Spiritual Bread - Հոգեւոր Հաց -September 8, 2020

ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ / SPIRITUAL BREAD Երեքշաբթի/ Tuesday 8 Սեպտեմբեր/ September, 2020- No. 123

920 Progress Ave. Toronto, ON, M1G 3T5 Tel: 416 431 3001 www.TorontoArmenianChurch.com / info@TorontoArmenianChurch.com

ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ ԻԳ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Տէ՜ր, Աստուած ամենայնի եւ զօրաւոր ամէն բանում, Տէ՜ր անպարագիր եւ անվայրափակ, Բոլո՜ր իսկութեամբդ ամէնքին մօտիկ, Ամէնուր ես դու, եւ չկայ ոչ մի սահման առանց քեզ: Չես երեւում երբէք, բայց առանց լոյսիդ չի տեսնւում ոչինչ, Ո՜վ ահաւոր փառք եւ անհաս անուն, Մեծութեան կոչում, ձայն անբաւելի, Իսկութիւն անքնին, անմատչելի հեռաւոր եւ անընդմիջելի մերձաւոր, Տեսնող` հեծութեան եւ նկատիչ` թշուառութեան, Տխրութեան այցելու եւ ամենաբոյժ հնար` անճարութեան, Հայր գթութեան, ծագող ողորմութեան եւ Աստուա՜ծ մխիթարութեան: 2

Բ Տէ՜ր, ողորմութեամբ նայիր բազմավտանգ ախտերի դառնավիշտ իմ պատկերին, Որ քո հանդէպ եմ տածում ահա: Կարեկից եղիր ինձ բժշկապէս եւ ոչ թէ որպէս քննիչ-դատաւոր: Արդարեւ մեծ է տագնապն այս ցաւատանջ տարակուսանքի եւ վարանման, Երբ մեղքով է տարուած մարմինն ամբողջովին, Իսկ հոգին չի մեկուսացած չար գործերից, Երբ զգայարանքները կապկապուած են մոլորութիւնների սովորութեամբ, Եւ զանգուածը շաղախուած է մահացու կրքերով. Երբ սրտի զգայութիւնը խայթերո՜վ է խոցոտուած, Եւ բարիքների ակնկալութիւնն իսպառ վերացած. Երբ բանականութեամբ հանդերձ` անասունների շարքն է դասուած, Եւ գոյութեան հետ զազրելի գարշութիւններ են շարամանուած. Երբ արտաքնապէս թէեւ առողջ, սակայն ներքնապէս է վիրաւորուած Եւ յիշելով իր մեղքերը սաստիկ` յուսահատութեան է միշտ մատնուած. Երբ որ նախապէս գործած մեղքերի տագնապումներով է տարակուսուած, Եւ աղօթքի յստակութիւնն իսպառ պղտորուած. Երբ խղճմտանքը խռովանքներով է յոյժ տոչորուած Եւ ձեռքը մաճին` հետեւի գործերն հետազօտելով է միտքն զբաղուած. Երբ դէմքով դէպի առաջ է դիմում, ոտքերով` դէպի հետեւ ընկրկած 3

Եւ գիտենալով հանդերձ ճշմարիտ գոյութիւնները, անգոներից է շարունակ խաբուած Եւ մտքի մղած մարտերի մէջ միշտ փոքրութիւններից է յաղթահարուած, Եւ սրտի սաստիկ հառաչանքներից հագագի դուռն է համակ հրդեհուած. Երբ ամէնուրեք` խոնաւութիւնն է քիմքի տոչորուած Եւ ամէն կողմից անարեւ մէգով է շրջապատուած. Երբ ակնկալութեան ընդարձակութիւնն է իսպառ ամփոփուած, Եւ անտանելի տառապանքներն են զգայարանների վրայ դրոշմուած. Երբ որ կորստեան եղկելիութիւնն է մտաբերուած, Եւ հատուցումի դատավճիռն է մտքի դիւանում արձանագրուած. Երբ բարերարի աչքն է զայրալից երեւոյթ առած, Եւ լոյսը խնդութեամբ հողազանգուածիս դէմ է զայրագնած. Երբ որ Աստծոյ ահաւորութիւնն փոքրիկ էութեանս հետ է ընդհարուած Եւ իր խօսքերի որոտումով միշտ` բանաւոր մոխրիս դէմ է բարկացած, Երբ արդարութեան իր քարերով նա մահուան արժանուս է միշտ քարկոծած, Երբ որ ինձ տրուած տաղանդը այստեղ անառակութեան մէջ եմ կորցրած, Եւ իմ պատուական ասացուածքն իբրեւ անարգ անարժէք` հողի տակ է թաղուած. Երբ ողջ արգասիքն իմ աշխատանքի` ծուլութեան մութով է ծածկուած Եւ չի երեւում ճրագի լոյսի պէս հեռու տարուած, Երբ իրաւազուրկ պատասխանարանն է լեզուիս կարկամած, Եւ իմ անհամբոյր բարբառող շուրթերս իրօք արժանի կերպով պապանձուած.

4

Երբ հուզեալ միտքս ամէն ուղղութեամբ ցրիւ է եկած Եւ օգտակարին հասու լինելու անկարող դարձած, Եւ լաւն ու բարին ընտրելու կշռի մէջ յիմարացած. Երբ ճանապարհը չարի արգելքով է խափանուած, Եւ վառարանն է իւղի` հնոցի մոխիրով լցուած. Երբ կենաց մատեանից իմ անուան գիրն է ջնջուած, Եւ երանութեան փոխարէն այնտեղ կշտամբանք գրուած: Գ Թէ զինուոր եմ տեսնում` սպասում եմ մահուան. Թէ պատգամաւոր` խստութեան. Թէ գրագիր` կորստեան մուրհակի. Թէ կրօնաւոր` անէծքի. Թէ աւետարանիչ` ոտքի փոշին թոթափելու. Թէ բարեկրօն` յանդիմանութեան. Թէ անզգամ` կսկծանքի. Եթէ փորձուեմ ջրով` կխորտակուեմ. Եթէ մի դեղ քննութեան առնեմ` կսատակեմ. Թէ բարիք տեսնեմ, կասկածելով չար գործերիցս` կփախչեմ. Թէ բարձրացած մի ձեռք` կկորանամ. Թէ խրտվիլակ փոքրիկ` կսարսեմ. Թէ լսեմ թնդիւն մի թեթեւ` կընդոստնեմ. Թէ կերուխումի հրաւեր ստանամ` կդողամ. Թէ մեծիդ ներկայանամ` կսարսափեմ. Թէ հարցաքննութեան կանչուեմ` կկարկամեմ. Թէ իրաւամբ քննուեմ` կհամրանամ: Դ Արդ, իրար վրայ բարդուած իմ այսքան տարակոյսները ամենաթշուառ եւ ողորմագին, Որոնք ի ներքուստ խոցում են սիրտս անբոյժ ցաւերով, նետերով անտես, Եւ բեւեռուելով անարտաքսելի` 5

նրանք հոգուս հետ հանապազամուխ ու յարամնաց, Եւ շարաւներով լցնելով հոգիս, հարուածելով միշտ` Սատակիչ մահուանս վտանգն են սաստիկ նախագուշակում: Իր ներսը մխուած երկաթը պատող կոյտը թարախի, Տագնապը ծածուկ ու մէջս պահուած վէրքերն անդարման Իմ շնչառութեան միջոցին սաստիկ ցաւ են պատճառում: Ուստի եւ նրանց նեղութիւններից չարաչար ճնշուած, Թախծալից հոգուս ձայնով բարձրագոչ եւ աղերսախառն իմ արցունքներով Ինձ համար նաեւ աղօթող բոլոր նահատակների հետ այն երկրաստեղծ, Եւ հեծութեամբ ողբակից նրանց արտասուանուէր իմ այս ողբերով, Ըղձակաթ աղերսն իմ` Բարեգործիդ ամենահնար` Երկրիցս դէպի երկինքը, ահա, առաքում եմ քեզ: Շնորհիր, ո՜վ Տէր, հանգիստ ու խաղաղ կեանք ողորմելի վաստակեալիս, Ինձ, որ ընդունա՜յն երկրագործեցի. Ո՜վ համայնդ դու ամէն ինչի մէջ, քեզ փա՜ռք յաւիտեան: ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Տէ՜ր զօրութիւններու, խաղաղութեան Հրեշտակին յանձնէ՜ մեր անձերը, որ գալով պահպանէ՜ զմեզ անխռով գիշերը եւ ցերեկը, մեր անքուն եւ քացած ատեն. վասնզիԴո՜ւն ես լոյսին արարիչը եւ գիշերը հաստատողը։ Ուստի այժմ, Տէր Աստուած մեր, Քեզի կ՚աղաչենք շնորհէ՜ մեզի խաղաղութեամբ անցնել այս գիշերուայ հանգիստը, եւ հասնիլ առաւօտեան ժամի պաշտամունքին, երկրպագելու եւ փառաբանելու Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. Ամէն: 6

ԱՒԵՏԱՐԱՆ ԸՍՏ ՂՈՒԿԱՍԻ 5: 17-26 Օր մը՝ ինք կը սորվեցնէր, ու Փարիսեցիներ եւ Օրէնքի վարդապետներ նստած էին,- որոնք ժողվուած էին Գալիլեայի, Հրէաստանի ու Երուսաղէմի բոլոր գիւղերէն,- եւ Տէրոջ զօրութիւնը ներկայ էր բժշկելու համար՝՝: Եւ ահա՛ քանի մը մարդիկ բերին անդամալոյծ մարդ մը՝ մահիճով, ու կը ջանային ներս մտցնել զայն եւ դնել անոր առջեւ: Երբ բազմութեան պատճառով չկրցան ճամբայ գտնել՝ որ ներս մտցնեն զայն, ելան տանիքը, եւ կղմինտրներուն մէջէն՝ մահիճով իջեցուցին զայն մէջտեղը, Յիսուսի առջեւ: Ան ալ՝ տեսնելով անոնց հաւատքը՝ ըսաւ անոր. «Մա՛րդ, մեղքերդ ներուած են քեզի»: Դպիրներն ու Փարիսեցիները սկսան մտածել՝ ըսելով. «Ո՞վ է ասիկա՝ որ հայհոյութիւններ կ՚ըսէ: Ո՞վ կրնայ մեղքերը ներել՝ բացի Աստուծմէ՝՝»: Երբ Յիսուս ըմբռնեց անոնց մտածումները՝ պատասխանեց անոնց. «Ի՞նչ կը մտածէք ձեր սիրտերուն մէջ: Ո՞րը աւելի դիւրին է, “մեղքերդ ներուած են քեզի” ըսե՞լը, թէ՝ “ոտքի՛ ելիր ու քալէ՛” ըսելը: Բայց որպէսզի գիտնաք թէ մարդու Որդին իշխանութիւն ունի՝ երկրի վրայ մեղքերը ներելու, ըսաւ անդամալոյծին, քեզի՛ կ՚ըսեմ. “Ոտքի՛ ելիր, ա՛ռ մահիճդ ու գնա՛ տունդ”»: Ան ալ անմի՛ջապէս կանգնեցաւ անոնց առջեւ, վրան առաւ ինչ բանի վրայ որ պառկած էր, եւ գնաց իր տունը՝ փառաբանելով Աստուած: Բոլորը՝ հիացումով համակուած՝ փառաբանեցին Աստուած, ու վախով համակուած՝ կ՚ըսէին. «Այսօր արտակարգ բաներ տեսանք»: ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` 7

Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւ կրնաս ներել մեր մեղքերը եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: Բարիքներ պարգեւող, առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, որովհետեւ արարածներուդ միջոցով միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՔԱՐՈԶ Սուրբ Խաչով Տիրոջը աղաչենք, որպէսզի սրանով փրկէ մեզ մեղքերէն եւ Իր ողորմութեան շնորհով պահէ մեզ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, ապրեցու՛ր եւ ողորմէ՛: ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն.

8

այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Օրհնեալ ըլլաք Սուրբ Հոգիին շնորհներով, խաղաղութեամբ գացէք եւ Տէրը ձեր բոլորին հետ ըլլայ. ամէն։

֍

9

LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen.

Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven.

Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil.

For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages.

Amen.

READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 23 Speaking with God from the Depths of the Heart A Lord God of all, able to do anything, all-encompassing space, unbounded, unlimited, close to all with your very essence, nowhere, yet without you there are no bounds, invisible, yet without the light of your dawn nothing is visible, awesome glory, incomprehensible name, voice of majesty, sound of the infinite, essence beyond analysis, unreachable distance, immediate closeness, who notes gentleness and sees distress, stands by grief and can cure all hopeless cases, Father of compassion who spreads mercy, God of comfort.

10

B Look with mercy, O Lord, on my anguish, on the many symptoms of dread afflictions I set out before you.

Treat me like a physician, rather than examining me like a judge.

Indeed I am overwhelmed by anxieties caused by vacillation and doubt.

When the body is weakened by malady, when the soul is not fortified against evil, when the senses are paralyzed by passion, the members of the body wallow in desire, the heart’s wisdom is wounded by remorse, the expectation of good is abandoned, and despite the ability to think, man sinks to the level of beasts.

His existence becomes enmeshed with disgust even while appearing outwardly whole, his intellect frays within.

Remembering the graveness of his mistakes, he falls into despair tormented by past deeds and constantly worried.

The clarity of prayer becomes clouded as he smolders in the fires of conscience.

At work, although his hand stays on the plough, his mind keeps turning over the past.

Walking forward, his feet drag back.

Knowing the essential, he is consumed by irrelevancies.

In battles of the mind, he is always defeated by details.

And the door of his voice box is charred by the burning of his heart.

Everywhere sunless fog rises from damp whims enshrouding everything and blocking the grasp of hope.

His senses are branded with unbearable pain.

11

His mind is obsessed by the misfortune of perdition and retribution occupies the tribunal of his thought.

His tender eye fills with anger.

Bright spirits disfavor my earthen vessel and I am worthy of being stoned to death with stones of justice.

With terror my meager nature collides with yours as your thundering words scatter my thought-bearing ashes.

Like a prodigal son I have wasted the talent given me, and like the useless servant I buried the honorable gifts received.

The fruits of my labor are covered with the darkness of sloth, and fade like the afterglow of a candle when it is taken away.

My tongue, having lost the right to respond, is dumb.

My twisted lips have been justly silenced.

My mind whirls with anxiety unable to concentrate too stupefied to weigh and choose what is right.

The path of deliverance is blocked by the wreckage of evil, and the lamp of my soul is filled only with ash.

The letters of my name have been scratched from the book of life, and blame is written in the place of blessing.

C If I see a soldier, I expect death, a messenger, punishment, a clerk, foreclosure, a jurist, condemnation, an evangelist, the shaking of the dust off his feet, a pious person, reprimand, a snob, sarcasm, If I am put to trial by water, I will drown If I take a remedy for my condemnation, I will die.

At the mere sight of the harvest of goodness, 12

I recoil remembering my evil.

If a hand is raised, I take cover.

At the least trifle, I tremble.

At the slightest sound, I flinch.

If I am invited to join in a toast, I quiver.

If I am scolded, I cower.

If I am called for questioning, I mumble.

If I am interrogated, I become dumb.

D Now, all these pitiful doubts, heaped upon each another, in the unconscious depths and inner chambers of my heart’s being, stifle me, piercing my heart with invisible arrows, unextractable, permanently lodged in my soul, filling it with pus forewarning a dreadful death.

With each breath I draw, the ulcers and rust from these buried secrets, locked away in iron, cause pain.

The cry of my voice strangled by these torments, I offer to heaven, mixed with tears and the sobbing grief of my soul, O doer of good, for whom everything is possible, along with the prayers of other earth-bound sufferers.

With them I offer up my last sigh and tears here on earth, so that you will grant a calm peace to me, a pitiful laborer engaged in vain earthly pursuits.

Eternal glory to you, who are all in all through all. Amen.

PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy 13

O Lord of Hosts, we commit our souls to the angel of peace, that he may come and keep us in peace by day and by night, when we are awake or at rest. For you are the creator of light and the maker of night. And now, we pray, O Lord our God, that you grant us to pass through this night’s rest in peace and see the light of the morning, to be able to worship and glorify your All-Holy Trinity; now and always and unto the ages of ages. Amen.

GOSPEL ACCORDING TO LUKE: 5: 17- 26 One day Jesus was teaching, and Pharisees and teachers of the law were sitting there. They had come from every village of Galilee and from Judea and Jerusalem. And the power of the Lord was with Jesus to heal the sick. Some men came carrying a paralyzed man on a mat and tried to take him into the house to lay him before Jesus.

When they could not find a way to do this because of the crowd, they went up on the roof and lowered him on his mat through the tiles into the middle of the crowd, right in front of Jesus.

When Jesus saw their faith, he said, “Friend, your sins are forgiven.”

The Pharisees and the teachers of the law began thinking to themselves, “Who is this fellow who speaks blasphemy? Who can forgive sins but God alone?”

Jesus knew what they were thinking and asked, “Why are you thinking these things in your hearts? Which is easier: to say, ‘Your sins are forgiven,’ or to say, ‘Get up and walk’? But I want you to know that the Son of Man has authority on earth to forgive sins.”

So he said to the paralyzed man, “I tell you, get up, take your mat and go home.” Immediately he stood up in front of them, took what he had been lying on and went home praising God. Everyone was amazed and gave praise to God. They were filled with awe and said, “We have seen remarkable things today.”

14

PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Dispel the pain and heal the sickness of thy people, Lord our God and grant to all perfect health by the sign of thine all-conquering cross through which thou removed the weakness of mankind and condemned the enemy of our life and salvation. Thou art our life and salvation, beneficent and all merciful God, who alone can forgive us our sins and remove diseases and sickness from us, to whom are known our needs and necessities.

Bestower of gifts, grant thy bounteous mercy to thy creatures according to their individual needs, through whom thy Holy Trinity is always glorified and praised, now and always and forever and ever. Amen.

LITANY By the Holy Cross let us beseech the Lord, that through it he may deliver us from our sins and save us by the grace of his mercy.

Almighty Lord our God, save us and have mercy upon us.

PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace.

Deliver from enemies visible and invisible.

Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages. Amen.

15

LORD’S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen.

Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven.

Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil.

For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen.

May you all be blessed by the grace of the Holy Spirit.

Depart in peace and the Lord be with you all. Amen.

16