Fréttabréf TKÍ - haust 2023

Desember 2023

Nr. 2-2023

Fréttabréf TKÍ

Tónmenntakennarafélag Íslands Samvinna og samkennd

Rauður þráður í list- og verkgreinakennslu Farsæld menntunar byggir á gildum sem þjóð kemur sér sam­ an um að séu mikilvæg.

Ríkjandi gildi í samfélag­ inu skila sér inn í skólastof­ urnar, alveg eins og tæknin, matarvenjur og önnur sam­ félagsáhrif. Í Pisa könnun­ inni, alþjóðlegum matskvarða um menntun þjóða, kemur fram skortur á samvinnu og samkennd hjá íslenskum ung­ mennum. Sömuleiðis hefur dregið úr færni í lesskilningi

frá síðustu könnun og í saman­ burði við hin Norðurlönd­ in.

Endurspegla þessar niðurstöður ­okkar samfélag?

Styrkleikar íslenskra nemenda eru hins vegar þrautseigja og streituþol samkvæmt Pisa auk þess sem líðan drengja telst betri en áður. Nemendur bera meira traust til kennara ­sinna heldur en í samanburðar­ löndum. Nám er að miklu leyti félagsleg athöfn og byggist á

samfélagslegum aðstæðum, sem þýðir að líðan nem­enda, samskipta- og námhæfni í hendur. Nemendur af erlend­ um uppruna eru ört stækk­ andi hópur í íslensku skóla­ kerfi sem þurfa sérstaklega á stuðningi að halda. Af þessum niðurstöðum Pisa má draga þá ályktun að nemendur séu að styrkjast sem einstaklingar en að samsstarf og samlíðan sé á undanhaldi í íslensku skóla­ kerfi og þar með samfélaginu.

Í list- og verkgreinakennslu í grunnskóla svo sem tón­mennt, leiklist og dansi er samvinna, samkennd og sköpun rauður þráður í kennslu. Hlustun og samskipti eru lykilatriði í þess­ um greinum. Söngur, leikræn tjáning, sköpun og hreyfing eru þættir sem virkja nemend­ ur og efla. Kórinn, hljóm­ sveitin eða söngleikurinn nær ekki flugi nema sam­ vinna og samkennd sé til staðar.

Lýðræðisleg vinnu­ brögð eru

almennt viðhöfð í þessum greinum og leiða til samfélags­ legrar sjálfbærni og farsæld fyrir skólasamfélagið.

Heimasíða TKÍ

Stjórn TKÍ hefur sett upp heimasíðu fyrir félagið. Á síðunni er að finna: • • • • •

Í grunnskólum landsins eru starfandi tónmenntakennarar sem má auðveldlega færa rök fyrir að leiði farsældamennt­ un, þ.e. menntun sem styður við samfélagslegan þroska.

Nemendur, ekki síst nýir Íslend­ingar, njóta góðs af því að læra gegnum tónlist sem er alþjóðlegt tungumál. Söng­ ur er ein besta leiðin til að læra íslensku því með söng eflum við orðaforða, mál­ þroska og máltilfinningu, sam­ kennd og menningar­ legt læsi. Rannsóknir sýna að söngur og tónlistariðkun styrkir heilastarfsemi og hef­ ur víðtæk heilsubætandi áhrif á nám og þroska. Ef stjórn­ völd vilja ná bættum árangri í íslensku og lesskilningi hjá íslenskum nemendum þá ættu þau að sjá til þess að öll börn á grunnskólaaldri hafi aðgang að öflugri list- og verkgreina­ kennslu. Með þátttöku í kórastarfi fá nemendur sem dæmi tækifæri að efla sig and­ lega og líkamlega, félags- og vitsmunalega með samvinnu og samkennd í forgrunni.

Innleiðing laga um farsælda­ menntun með samþættri þjónustu fyrir nemendur og áhugi kennara fyrir víðtækum áhrifum kennslu gefur von um

Lög félagsins Upplýsingar um stjórn Félagatal Námsefni Slóðir á gagnlega vefi

Sumir hlutar síð­ unnar eru lokaðir með lykil­orði sem einungis félagar fá aðgang að.

Allt heimatilbúið náms­efni er velkomið á síðuna.

Slóðin er www.tonmennt.net

að fleiri þættir en þrautseigja og streituþol verði metið til styrkleika íslenskra skóla­barna í næstu Pisa könnun. Þessi gildi hafa fleytt okkur langt ­ sem harðgerðri þjóð, en fleira þarf að koma til í íslensku sam­ félagi sem tekið hefur gríðar­ legum breytingum á síðustu tuttugu árum. Með eflingu list- og verkgreinakennslu og söng í skólastarfi felast einstök tækifæri fyrir grunnskólana til að efla íslenskukunnáttu, les­ skilning, samvinnu og sam­ kennd í íslensku skólastarfi. Ása Valgerður Sigurðardóttir, formaður TKÍ

Nr. 2-2023

Tónmenntakennarafélag Íslands

2

Söngleikur í Reykholtsskóla Unnur Malín Sigurðardóttir, tónmenntakennari

Allir sungu með í afmælisvísum Bangsapabba

Komið þið sæl kæru ­kollegar, Ég heiti Unnur Malín og starfa sem tónmennta­ kennari í Reykholts­skóla í Biskupstungum sem er rúmlega 100 barna ­skóli fyrir nemendur í 1.–10. bekk. Ég er jafn­framt í B.Ed. námi í Háskóla Íslands að læra tónmennta­kennslu. Ég byrjaði kennaraferilinn í miðj­ um faraldri, meðfram náminu, í janúar 2021, þá við almenna kennslu á unglingastigi. Ég söðlaði svo um í haust eftir árslangt fæðingar­orlof og tók að mér tón­ menntina og stofnaði barnakór í skólanum og er í 50% stöðu. Ég var þónokkuð stressuð ­vegna þessara umskipta, en komst svo að því þegar ég byrjaði að ég væri líklega komin á rétta hillu. Þó tónmenntakenn­ arar­verði oft eyland í skólum fagna ég því láni að s­tarfa í teymi með Aðalheiði Helga­dóttur (Heiðu) smíða­­kennara og Kristínu Ísa­ bellu Karlsdóttur ­(Bellu)­leiklistar­kennara. Við ­þrjár fengum það verkefni að sjá um árshátíð skólans.

Við ákváðum strax í byrj­un skólaárs að setja á svið söngleik með öllum skólanum og fljótlega varð stytt útgáfa af D ­ ýrunum í Hálsaskógi fyrir valinu. Bella sá

um leikstjórn, ég um tónlist og Heiða um leik­mynd og svo sáum við í sam­einingu um leikmuni, búninga og annað sem þarf fyrir leiksýningu af þessu tagi. Sam­ starfið var sérlega gott, lifandi og f­ rjótt og verkaskipt­ ing skýr. Í 4.–7. bekk er skipulagið þannig að nemend­urnir hafa þrjá tvöfalda tíma í stundatöflu sinni sem heita list- og verkgreinar. Hálft árið eru þau í tónmennt, leiklist og smíðum og hálft árið í textíl, m ­ yndmennt og heimilis­ fræði. Fyrir áramót vorum við Heiða og Bella með 6. og 7. bekk hjá okkur og voru flestir tímar tileinkaðir undirbúningi fyrir árshátíðina. Þessi hópur bar í raun hitann og þungann af verkinu. Hjá mér snerust tímarnir um að æfa einsöngva, fjöldasöng og svo gafst líka tími til að kenna þeim hitt og þetta annað, svo sem á Garage band. Á unglingastigi eru nem­endur með einn tvöfald­an tíma í töflu sem heitir þema og við Heiða og Bella sjáum um hann. Í haust snerust þessir tímar nær al­ farið um árshátíð­ina. Nemendur svöruðu í upphafi könnun þar sem þeir létu í ljós hvar ­áhugi þeirra lægi;

Nr. 2-2023

Tónmenntakennarafélag Íslands

hvort þeir vildu leika (með eða án einsöngs), smíða leikmynd og leikmuni, sjá um búninga, förðun eða tæknimál.

Við vorum með prufur strax í september fyrir nemend­ur á mið- og unglingastigi og gátum kastað í hlutverk fljót­lega eftir það. Til að ná að æfa hópinn vel og ná öll­um aðalleikurum saman á æfingar fengum við að samkenna 6.-10. bekk í október.

Svo vel vill til að Bella er umsjónarkennari í 4. og 5. bekk svo hún gat undirbúið þá nemendur fyrir ­smærri hlutverk og samsöngsatriði í sínum tímum. Ég fæ svo nemendur í 1.-3. bekk til mín í einn 40 mínútna tíma á viku allt skólaárið. Þá gat ég notað hluta tímans til að undirbúa bekkina til þátttöku í samsöngsatriðum í leikritinu meðfram ann­arri tón­ menntakennslu.

3

skólastjórann okk­ar, Láru Bergljótu Jóns­dóttur til að leika með á klarinett í einu lagi. Í árshátíðarvikunni 20.-23. nóvember var öllu skipu­ lagi breytt í skólan­um og langmestur tími fór í árs­ hátíðina. Það gekk ótrúlega vel. Nem­endur föndruðu músa- og íkorna­eyru, lögðu lokahönd á leikmuni og settu upp leikmyndina ásamt því að æfa leikritið á sviðinu í Aratungu. Ljós og hljóðeffektar voru í hönd­ um nokkurra nem­enda á unglingastigi.

Á general prufunni var Elva sem fór með hlutverk frú Héra­ stubbs lasin – svo Thelma (4. bekk) stökk inn fyrir hana og söng Piparkökusönginn. Lára Bergljót mundar klarinettið.

Katla 7. bekk, Arnaldur 10. bekk og Elva 6. bekk í hlutverk­ um sínum sem bakaradrengurinn, Hérastubbur bakari og frú Hérastubbur. Thelma og Elíana 4. bekk eru viðskiptavinir.

Á sýningardeginum, 23. nóvember vorum við með general prufu fyrr um daginn, þar sem leikskólabörn­ unum í Reykholti og eldri borgurum var boðið að koma. Svo var árshátíðin sjálf kl. 16 og var svo vel mætt að bæta þurfti við stólum í salinn svo allir fengju sæti. Árshátíðinni var auk þess streymt á netinu. Í vikunni eftir árshátíð­ina fórum við yfir ferl­ið með Starfslið skólans saman­ stendur af mörgu hæfi­ nemendum og kom­umst að því að lang­flestir voru leikafólki. Við ákváðum að hafa allan undirleik ánægðir með það hlutskipti sem þeir fengu. Nem­ lifandi og stofnuðum kenn­ ­ arahljómsveit sem sa­ endur sáu að margar hendur vinna létt verk og var manstóð af H ­ eklu Hrönn Páls­dóttur á píanó, mér á stemmningin í skólan­um góð. Æfingar fóru oft fram gítar, k­lukku­ spil og píanó og Karli Hallgrímssyni í kringl­unni, sem er miðsvæðis í skólanum og varð sem plokk­aði rafbassa. Ásdís Helgadóttir nemandi skólabragurinn jákvæður og góður. Það var yndis­ í 8. bekk og píanónemi í Tónlistarskóla Árnesinga legt að sjá nem­endur blómstra í sínum hlutverk­um og fékk einnig að láta ljós sitt skína og lék undir á píanó hæfi­leika þeirra á hinum ýmsu sviðum fá að njóta sín. í Afmælisvísum Bangsapabba. Auk þess fengum við

TKÍ - Tónmenntakennarafélag Íslands Stjórn 2023-2024

Ása Valgerður Sigurðardóttir formaður Ásta Magnúsdóttir meðstjórnandi Ingibjörg Erlingsdóttir gjaldkeri Stefán Þorleifsson varaformaður Kolbrún Hulda Tryggvadóttir, ritari

Kennitala: 650376-0219 Reikningsupplýsingar: 0322-26-16602 Netfang: tki1951@gmail.com Heimasíða: www.tonmennt.net

Nr. 2-2023

Tónmenntakennarafélag Íslands

4

Barnakór Hvolsskóla með stórtónleika Ingibjörg Erlingsdóttir tónmenntakennari og kórstjóri í Hvolsskóla

Kór Hvolsskóla samanstendur af 73 börnum úr 5.-10. bekk sem er um 54% nemenda í þeim bekkjum og er því lík­ lega með stærri barnakórum á landinu. Æfingar kórsins fara fram á skólatíma og á æfingum er hópnum skipt upp í mið- og el­ sta stig og æfir hvor hópur í 30 mínútur á viku. Aukaæfingar koma til þegar framundan eru tónleikar eða aðrir viðburðir sem kórinn tekur þátt í og þá eru báðir hópar æfðir saman.

Nú í desember hélt kórinn jólatónleika í íþróttahúsinu á Hvolsvelli og bauð fyrrum meðlimum kórsins sem og að­ standendum kórmeðlima að stíga á stokk með sér. Er þetta

í þriðja sinn sem kórinn stend­ ur að viðburði sem þessum og hefur fengið mikið lof fyrir.

Kórinn kemur fram á hinum

ýmsu viðburðum í héraði og ekki eingöngu stuðlar starfið í kórnum að menningarlegu tónlistaruppeldi barnanna, heldur er starfið menningar­ leg lyftistöng í héraði. Kórinn starfar undir stjórn Ingibjargar Erlingsdóttur og hefur gert frá upphafi en hann er að klára 29. starfsárið. Það eru því fjölmar­ gir sem hafa notið þess að vera partur af kórnum í gegn­ um tíðina og búa að því alla tíð.

Kórinn stefnir á ferðalag til Danmerkur á vordögum. Þar mun kórinn hitta annan danskan barnakór og halda tónleika með honum. Kórinn hefur tekið þátt í lands­ móti barnakóra undanfarin ár, sungið á stórum tónleikunum svo sem Hátíð í bæ í íþrótta­

húsinu Iðu á Selfossi og tekið þátt í viðburðum í Skálholti og Hörpunni.

Hvolsskóli er staðsettur í Rangárþingi eystra sem er sameinað sveitarfélag úr sex minni sveitarfélögum. Því eru margar kirkjur á svæði okkar. Á fyrstu árum kórsins tók kórinn þátt í aðventu­ messu bæði í Stórólfshvols­kirkju og Breiðabólstaðarkirkju. ­Eftir sameiningu sveitarfélag­anna fór kórinn að fara með jólatón­ leika sína á milli kirkna í sve­ itarfélaginu. Nú á seinni árum hefur aðsókn í kórinn verið með því móti að umræddar kirkjur hafa verið of litlar fyrir jólatónleikana.

Nr. 2-2023

Tónmenntakennarafélag Íslands

5

Félagsfundur TKÍ 27. janúar 2024 í Reykjavík

Fyrirlestrar - vinnustofa - samspil - umræður

09:30 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00

Hið hefðbundna morgunkaffi og kleinur Harpa Þorvaldsdóttir segir frá Syngjandi skóli Brynhildur Auðbjargardóttir segir frá þátttöku sinni í SangSymposium á haustdögum sl.

Hádegisverðarhlé TKÍ og kjaramál. Ása Valgerður flytur erindi - umræðuhópar - ályktun.

Nokkur lauflétt lög í samspili: Krumla - Dýrð í Dauðaþögn - Ísland er land þitt Félagsfundi lýkur

Ekkert þátttökugjald Hádegisverður er á eigin kostnað Skráning fyrir 20. jan á netfangið tki1951@gmail.com Með fyrirvara um breytingar á dagskrá

Skólaheimsókn í Smáraskóla Marimbasveit skólans heimsótt

TKÍ þakkar Ástu Magnúsdóttur tónmenntakennara og Marimba­ sveit Smáraskóla i Kópavogi fyrir frábærar móttökur nú í október.

Einstök upplifun að upplifa kraftinn og færnina hjá nemendum Ástu sem gáfu tónmenntakennurum tækifæri að spila með.

Auk þessa stjórnar Ásta Kór Smáraskóla og kennir leiklist í skólanum en TKÍ hélt einmitt Landsmót íslenskra barnakóra i Smáraskóla síðastliðið vor með dyggum stuðningi foreldrafélags kórsins.

Nr. 2-2023

Tónmenntakennarafélag Íslands

Árgjald TKÍ 2023-2024 Árgjald TKÍ er kr. 5.000.Það eru tvær leiðir til að greiða árgjaldið: 1. Millifærsla:

Þið millifærið árgjaldið á reikning 0322-26-16602 kt. 650376-0219 fyrir 5. janúar 2024 og sendið kvittun á netfangið tki1951@gmail.com

2. Bankainnheimta:

Þeir sem EKKI hafa greitt með millifærslu þann 5. janúar 2024 munu fá árgjaldið á heimabankann og með hefðbundnum bankakostnaði sem leggst þá ofan á árgjaldið.

Kveðja frá stjórn TKÍ

6

Nr. 2-2023

Tónmenntakennarafélag Íslands

Íslensku menntaverðlaunin Ólafur Schram, tónmenntakennari í Sjálandsskóla í Garðabæ er tilnefndur fyrir framúrskarandi tónlistarkennslu, námsefnisgerð og þróunarstarf.

Tilnefning til íslensku menntaverðlaunanna á alþjóð­ legum degi kennara 5. október. Ólafur Schram er mikil og góð fyrirmynd í kennarastéttinni - tónmennta­ kennari og kórstjóri með meiru í Sjálands­skóla í Garðabæ til fjölda ára, gefur út námsefni og veitir okkur hinum innblástur með fagleika sínum og jákvæðu viðmóti og hugarfari.

Björt framtíð Böðvar Dór Brynjarsson stundar nám á mennta­vísindasviði Háskóla Íslands auk þess að ­kenna tónmennt.

Hvar kennir þú? Ég kenni í Lágafellsskóla Hvar ertu staddur í námi? Ég stefni á að klára framhaldsnám við Háskóla Íslands í vor. Námsleiðin sem ég tók er Kennsla listog verkgreina MT og tónmennt er kjörgreinin mín.

Hví tónmennt? Ég bjóst aldrei við því að kenna þessa námsgrein, byrjaði frekar seint að spila á hljóðfæri en hef alltaf haft gaman af tónlist, sérstaklega söng. Ég var í rauninni sannfærður af öðrum kennara í Lágafells­ skóla að prófa að kenna tónmennt í eitt ár og mér fannst það svo gaman að þetta er fjórða árið mitt sem tónmenntakennari.

Hvert er þitt aðalhljóðfæri?

Söngur og kassagítar Eitthvað sem kom þér á óvart þegar þú hófst störf sem tónmenntakennari? Það sem kom mér mest á óvart var í fyrsta lagi að ég gæti kennt þessa námsgrein þar sem ég var ekki með mikla reynslu í tónlist þegar ég byrjaði að kenna tónmennt árið 2019.

í öðru lagi hvað það var gaman og krefjandi að búa til skapandi námsumhverfi sem styður við áhuga barna og ungmenna á tónlist. Starfið er fjölbreytt og skemmtilegt og það er hægt að prófa svo margt og það er enginn dagur eins enda er þetta skemmti­ legasta starf sem ég hef unnið við.

7

Nr. 2-2023

Tónmenntakennarafélag Íslands

8

Hausthittingur TKÍ á Flúðum 2023 Svipmyndir frá skemmtilegri og fróðlegri helgi

Þetta var nákvæmlega það sem ég þurfti. Það eru ekki margir tónmennta­kennarar úti á landi þar sem ég kenni og ég var að byrja aftur eftir fæðingarorlof. Að hitta aðra tónmennta­ kennara og deila reynslu, sögum og ráðum var mjög góð leið til að byrja haustið af krafti með fullt af nýjum hugmyndum. Ég lærði margt nýtt og einnig rifjaðist margt upp sem ég hafði ekki gert lengi í minni kennslu. Ég væri til í svona hitting á hverju hausti.

Silja Garðarsdóttir