործում էք անօրէնութիւն": Ես, որ չեմ կատարել օրէնքի եւ շնորհի բազում պատուիրաններից եւ ոչ մէկը` Ինչպէ՞ս բարբառեմ երջանիկի հետ, 5

Որը մեզ համար սահմանածը նախ ինքը գործադրեց, Թէ` "Ես` քո ծառան պահեցի այս", եւ դրանց հետեւող խօսքերը: Կեանքի կատարեալ իմաստութիւնից թափուրս ինչպէ՞ս Տիրոջ երկիւղածների հետ օրհնեմ. Ինչպէ՞ս պիտի մաղթանքներից մեծագոյնին իմոնքն էլ կցեմ, Թէ` "Մի բան խնդրեցի ես Տիրոջից` տեսնել իր վայելչութիւնը Եւ իր տաճարի հրամանատարը լինել". Ի՞նչպէս ձեռնամուխ լինեմ այն բանին, որ արգելուած է ինձ, Երբ լսում եմ, թէ` ուղղամիտներին վայել է միայն օրհնութիւն կարդալ: Ես իմ սեփական շուրթերովս ինչպէ՞ս ինքս ինձ անիծեմ, Ասելով, թէ` "Տիրոջ աչքը չարագործների վրայ է, Ջնջելու համար նրանց յիշատակն երկրի երեսից". Ի՞նչպէս` եւ միւսը, թէ` "Չարերը շուտով պիտի ջնջուեն". Ի՞նչպէս այն խօսքը, որ արդարեւ ինձ է վերաբերում, Թէ` "Բազուկները ամբարիշտների պիտի խորտակուեն". Ի՞նչպէս պաղատեմ սատակման համար, Թէ` "Պիտի կորչեն մեղաւորները": Ի՞նչպէս թաթախեմ թափառող լեզուս օրհնեալ խօսքի մէջ, Թէ` "Հսկեցի ես կեանքիս ընթացքը, որ չմեղանչեմ ինքս իմ լեզվով". Ի՞նչպէս մեղքերի փշերով խեղդուածս պարծենամ խօսքովն անարատի, Թէ` "Իմ անբծութեան մէջ ընդունեցիր ինձ". Ի՞նչպէս ես մեղաւորս եւ կրկնակի պատժապարտս Պարսաւեմ պիտի իմ նմաններին, նրանցից ազատուելս մաղթելով, Թէ` "Մեղաւոր ու նենգ մարդկանցից ազատի՜ր ինձ, Աստուած": Դ 6

Ի՞նչպէս, որպէս ոչ կռապաշտ, անպատկառօրէն խրոխտամ ունայն պարծանքով, Դաւթի հետ ասելով` "Մի՞թէ մոռացել ենք մենք անունն Աստծոյ, Եւ կամ օտար աստուածներին աղօթելու ձեռք ենք երկարել": Զի նա, որ գարշելի մեղքերի մէջ կընկնի, Այդպիսին կառուցած կլինի պաշտելու համար Անասնական, ախտարծարծ եւ պոռնկապատիր կերպարանքներ` Աստարտի, Քամովսի, Մեղքոմի եւ թարմատար Թարահատի արձաններ արու, Ինչպէս նաեւ կանացի զազիր ու աղծապիղծ կուռքեր Եւ իշանդամ առականքների անծածկոյթ ծանակութիւններ: Ի՞նչպէս չամաչեմ ասել նահատակի հետ, որ բարութեան էր միշտ հետամուտ, Թէ` "Ամէն օր մեռնում ենք քեզ համար", Եւ հետեւեալ տողերն այդ սաղմոսի: Ի՞նչպէս յիմարս մարդկանց մէջ եւ վատթարս հանդգնեմ ասել, Թէ` "Բերանս իմաստութիւն պիտի պատմի, եւ սիրտս` հանճար": Ի՞նչպէս ես` մարդակորոյս կեղծաւորս երեսպաշտների ոսկորների ցրումը մաղթեմ. Ի՞նչպէս կրկին երկրորդուած մեծանուն բարութիւնն այն, Թէ` "Հաճելի պիտի լինեմ տիրոջը կենդանեաց երկրում": Ի՞նչպէս ես անբաւ մեղքերի տէրս, արդարից առած` բարբառեմ այսպէս,"Ոչ մեղք ունեմ ես եւ ոչ էլ յանցանք, ընթացքս եղաւ անմեղ եւ ուղիղ": Ի՞նչպէս ինքս ինձ մատնեմ կորստեան այսպէս ասելով` "Անօրէնութիւն գործողներին մի՛ ողորմիր": Եւ կամ թէ ասեմ. "Ինչպէս մոմը, որ հալւում է կրակի դիմաց, Այդպէս էլ պիտի լինեն մեղաւորներն Աստծոյ առջեւ": 7

Ե Ի՞նչպէս` ապականացու փափկութեամբ շոյուածս այս ինձ անվայել խօսքը հաստատեմ, Թէ` "Ես ընկճեցի իմ անձը ծոմով". Ի՞նչպէս նաեւ այս խօսքը նոյնիմաստ,"Նրանց նեղութեան մէջ ես քուրջ էի հագնում Եւ, ինչպէս սգաւոր ու տրտում` խոնարհ էի". Ի՞նչպէս հանդարտուեմ իմ նմանների պատիժն յիշելով, Թէ` "Աստծոյ բարկութեան մրուրը չի սպառուի, Եւ պիտի խմեն նրանից երկրի բոլոր մեղաւորները": Ի՞նչպէս` սրա հետ եւ միւսը, թէ` "Մեղաւորների բոլոր եղջիւրները պիտի փշրես դու". Ի՞նչպէս, Յակոբի ապերախտութեան մասին պատմելով, կարող եմ հեգնել նրան Ես, որ ստուերի տեղ ճշմարտութիւնն ընդունած, նրանց հետ եւ նրանց թերութեամբ Մոռացա Քրիստոսի երախտիքները` աստուածահրաշ խաչի փրկանքով, Եւս առաւել, քան նրանք, որոնք չուզեցին Զօրաւորութիւնն Մովսէսի սքանչելագործ ցուպի, Որ տէրունական տնօրինութեան մի օրինակն էր: Ի՞նչպէս կարող եմ ցոյց տալ մեզ վրայ խուժող դեւերի Խմբերի խուժդուժ եւ օտարացեղ` աղէտները ողջ, Ասելով, թէ` "Մեր մէջ գտնուող բարիների դիակներն իբրեւ կեր Ձգեցին գիշատիչ թռչուններին, այսինքն` օդային դեւերին": Ի՞նչպէս կարող եմ ճանապարհի վրայ ընկած խօսքի սերմը Եւ չարի հետ միաբանուած կամքը անուանել սուրբ, Ի՞նչպէս սուրբ կոչեմ պատերազմի հետ նոյն շաւղով գնացող` Իմ ճանապարհից դուրս եկած մտքի գուպարը գաղտնամարտ, 8

Որ ես զօրացրի` գործակցելով բանսարկուի հնարքներին: Չեմ կարող աղերսել քեզ, թէ` "Մի՛ լռիր եւ մի՛ դադարիր, Աստուած", Ինչպէս եւ` "Խորհեցին քո սուրբերի վրայ եւ ասացին",Եւ միւս խօսքերը` սաղմոսարանի այս աղօթքի մէջ: Զի յոյժ տեղին է, որ այս խօսքերով ճանաչենք մոլեկան բռնութիւնը դեւերի, Եւ նրանց հետ նաեւ իրենց արբանեակներին, Որոնք մղում են ճակատամարտ միշտ, խռովելով ներկան: Զ Այդ բոլորից, Տէր Քրիստոս, Որդիդ դու բարձրեալ եւ մեծ Աստծոյ, Պահե՜ս ու պահպանես երկնային զօրքիդ շրջափակութեամբ, Բոլոր հողմերից ու խաբողների յարձակումներից Լուսեղէն խաչովդ պաշտպանելով մեզ: Զի թէեւ իմ մէջ գտնուեն անօրէնութիւններ բազմօրինակ, Սակայն ո՛չ երբէք հայհոյութիւններ: Չհանգստացա՜ր դու ինձ նման ամբարիշտների կորուստով, Այլ ամենագորով թախծութեամբ, ջրհեղեղով ջնջուած Զազրագործների վրայ մինչեւ իսկ կրկնապէս վշտացար, Նրանց այդպիսի մահն համարելով անհանդուրժելի եւ յոյժ անհաճո: Լսողներին զարմանալի այս խօսքն ասացիր դու, Թէ` "Այլեւս մարդկանց գործերի պատճառով երկիրը չպիտի անիծեմ": Մխիթարւում ես դու մեծապէս ու պարարւում` Անմաքուր ու սատակման արժանի մարդկանց կենդանացման համար. Ինչպէս որ երբեմն, դդմենու առակով ցոյց տուեցիր դու Կործանուելու արժանիներին խնայելդ, ողորմա՛ծ. Եւ մի ուրիշի վրայ նեղացար, սաստիկ վշտացած, 9

Երբ նա անձրեւն ուշացնում էր, որպէսզի ուրացողները ապրուստ չունենան: Եւ բազմապիսի յիշատակարժան եւ անճառելի Բարութիւններ ցուցաբերեցիր դու վերջին օրերին. Քո կողմից` առաքեալներիդ միջոցով հրամայեցիր ողջոյն տալ քաղցրահամ` Հասարակաց բոլոր եւ անհամբոյր հեռաւորներին: Նաեւ ի՛նձ վրայ ցողիր հայրական սէրդ գթառատ, կենդանի Աստուած, Որպէսզի ես էլ գտնեմ փրկութիւն` Քաւուած մեղքերից ամէնառատ քո այցելութեամբ: Եւ քեզ Հօր եւ սուրբ Հոգու հետ փա՜ռք յաւիտեանս. ամէն: ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Տէ՜ր Աստուած մեր, այս գիշերը եւ ամէն ժամանակ խաղաղութեամբ Դո՜ւն պահէ զմեզ։ Մեր մտածումները եւ խորհուրդները Քու սուրբ երկիւղիդ վրայ բեւեռուած պահէ։ Որպէսզի՝ միշտ քեզմով պահպանուած ըլլանք թշնամիին որոգայթներէն, եւ Քեզի օրհնութիւն եւ փառք մատուցենք, Հօր եւ Որդւոյ եւ Սուրբ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. Ամէն։ ԱՒԵՏԱՐԱՆ ԸՍՏ ՄԱՐԿՈՍԻ 10: 17- 22 Երբ ան դուրս ելաւ, ճամբան մարդ մը վազեց, ծնրադրեց անոր առջեւ ու հարցուց անոր. «Բարի՛ վարդապետ, ի՞նչ ընեմ՝ որ ժառանգեմ յաւիտենական կեանքը»: Յիսուս ըսաւ անոր. «Ինչո՞ւ բարի կը կոչես զիս. մէկէ՛ն զատ բարի չկայ, որ Աստուած է: Գիտե՛ս պատուիրանները. շնութիւն մի՛ ըներ, սպանութիւն մի՛ ըներ, գողութիւն մի՛ ըներ, սուտ վկայութիւն մի՛ տար, զրկանք մի՛ ըներ, պատուէ՛ հայրդ ու մայրդ»: Ան ալ 10

պատասխանեց անոր. «Վարդապե՛տ, պահած եմ այդ բոլորը՝ պատանութենէս ի վեր»: Յիսուս անոր նայելով՝ սիրեց զայն եւ ըսաւ անոր. «Մէ՛կ բան կը պակսի քեզի. գնա՛, ծախէ՛ ունեցածդ, տո՛ւր աղքատներուն, ու գանձ պիտի ունենաս երկինքը. ապա վերցո՛ւր խաչը ու հետեւէ՛ ինծի»: Ան ալ այս խօսքին համար խոժոռելով՝ տրտմած գնաց, որովհետեւ շատ ստացուածք ունէր: ՔԱՐՈԶ Վասն հիւանդաց եւ ամենայն վշտացելոց աղաչեսցուք զՓրկիչն մեր Քրիստոս, զի ողորմեսցի ըստ մեծի ողորմութեան Իւրում եւ բժշկեսցէ զախտս եւ զհիւանդութիւնս հոգւոց եւ մարմնոց ծառայից Իւրոց եւ կատարեալ առողջութեամբ հասուսցէ զամենեսեան ի մշտնջենաւոր եւ յանախտ կեանս: Որ առաքեցաւ ի Հօրէ ի բժշկութիւն ազգի մարդկան Միածին Որդին Աստուծոյ՝ Տէր մեր եւ Փրկիչ Յիսուս Քրիստոս. կեցո՛ եւ ողորմեա՛: ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւ կրնաս ներել մեր մեղքերը եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: 11

Բարիքներ պարգեւող, առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, որովհետեւ արարածներուդ միջոցով միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՔԱՐՈԶ Սուրբ խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցուսցէ՛ եւ ողորմեսցի: ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն. այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: 12

Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Օրհնեալ ըլլաք Սուրբ Հոգիին շնորհներով, խաղաղութեամբ գացէք եւ Տէրը ձեր բոլորին հետ ըլլայ. ամէն։

֍

13

LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen.

Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven.

Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil.

For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages.

Amen.

READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 60 Speaking with God from the Depths of the Heart A Long ago I learned that blessings should not come from the mouth of a sinner, therefore, how can I, even regretfully, continue saying Psalms in worship that earn only scorn for me?

How shall I praise my injuries and build monuments to my disgrace while gathering thorns in my bare chest instead of lilies?

How shall I dare to say with David: “You have broken the teeth of the ungodly.”

Or “The wicked shall dwell before your eyes.”

Or “Judge me, Lord, according to your righteousness, according to the integrity that is in me.”

14

Or “Let wickedness be visited upon the sinful.”

Or “Break the arms of the sinner and wicked,” and all that follows.

Or “Upon the wicked he shall rain snares, fire and brimstone.”

Or “The Lord shall cut off flattering lips and the boasting tongue.”

Or “You have tested my heart and found no iniquity.”

Or the next verse, “My steps have held fast to your path.”

Or “I shall behold thy face in righteousness.”

Or “I was upright before him.”

Or the next verse, “The Lord paid me according to my righteousness and the cleanness of my hands.”

Or how can I cover up my lies, yet say with the holy, “I wash my hands in innocence.”

Or wallowing in baseness brag, “I do not consort with the impious.”

Or proudly put on a happy face, pathetic though I am, and say, “Vindicate me, Lord, for I have walked in integrity.”

Or I, the stranger to goodness, beg you, knower of secrets, “Do not count my soul among the wicked.”

Or when cursing others although I deserve cursing, I dare say, “Requite them, Lord, according to their works.”

And shall I dare continue?

B If I should add to the previous verses, my grief would double, my bitterness multiply.

My tears dammed up within me, daily seek the comfort of the familiar scolding voice of the Psalms, 15

accusing me.

If I add the last part of Psalm 50, which dooms me as abominable, gags my speech and exposes my guilty soul to the prosecuting voice of God, hope of life is lost.

I am pelted from the ramparts by deadly missiles.

It is a misfortune to be cursed by others, but it is worse to curse oneself. And if it is hard to be reproached by friends, how much more chilling, alarming and tormenting to be exposed before the one who sees all.

But if one surrenders to humiliation and lashes one’s soul with the reproaches of one’s own tongue, one earns the blessings of the glorious and all-powerful Lord for expressing one’s return to him without covering the traces of the past, for the sake of love he cut the root of our transgressions, undeterred by nay-sayers.

The sheep of Christ’s flock have found the cure, the balm for their inner wounds.

Yet amidst green pastures blooming with life-giving counsel, intelligent beings irrationally and willfully choose to graze in poisonous fields of delusion.

C And now, since this reprimand suits me exactly and describes the evil situation where I myself fuel the consuming fire poured from on high upon my head, the organ of thought.

16

What did I profit from the Psalms, when I remained fruitless despite my repeated chants, failing to sing with my soul as instructed by Paul?

How shall I mix our Lord’s words with those of the Prophet?

How can I, the greatest of sinners, the pinnacle of neediness, say with the Saint, “Get away, you workers of iniquity”?

Or how shall I, who has not fulfilled any of the multitude of commandments relating to grace or the law, cry with the happy man who has practiced all he preached, saying, “For I, your servant, have kept these commandments” and the words that follow?

How shall I, who am devoid of life’s wisdom, praise the Lord with the God-fearing?

And how shall I add my prayer to that of the great one, who said, “I sought but one thing from the Lord, to behold his splendor and to serve in his temple”?

How shall I seek what I am deprived of, when I hear, “It is fitting to bless the upright”?

How shall I curse my soul with my own lips, saying, among other things, “The gaze of the Lord is upon evil doers, whose memory shall be wiped from the face of the earth”?

Or again in another verse, “The evil soon shall perish”?

Or as in my case, “The arms of the wicked shall be stricken”?

Or how can I pray for my destruction, “Behold how the sinners perish”?

How shall I utter these blessed words with my unruly tongue: “I shall guard my way so that I do not sin with my tongue”?

17

How shall I boast with the innocent when I choke on thorns of sin: “But you have upheld me because of my integrity”?

How shall I, a sinner deserving double punishment, complain: “Deliver me, O God, from deceitful and unjust men”?

D How shall I dare say with David, as if I am not a hypocrite and idolator, “Have we forgotten the name of our God, or spread our hands in prayer to a strange god”?

For only one laid low in the baseness of sin, erects bestial statues and images, inciting infidelity and harlotry such as the statues to female Ashtoreth, Chemosh, the male Milcom, and the vile Tharahad, with lewd, naked parts like donkeys.

How then shall I not be ashamed to pray with the martyr who always held fast to the good: “For your sake we are slain all day long,” and the rest of this psalm?

How can I, the most foolish and perverse of humans, say: “My mouth shall utter wisdom, and my heart, understanding”?

How can I, a flattering hypocrite, wish for the bones of sycophants to be scattered?

How shall I recall the twice-repeated blessing of the Psalmist: “May I walk before God in the land of the living”?

How shall I with my countless sins say: “I have no sin or transgressions, I walk without sin and am upright”?

18

Or how shall I condemn myself by saying: “Spare none of those who treacherously plot evil”?

How shall I say: “Like candle wax melts in the fire, so sinners, before the face of God”?

E How shall I, who have indulged in mortal vices, utter: “I have humbled myself with fasting,” or in the similar, “When they were sick, I wore sackcloth, and bowed down as in mourning and grief”?

How shall I remain calm, when the punishment facing my ilk looms before me: “All wicked of the earth shall drink it down to the dregs of God’s unceasing wrath,” and “He will cut off the horns of the wicked”?

How shall I mock Jacob’s ingratitude, when I myself embrace shadows as the truth and succumbing to their charms, forget Christ’s salvation through the divine miracle of the cross, this being more condemnable than failing to recognize the miraculous power of the Moses’ rod, given us as assurance of divine providence?

How shall I point to the perils of attacking demons, as if they are foreign barbarians, saying: “They have given the bodies of the righteous among us as food to the birds,” that is, to the demons of the air?

How can I claim that the alliance of my will with evil can be holy, when it is “like the seed of the word fallen by the wayside”?

How can I name those holy who pursue the hostile path of wickedness, namely the rebellious conflicts of my camouflaged mind, in collaboration with the devices of 19

the Slanderer?

And for these reasons I cannot pray, “God, be not silent, do not hold your peace,” or “They have plotted against your holy people and said . . .”?

For it is quite proper that through these words we recognize the virulence of demons and their cohorts, causing trouble at every turn.

F Protect us, Lord Christ, exalted son of great God. Fortify and surround us with your heavenly host, defend us from the gusting winds of the Deceiver with your cross of light.

For although any number of offenses may be found in me, blasphemy is not among them.

For you were not gratified by the destruction of the impious likes of me.

Rather with melancholy tenderness, you are doubly aggrieved by the destruction of the iniquitous in the flood, considering their death intolerable and repugnant, and saying in your heart the amazing words: “I shall never again curse the earth because of the deeds of man.”

And you are greatly consoled and rejoice in the deliverance of unclean men worthy of destruction, as in the parable of the plant that shaded Jonah, where you spared those deserving of destruction, O merciful Lord.

And in another instance how greatly were you annoyed by the delay of the rain which would salvage those who denied you.

And in your last days you did great deeds beyond telling, worthy of celebration, commanding your disciples to spread your sweet gospel of peace to the Gentiles and all peoples far and wide.

20

Sprinkle upon me the dew of your compassionate fatherly love, living God, so I too may find salvation through the pardoning of my sins by your abundant mercy.

And to you, with the Father through the Holy Spirit, glory forever. Amen.

PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy O Lord our God, keep us in peace during this night and at all times with holy reverence. Direct our minds and thoughts so that we may at every hour be protected by you from the temptations of the adversary. And may we offer to you praise and glory, to the Father and to the Son and to the Holy Spirit; now and always and unto the ages of ages. Amen.

GOSPEL ACCORDING TO MARK: 10: 17- 22 Jesus started on his way, a man ran up to him and fell on his knees before him. “Good teacher,” he asked, “what must I do to inherit eternal life?”

“Why do you call me good?” Jesus answered. “No one is good— except God alone. You know the commandments: ‘You shall not murder, you shall not commit adultery, you shall not steal, you shall not give false testimony, you shall not defraud, honor your father and mother.’ ” “Teacher,” he declared, “all these I have kept since I was a boy.”

Jesus looked at him and loved him. “One thing you lack,” he said.

“Go, sell everything you have and give to the poor, and you will have treasure in heaven. Then come, follow me.”

At this the man’s face fell. He went away sad, because he had great wealth.

21

PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Dispel the pain and heal the sickness of thy people, Lord our God and grant to all perfect health by the sign of thine all-conquering cross through which thou removed the weakness of mankind and condemned the enemy of our life and salvation. Thou art our life and salvation, beneficent and all merciful God, who alone can forgive us our sins and remove diseases and sickness from us, to whom are known our needs and necessities. Bestower of gifts, grant thy bounteous mercy to thy creatures according to their individual needs, through whom thy Holy Trinity is always glorified and praised, now and always and forever and ever. Amen.

LITANY By the Holy Cross let us beseech the Lord, that through it he may deliver us from our sins and save us by the grace of his mercy.

Almighty Lord our God, save us and have mercy upon us.

PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace.

Deliver from enemies visible and invisible.

Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages. Amen.

LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen.

22

Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven.

Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil.

For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen.

May you all be blessed by the grace of the Holy Spirit.

Depart in peace and the Lord be with you all.

Amen.

23