Routen Magazine - editie 2021 (Toerisme Oost-Vlaanderen)

N°02 2021

FIETSEN EN WANDELEN IN OOST-VLAANDEREN

WATER wijst de weg

1

‘BIZAR HOE DE WERELD VANUIT EEN ANDER PERSPECTIEF METEEN VREDIGER AANVOELT.’ JAN COESSENS P 24

Kruisdam Eksaarde.

2

3

EDITO

W

aar denk je aan als je vakantieplannen maakt? Juist! Veel kans dat er water aan te pas komt. Dat doen we vaak onbewust. Het zit in onze genen ingebakken. Water trekt ons aan.

Fietsen doen we graag op dijken of jaagpaden met zicht op een rivier. Een winterwandeling is extra leuk als je met laarzen aan een half been diep in polders of meersen kan ploeteren. En warme zomerdagen zijn op hun best wanneer je verkoeling kan vinden in een meertje, of al peddelend een zacht stromende rivier kan verkennen, ver weg van alle drukte, of net middenin het gezellige geroezemoes van een bruisende stad. Water leek ons dan ook een prima thema voor de tweede editie van Routen Magazine, want OostVlaanderen heeft water zat en de hierboven vernoemde opties kan je bij ons beleven.

‘WATER TREKT ONS AAN. DAT ZIT IN ONZE GENEN INGEBAKKEN.’ Iedereen snakt naar een mooie lente en een lange zomer.

Dat hebben we verdiend. We hebben met zijn allen nooit zo veel gefietst en gewandeld als het laatste jaar, maar dat was vaak uit noodzaak, om in beweging te blijven in deze vreemde tijden. En gaandeweg hebben we ontdekt dat onze ondernemers het onderste uit de kan halen om het ons zo aangenaam mogelijk te maken, met het water aan de lippen, maar met hoop op betere tijden. Nooit gedacht dat een takeaway latte, een mattentaartje en een zonnig zitbankje met een uitzicht zo welkom zouden zijn. Laat ons hopen op hernieuwde vrijheid, deze zomer, voor ons en voor hen.

En blijf hen vooral steunen, onze ondernemers. Dat hebben zij verdiend. Kom fietsen en wandelen bij ons, in OostVlaanderen. Kom overnachten. Laat je in de watten leggen.

En laat ons zorg dragen voor elkaar. Welkom!

LEENTJE GRILLAERT Gedeputeerde-voorzitter Toerisme Oost-Vlaanderen

4

Leopoldkanaal in Sint-Laureins.

5

IN DIT NUMMER

START

8

30

De charmante Leiestreekroute

Waarom Oudenaarde een citytrip waard is

is een blijver

14

Waar

kun je het water in bij warm weer?

16 De natuur naast de kerncentrale van Doel

28

Heerlijk ontwaken in ‘a room with a view’

is mooier dan ooit

24

Vanuit een kajak kijk je anders naar de wereld

6

7

ROUTES Handige routekaartjes om uit te scheuren, achteraan in dit nummer.

40

P. 67 74

Verhalen rapen op de oevers van het Leopoldkanaal

44

62

Ons proefkonijn fietst

Welke beestjes

zitten er in het water?

de Schelderoute

60

Koken met Kim Devisschere:

streekproducten boven

54

Erfgoed langs het water

brengt roest en ontroering

64

Instagrammable de foto’s van Tijl springen eruit

7

FIETSROUTE

58,5 KM

De Leiestreek fietsroute loopt vanaf nu langs knooppunten. De oude routekaarten worden dus niet langer verkocht en bebording zal worden verwijderd. Lezers van Routen krijgen de primeur om het nieuwe traject uit te testen.

P. 67

De Leie in Deurle.

8

NEDERLAND ANTWERPEN

route k e e r t s e i e L

BRUGGE

MEETJESLAND

WAASLAND

GENT

LEIESTREEK

SCHELDELAND

VLAAMSE ARDENNEN

BRUSSEL

Nieuwe Leiestreekroute

Bekoorlijk als altijd

Zelfs klassiekers kunnen op tijd en stond een update gebruiken. Ook de Leiestreek fietsroute ontsnapt daar niet aan. De Leie tussen Deinze en Gent blijft de rode draad, maar vanaf nu fiets je langs knooppunten én dwars door Gent.

Nog meer waar voor je geld dus. Verslag van een fietsroute die alleen maar toppers aan elkaar rijgt.

TEKST SOPHIE ALLEGAERT FOTO′S STEFANIE FAVEERE

9

‘EENS OVER DE BRUG, BELAND JE IN EEN ANDERE WERELD MET SCHARRELKIPPEN, WAS DIE HANGT TE DROGEN EN WILDE BLOEMENWEIDES.’

D

e Leiestreekroute is al jaren de populairste fietsroute in Oost-Vlaanderen. Maar alles kan beter en dus werd ze herwerkt. Dat vraagt om een testrit. We starten onze tocht op een zonnige septemberdag met e-bikes aan de Fietsambassade in Gent en zetten koers richting Deinze voor een rondje Leiestreek. En kijk, soms is er niet veel meer nodig om een mens te overtuigen.

Flitsende bruggen

Het Parkbos, met zicht op de KBC-toren.

10

In het geval van de Leiestreekroute heb je aan twee fonkelnieuwe fietsbruggen genoeg: de André Denysbrug die je moeiteloos over de Ringvaart en de R4 stuurt, met meteen daarna de al net zo imposante spiraalvormige Zoë Borluut­brug, een architectonisch slakkenhuis dat je boven de drukke E40 laat denderen. Onder je razen de auto’s voorbij. Aan de voet van de brug wacht een bord dat aangeeft dat er vandaag al 490 fietsers passeerden.

SOPHIE ALLEGAERT

E40

Afsnee Leie

Kasteel Ooidonk

Sint-MartensLatem

Gent

Wat ersp or

rt

a va ng Ri

is freelance journaliste voor heel wat Belgische magazines en schrijft vaak en graag over toerisme in eigen land. Samen met fotografe Stefanie Faveere fietste ze voor Routen de Leiestreek fietsroute in september 2020, op een moment dat horeca tijdelijk weer heropend was.

tbaa

n

START

fiets­ ambassade

André Denysbrug Parkbos

Zoë Borluutbrug

Astene-Sas Letters & Co

Deinze

Fietsbrug over de Ringvaart.

En het is pas kwart voor tien. Die bruggen zijn dan ook gelinkt aan de fietssnelweg die pendelaars toelaat om Gent vlotjes binnen te fietsen. Ze fungeren ook als officieuze stadsgrens. Eens erover, beland je in een andere wereld.

Voor je ontvouwt zich een landelijke idylle: het Parkbos, compleet met scharrelkippen, was die hangt te drogen, wilde bloemenweides en genoeg banken om te verpozen in die onverwachte natuurweelde.

Foodie walhalla en koffie Onze route gaat verder via woonwijken, vergeten paden, lindendreven, imposante eiken en nog meer Parkbos tot we in Astene op de rem gaan staan. Want daar duikt zowaar een foodhall op, omringd door boomgaarden.

Karels Fresh blijkt een foodie walhalla te zijn, met vers fruit in overvloed, maar ook Callas Confitures, Belgische pickles en kant-en-klare slaatjes. Geen lunchpakket bij?

Dan is dit je kans om proviand in te slaan. Een kwartiertje

Karels Fresh

later belanden we in Deinze waar het net tijd is voor koffie.

De onafhankelijke boekhandel Letters & Co serveert niet alleen een eigenzinnige boekenselectie, maar ook koffie van de Gentse erfgoedbranderij De Draak. En dat op een terrasje in de schaduw van de kerk.

Via de passantenhaven zetten we koers naar die beruchte Leieboorden die inderdaad meteen bekoren. En we zijn nog niet eens Deinze uit. Het begin van een langgerekt plaatje dat zijn gelijke niet kent.

Alleen maar wauw In Astene gaat die kilometerslange idylle verder. De zon schijnt, er dobberen jachten en schuiten en in ’t Oud Sashuis schalt Julien Clerc on repeat door de boxen.

Gezeten op een plastic tuinstoel kunnen we niet anders dan concluderen dat het zuiden plots wel heel dichtbij lijkt.

Wat verder passeren we Maaigemdijk, de oude Leiebocht die de inwoners van Deinze verkozen tot hun mooiste plek.

11

Astene Sas.

Leiebocht in Sint-Martens-Latem.

‘EEN TROEP KOEIEN ZOEKT SCHADUW ONDER DE EIKEN EN WIJ WANEN ONS IN EEN TAFEREEL VAN DE LATEMSE SCHOOL.’ Terecht. Hier kronkelt de Leie zoals alleen de Leie dat kan. Een troep koeien zoekt schaduw onder de eiken en wij wanen ons in een tafereel van de Latemse School.

Laat het duidelijk zijn, deze route telt alleen maar wauwplekken. Geen valse noten, uitsluitend pure schoonheid.

Net wanneer we ons voornemen om ons enthousiasme te doseren, verrijst Kasteel Ooidonk, een van de mooiste kastelen van België. Vanuit de wondermooie parktuin kunnen we het kasteel van alle kanten bewonderen.

De 3 euro inkom nemen we er graag bij. We strekken even de benen in adellijke stijl om – eens terug op de fiets – te mijmeren over een leven als kasteeleigenaar.

Leven langs het water In Deurle fietsen we de Leie over en al gauw wanen we ons in een editie van een woonmagazine. Hoge varens en 12

buxusrijen omzomen riante tuinen van prachtige villa’s.

In de Rode Beukendreef vallen er toepasselijk wat beukennootjes op ons hoofd. En zo wordt dit luxueuze doolhof helemaal onweerstaanbaar. De Royal Latem Golf Club kondigt de grens met Sint-Martens-Latem aan. Ook hier staren we ons blind op verzorgde tuinen en imposante architectuur. De Latemse Meersen brengen ons weer naar de kern van ons verhaal, de Leie, en bij elke trap raken we meer overtuigd van een leven langs het water … met een eigen schuit dan wel. Dat hoeft geen blinkend jacht te zijn, een schamele kano volstaat. Al was het maar om naar het ponton te peddelen telkens de ijskar er geïnstalleerd staat. Een ijsje halen en dan verder cruisen. De veerman van Afsnee die met sloep en peddel de ene oever met de andere verbindt, is minder fan van al die passage. Hij moet er met zijn volgeladen veer immers tussen laveren. Het kan die fietsers aan het pontje

NOG MEER

SMAKELIJKE STOPS! FSTVL, DEINZE

6

Beurre salé, mokka, grootmoeders appeltaart, …

Het is moeilijk om deze ijsjes te weerstaan.

Vooral als je weet dat alles hier huisgemaakt is.

Zelfs de frisco’s. www.fstvl.be

BRASSERIE VINOIS, DEURLE 86

Pal op de route en een haven van rust. Je waant je in Ibiza, of was het Marrakech. Installeer je onder de arcades om de passage niet te missen of mag het een plekje op het terras zijn? www.brasserie-vinois.be

LUV L’OEUF & OATS DAY LONG, GENT

4

Beide vind je in de Nederkouter. Luv L’Oeuf verbaast met wat je allemaal bereiden kan met een eitje! Shakshuka, brioche French toast, mimosa’s, … Oats Day Long tovert dan weer van alles tevoorschijn met havermout. Hartig én zoet! www.luvloeuf.com, www.oatsdaylong.com

Heerlijke ijsjes bij FSTVL in Deinze.

13 6 Dit nostalgische retrorestaurant barst van de seventies­sfeer. Op de menukaart staan lekker ouderwetse gerechten zoals ossentong in madeira­saus, vol-au-vent, stoofvlees, … Ideale afsluiter voor wie de route vanuit Deinze fietst.

GIGI’S RETRO KITCHEN, DEINZE

www.gigisretrokitchen.be Meer eet- en drinktips in de Leiestreek vind je via de

niet deren. Op het terrasje van de veerdienst degusteren ze zelfbereide rijstpap en nemen ze de tijd om het beschermde dorpszicht van Afsnee te bewonderen.

Leiespots: www.toerisme-leiestreek.be/leiespots

Eindigen in schoonheid Helaas duren ook mooie fietsliedjes nooit lang genoeg. Na Afsnee kom je zo in Drongen en voor je het weet, rijd je Gent weer binnen. We maken vaart langs de Watersportbaan en trappen na een passage langs de Blaarmeersen richting centrum. Nog even houdt de Leie ons aan de rechterkant gezelschap, maar na knooppunt 4 zien we haar richting Graslei wegvloeien. We vinden haar een laatste keer terug aan Portus Ganda, waar ze definitief opgaat in de Schelde.

Op een bankje aan Bar Bidon laten we de indrukken van de dag bezinken bij een koel glas witte wijn. Na zo een bombardement van schoonheid hebben we dat wel verdiend.

FIETS HUREN? Logeer je in Gent, of kom je met de trein? Huur dan een fiets of een e-bike bij de Fietsambassade. Dat kan op meerdere locaties, in het centrum, of aan het station Gent-Sint-Pieters. www.fietsambassade.gent.be

13

ILLUSTRATIE THIJS DESMET

Pret op het

Water voor jong en oud

Misschien is het nog wat te fris voor een plons in het water, maar dromen en plannen smeden voor de heerlijke zomer die komt, kan altijd. Ben jij al op deze plekken geweest?

DE GAVERS Provinciaal domein De Gavers heeft een 20 hectare grote waterplas en een zandstrand van 5.000 m². Hier kun je van april tot oktober het water op in kano’s, kajaks, roeiboten en waterfietsen. Zelfs surfplanken kun je hier huren, als je een brevet hebt. Voor de kleine speelvogels is er ook een afgescheiden (betalend) waterparcours met tal van attracties.

In coronatijden bestel je tickets best online www.degavers.webshop.oost-vlaanderen.be

DONKMEER EN NIEUWDONK

DE DONK

Op het Donkmeer in Berlare kun je roeiboten, motorboten, kano’s, SUPs en waterfietsen huren. Zeilen vraagt wat meer techniek en doe je niet zonder brevet. Dat leer je op het meer van de buren in het provinciaal domein Nieuwdonk.

En ook voor wie gewoon wil plonzen en zonnen is hier een heerlijk zandstrand.

De coolste spot in Oudenaarde is zonder twijfel De Donk.

Buitensportorganisatie The Outsider runt er een kabelbaan voor waterskiërs, wakeboarders en kneeboarders. De aprés-ski doe je er op het zandstrand van de beach bar.

The Outsider heeft ook een locatie aan de Dender in Aalst, waar ze kajaks verhuren per uur. Naast vertrekplaats Aalst is het ook mogelijk om uit te varen in Denderleeuw of Overboelare.

Info over de botenverhuur www.botenverhuur.be over de zeilschool www.nwv-nd.be en over het recreatiedomein www.scheldeland.be/provinciaal-recreatiedomein-nieuwdonk

14

www.theoutsidervlaamseardennen.be en www.outsideraalst.be

GENTSE BINNENWATEREN

DE STER

De waterkwaliteit van de Gentse binnenwateren is er de laatste jaren sterk op vooruit gegaan. Dat merk je ook aan de populariteit van de SUPs, zowel aan de oude dokken als in de binnenstad. Ook al blijft zwemmen hier verboden, als je vanop je board in het water sukkelt, hoef je echt geen boete te vrezen. Wie stevig op zijn board staat, kan zelfs aan SUP-yoga doen — in Gent, maar ook op de Oude Dender in Dendermonde bijvoorbeeld.

Provinciaal Domein De Ster in Sint-Niklaas heeft een grote watersportvijver, d’Aquarena, met een strandbad en waterglijbanen. Een zwemsteiger bakent verschillende zones af waar je baantjes kunt zwemmen in open lucht.

Met eigen materiaal mag je er ook SUPpen, zeilen, kajakken, surfen en duiken.

www.venga.be/supyogaworkout,

Alle info en voorwaarden vind je op de website van provinciaal

www.supghent.be/nl

domein De Ster www.waasland.be/provinciaal-domein-de-ster

BLAARMEERSEN

COSTA ZELE

Aan de Blaarmeersen in Gent kun je begeleide kano- en kajaktochten boeken die je op schilderachtige plekken brengen langs de Leie of in het hartje van de stad. De Blaarmeersen zelf zijn in de zomermaanden the place to be om te zwemmen en te zonnebaden. Er is een afgebakende en bewaakte zwemzone, met waterglijbanen en een prima cafetaria om honger en dorst te stillen.

Mag er wat vaart in zitten? Rep je dan naar watersportclub Costa Zela in Zele. Hier kun je alle mogelijke soorten waterski ontdekken (monoski, bi-ski, figuurski, wakeboard of barefoot-waterski) voortgetrokken door een motorboot op de Schelde. Toch liever eerst de kat uit de boom kijken?

Installeer je dan in het clubhuis of op het terras met een drankje en uitzicht op het water. Lid worden kan later nog.

www.stad.gent/nl/blaarmeersen

www.costazela.be

15

Land van

contrasten Op wandel in Ouden Doel

NEDERLAND ANTWERPEN BRUGGE

MEETJESLAND

WAASLAND

GENT

LEIESTREEK

VLAAMSE ARDENNEN

16

SCHELDELAND

BRUSSEL

Grenspark Groot Saeftinghe

WANDELROUTE

11 KM

Vanuit Prosperdorp maak je een lange lus door de polders en langs indrukwekkende havengezichten. Vergeet je laarzen en verrekijker niet!

In de polders van het Waasland bij Antwerpen ontstaat er een prachtig nieuw natuurgebied, het Grenspark Groot Saeftinghe. Katrien Doggen en haar zoontje Lenny leiden ons rond in hun achtertuin.

P. 67

17

TEKST INGE MICHIELS FOTO’S PHILIP VANOUTRIVE

KATRIEN DOGGEN woont met haar man Benjamin en hun vijf kinderen in De Reinaerthoeve in Ouden Doel. Katrien is natuurgids voor het Grenspark Groot Saeftinghe en voor Natuurpunt Waasland.

O

p een zonovergoten ochtend in februari klop ik aan bij de Reinaerthoeve in Ouden Doel. Daar wonen Katrien en Benjamin met hun vijf kinderen. Alleen Katrien en haar jongste, Lennert (‘­Lenny’), zijn thuis. Zij gaan mij ervan overtuigen dat de natuur op deze Scheldeoever — geflankeerd door de kerncentrale van Doel en de haven van Antwerpen— meer dan de moeite waard is. Moeilijk zal dat niet zijn. Op de heenweg heb ik al met open mond staan kijken naar een indrukwekkende troep ganzen in formatie. Dat dit bijzonder land is, lijdt geen twijfel.

‘BIJ DE BRAKKE KREEK SCHOLEN HONDERDEN WEIDEVOGELS SAMEN.’ 18

Spelende kinderen Lenny wil niet in een draagzak, hij is vastbesloten om zelf te stappen. Gelaarsd en warm ingeduffeld, zet hij de pas erin en wij volgen. ‘We zijn in 2008 in Ouden Doel komen wonen’, vertelt Katrien. ‘Het gehucht telt 38 mensen en daar maken wij met ons gezin dus een substantieel deel van uit. We hebben zelfs ons eigen bord ‘Spelende

kinderen’! Niet dat er in Ouden Doel veel verkeer is. Enkel wie hier echt moet zijn of verdwaald is, komt tot in deze uithoek gereden.

‘De eerste twee jaar had ik moeite met het isolement, maar na de geboorte van ons tweede kind, heb ik mijn draai hier gevonden. Ik ben zelf opgegroeid op Sint-Anna Linkeroever. Ook aan de Schelde, maar in een dichtbevolkte wijk. Het contrast was echt groot. Maar voor ons klopt het leven hier helemaal. De kinderen spelen het jaar rond buiten, we leven dicht bij de natuur met de seizoenen mee. Hier voelen we ons vrij.’

Natuur onder constructie We lopen over de Sigmadijk die langs Prosperpolder-Noord loopt. Lenny heeft een voorraad snoepjes verstopt in de zak van zijn trui die hij nu een voor een oppeuzelt.

‘In de Hedwigepolder is Benjamins vader nog jachtwachter geweest’, vertelt Katrien. ‘En dat is nog niet zo lang geleden. Intussen is heel dit gebied in volle transformatie. Er worden geulen gegraven waarlangs Scheldewater bij hoogtij landinwaarts zal kunnen stromen.’

Haven van Antwerpen Sc

he

Verdronken land van Saeftinghe

Ouden Doel

ld

e

Radartoren

PolderMAS Vogelkijkmuur

Prosperdorp

Doelpolder

Kerncentrale

ië lg

Be

Ne

de

rla

nd

START

Radartoren Ouden Doel.

Het geulenstelsel zal een buffer vormen tegen overstromingen. Door de getijdenwerking zullen er ook slikken en schorren ontstaan en de waardevolle natuur die daar bij hoort. ‘Waar het water twee keer per dag over stroomt, ontstaan slikken. Daar groeit nog geen vegetatie. Maar als er zich pioniersplanten vestigen waarrond zich sediment ophoopt, evolueert een slik naar een schor. Maar dat is een traag proces dat wel vijftig jaar kan duren.’

Het Verdronken Land van Saeftinghe is een mooi voorbeeld van hoe het kan worden. ‘Daar kun je met een gids door het gebied met slikken, schorren, geulen en zandplaten stappen. Pas als je er midden in staat, merk je hoe het er gonst van het leven. Er zitten wilde bijen, vlinders, zeldzame rietvogels, zeehonden … Een complex ecosysteem dat je niet op 1,2,3 nabouwt.’

hij nu wel ver genoeg heeft gestapt en steekt zijn armpjes uit om gedragen te worden.

Langs de kant van het pad liggen takken van gerooide struiken. ‘Die moeten eruit’, zegt Katrien. ‘Ze zouden de stabiliteit van de dijk in

Onverwachte schoonheid We wandelen langs het Schor van Ouden Doel aan de oever van de Schelde waar de natuur wel al jaren haar gang heeft kunnen gaan en waar het riet manshoog staat. Lenny heeft beslist dat

Schor Ouden Doel.

19

Vogelkijkmuur.

Vogelspotters.

‘VANUIT MIJN KEUKENRAAM ZIE IK SOMS CONTAINER­ SCHEPEN ­VOORBIJVAREN.’ 20

gevaar brengen. Ook landinwaarts worden ze gerooid omdat ze een te gemakkelijke uitkijk voor roofvogels vormen. Zo hebben ze de rietvogeltjes er maar uit te pikken. Hier zitten vrij zeldzame vogels als baardmannetjes, sprinkhaanzangers, snorren … Het is geen toeval dat je hier vaak vogelspotters ziet lopen met zware telelenzen.’

Vóór ons rijzen de koeltorens van Doel op met hun imposante grijze wanden. De wolken waterdamp die ze uitademen zijn tot kilometers in de omtrek te zien. ‘Toen we hier pas woonden probeerde ik de koeltorens en de hele haven­ industrie weg te denken uit het landschap’, zegt Katrien. ‘Maar dat is natuurlijk onmogelijk.

Waar wij wonen, zie ik vanuit mijn keukenraam soms zelfs containerschepen voorbijvaren. Maar ondertussen is het voor mij een deel van het landschap geworden. Bevreemdend, maar ook tekenend voor de menselijke bedrijvigheid.’

Nood en deugd We nemen het pad naar beneden dat langs Doelpolder-Noord loopt. De overvloedige regen-

val van de afgelopen dagen heeft het herschapen in cross country terrein. Het kan Lenny niet deren. Met zijn hoofdje op de schouder van zijn mams is hij intussen in een diepe slaap beland.

We banen ons een weg tussen de plassen, de geulen op het land staan onder water. ‘Nu is het water nog zoet, maar in de toekomst komt hier een sluis die de verbinding met de Schelde zal maken’, legt Katrien uit. ‘Voor de boer van dit land was het de derde onteigening op rij. Stel je voor!

Ik begrijp dat het voor landbouwers in de streek een bittere pil moet zijn — sommige families boeren al generaties in deze polders. Maar het is ook bittere noodzaak. Niet alleen omwille van het natuurherstel, maar ook om zware over­ stromingen te vermijden.’

Een aantal boeren in de streek heeft van de nood een deugd gemaakt. ‘Er is een boer die rundvlees verkoopt van koeien die tussen de kreken grazen, de zogenaamde ‘présalé-koeien’.

In samenwerking met de haven is er ook een landbouwinnovatiefonds opgericht dat boeren de kans geeft om te experimenteren met teelten

Grenspark Groot Saeftinghe

O

Ook fietsers komen hier graag.

die de biodiversiteit bevorderen. Mensen zoeken hun weg in die nieuwe realiteit.’

Samenscholing We klimmen de dijk op naar de vogelkijkmuur.

Van hieruit overzie je de vlakte van Doel­polderNoord en kun je ongegeneerd de honderden vogels begluren die bij de Brakke Kreek elk samenscholingsverbod aan hun laars lappen.

‘Kijk, die eenden daar met hun bruine kopjes en grijze veren zijn smienten. Ze komen massaal uit Noord-Europa om hier te overwinteren. En dat daar zijn slobeenden, met een lange, brede snavel om kroos en waterdiertjes op te lepelen.’

We laten de weidevogels hun ding doen en zetten onze weg verder. Het zijn de laatste meters.

Wanneer we weer op de verharde weg komen die naar Ouden Doel leidt, gaat er bij Lenny een oog open. En dan nog een. De powernap in de gezonde buitenlucht heeft hem duidelijk deugd gedaan. Hij wrikt zich los uit de armen van zijn moeder en gaat ervandoor, weer een nieuw avontuur tegemoet.

p de grens tussen Waasland en Zeeland is het Grenspark Groot ­Saeftinghe in volle ontwikkeling. De natuurkern van het park beslaat nu al meer dan 4.700 hectare en zal een van Europa’s grootste getijden­ gebieden vormen met de bijzondere fauna en flora die daarbij ­horen. Maar het Grenspark omvat meer dan enkel natuur, ook de landbouwgronden en de haven, goed voor een gebied van 18.000 hectare, maken er onlosmakelijk deel van uit en geven het zijn unieke karakter.

Dwars door dit gebied loopt het wandelnetwerk Grenspark Groot Saeftinghe (120 kilometer) dat de contrasten niet schuwt: in de open weidse landschappen kun je steltlopers zien scharrelen terwijl er aan de horizon een containerschip voorbijvaart. Het netwerk strekt zich uit van De Klinge en de kreken van Kieldrecht over de Prosper- en Hedwige­polder tot helemaal in Doel en Verrebroek. Dit netwerk sluit ook aan bij het wandelnetwerk Moervaartvallei (300 ­kilometer), de groene long in het noorden van Oost-Vlaanderen.

KAART Bestel de twee wandelnetwerkkaarten van het Waasland samen met de wandelgids ‘Wandelen in het Waasland’ en geniet van een pakketprijs. www.routen.be/webshop

21

Polder MAS museum van Ouden Doel Op een steenworp van de boerderij waar hij woont met zijn vrouw Katrien en hun kroost, houdt Benjamin Vergauwen zijn eigen privémuseum open, PolderMAS.

D

e ‘MAS’ in die naam is een knipoog naar het gelijknamige museum in Antwerpen. Dit is de polderversie ervan, met een iets bescheidener onderkomen. ‘Vroeger was hier een café’, vertelt Benjamin. ‘maar het is in 2010 onteigend, want ook Ouden Doel stond lang ten dode opgeschreven. In afwachting van een definitieve beslissing, mocht ik hier mijn eigen kleine museum beginnen.’

In PolderMAS stelt Benjamin een collectie tentoon van eigen archeologische vondsten en van gulle schenkingen van mensen uit de streek. Het is een bonte verzameling geworden van walviswervels, postkaarten, meetstokken, heiligenbeeldjes, slijpstenen … Je kunt het zo gek niet bedenken of Benjamin heeft er wel ergens een exemplaar van liggen. Alleen is het soms wat zoeken.

22

‘Er zit een systeem in, hoor!’ lacht Benjamin.

‘Maar dit is geen klassiek museum. Je vindt hier geen naambordje met een beschrijving bij elk object. Wat ik graag wil, is dat mensen rond­ kijken en dat hun blik ergens blijft aan vasthangen. ‘Tiens, waar zou dat voor dienen?’ zie je ze dan denken. En dan vertel ik het verhaal dat erbij hoort. Soms herkennen mensen ook voorwerpen die ze nog in hun eigen jeugd hebben gekend. Dan zijn de rollen omgekeerd. Dan ben ik nieuwsgierig om te horen wat zij daarover vertellen hebben. En zo ontstaan er altijd boeiende gesprekken en vallen er puzzelstukken samen. Die verhalen samenbrengen, bewaren en delen, dat is mijn missie.’

PolderMAS – Ouden Doeldijk 13, 9130 Beveren-Waas Enkel open op zondag­middag vanaf 14 u., facebook.com/poldermas

BENJAMIN VERGAUWEN Benjamin Vergauwen werkt als archeoloog voor een studiebureau, maar in zijn vrije uren vind je hem in zijn eigen museum PolderMAS waar hij objecten en verhalen verzamelt en deelt van zijn geboortegrond bij de Schelde.

Schattenjacht Als kleine jongen liep Benjamin Vergauwen al non-stop te speuren naar schatten op rommelmarkten en in de ondergrond. Vandaag brengen mensen zelf voorwerpen binnen waarvoor op hun zolder geen plaats meer is.

1

8 5

2

3

4

1 HAAIENTANDEN – Bij bagger­ werken, onder andere aan de Liefkenshoektunnel, kwamen er grondlagen naar boven die vol zaten met haaientanden. Ik heb er enkele duizenden.

2 ZALIGE BROEDER ISIDOOR – Bekend om zijn intens ­gebedsleven, liefdadigheid, en eenvoud. Dit beeldje komt van de ouders van de directrice van de school op Sint-Anneke waar onze kinderen schoollopen.

3 WALVISWERVEL – Eén walviswervel in de collectie is naar boven gekomen bij de aanleg van de Liefkenshoektunnel, een andere is aan het museum geschonken door wijlen

6

7

9

mevrouw Colette Hermans, eigenares van het Hooghuis in Doel.

duwen heeft de vorm van een rokend Moriaantje.

4 KANONSKOGEL – In de collectie zitten kanonskogels van divers kaliber, restanten van de vele oorlogen die hier in de loop der eeuwen zijn uitgevochten.

7 POSTKAART OUDEN DOEL – Toont Ouden Doel zoals het begin 20e eeuw was. De kapel is verloren gegaan, een aantal huizen en boerderijen zijn op hetzelfde grondplan herbouwd.

5 PISTOOL – Oude beerputten zijn een schatkamer voor elke archeoloog!

Dit pistooltje komt uit een beerput in Kieldrecht.

8 MAJOLICA – Fraai fragment van een 17e eeuws Majolica-bord, gevonden ter hoogte van Fort Liefkenshoek.

6 KLEIPIJPJES EN S ­ TAMPERTJE – Kleipijpjes waren een soort wegwerpproduct in de 17e eeuw, door hun smalle steel gingen ze snel stuk. Dit stampertje om tabak aan te

9 SEXTANT – Gekregen van een collega toen ik zelf nog aan de dokken werkte. Hij heeft verschillende navigatie-instrumenten geschonken die hij na zijn zeevaartopleiding niet meer nodig had.

23

NEDERLAND ANTWERPEN BRUGGE

MEETJESLAND

WAASLAND

Peddelroute

GENT

LEIESTREEK

VLAAMSE ARDENNEN

SCHELDELAND

BRUSSEL

Puur avontuur Kajak-kampeertrip in ongerepte natuur

De zwijgende rivier. Het ritme van de roeispaan. Onze eerste ijsvogel!

15 kilometer door de natte natuur tussen Lokeren en Wachtebeke kreeg zelfs zoon Freek (8) en dochter Mona (10) stil. Verslag van een tweedaagse op (en in) het Waaslandse water.

TEKST JAN COESSENS FOTO′S PHILIP VANOUTRIVE

24

’t Veldcafé, Moerbeke-Waas.

O

nstuimig en een beetje wiebelig stappen we in hartje Lokeren in onze kajak voor drie. De opdracht is eenvoudig: peddelen tot aan provinciaal domein Puyenbroeck in Wachtebeke. Zigzaggend varen we op de Durme weg van een zonovergoten Sint-Laurentiustoren en marktplein. Na wat gekibbel over de minst spattende peddeltechniek vinden we een behoorlijk tempo en glijden we de eerste bocht om.

Het oog van de kuifeend Het ritme van onze roeispanen leidt ons een andere wereld binnen. Een kuifeend kijkt me in de ogen en ik voel me volstrekt één met de natuur. Bizar hoe de wereld vanuit een ander perspectief meteen vrediger aanvoelt. Geen geraas van auto’s. Enkel een zacht deinende waterspiegel.

Een koe op de oever torent — imposant als een bizon — boven ons uit. Aan een gezapig tempo genieten we van deze ongekende wildernis dichtbij huis.

PEDDELROUTE Sinds de zomer van 2020 heeft het Waasland een eigen bewegwijzerde peddelroute van 32 kilometer op de Moervaart en de Zuidlede.

Mogelijke vertrekpunten zijn het provinciaal domein Puyenbroeck, de Kalvebrug in Wachtebeke of – zoals in deze reportage – de Markt van Lokeren. Jan, Freek en Mona maakten een lus van 15 kilometer in september 2020 toen de horeca weer even open mocht.

Alleen met ons drie Het water lijkt helemaal van ons. Voorbij Daknambrug kunnen we de andere kajakkers op één hand tellen. De kinderen knabbelen een koekje en laten de armspieren even rusten. Een meerkoet en een waterhoen verstoppen zich in het wuivende riet. Terwijl ik van de weldadige stilte geniet, wijst Freek infobord nummer vijf aan van de uitgepijlde Peddelroute Waasland. Zijn we hier al aan de monding van de Zuidlede en de Durme? Jawel. We slepen de kajak uit het water en peddelen links op de Zuidlede verder.

IJsvogel in de waterjungle Als we ons daarnet al in de wildernis voelden, dan drijven we nu door een soort waterjungle. Met takken tot net boven ons hoofd glijden we door een groen tapijt van waterplanten. Ik hoor de kinderen uitgesponnen vertellen over belevenissen van jaren geleden. Geen idee waarom die plots aan de oppervlakte komen. Een omgewaaide boom in het water duwt ons bijna de kant in. Even later ontdekt

Mona een bijzondere toeschouwer: ‘Kijk, een oranje-blauw vogeltje!’ Voor de allereerste keer in ons leven bewonderen we alledrie een ijsvogel in de vrije natuur.

Knorrende maagjes Enkele bochten verder maakt het enthousiasme aan boord plaats voor gezeur. ‘Jij kan niet moe zijn, want je roeit bijna niet mee.’ ‘Ik spat jou tenminste niet nat.’ Ik open de waterdichte ton waarin mijn smartphone opgeborgen zit en kijk op een gps-app hoever taverne ’t Veldcafé nog is. Een tweetal kilometer: zelfs aan ons tempo valt dat mee. Na twee raadspelletjes Aan wie denk ik zien we infobord nummer zeven van de Peddelroute Waasland. We trekken de kajak een tweede keer uit het water en meren om het hoekje aan bij het gezellige terras van ’t Veldcafé.

Oranjerode romantiek Met ons avondmaal achter de kiezen duwen we ons af van de oever voor de laatste kajakkilometers van de dag.

25

‘EEN KUIFEEND KIJKT ME IN DE OGEN EN IK VOEL ME VOLSTREKT ÉÉN MET DE NATUUR.’ De rivier kronkelt langs bosranden en uitgestrekte weiden die ook al eens reeën of vossen verwelkomen. Op sommige plekken is het water zo breed dat we ons afvragen waar in het riet de doorgang is. We wanen ons alleen op de wereld, tot een romantisch koppeltje op de oever ons eraan herinnert dat de bewoonde wereld minder ver weg is dan hij lijkt.

Freek en Mona zingen enkele scoutsliedjes en we zien hoe de zon achter de bomen oranjerood kleurt.

Chagrijnig dansje Samen met de avond valt de koude over onze kajak. De kinderen roeien al een tijdje niet meer en Mona heeft zelfs haar statief in de hand om aan wal meteen een Tiktok-­video te maken. Bij infobord nummer elf van de peddelroute klimmen we op het ponton. Terwijl ik de bagage uit de boot haal, plonst Mona’s statief in het water. Tot zover de plannen om een vrolijk dansje te filmen … Met een lang gezicht 26

wandelen Mona en Freek me achterna naar de tent, die ik gelukkig vooraf al op de kampeerweide van Puyenbroeck heb opgesteld.

Warme ochtendduik Een glaasje limonade en een warme trui doen wonderen en we spelen nog tot het helemaal donker is UNO. Dan is het tijd voor een zalige nacht in onze slaapzakken. Tijdens een zonnig ontbijt op de picknickmat voor onze tent beslissen we om, voor we verder varen, het statief uit het water te vissen. Gewapend met lange stokken trekken we naar het ponton waar we de kajak hebben vastgemaakt. De Zuidlede is zo helder dat je het statief gewoon op de bodem ziet liggen, een kleine anderhalve meter onder het wateroppervlak. Na vier mislukte pogingen met de stokken stap ik in het verrassend warme water. Even later maken we ons klaar om verder te kajakken.

WANDELROUTE

11,6 KM

Heb je de kajak in provinciaal domein Puyenbroeck aan wal gesleept, ontdek dan ook het natuurschoon van de Puyenbroeckroute.

P. 69

PLAN JE PARCOURS Totale lengte peddellus: 32 kilometer Wat is haalbaar?

Een niet-getrainde kajakker haalt 4 kilometer per uur op

– Provinciaal domein Puyenbroeck, www.puyenbroeck.be – Kajak Company Lokeren, www.kajakcompany.be

niet‑stromend water.

Stippel je traject uit

Wees dus realistisch.

op de website van het Waasland

Vertrekplaats?

www.waasland.be/een-kant-en-

Met je eigen kajak/kano/SUP

klarewatertocht-het-waasland

start je op elk ponton naar keuze. Huur je, dan kan je

LET OP! Tijdens het

starten in het provinciaal

broedseizoen van 1/4 tot 30/6

domein Puyenbroeck, aan de

is kajakken verboden tussen

Kalvebrug in Wachtebeke of aan

Stenenbrug en Eksaardedam.

de Markt in Lokeren.

Kruisdam.

Huren doe je bij: – Kano- & Kajakcenter

Meer info over de deze route

Wachtebeke,

vind je via deze link:

www.kanocenter.be

www.waasland.be/peddelroute

Volle week Vandaag staat nog een drietal kilometer langs het provinciale domein op het programma. Het meanderende stuk is te mooi om te laten liggen en zowel Freek, Mona als ikzelf krijgen geen genoeg van ons avontuur. ‘Een zonsondergang in de kajak is mooi, maar een zonsopgang is warmer,’ zegt Freek. We glijden door dunne mistbanken langs het landschapspark dat momenteel in Puyenbroeck wordt aangelegd. Dik een uur later komen we aan bij infobord twaalf van de peddelroute en maken we de kajak voldaan vast. Tijd om nog een hele namiddag de speeltuinen en de rest van het domein te verkennen. Wat overigens veel te kort blijkt: ‘Papa, komen we volgende keer alsjeblieft een hele week?

Ik wil hier nog zoveel doen …’

MET DANK AAN KAJAK COMPANY LOKEREN/DRONGEN.

Camping Puyenbroeck.

27

ROOM WITH A VIEW

28

Onthaasten in de polder Sander is zelfstandig schrijnwerker, Steffy werkt als jeugdconsulente. Samen hebben ze zich verdiept in de kunde van de tiny houses en er zelf één gebouwd: de Tiny Lodge.

Die staat sinds het voorjaar van 2020 in de Meetjeslandse Polders en wordt verhuurd als vakantieverblijf met plek voor vier gasten.

‘Rust en ruimte vinden we zelf heel belangrijk als we op vakantie gaan. En dat is er in de polders in overvloed’, zegt Sander. ‘Je zit hier echt midden in een uniek landschap met weidse vergezichten waar niemand je stoort.’

Met eigen waterzuivering en zonne­ panelen is het huisje ook volledig zelfvoorzienend en kan het – mits de nodige vergunningen – overal staan. ‘Nu zie je vanuit het raam de watertoren van Sint-Jan-in-Eremo en zit je op anderhalve kilometer van de Oost­ polderkreek. Maar binnen enkele maanden zetten we het huisje op de aanhangwagen en verkassen we naar een andere locatie in de streek. Dat is het voordeel van onze mobiele lodge: je zet hem ergens anders neer, en heel het decor is weer anders.’ www.the-tiny-lodge.be

FOTO FRED DEBROCK

29

NEDERLAND

TEKST INGE MICHIELS

ANTWERPEN BRUGGE

MEETJESLAND

FOTO′S JENS MOLLENVANGER

WAASLAND

ILLUSTRATIE LUKAS VERSTRAETE

GENT

LEIESTREEK

SCHELDELAND

VLAAMSE ARDENNEN

BRUSSEL

Oudenaarde

In de ban van

Oudenaarde Ik ging naar Oudenaarde zonder grote verwachtingen, en keerde er betoverd van terug. Dit is het relaas van een bezoek aan een stad die op een kleine oppervlakte heel veel te bieden heeft.

D

e cafés en restaurants zijn dicht (corona, weet je wel), dus haal ik bij Panos een broodje en loop richting Markt, twijfelend of ik nu mijn mondmasker mag afzetten om een hap te nemen of niet.

De omstandig­heden van mijn bezoek zijn niet bepaald gunstig. Toch ademt de stad een sfeer van gastvrijheid.

Mijn blik dwaalt als vanzelf langs gevels en pleinen die allemaal een verhaal te vertellen hebben, op elke straathoek is de geschiedenis voelbaar. En dan heb ik de Schelde nog niet gezien. Welke stempel drukt de machtige stroom op dit stukje Vlaanderen? Ik ben klaar om mij volledig onder te dompelen.

In de schaduw van de kerk Het startpunt van mijn historische stadswandeling is de Markt, met het schitterende stadhuis en de koninklijke fontein die nu droog staat, maar in de warmere maanden ongetwijfeld sfeervol klatert. Ik zet me op een van de brede houten banken en laat het zicht op me inwerken.

30

WANDELROUTE

3,5 KM

Ontdek het historische hart van Oudenaarde en neem je tijd voor enkele smakelijke stops onderweg.

P. 69

31

Begijnhof met Sint-Walburgakerk op de achtergrond.

hoge gasten van het ziekenhuis werden ontvangen. De kleurige ruitjes van de glas-in-loodramen geven het gebouw iets feestelijks.

Hypnotiserend water

De Schelde.

‘OM DE HOEK WACHT MIJ DE GROOTSTE VERRASSING: DE SCHELDE IN AL HAAR GLORIE!’ 32

De laatste marktkramers zijn bezig met opkramen als ik richting Sint-Walburgakerk stap. Daar valt mijn oog op ‘De Carillon’, een van de oudste cafeetjes van Oudenaarde. Ik voel er meteen sympathie voor. Het huisje ziet er aandoenlijk minuscuul uit met de reusachtige kerk in zijn rug. Het lijkt wel of het elk moment kan vertrappeld worden.

Ik loop het steegje in dat achter de kerk doorloopt. Daar is de toegangspoort van het Onze-­ Lieve-Vrouwehospitaal. Dit is het territorium van het AZ Oudenaarde. Op dezelfde binnenkoer zie je ook het Bisschopskwartier, waar vroeger de

Terug op de Markt zoek ik het straatje Burg dat naar het Begijnhof leidt. De bevreemdende sculptuur van Johan ­Tahon brengt me even van de wijs, maar al gauw sta ik op het binnenplein van wat wel de vredigste plek op aarde moet zijn.

De witte huisjes staan onverstoord te kijken naar de knotwilgen in hun midden die met tientallen vogelhuisjes zijn getooid.

Maar dan, om de hoek van het begijnhof, wacht mij de grootste verrassing: de Schelde in al haar glorie. Ik wist wel dat die hier liep, maar zo breed, zo snel, zo machtig? Ik loop de promenade langs het water twee keer af, ongetwijfeld tot grote ergernis van de meerkoeten op de oever, en staar gehypnotiseerd in het kolkende water. Plots herinner ik me mijn afspraak met de curator van het museum. Ik stuur haar een bericht: ‘Sorry, Geertrui. Ik zal wat later zijn, ik heb me laten meeslepen.’

Koffiespeciaalzaak in oude Tweemolen.

Rechteroever Ik sta duidelijk niet alleen met mijn fascinatie voor het water. Op linkeroever wordt er naarstig gebouwd. Exclusieve nieuwbouwprojecten verrijzen naast statige Belle Epoque-woningen, maar jong en oud kijken zonder onderscheid vanop brede terrassen uit over de Schelde.

Aan de overkant ligt een ander stadsdeel, met een heel eigen geschiedenis, Pamele.

Het kleurcontrast tussen het spierwitte Zwartezustersklooster en de rode Abdij ­Maagdendale springt meteen in het oog. Ik steek de brug over om daar de sfeer op te snuiven.

De charme is voorlopig vooral aan de buitenkant voelbaar. Het klooster is in volle renovatie, hier komt op termijn ook een nieuw stadspark, en de abdij doet vandaag dienst als kunstacademie en stadsarchief. Op de terugweg naar de brug kom ik een vers geschilderde Liefmans-reclame tegen op de gevel van ­Estaminee ter Paemelen: ‘Liefmans on the rocks, I like it’. Ik maak me een plechtig voornemen: volgende zomer zit ik hier op het terras in de zon met een glas Liefmans in de hand.

BASECAMP OUDENAARDE Wie de Vlaamse Ardennen wil

Vlaamse Ardennen. Voor fietsers is er

verkennen langs knoop­punten,

een grote fietsnetwerkkaart. Je vindt

heeft in Oudenaarde de perfecte

ze in de webshop op www.routen.be

uitvalsbasis. Routes stippel je makkelijk zelf uit op netwerkkaarten,

Huur fietsen

of online via een routeplanner.

Wie in Oudenaarde vertrekt, kan bij Asfra Flanders fietsen huren in alle

Inspiratie

maten en gewichten.

Je vindt heel wat fiets- en wandeltrips

www.asfra.be

op www.visitvlaamseardennen.be Logies Routeplanners

Alle logies vind je op

Gebruik een routeplanner om

www.visitvlaamseardennen.be/

je fietstocht of wandeling uit te

logeren

stippelen. www.routen.be/fietsrouteplanner

Station

www.routen.be/wandelrouteplanner

Het treinstation van Oudenaarde ligt op wandelafstand van het centrum.

Bestel de kaarten Voor wandelaars zijn er drie wandelnetwerkkaarten in de

33

Moderne architectuur op Linkeroever.

Zitbanken op Linkeroever.

Toevallige passant Weer op linkeroever moet ik een piepklein steegje in, de Refugestraat. Het loopt langs de tuinmuur van wat ooit een toevluchtsoord was voor bewoners van abdijen en kloosters. Door de poort gluur ik binnen naar de tuin en het prachtige gebouw in zachtroze kalei. Ik probeer er als een toevallige passant uit te zien, want een bord herinnert mij eraan dat het hier om privébezit gaat.

Via Burgschelde en Broodstraat kom ik bij de Tweemolen uit. Hier valt geen molenrad meer te bespeuren, maar wel meer dan één koffiemolen, want vandaag houdt Bart De Lange hier zijn koffie­speciaalzaak open. Met een heerlijk ­geurende koffie on-the-go, zet ik koers richting Markt. Mijn bankje met zicht op het stadhuis is nog vrij.

MOU Ik rond mijn Oudenaarde-reis af in het MOU waar ik met curator Geertrui Van Kerkhoven

34

Wandtapijtenzaal MOU.

heb afgesproken in de wandtapijtenzaal.

Als ik er binnenstap, weet ik niet waar eerst kijken. In het verbluffende decor van de oude lakenhalle hangen de eeuwenoude tapijten metershoog in reeksen bij elkaar. Geertrui toont me mythologische taferelen, scènes uit het landelijke leven, maar ook ‘verdures’, natuurlandschappen die een echte specialiteit van Oudenaarde waren.

‘Dit is onze laatste aanwinst: een vierde deel uit de reeks van Alexander De Grote’, wijst Geertrui trots. ‘Vorig jaar via Sotheby’s in New York kunnen aankopen.’ De collectie van het MOU bestaat nu uit 37 authentieke Oudenaardse wandtapijten. ‘Voorlopig kunnen we er maar 16 tentoonstellen wegens plaatsgebrek, maar we werken aan een oplossing om meer ruimte vrij te maken.’

Zonde dat wandtapijten uit de mode zijn geraakt, bedenk ik, terwijl ik me in looppas naar het station begeef om de trein van 16u33 te halen.

Tot ziens Oudenaarde, ik kom gauw weer!

BROCHURE Voor 2,5 euro kun je een brochure krijgen met extra info over deze historische stadswandeling. Ze bevat ook een tweede wandeling ‘Van arbeiders en baronnen’ die meer de nadruk legt op het industriële verleden van de stad.

Infokantoor Toerisme Oudenaarde, Stadhuis

Oudenaards

oud bruin Oud bruin is hét bier van Oudenaarde. De stad ontstond rond het jaar 1000 aan de oevers van de Schelde en het bier volgde niet veel later.

H

oewel het plaatselijke brouwersambacht pas het licht zag in 1357, toonden opgravingen aan dat de monniken van Ename al bier brouwden in de 12e eeuw. Het bruine bier van toen was net als het oud bruin van vandaag het resultaat van gemengde gisting, met toegevoegde gist en nagisting achteraf, in open kuipen. De smaak van oud bruin balanceert tussen zuur en zoet. Het bekendste voorbeeld is het oud bruin van Liefmans, dat ook een veredelde versie kent

3 CAFÉS MET EEN UITGEBREIDE BIERKAART

in het wereldberoemde bier Goudenband, een topper die nog regelmatig goud scoort op internationale bierwedstrijden.

Ook Brouwerij Roman zet de traditie van bruin bier verder en experimenteert met nieuwe stijlen. Nanobrouwerij HopSaSam uit Ename koestert de Oudenaardse biertraditie evenzeer en wint de ene gouden medaille na de andere met haar bieren. Een weekendje Oudenaarde is niet compleet als je hier geen bruintje hebt geproefd!

CAFÉ DE CARILLON Markt 49, 9700 Oudenaarde CAFÉ BONJOUR Einestraat 30, 9700 Oudenaarde CAFÉ DEN OBUS De La Kethulleplein 5, 9700 Oudenaarde

Estaminee Ter Paemele.

35

Wie is wie?

Ook in Oudenaarde dragen straten, pleinen, cafés … vaak de naam van historische figuren.

Een kleine introductie.

Hanske De Krijger, de stadswacht die Keizer Karel niet had zien aankomen Op de belforttoren van het stadhuis staat het beeldje van een stadswacht te blinken: Hanske De Krijger. Het verhaal gaat dat toen keizer Karel V bij de stadspoorten aankwam, Hanske lag te slapen en de keizer niet had gezien.

Daarop zou keizer Karel opdracht hebben gegeven om een bril in het wapenschild van de stad te verwerken.

Mooi verhaal, maar die bril is eigenlijk gewoon een gotische letter A, van Audenaerde.

Margaretha van Parma (*1522–†1586) de buitenechtelijke dochter van Keizer Karel De naam Margaretha zie je vaak opduiken in het straatbeeld. Ze was het

36

kind dat keizer Karel verwekte bij een kamermeisje tijdens een kort bezoek aan Oudenaarde. En ze werd een pion in het diplomatieke schaakspel van haar vader. Tot tweemaal toe werd ze uitgehuwelijkt aan de familie van de paus. En ze kreeg de ondankbare taak om als landvoogdes te bemiddelen tijdens de godsdiensttroebelen.

Alexander Farnese (*1545­–†1592) zoon van Margaretha

Jacob Blommaert (†1572) de protestantse tapijtwever die Oudenaarde veroverde

Adriaen Brouwer (*1605–†1638) schilder van volkse taferelen

Niet in Oudenaarde zelf, maar in SintMaria-Horebeke is de familienaam Blommaert veelvoorkomend. het zijn afstammelingen van Jacob Blommaert, de meester-tapijtwever die met zijn troep Bosgeuzen in 1572 Oudenaarde veroverde in opdracht van Willem van Oranje. Ze hielden zes weken stand.

In het stadsmuseum MOU hangen vier wandtapijten die landvoogd ­Alexander Farnese kreeg van de stad als dank om de protestanten te verjagen. Het zijn wandtapijten waarop de heldendaden van Alexander De Grote staan ­afgebeeld.

Wie Adriaen Brouwer zegt, denkt misschien aan het gelijknamige bier of aan de jaarlijkse bierfeesten in ­Oudenaarde (dit jaar niet omwille van corona). Je zou bijna vergeten dat hij in de eerste plaats een van de meest veelzijdige kunstschilders uit de 17e eeuw was. De levensechte expressies van zijn personages zijn ongeëvenaard.

NOG MEER TE ZIEN UNIVERSUS, JOHAN TAHON, SCULPTUREN 1999­–2021 In het MOU loopt van 24 april t.e.m.

30 september 2021 een grote overzichtstentoonstelling van hedendaags kunstenaar Johan Tahon. Wie de stadswandeling maakt, komt op het traject al enkele van zijn werken tegen. www.mou-oudenaarde.be PASS KUNSTENPARCOURS Na een eerste succesvolle editie in 2015, komt er op initiatief van kunstenaar Kris Martin opnieuw een kunstzinnig wandelparcours van 7 km langs de dorpen Mullem, Huis en Lede. Van 1 augustus tot 3 september gaan kunstinstallaties van verschillende hedendaagse kunstenaars er de dialoog aan met het idyllische landschap. www.pass2021.be

Joos Roman (ca.1545) eerste brouwer van Roman-bier Roman is een van de grote ­Oudenaardse brouwerijen met een lange geschiedenis. In Mater, een deelgemeente van Oudenaarde, hield Joos Roman zijn herberg ‘De Clocke’ open, pal op de handelsroute tussen ­Duitsland en Frankrijk. Reizigers konden er een bed krijgen voor de nacht en een frisse pint, want brouwen deed hij ook. Het zou wel nog enkele generaties duren voor de brouwerij de hoofdactiviteit werd van de Roman‑clan.

Charlotte (*1840–†1927) keizerin van Mexico In Oudenaarde is er een Tacambaro­ plein, zo genoemd naar een Mexicaans dorp. Waarom? Wel, in 1864 kreeg

een Belgisch legioen huursoldaten er een pandoering van republikeinse guerilla’s. De Belgen waren de escorte van prinses Charlotte, dochter van Leopold I en door haar huwelijk ook keizerin van Mexico. Dat hier een standbeeld staat om die slag te herinneren, is omdat het legioen hier in Oudenaarde gekazerneerd was. Het toont een vrouw die tevergeefs op de terugkeer van haar man wacht.

Omer Gevaert (*1850–†1908) de sociaal bewogen textielbaron De Gevaertsdreef is een straat vol arbeiderswoningen die zijn gebouwd door Omer Gevaert, de sociaal bewogen patron van de textielfabriek.

Ze waren zeer modern voor hun tijd, ze hadden zelfs elektriciteit afkomstig uit de fabriek, terwijl de rest van

­ udenaarde nog tot 1920 moest O ­wachten om aangesloten te worden.

Prosper De Maeght (†1894) die met een deur op café ging De fietel van Eine is een jaarlijkse stoet die door de dirigent van de lokale fanfare, Prosper De Maeght, in het leven is geroepen. Prosper kreeg van zijn vrouw de opdracht om ‘op de deur van de winkel te letten’ terwijl zij om een boodschap ging. Hij hief de deur uit haar hengsels en nam ze mee naar de kroeg. Op het dorpsplein staat vandaag een standbeeld van de man mét deur.

37

IN VOGELVLUCHT

38

FIETSROUTE

60,6 KM

Ontdek de charme van kleine dorpjes langs de oevers van het Leopoldkanaal. Fiets de lus van 60 kilometer, een ideale dagtrip.

P. 73

Blokkendoos Het Leopoldkanaal vanuit de lucht gezien.

Een kaarsrechte lijn die het landschap in tweeën splijt, met aan weerskanten velden in een geometrisch lijnenspel dat aan een blokkendoos doet denken. Van wiskundige vraagstukken hebben de libellen en watersalamanders op de oevers alleszins geen last.

aal

n Leopoldka

NEDERLAND ANTWERPEN

BRUGGE

MEETJESLAND

WAASLAND

GENT

LEIESTREEK

VLAAMSE ARDENNEN

SCHELDELAND

BRUSSEL

FOTO WOUTER PATTYN

39

FIETSROUTE

60,6 KM

Ontdek de charme van kleine dorpjes langs de oevers van het Leopoldkanaal. Fiets de lus van 60 kilometer, een ideale dagtrip.

P. 73

In

rechte lijn Het verhaal van het Leopoldkanaal

Voetveer over het Leopoldkanaal.

40

Leopoldkanaal

NEDERLAND ANTWERPEN BRUGGE

MEETJESLAND

WAASLAND

GENT

LEIESTREEK

VLAAMSE ARDENNEN

SCHELDELAND

BRUSSEL

Dicht tegen de Nederlandse grens trekt het Leopoldkanaal een rechte streep water door het landschap, van het oude vissersdorp Boekhoute tot aan de monding in Knokke. Bart Van Damme, Meetjeslander pur sang, gidst ons door de verhalen die er op de oevers te rapen vallen.

I

n het jaar 1840 gaf Koning Leopold I, de eerste koning van het prille België, bevel tot het graven van een kanaal van 46 kilometer lang. ‘België toonde daarmee zijn tanden aan het grote Nederland’, legt Bart uit. ‘Want de Nederlanders lieten onze waardevolle poldergronden onderlopen met water uit Zeeuws-Vlaanderen. Dat konden we niet laten gebeuren!’

Het verhaal van het Leopoldkanaal begint dus als een verzetsdaad van algemeen nut: de afwatering van het Meetjes­ land verzekeren. Nu, meer dan 170 jaar later, maakt het kanaal integraal deel uit van het polderlandschap en van de recente geschiedenis van de streek.

‘Maar los daarvan’, benadrukt Bart, ‘is het er ook gewoon prachtig wandelen en fietsen. Het kanaal doorsnijdt ons mooiste krekengebied met in het noorden de reusachtige Boerekreek waar de bruine kiekendief broedt en de zandige Bentillekreek in het zuiden ter hoogte van Sint-Jan-inEremo. Het is de streep water die dorpen als Watervliet, Waterland-Oudeman, Kaprijke, Boekhoute, Bassevelde en Middelburg verbindt. Namen die als poëzie in de oren klinken, toch?’

41

TEKST INGE MICHIELS FOTO′S PHILIP VANOUTRIVE

BART VAN DAMME is een Meetjeslander met een groot hart voor zijn geboortestreek en regiomedewerker voor Toerisme Meetjesland.

Stobrugge.

Godshuis, Sint-Laureins.

Leopoldkanaal

Strobrugge

Godshuis

Sint‑Laureins Godshuis Sint-Laureins

‘In Sint-Laureins kun je niet naast het Godshuis kijken, pal in het centrum van de gemeente. Het neoclassicistische gebouw lijkt wel verdwaald tussen de bescheiden dorpswoningen. Het Godshuis werd midden 19e eeuw gebouwd als hospitaal voor mensen die aan ‘moeraskoorts’ leden, malaria dus, dat toen in het vochtige klimaat van het krekengebied veel voorkwam. In de loop der jaren is het een ouderlingentehuis geweest, een weeshuis, een school, een toevluchtsoord tijdens de Tweede Wereldoorlog, een hotel-restaurant … Nu staat het leeg in afwachting van weer een nieuw begin.’

Vissersdorp Boekhoute ‘Van de late middeleeuwen tot in de jaren ’50 was ­Boekhoute een vissersdorp dat via een zijarm met de Westerschelde verbonden was. Omdat de verzanding niet meer tegen te houden viel, is uiteindelijk beslist om de zijarm definitief te dempen. Op het marktplein van Boekhoute staat nog een oude vissersboot en er is nog een straat met de naam ‘Haven’ die een beetje weemoedig doet herinneren aan dat roemrijke visserijverleden.’

42

Sint-Jan-In-Eremo

Verzetshelden ‘Boekhoute was tijdens de Eerste Wereldoorlog een ideale uitvalsbasis voor spionageactiviteiten. Er liep een geheime onderaardse gang van Boekhoute tot over de Nederlandse grens. Toen de Duitsers dat ontdekten, volgden er natuurlijk represailles. Voor het eerst in de geschiedenis zijn er toen ook vrouwelijke verzetsstrijders geëxecuteerd.

Twee ervan, Leonie Rammeloo en Emilie Schatteman, liggen hier op het kerkhof begraven. Het gemeentehuis heeft een bezoekerscentrum met tentoonstellingen die aan de Groote Oorlog en aan het visserijverleden zijn gewijd. Je vindt er ook kaarten en andere toeristische info over de streek.’

Grootse verwachtingen ‘Rond 1500 is Watervliet gesticht met de bedoeling er een havenstad van te maken. Op het ‘Stee’, het marktplein, is nog een kademuur te zien. Ook de Onze-LieveVrouw-Hemelvaartkerk stamt uit die tijd van grootse verwachtingen. Daar hangt ook een werk dat is opgenomen op de Vlaamse topstukkenlijst: ‘Nood Gods’ van de Meester van Frankfurt. Op z’n minst verrassend voor zo een klein polderdorp.’

Hoed af, pet op

Voetveren

‘Het verhaal doet de ronde dat de rijke herenboeren van Watervliet ‘s zondags met hoge hoeden op in hun eigen dorp naar de mis gingen. Om vervolgens de hoed voor een ‘klak’ in te wisselen en in Boekhoute op café te gaan. Zou het waar zijn?’

Twee wereldoorlogen ‘Tussen Maldegem en Sint-Laureins kun je geen schop in de grond steken zonder op een bunker te stoten. Het zijn restanten van de Hollandstellung, een bunkergordel uit de Eerste Wereldoorlog die de Duitsers bouwden uit vrees om vanuit het neutrale Nederland aangevallen te worden. Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog is hier hevig gevochten om de zuidelijke oever van de Scheldemonding te heroveren op de Duitsers. Vooral Canadese troepen hebben hier strijd geleverd. Op de militaire begraafplaats van Adegem liggen 848 Canadese soldaten begraven.’

‘Sinds een vijftal jaar liggen er in het Meetjesland drie voetveren over het Leopoldkanaal. Die liggen op plekken waar lang geleden wegen liepen, voor het Leopoldkanaal hen de pas afsneed. Wandelaars maken er gretig gebruik van. Let wel op: bij lange droge periodes kan het waterpeil te laag staan om het veer over te trekken.’

Eiland Strobrugge ‘Het eiland Strobrugge is het Meetjeslandse uiteinde van het Leopoldkanaal. Hier vloeien het Schipdonkkanaal uit Deinze en het Leopoldkanaal net niet samen. Op het eilandje zijn ook nog sporen te vinden van de Lieve, het allereerste kanaal dat in onze contreien werd gegraven en dat de Gentse binnenwateren met Damme verbond. De gemetste bakstenen wanden die je hier nog ziet, tonen hoe complex het middeleeuwse kanaal moet zijn geweest.’

Watervliet Triptiek ‘Nood Gods’

Boekhoute

Militaire begraafplaats Adegem.

Assenede

Leopoldkanaal.

43

NEDERLAND ANTWERPEN BRUGGE

MEETJESLAND

WAASLAND

GENT

LEIESTREEK

VLAAMSE ARDENNEN

Schelde

SCHELDELAND

BRUSSEL

Traag van A naar B mét zicht op de Schelde

Wachten op een veer.

44

FIETSROUTE

138 KM

Vanaf de zomer van 2021 vervangen Icoonroutes de LF-routes. Fiets de Schelderoute tussen Oudenaarde en Antwerpen

Om een gloednieuwe Icoonroute langs de Schelde in te rijden, stuurden we fietskoerier Christian op pad met een bijzondere zending, door hondenweer en in volle lockdown. Hoe lang hij erover deed, maakte niet, zolang hij maar verslag uitbracht van zijn avonturen on the road.

in het spoor van fietskoerier Christian.

P. 71

45

TEKST CHRISTIAN VERSCHAEREN FOTO’S JENS MOLLENVANGER

CHRISTIAN VERSCHAEREN is tekstschrijver, scenarist en fietskoerier. Met zijn eenmanszaak ‘Domestique, ridiculously slow bicycle courier’ bezorgt hij per fiets en op eigen tempo pakjes in binnen- en buitenland.

Die traagheid compenseert hij met goede verhalen op Instagram. Lees meer op www.domestique.home.

Even genieten van wat zon op een meerpaal.

H

et is zijn eerste keer op een boot’, zeg ik verontschuldigend tegen de oudere dame die ons indringend aankijkt. Dat is een leugen. We hebben de laatste dagen al een stuk of wat overzetboten genomen. Ik moet er als een overbezorgde vader uitzien. Ze blijft staren.

‘Hoe oud is hij?’ vraagt ze uiteindelijk. ‘Het is toch een hij?’

‘Jaja, het is een hij, drie jaar.’ Ik denk nog eens na. ‘Misschien vier.’

Is het wel een hij? Weet ik veel, hebben kamerplanten überhaupt een geslacht? Zoveel existentiële vragen. Het begon nochtans als een doorsnee opdracht, vier dagen geleden, in Oudenaarde …

Wat voorafging: Ik zit in het restaurant van Hotel Leopold over de kaartapp op mijn smartphone gebogen, halverwege een Vlaamse klassieker — ballekes in tomatensaus met friet. Ik heb een pakje op te pikken in Ename met bestemming Antwerpen.

Beide liggen aan de Schelde. Ervaring leert me dat als je 46

blindelings een rivier volgt, je riskeert met gifpijlen beschoten te worden door inheemse stammen. Ik ben graag goed voorbereid. Het toeval wil dat Vlaanderen doorkruist wordt door lange fietsroutes, Icoonroutes heten die tegenwoordig.

Er is er zelfs een die zowel mijn begin- als eindpunt aandoet: de Schelderoute. Mijn geluk kan niet op!

Vertrek Oudenaarde Op een doordeweekse donderdagochtend had ik me naar de markt van Oudenaarde gerept om me op gang te trekken door middel van enkele koffies. Niet vandaag. Ik weet niet hoeveel tijd er zal verlopen tussen het moment dat ik dit schrijf en u dit leest — of mondmasker en lockdown al terug uit onze dagelijkse vocabulaire zijn verdwenen zoals eclipsbril en vuvuzela — maar deze ochtend neem ik noodgedwongen mijn koffie op hotel. Van de vele eethuizen en drinkgelegenheden die de Markt rijk is, kan ik alleen de façades bewonderen. Om heel eerlijk te zijn, in normale omstandigheden was ik waarschijnlijk in mijn bed blijven liggen tot het sociaal aanvaard was om me in de rijke biercultuur van Oudenaarde te verdiepen. Helaas, deze keer niet.

HopSaSam Huis Beaucarne

Oudenaarde

Sc he

ld e

Ename

Hotel Leopold

Pamele

HUIS BEAUCARNE huisbeaucarne.be

HOTEL LEOPOLD Boetiekhotel aan de Scheldekaaien op wandelafstand van het centrum van Oudenaarde www.leopoldhoteloudenaarde.com

Huis Beaucarne Ik trek aan de bel bij een herenhuis in Ename. Minimaal gerestaureerd, dans son jus. ‘Huis Beaucarne’ staat discreet te lezen in het portaal. ‘Ik kom een pakket oppikken.’ Julien, de heer des huizes, laat me binnen. Al wachtend laat ik mijn blik dwalen over schilderijen, bustes, behang­papier …

Het huis ziet er uit alsof de bewoners geen Ikea catalogus meer doorbladerd hebben sinds … 1890. ‘Alles is zoals het was in 1890’, anticipeert Julien behulpzaam. Ondertussen is ook gastvrouw Lena op het toneel verschenen. Ze stopt een kamerplant in mijn handen. Geen uiting van affectie, maar mijn order met bestemming Antwerpen. Ik bind de plant, een Beaucarnea Recurvata —ontdekt door en genoemd naar een voorvader van mijn gastheer— zorgvuldig vast in mijn fietsmand.

‘Wil je ook de rest van het huis zien?’ Graag. Huis Beaucarne blijkt dienst te doen als museum, als een tijdscapsule van hoe het vroeger was. Elk object is ergens in de loop van de voorbije drie eeuwen door de familie Beaucarne in huis gehaald. Tijdens de rondleiding door de majestueuze vertrekken waan ik me helemaal in de Belle Epoque.

Julien en Lena van Huis Beaucarne.

47

Een volgeladen binnenschip vaart voorbij.

Die illusie wordt ruw doorprikt wanneer een ringtone weerklinkt en Julien zijn gsm uit zijn achterzak haalt. Het is mijn signaal om te vertrekken. Op naar Antwerpen met het kostbaar plantgoed.

HopSaSam Nog geen steenworp van Huis Beaucarne wordt mijn aandacht getrokken door een klein huisje. ‘HopSaSam. Bier met een hoek af ’, zegt de gevel. Het had een snel ravitaillement moeten zijn, maar dat is buiten de waard gerekend. Van Sam krijg ik een rondleiding door zijn nano-brouwerij, leer ik meer over bier dan ik wist dat er te weten viel en doe ik een vergelijkende test tussen twee flesjes Nonniversaire die respectievelijk in een Calvados- en een Armagnac-vat hebben gerijpt. Hoewel brouwer Sam pas opgewarmd raakt, moet ik mijn reis verder zetten, de plicht roept. Ik scoor twee flesjes voor onderweg en spring op mijn fiets.

Eindelijk kan ik kilometers malen. De Schelde is mijn compagnon. We gaan beiden dezelfde richting uit. Een klassieke renner had misschien een andere weg gekozen.

Recht op recht, over de puisten waar de Vlaamse Ardennen bekend om staan. De Schelde beslist er anders over: grote bochten door de natuur tussen provinciestadjes in en geen hoogtemeters. Soms door wilde natuurgebieden dan weer geflankeerd door een rij strak in het gelid staande ­populieren.

48

Een rustbankje met zicht op de Schelde.

KWAADHAM 52 B&B met vijf gastenkamers boven een pianowinkel in het historische centrum van Gent.

‘EINDELIJK KAN IK KILOMETERS MALEN. DE SCHELDE IS MIJN COMPAGNON. WE GAAN ALLEBEI DEZELFDE RICHTING UIT.’ Het pad onder mijn wielen deed ooit dienst als jaagpad waarop sterke paarden, soms nog sterkere vrouwen en kinderen, schepen stroomopwaarts trokken. De oevers zijn doorspekt met geschiedenis. Abdijruïnes, kastelen en oorlogsmonumenten geven een glimps van hoe het ooit was. Ik word voorbijgestoken door een tachtiger op een koersvelo. We knikken gelukzalig. Ik omdat ik geniet van de luxe traag te kunnen fietsen. Hij omdat het alweer een paar maand geleden is dat hij nog eens iemand kon voorbijsteken. En bij die gedachte voel ik de eerste druppels een regenbui aankondigen. De natuur begint steeds meer plaats te ruimen voor bebouwing. Gent kan niet meer veraf zijn. Ik steek een tandje bij op zoek naar warmte en een dak boven mijn hoofd.

Knuffelcontact Ik verlaat de Schelderoute en duik verkleumd de binnenstad in. Op zoek naar een supermarkt waar ik van plan ben lang te twijfelen over welke braadkip, terwijl ik me opwarm aan de rotisserie. Door middel van een Google-misverstand kom ik bij een restaurant terecht met

www.kwaadham52.be

de moeder aller houtovens. De gedachte me te kunnen opwarmen aan het vuur is te verlokkelijk. Ik beraam een snood plan en waag het erop. Bij de Amerikaanse bazin en haar Poolse collega krijg ik het deksel op de neus. Uiteindelijk kan ik de Koreaanse stagiair overtuigen zich met mij te verbinden in een knuffel­contact. Hij begrijpt niet 100% wat dat is, maar gelooft ondertussen wel dat we samen gelukkig kunnen worden. Ik mag legaal aan de oven zitten en verorber twee porties Korean Fried Chicken.

Ik overnacht in Kwaadham 52, een B&B boven een pianowinkel. Daar krijg ik de Cecilia-kamer toegewezen.

Ik denk net genoeg van muziek te kennen om te weten naar welke sopraan de kamer is vernoemd. De vrouw des huizes waarschuwt me dat er later die avond een buitenlandse pianiste komt oefenen die door de coronacrisis nergens anders terecht kan. Voor het slapengaan zit ik op de trap voor mijn kamer te luisteren naar een pianiste uit een land waarvan ik me de naam niet herinner naar een betoverend muziekstuk dat ik nooit eerder heb gehoord. Voor één keer ben ik het virus dankbaar.

49

Ohiobrug, Oudenaarde.

‘IK WORD VOORBIJGESTOKEN DOOR EEN TACHTIGER OP EEN KOERSVELO.’ Wijze raad Voor ik Gent verlaat, wil ik de tour doen van enkele minder bekende architecturale parels. Na het museum Guislain en Dok Noord kom ik terecht op een bankje in het Begijnhof van Sint-Amandsberg. De kamerplant ziet er ondanks de natuurlijke hemelbewatering wat sip uit. ‘Ge moet er tegen praten’, zegt een dametje dat plots voor mij staat. ‘Daar fleuren ze van op.’

Voor ik kan vragen welke taal kamerplanten spreken, is ze weer verdwenen. Ik bedenk dat ik van alle wetenschappen pseudowetenschap de leukste vind en vertel de kamerplant —in het Nederlands— over die keer dat ik zo´n koude oren had dat ik mijn onderbroek als muts droeg.

We fietsen verder. De stad ruimt weer stilaan baan voor de natuur. Uitgestrekte weiden rechts, links de Schelde. Ik heb ze al even niet meer gezien door het hoge riet, maar ik kan ze ruiken. Fietsers, wandelaars en joggers komen hier om de stad even te ontvluchten. Waar het riet eindigt, verschijnt de Schelde weer in al haar glorie. O nee, wacht!

Dit is een modderige rivierbedding met een miezerig beekje 50

in het midden. Met lichte paniek in mijn stem, stop ik een jogster om te vragen of dit de Schelde wel is. ‘Een zijarm wellicht?’ Maar heel overtuigend klinkt ze niet.

Ik stuur mijn rijwiel de Gentbrugse Meersen in, een natuurgebied van een paar honderd hectare groot. Ik beperk me tot de doorsteek die de Schelderoute voorziet. Onderweg kruis ik loslopend melkvee. Ze kijken even verrast als ik.

Ergens-nergens De Schelde zwelt weer aan en ik heb het jaagpad helemaal voor mezelf. Geen flauw idee waar ik ben, dus fiets ik door mijn favoriete streek: Ergens-Nergens. Ik houd halt bij een bankje om de innerlijke mens te versterken met een pompoentaart en een Nonniversaire van HopSaSam. Niemand. De occasionele voorbijvarende aak. Soms zo zwaar beladen dat de bovenrand nauwelijks boven het wateroppervlak ­uitkomt.

Ik rij enkele kilometer in het zog van een tandem.

‘Schapen?’ zegt de man achter op de tandem. ‘Ja, ze zetten hier schapen uit om de berm kort te grazen’, antwoordt

Avondrood in de buurt van Laarne.

51

veer Moerzeke – Sint-Amands Schelde

Sint-Amands

Dender

Vlassenbroek veer Berlare-Appels

e

Oud

er

d Den

B&B Domus Portus

Baasrode

veer Baasrode – Moerzeke

Dendermonde

de vrouw aan het stuur. ‘Luister … een scholekster’, zegt de man weer. Het duurt een tijdje voor ik het doorheb.

De man is blind en het koppel vult elkaar aan waar de zintuigen van de ander tekortschieten. Gecharmeerd fiets ik nog een kilometer of vijf in hun wiel en besef hoeveel me eigenlijk ontgaat.

Ergens-Nergens reikt helemaal tot het veer van BerlareAppels waarmee ik de Schelde oversteek. Net voor de donker rijd ik Dendermonde binnen. Ongetwijfeld een denderende stad, maar wegens lockdown niet vanavond. Gelukkig is mijn B&B, Domus Portus, van een ongeëvenaarde gezelligheid die ik mij laat welgevallen tot ik onder de wol kruip.

Stille waters Een tot in de puntjes verzorgd ontbijt, een weekendkrant en zicht op de oude Dender door een enorm glas-in-loodraam: dit ontbijt mag wat mij betreft tot de avond duren.

Maar de plicht roept. Wat later fiets ik over de dijk die de Schelde scheidt van de lager gelegen Vlassenbroekse polder.

Tussen Baasrode en Sint-Amands doen we een retourtje linker­oever met de veerboot. ‘De oever is recent ontpolderd,’ lees ik luidop voor van een infobord. Want ik vind dat de kamerplant ook iets aan zijn excursie mag hebben.

52

B&B DOMUS PORTUS Drie sfeervolle kamers op een

‘NA DRIE DAGEN NAAR DE SCHELDE TUREN VANOP DE OEVER, TUUR IK NAAR DE OEVERS VANOP DE SCHELDE.’ Tussen Sint-Amands en Temse verlaten we even de Schelde en rijden we het binnenland in. Een streek vooral gekend om paling in’t groen en familievetes meen ik mij te herinneren uit de tv-serie Stille Waters. In Temse zoeken we terug de linkeroever op, over een imposante brug deze keer. Het fietspad op de linkeroever slingert tussen scheepswerven en visputten, dan polders en bossen.

Aan de overkant duiken de eerste tekenen van industrie op. De voorstad van ’t Stad doemt voor me op. In plaats van door het verkeer te fietsen, kies ik voor DeWaterbus. Van Kruibeke tot Het Steen, pal in het centrum van Antwerpen.

Na drie dagen naar de Schelde turen vanop de oever, tuur ik naar de oevers vanop de Schelde. Het is valavond. Het donkere water is langs beide kanten afgezoomd met fonkelende lichtjes. We kruisen een aak. De deining maakt dat ik instinctief de kamerplant vastgrijp. Weldra zullen onze wegen scheiden. ‘Het is oké’, sus ik hem zacht.

steenworp van de Grote Markt van Dendermonde. www.domusportus.be

WAT ZIJN ICOONROUTES? Vanaf april 2021 worden de Vlaamse LF‑routes (Lange Fietsroutes) vervangen door Icoonroutes. De Schelderoute is er een van. De icoonroutes krijgen eigen bordjes en vanaf de zomer van 2021 komen er ook nieuwe fietsbrochures op de markt. www.icoonroutes.be

53

BART VANACKER

is als fotograaf al een tiental jaar in de ban van industrieel erfgoed en vergane glorie.

Stille getuigen aan de waterkant Havens, scheepswerven, kranen en machinebouwers: de oevers van de Schelde en de oude havendokken liggen bezaaid met industrieel erfgoed dat tot de verbeelding spreekt.

Zweeds paviljoen in Kruibeke.

‘HOE KOMT DIT STUKJE WERELDTENTOON­STELLING IN GODSNAAM IN KRUIBEKE TERECHT?’ TEKST & FOTO′S BART VANACKER

54

Sporen van de Wereldtentoonstelling in Kruibeke

I

n de polders van Kruibeke, het grootste overstromingsgebied van Vlaanderen, ligt pal naast de Schelde een toren verscholen tussen de bomen. Als ik niet beter wist, zou ik denken dat het een hoop oud ijzer is. Maar deze toren is een markant monument van de Wereldtentoonstelling van 1930 in Antwerpen: het Zweeds paviljoen dat werd ingehuldigd door de (Zweedse) prinses Astrid en haar man, prins Leopold III.

Maar hoe kwam het expo-paviljoen tien kilometer verderop langs de Schelde terecht? Kruibekenaar Louis ­Coenaerts tikte het na de expo op de kop en pootte het naast zijn openluchtzwembad aan de Schelde neer. Gewoon voor de sier. Pootjebaden kan hier al lang niet meer, na de Tweede Wereldoorlog raakte het bad in verval. Bij de werken voor het Sigmaplan werd het zwembad voorgoed ­gedempt en het paviljoen tot op zijn skeletstructuur gestript.

55

‘’S OCHTENDS VROEG EN BIJ VALAVOND ZIJN DE OUDE DOKKEN OP HUN MOOIST.’

56

Havenkranen in het Gentse

N

Oude dokken Gent.

iets is voor altijd. Dat wordt snel duidelijk als ik rond het oude Handelsen Houtdok in Gent stap.

In beide dokken was het ooit een komen en gaan van schepen beladen met katoen, vlas en hout. In het midden van de 20e eeuw trok de haven noordwaarts en verdwenen schepen en loodsen van het toneel. Wat overblijft, is een rafelig havenlandschap dat als een magneet werkt op fotografen.

Neem nu de grindbakken van de firma Kesteleyn. Uren ben ik zoet met het fotograferen van de betonnen kuipen die in de loop der jaren zijn omgetoverd tot een openluchtmuseum vol street art. Vooral ’s ochtends vroeg en bij valavond, wanneer de havenkranen de lage zon weerkaatsen, zijn de Oude Dokken op hun mooist.

Bijna elke foto wordt hier een tijdscapsule omdat de oude haven zo snel verandert. De verlaten werkplaatsen van machinebouwer Carels (later ACEC), waar ooit stoommachines, locomotieven en dieselmotoren in elkaar geklonken werden, zijn van kop tot teen in het nieuw gestoken. Aan de Schipperskaai ben ik omringd door een pril leger havenkranen waarmee de stad Gent haar maritieme verleden in de verf wil zetten. Tot voor een paar jaar was dit een braakliggende oever, nu wordt er onophoudelijk getimmerd aan een nieuwe stadswijk. Ook aan het Houtdok werd de geschiedenis weer blootgelegd en stap ik door de bakstenen bogen waar vroeger hout werd gestapeld.’

57

Baasrode en zijn authentieke scheepswerf

H

oboken, Temse, Boom, Rupelmonde of Baasrode: het zijn namen die we tot op vandaag associëren met kleppers van scheepswerven langs de Schelde, maar de dramatische sluitingen eind vorige eeuw hebben een schaduw geworpen over dit luisterrijke verleden. Ooit vormden die van Baasrode een van de grootste werven voor binnenschepen in ons land, maar de moordende concurrentie en schaalvergrotingen deden hen in 1986 de das om. Sindsdien is de tijd er blijven stilstaan. Ik ga poolshoogte nemen in Baasrode waar drie voormalige scheepswerven broederlijk naast elkaar liggen.’

‘Als ik gewapend met mijn statief en camera door de duistere spantenmakerij en platenafdeling van Van Praet zwerf, lijkt het alsof de smeden en timmerlui hun gereedschap pas gisteren hebben neergelegd. Ik hoor alleen het ingetogen geklik van mijn sluiter terwijl de machines zwijgzaam toezien.

Een stille getuige van die vervlogen bedrijvigheid ligt in het getijdendok.

Na negentig jaar omzwervingen is binnenvaartschip Lauranda terug waar ze het levenslicht zag. Het kost weinig moeite om je voor te stellen hoe de dokwerkers haar op deze plek met veel liefde voor hun vak bouwden.

‘In de toekomst zal je de Lauranda ook binnenin kunnen bewonderen. Er zijn plannen voor een tentoonstelling in de maak.’

‘Verdwijnend België’ (2018) en ‘Atlas van

Vergeten België’ (2020). Beide uitgegeven bij Borgerhoff & Lamberigts. www.tijdreizen.eu

58

Provinciale erfgoedsite Scheepswerven Baasrode.

FIETSROUTE

38 KM

Met de Blauwborst

‘HET LIJKT ALSOF DE SMEDEN EN TIMMERLUI HUN GEREEDSCHAP PAS GISTEREN HEBBEN NEERGELEGD.’

fietsroute ontdek je nóg meer industrieel erfgoed langs het water, tussen Dendermonde, Berlare en Baasrode.

P. 73

59

CULINAIR

60

Wat schaft de pot, Kim? Roots is de bistro in het centrum van Gent waar chef Kim Devisschere de plak zwaait. Roots staat voor een keuken zonder tierlantijntjes met een vast menu dat wordt aangepast op basis van de seizoenen en van wat de leveranciers te bieden hebben. Lokale producten hebben altijd een streepje voor.

Vandaag op het menu: omegabaars met Maeght Van Gottem, crème van aardappel en bloemkool­ salade met Gentse mosterd.

Zelf proeven? Takeaway in coronatijd of tafel boeken als het weer mag via www.rootsgent.be, Vrouwebroersstraat 5, 9000 Gent

LEKKER OOST-VLAAMS OMEGABAARS van de kwekerij AQUA4C in Kruishoutem www.omegabaars.be

MAEGHT VAN GOTTEM, bier van Brouwerij Sint‑Canarus in Deinze www.sintcanarus.be

GENTSE MOSTERD van Tierenteyn-Verlent www.tierenteyn-verlent.be

VERSE GROENTEN EN KRUIDEN van plukboerderij ’t Schaaphof in Landegem www.tschaaphof.be

FOTO DRIES LUYTEN

61

SPEELROUTE

OP ONTDEKKINGSREIS IN HET WATER

ertje of draaike v j i r ver 7 mm sch

Wat zwemt daar in het water?

of bootsm an 15 mm

n

t je

V

mers r e w gz

ru

Spitter, spetter, spater ijvers, waterplassen, beekjes … als het water zuiver is, krioelt het van de kleine diertjes. Heb je ze al eens goed bekeken?

Schep ze met een schepnet in een bakje water, dan kun je ze van dichtbij bestuderen. Welke herken jij op deze afbeeldingen?

TIP Kies een wit bakje, dan zie je de zwemmertjes beter. Of kies een doorzichtige bak en leg er een wit blad papier onder.

Als je klaar bent met kijken, giet het bakje dan terug uit in de vijver of sloot waar je het gehaald hebt. Want ook de kleinste diertjes zijn op hun vrijheid gesteld!

atsenri scha t 35 mm jder to

ILLUSTRATIE JULIE VAN WEZENMAEL

62

watervlo 2 mm

lg g ee

erande waterto r tot 35 mm

Maak zelf een schepnet Wat heb je nodig?

• oude nylonkous (eerst aan mama vragen!)

• stevige ijzerdraad • 2 slangklemmen • een lange stok • naald en draad • schaar • schroevendraaier

watermijt

r pa a

8 mm

denbloedzuige r 2 0 – 15 0 m m

Maak van ijzerdraad een U-vorm.

Knip één been van de nylonkous. Knip de sok eraf. Maak een stevige knoop in de onderkant.

kokerjuffer 25 mm

G

e sp t o r

innende wate tot 50 mm

Naai met naald en draad de open kant van de kous om de ijzerdraad.

rt o r

Zet met twee slangklemmen de ijzerdraad vast aan de stok. Draai de schroef van de slangklem vast met een schroevendraaier.

duikerwants 10 mm

NATUURKABAS In de De Kaaihoeve in Zwalm krijgen jonge biologen die op onderzoek uitgaan een ‘natuurkabas’ mee met allerlei info over het leven in het water en andere weetjes.

De Kaaihoeve, Oude Scheldestraat 16, 9630 Meilegem (Zwalm)

63

INSTAGRAMMABLE

#Zwalmbeek, Vlaamse Ardennen

D

e foto van de Zwalmbeek is genomen op een vroege ochtend in mei. Je ziet de ochtendnevel nog hangen. Dat gebeurt alleen als er water in de buurt is. De waterspiegel van de beek staat hoog, omdat er verderop een molen is met een kleine dam. De reflectie in het water en de eerste zonnestralen die door de wilgenkruinen schijnen, dompelen heel de scène onder in een betoverend licht.

In elk beeld dat ik maak ga ik op zoek naar die perfecte samenloop van omstandigheden,

64

waarbij je het gevoel hebt als enige mens op aarde toeschouwer te zijn van een uniek natuurspektakel. Als het lukt om precies dat moment vast te leggen, ben ik dolgelukkig. Maar vaak lukt het ook niet. Dan kom je net te laat, schuift er op het laatste nippertje een wolk voor de zon, blijft de magie die je had verwacht uit. Dat is balen! Dan zit er niks anders op dan te wachten tot er zich weer een kans voordoet.

Ik ben opgegroeid in de Vlaamse Ardennen, ik ben hier talloze keren met de jeugdbeweging op kamp geweest. Misschien is het zo wel allemaal

#ROUTEN Welk landschap in Oost-­ Vlaanderen heeft jou ­overdonderd met schoonheid?

Volg @routen.be en deel je mooiste beelden op Instagram met #routen

TIJL DE MEULEMEESTER studeerde landschaps- en tuinarchitectuur, maar vond zijn ware roeping in de landschapsfotografie.

Op Instagram deelt hij zijn mooiste beelden uit binnenen buitenland. www.instagram.com/tijldm

#Eksaarde, #Waasland

begonnen: toen al sloop ik ’s ochtends de tent uit om het moment mee te maken waarop de wereld ontwaakte. Als fotograaf ken ik de streek ondertussen als m’n broekzak. Hier is geen enkel panorama, pad of riviertje dat ik niet al een keer heb gefotografeerd.

Mijn nieuwe uitdaging zijn streken die ik minder goed ken zoals het Waasland, de Leiestreek, het Brugse Ommeland … Ik ben vast van plan om ook daar de mooiste plekken te vinden en in beeld te brengen. Daar ben ik nog wel een tijdje zoet mee!’

#Puyenbroeck, #Waasland

65

Waar o waar moet ik heen?

colofon V.U. Katia Versieck, Toerisme Oost-Vlaanderen, Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent Ondernemingsnr.

0407.710.695 – RPR Gent afdeling Gent Concept www.jaja.be Toerisme Oost-Vlaanderen

Eerste hulp bij twijfel­gevallen!

FIETSEN MEERDAAGSE TOCHT?

Samenstelling Steven De Backer, Toerisme ­Oost-Vlaanderen Redactie en vormgeving www.jaja.be Cartografie Jan Lehoucq, Toerisme Oost-Vlaanderen Illustraties Thijs Desmet Julie Van Wezemael Lukas Verstraete Gastauteurs Sophie Allegaert Christian Verschaeren Bart Vanacker

NEE

GESCHIEDENIS?

NEE

Met dank aan Bart Van Damme Katrien Doggen en Lenny Eva Roels Benjamin Vergauwen Kim Devisschere Routen is een initiatief van Toerisme Oost-Vlaanderen.

Ontdek de nieuwe Icoonroute die je van Oudenaarde naar Antwerpen brengt langs de Schelde p.71

JA

Kies dan voor de Leiestreekroute, de klassieker onder de fietsroutes met lekkere stops op fotogenieke plekken p.67

INDUSTRIEEL ERFGOED?

Druk Graphius Fotografie Fred Debrock Stefanie Faveere Dries Luyten Jens Mollenvanger Wouter Pattyn Bart Vanacker Philip Vanoutrive

JA

JA

NEE

Fiets de Blauwborst fietsroute tussen Baasrode en Dendermonde, en zoek er de sporen van oude industrieën langs het water p.73

Ontdek de verhalen van moeraskoorts, verzetsstrijders en grote verwachtingen op de oevers van het Leopoldkanaal p.73

WANDELEN VUILE SCHOENEN?

JA

NEE

OPEN LANDSCHAP?

Maak de wandeling in Oudenaarde en ontdek de rijke geschiedenis van de stad p.69

NEE

JA

Kies dan voor de bosrijke Puyenbroeckroute langs de Zuidlede p.69

Maak de wandeling rond Ouden Doel door polders en getijdennatuur p.67

Openingstijden van vermelde locaties op de routes zijn onderhevig aan covidregels en kunnen wijzigen. Informeer je via de vermelde links naar de websites.

66

52

LEIESTREEK FIETSROUTE

F I E T S LU S

58,5 KM – LEIESTREEK

4

31

5

82 42

2

87 88 22

23 20

14

13

6

11

12

76 74

67 63 62 57 68 52

9

90 86

verhard traject onverhard traject autovrij traject alternatief traject

5

1

4 3

2

WA N D E LLU S

11 KM ­– WAASLAND

OUDEN DOEL WANDELROUTE

87 88 89 90 23 22

21

91

92

70 85 87

verhard traject onverhard traject uitkijkpunt

67

Openbaar vervoer Station Gent-Sint-Pieters

Fietsverhuur De Fietsambassade Voskenslaan 27, 9000 Gent www.fietsambassade.gent.be

Veer Afsnee op traject.

Regels en vaartijden: www.vlaamsewaterweg.be/ veerdiensten. Geen veer?

Fiets alternatief traject.’

90 % verhard

4-5 uur – 58,5 km

Knooppunt

68

67 79

Deze route is beweg­wijzerd met knooppunten. Volg de knooppuntnummers vermeld op de kaartzijde.

Route op het fietsnetwerk Leiestreek.

LE E S P. 8

tussen Gent en Deinze

1 Zoë Borluutbrug, een nieuwe spiraalvormige fietsbrug boven de drukke E40. 42 2 2 Karels Fresh, een food market met verse groenten, fruit, delicatessen en lunchpakketjes.

BAR BIDON

offee & Bicycle Shop aan de C Reep in Gent. Ook takeaway.

Bisdomkaai 25, 9000 Gent

BRASSERIE VINOIS

20 14

3 Maaigemdijk, een idyllische Leiebocht, door Deinzenaars verkozen tot hun mooiste plek.

11

Franse brasserie in het schilderachtige Deurle.

Ook takeaway.

Philippe de Denterghemlaan 31,

12

9831 Sint-Martens-Latem

4 Kasteel Ooidonk, een van de mooiste waterkastelen van België, met toegankelijke tuin. 12 90 5 Afsnee, een Leiedorp met een laatromaanse kerk en een restaurant aan het water. 63

www.brasserie-vinois.com

THE HIDE

7 luxueuze studio’s voor kort of lang verblijf in hartje Gent.

Nederkouter 134, 9000 Gent www.thehide.be

Het fietsnetwerk Leiestreek kreeg een update in 2021.

Een nieuwe kaart is beschikbaar. Een volgende update wordt verwacht in 2025.

START Infopunt Hedwige-Prosperproject, Zoetenberm 6, 9130 Beveren

Parkeren kan enkel aan het Infopunt of aan de kerk van Prosper.

90 % verhard

3 uur – 11,6 km

Knooppunt

68

67 79

Deze route is beweg­wijzerd met knooppunten. Volg de knooppuntnummers vermeld op de kaartzijde.

Route op het wandelnetwerk Grenspark Groot Saeftinghe Een update van dit wandelnetwerk wordt verwacht in 2024.

Knooppunten kunnen vanaf dan wijzigen.

Deze route loopt door kleine dorpen en in kwetsbaar natuurgebied.

Hou rekening met drukte en verkeersregels. Geen parkeerplaats aan het Infopunt of de kerk? Kom een andere keer terug.

68

Deze route als GPX bestand en/of meer info?

Scan de QR code of surf naar www.routen.be

WANDELEN MET ZICHT OP DE SCHELDE

LE E S P. 1 6

in het Grenspark Groot Saeftinghe

1 Infopunt Hedwige-Prosperproject, met informatie over het Grenspark Groot Saeftinghe. 88 2 Radartoren, een gratis uitkijkpost met weids uitzicht over de haven van Antwerpen. 89 90 3 Brits monument, een eerbetoon aan de Britse bevrijders van WOII. 90 4 Doelpolder-Noord & Brakke Kreek, een paradijs voor weidevogels en ornithologen. 90 91 5 Prosperhoeve, een historische hoeve in het kleine dorp Prosper. 85 Deze route als GPX bestand en/of meer info?

Scan de QR code of surf naar www.routen.be

2021

Gratis parkeren P&R Parking Zuiderlaan, Gent

FIETSEN LANGS DE LEIE

DEN ANGELUUS

Gezellig dorpscafé met streekeigen bieren.

Sint-Engelbertusstraat 22, 9130 Prosperdorp

POLDERMAS

Huiskamermuseum (enkel open op zondag vanaf 14u.).

Ouden Doeldijk 13, 9130 Ouden Doel

TRUST HOTEL

Luxueus hotel met kamers en studio’s, een ‘trust lounge’ en een dakterras.

Kieldrechtse Baan 57, 9130 Verrebroek www.trusthotel.be

2021

START Watersportbaan Gent (auto) of Station Gent-Sint-Pieters

WA N D E LLU S

11,6 KM – WAASLAND

PUYENBROECK WANDELROUTE

2

9

8

6

47 46

14

13

12

8

9

7

2

verhard traject onverhard

traject

wandelsluis

WA N D E LLU S

3,5 KM – VLAAMSE ARDENNEN

OUDENAARDE STADSWANDELING

Niet bewegwijzerd, gebruik het plan

69

WANDELEN LANGS DE IDYLLISCHE ZUIDLEDE en door de bossen van Puyenbroeck START Knooppunt 2

Provinciaal domein Puyenbroeck

1 Zuidlede, kronkelend riviertje langs onverstoorde natuur. 6

Gratis parkeren Parking 2 Stenenbrug Wachtebeke

2 Etbosbrug, verbindt de Wulfsdonksite met de Etboshoeve. Ideaal picknickplekje. 47

90 % verhard

3 uur – 11,6 km

3 Hollandstellung, een Duitse bunkerlinie uit WOI liet ook hier betonnen getuigen na. 46

68

67 79

Deze route is beweg­wijzerd met knooppunten. Volg de knooppuntnummers vermeld op de kaartzijde.

Route op het wandelnetwerk Moervaartvallei

Stenenbrug 39, 9160 Lokeren www.touhuys.be

THE NEW FOUR SEASONS 7

4 Torregoedbos, een van de groene longen van Puyenbroeck. 14 5 Levend Erfgoed Park, streekeigen boerderijdieren in het provinciaal domein. 12

Een update van dit wandelnetwerk wordt verwacht in 2024.

Knooppunten kunnen vanaf dan wijzigen.

Cafetaria-restaurant in het provinciaal domein Puyenbroeck.

Craenendam 1, 9185 Wachtebeke

www.de-vier-seizoenen.be

CAMPING PROVINCIAAL DOMEIN PUYENBROECK

282 staanplaatsen, ook voor tenten.

Puyenbrug 14, 9185 Wachtebeke

www.puyenbroeck.be

2021

Knooppunt

’T OU HUYS

Boerderijbrasserie met snacks en drankjes. Ook takeaway.

Deze route als GPX bestand en/of meer info?

Scan de QR code of surf naar www.routen.be

EEN KLEINE WANDELING IN OUDENAARDE, om lang van te genieten START MOU Oudenaarde Markt 1 9700 Oudenaarde

1 Sint-Walburgakerk, in de opvallende toren broedt sinds 2013 een koppel slechtvalken.

Gratis parkeren op de Ham

2 Universus, sculptuur van de hedendaagse kunstenaar Johan Tahon.

Openbaar vervoer NMBS station Oudenaarde

100 % verhard

1 uur – 3,5 km

Knooppunt

68

67 79

Deze route is niet bewegwijzerd. Gebruik het uitscheurbaar plan.

3 Begijnhof, een vredige wereld met witte huisjes rond een mooi binnenplein.

4 Scheldekaaien, prachtig uitzicht over de Schelde en Pamele aan de overkant.

5 Tweemolen, een middeleeuwse molen die nu een koffiespeciaalzaak is.

LE E S P. 3 0

MARGARETHA’S

Kwaliteitsrestaurant met Frans-Belgische keuken en seizoensgebonden streekproducten. Ook takeaway.

Markt 40, 9700 Oudenaarde www.margarethas.com

BOEF Koffie, bagels, briochen, salades, soep, tapas, cocktails, … zowat alles. Ook takeaway.

Tussenbruggen 20, 9700 Oudenaarde www.boef-oudenaarde.be

LEOPOLD HOTEL Deze route als GPX bestand en/of meer info?

Scan de QR code of surf naar www.routen.be

70

Boetiekhotel aan de Schelde op 1 minuut van de Markt.

De Ham 14, 9700 Oudenaarde

www.leopoldhoteloudenaarde.com

2021

LE E S P. 2 4

F I E T S R O UTE

SCHELDEROUTE

138 KM

Volg de bordjes van de Schelderoute

veerboot

verhard traject

halte DeWaterbus

71

DRIE DAGEN FIETSEN LANGS DE SCHELDE,

LE E S P. 4 4

tussen Oudenaarde en Antwerpen Dit is geen lus, maar een A-B-route, van Oudenaarde naar Antwerpen. Parkeer in Antwerpen, vervoer de fietsen met de trein naar Oudenaarde en fiets de route.

1 Huis Beaucarne, familiemuseum op het dorpsplein van Ename, met theehuis in de binnentuin. 86 79

Openbaar vervoer Antwerpen Centraal Gent-Sint-Pieters Oudenaarde Informatie over het ­fietsbiljet voor de trein via www.belgianrail.be

Halte DeWaterbus Regels en vaartijden vind je op www.dewaterbus.be

99 % verhard

Meerdaagse tocht

Knooppunt

68

67 79

Deze route loopt langs knooppunten, maar heeft ook eigen bewegwijzering.

Volg de bordjes van de Schelderoute. Die verplaatsen we bij tijdelijke omleidingen en wijzen altijd het juiste traject aan.

Route op de fietsnetwerken Vlaamse Ardennen, Leiestreek, Scheldeland en Waasland De vermelde locaties bereik je door knooppuntbordjes te volgen.

Jozef Guislainstraat 43, 9000 Gent

www.museumdrguislain.be

4 Groot Begijnhof van Sint-Amandsberg, een oase van rust in de drukke 19e-eeuwse gordel rond Gent. Volg knooppunten 5 31 , richting 72 .

Groot Begijnhof 67, 9040 Gent

Opgelet! Enkel open op zaterdag en maandag!

5 Het Vredesmonument, uitkijkpunt in natuurgebied Gentbrugse Meersen. 72

’T OUD BRUGHUYS

Dorpscafé met snacks en rijke bierkaart. Ook takeaway.

Brugstraat 55, 9290 Berlare www.oudbrughuys.be

3 Dok Noord, oude industriële site aan de Oude Dokken van Gent waar de voormalige fabrieksgebouwen nu kantoren, winkels, sportaccommodatie en horeca huisvesten.

Volg knooppunten 5 31 en fiets via De Ham naar Dok Noord.

Route met 3 veren op het traject: - veer Berlare-Appels, - veer Baasrode-Moerzeke, - veer MoerzekeSint-Amands.

Bekijk de regels en vaartijden op vlaamsewaterweg.be/ veerdiensten.

Beaucarnestraat 9, 9700 Ename

2 Museum Dr. Guislain, museum over de geschiedenis van de psychiatrie in de gebouwen van een actieve psychiatrische instelling.

Volg knooppunten 5 31 , richting 92 .

START Knooppunt 96 Markt Oudenaarde

Gratis parkeren Parking Scheldekaaien Cockerillkaai, Antwerpen

DE SUPERETTE

Bakkerij, pizza, lunch en diner.

Ook takeaway.

Guldenspoorstraat 29, 9000 Gent

www.desuperette.be

DE JACHTHAVEN

Restaurant met een klassieke Franse keuken in een binnenschip op het water. Ook takeaway.

T rekweg Linkeroever 1, 9700 Oudenaarde

www.dejachthaven.be RESTAURANT APPELSVEER

Een culinaire oase in een geklasseerde herenwoning met boomgaard aan de oevers van de Schelde. Ook takeaway.

H oofdstraat 175, 9200 Dendermonde

www.appelsveer.be

7

6 Het Riekend Rustpunt, gratis minimuseum gewijd aan de ‘beer- en mesthandel’ tussen stad en platteland. 65 69 7 Veer Berlare – Appels, gratis Scheldeveer voor fietsers en voetgangers tussen de oevers van Berlare en Appels (Dendermonde). 76 8 Vlassenbroekse Polder, natuurgebied in een Scheldemeander bij Baasrode en gecontroleerd overstromingsgebied. 91 58

B&B DOMUS PORTUS

B&B met drie sfeervolle kamers op een steenworp van de Grote Markt van Dendermonde.

Dijkstraat 2, 9200 Dendermonde www.domusportus.be

B&B KWAADHAM 52

Vijf kamers in een prachtig pand boven een pianowinkel.

Kwaadham 52, 9000 Gent www.kwaadham52.be

9 Praalgraf Emile Verhaeren, laatste rustplaats van Sint-Amands’ bekendste inwoner, met indrukwekkend Scheldezicht. 67 10 Polders van Kruibeke, natuur- en Sigmagebied met visrijke kreken en fiets- en wandelpaden.

71

72 54

11 Halte Kruibeke, een halte van DeWaterbus op 20 minuten varen van ʼt Steen in Antwerpen. 53

72

Deze route als GPX bestand en/of meer info?

Scan de QR code of surf naar www.routen.be

2021

F I E T S LU S

60,6 KM – MEETJESLAND

LEOPOLDKANAAL FIETSROUTE

92 90 86 83 82 75 43 46 60 57 53 49 89 50 54 55

61

15

6

85 89

91

16

59 70 68 72 5

12

81

92

verhard traject onverhard traject autovrij traject

F I E T S LU S

38 KM – SCHELDELAND

BLAUWBORST FIETSROUTE

91

89 84 85

2

67

77

81

27

76 83 90

95 99 56 57 58

91

verhard traject onverhard traject autovrij traject

73

FIETSEN LANGS KREKEN

en verdwenen vissersdorpjes rond het Leopoldkanaal

Gratis parkeren

Sporthal Sint-Laureins Dorpsstraat 71 9989 Sint-Laureins

98 % verhard

4 uur – 60,6 km

Knooppunt

68

67 79

Deze route is beweg­wijzerd met knooppunten. Volg de knooppuntnummers vermeld op de kaartzijde.

Route op het fietsnetwerk Meetjesland Het fietsnetwerk Meetjesland krijgt een update in 2021.

Een volgende update wordt verwacht in 2025.

1 Oudemanskreek, vaak gefotografeerde kreek omwille van het kunstwerk in het water.

43 46

2 Stee Watervliet, marktplein met visserijverleden en een kerk met een onverwacht meesterwerk. 46 60 3 Boekhoute, Notelaarsbrug, startpunt van het Leopoldkanaal met omringend natuurgebied waar o.a. de bruine kiekendief broedt. 53 49 4 Bentillekreek, enige kreek met zandige bodem, in prachtig decor. 72 81 5 Eiland Strobrugge, eilandje nabij de samenvloeiing van het Schipdonkkanaal en het Leopoldkanaal, met sporen van het middeleeuwse kanaal de Lieve. 6 5

RESTAURANT DE ROSTE MUIS

Palingrestaurant op een boogscheut van de Boerekreek, Oudemanskreek en Oostpolderkreek. Ook takeaway.

Drijdijk 2, 9988 Waterland-Oudeman FRED’S CAFÉ

Polderrestaurant met ribbetjes en côte à l’os als specialiteit.

Ook takeaway.

Langeweg 3, 9981 Sint-Margriete www.fredseetcafé.be

B&B DE ZONNEBRUG

Gastenverblijf en vakantiewoning aan de Zonnebrug over het Leopoldkanaal.

Beoostereedepolderdijk 6, 9982 Sint-Jan-in-Eremo www.dezonnebrug.be

Deze route als GPX bestand en/of meer info?

Scan de QR code of surf naar www.routen.be

2021

START Knooppunt 90 Sint-Laureins

LE E S P. 4 0

START De Bruynkaai, Dendermonde

Openbaar vervoer NMBS station Dendermonde

Fietsverhuur Fietspunt Mo-Clean, Statieplein, 9200 Dendermonde, www.mo-clean.be

Route met 2 veren op het traject: - veer Appels-Berlare, - Veer Moerzeke-Baasrode.

Bekijk de regels en vaartijden op vlaamsewaterweg.be/ veerdiensten.

91 % verhard

2 uur – 38 km

Knooppunt

68

67 79

Deze route is beweg­wijzerd met knooppunten. Volg de knooppuntnummers vermeld op de kaartzijde.

Route op het fietsnetwerk Scheldeland Het fietsnetwerk Scheldeland krijgt een update in 2021. Een volgende update wordt verwacht in 2025.

FIETSEN LANGS INDUSTRIEEL ERFGOED

LE E S P. 5 4

van Dendermonde naar Baasrode

1 Mespelare, kleinste dorpje tussen Dender en Schelde met een gezellig dorpscafé en een eigen bier, de Hopmonkey. 27 2 2 Veer Appels-Berlare, al in de 13e eeuw was hier een veer. Het brengt je naar de Waterhoek, bekend van de film Mira. 76 77 3 Nieuwe Tijsluis, industriële toparchitectuur.

Gebouwd in 1978 als sluitstuk van het recht­trekken van de Schelde, die zich hier aan de overzijde van de Schelde met de Dender ­vervoegt. 90 4 Provinciale erfgoedsite Scheepswerven Baasrode, een van de best bewaarde historische scheepswerven van Europa, met droogdokken en antieke binnenschepen. 58 5 Oude Dender, restant van de vroegere loop van de Dender, dwars door de stad. 91 89

TAVERNE HET VEERHUIS Reuzenwafels en -pannenkoeken.

Ook takeaway. Waterhoek 25, 9290 Berlare, www.hetveerhuis.be

BARLEY’S RESTAURANT Trendy dagvers restaurant met terras op de Markt. Ook takeaway.

Grote Markt 20, 9200 Dendermonde

www.barleysrestaurant.be B&B ADAMAS Op fietsafstand van het centrum, met 3 ruime kamers, terras en tuin.

Sint Gillislaan 24, 9200 Dendermonde, www.adamasbb.be Deze route als GPX bestand en/of meer info?

Scan de QR code of surf naar www.routen.be

2021

Gratis parkeren De Bruynkaai, De Bruynlaan 9200 Dendermonde

NOG MEER FIETSEN EN WANDELEN IN OOST-VLAANDEREN. Doe online inspiratie op, download kant-en-klare routes, of stippel zelf je routes uit.

www.routen.be 75

‘DE SCHELDE IS MIJN COMPAGNON. WE GAAN ALLEBEI DEZELFDE RICHTING UIT.’ CHRISTIAN VERSCHAEREN

koerier

‘WANNEER DE HAVENKRANEN DE ZON WEERKAATSEN, ZIJN DE OUDE DOKKEN OP HUN MOOIST.’ BART VANACKER

fotograaf